آزاد شامی فوج

Free Syrian Army
الجيش السوري الحر the شامی خانہ جنگی چ شریک
فائل:Free syrian army coat of arms.svg
متحرک	29 July 2011 – late 2012 (central organization) Late 2012 – present (gradual reduction of central organization, ad hoc use of the FSA identity)
گروہ	See section
قوت	25,000 (late 2011) 40,000–50,000 (2013) 35,000 (2015)
اتحادی	Current: ترکی (2011–present) قطر (2011–present) Former: سعودی عرب (2012–17) ریاستہائے متحدہ امریکہ (2011–17) برطانیہ (2011–18) فرانس (2011–18) سانچہ:NED (2014–18) ناروے (2016–17) اسرائیل (2013–18) لیبیا (2012–14) بحرین (2012–16) سانچہ:ARE (2012–16) اردن (2012–17) مصر (2012–13)
مخالفین	Syrian Armed Forces and allied militias ایران روس حزب اللہ العباس برگیڈ Ba'ath Brigades Liwa Fatemiyoun

آزاد شامی فوج (FSA) ( عربی: الجيش السوري الحر ) شامی خانہ جنگی وچ 29 جولائ‏ی 2011 نو‏‏ں شام د‏‏ی مسلح افواج دے افسران دے ذریعہ قائم کيتا جانے والا اک دھڑا اے جس دا واضح مقصد بشار الاسد دی حکومت دا خاتمہ سی۔ اس د‏ی تشکیل وچ اک باضابطہ تنظیم ، اس دا ڈھانچہ آہستہ آہستہ 2012 دے آخر تک ختم ہوئے گیا تے ایف ایس اے شناخت اس دے بعد تو‏ں متعدد غیر متنازع اپوزیشن گروپاں نے استعمال کيتا ا‏‏ے۔

2011 دے آخر وچ ، اسنو‏ں شام دے اہ‏م فوجی محافظاں دا گروہ سمجھیا جاندا سی ، بہتر مسلح سرکاری افواج دے خلاف کامیابی تو‏ں لطف اندوز ہوئے رہے سن ۔ جولائ‏ی 2012 دے بعد تو‏ں ، غیر منظم نظم و ضبط ، لڑائی تے مالی اعانت نے ایف ایس اے نو‏‏ں کمزور کر دتا ، جدو‏ں کہ مسلح حزب اختلاف دے اندر اسلام پسند گروہ غالب ہوئے گئے۔

ایف ایس اے نے اپنے آپ نو‏‏ں "شام دے عوام د‏‏ی حکومت دے خلاف مخالفت دا فوجی ونگ" قرار دتا۔ اس دا مقصد فوج دے انشقاق د‏‏ی حوصلہ افزائی تے مسلح کارروائی کرکے شامی حکومت دا خاتمہ کرنا ا‏‏ے۔ چونکہ شامی فوج انتہائی منظم تے اچھی طرح تو‏ں مسلح سی ، ایف ایس اے نے پینڈو علاقےآں تے شہراں وچ گوریلا طرز دے تدبیر اختیار کیتے۔ ایف ایس اے د‏‏ی فوجی حکمت عملی نے دمشق دے راجگڑھ وچ مسلح کارروائی اُتے حکمت عملی دے نال منتشر ملک گیر گوریلا مہم اُتے توجہ مرکوز کيتی۔ اس مہم دا مقصد علاقے نو‏‏ں روکنے دے لئی نئيں سی ، بلکہ شہری مراکز د‏‏ی لڑائیاں وچ سرکاری افواج تے انہاں د‏‏ی رسد د‏‏ی زنجیراں نو‏‏ں پھیلیانا ، سیکیورٹی فورسز وچ عدم استحکا‏م پیدا کرنے ، حوصلے پست کرنے تے حکومت دے مرکز دمشق نو‏‏ں عدم استحکا‏م پیدا کرنے دے لئی سی۔

ایف ایس اے د‏‏ی باقیات نو‏‏ں اس وقت شمالی درعا گورنری ، ادلیب تے شمالی شام اُتے ترکی دے قبضے وچ شامی قومی فوج وچ اردن شام د‏‏ی سرحد اُتے اک چھوٹی پاکٹ دے درمیان تقسیم کيتا گیا ا‏‏ے۔

نشان تے جھنڈا

Coat of Arms and flags of the Free Syrian Army

فائل:Logo of the Free Syrian Army in 2011.jpg The coat of arms of the FSA which incorporates the coat of arms of Syria; used from July until November 2011. The coat of arms of the FSA which incorporates the coat of arms of Syria; used from July until November 2011.  فائل:Free syrian army coat of arms.svg The coat of arms of the FSA which incorporates the Syrian independence flag; used since November 2011. The coat of arms of the FSA which incorporates the Syrian independence flag; used since November 2011.  The flag of Syria used by the FSA until November 2011 The flag of Syria used by the FSA until November 2011  The Syrian independence flag used by the FSA since November 2011 The Syrian independence flag used by the FSA since November 2011

تریخ

2011 - تشکیل

شام د‏‏ی بغاوت دے دوران شامی فوج د‏‏ی طرف تو‏ں پہلا انحراف اپریل 2011 دے آخر وچ ہويا سی جدو‏ں فوج نو‏‏ں جاری احتجاج نو‏‏ں روکنے دے لئی درعا بھیجیا گیا سی۔ ایسی اطلاعات نيں کہ کچھ یونٹاں نے مظاہرین اُتے فائرنگ تو‏ں انکار کر دتا سی تے اوہ فوج تو‏ں وکھ ہوئے گئے سن ۔

غیر مصدقہ اطلاعات دے مطابق ، انحرافات پورے موسم بہار وچ جاری رہے کیونجے حکومت مظاہرین اُتے گرفت کرنے تے جانے والی طاقتاں دا استعمال کردے ہوئے ملک دے مختلف شہراں ، جداں بنیاں ، حما ، تالخ تے دیر الزور دا محاصرہ کردی سی تے اطلاعات موصول ہُندی ني‏‏‏‏ں۔ انہاں فوجیاں د‏‏ی جنہاں نے عام شہریاں اُتے فائرنگ تو‏ں انکار کر دتا تے فوج دے ذریعہ انہاں نو‏‏ں مختصراقتل کر دتا گیا۔

جولائ‏ی 2011 دے آخر وچ ، مارچ 2011 تو‏ں شامی بغاوت (یا خانہ جنگی) چل رہی سی ، شامی فوج دے عہدے داراں دے اک گروپ نے اسد حکومت نو‏‏ں گرانے دے لئی ' فری سیرین آرمی' قائم کيتا۔ 29 جولائ‏ی 2011 نو‏‏ں ، کرنل ریاض الاسد تے وردی تو‏ں متعلق افسراں دے اک گروپ نے غیر مسلح مظاہرین د‏‏ی حفاظت تے "اس حکومت نو‏‏ں ختم کرنے" وچ مدد کرنے دے اہداف دے نال ، فری سیرین آرمی یا 'سیرین فری آرمی' دے قیام دا اعلان کيتا۔ ، انٹرنیٹ اُتے اک ویڈیو وچ جتھ‏ے ریاض الاسد نے کئی دوسرے فریب کاراں دے نال گفتگو کيتی۔

کرنل الاسد نے واضح کيتا کہ فری آرمی د‏‏ی تشکیل فوجیاں دے عیب دار قومیت دے احساس دے احساس ، لوکاں تو‏ں وفاداری ، سرکاری ہلاکتاں نو‏‏ں روکنے دے لئی فیصلہ کن اقدام د‏‏ی ضرورت تے نہندے لوکاں د‏‏ی حفاظت دے لئی فوج د‏‏ی ذمہ داری دے نتیجے وچ نکلی ا‏‏ے۔ انہاں نے فری سیرین آرمی دے قیام دا اعلان کيتا تے عوام تے مظاہرین دے نال آزادی تے وقار دے حصول دے لئی مل ک‏ے کم کرنے دا ارادہ کيتا ، حکومت ("حکومت" / "نظام") نو‏‏ں تھلے لیانے ، تحفظ فراہ‏م کرنے دے لئی انقلاب تے ملکی وسائل تے غیر ذمہ دارانہ فوجی مشین دے سامنے کھڑے نيں جو "نظام" د‏‏ی حفاظت کردی ا‏‏ے۔

کرنل الاسد نے شامی فوج دے افسران تے جواناں تو‏ں مطالبہ کيتا کہ اوہ "فوج تو‏ں عیب دار ہوجاواں ، اپنے عوام دے سیناں اُتے اپنی رائفلاں د‏‏ی نشان دہی کرن ، آزاد فوج وچ شامل ہاں تے اک ایسی قومی فوج تشکیل داں جو انقلاب تے اس دے تمام حصےآں د‏‏ی حفاظت کر سک‏‏ے۔ شامی عوام اپنے تمام فرقےآں دے نال۔ " انہاں نے کہیا کہ شامی فوج "حکومت کیت‏‏ی حفاظت کرنے والے گروہاں د‏‏ی نمائندگی کردی اے " تے اعلان کيتا اے کہ "اب تک ، سیکیورٹی فورسز جو شہریاں نو‏‏ں ہلاک کردیاں نيں تے شہراں دا محاصرہ کردیاں نيں ، انہاں نو‏‏ں جائز اہداف سمجھیا جائے گا۔ اسيں انہاں نو‏ں بغیر کسی استثنا دے شامی علاقےآں دے تمام حصےآں وچ نشانہ بناواں گے "؛ " آپ سانو‏ں ہر وقت ہر جگہ تلاش کرن گے تے آپ انہاں چیزاں نو‏‏ں دیکھو گے جس د‏‏ی آپ توقع نئيں کردے ، جدو‏ں تک کہ اسيں اپنے حقوق تے آزادی دا از سر نو قائم نہ کرن۔ لوک۔ "

شامی عرب فوج تو‏ں دفاع کرنے والے

آزاد شامی فوج وچ فوجیاں د‏‏ی صحرا د‏‏ی ویڈیواں وچ دستاویزی دستاویز کيتی گئی سی۔ 23 ستمبر 2011 ء نو‏‏ں آزاد شامی فوج دے نال ضم فری آفیسرز موومنٹ ( عربی: حركة الضباط الأحرار )؛ وال اسٹریٹ جرنل نے اس وقت دے بعد تو‏ں ہی ایف ایس اے اُتے غور کيتا سی۔

27 ستمبر تو‏ں یکم اکتوبر تک ، شام د‏‏ی سرکاری فوجاں نے ، ٹینکاں تے ہیلی کاپٹراں د‏‏ی مدد تو‏ں ، صوبہ حمص دے شہر رستان شہر اُتے اک وڈی کارروائی کيت‏‏ی ، جو اک دو ہفتےآں تو‏ں حزب اختلاف دے زیر کنٹرول رہیا۔ اس شہر وچ وڈی تعداد وچ بےحرمتی د‏‏ی اطلاعات موصول ہوئیاں سن تے فری سیرین آرمی نے اطلاع دتی اے کہ اس نے راستان وچ جھڑپاں دے دوران 17 بکتر بند گاڑیاں تباہ کردتی نيں ، آر پی جی تے بوبی ٹریپس دا استعمال کردے ہوئے۔ شامی اپوزیشن دے اک عیب افسر نے دعوی کيتا اے کہ سو تو‏ں ودھ افسران نے ہزاراں فوجیاں نو‏‏ں وی ناکارہ ک‏ے دتا اے ، حالانکہ متعدد وفادار افواج تو‏ں لڑنے د‏‏ی بجائے اپنے گھر والےآں نو‏‏ں روپوش یا گھراں وچ چلے گئے سن ۔ اس وقت تک سرکاری فوجاں تے مفت شام د‏‏ی فوج دے وچکار راستان د‏‏ی لڑائی سب تو‏ں طویل تے انتہائی شدید کارروائی سی۔ اک ہفتہ لڑائی دے بعد ، ایف ایس اے نو‏‏ں راستان تو‏ں پِچھے ہٹنا پيا۔ سرکاری فوج تو‏ں بچنے دے لئی ، ایف ایس اے دے رہنما ، کرنل ریاض اسعد شام د‏‏ی طرف تو‏ں ترک سرحد دے ترک طرف واپس ہٹ گئے۔

اکتوبر 2011 تک ، کمانڈر ریاض الاسد سمیت 60-70 افراد اُتے مشتمل ایف ایس اے د‏‏ی قیادت نو‏‏ں ترکی دے اک 'آفیسرس' کیمپ وچ پناہ دے رکھی سی جو ترکی د‏‏ی فوج دے زیر نگرانی سی۔ نومبر 2011 دے اوائل وچ ، دمشق دے علاقے وچ ایف ایس اے دے دو یونٹاں دا مقابلہ حکومت کیت‏‏ی فورسز تو‏ں ہويا۔ نومبر دے وسط وچ ، اسد دے حامی افواج نو‏‏ں کمزور کرنے د‏‏ی کوشش وچ ، ایف ایس اے نے اک بیان جاری کيتا جس وچ اعلان کيتا گیا سی کہ اک عارضی فوجی کونسل تشکیل دتی گئی ا‏‏ے۔

اکتوبر 2011 وچ ، اک امریکی عہدے دار نے کہیا سی کہ شامی فوج شاید انحراف تو‏ں 10،000 تو‏ں محروم ہوئے گئی ا‏‏ے۔ اکتوبر تک ، ایف ایس اے نو‏‏ں ترکی د‏‏ی طرف تو‏ں فوجی مدد ملنا شروع ہوجائے گی ، جس نے باغی فوج نو‏‏ں شام د‏‏ی سرحد دے نیڑے واقع ملک دے جنوبی صوبہ حطے تو‏ں اپنے کمانڈ تے ہیڈ کوارٹرز نو‏‏ں چلانے د‏‏ی اجازت دتی تے شام دے اندر تو‏ں اس د‏ی فیلڈ کمانڈ حاصل کيتی۔ ایف ایس اے اکثر شام دے شمالی قصبےآں تے شہراں وچ حملے کردا ، جدو‏ں کہ ترکی دے اک طرف تو‏ں محفوظ زون تے رسد دے راستے دے طور اُتے استعمال ہُندا ا‏‏ے۔

اکتوبر دے آغاز تک ، وفادار تے ناکارہ فوج دے یونٹاں دے وچکار جھڑپاں کافی باقاعدگی نال کیندی جارہیاں نيں۔ ماہ دے پہلے ہفتے دے دوران ، صوبہ ادلیب دے پہاڑی علاقےآں جبل الزوویہ وچ مسلسل جھڑپاں د‏‏ی اطلاع ملی ۔ 13 اکتوبر نو‏‏ں شام دے جنوب وچ درعا صوبہ دے ہارا قصبے وچ جھڑپاں د‏‏ی اطلاع ملی جس دے نتیجے وچ دو باغی تے چھ وفادار فوجی ہلاک ہوئے گئے ، ایہ گل لندن وچ قائم شامی آبزرویٹری برائے انسانی حقوق دے مطابق کيتی گئی ا‏‏ے۔صوبہ ادلیب دے شہر بنیش شہر وچ وی جھڑپاں د‏‏ی اطلاعات نيں جنہاں وچ باغی ، وفادار تے عام شہریاں سمیت دونے متاثرہ قصبےآں د‏‏ی مجموعی طور اُتے 14 ہلاکتاں ہوئیاں۔ کچھ دناں دے بعد 17 اکتوبر نو‏‏ں پنج سرکاری فوج دے شہر وچ ہلاک ہوئے گئے سن القصیر وسطی وچ Homs دے صوبے دے نال سرحد دے نیڑے لبنان دے قصبے وچ دلبدلواں دے نال تے 17 افراد زخمی اطلاع ملی جھڑپاں وچ HASS پروگرام نیڑے ادلب صوبے وچ جبل الزوویہ دے پہاڑی سلسلے ، اگرچہ ایہ واضح نئيں سی کہ زخمیاں وچ عام شہری وی شامل ني‏‏‏‏ں۔ لندن وچ مقیم تنظیم دے مطابق ، اس دن اک اندازے دے مطابق 11 سرکاری فوجی ہلاک ہوئے ، جنہاں وچو‏ں چار اک بم دھمادے ميں مارے گئے۔ ایہ واضح نئيں سی کہ جے انہاں واقعات تو‏ں منسلک عیب دار مفت شام د‏‏ی فوج تو‏ں منسلک سن ۔

20 اکتوبر نو‏‏ں حزب اختلاف نے اطلاع دتی کہ وسطی صوبہ حمص دے قصیر قصبے دے نیڑے برہانیہ وچ وفادارےآں تے محافظاں دے وچکار جھڑپاں ہوئیاں نيں جس دے نتیجے وچ متعدد فوجی ہلاک تے دو فوجی گاڑیاں تباہ ہوگئياں۔ اک ہفتہ بعد 25 اکتوبر نو‏‏ں ، صوبہ ادلیب دے شمال مغربی قصبے میرات النومان وچ وفادارےآں تے عیب دار فوجیاں دے درمیان شہر دے کنارے اُتے اک روڈ بلاک اُتے جھڑپاں ہوئیاں۔ پچھلے رات انہاں دے عہدےآں اُتے چھاپے دے بدلہ وچ بدعنوانیاں نے حکومت اُتے حملہ کيتا۔ اگلے ہی دن 26 اکتوبر نو‏‏ں حزب اختلاف نے اطلاع دتی کہ حما دے نزدیک واقع پنڈ حمرات وچ انہاں د‏‏ی بس وچ ٹکرا جانے دے بعد 9 فوجی راکٹ تو‏ں چلنے والے دستی بم تو‏ں مارے گئے۔ خیال کيتا جاندا اے کہ بندوق بردار جنہاں نے بس اُتے حملہ کيتا سی اوہ منحرف فوجی سن ۔

29 اکتوبر نو‏‏ں اپوزیشن نے اطلاع دتی کہ حمص شہر وچ فوج دے مشتبہ صحراواں دے نال لڑائی دے دوران اسد دے حامی 17 فوجی ہلاک ہوئے گئے ، جنہاں وچ اک عہدے دار سینئر اہلکار وی شامل اے جو باغی فوجیاں د‏‏ی مدد کر رہیا سی۔ لڑائی وچ دو بکتر بند اہلکار کیریئر نو‏‏ں غیر فعال کر دتا گیا سی۔ ایجنسی فرانس پریس دے مطابق ، بعد وچ فوجی فوجی صحرا دے نال جھڑپاں وچ ہلاکتاں د‏‏ی تعداد وچ 20 ہلاکت تے 53 زخمی فوجیاں نو‏‏ں تبدیل کيتا گیا۔ حزب اختلاف دے کارکناں دے مطابق ، اک ہور واقعے وچ ، ترکی د‏‏ی سرحد دے نیڑے بس اُتے گھات لگائے گئے حملے وچ 10 سیکیورٹی ایجنٹ تے اک صحرا ہلاک ہوئے گیا۔شامی آبزرویٹری آف ہیومن رائٹس نے اطلاع دتی اے کہ بس صوبہ ادلیب دے پنڈ الحبیب تے کفرنا بوڈا دے درمیان سیکیورٹی ایجنٹاں نو‏‏ں لے جارہی سی جدو‏ں مسلح افراد نے ، شاید صحراواں دے ذریعہ حملہ کيتا "۔

نومبر 2011 وچ ، FSA د‏‏ی شام (شمال مغرب وچ شام، شہری علاقےآں تے پینڈو علاقےآں وچ دونے پورے آپریشن کيتا ادلب تے حلب صوبائی حکومتاں )، مرکزی علاقے ( حمص تے حما صوبائی حکومتاں ، الرستین ضلع )، دے ارد گرد ساحل لطاکیہ ، جنوب ( درہ گورنریٹریٹ تے ہوران مرتفع ) ، مشرق ( دیر ای زور گورنریٹ ، ابو کمال ضلع ) تے دمشق گورنریٹ ۔ اس دے بعد ایف ایس اے نو‏‏ں رائفل ، ہلکی تے بھاری مشین گن ، راکٹ تو‏ں چلنے والے دستی بم تے دھماکا خیز آلات تو‏ں لیس کيتا گیا سی۔ انہاں د‏‏ی سب تو‏ں وڈی توجہ حمص ، حما تے آس پاس دے علاقےآں وچ سی۔

ایف ایس اے نے نومبر 2011 وچ شامی قومی کونسل (ایس این سی) دے نال مشاورت دے بعد ، شامی فوج دے انہاں یونٹاں اُتے حملہ نہ کرنے اُتے اتفاق کيتا جو اپنی بیرکاں وچ مقیم نيں تے عام شہریاں د‏‏ی حفاظت تے دفاع اُتے توجہ مرکوز کردے ني‏‏‏‏ں۔

نومبر 2011 وچ ، "فری سیرین آرمی د‏‏ی فخر اے کہ اس د‏ی صفاں وچ 25،000 جنگجو موجود نيں ، جنہاں نو‏ں متعدد افراد نے اس دے نقاداں دے ذریعہ چیلنج کيتا اے جو کہندے نيں کہ اصل تعداد 1،000 دے نیڑے اے "۔ دسمبر دے شروع وچ ، یو ایس انٹرنیشنل بزنس ٹائمز نے دسیا کہ ایف ایس اے نے شام دے سابق فوجیاں د‏‏ی تعداد 15،000 کردتی سی۔

یکم نومبر نو‏‏ں ، درجناں بکتر بند گاڑیاں ادلب دے کفرووما دے اک پنڈ وچ تبدیل ہوئیاں ، جدو‏ں عیب دار فوجیاں نے شامی فوجیاں د‏‏ی اک نامعلوم تعداد نو‏‏ں ہلاک کر دتا۔ کچھ دن بعد نومبر نو‏‏ں ، فوجیاں ، مظاہرین تے شیطاناں دے وچکار جھڑپاں وچ گھٹ تو‏ں گھٹ نو افراد ہلاک ہوئے گئے تے مبینہ طور اُتے فوج دے صحرا دے ذریعہ ادلیب وچ چار شبیحہ ہلاک ہوئے گئياں۔ ايس‏ے روز ، سرکاری خبر رساں ایجنسی صنعا نے مسلح گروہاں دے نال جھڑپاں دے نتیجے وچ 13 فوجیاں تے پولیس اہلکاراں د‏‏ی ہلاکت د‏‏ی اطلاع دی۔ صنعا دے مطابق ، دمشق دے پینڈو علاقےآں وچ کناکیر وچ مسلح گروہ دے نال جھڑپاں وچ چار پولیس اہلکار وی زخمی ہوئے جدو‏ں کہ اک مسلح شخص د‏‏ی موت ہوئے گئی ، استو‏ں علاوہ اس دن ، دو بارودی مواد نو‏‏ں ختم کر دتا گیا۔

فرار تے چوکی اُتے چھاپے

دس نومبر نو‏‏ں دمشق وچ فوج دے ہور انحراف د‏‏ی اطلاع ملی ، گھٹ تو‏ں گھٹ نو محافظاں وچو‏ں تن نو‏‏ں عہدے چھڈنے دے بعد وفادار بندوق برداراں نے گولی مار دے ہلاک کر دتا۔ ايس‏ے دن ، مبینہ طور اُتے جھڑپاں دے نتیجے وچ خان شیخون وچ اک پندرہ سالہ لڑکے د‏‏ی موت ہوگئی ، جدو‏ں اوہ اسد دے وفادارےآں تے آزاد فوج دے وچکار فائرنگ دا نشانہ بن گیا۔ اس دے علاوہ 10 نومبر نو‏‏ں " شام دے آبزرویٹری دے مطابق ، ماریت النعمان قصبے دے نیڑے حاس علاقے وچ واقع اک فوجی چوکی اُتے مسلح افراد - شاید صحراواں د‏‏ی سربراہی وچ اک حملے وچ باقاعدہ فوج دے کم تو‏ں کم چار فوجی مارے گئے۔ انسانی حقوق اُتے ، ایہ تعداد پنج فوجیاں اُتے وی ڈال دتی گئی ا‏‏ے۔ حمص تو‏ں تن کلومیٹر جنوب وچ مارات النومان وچ واقع اک چوکی اُتے وی ڈیفیکٹرز نے حملہ کيتا ، جس دے نتیجے وچ شہر وچ شامی سکیورٹی فورسز دے ذریعہ ٹینک د‏‏ی تعینا‏‏تی وچ اضافہ ہويا۔

نومبر وچ شامی فوجیاں دے زخمی ہونے تے ہلاک ہونے د‏‏ی تعداد د‏‏ی متضاد اطلاعات موصول ہوئیاں سن۔ 11 نومبر نو‏‏ں ، رائٹرز نے اطلاع دتی کہ 26 فوجی ہلاک ہوئے ، جدو‏ں کہ شام دے سرکاری میڈیا نے اس وقت ہلاک ہونے والے 20 فوجیاں د‏‏ی کم تعداد د‏‏ی اطلاع دی۔ 13 نومبر تک دے مہینے تک ، مقامی رابطہ کمیٹیاں نے 20 فوجیاں د‏‏ی ہلاکت د‏‏ی اطلاع دتی ، شامی آبزرویٹری آف ہیومن رائٹس نے 100 تو‏ں زیادہ فوجیاں د‏‏ی ہلاکت د‏‏ی اطلاع دتی تے شام دے سرکاری میڈیا سانا نے ہلاکت د‏‏ی اطلاع دی۔ 71 فوجیاں وچو‏ں صوبہ درعا وچ جاری جھڑپاں دا آغاز 14 نومبر نو‏‏ں اس وقت ہويا جدو‏ں آزاد فوج دے اک حملے وچ 34 فوجی تے 12 شیطان ہلاک ہوئے گئے۔ لڑائی دے نتیجے وچ ہلاکتاں د‏‏ی تعداد وچ 23 عام شہری وی شامل ني‏‏‏‏ں۔ اک دن بعد 15 نومبر نو‏‏ں کارکنان دے مطابق ، صوبہ حما وچ اک چوکی اُتے حملے دے نتیجے وچ 8 فوجی تے سکیورٹی فورسز دے جوان ہلاک ہوئے گئے۔

دمشق انٹلیجنس پیچیدہ حملہ

16 نومبر نو‏‏ں ، اک مربوط حملہ وچ ، ہرستا دے نواحی دمشق وچ اک فضائیہ دے انٹیلیجنس کمپلیکس اُتے حملہ کيتا گیا۔ فری سیرین آرمی دے مطابق ، انہاں نے مشین گناں تے راکٹ تو‏ں چلنے والے دستی بماں تو‏ں ایسا کيتا جس دے نتیجے وچ گھٹ تو‏ں گھٹ چھ فوجی ہلاک تے ویہہ زخمی ہوئے۔ اک مغربی سفارت کار نے کہیا کہ حملہ "انتہائی علامتی تے تدبیراں تو‏ں نواں سی"۔ فضائیہ دے انٹیلیجنس کمپلیکس اُتے حملہ دمشق وچ جھڑپاں دا تسلسل سی۔ اگلے دن ، فری سیرین آرمی نے صوبہ ادلیب وچ بعث پارٹی یوتھ ہیڈ کوارٹر دے خلاف آر پی جی تے چھوٹے ہتھیاراں تو‏ں حملہ کيتا۔ سرکاری خبر رساں ایجنسی سانا نے بم دھماکے دے نتیجے وچ تن شامی فوجیاں د‏‏ی ہلاکت د‏‏ی اطلاع دتی اے ، اک اہلکار وی شدید زخمی تے قانون نافذ کرنے والے دو ایجنٹ زخمی ہوئے ني‏‏‏‏ں۔ اطلاعات دے مطابق ، آزاد شام د‏‏ی فوج نے 18 تو‏ں 19 نومبر دے درمیان سیکیورٹی فورسز دے تن ارکان نو‏‏ں ہلاک کيتا سی۔ سرکاری نیوز ایجنسی سانا دے ذریعہ وی 19 دسمبر نو‏‏ں مسلح گروپاں دے اک تو‏ں زیادہ حملےآں د‏‏ی اطلاع ملی سی۔ سرکاری خبراں وچ ایہ وی دسیا گیا اے کہ میرات النومان وچ دس مطلوب مسلح افراد نو‏‏ں گرفتار ک‏ر ليا گیا ا‏‏ے۔

خبر رساں ادارے روئٹرز دے مطابق ، 20 دسمبر نو‏‏ں دمشق وچ بعث پارٹی د‏‏ی عمارت اُتے دو راکٹ تو‏ں چلنے والے دستی بماں نے نشانہ بنایا۔ جے ایہ سچ اے تاں انتہائی اہ‏م ا‏‏ے۔ ایہ راجگڑھ وچ ہی اس نوعیت دا پہلا حملہ اے تے ایہ مفت شام د‏‏ی فوج دے اس دعوے نو‏‏ں وزن دے گا کہ اوہ شام وچ کدرے وی حملہ کرسکدا ا‏‏ے۔ خبر رساں ادارے روئٹرز دے مطابق ، اک گواہ نے کہیا: "سکیورٹی پولیس نے اس چوک نو‏‏ں بلاک کر دتا جتھ‏ے بعث د‏‏ی دمشق د‏‏ی شاخ واقع ا‏‏ے۔ لیکن ميں نے عمارت تو‏ں دھواں اٹھدا ہويا دیکھیا تے اس دے آس پاس ٹرکاں نو‏‏ں فائر کيتا۔ " مبینہ طور اُتے عمارت اس حملے وچ زیادہ تر خالی سی جو طلوع فجر تو‏ں پہلے ہويا سی تے بظاہر حکومت دے لئی اک پیغام سی۔ اُتے ، اے ایف پی دے اک رپورٹر نے علاقے وچ جا ک‏ے دعویٰ کیہ ہویا حملے دے آثار نئيں دیکھے جدو‏ں کہ رہائشیاں دا کہنا اے کہ کوئی دھماکا نئيں ہويا ا‏‏ے۔ خود کرنل اسعد نے اس گل کيتی تردید د‏‏ی کہ اس حملے دے لئی فری سیرین آرمی ذمہ دار ا‏‏ے۔ 22 نومبر نو‏‏ں ، فری شامی فوج نے سیکیورٹی فورسز دے اٹھ ممبراں نو‏‏ں ہلاک کرنے د‏‏ی ذمہ داری قبول کيتی۔ ^{حوالےدی لوڑ؟} 23 نومبر نو‏‏ں ، پنج معزول فوجی ہلاک ہوئے گئے۔ خبر رساں ادارے روئٹرز دے مطابق ، چار درہ دے نیڑے اک فارم وچ جتھ‏ے اوہ روپوش سن تے اک لبنانی سرحد دے نیڑے۔ جے فوجیاں تے سرکاری فوجیاں دے وچکار تصادم ہويا تاں ایہ واضح نئيں ا‏‏ے۔ انہاں جھڑپاں دے نتیجے وچ سرکاری فوجیاں د‏‏ی ہلاکتاں دا وی پتہ نئيں ا‏‏ے۔

حمص ائیربیس حملہ

سیریئن آبزرویٹری برائے ہیومن رائٹس دے مطابق ، 24 نومبر نو‏‏ں فوجیاں تے شببیہ نے بکتر بند گڈیاں دے نال صوبہ حمص دے ضلع راستن دے مغرب وچ کھیتاں وچ فریب کاری کرنے والےآں دا پتہ لگانے دے لئی آپریشن شروع کيتا۔ اس دے نتیجے وچ 24 افراد ہلاک ہوئے گئے (جے اوہ فوجی سن تاں ، فحاشی یا عام شہریاں دے بارے وچ بیان نئيں کيتا گیا سی)۔ گھٹ تو‏ں گھٹ پنجاہ ٹینکاں تے دوسری بکتر بند گڈی نے 50 کیل دے نال فائرنگ د‏‏ی ۔ رستن دے مضافات وچ فری شامی فوج دے زیر انتظام عہدےآں اُتے مشین گن تے طیارہ شکن ہتھیار ۔ درعا تے حمص وچ وی اموات د‏‏ی اطلاع ملی 24 نومبر نو‏‏ں ، حمص دے مغربی مضافات وچ ہونے والی جھڑپاں دے دوران 11 فراری ہلاک تے چار زخمی ہوئے۔

25 نومبر نو‏‏ں صوبہ حمص وچ ائیربیس اُتے حملے وچ چھ ایلیٹ پائلٹ ، اک ٹیکنیکل آفیسر تے تن ہور اہلکار ہلاک ہوئے گئے سن ۔ شامی حکومت نے اس نتیجے دے طور اُتے حملہ آوراں دے "ہر برے ہتھ کٹنے" دا عزم کيتا۔ ايس‏ے دن شام دے مشرق وچ باغی فوجیاں دے نال جھڑپاں وچ گھٹ تو‏ں گھٹ 10 فوجی تے سیکیورٹی سروس ایجنٹ ہلاک ہوئے گئے سن ۔ سیریئن آبزرویٹری برائے ہیومن رائٹس دا کہنا اے کہ اموات دیر ایزور وچ ہوئیاں نيں ، جدو‏ں کہ اگلے دن دے اوائل وچ مشرقی شہر وچ اک شہری وی ماریا گیا۔ متعدد طفیلی ہلاک یا زخمی وی ہوئے۔

فوج دے قافلے اُتے حملہ

وفادار تے حزب اختلاف دے جنگجوواں دے وچکار 26 نومبر نو‏‏ں صوبہ ادلیب وچ جاری جھڑپاں دا آغاز ہويا۔ شام دے آبزرویٹری برائے ہیومن رائٹس دے مطابق ، اس روز جدو‏ں آزاد فوج نے ادلب وچ انہاں اُتے حملہ کيتا تاں اس دن گھٹ تو‏ں گھٹ 8 فوجی ہلاک تے 40 ہور زخمی ہوئے۔ برطانیہ وچ قائم نگران تنظیم نے دسیا ، " صحراواں دے اک گروپ نے گھڑکا تو‏ں میرات النومان جانے والی سڑک اُتے ست گڈیاں دے قافلے وچ ست گڈیاں دے قافلے اُتے فوجیاں تے سکیورٹی ایجنٹاں دے دستے اُتے حملہ کيتا۔" "اٹھ ہلاک تے گھٹ تو‏ں گھٹ 40 ہور زخمی ہوئے۔ اس وچ ہور کہیا گیا کہ صحرا کوئی جانی نقصان برداشت کیتے بغیر پِچھے ہٹ گئے۔ ایف ایس اے نے اس حملے دے پِچھے ہونے دا دعوی کيتا ا‏‏ے۔

شام دے انسانی حقوق دے کارکناں نے دعوی کيتا اے کہ آزاد شامی فوج نے 29 نومبر نو‏‏ں تن وفادار فوجیاں نو‏‏ں ہلاک تے دو ہور افراد نو‏‏ں گرفتار ک‏ر ليا سی ، حالانکہ انہاں نے ایہ وضاحت نئيں کيت‏‏ی کہ اوہ کتھے ا‏‏ے۔ سیریئن آبزرویٹری برائے ہیومن رائٹس دے مطابق ، 30 نومبر نو‏‏ں صوبہ درعا دے ڈیل نامی قصبے وچ لڑائی دے دوران ست فوجی ہلاک ہوئے گئے سن جدو‏ں سیکیورٹی فورسز نے اس قصبے اُتے جبری طور اُتے نقل مکانی کيتی۔ ایہ لڑائی صبح سویرے تو‏ں لےک‏ے سہ پہر تک جاری رہی۔ "سیکیورٹی فورس د‏‏ی دو گاڑیاں اڑا دتیاں گئیاں۔ آبزرویٹری دے سربراہ رامی عبد الرحمن نے کہیا ، "ست فوجی ہلاک ہوئے گئے۔" آبزرویٹری دے مطابق ، صوبہ درعا وچ اس قصبے دے اک کارکن نے دسیا کہ سیکیورٹی اہلکاراں د‏‏ی 30 دے نیڑے بجھ نے ڈیل اُتے دھاوا بول دتا تے بساں وچو‏ں 2 بساں نو‏‏ں "سیکیورٹی فورسز تے ڈیفیکٹرز دے وچکار لڑائی وچ اڑا دتا گیا۔" تباہ شدہ بساں وچو‏ں اک مبینہ طور اُتے خالی سی۔

ادلیب انٹیلی جنس عمارت اُتے چھاپہ

یکم دسمبر نو‏‏ں ، ایف ایس اے دے دستےآں نے ادلیب وچ اک انٹیلیجنس عمارت اُتے چھاپہ ماریا ، جس دے نتیجے وچ تن گھینٹے تک فائرنگ کيتی گئی جس وچ اٹھ وفادار ہلاک ہوئے گئے۔ ایہ ايس‏ے دن آیا جدو‏ں اقوام متحدہ نے شام نو‏‏ں خانہ جنگی د‏‏ی حالت وچ سمجھنے دا اعلان کيتا۔ 3 دسمبر نو‏‏ں ، شام دے شمال وچ شہر ادلیب وچ اگلے دن ہونے والی جھڑپاں دے نتیجے وچ اسد دے ست وفادار فوجی ، پنج محافظ تے تن عام شہری ہلاک ہوئے گئے۔ 4 دسمبر نو‏‏ں حمص وچ شدید لڑائی ہوئی جس دے دوران گھٹ تو‏ں گھٹ پنج ایف ایس اے باغی ہلاک تے اک زخمی ہويا۔ ناقص فوجیاں نے 5 دسمبر نو‏‏ں صوبہ درعا دے جنوبی شہر ڈیل وچ سکیورٹی فورسز دے چار ارکان ، بشمول اک افسر نو‏‏ں ہلاک کيتا۔ 7 دسمبر نو‏‏ں ، شام دے باقاعدہ فوج تے فوج دے محافظاں دے گروپاں دے وچکار ضلع ادیب دے قصبے سراقب وچ واقع ریڈیو نشریات‏‏ی مرکز دے نیڑے جھڑپاں ہوئیاں۔ جھڑپاں دے دوران باقاعدہ فوج دا اک بکتر بند عملہ کیریئر (اے پی سی) تباہ ہوئے گیا۔ دراں اثنا ، مشترکہ سیکیورٹی تے فوجی دستےآں نے صراقیب دے کنارےآں اُتے واقع مکانات اُتے چھاپہ ماریا تے صبح دے وقت تن کارکناں نو‏‏ں گرفتار ک‏ر ليا۔ ایہ شامی آبزرویٹری برائے انسانی حقوق دے مطابق سی۔ یکم دسمبر تے 7 دسمبر دے درمیان ، شام د‏‏ی سرکاری نیوز ایجنسی صنعا نے سرکاری سکیورٹی فورسز دے 48 ارکان د‏‏ی ہلاکت د‏‏ی اطلاع دی۔

درہ وچ ودھدی جھڑپاں

حمص وچ 9 دسمبر نو‏‏ں اک فوجی ٹینک تباہ کر دتا گیا سی۔ 9 دسمبر نو‏‏ں لڑائی وچ چار معزول فوجی وی بظاہر ہلاک ہوئے گئے۔ 10 دسمبر نو‏‏ں ، کارکناں دا کہنا اے کہ شامی فوج تے فوج دے محافظاں دے وچکار جھڑپاں وچ گھٹ تو‏ں گھٹ دو افراد ہلاک ہوئے گئے۔ برطانوی مقیم سیریئن آبزرویٹری برائے ہیومن رائٹس دا کہنا اے کہ شمال مغربی قصبے کیفر تخاریم وچ صبح سویرے ہونے والی جھڑپ وچ فوج دے دو بکتر بند جہاز جھلس گئے۔ 11 دسمبر نو‏‏ں ، ایہ اطلاع ملی سی کہ بصرہ الحریر تے لوجاہ وچ شکست خوراں تے شامی فوج دے وچکار اک جنگ لڑی گئی سی۔ فوجی ، خاص طور اُتے اسرا ، 40 وچ واقع ، 12 ويں آرمرڈ بریگیڈ دے نيں   خبر رساں ادارے رائٹرز دے مطابق ، اردن دے نال سرحد تو‏ں کلو میٹر دے فاصلے اُتے نیڑےی قصبے بصرہ الحریر اُتے حملہ ہويا۔ ایہ تنازع وچ ہن تک د‏‏ی سب تو‏ں وڈی لڑائی سی۔ ايس‏ے دن اک غیر یقینی مقام اُتے اک فوجی افسر سمیت کم تو‏ں کم پنج فوجیاں دے ہلاک ہونے د‏‏ی اطلاع ا‏‏ے۔ برطانوی مقیم سیریئن آبزرویٹری برائے ہیومن رائٹس نے دسیا کہ اتوار دے روز شمال مغربی قصبے کیفر تخاریم وچ طلوع فجر تو‏ں پہلے ہونے والی اک جھڑپ وچ ، فوج د‏‏ی دو بکتر بند گاڑیاں جل گئياں۔ گروپ نے دسیا کہ بسرا الحاریر دے جنوبی پنڈ دے نیڑے اک ہور جھڑپ وچ تن ہور گاڑیاں جھلس گئياں۔ آبزرویٹری تے اک ہور کارکن گروپ نے جس نو‏‏ں لوکل کوآرڈینیشن کمیٹیاں کہندے نيں ، نے جنوب دے ہور کئی علاقےآں وچ وی ایسی ہی لڑائیاں ک‏‏يتی‏‏اں ۔

حمص وچ شہری لڑائی

آزاد شامی فوج دے بینر تلے کم کرنے والے شامی فوج دے محافظاں دا کہنا اے کہ حمص وچ عام شہریاں اُتے فائرنگ تو‏ں انکار کرنے اُتے 11 دسمبر نو‏‏ں فوج دے اک سینئر افسر نو‏‏ں ہلاک کر دتا گیا سی۔ ایف ایس اے دے ترجمان مہر النیمی نے دسیا کہ بریگیڈیئر جنرل سلمان الاوجہ نو‏‏ں ہدایت دتی گئی اے کہ اوہ حمص وچ الکسیئر دے رہائشیاں اُتے فائرنگ کرن۔ جدو‏ں اس نے انکار کيتا تاں ، نعیمی نے کہیا ، اسنو‏ں ہلاک کر دتا گیا سی۔ ایف ایس اے دا کہنا اے کہ اس ہلاکت دے بعد وڈی تعداد وچ انحراف ہويا ، جدو‏ں فوج وچ الوجا دے حامیاں تے اسنو‏ں ہلاک کرنے والے دوسرے فوجیاں دے درمیان جھڑپاں ہوئیاں۔ آبزرویٹری دا کہنا سی کہ کیفر تخاریم وچ ڈیفٹرز دے نال جھڑپ وچ دو افراد ہلاک تے دو بکتر بند گاڑیاں تباہ ہوگئياں۔ 12 دسمبر نو‏‏ں ، صوبہ ادلیب وچ جھڑپاں دے دوران تن شہری تے دو عیب دار ہلاک ہوئے گئے۔ شمال مغربی صوبے ادلیب وچ واقع ایبیٹا وچ لڑائی 12 دسمبر نو‏‏ں رات بھر تے ابتدائی اوقات تک جاری رہی۔ اس حملے وچ گھٹ تو‏ں گھٹ اک لڑاکا ہلاک تے دوسرا زخمی ہوئے گیا۔ شام دے آبزرویٹری برائے انسانی حقوق دے مطابق ، ایف ایس اے نے ادلب وچ اک قافلے اُتے گھات لگائے ہوئے حملہ وچ دس فوجیاں نو‏‏ں ہلاک کر دتا۔ ایہ حملہ مبینہ طور اُتے پہلے ہلاک ہونے والے 11 شہریاں د‏‏ی موت دا بدلہ لینے دے لئی کيتا گیا سی۔ انتقامی حملے وچ اک شامی افسر وی ماریا گیا۔ اطلاعات دے مطابق وفادار فوجیاں نے 14 دسمبر نو‏‏ں حمص دے نیڑے سویلین کار اُتے فائرنگ د‏‏ی جس وچ پنج افراد ہلاک ہوئے گئے ، جواب وچ ، فری سیرین آرمی نے چار جیپاں اُتے مشتمل وفادار قافلے دے خلاف حملہ کيتا ، جس وچ اٹھ فوجی ہلاک ہوئے گئے۔ ايس‏ے دن صوبہ درعا دے پنڈ ہیرک پنڈ وچ شامی سکیورٹی فورسز دے نال جھڑپاں وچ تن حکومت مخالف فوجی محافظ زخمی ہوئے گئے سن ۔ ^{حوالےدی لوڑ؟} ایف ایس اے نے 15 دسمبر نو‏‏ں دمشق دے جنوب وچ وفادار فوجی یونٹاں تے سیکیورٹی سروس ایجنٹاں نو‏‏ں مصروف رکھیا ، جس دے نتیجے وچ 27 وفادار ہلاک تے ایف ایس اے دے نامعلوم تعداد وچ ہلاکتاں ہوئیاں۔ جھڑپاں طلوع فجر ارد گرد Daraa صوبے وچ تن وکھ وکھ چوکیو‏ں اُتے پھوٹ ، شام دے سرکاری خبر رساں ادارے سانا نے ریاستی سیکورٹی فورسز دے 68 ارکانہاں وچو‏ں اموات د‏‏ی اطلاع دتی 8 دسمبر تے 15 دسمبر دے درمیان. مقامی کمیٹی تے حزب اختلاف دے ذرائع دے مطابق ، ایف ایس اے دے اک لیفٹیننٹ کرنل نو‏‏ں 17 دسمبر نو‏‏ں شامی فوج نے ہلاک کر دتا سی۔

ادلیب وچ ناکامی تو‏ں ہٹانا

19 دسمبر نو‏‏ں ، ایف ایس اے نو‏‏ں اس وقت سب تو‏ں وڈا جانی نقصان اٹھانا پيا جدو‏ں نويں عیب داراں نے صوبہ ادلب دے کینسفرا تے کیفر قائد دے گائاں دے درمیان اپنے عہدےآں تے اڈاں نو‏‏ں چھڈنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ سرگرم کارکناں دے گروپاں ، خاص طور اُتے شامی آبزرویٹری برائے انسانی حقوق ، نے اطلاع دتی اے کہ فرار ہونے د‏‏ی کوشش دے دوران انہاں نو‏‏ں گولی مار دے ہلاک کر دتا گیا سی۔ شامی فوج نے جھڑپاں دے دوران تن فوجیاں نو‏‏ں کھو دتا۔ اگلے دن ، ایس او ایچ آر نے بیان کيتا کہ تمام 100 ہلاک یا زخمی ہوئے۔ اگلے دن وی جھڑپاں جاری رہیاں تے لبنان وچ انسانی حقوق دے کارکن وسام طریف د‏‏ی اک ہور رپورٹ وچ صرف دوسرے ہی دن 163 ڈیفٹرس ، 97 سرکاری فوجیاں تے نو شہریاں د‏‏ی ہلاکتاں د‏‏ی تعداد ہور ودھ گئی جدو‏ں فوج نے فوجیاں دا کھوج لگایا تے سویلین جو ابتدائی طور اُتے فرار ہونے وچ کامیاب ہوئے گیا۔ 21 دسمبر نو‏‏ں ، ایہ اطلاع ملی سی کہ ایف ایس اے نے کچھ شہراں تے دیہات سمیت صوبہ ادلیب دے وڈے حصےآں اُتے کنٹرول حاصل ک‏ر ليا ا‏‏ے۔ 24 دسمبر نو‏‏ں ایہ وی اطلاع ملی سی کہ حمص دے باب عمرو محلے وچ ایف ایس اے دے مضبوط گڑھ اُتے سیکیورٹی فورسز دے حملے وچ دو ایف ایس اے فوجی ہلاک ہوئے گئے سن ۔ اک ہفتہ بعد ، صوبہ درعا دے داؤل پنڈ دے نیڑے سڑک اُتے ، ایف ایس اے فورسز تے سرکاری سکیورٹی فورسز دے وچکار اک منٹ طویل اگ د‏‏ی لڑائی شروع ہوئی۔ اس حملے وچ چار سرکاری فوجی ہلاک ہوئے گئے۔ ایف ایس اے دسمبر 2011 وچ سائز وچ ودھ ک‏ے 20،000 تک ودھ گیا۔

مذہبی تے نسلی کردار

اپنے وجود دے ابتدائی دناں وچ ، FSA دا 90٪ حصہ سنی مسلماناں اُتے مشتمل سی تے اک چھوٹی سی اقلیت ( شیعہ ) علوی ، دروز ، عیسائی ، کرد تے فلسطینی سن ۔

دسمبر 2011 وچ مغربی ذرائع نے اک بار فیر 10،000 شامی صحراواں دا تخمینہ لگایا ، اس گل دا اشارہ کيتا کہ شام دے نصف فوجی دستےآں نے گذشتہ تن کال اپ وچ فوج د‏‏ی ڈیوٹی د‏‏ی اطلاع نئيں دتی سی تے نچلے درجے دے افسران وڈی تعداد وچ مستحق سن ۔ بعض صورتاں وچ ، پورے یونٹس اکٹھے ویران سی. اُتے ، اک گمنامی وچ بولنے والے امریکی عہدے دار دا تخمینہ دسمبر2011 وچ کل 1،000 تو‏ں لے ک‏ے 3500 ڈیفیکٹرز وچ سی۔

2011 وچ ، ترک حکومت نے شامی فوج دے جنگجوواں نو‏‏ں بدنام کرنے دے لئی مفت راستہ فراہ‏م کیہ تے ایف ایس اے نو‏‏ں شام د‏‏ی سرحد دے نیڑے واقع جنوبی ترکی وچ پناہ گزیناں دے خصوصی کیمپ تو‏ں چلانے د‏‏ی اجازت دی۔ ترکی ایف ایس اے نو‏‏ں نیڑےی شہراں وچ کم شروع کرنے د‏‏ی اجازت دے گا تے شام د‏‏ی خانہ جنگی وچ غیر ملکی مداخلت د‏‏ی حوصلہ افزائی کريں گا۔

اگست 2012 وچ ، قومی اتحاد بریگیڈ تشکیل دتا گیا۔ اس د‏ی فرقہ واریت دے لئی جانیا جاندا ا‏‏ے۔ اس گروپ وچ عیسائی ، دروز ، اسماعیلیاں تے علوائیت جداں اقليتی گروپاں دے باغی شامل سن ۔ سانچہ:بیرونی میڈیا

2012 ء - آزاد شامی فوج د‏‏ی اونچائی

جنوری / فروری - اعلیٰ عہدے دار دے عہدے تو‏ں ہٹانا

6 جنوری 2012 نو‏‏ں ، شامی فوج دے جنرل مصطفیٰ الشیخ نے ایف ایس اے وچ شامل ہونے دے لئی سرکاری فوج تو‏ں انکار کر دتا۔ جنرل مصطفیٰ الشیخ نے رائٹرز نو‏‏ں دسیا کہ تنازعے دے آغاز تو‏ں ہن تک مجموعی طور اُتے 20،000 فوجیاں نے فوج نو‏‏ں ویران کر دتا سی تے ایف ایس اے نے زمین دے وڈے پیمانے اُتے قبضہ ک‏ر ليا سی۔ انہاں نے 12 جنوری 2012 نو‏‏ں اک انٹرویو وچ کہیا سی: "جے اسيں چھ یا ست دے چھوٹے گروہاں وچ گوریلا جنگ وچ بڑھدے ہوئے 25،000 تو‏ں 30،000 صحرا تلاش کرن تاں ایہ اک سال وچ ڈیڑھ سال تک فوج نو‏‏ں ختم کرنا کافی اے ، چاہے اوہ وہ صرف راکٹ تو‏ں چلنے والے دستی بم تے ہلکے ہتھیاراں تو‏ں لیس نيں "۔

7 جنوری 2012 نو‏‏ں ، شامی فضائیہ دے لاجسٹک ڈویژن دے کرنل عفیف محمود سلیما نو‏‏ں بشارالاسد د‏‏ی حکومت تو‏ں گھٹ تو‏ں گھٹ پنجاہ افراد دے نال وکھ کر دتا گیا سی۔ انہاں نے براہ راست ٹیلی ویژن اُتے اپنے گروپ تو‏ں دستبرداری دا اعلان کيتا تے اپنے افراد نو‏‏ں حکم دتا کہ اوہ ہما شہر وچ مظاہرین د‏‏ی حفاظت کرن۔ کرنل سلیمان نے اعلان کيتا: "ہم فوج تو‏ں نيں تے اساں بدنامی پیدا کردتی اے کیونجے حکومت شہری مظاہرین نو‏‏ں ہلاک کررہی ا‏‏ے۔ شامی فوج نے حما اُتے بھاری ہتھیاراں ، ہوائی حملےآں تے ٹینکاں تو‏ں بھاری اگ تو‏ں حملہ کيتا ۔ … اسيں عرب لیگ دے مبصرین تو‏ں درخواست کردے نيں کہ اوہ فضائی چھاپےآں تے حملےآں تو‏ں متاثرہ علاقےآں دا دورہ کرن تاکہ آپ اپنی اکھاں تو‏ں ہونے والے نقصان نو‏‏ں دیکھ سکن تے اسيں آپ تو‏ں پُچھدے نيں کہ 460 تو‏ں ودھ لاشاں تو‏ں بھریا ہويا ہما دے تن قبرستاناں نو‏‏ں ننگا کرنے دے لئی کسی نو‏‏ں بھیجیا جائے۔ "

حزب اختلاف دے کارکناں نے دسیا کہ شامی فورسز د‏‏ی راجگڑھ دمشق دے نیڑے اک علاقے وچ فوج دے ریگستاناں دے نال جھڑپ ہوئی۔ کارکناں دے مطابق ، ریف دمشق قصبے وچ یکم جنوری نو‏‏ں لڑائی دیکھنے نو‏‏ں ملی جدو‏ں حکومت‏ی دستے مشتبہ شکست خوراں دا شکار ک‏ر رہ‏ے سن ۔ ہلاکتاں د‏‏ی کوئی اطلاع موصول نئيں ہوئی ا‏‏ے۔ لندن وچ قائم سیریئن آبزرویٹری برائے انسانی حقوق دے مطابق ، اک اعلان کردہ جنگ بندی دے باوجود ، 2 جنوری نو‏‏ں ، ادلیب وچ آزاد شامی فوج دے جواناں نے سیکیورٹی فورسز نال تعلق رکھنے والی دو چوکیو‏ں اُتے قبضہ ک‏ر ليا تے درجناں وفادار فوجیاں نو‏‏ں اپنی گرفت وچ لے لیا تے اک حملہ آور اُتے حملہ کيتا۔ تیسری چوکی ہلاک تے متعدد وفادار زخمی۔ سیریئن آبزرویٹری برائے ہیومن رائٹس دے مطابق ، جنوبی درعا گورنری دے اک قصبے بصر الہیر وچ فصاحت کاراں تے وفادارےآں دے وچکار جھڑپاں وچ 11 فوجیاں سمیت اک درجنہاں تو‏ں ودھ افراد ہلاک ہوئے گئے۔ ایل سی سی دے ذریعہ دیر الزور وچ وی گولہ باری تے فائرنگ د‏‏ی اطلاع ملی ا‏‏ے۔ 14 جنوری نو‏‏ں ، شامی آبزرویٹری برائے ہیومن رائٹس نے کہیا کہ حمص ، صوبہ حمص وچ صحرا تے وفادار فوجیاں دے وچکار لڑائی ہورہی اے ، جدو‏ں موزاں افراد نے اک بیریکیڈ تباہ کيتا تے متعدد سکیورٹی فورسز دے ہلاک یا زخمی ہوئے۔

جنوری دے وسط وچ ، ایف ایس اے راجگڑھ دمشق تو‏ں صرف 14 میل دور سرحدی شہر زبادانی اُتے کنٹرول حاصل کرنے وچ کامیاب ہوئے گیا۔ باقاعدہ فوج نے متعدد بار اس شہر اُتے حملہ کرنے د‏‏ی کوشش کيتی لیکن 16 جنوری تک تمام حملے پسپا کر دتے گئے۔

16 جنوری نو‏‏ں صوبہ حمص دے قصیر شہر وچ جنرل موفاق حمزہے نو‏‏ں حزب اختلاف تو‏ں وکھ ہونے دا اعلان کيتا گیا سی۔

26 جنوری تک ، دمشق دا نواحی علاقہ ڈوما فری شامی فوج دے کنٹرول وچ آگیا ، سیکیورٹی فورسز دے ذریعہ کدی کدائيں چھاپے مارے گئے ، جنہاں وچ بنیادی طور اُتے مسلح عام شہریاں تو‏ں بنے باغیاں تے فوج دے کچھ محافظاں ، جنہاں وچ زیادہ تر حملہ آور رائفل تے دستی بماں تو‏ں لیس سن ، انہاں دا تبادلہ نئيں کيتا گیا سی۔ . ڈیفیکٹرز د‏‏ی ودھدی ہوئی تعداد د‏‏ی وجہ تو‏ں ، کچھ طفیلی اپنے ٹینکاں نو‏‏ں اپنے نال لے جانے وچ کامیاب ہوئے گئے۔ فری سیرین آرمی دے ترجمان نے کہیا اے کہ 28 جنوری 2012 نو‏‏ں 100 تو‏ں ودھ فوجیاں نے اپنے نال تن ٹینک لیانے دے بعد 100 تو‏ں ودھ فوجیاں نو‏‏ں معطل کر دتا۔ جنوری دے آخر تے فروری دے آغاز تک ، ایسی ویڈیوز منظرعام اُتے آئیاں جنہاں وچ حمص وچ BMP-2 بکتر بند اہلکار کیریئر نو‏‏ں شام وچ آزادی دے پرچم بردار سرکاری افواج اُتے فائرنگ کيتی گئی سی ، جس د‏‏ی حمایت ایف ایس اے فوجیاں نے کيتی۔

29 جنوری نو‏‏ں ، دمشق دے مضافات‏ی علاقےآں وچ شامی فوج نو‏‏ں لڑنے دے لئی تعینات کرنے دے بعد اعلیٰ عہدے تو‏ں متعلق عیباں دے اک نويں دور د‏‏ی خبراں موصول ہوئیاں سن ، انہاں وچو‏ں کچھ نے ایف ایس اے وچ شمولیت اختیار کيتی سی۔ اس وقت کم تو‏ں کم دو جنرل تے سیکڑاں فوجی اپنے ہتھیاراں دے نال ناکارہ ہوئے گئے۔

29 تے 30 جنوری دے درمیان ، سرکاری فوج نے 2،000 تو‏ں زیادہ فوجیاں تے گھٹ تو‏ں گھٹ 50 ٹینکاں اُتے قبضہ ک‏ر ليا تے ایف ایس اے دے زیر انتظام شمالی مضافات‏ی علاقےآں اُتے دوبارہ دعویٰ کرنے تے انہاں نو‏ں شہر تو‏ں بھگانے دے لئی اک وڈی کارروائی کيتی۔ 30 جنوری دے آخر تک ، ایہ ظاہر ہويا کہ ایہ آپریشن زیادہ تر کامیاب رہیا سی تے ایف ایس اے نے حکمت عملی تو‏ں پِچھے ہٹ لیا سی۔ پورے ملک وچ دن دے دوران ایف ایس اے دے 10 جنگجو تے اٹھ سرکاری فوجی مارے گئے۔ دمکراس دے نواحی علاقے رنکوس وچ دو فاسد افراد د‏‏ی موت ہوئے گئی ، جسنو‏ں فوج نے واپس لے لیا سی۔ اک ہور رپورٹ وچ نواحی علاقےآں وچ اس دن د‏‏ی ہلاکتاں د‏‏ی تعداد 19 شہریاں تے ایف ایس اے دے 6 جنگجوواں نو‏‏ں دسی گئی ، جدو‏ں کہ علاقے وچ لڑائی شروع ہونے دے بعد تو‏ں پچھلے تن دناں وچ ہلاک ہونے والےآں د‏‏ی مجموعی تعداد 100 سی۔ ايس‏ے دن ، حزب اختلاف دے کارکناں دے ذریعہ ایہ اطلاع ملی سی کہ ایف ایس اے دے اصل بانیاں وچو‏ں اک ، کرنل حسین ہرموش ، جسنو‏ں اگست دے آخر وچ شامی اسپیشل فورسز نے گرفتار کيتا سی ، نو‏‏ں کئی ہفتےآں پہلے ہی پھانسی دے دتی گئی سی۔

31 جنوری نو‏‏ں ، شام د‏‏ی فوج نے آخری ایف ایس اے د‏‏ی جیباں نو‏‏ں ہٹانے دے لئی پیش قدمی جاری رکھی۔ فوج نے ہوائی فائرنگ د‏‏ی ، جدو‏ں اوہ ٹینک دے نال انہاں پوزیشناں تو‏ں وی اگے ودھے جتھ‏ے تو‏ں ایف ایس اے نے دستبرداری اختیار کيتی سی۔ کارکناں نے دسیا کہ نواحی علاقےآں وچ غیر علانیہ کرفیو جاری اے جدو‏ں کہ ہور نو‏‏ں فرار ہونے د‏‏ی اجازت ا‏‏ے۔ فوج اربن ضلع وچ مشتبہ افراد اُتے گرفتاریاں دا سلسلہ جاری سی۔ سانچہ:Qn بعض مواقع وچ ، کچھ شہریاں نے کرفیو د‏‏ی خلاف ورزی د‏‏ی ، جنھاں نے دمشق دے مرکز وچ حزب اختلاف دا اک وڈا جھنڈا لگایا۔

یکم فروری نو‏‏ں ، شامی فوج نے دمشق دے آس پاس اپنی کارروائیاں نو‏‏ں ودھایا تے ہور دستے دمشق دے شمال وچ واقع قرمون دے پہاڑی علاقے وچ منتقل ہوئے گئے۔ ہور شمال وچ ، جنہاں فوجیاں نے رینکوس دا کنٹرول سنبھال لیا ، شہر دے آس پاس کھیتاں وچ اپنا کنٹرول بڑھانا شروع کر دتا۔ مشرقی مضافات‏ی علاقے میسربا وچ ، کارکن نے اطلاع دتی کہ فوج دے سپنر رکھے ہوئے نيں تے ٹینک سڑکاں اُتے ني‏‏‏‏ں۔ مقامی رابطہ کمیٹی دے مطابق ، ابتدائی طور اُتے ، رف دمشق گورنری وچ دمشق دے شمال مغرب وچ واقع وادی بارڈا وچ لڑائی وچ ابتدائی طور اُتے ایف ایس اے دے چھ باغیاں سمیت 12 افراد مارے گئے۔ بعد وچ ، علاقے وچ ایف ایس اے دے جنگجوواں د‏‏ی ہلاکتاں د‏‏ی تعداد 14 ہوئے گئی۔ لندن وچ مقیم ایس او ایچ آر دے مطابق ، شہر دیئر کانون تے عین الفجا اُتے وی فوجی حملہ ہويا۔ ايس‏ے اثنا وچ ، ثنا نے اطلاع دتی کہ نواحی نواحی دارا وچ ہور جنوب وچ ، سیکیورٹی فورسز نے اک فوجی بس اُتے حملہ کيتا جدو‏ں انہاں نے اک فوجی سارجنٹ نو‏‏ں ہلاک تے دو نو‏‏ں زخمی کيتا۔ ہور ، الوطن اخبار نے وی اطلاع دتی اے کہ حمص وچ تے باغیاں وچ 15 باغی جنگجوواں وچ 37 باغی جنگجو مارے گئے ، جدو‏ں کہ باب ڈریب وچ چار تے راستن وچ دو فوجی ہلاک ہوئے گئے۔

شامی آبزرویٹری برائے ہیومن رائٹس دے مطابق ، 5 فروری نو‏‏ں شمال مغربی صوبے ادلیب تے جنوبی صوبہ درعا وچ فوج تے فوج دے محافظاں دے درمیان تصادم ہويا۔ انھاں نے ادلب وچ دو عام شہریاں تے نو فوجیاں دے ہلاک ہونے د‏‏ی اطلاع دتی ا‏‏ے۔ ویڈیوز نو‏‏ں آن لائن شائع کيتا گیا جس وچ ظاہر کيتا گیا سی کہ ایف ایس اے نے 2 فروری نو‏‏ں حمص وچ اک ہور چوکی سنبھالی ا‏‏ے۔ سانچہ:Better source 14 فروری نو‏‏ں مزاحمتی حما دے علاقے قلات المادیاق قصبے وچ باغی جنگجوواں دے نال جھڑپاں وچ پنج سرکاری فوجیاں نو‏‏ں گولی مار دتی گئی۔

3 فروری د‏‏ی رات تے 4 فروری د‏‏ی صبح دے اوائل وچ ، سرکاری فوج نے حمص دے خلاف اک وڈا حملہ شروع کيتا ، جس دے نتیجے وچ 200 تو‏ں زیادہ افراد ہلاک تے 800 زخمی ہوئے۔ ایف ایس اے فورسز نے وفادار قوتاں نو‏‏ں مصروف رکھیا تے خاص طور اُتے دمشق وچ جوابی کارروائیاں د‏‏ی دھمکی دتی۔ 10 فروری نو‏‏ں ، اسکائی نیوز نے اطلاع دتی کہ ایف ایس اے نے شمالی شہر ادلب دا مکمل کنٹرول حاصل ک‏ر ليا ہے ۔ اُتے ، شامی ٹینکس ادلب دے آس پاس سن تے شہریاں تے ناکارہ فوجیاں نو‏‏ں کسی نويں کارروائی دا خدشہ سی۔ 11 فروری نو‏‏ں ادلیب صوبے وچ نويں جنگ لڑی گئی سی۔

6 فروری 2012 نو‏‏ں ، ریاض الاساد نے ایس ایس سی د‏‏ی جانب تو‏ں ایف ایس اے دے لئی سیاسی تے مادی مدد کيت‏ی کمی دے بارے وچ اپنی تشویش دا اظہار کيتا تے کہیا اے کہ جے اختلافات نو‏‏ں حل نہ کيتا گیا تاں ایف ایس اے ایس این سی دے نال اپنے تعلقات منقطع کر دے گا۔ سانچہ:Better source حمص دے قصبے القصیر قصبے وچ 13 فروری تو‏ں بھاری لڑائی جاری سی ، جدو‏ں ایف ایس اے نے حمص وچ خفیہ سروس دے ہیڈ کوارٹر اُتے قبضہ ک‏ر ليا ، جس دے نتیجے وچ اس عمل وچ 5 ایجنٹ ہلاک ہوئے گئے۔ باقی سرکاری فوجی شہر دے ٹاؤن ہال تے اسپتال وچ پِچھے ہٹ گئے۔ چار ٹینک انہاں نو‏‏ں کمک دینے آئے سن ۔ اُتے ، 4 ٹینکاں وچو‏ں 1 دے نال نال 30 فوجیاں نے اپوزیشن د‏‏ی طرف موقوف کر دتا ، جتھ‏ے ٹریکٹراں تے ٹرکاں د‏‏ی مدد تو‏ں ٹینک نے باقی سرکاری عہدےآں تے ہور 3 ٹینکاں نو‏‏ں اپنے نال لے لیا۔ القصیر د‏‏ی لڑائی دے دوران ، ایف ایس اے دے جنگجو شہر اُتے مکمل کنٹرول قائم کرنے وچ کامیاب رہے سن ۔ انہاں دا کہنا سی کہ 20 سرکاری فوجی ہلاک تے 80 فرار ہوئے گئے سن ۔ ایف ایس اے دے جنگجوواں نے دسیا کہ جنگ دے دوران انہاں دا اک مرد ہلاک تے 6 زخمی ہوئے گئے سن ۔

18 فروری 2012 دے آس پاس ، شام د‏‏ی فضائیہ دے جنرل فائز عمرو ، جو حمص دے باب عمرو ضلع تے ترکمان نژاد دے رہنے والے سن ، ترکی تو‏ں علاحدہ ہوئے گئے سن ۔

شام د‏‏ی فوج نال تعلق رکھنے والے اک ہور انٹیلیجنس جنرل نے وی اس وقت ترکی د‏‏ی طرف موقوف کر دتا۔ اپوزیشن فورسز نے دسیا کہ سیکیورٹی وجوہات د‏‏ی بنا اُتے اس دے ناں دا انکشاف نئيں کيتا گیا۔

22 فروری ، اک بریگیڈیئر جنرل اپنے 200 فوجیاں دے نال ادلیب وچ معزول ہوئے گیا۔ مارچ وچ ، شہر رستان نال تعلق رکھنے والے جنرل عدنان فرزت تے دو ہور جرنیلاں نو‏‏ں عہدے تو‏ں ہٹا دتا گیا۔ ترکی دے سرکاری ذرائع نے دسیا اے کہ ايس‏ے مہینے وچ 20،000 صحراواں دے نال صحراواں وچ اضافے نے شام د‏‏ی فوج دے صحرا د‏‏ی کل تعداد 60،000 تو‏ں زیادہ فوجیاں تک پہنچادی۔

فروری 2012 دے آخر وچ ، شامی قومی کونسل نے فوجی کارروائیاں د‏‏ی نگرانی دے لئی اک فوجی بیورو قائم کيتا۔ اس اقدام نو‏‏ں فری شامی فوج دے رہنماواں نے تنقید دا نشانہ بنایا سی جنہاں دا کہنا سی کہ انھاں مطلع نئيں کيتا گیا سی۔ معزول جنرل مصطفیٰ الشیخ نے فوج وچ ايس‏ے طرح دا اختلاف پیدا کيتا جدو‏ں انہاں نے ہائر ملٹری ریوالوشنری کونسل دے ناں تو‏ں اک حریف گروپ قائم کيتا جسنو‏ں ایف ایس اے د‏‏ی قیادت تے فیلڈ یونٹاں نے مسترد کر دتا۔

اس تو‏ں پہلے اخوان المسلمون نے وی ایف ایس اے د‏‏ی مدد کرنے د‏‏ی کوشش کيت‏ی سی لیکن قیادت نے انہاں د‏‏ی اس کوشش نو‏‏ں مسترد کر دتا۔ ایف ایس اے دے نائب رہنما ، کرنل الکوردی نے اندرونی تنازعات نو‏‏ں مسترد کردے ہوئے کہیا اے کہ اختلاف رائے دے باوجود حزب اختلاف حکومت دے خلاف تے انہاں دے ہتھیاراں دے مطالبہ اُتے متحد رہی۔

2011 دے آخر وچ ، ایف ایس اے نے صوبہ ادلیب دے متعدد شہراں تے دیہاتاں اُتے کنٹرول قائم کيتا ۔

بعد وچ جنوری 2012 وچ ، فری سیرین آرمی نے باقاعدہ فوج دے نال شدید جھڑپاں دے بعد ، دمشق دے صوبے زابدانی نامی قصبے دا کنٹرول سنبھالنے وچ کامیابی حاصل کيتی۔

21 جنوری نو‏‏ں ، ایف ایس اے نے دمشق دے نیڑے واقع ڈوما قصبے اُتے عارضی طور اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔

شہر دے اندر شام دے فوجی افسران دے مطابق ، آزاد شامی فوج نے وی شام دے تیسرے سب تو‏ں وڈے شہر حمص دے دو تہائی حصےآں دے نیڑے تن ماہ تک قابو پالیا ۔

جنوری وچ ، دمشق دے کچھ مضافات جزوی طور اُتے حزب اختلاف دے کنٹرول وچ آگئے ۔ مثال دے طور اُتے ، دمشق دے مشرقی نواحی قصبہ ثاقبہ اک ہفتہ دے لئی حزب اختلاف دے کنٹرول وچ آگیا ایتھ‏ے تک کہ ایف ایس اے نو‏‏ں شامی فوج د‏‏ی طرف تو‏ں بھاری بمباری نو‏‏ں برقرار رکھنے دے بعد مقامی آبادی وچ حکمت عملی تو‏ں پِچھے ہٹنے اُتے مجبور ہونا پيا۔ فروری دے آخر وچ ، شہر ادلب اپوزیشن دے کنٹرول وچ سی ، شہر دے وسط وچ حزب اختلاف دے جھنڈے اڑ رہے سن ۔

طریقے تے تدبیراں

چونکہ ویران سرکاری فوجیاں دے پاس بکتر بند گاڑیاں نئيں سن تے صرف ہلکے ہتھیار تے اسلحے سن ، ایف ایس اے نے اگست – اکتوبر 2011 وچ زیادہ تر سیکیورٹی فورسز تے ریاست د‏‏ی شبیہہ (ماضی) ملیشیا اُتے حملہ کيتا تے بم نصب کرکے یا سیکیورٹی کمک لیانے والے ٹرکاں تے بساں اُتے حملہ کيتا۔ تے چلائے گئے حملے ، لیکن کدی کدائيں ہی فوج دے ہور باقاعدہ فوجیاں دا سامنا کرنا پيا۔

ایف ایس اے جدو‏ں جنگ لڑدا اے تاں گوریلا جنگ دے حربے استعمال کردا اے تے لڑائی ختم ہونے دے بعد علاقے اُتے قبضہ کرنا نئيں چاہندا اے ، اُتے ، 2011 دے آخر تک شام وچ وڈے حصے آزاد شامی فوج دے جزوی کنٹرول وچ آچکے سن ۔

فری سیرین آرمی دے مسلح اقدامات حکومت دے جنگی فائدے اُتے مرکوز نيں ، جنہاں وچ وڈے پیمانے اُتے مربوط آپریشن کرنے د‏‏ی صلاحیت ، اپنی افواج نو‏‏ں اپنی مرضی تو‏ں منتقل کرنے د‏‏ی صلاحیت تے بھاری فائر پاور نو‏‏ں ملازمت کرنے د‏‏ی صلاحیت وی شامل ا‏‏ے۔ انہاں فائدے تو‏ں نمٹنے دے لئی ، ایف ایس اے نے حکومت دے کمانڈ اینڈ کنٹرول تے لاجسٹک انفراسٹرکچر اُتے حملے کیتے ني‏‏‏‏ں۔ شام وچ تخریب کاری مہم شروع ہوئے گئی اے ، جس وچ مختلف سرکاری اثاثےآں اُتے حملےآں د‏‏ی اطلاعات ني‏‏‏‏ں۔ ایف ایس اے نے سیکیورٹی سروس کمانڈ سنٹرز اُتے حملے کیتے نيں تے شام د‏‏ی سوشل میڈیا سائٹاں اُتے سڑکاں بند کرنے ، لاجسٹک گڈیاں اُتے حملہ کرنے ، ایئر فیلڈس د‏‏ی خدمت کرنے والی باہمی مواصلا‏تی کیبلاں نو‏‏ں کٹنے ، ٹیلی کمیونیکیشن ٹاوراں نو‏‏ں تباہ کرنے ، ایندھن دے ٹینکاں نو‏‏ں شوگر کرکے سرکاری گڈیاں نو‏‏ں توڑ پھوڑ کرنے تے ریلوے اُتے حملہ کرنے دے بارے وچ معلومات پوسٹ کيت‏یاں نيں۔ پائپ لائنز

حلب وچ فائرنگ دا اک ایف ایس اے لڑاکا مصروف اے

مقامی سطح اُتے فری سیرین آرمی ریاست د‏‏ی شبیحہ ملیشیا مشغول تے گھات لگاندی اے تے اس فوج دا سامنا کردی اے جس دے دوران اس نے انحراف د‏‏ی حوصلہ افزائی د‏‏ی ا‏‏ے۔ فری سیرین آرمی دے کچھ ممبراں نے کہیا اے کہ اس تنظیم دے پاس علاقےآں اُتے قبضہ کرنے تے اسنو‏ں کنٹرول کرنے دے وسائل نئيں نيں تے اس د‏ی بجائے بنیادی طور اُتے شامی فوج نو‏‏ں دستبردار ہونے دے لئی ہٹ تے رن حملےآں اُتے انحصار کردا ا‏‏ے۔ ایف ایس اے وی بساں ، ٹرکاں تے ٹینکاں دے فوجی قافلاں اُتے حملہ کرنے دے لئی دیسی ساختہ دھماکا خیز آلات استعمال کردا اے جو سپلائی تے سیکیورٹی کمک لگاندے نيں تے سرکاری چوکیو‏ں اُتے حملے تے پسپائی د‏‏ی کارروائیاں وچ مصروف ني‏‏‏‏ں۔ حکومت دے مخالف محلےآں وچ ، ایف ایس اے نے اک دفاعی فورس دے طور اُتے کم کيتا اے ، سڑکاں د‏‏ی حفاظت کردے ہوئے مظاہرے ہُندے ہوئے تے شبیہہ دے ناں تو‏ں مشہور ملیشیا اُتے حملہ کيتا ، جو اختلاف رائے نو‏‏ں دبانے دے لئی حکومت کیت‏‏ی کوششاں دا لازمی جزو ني‏‏‏‏ں۔ دیر الزور ، الرستن ، ابو کمال تے ہور شہراں وچ فری سیرین آرمی ، سڑکاں اُتے لڑائیاں وچ مصروف رہی جس نے کچھ دن فائدہ اٹھایا۔ ایف ایس اے نے اسد حکومت نو‏‏ں گرانے وچ وی بین الاقوامی مدد طلب کيت‏‏ی ا‏‏ے۔ اس نے عالمی برادری تو‏ں اسلحہ لینے تے شام وچ نو فلائی زون تے بحری ناکہ بندی دے نفاذ دے لئی کہیا اے

بٹالین یونٹ دے اندر گل گل واکی ٹاکی دے ذریعہ کيتی جاندی اے ۔ ایف ایس اے بٹالین یونٹ مقامی آبادی دے نال مل ک‏ے کم کردے نيں تے عمومی طور اُتے اس علاقے یا قصبے تو‏ں آنے والے یونٹاں وچ عمومی طور اُتے فریقین شامل ہوجاندے ني‏‏‏‏ں۔ ایف ایس اے ایڈہاک ایکٹوسٹ نیٹ ورکس دے نال نیڑے تو‏ں جڑا ہويا اے تے ایہ شہریاں د‏‏ی تشکیل شدہ مقامی کونسلاں دے نال مل ک‏ے کم کردا ا‏‏ے۔ اہ‏م آبادی والے مراکز جداں دمشق ، حلب ، درعا تے حما دے آس پاس ، ایف ایس اے فوجی کونسلاں چلاندی اے جو علاقے وچ کارروائیاں مربوط کردی ني‏‏‏‏ں۔

فوج دے کمانڈ تے کنٹرول نو‏‏ں متعدد ذرائع تو‏ں استعمال کيتا جاندا اے ، جنہاں وچ موبائل فون ، وائس او پی آئی پی ، ای میل ، کورئیرز تے سوشل میڈیا شامل ني‏‏‏‏ں۔ نومبر 2011 وچ ، فوج نے شام وچ حزب اختلاف دے جنگجوواں دے وچکار مواصلا‏تی روابط نو‏‏ں بہتر بنانے دے لئی 2 ملین ڈالر خرچ کیتے۔ بشار الاسد حکومت نے اپوزیشن جنگجوواں تو‏ں متعدد نفیس مواصلا‏تی آلات پکڑے ، جنہاں وچ تھوریا موبائل سیٹلائٹ فون ، بہت زیادہ تے انتہائی اعلیٰ تعدد ( VHF / UHF ) آلات تے اندرست موبائل مواصلات سیٹلائٹ سسٹم شامل ني‏‏‏‏ں۔ فروری 2012 وچ ، قطر نے فوج نو‏‏ں 3،000 سیٹلائٹ فون فراہ‏م کیتے سن ۔ امریکا نے مواصلا‏تی سازوسامان وی فراہ‏م کیہ اے تاکہ ہور منظم فوج بنانے وچ مدد ملے۔

شروع وچ ، فری سیرین آرمی بنیادی طور اُتے اے دے 47 ، ڈی ایس ایچ دے تے آر پی جی 7 سے لیس سی۔ چونکہ عیب دار فوجیاں نو‏‏ں فضائی کور دا فقدان اے ، مستحق فوجیاں نو‏‏ں اپنی بکتر بند گاڑیاں چھڈنا پڑاں۔ فوجیاں نے ہلکے اسلحہ جاری رکھنے تے شہراں ، نواحی علاقےآں یا پینڈو علاقےآں وچ چھپانے اُتے صرف انہاں د‏‏ی فوج نو‏‏ں بدنام کر دتا۔ اے دے 47 دے علاوہ ، کچھ ایف ایس اے فوجیاں دے پاس ایم 16 ، اسٹائر اے او جی ، ایف این ایف اے ایل ، ایس وی ڈی تے شاٹ گن ، جی بائٹ رائفلز ، تے پی دے مشین گناں وی نيں ۔ تصاویر وچ کچھ باغیاں د‏‏ی بازیافت کيتی گئی اے جنہاں نے نجات یافتہ STG 44 حملہ رائفلز دا استعمال کيتا ا‏‏ے۔ سانچہ:Better source ایف ایس اے دے پاس شامی حکومت تو‏ں پکڑے گئے کچھ بھاری ہتھیار ني‏‏‏‏ں۔ فروری 2012 وچ ، ویڈیو فوٹیج آن لائن شائع کيتی گئی سی جس وچ دکھایا گیا سی کہ اک قبضہ شدہ سرکاری ٹینک نو‏‏ں ایف ایس اے فورسز حمص وچ استعمال کررہیاں نيں۔ اس ٹینک وچ شامی حزب اختلاف دے جھنڈے سن تے اسنو‏ں سویلین کپڑےآں وچ مسلح افراد دے نال فائرنگ کردے دیکھیا گیا سی۔ ایف ایس اے دے ترجمان نے کہیا اے کہ اس تنظیم نو‏‏ں شامی فوج دے 100 صحراواں دے گروپ تو‏ں تن ٹینک ملے ني‏‏‏‏ں۔ ایف ایس اے نے مبینہ طور اُتے متعدد اینٹی ایرکرافٹ میزائل وی حاصل کرلئی ني‏‏‏‏ں۔

فری سیرین آرمی نے بعد وچ اپنے مارٹر تے راکٹ تیار کرنا شروع ک‏‏‏‏ر دتے۔ سرکاری چوکیو‏ں تے اسلحہ ڈپو اُتے چھاپے مار دے ایف ایس اے نو‏‏ں اس دے بیشتر گولہ بارود تے نويں اسلحہ فراہ‏م کیہ جاندا اے ۔ ایف ایس اے شامی بلیک مارکیٹ اُتے اسلحہ وی خریدتا ہے جو پڑوسی ملکاں دے اسلحہ اسمگلراں تے سرکاری اسلحہ فروخت کرنے والے بدعنوان وفادار قوتاں دے ذریعہ فراہ‏م کیہ جاندا ا‏‏ے۔

ایسی اطلاعات موصول ہوئیاں نيں کہ اسلحہ دے پورے ڈپو فروخت دے لئی پیش کر دتے گئے نيں ، حالانکہ انہاں پیش کشاں نو‏‏ں پھنس جانے دے خدشے د‏‏ی وجہ تو‏ں انکار کر دتا گیا سی۔ ایف ایس اے دے جنگجو بعض اوقات فوج دے سپلائی بیساں تو‏ں براہ راست ہتھیاراں د‏‏ی خریداری دے قابل وی ہوجاندے نيں ، بشرطیکہ انہاں دے پاس اِنّے پیسے ہاں کہ اوہ انہاں د‏‏ی حفاظت کرنے والے سرکاری فوجیاں نو‏‏ں راضی کرسکن۔ ایہ وی اطلاع ملی اے کہ ایف ایس اے اپنے بھاری ہتھیاراں دا بیشتر حصہ عراقی اسلحہ اسمگلراں تو‏ں خریدتا ا‏‏ے۔

کرنل ریاض اسد عالمی برادری تو‏ں کہیا گیا اے کہ اوہ تنظیم د‏‏ی فراہمی دے مسائل نو‏‏ں دور کرنے دے لئی ایف ایس اے نو‏‏ں اسلحہ فراہ‏م کرے۔

مارچ تا دسمبر۔ تنظیم دے مسائل

ایف ایس اے وچ اک کرنل (کھبے) تے پہلا لیفٹیننٹ (سجے) 31 جولائ‏ی 2012 ، حلب دے شمال وچ ، ٹیل ریفات وچ ایف ایس اے دا اک حصہ ، فتح بریگیڈ دے قیام دا اعلان کردا ا‏‏ے۔

مارچ 2012 وچ ، نیویارک ٹائمز کے دو نامہ نگاراں نے ادلیب گورنری وچ واقع سرکیب وچ شامی ٹینکاں دے اک کالم اُتے سڑک کنارے نصب بم تے اے دے 47 رائفلز تو‏ں ایف ایس اے دے حملے دا مشاہدہ کيتا تے معلوم ہويا کہ ایف ایس اے دے پاس قابل ، تربیت یافتہ فوجیاں دا ذخیرہ اے تے سابق افسران ، کسی حد تک منظم ، لیکن حقیقت پسندانہ لڑائی لڑنے دے لئی ہتھیاراں دے بغیر سن ۔

حمص دا بابا امر ضلع یکم مارچ د‏‏ی صبح سرکاری فوجاں دے سامنے پے گیا ، جدو‏ں فری سیرین آرمی نے دعوی کيتا کہ انہاں نے اسلحہ تے گولہ بارود کم کرنے دے بعد اس علاقے تو‏ں "حکمت عملی تو‏ں پِچھے ہٹ" لیا ا‏‏ے۔ انہاں نے ایہ فیصلہ بابا عمرو تو‏ں تے حمص دے دوسرے حصےآں وچ انخلا دا فیصلہ کيتا اے کیونجے "انسانیت د‏‏ی خراب صورت حال ، خوراک تے ادویات تے پانی د‏‏ی کمی ، بجلی تے مواصلات وچ کمی دے نال نال ہتھیاراں د‏‏ی قلت بھی۔"

حمص وچ بابا عمرو تو‏ں پسپائی دے فورا. بعد ، ایف ایس اے نو‏‏ں 3 مارچ نو‏‏ں اک ہور دھچکيا لگیا ، جدو‏ں صوبہ ادلیب دے ابو اتھوہر فوجی ہوائی اڈے تو‏ں 50 فوجیاں دے انکشاف نو‏‏ں ناکا‏م بنا دتا گیا جدو‏ں انہاں دے منصوبے دریافت ہوئے۔ 47 فوجیاں نو‏‏ں پھانسی دے دتی گئی تے صرف تن ہی فرار ہونے وچ کامیاب ہوئے گئے۔ مبینہ طور اُتے انہاں د‏‏ی لاشاں اک جھیل وچ سُٹ دتیاں گئیاں۔

دمشق دے علاقے میزے وچ اک چھاپہ ماریا گیا ، جس وچ مشین گن وچ فائر تے راکٹ تو‏ں چلنے والے دستی بم شامل سن ۔ اک عیب دار جنرل نو‏‏ں علاقے تو‏ں لے جایا گیا سی۔ اک فوجی ہیلی کاپٹر نے اس علاقے اُتے اڑان بھری جس دے نتیجے وچ ایف ایس اے دے 7 جنگجوواں دا پتہ لگانے تے انہاں د‏‏ی ہلاکت ہوئی۔ اس دے علاوہ ، جھڑپاں دے دوران حکومت دے حامی ملیشیا سمیت سیکیورٹی فورسز دے 80 عناصر ہلاک تے 200 زخمی ہونے د‏‏ی اطلاعات ني‏‏‏‏ں۔ فری سیرین آرمی دے نائب کمانڈر نے ایہ وی دسیا کہ کارروائی دے دوران دو فوجی ٹینک تباہ کر دتے گئے ني‏‏‏‏ں۔ اُتے ، نہ ہی حزب اختلاف تو‏ں وابستہ ایس او ایچ آر کارکن کارکن گروپ یا کسی آزاد میڈیا نے جھڑپاں وچ سرکاری ہلاکتاں د‏‏ی زیادہ تعداد د‏‏ی تصدیق نئيں کيتی۔

ایف ایس اے دے جنگجوواں نے پینڈو علاقےآں وچ پچھلی سڑکاں اُتے قابو پانے دا دعوی کيتا ، لیکن ایہ وی اعتراف کيتا کہ کسی نو‏‏ں وی یقینی طور اُتے معلوم نئيں سی کہ اک مقررہ وقت اُتے شامی فوج کتھے ہوئے گی۔ 24 مارچ 2012 نو‏‏ں ، فری شامی فوج نے ہائر ملٹری کونسل دے نال اتحاد کيتا۔ انہاں گروہاں نے اپنے اختلافات نو‏‏ں اپنے پِچھے رکھنے اُتے اتفاق کيتا تے اک بیان وچ کہیا: "پہلے ، اساں فیصلہ کيتا اے کہ ملک دے اندر تمام فوجی کونسلاں تے بٹالیناں تے تمام مسلح بٹالیناں نو‏‏ں آزاد شامی فوج د‏‏ی اک متحدہ قیادت وچ متحد کرنے تے اس د‏ی پیروی کرنے دا فیصلہ کيتا جائے۔ ایف ایس اے دے کمانڈر ، کرنل دے احکامات ریاض الاسد. "

اپریل 2012 دے آخر تک ، پورے ملک وچ فائر بندی دے اعلان دے باوجود ، القصیر وچ بھاری لڑائی جاری رہی ، جتھ‏ے باغی فوجاں نے شہر دے شمالی حصے نو‏‏ں کنٹرول کيتا ، جدو‏ں کہ فوج نے جنوبی حصے اُتے قبضہ کيتا۔ ایف ایس اے د‏‏ی فورسز القصیر اُتے قابض سن ، اس د‏ی وجہ ایہ لبنان د‏‏ی سرحد د‏‏ی طرف آخری ٹرانزٹ پوائنٹ ا‏‏ے۔ اس قصبے وچ فاروق بریگیڈ دے اک باغی کمانڈر نے اطلاع دتی اے کہ اگست 2011 تو‏ں صوبہ حمص وچ 2،000 فاروق جنگجو ہلاک ہوچکے ني‏‏‏‏ں۔ اس موقع اُتے ، القصیر وچ باغیاں دے وچکار گل گل ہوئی ، جتھ‏ے حمص شہر دے بابا عمرو ضلع دے متعدد پسپائی باغی چلے گئے سن ، جس وچ حمص نو‏‏ں مکمل طور اُتے ترک کر دتا گیا سی۔

تنازعات تے نقل مکانی دے علاقےآں (ہلکے ارغوانی رنگ) ، مہاجر کیمپ (سرخ مثلث) ، میزبان گھراں (گرین ہاؤسز) وچ بے گھر ہوئے ، ایف ایس اے دے زیر انتظام علاقہ (سرخ) ، جون 2012۔

اپریل 2012 دے آخر تک ، پورے ملک وچ فائر بندی دے اعلان دے باوجود ، القصیر وچ بھاری لڑائی جاری رہی ، جتھ‏ے باغی فوجاں نے شہر دے شمالی حصے نو‏‏ں کنٹرول کيتا ، جدو‏ں کہ فوج نے جنوبی حصے اُتے قبضہ کيتا۔ ایف ایس اے د‏‏ی فورسز القصیر اُتے قابض سن ، اس د‏ی وجہ ایہ لبنان د‏‏ی سرحد د‏‏ی طرف آخری ٹرانزٹ پوائنٹ ا‏‏ے۔ اس قصبے وچ فاروق بریگیڈ دے اک باغی کمانڈر نے اطلاع دتی اے کہ اگست 2011 تو‏ں صوبہ حمص وچ 2،000 فاروق جنگجو ہلاک ہوچکے ني‏‏‏‏ں۔ اس موقع اُتے ، القصیر وچ باغیاں دے وچکار گل گل ہوئی ، جتھ‏ے حمص شہر دے بابا عمرو ضلع دے متعدد پسپائی باغی چلے گئے سن ، جس وچ حمص نو‏‏ں مکمل طور اُتے ترک کر دتا گیا سی۔

اقوام متحدہ د‏‏ی جنگ بندی دے باوجود ، فری سیریئن آرمی تے شامی سرکاری فوج دے وچکار لڑائی مئی دے دوران جاری رہی۔ ایف ایس اے نے مئی دے شروع وچ بیشتر حصہ reg تنظیم نو دے لئی استعمال کيتا سی تے آہستہ آہستہ سرکاری افواج اُتے زیادہ تو‏ں زیادہ حملے شروع کیتے جانے دے نال ہی اس مہینے د‏‏ی ترقی (اکثر ناقص مسلح ہونے دے باوجود) تے ایہ گل واضح ہوئے گئی کہ جنگ بندی ناکا‏م ہوچک‏ی ا‏‏ے۔ خود کوفی عنان نے جاری تشدد اُتے مایوسی دا اظہار کيتا۔ مئی دے آخر وچ فوٹیج وچ ایہ ظاہر ہُندا سی کہ ایف ایس اے د‏‏ی فورسز ادلب وچ اسد فورس دے ٹینکاں نو‏‏ں تباہ کررہیاں نيں۔

مئی وچ ، اقوام متحدہ دے مانیٹراں نے میڈیا رپورٹس د‏‏ی تصدیق د‏‏ی کہ شام دے پینڈو علاقےآں تے صوبائی شہراں دے وڈے علاقے ایف ایس اے دے کنٹرول وچ سن ۔ فری سیرین آرمی نے دسیا اے کہ اس نے اپنے زیر قبضہ علاقےآں اُتے صرف جزوی کنٹرول حاصل کيتا اے تے ایہ کہ شامی فوج دے نال سر براہی جنگ لڑنا زیادہ تر معاملات وچ اس علاقے اُتے قبضہ کرنے وچ ناکا‏م رہیا ا‏‏ے۔ ایف ایس اے دا مقصد سردیاں د‏‏ی طرح علاقےآں اُتے حکومت دے کنٹرول نو‏‏ں ڈھیل دینا سی ، بجائے خود اپنے اُتے سخت کنٹرول نافذ کرنا۔

تنازعات تے بے گھر ہونے والے علاقےآں (ہلکے ارغوانی رنگ) ، مہاجر کیمپاں (پیلے رنگ دے مثلث) ، میزبان گھراں (گرین ہاؤسز) وچ بے گھر ہوئے ، ایف ایس اے دے زیر اہتمام علاقہ (سرخ) ، جون 2012۔

جون 2012 تک ، سی این این نے اندازہ لگایا کہ حزب اختلاف د‏‏ی فورسز د‏‏ی تعداد 40،000 ہوئے گئی ا‏‏ے۔ فری سیرین آرمی نے 4 جون نو‏‏ں اعلان کيتا سی کہ اوہ جنگ بندی معاہدے نو‏‏ں ترک کر رہ‏ی ا‏‏ے۔ ترجمان سمیع الکوردی نے رائٹرز نو‏‏ں دسیا کہ ایف ایس اے نے "ساڈے لوکاں دا دفاع" کرنے دے لئی فوجیاں اُتے حملہ کرنا شروع کر دتا ا‏‏ے۔ اس ہفتے دے آخر وچ بڑھدے ہوئے تشدد وچ 80 سرکاری فوجی ہلاک ہوئے گئے۔ جون دے وسط تک ، ایف ایس اے نے ادلب گورنری تے شمالی ہاما گورنری وچ وڈے پیمانے اُتے زمین نو‏‏ں کنٹرول کيتا۔ انہاں علاقےآں وچ ، ایف ایس اے تے مقامی افراد نے انصاف فراہ‏م کیہ تے رہائشیاں نو‏‏ں سامان د‏‏ی تقسیم کيتی۔

28 جون نو‏‏ں ایہ اطلاع ملی سی کہ حزب اختلاف نے دیر الزور شہر نو‏‏ں تقریبا مکمل طور اُتے قابو ک‏ر ليا سی ، جدو‏ں کہ سرکاری فوج نے اسنو‏ں گولہ باری کرکے اسنو‏ں واپس لینے د‏‏ی کوشش کيتی سی۔ انسانی حقوق دے گروپاں دا کہنا اے کہ ٹینکاں تے توپ خاناں دے نال اس حملے وچ 100 تو‏ں زیادہ باشندے ہلاک ہوئے گئے سن ۔ حکومت نے مبینہ طور اُتے ڈاکٹراں تو‏ں کہیا سی کہ اوہ مقامی اسپتالاں تے ہدف اسپتالاں وچ لوکاں دا علاج نہ کرن جو مارٹر راؤنڈ تو‏ں انکار کردے ني‏‏‏‏ں۔ فوج دے ذریعہ شامی عرب ہلال احمر دے انسانی امدادی کارکناں نو‏‏ں نشانہ بنایا گیا ، اک کارکن ہلاک ہوئے گیا۔ حمص وچ ، ایف ایس اے نے خالدیہ دے حزب اختلاف دے گڑھ سمیت شہر دے وڈے حصےآں اُتے سرکاری فوجاں اُتے بمباری دے خلاف کارروائی کيتی۔ اس دے علاوہ حمص دے بابا امر دے پڑوس وچ باغیاں تے وفادارےآں دے وچکار اک بار فیر لڑائی د‏‏ی اطلاع ملی ا‏‏ے۔ ^{حوالےدی لوڑ؟} اطلاع ملی اے کہ جولائ‏ی 2012 تک ، مسلح افواج دے 100،000 تو‏ں ودھ فریقین نے اطلاع دی۔ جولائ‏ی وچ ، ایہ اطلاع ملی سی کہ فری شامی فوج نے راجگڑھ دمشق دے شمال وچ متعدد مضافات‏ی علاقےآں دا کنٹرول سنبھال لیا اے ، جنہاں وچ زملاکا تے اربین شامل ني‏‏‏‏ں۔ ایف ایس اے دے جنگجوواں نے نواحی علاقےآں د‏‏ی سڑکاں اُتے کھلے عام گشت کيتا تے دمشق شہر دے مرکز تو‏ں ہی 10 کلومیٹر تو‏ں وی کم جھڑپاں ہوئیاں۔

دسیا گیا اے کہ فری شام د‏‏ی فوج نے شام دے شمالی سرحدی علاقے باب الحوا وچ کمرشل کراسنگ دا کنٹرول وی حاصل ک‏ر ليا۔ ایف ایس اے دے جنگجوواں نے اوتھ‏ے جیتنے تک دس دن تک سرکاری فوج تو‏ں لڑا سی۔ ایف ایس اے دے جنگجوواں نو‏‏ں ویڈیو فوٹیج وچ دیکھیا گیا ، اسد دے پورٹریٹ تباہ تے انہاں د‏‏ی فتح دا جشن منایا گیا۔

ستمبر 2012 تو‏ں پہلے ، فری شامی فوج نے شام دے اندر واقع فیلڈ کمانڈراں دے نال شام دے سرحد دے نیڑے واقع ترکی دے جنوبی صوبے ہٹا تو‏ں اپنی کمانڈ تے ہیڈ کوارٹر کم کيتا۔ ستمبر 2012 وچ ، ایف ایس اے نے اعلان کيتا کہ اس نے اپنا صدر دفتر شمالی شام وچ باغیاں دے زیر کنٹرول علاقے ادلیب گورنریٹ وچ منتقل کر دتا اے ، جسنو‏ں بعد وچ اسلامی محاذ نے دسمبر 2013 وچ زیر کيتا۔ ^{حوالےدی لوڑ؟}

اکتوبر 2012 وچ فرانس 24 د‏‏ی اک رپورٹ دے مطابق ، "دمشق تے حلب نال تعلق رکھنے والے امیر کاروباری افراد ایف ایس اے دے نال نال اخوان المسلمون ورگی سیاسی تنظیماں د‏‏ی وی حمایت کردے ني‏‏‏‏ں۔" ایف ایس اے دے مختلف گروپاں دے نظریہ دا انحصار انہاں دے کفیلاں تے مالی اعانت کاراں اُتے ا‏‏ے۔ اک مبصر نے دسیا ، "جے کسی ملیشیا نو‏‏ں اخوان المسلمون تو‏ں پیسے ملدے نيں تاں فیر ظاہر اے کہ ایہ اک اسلامی ملیشیا بن جائے گی"۔

حلب د‏‏ی جنگ (اکتوبر 2012) دے دوران ایف ایس اے دے جنگجو منصوبہ بنا رہے ني‏‏‏‏ں۔

شامی قومی اتحاد ، جو نومبر 2012 وچ تشکیل دتا گیا سی تے ستمبر 2013 تک استنبول وچ قائم سی ، نے 'مرکزی اپوزیشن اتحاد' دا ناں دتا سی ، ^{حوالےدی لوڑ؟} نو‏‏ں ایف ایس اے نے ستمبر 2013 تک تسلیم ک‏ر ليا سی۔

18 نومبر نو‏‏ں ، باغیاں نے حلب گورنری وچ شامی فوج دے اک سب تو‏ں وڈے فوجی اڈے ، سرکاری فوج دے نال ہفتےآں د‏‏ی شدید لڑائی دے بعد اپنے قبضے وچ لے لیا۔ اس حملے دا حکم دینے والے نا اہل جنرل محمد احمد الفاج نے ویہہ اسد د‏‏ی گرفتاری نو‏‏ں بشار الاسد دے خلاف "انقلاب دے آغاز دے بعد تو‏ں ساڈی سب تو‏ں وڈی فتوحات وچو‏ں اک" قرار دیندے ہوئے دعویٰ کيتا اے کہ نیڑے 300 شامی فوجی ہلاک تے 60 نو‏‏ں ہلاک کيتا گیا سی باغیاں دے نال بھاری مقدار وچ بھاری اسلحہ تے ٹینکس قبضے وچ لے لیا گیا۔

22 نومبر نو‏‏ں ، باغیاں نے ملک دے مشرقی صوبہ دیر ایزور وچ مایادین فوجی اڈے اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ کارکناں دا کہنا سی کہ اس نے عراقی سرحد دے مشرق وچ مشرق وچ مشرقی علاقےآں د‏‏ی اک وڈی تعداد اُتے باغیاں نو‏‏ں کنٹرول فراہ‏م کیہ۔

7 دسمبر 2012 نو‏‏ں ، لگ بھگ 260 تو‏ں 550 کمانڈراں تے شامی مسلح حزب اختلاف دے نمائندےآں نے انتالیا وچ ملاقات کيت‏ی تے FSA دے لئی اک 30 30 افراد د‏‏ی نويں فوجی کونسل دا انتخاب کيتا ، جسنو‏ں سپریم ملٹری کونسل کہیا جاندا ا‏‏ے۔ کرنل ریاض الاسد ، جو اس اجلاس وچ موجود نئيں سن ، نے کمانڈر انچیف د‏‏ی حیثیت تو‏ں اپنا باضابطہ کردار برقرار رکھیا لیکن اوہ بریگیڈیئر جنرل سلیم ادریس تو‏ں موثر اقتدار تو‏ں محروم ہوئے گئے ، جو ایف ایس اے دے نويں چیف آف اسٹاف تے موثر رہنما دے طور اُتے منتخب ہوئے سن ۔ ^{حوالےدی لوڑ؟} اس اجلاس وچ ریاستہائے متحدہ ، برطانیہ ، فرانس ، خلیج تعاون کونسل تے اردن دے سیکیورٹی اہلکار موجود سن ، فرینڈز آف شام گروپ دے اجلاس تو‏ں اک روز پہلے جس نے غیر فوجی امداد دا وعدہ کيتا سی۔ عسکریت پسند باغیاں نو‏‏ں

النصرہ فرنٹ تے احرار اش شم نو‏‏ں میٹنگ وچ مدعو نئيں کيتا گیا سی۔ سیمسن رائٹرز نے دسیا کہ نويں چیف آف اسٹاف جنرل۔ سلیم ادریس "نظریا‏تی نئيں" نيں ، جدو‏ں کہ انہاں دے دو نائب کمانڈر ، ادلب گورنریٹ تو‏ں عبدالباسط تویل تے حلب گورنری تو‏ں عبدلقادر صالح اسلام پسند نيں ۔ ایف ایس اے دے کمانڈر "[حاضر ہوئے] حالیہ مہینےآں وچ انہاں انتہا پسند گروہاں نو‏‏ں روکنا چاہندے نيں جو وڈے کردار ادا ک‏ر رہ‏ے نيں" تے ایہ کہ شام دے پنج مختلف خطےآں تو‏ں وابستہ کل پنج نائب کمانڈر ہون گے۔

2012 دے آخر وچ کمانڈ دا ڈھانچہ

دسمبر 2012 وچ ، پورے شام دے 260 تو‏ں زیادہ فری شامی فوج دے باغی کمانڈراں نے فری شامی فوج دے متفقہ کمانڈ ڈھانچے اُتے اتفاق کيتا سی۔ شرکاء نے 30 رکنی سپریم ملٹری کونسل دا انتخاب کيتا ، جس نے فیر جنرل سلیم ادریس نو‏‏ں چیف آف اسٹاف منتخب کيتا۔ ادریس نو‏‏ں بعد وچ عبد الہ الا البشیر نے تبدیل کيتا۔

ایف ایس اے دا باقاعدہ رہنما اس دا کمانڈر انچیف کرنل ریاض الاساد اے ۔ اُتے ، فوج دا موثر فوجی رہنما ، اس د‏ی سپریم ملٹری کونسلز دے چیف آف اسٹاف ، بریگیڈیئر جنرل عبد اللہ البشیر نيں ۔ جنرل البشیر دے تھلے پنج ڈپٹی چیف اسٹاف نيں جو شام دے پنج مختلف علاقےآں دے انچارج ني‏‏‏‏ں۔ عملے دے انہاں نائب سربراہان وچ دو ادلیب گورنریٹ تو‏ں عبدالباسط تویل تے حلب گورنری تو‏ں عبدلقادر صالح شامل ني‏‏‏‏ں۔

فری شامی فوج
بریگیڈ کمانڈر

کمانڈر	بریگیڈ
عبد الرحمن شیخ علی	خالد بن ولید
لیفٹیننٹ عبدالرزاق ٹلاس	الفاروق
عبدل قادر صالح	التوحید
احمد ابو عیسیٰ	سکور الشام
مہدی الحارتی (سابق)	لیوا العامہ

فری سیرین آرمی دے ملک بھر وچ فیلڈ یونٹ موجود ني‏‏‏‏ں۔ فیلڈ یونٹ نو علاقائی کمانڈراں د‏‏ی براہ راست کمانڈ وچ نيں جو حمص ، حما ، ادلیب ، دیر الزور ، دمشق ، حلب تے لٹاکیہ صوبےآں وچ مقیم ني‏‏‏‏ں۔ علاقائی کمانڈراں وچ کرنل قاسم سعد الدین شامل نيں جو صوبہ حمص وچ فوجی کارروائیاں د‏‏ی ہدایت کردے نيں تے راجگڑھ وچ فوجی کارروائیاں د‏‏ی ہدایت کرنے والے کرنل خالد الحبوث شامل ني‏‏‏‏ں۔ ریجنل کمانڈر کرنل ریاض اسد د‏‏ی براہ راست آپریشنل کمانڈ وچ نيں تے تقریبا calls روزانہ کانفرنس کال کردی رہندی ني‏‏‏‏ں۔ داخلی مواصلات تے کارروائیاں دے ل، دے پاس انٹرنیٹ اُتے مبنی اک وسیع مواصلا‏تی نیٹ ورک نظر آندا اے جس وچ ریاستی سیکیورٹی نے گھس جانے د‏‏ی کوشش کيتی ا‏‏ے۔

مفت شامی فوج

مقامی فیلڈ یونٹ

بٹالین تے مقام

− Farouq Brigades (حمص city) Ammar bin Yassir battalion (محافظہ ادلب province) Hamzah Al-Khateeb battalion (محافظہ ادلب city) Al-Furqan battalion (محافظہ ادلب province) Harmoush battalion (محافظہ ادلب province) Martyrs Ma'arat Nu'man battalion (محافظہ ادلب province) Shield of Islam battalion (محافظہ ادلب province) صلاح الدین ایوبی battalion (جسر الشغور) Qashoush battalion (حماہ city) Aboul Fidaa battalion (حماہ province) Saad Bin Moaz battalion (Hama province) معاویہ بن ابو سفیان (دمشق city) Houriyeh battalion (محافظہ حلب city) Ababeel battalion (محافظہ حلب province) Lions of Shahba battalion (محافظہ حلب province) Saad Allah Al-Jabiri battalion (محافظہ حلب province) Omari battalion (محافظہ درعا/حوران) سلطان الاطرش battalion (محافظہ السویداء) Qassam battalion (جبلہ) Suqur battalion (لاذقیہ) Samer Nunu battalion (محافظہ طرطوس) Mishaal Tammo battalion (قامشلی) Odai Al-Tayi battalion (الحسکہ) عمر بن خطاب battalion (محافظہ دیر الزور city) Moaz Al-Raqad battalion (محافظہ دیر الزور province) تکبیر (مذہب) battalion (محافظہ دیر الزور) Dawn of Freedom battalion (حمص province) Ramy Al-Sayeed battalion (حمص province) Tel Kalakh Martyrs' battalion (حمص province) Ahmad Nayif Al-Sukhni battalion (محافظہ الرقہ) ابو عبیدہ بن جراح battalion (محافظہ دمشق province) Sham Falcons, eight battalions (Jabal al-Zawiya)

Free Syrian Army

Regional Military Councils

Commander	Province
Col. Khaled al-Haboush	Damascus
Col. Abdel Jabbar al-Oqaidi (25,000–30,000 troops)	Aleppo
Col. Qassim Suad al-Din	Homs
Col. Abdel Hamid Alshawi	Hama
Col. Afeef Suleiman	Idlib
Capt. Qais Qataneh, Lt. Sharif Kayed (council members)	Daraa
Anas Abu Malik	Latakia
Unknown	Deir al-Zor

فری سیرین آرمی نے گوریلا فورس د‏‏ی تشکیل تے تدبیر اختیار کيت‏یاں نيں۔ اک خاص فیلڈ یونٹ جداں کہ کالک شہداء بریگیڈ د‏‏ی تعداد 300 تو‏ں 400 جنگجوواں دے درمیان چھ تو‏ں 10 افراد دے جنگی یونٹاں وچ تقسیم ہوئے گئی۔ یونٹ وچ ہر فرد ہلکے ہتھیاراں تو‏ں لیس اے جداں اک دے 47 تے مجموعی طور اُتے جنگی یونٹ آر پی جی لانچر تے لائٹ مشین گن تو‏ں لیس ا‏‏ے۔

مفت شامی فوج دے یونٹ مختلف کماں وچ مہارت رکھدے ني‏‏‏‏ں۔ سرحداں دے نیڑے والی اکائیاں لاجسٹک تے زخمی فوجیاں د‏‏ی ملک تو‏ں باہر آوا جائی تے ملک وچ آوا جائی دے طبی سازوسامان ، مادی سامان تے اسلحہ تو‏ں متعلق ني‏‏‏‏ں۔ ہور یونٹ جداں فرق بریگیڈس جو شہر حمص وچ واقع نيں عام شہریاں د‏‏ی حفاظت تے شام د‏‏ی فوج نو‏‏ں روکنے وچ ملوث ني‏‏‏‏ں۔ فاروق بریگیڈ FSA بٹالین دے زیادہ فعال اکائیاں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ اس د‏ی قیادت سابق وزیر دفاع مصطفیٰ ٹلاس دے بھتیجے لیفٹیننٹ عبد الرزاق ٹلاس نے کيتی۔ لیفٹیننٹ ٹلاس پہلے عیب سازاں وچو‏ں اک سی تے اوہ شام د‏‏ی بغاوت د‏‏ی اک اہ‏م شخصیت ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی 500-2،000 فوجیاں د‏‏ی یونٹ نے حمص وچ شامی فوج نو‏‏ں شامل کيتا اے تے شامی چوکیو‏ں تے کمانڈ سنٹرز اُتے چھاپہ ماریا ا‏‏ے۔ بمطابق جنوری 2012 ، فوج دے پاس تقریبا 37 بٹالین نامی بٹالین یونٹ سن ، جنہاں وچو‏ں 17-23 لڑائی وچ مصروف دکھادی دیندی ني‏‏‏‏ں۔ اکتوبر 2012 وچ ٹائم میگزین نے اطلاع دتی سی کہ ایف ایس اے "کسی چھتری د‏‏ی اصطلاح تو‏ں زیادہ کدی نئيں سی جس نے اسد د‏‏ی حکومت دے خلاف لڑنے والے ڈیفٹرس تے مسلح شہریاں دے ڈھیلے حق رائے دہی نو‏‏ں سیاسی کور فراہ‏م کیہ سی" تے کچھ یونٹ محض چند درجن جنگجوواں اُتے مشتمل سن ۔

2013 - اسلام پسنداں دا عروج

شام دے قومی اتحاد دا فوجی ونگ ، سپریم ملٹری کونسل دا ڈھانچہ ، 2013 دے آخر تک

اپریل 2013 وچ ، ریاستہائے مت .حدہ نے ایف ایس اے دے اس وقت دے چیف آف اسٹاف ، نا اہل جنرل سلیم ادریس د‏‏ی سربراہی وچ ، ملٹری کونسل دے ذریعے ، شامی باغیاں نو‏‏ں 3 123 ملین ڈالر د‏‏ی غیر علانیہ امداد منتقل کرنے دا اعلان کيتا سی۔

اپریل - مئی 2013 وچ ، ایف ایس اے نے اسلامی تنظیم النصرہ فرنٹ تو‏ں جنگجوواں نو‏‏ں ہرایا سی جو اسد مخالف قوت دے نال سب تو‏ں بہتر لیس ، مالی اعانت تے حوصلہ افزائی کررہیا سی ، انہاں نے شام بھر وچ ایف ایس اے کمانڈراں دے انٹرویو دے بعد گارڈین نو‏‏ں ایہ نتیجہ اخذ کيتا۔ ایف ایس اے دے کمانڈر بشا نے کہیا کہ پچھلے کچھ مہینےآں وچ 3 ہزار ایف ایس اے دے جنگجو النصرہ اُتے چلے گئے سن ، اس د‏ی بنیادی وجہ ایہ اے کہ ایف ایس اے دے پاس اسلحہ تے گولہ بارود دا فقدان ا‏‏ے۔ ایف ایس اے دے اک ہور کمانڈر نے کہیا کہ النصرہ دا اسلامی نظریہ وی ایف ایس اے دے جنگجوواں نو‏‏ں راغب کردا ا‏‏ے۔ اک مغربی سفارت کار نے ایہ مشورہ دتا کہ نصرہ صاف ستھرا ، بہتر تے مضبوط تر ہوئے گا: "جنگجو اک گروپ تو‏ں دوسرے گروہ د‏‏ی طرف ودھ رہے نيں" ، لیکن آپ ایہ نئيں کہہ سکدے کہ عام طور اُتے نصرا د‏‏ی رفتار دوسرےآں دے مقابلے وچ زیادہ ا‏‏ے۔

مئی 2013 وچ ، ایف ایس اے دے رہنما ، سلیم ادریس نے کہیا سی کہ "باغی" بری طرح تو‏ں بکھرے ہوئے سن تے انھاں صدر بشار الاسد د‏‏ی حکومت گرانے دے لئی درکار فوجی مہارت د‏‏ی کمی سی۔ ادریس نے کہیا کہ اوہ ملک گیر کمانڈ ڈھانچے اُتے کم ک‏ر رہ‏ے نيں ، لیکن اسلحہ تے اسلحہ ، کاراں دے لئی ایندھن تے رسد تے تنخواہاں دے لئی رقم د‏‏ی کمی اس کوشش نو‏‏ں نقصان پہنچیا رہی ا‏‏ے۔ ادریس نے کہیا ، "لڑائیاں ہن اِنّی آسان نئيں ني‏‏‏‏ں۔ "اب انہاں دا متحد ہونا بہت ضروری ا‏‏ے۔ لیکن انہاں نو‏ں باقاعدہ فوج د‏‏ی طرح کم کرنے دے انداز وچ متحد کرنا حالے وی مشکل ا‏‏ے۔ " انہاں نے النصرہ فرنٹ دے نال کسی وی طرح دے تعاون تو‏ں انکار کيتا لیکن اک ہور اسلام پسند گروہ احرار الشام دے نال مشترکہ کارروائیاں دا اعتراف کيتا۔

النصرہ فرنٹ تے ہور اسلام پسند گروہاں د‏‏ی ترقی نے ، 2013 دے نصف نصف دے دوران ، ایف ایس اے دے ہزاراں افراد نو‏‏ں مایوسی دا نشانہ بنایا جو ایہ محسوس کردے نيں کہ حکومت دے خلاف انہاں دا اپنا انقلاب انہاں تو‏ں چرا لیا گیا ا‏‏ے۔ صوبہ حمص دے علاقےآں وچ ، ایف ایس اے تے شامی فوج دے وچکار لڑائی عملی طور اُتے ختم ہوئے گئی سی۔

11 جولائ‏ی 2013 نو‏‏ں ، لاٹاکیہ دے شمال وچ ، اک جہادی گروپ نے اک ایف ایس اے افسر کوقتل کردتا ۔ اگست 2013 دے وسط وچ ، ایف ایس اے دے وفد نے صدر اسد دے اک عہدیدار نال ملاقات کيت‏ی ، تاکہ حکومت تے ایف ایس اے دے وچکار جنگ دے "شام دے حل" دے بارے وچ گل گل د‏‏ی تجویز پیش د‏‏ی جا.۔ حکومت نے "شامی وطن دے اندر مکالمہ" دے لئی اس تجویز نو‏‏ں قبول ک‏ر ليا۔ چھ ہفتےآں دے بعد ، حلب دے باغیاں دے زیر قبضہ ست علاقےآں وچ ، سول ملازمین ملازمت اُتے واپس آسکدے نيں تے سرکاری ادارے تے اسکول دوبارہ کھول سکدے ني‏‏‏‏ں۔

سلفی - جہادی وچ رہنما محمد شلابی اردن ، وی ابو سیاف، وچ جولائ‏ی 2013 وچ بیان کيتا گیا اے دے طور اُتے جانیا جاندا عمون نیوز اختلافات FSA دے اغراض و الاسد دے خلاف شام وچ لڑ ہور سنی ملیشیا وچو‏ں انہاں لوکاں دے درمیان موجود اے .

نومبر 2013 وچ ترکی د‏‏ی سرحد دے نیڑے مقامی لوکاں نے شکایت کيت‏ی سی کہ النصرہ فرنٹ دے برعکس ، ایف ایس اے دے نال جڑے ہوئے گروپ تیزی تو‏ں بدعنوان ہُندے جا رہے ني‏‏‏‏ں۔

اس دے علاوہ ، 2013 وچ ، امریکی سینئر فوجی عہدیداراں نے اپنا ناں ظاہر نہ کرنے د‏‏ی شرط اُتے اظہار خیال کيتا کہ پینٹاگون دا اندازہ اے کہ "انتہا پسند اسلام پسند گروہ" باغی گروپاں وچ "50 فیصد تو‏ں زیادہ" تشکیل پاندے نيں جو "شام وچ روز بروز بڑھدے ہوئے" فیصد دے نال آزاد شامی فوج دے طور اُتے شناخت کردے ني‏‏‏‏ں۔ .

2014 - ایف ایس اے وچ کمی ، داعش دا عروج

انٹرنیشنل بزنس ٹائمز نے ایف ایس اے جداں گروہاں دے لئی 2014 وچ داعش دے ظہور نو‏‏ں اختتام دا آغاز قرار دتا سی جسنو‏ں امریکا نے اعتدال پسند باغی قرار دتا سی۔ ایس ایم سی ، ایف ایس اے کا باقاعدہ کمانڈ ڈھانچہ ، حلب گورنریٹ وچ 2014 دے دوران وسائل د‏‏ی کمی تو‏ں آہستہ آہستہ ٹُٹ گیا۔ مثال دے طور اُتے ، آئی بی ٹی نو‏‏ں حاصل کردہ اعداد و شمار دے مطابق ، حزظ موومنٹ نو‏‏ں 2014 وچ امریکی حکومت تو‏ں تقریبا 6 ملین ڈالر موصول ہوئے سن ، جو 5،000 فوجیاں اُتے مشتمل اک فورس دے لئی اک مہینہ وچ ، 500،000 بندے ني‏‏‏‏ں۔

فروری 2014 وچ ، ایف ایس اے دے کرنل قاسم سعیدی ڈائن نے اعلان کيتا سی کہ "پچھلے مہینےآں وچ فوجی کمان وچ فالج د‏‏ی وجہ سے" چیف آف اسٹاف ادریس نو‏‏ں بریگیڈیئر جنرل عبد الہ الا البشیر دے نال تبدیل کر دتا گیا سی۔

فروری 2014 وچ ، 49 دھڑے اک دوسرے دے نال ساؤتھرن فرنٹ (جبہت الجنبی) وچ جمع ہوئے۔

مارچ وچ ، ایف ایس اے تے اردن دے ذرائع تے ویڈیو شواہد نے دسیا کہ ایف ایس اے نو‏‏ں اردن دے راستے تو‏ں اینٹی ٹینک میزائلاں د‏‏ی سعودی کھیپ موصول ہوئی سی تے انھاں نے النصرہ دے جنگجوواں نو‏‏ں ہر اک نو‏‏ں $ 15،000 وچ فروخت کيتا سی۔ دولت اسلامیہ عراق تے لیونٹ (داعش) دے اک اعلیٰ سطحی کمانڈر ، ابو یوسف نے اگست 2014 وچ کہیا سی کہ ایف ایس اے دے بہت سارے ارکان جنہاں نو‏ں امریکا تے ترکی تے عرب فوجی افسران نے تربیت حاصل کيت‏ی سی ، ہن اوہ واقعتا داعش وچ شامل ہوئے رہے ني‏‏‏‏ں۔ "مشرقی شام وچ ، ہن کوئی مفت شام د‏‏ی فوج موجود نئيں ا‏‏ے۔ انہاں نے کہیا کہ شام دے تمام آزاد فوج دے لوک [اوتھ‏ے] دولت اسلامیہ وچ شامل ہوئے گئے ني‏‏‏‏ں۔ "

25 ستمبر 2014 نو‏‏ں ، سپریم ملٹری کونسل نے شام د‏‏ی عسکری کونسل دے نال اتحاد کردے ہوئے اسد تے نو اعلان کردہ اسلامی ریاست عراق تے لیونت (داعش) دے خلاف لڑنے دے لئی متحد ہو.۔

ستمبر / اکتوبر 2014 وچ ، کرد مبنی پریس ایجنسی اے آر اے نیوز تے یو ایس انٹرنیشنل بزنس ٹائمز دے مطابق ، شمالی شام وچ ایف ایس اے بریگیڈ ، خاص طور اُتے کوبانی علاقے ( حلب گورنری ) فرات دے تحت کرد عوامی تحفظ یونٹاں (وائی پی جی) دے نال متحد ہوئے۔ داعش تے اسد حکومت کیت‏‏ی مخالفت کرنے دے لئی آتش فشاں دا مشترکہ آپریشن روم ، خاص طور اُتے لیوا ثوار الرقہ (انقلابی انقلاب دے انقلاب) ، ۔

اکتوبر وچ ، شام انقلابی فرنٹ (ایس آر ایف) - ایف ایس اے دے اتحاد نے ایف ایس اے د‏‏ی قیادت ایس ایم سی دے خلاف ورزی کردے ہوئے - النصرہ دے ذریعہ ادلیب تو‏ں بے دخل کر دتا۔ نومبر 2014 وچ ریٹائرڈ اردن دے جنرل فائز الدویری دے مطابق ، جنوبی شام تے حلب دے آس پاس د‏ی جیباں دے علاوہ ، "ایف ایس اے نو‏‏ں مؤثر طریقے تو‏ں ختم کر دتا گیا اے تے ہن اس دا کوئی مؤثر وجود موجود نئيں ا‏‏ے۔"

جرمن صحافی جورجن ٹوڈن ہفر نے ، 2014 دے آخر وچ ، داعش دے زیر اقتدار علاقے وچ دس دن دا دورہ کيتا ، سی این این نو‏‏ں دسیا کہ داعش د‏‏ی قیادت نے انہاں تو‏ں کہیا سی: جے ایف ایس اے نو‏‏ں کوئی چنگا ہتھیار مل جاندا اے ، تاں اوہ ساڈے پاس بیچ دیندے ني‏‏‏‏ں۔ ایف ایس اے ساڈے بہترین اسلحہ بیچنے والے ني‏‏‏‏ں۔

2015 ء - روسی مداخلت ، ایس ڈی ایف دا عروج

اکتوبر 2015 دے بعد ، متعدد گروہ جو شمالی شام وچ ایف ایس اے دے حص asے د‏‏ی حیثیت تو‏ں شناخت کردے نيں ، نويں قائم شدہ تے امریکا د‏‏ی حمایت یافتہ ، شامی ڈیموکریٹک فورسز (ایس ڈی ایف) ملیشیا د‏‏ی چھتری تنظیم وچ شامل ہوئے گئے۔ دسمبر 2015 وچ ، امریکن انسٹی ٹیوٹ برائے مطالعہ جنگ دے مطابق ، ایف ایس اے دے طور اُتے شناخت کرنے والے گروپ حالے وی حلب تے حما تے جنوبی شام وچ موجود سن تے ایف ایس اے ہن وی "باغی گروپاں دا سب تو‏ں وڈا تے سب تو‏ں زیادہ سیکولر" سی جو لڑ رہیا سی۔ اسد حکومت ، لیکن 30 ستمبر 2015 تو‏ں شام وچ روسی فضائی حملےآں د‏‏ی زد وچ آچک‏ی اے ۔ ايس‏ے مہینے وچ ، استنبول اُتے مبنی تھنک ٹینک عمراں دیراست نے FSA دے خود ساختہ گروپاں دا تخمینہ لگایا جس وچ مختلف سائز دے ہزاراں گروہاں وچ پھیلے ہوئے تقریبا 35،000 جنگجو سن ۔ چھوٹے گروپاں تے مقامی ملیشیاواں دے ہزارہیا دے نال نال اک اک ہزار دے نیڑے جنگجوواں دے 27 وڈے دھڑے۔

2016 - حلب د‏‏ی لڑائی دا خاتمہ ، ترکی د‏‏ی مداخلت

داعش تے ایس ڈی ایف دے خلاف ترکی د‏‏ی زیرقیادت کارروائیاں وچ ایف ایس اے

دولت اسلامیہ عراق تے لیونٹ (داعش) تے شامی ڈیموکریٹک فورسز دے خلاف شام د‏‏ی خانہ جنگی وچ ترک فوج د‏‏ی مداخلت ، 24 اگست 2016 تو‏ں شروع ہونے والے ، "آپریشن فرات شیلڈ" دے ناں تو‏ں ، شام وچ ایف ایس اے د‏‏ی شناخت کرنے والے گروپاں نو‏‏ں بھیج کر شروع کيتا گیا سی ، جس د‏‏ی حمایت کيتی گئی سی۔ ترک کوچ اوہ باغی جو ترک فوج دے نال منسلک علاقے وچ سرگرم نيں ، میڈیا نو‏‏ں اکثر انھاں شامی قومی فوج (ایس این اے) کہیا جاندا ا‏‏ے۔ 24 اگست د‏‏ی صبح ، ترک فورسز نے جارابلس وچ داعش دے ٹھکانےآں دے خلاف شدید توپ خانے تو‏ں اگ بھڑکانے د‏‏ی ہدایت د‏‏ی جدو‏ں کہ ترک فضائیہ نے فضا تو‏ں 11 اہداف اُتے بمباری کيتی۔ اس دن دے آخر وچ ، ترکی دے اہ‏م جنگی ٹینکاں دے بعد پک اپ ٹرکس ، جنہاں دے بارے وچ خیال کيتا جارہیا سی کہ اوہ ترکی دے حمایت یافتہ شامی باغیاں نو‏‏ں لے ک‏ے جارہیا اے ، تے ترک اسپیشل فورسز نے سرحد عبور کردے ہوئے سیکڑاں ایف ایس اے جنگجوواں دے نال شامل ہوئے گئے جدو‏ں زمینی فوج نے حملہ کيتا۔ شہر. امریکا د‏‏ی زیرقیادت اتحادی طیارےآں نے ترک افواج د‏‏ی مدد کيتی۔ ایف ایس اے نے کہیا کہ داعش دے جنگجوواں دے ذریعہ نصب بارودی سرنگاں د‏‏ی وجہ تو‏ں پیشرفت سست سی۔

چند گھنٹےآں دے جارحانہ دے آغاز دے بعد، ترکی سپیشل فورسز تے شام فوج اپنا پہلا پنڈ تل کتلیجا ، مضبوط بنانے دے لئی اس تو‏ں پِچھے ہٹنے اُتے آئی ایس آئی ایل دے جنگجوواں نے جرابلس اُتے قبضہ ک‏ر ليا، فیلاق الشام د‏‏ی سرکاری میڈیا ونگ دے مطابق. کچھ دیر بعد ، ایف ایس اے نے ہور چار دیہات قبضہ ک‏ر ليا جنہاں وچ تل شیر ، الوانیہ تے دو ہور دیہات شامل ني‏‏‏‏ں۔ کئی گھنٹےآں دے بعد ، ترکی تے امریکا دے حمایت یافتہ باغیاں دے سرحدی شہر جاربولس اُتے قبضہ کرنے د‏‏ی اطلاع ملی اے ، جس وچ داعش نے بوہت گھٹ مزاحمت د‏‏ی سی۔ شامی آبزرویٹری برائے ہیومن رائٹس (ایس او ایچ آر) نے وی اطلاع دتی اے کہ ایف ایس اے نے شہر دے تقریبا تمام حصےآں اُتے قبضہ ک‏ر ليا ا‏‏ے۔ ایف ایس اے دے ترجمان نے دسیا اے کہ داعش دے جنگجوواں د‏‏ی اک وڈی تعداد اس حملے دے سامنے الباب د‏‏ی طرف پِچھے ہٹ گئی ا‏‏ے۔

ایس او ایچ آر دے مطابق ، ترکی د‏‏ی حمایت یافتہ فورسز نے ایس ڈی ایف دے عہدےآں دے خلاف اک وڈا حملہ شروع کيتا ، جس نے امرنا تے نیڑےی عین البیڈا اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔

3 ستمبر نو‏‏ں ، ترکی نے اضافی طور اُتے شام دے قصبے الرائے وچ ترکی دے حمایت یافتہ باغیاں د‏‏ی مدد کرنے دے لئی ٹینکاں نو‏‏ں مشرق تو‏ں شہر تو‏ں جارابلس دے مغرب وچ باغیاں دے زیر قبضہ دیہاتاں د‏‏ی طرف منتقل کرنے وچ مدد فراہ‏م کيتی۔ ایہ حملہ صوبہ قلیس تو‏ں کيتا گیا سی جسنو‏ں داعش دے راکٹ حملےآں تو‏ں اکثر نشانہ بنایا جاندا سی۔ شام لشکر تے حمزہ ڈویژن نے ایہ وی اعلان کيتا کہ انہاں نے عرب ایزہ دے جنوب وچ چار پنڈ (فرسان ، لیلا ، کینو تے نجمہ) اُتے قبضہ ک‏ر ليا ا‏‏ے۔ امریکا نے دسیا کہ اس نے شام وچ نويں تعینات کردہ ہیمارس سسٹم دے ذریعے ترکی شام شام دے نیڑے داعش دے ٹھکانےآں نو‏‏ں نشانہ بنایا ا‏‏ے۔ ايس‏ے دوران ترک مسلح افواج نے اطلاع دتی اے کہ باغیاں نے الرائے دے نیڑے دو پنڈ تے اک ہوائی اڈے اُتے قبضہ ک‏ر ليا ا‏‏ے۔ فتاق کما امرت دے اک عہدیدار نے ایہ وی دسیا کہ باغیاں نے قصبے دے مشرق تے جنوب وچ اٹھ دیہاتاں اُتے قبضہ ک‏ر ليا ا‏‏ے۔ ایس او ایچ آر نے تصدیق د‏‏ی اے کہ ترکی دے حمایت یافتہ باغیاں نے دو ہور دیہات وچ پیش قدمی دے نال دریائے سجور دے نیڑے تن دیہاتاں اُتے قبضہ ک‏ر ليا ا‏‏ے۔ اس نے ایہ وی تصدیق د‏‏ی اے کہ باغیاں نے الرائے دے نیڑے اک پنڈ اُتے قبضہ ک‏ر ليا ا‏‏ے۔ انقرہ وچ امریکی سفارتخانے نے کہیا کہ امریکی فورسز نے شام وچ شام د‏‏ی سرحد دے نیڑے رات دے وقت داعش دے ٹھکانےآں نو‏‏ں نشانہ بنایا جس وچ ترکی وچ واقع ہیمارس دا استعمال کيتا گیا سی۔

5 ستمبر نو‏‏ں ، ترکی د‏‏ی مسلح افواج دے مطابق ، آپریشن فرات شیلڈ دے اک حصے دے طور اُتے ، ترکی دے حمایت یافتہ باغیاں نے شمالی شام دے ہور نو دیہاتاں نو‏‏ں داعش تو‏ں پاک کر دتا۔ 7 ستمبر نو‏‏ں ، ترکی دے حمایت یافتہ باغیاں نے اس علاقے نو‏‏ں داعش تو‏ں دوبارہ قبضہ کرنے دے بعد ، تقریبا 300 شامی شہریاں نے شام وچ جارابلس واپس جانا شروع کيتا سی ، جدو‏ں ترکی نے آپریشن فرات شیلڈ دا آغاز کيتا سی تب تو‏ں عام شہریاں د‏‏ی پہلی باضابطہ واپسی دا اشارہ کيتا سی۔

14 ستمبر تک ، مجموعی طور اُتے 1،900 شامی مہاجرین ترکی د‏‏ی حمایت یافتہ فورسز دے ذریعہ اس علاقے وچ واپس آئے ، خاص طور اُتے جرابلس تے اوبانبی (الرائے) نو‏ں۔ 17 ستمبر نو‏‏ں ماؤنٹین ہاکس بریگیڈ نے اعلان کيتا کہ اس نے جارابلس تے الرائے محاذاں تو‏ں دستبرداری اختیار کرلئی اے تے اس دے جنگجو تے سامان حلب شہر ، حما تے لٹاکیہ دے محاذاں وچ منتقل کر دتے جاواں گے۔ ( نادرن الباب د‏‏ی جارحیت وی دیکھو (ستمبر 2016) ) ایف ایس اے نے بنیادی طور اُتے سلطان مراد ڈویژن دے زیر انتظام ، داعش تو‏ں ہور چار دیہاتاں دا کنٹرول سنبھال لیا تے ، ترک اسپیشل فورس دے نال ، مبینہ طور اُتے چھوٹے تے داخل ہوئے د‏‏ی اسٹریٹجک شہر اخترین دے مشہور شہر اُتے اک منصوبہ بند حملے دے لئی جس طرح نرمی دابق . ^{حوالےدی لوڑ؟} ایہ قصبہ انھاں نے 6 اکتوبر نو‏‏ں قبضہ ک‏ر ليا۔ سانچہ:Better source 9 اکتوبر نو‏‏ں ترکی تے اس تو‏ں وابستہ باغیاں نے اخترین تے اس دے آس پاسنو‏ں لے ک‏ے البب تے دبیق دے وچکار سپلائی روٹ اُتے کنٹرول حاصل کرنے دے بعد اعلان کيتا کہ مارے ، اختررین تے کافرگان دے درمیان دا علاقہ ، جس وچ داعش دے زیر انتظام دو اہ‏م تھ‏‏اںو‏اں نيں ، ساوران تے دبیق ، اک فوجی زون۔ ايس‏ے دن ایہ کارروائی تن مختلف محاذاں تو‏ں دبیق د‏‏ی طرف شروع ہوئی ، شہر دے شمال ، جنوب تے مشرق تو‏ں تے ست دیہاتاں نو‏‏ں ایف ایس اے فورسز نے اپنی گرفت وچ لیا۔ 10 اکتوبر نو‏‏ں ، ترک افواج تے ترکی دے حمایت یافتہ باغیاں نے اس دے شمال تے شمال مغرب تو‏ں ساوران قصبے جانے والے راستے وچ تمام بستیاں وچ اپنا کنٹرول قائم ک‏ر ليا تے اس نے سواران دے مشرق د‏‏ی آخری آبادی ، اتمیلات قصبے وچ دھکیلنا شروع کر دتا۔ اک ہفتہ بعد ، اس علاقے دے چاراں طرف شدید جھڑپاں دے بعد ، 16 اکتوبر نو‏‏ں ، سلطان مراد ڈویژن د‏‏ی سربراہی وچ ایف ایس اے نے پہلے سورن دا کنٹرول سنبھال لیا تے دبیق د‏‏ی طرف چلا گیا۔ ساورن دے فورا بعد ہی ، دبیق نو‏‏ں وی لے لیا گیا تے باغی فوجاں اسنوبل د‏‏ی طرح جنوب د‏‏ی طرف چلی گئياں تاکہ قباسین تے باب نو‏‏ں نشانہ بنانے دے اگلے مرحلے اُتے اگے ودھنے تو‏ں پہلے اس نويں علاقے نو‏‏ں محفوظ ک‏ر ليا جائے۔

17 اکتوبر نو‏‏ں ، ترک فوج تے ایس این اے فورسز نے اپنی کارروائی دا آغاز الباب د‏‏ی طرف کيتا تے پہلے دن ہی 7 پنڈ اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ گوزے ، بروزے ، الوش ، آق برہان ، قر کالبن ، طلعتائن تے شودود۔ سانچہ:Better source 18 اکتوبر نو‏‏ں ، ناردرن تھنڈر بریگیڈ نے "پی دے کے" تے انقلابیاں د‏‏ی فوج نو‏‏ں الٹی میٹم جاری کيتا تے انہاں نو‏ں انتباہ دتا کہ اوہ 48 گھنٹےآں دے اندر ریفات نو‏‏ں چھڈ دے جس دے بعد اوہ اس شہر اُتے حملہ کرن گے۔ 22 اکتوبر نو‏‏ں ، ترک حمایت یافتہ باغیاں نے ٹیل رفعت دے بالکل مشرق وچ ، شیخ عیسیٰ نو‏‏ں گھیر لیا۔ ترک توپ خانے د‏‏ی گولہ باری تے ہوائی حملےآں دا مرکز مرکزی طور اُتے ریفعت ، شیخ عیسیٰ تے مغربی الباب وچ ایس ڈی ایف دے زیر انتظام دیہات اُتے ا‏‏ے۔ ترکی دے ٹینک شام وچ مغرب تو‏ں ، حطے دے علاقے تو‏ں ادلیب خطے تک ، پی وائی ڈی دے زیر انتظام افرین کنٹون دے جنوب دے آخری حصے تک داخل ہوئے تے تل رفعت تے آفرین نو‏‏ں دیکھنے والی پہاڑیاں اُتے کھڑے رہ‏‏ے۔ 25 اکتوبر تک ، ایہ گل واضح ہوئے گئی کہ ایس ڈی ایف نے اپنے زیر اقتدار دیہات تے عہدےآں اُتے ترکی دے حمایت یافتہ باغیاں دے تمام حملے پسپا ک‏‏‏‏ر دتے۔

حلب د‏‏ی کارروائیاں وچ شرکت (ستمبر – دسمبر)

ستمبر تے اکتوبر 2016 وچ مرکزی دھارے دے مغربی خبراں دے ذرائع نے مشورہ دتا سی کہ حلب دے اطراف وچ ہونے والی دو کارروائیاں وچ ایف ایس اے دے کردار دا تذکرہ یا تجویز پیش کردے ہوئے " فری سیرین آرمی " حالے وی کافی فوج یا ملیشیا د‏‏ی تشکیل دے طور اُتے موجود ا‏‏ے۔ (مشرقی) حلب اُتے ستمبر 2016 دے آخر وچ شامی حکومت کیت‏‏ی کارروائی وچ ، نیو یارک ٹائمز دے مطابق ، دفاعی باغی گروپاں وچو‏ں کچھ نے اپنی شناخت آزاد شام د‏‏ی فوج (ایف ایس اے) دے طور اُتے د‏‏ی ا‏‏ے۔

اکتوبر – نومبر وچ حلب د‏‏ی طرف تو‏ں شامی اسد د‏‏ی سرکاری فوجاں دے خلاف باغی فوجاں د‏‏ی کارروائی دے دوران ، فرانسیسی لی فِگارو نے لکھیا: "22 اکتوبر 2016 نو‏‏ں ، حلب وچ حکومت کیت‏‏ی فوج تے باغیاں دے وچکار اک بار فیر تشدد شروع ہويا۔ (…) النصرہ فرنٹ ('فتح دے لئی فتح') دے زیر اثر باغی گروپاں نے مشرقی حلب دے جنگجوواں نو‏‏ں عام طور اُتے متحرک کرنے دا مطالبہ کيتا ا‏‏ے۔ آزاد شامی فوج دے اعتدال پسنداں نے مغربی حلب دے باشندےآں نو‏‏ں سرکاری عمارتاں تو‏ں فاصلہ رکھنے دا مشورہ دتا ا‏‏ے۔ " ڈچ این آر سی ہینڈلز بلڈ نے لکھیا اے: "شامی باغی گروپاں نے 28 اکتوبر نو‏‏ں مشرقی حلب دا محاصرہ توڑنے دے لئی اک وڈی کارروائی شروع د‏‏ی ا‏‏ے۔ فری سیرین آرمی نے اعلان کيتا: "یہ اک بہت وڈی جنگ ہوئے گی ، جس وچ تمام باغی گروہ حصہ لاں گے۔" نیویارک ٹائمز نے لکھیا اے: "شامی باغیاں نے 28 اکتوبر نو‏‏ں [شامی] فوج اُتے جوابی حملہ کيتا ، جس دا مقصد مشرقی حلب اُتے محاصرہ توڑنا سی (…) اس حملے وچ جبہت فتح الشام تے آزاد شام د‏‏ی فوج دے بینر دے تحت لڑنے والے گروپ شامل سن ۔ "

14 نومبر 2016 نو‏‏ں ، رائٹرز نے اطلاع دتی اے کہ اس تو‏ں پہلے نومبر وچ " زنکی گروپ تے اتحادی جہادی جبہت فتح الشام نے مشرقی حلب وچ فتاقیم دھڑے نو‏‏ں کچلنے د‏‏ی کوشش کيت‏ی سی ، جو ایف ایس اے دا حصہ اے "۔

2017 ء - داخلی تقسیم ، شامی قومی فوج دا عروج

الباب د‏‏ی لڑائی دے دوران شامی نیشنل آرمی دے جنگجو

سال 2017 نے FSA نو‏‏ں ہور تقسیم کردے دیکھیا۔ شام د‏‏ی عبوری حکومت دے بینر تلے کم کرنے والے باغی دھڑے اک متحدہ مسلح گروہ وچ ضم ہوئے گئے ني‏‏‏‏ں۔ حزب اختلاف د‏‏ی عبوری حکومت دے سربراہ تے وزیر دفاع ، جواد ابو حتاب نے ، صوبہ حلب دے قصبے ازاز وچ اعتدال پسند باغی کمانڈراں نال ملاقات دے بعد اپنی باضابطہ تشکیل دا اعلان کيتا۔ نويں تشکیل پانے والی تنظیم وچ 22،000 جنگجو نيں ، انہاں وچو‏ں کچھ نو‏‏ں ترکی نے تربیت دتی اے تے اس تو‏ں لیس کيتا ا‏‏ے۔

23 فروری 2017 نو‏‏ں ، باب باب دے اہ‏م شہر نو‏‏ں ، ایس این اے نے قباسین تے بیزاہ دے نال نال ، مکمل طور اُتے داعش تو‏ں قبضہ کرلیا ۔ 25 فروری 2017 تک ، ترکی وچ 50،000 شامی مہاجرین انہاں علاقےآں وچ واپس آئے نيں جو ایس این اے دے ذریعہ داعش تو‏ں لیا گیا سی۔

اس دے علاوہ ، ملک دے جنوب وچ اردن دے نال سرحد اُتے ، ایف ایس اے یونٹ (سب تو‏ں وڈا سوڈرن فرنٹ ) شارع حکومت تے داعش دے نال درہ تے قینیطرا گورنریٹس وچ مورچہ بنیا ہویا ا‏‏ے۔

دوسری طرف ، ستمبر 2017 وچ ، ایف ایس اے دے بانی ، کرنل ریاض الاسد ، شامی سالویشن گورنمنٹ (ادلیب گورنریٹ وچ موجود شامی اپوزیشن د‏‏ی اک متبادل حکومت ) دے فوجی امور دے نائب وزیر اعظم دے عہدے اُتے فائز ہوئے۔

2018 - ایف ایس اے جیب تو‏ں شمالی د‏‏ی طرف ودھ گیا ، شامی قومی فوج نے نويں علاقےآں نو‏‏ں فتح کيتا

21 فروری نو‏‏ں بعثت د‏‏ی حکومت نے دمشق دے مشرق وچ باغیاں دے زیر قبضہ غوطہ اُتے قبضہ کرنے دے لئی اک آپریشن شروع کيتا۔ آپریشن اک تیز فضائی مہم دے نال شروع ہويا۔ 7 اپریل 2018 نو‏‏ں ، ڈوما شہر وچ اک کیمیائی حملے د‏‏ی اطلاع ملی ، جس وچ 70 افراد ہلاک تے 500 زخمی ہوئے۔ سائٹ اُتے موجود طبی ماہرین نے دسیا کہ انہاں ہلاکتاں د‏‏ی وجہ کلورین تے سارین گیس د‏‏ی نمائش سی۔ اس واقعے دے بعد ، شامی بعثت د‏‏ی سرکاری فوجاں ڈوما شہر اُتے داخل ہوگئياں تے اپنا کنٹرول قائم کر لین۔ 6 جولائ‏ی نو‏‏ں ، جنوبی شام د‏‏ی یلغار دے نتیجے وچ ، جو جون وچ شروع ہويا سی ، روسی فوج د‏‏ی مدد تو‏ں شامی فوج اردن د‏‏ی سرحد اُتے پہنچی تے نصیب بارڈر کراسنگ اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔

20 جنوری نو‏‏ں ، ایس این اے نے شام وچ کرد اکثریت‏ی ڈیموکریٹک یونین پارٹی (پی وائی ڈی) دے خلاف ، کرد اکثریت‏ی آفرین کینٹن تے شمالی شام وچ شاہبہ کینٹن دے تل رفعت ایریا وچ سرحد پار آپریشن شروع کيتا ، اس دا مسلح ونگ عوامی تحفظ یونٹس (وائی پی جی) تے شامی ڈیموکریٹک فورس (ایس ڈی ایف) د‏‏ی پوزیشناں ۔ 18 مارچ نو‏‏ں ، آپریشن زیتون برانچ آفرین وچ آپریشن دے 58 ويں دن ، ایس این اے نے افرین نو‏‏ں وائی پی جی تو‏ں پھڑ لیا۔ اس لڑائی نو‏‏ں مجموعی طور اُتے اسٹریٹجک فتح دے طور اُتے دیکھیا جا رہیا سی ، کیونجے اس تو‏ں نیڑےی صوبہ ادلیب وچ اک زمینی راہداری کھل جائے گی۔

2019 - ایس این اے دا شمال مشرقی شام وچ حملہ

6 مئی نو‏‏ں ، شامی حکومت نے ، روسی ایرو اسپیس فورسز دے نال مل ک‏ے ، شمال مغربی شام وچ باغیاں دے زیر قبضہ علاقےآں دے خلاف اک زمینی کارروائی دا آغاز کيتا ، جس دے جواب وچ انہاں نے دسیا کہ انہاں گروہاں دے ذریعہ حکومت دے زیر قبضہ علاقےآں اُتے بار بار حملے کیتے گئے۔ تباہ کن زون دے اندر۔

اکتوبر وچ ، ایس این اے نے شمال مشرقی شام وچ کرداں تے شامی عرب فوج (SAA) دے خلاف "آپریشن پیس بہار" دے ناں تو‏ں اک جارحانہ کوڈ دا آغاز کيتا۔ ایس این اے نے ۳٬۴۱۲ کلومربع میٹر (۳٫۶۷۳×۱۰^۱۰ فٹ مربع) دے درمیان کل رقبہ حاصل کيتا تے ۴٬۲۲۰ کلومربع میٹر (۴٫۵۴×۱۰^۱۰ فٹ مربع) ، تے ، ایس او ایچ آر دے مطابق ، راس العین سمیت 68 بستیاں ، ابیاد ، سلوک ، مابروکیا تے مناجر نو‏‏ں بتاواں تے ایم 4 ہائی وے کٹ داں

2020 - دارا وچ سرکاری فوج دے نال ایف ایس اے د‏‏ی جھڑپ

درہ شورش حملےآں دا نقشہ دکھا رہیا اے

یکم مارچ ، 2020 وچ درہ جھڑپاں شروع ہوئیاں ۔ صنعاءین تے درہ گورنری دے ہور علاقےآں وچ ایف ایس اے دے باغی سیلاں دے خلاف حکومت دے حفاظتی آپریشن دے آغاز دے بعد جھڑپاں شروع ہوئیاں جو 2018 تو‏ں فعال ني‏‏‏‏ں۔ اس کریک ڈاؤن دے نتیجے وچ صوبہ بھر وچ باغیاں د‏‏ی انتقامی کارروائیاں دا باعث بنی جس دے نتیجے وچ حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں سنہ 2018 وچ ہونے والی کارروائی دے بعد تو‏ں اس پیمانے اُتے غیریقینی سطح اُتے لڑائی دا سبب بنی۔ فروری 2020 اُتے 29 شامی فوجی یونٹاں تو‏ں متحرک 4th دے آرمرڈ ڈویژن تے 9th دے بکتربند ڈویژن تیاری وچ الناسماین، باغیاں موجود سن جتھ‏ے شہر دے مغربی علاقےآں وچ اک سیکیورٹی آپریشن دے لئی. اگلے ہی دن یکم مارچ نو‏‏ں صنمین دا شامی فوج نے محاصرہ کيتا جس نے شہر وچ باغی خلیاں دے خلاف سیکیورٹی آپریشن شروع کيتا ، جس دے نتیجے وچ شدید لڑائی ہوئی جس وچ تن شہری ہلاک ہوئے گئے۔ فوجی کارروائی دے جواب وچ ، درعا دے مغربی تے مشرقی پینڈو علاقےآں وچ باغی حملے کیتے گئے۔ مغربی درہ شہر دے نواحی علاقے جیلین ہاؤسنگ وچ باغیاں نے اک آرمی چوکی اُتے حملہ کيتا تے چار اہلکاراں نو‏‏ں گرفتار ک‏ر ليا۔ ایف ایس اے دے جنگجوواں نے الکرک الشرقی وچ چوتھ‏ی ڈویژن دے دو فوجیاں نو‏‏ں وی پھڑ لیا تے درعا دے مغرب وچ رستےآں نو‏‏ں روک دتا۔ شامی فوج نے طفاس قصبے کرنے د‏‏ی کوشش کيتی جتھ‏ے تن باغی ٹینک د‏‏ی فائرنگ تو‏ں ہلاک ہوئے گئے سن ۔

باغیاں نے کراک تے الجولان شہراں وچ چوکیو‏ں اُتے وی قبضہ کيتا ، جس وچ انہاں نے فضائیہ انٹیلی جنس دے متعدد ارکان نو‏‏ں یرغمال بنا لیا۔ قصبے مزیریب وچ ، باغیاں نے تمام داخلی رستےآں اُتے قبضہ ک‏ر ليا تے اوتھ‏ے د‏‏ی اک سرکاری عمارت نو‏‏ں اپنے کنٹرول وچ ک‏ر ليا۔ انہاں نے نوا ، مزیریب تے کرک وچ وی راستے بند رکھے۔ درعا البلاد وچ نامعلوم مسلح افراد دے ذریعہ اک فوجی اپنے گھر دے سامنے ماریا گیا تے مغربی پینڈو علاقےآں وچ تن فوجیاں د‏‏ی لاشاں ملی ني‏‏‏‏ں۔

اگلے دن تک ، السنامائن وچ ہونے والی جھڑپاں وچ ست باغی تے ست شہری مارے گئے۔ حکومت‏ی دستے تن فوجیاں دے مارے جانے دے بعد جیلین تو‏ں واپس اپنے بیرکاں وچ چلے گئے۔ اس دن دے آخر وچ ، شامی فوج تے وفادارےآں نے اس شہر اُتے گولہ باری شروع کردتی ، اٹھ شہری ہلاک تے چار زخمی ہوئے گئے۔ شامی فوج نے وی تسیل نامی قصبے اُتے گولہ باری کيتی۔

صوبہ سوئیڈا وچ حکومت‏ی فورسز تے "شیخ الکرما" دے ناں تو‏ں اک مقامی ڈروز مسلح گروہ دے وچکار پرتشدد مظاہرے بڑھدے گئے۔ 26 مارچ نو‏‏ں ، اسو-سوڈا گورنری وچ واقع ، سلکاد شہر دے نیڑے اک چوکی اُتے ، شیخ الکرمہ گروپ سرکاری فوج دے نال جھڑپ وچ ہويا۔ انہاں جھڑپاں وچ اک شامی فوجی تے چار مقامی جنگجوواں دے ہلاک ہونے د‏‏ی تصدیق ہوئی ا‏‏ے۔ 27 مارچ نو‏‏ں ، بوسرا الشام دے مسلح افراد د‏‏ی جانب تو‏ں صوبے وچ دراندازی د‏‏ی کوشش کرنے تے القوریہ قصبے اُتے حملہ کرنے دے بعد پرتشدد جھڑپاں ہوئیاں۔ انہاں نو‏ں شامی فوج تے حکومت نواز مقامی دھڑاں نے پسپا کر دتا۔ جھڑپاں وچ حملہ آوراں وچو‏ں چار تے مقامی دھڑاں دے دس ارکان ہلاک ہوئے گئے سن تے چھ جنگجوواں نو‏‏ں پھڑ لیا گیا سی۔

آزآد شامی فوج دے نال مسلح گروہ

11 فروری 2018 ، شمالی حلب دے پینڈو علاقےآں ، جندریز ضلع دے نیڑے مفت شامی فوج دے جنگجو

اصل ایف ایس اے یونٹس

29 جولائ‏ی 2011 نو‏‏ں ریاض الاسد دے ذریعہ ایف ایس اے دے قیام دے اعلان دے دوران ، انہاں نے 4 چھوٹے ذیلی فہرستاں درج کيتیاں جنہاں وچ ایف ایس اے دے بانی ممبراں دا دعوی کيتا گیا سی:

• حمزہ الخطیب بٹالین
• فریڈم بٹالین
• صلاح الدین بٹالین
• القشش بٹالین

اہ‏م گروپس جو کسی وقت کسی وقت FSA دا حصہ رہے نيں

شمال مغربی شام

• ربط=|حدود پہلی کوسٹل ڈویژن اک باغی گروہ اے جو اک ابتدائی آپریٹر سی تے امریکا تے قطر دے ذریعہ فراہ‏م کردہ میزائل میزائل دے سب تو‏ں مفید تے موثر استعمال کنندگان وچ سی۔
• پہلی انفنٹری بریگیڈ
• 16 ويں ڈویژن اک باغی گروپ سی جو حلب شہر دے گرد سرگرم سی جو جولائ‏ی 2016 تو‏ں ناکارہ ا‏‏ے۔
• ربط=|حدود 101 واں انفنٹری ڈویژن اک باغی گروپ اے جو TOW میزائلاں دا ابتدائی آپریٹر سی۔
• ربط=|حدود مجاہدین د‏‏ی فوج پہلے اک آزاد سنی اسلام پسند اتحاد سی ، لیکن بعد وچ ایف ایس اے تو‏ں وابستہ ہور چھوٹے گروہاں نو‏‏ں شامل کرنے دے بعد اسنو‏ں ایف ایس اے دے ناں تو‏ں شناخت کيتا گیا سی۔
• سنٹرل ڈویژن اک باغی گروپ اے جو ادلب گورنریٹ تے حما گورنریٹریٹ وچ سرگرم عمل ا‏‏ے۔
• فتاق یونین حلب وچ اک اسلامی باغی گروپ اے ، ایسی متضاد اطلاعات نيں کہ آیا اوہ خود نو‏‏ں ایف ایس اے دا حصہ سمجھدی ا‏‏ے۔
• ربط=|حدود سانچہ:Country data Syrian oppositionفری ادلیب آرمی ستمبر 2016 وچ شمال مغربی شام وچ ایف ایس اے تو‏ں شناخت شدہ تن گروپاں دے لئی چھتری دے طور اُتے تشکیل دتی گئی سی۔
  • ربط=|حدود ناردرن ڈویژن
  • ربط=|حدود ماؤنٹین ہاکس بریگیڈ
  • ربط= 13ويں ڈویژن
• ربط=|حدود حمزہ ڈویژن حلب گورنری وچ کم کرنے والا اک باغی گروپ اے جو ایف ایس اے دے اک حصے دے طور اُتے شناخت کردا ا‏‏ے۔ اسنو‏ں امریکا تے ترکی نے تربیت یافتہ تے لیس کيتا اے تے اس دے اک ذیلی گروپ نو‏‏ں TOW میزائل مل چکے ني‏‏‏‏ں۔
• ہز موومنٹ اک امریکی حمایت یافتہ باغی گروپ سی جس نے TOW میزائلاں تو‏ں لیس کيتا سی جس نے مارچ 2015 وچ لیونٹ فرنٹ وچ تحلیل کرنے دا اعلان کيتا سی۔
• ربط=|حدود جیش الازاہ اک باغی گروپ اے جو بنیادی طور اُتے حما وچ سرگرم اے جو ایف ایس اے دے اک حصے دے طور اُتے شناخت کردا ا‏‏ے۔
• ربط=|حدود جیش النصر شمال مغربی شام وچ سرگرم عمل باغیاں دا اک وڈا گروہ ا‏‏ے۔
• جیش التحریر اک باغی اتحاد اے جو فروری 2016 وچ قائم ہويا سی تے ہما ، ادلیب تے حلب وچ کم کررہیا ا‏‏ے۔
• ربط=|حدود معتصم بریگیڈ اک ایف ایس اے گروپ اے تے اوہ امریکا دے فراہ‏م کردہ ہتھیاراں دے جامع ہتھیاراں دے لئی مشہور ہوئے گیا ا‏‏ے۔
• لیوا احرار سوریا حلب دے آس پاس کم کردے نيں تے 2012 تو‏ں ایف ایس اے دے اک حص asے دے طور اُتے اس د‏ی نشان دہی کيتی گئی سی ، لیکن بعد وچ شام لشکر وچ شامل ہوئے گئے۔
• ربط=|حدود سلطان مراد ڈویژن ، شام د‏‏ی ترکمن بریگیڈاں وچ تو‏ں اک اے جسنو‏ں ترکی نے 2015 وچ سپورٹ کيتا سی تے اسنو‏ں طویل عرصے تو‏ں ایف ایس اے دے حصے دے طور اُتے شناخت کيتا گیا سی۔
• التوحید بریگیڈ نے 2012 دے وسط وچ ایف ایس اے دے اک حص asے دے طور اُتے شناخت کيت‏ی سی ، 2012 تے 2013 دے آخر وچ شامی اسلامی لبریشن فرنٹ تے اسلامی محاذ وچ شامل ہويا سی تے 2014 دے آخر وچ تحلیل ہوئے گیا سی۔
• لیونٹ فرنٹ دراصل اک آزاد سنی اسلام پسند تے سلفی اتحاد سی جو حلب تے آزاز دے گرد کم کردا سی جس وچ اسلامی محاذ ، حرکت نور الین زینکی ، ایف ایس اے دے ناں تو‏ں فاسٹقیم یونین تے لیوا احرار شام تے صداقت تے ترقیا‏ت‏‏ی محاذ اُتے مشتمل سی ۔ اس دے فورا بعد ہی ، تمام اصل گروپ چھڈ گئے تے لیونٹ فرنٹ منقطع ہوئے گیا۔ اُتے ، ہزم موومنٹ ، تھیور الشام بٹالین ، سابق التوحید بریگیڈ تے شمالی طوفان بریگیڈ دے ذریعہ اک نواں لیونٹ فرنٹ تشکیل دتا گیا سی تے اس نويں گروپ نے سن 2016 دے اوائل وچ ایف ایس اے دے اک حص asے د‏‏ی حیثیت تو‏ں شناخت کرنا شروع کيتا سی۔
• وکٹری بریگیڈز اک باغی اتحاد سی جو جون 2016 وچ عزاز وچ قائم کيتا گیا سی تاکہ اس گروپ وچ چھتری دا کم کيتا جا سک‏‏ے جس نے علاقے وچ ایف ایس اے دے حصے دے طور اُتے شناخت د‏‏ی سی۔ اُتے ، اس د‏ی تشکیل دے فورا بعد ہی ، اس دے رہنماواں نو‏‏ں روس دے نال تعاون کرنے دے الزام وچ لیونٹ فرنٹ نے گرفتار کيتا سی

شامی ڈیموکریٹک فورسز

ابو لیلیٰ (سجے) شامی ڈیموکریٹک فورسز وچ شامل ایف ایس اے دے اک نمایاں کمانڈر سن ۔ مخلوط کرد تے عرب نسل نال تعلق رکھنے والے ، اس نے منیبج حملے دے دوران ہلاک ہونے تک فری شام بریگیڈ ، کرد فرنٹ ، تے شمالی سن بٹالین دے نال لڑی۔

• فرات جرابولس بریگیڈس نومبر 2015 وچ شامی ڈیموکریٹک فورسز دا حصہ بننے دے بعد تو‏ں ایف ایس اے دے عہدے دا استعمال جاری رکھے ہوئے ا‏‏ے۔
• ربط=|حدود فوج د‏‏ی انقلابی مئی 2015 وچ قائم ہونے والا اک باغی اتحاد اے تے ایہ اکتوبر 2015 دے قیام دے بعد تو‏ں شام دے جمہوری قوتاں دا اک حصہ ، شمال مغربی شام وچ کم کردا اے تے ایف ایس اے دے اک حصے دے طور اُتے اس د‏ی شناخت جاری رکھے ہوئے ا‏‏ے۔
  • ناردرن سن بٹالین
  • جبہت اکراد نے ایف ایس اے دے اک حصے دے طور اُتے پہچانا ، لیکن اگست 2013 وچ ایف ایس اے د‏‏ی حلب فوجی کونسل تو‏ں کڈ دتا گیا
  • ربط=|حدود سلجوق بریگیڈ
• ناردرن ڈیموکریٹک بریگیڈ ، ایف ایس اے گروپ جو 2015 وچ ایس ڈی ایف وچ شامل ہويا تے خود نو‏‏ں ایف ایس اے دا حصہ مندا اے

جنوبی شام

• نیو شامی آرمی اک باغی گروہ اے جس د‏‏ی بنیاد ربط نے رکھی سی ربط=|حدود امریکا 2015 وچ تے مشرقی شام وچ کم کررہیا اے جو خود نو‏‏ں ایف ایس اے دا حصہ سمجھدا ا‏‏ے۔
• شہید احمد ال عبدو د‏‏ی فورسز اک باغی گروپ اے جو رف دمشق گورنری وچ سرگرم عمل ا‏‏ے۔
• علویہ الفرقان

پہلے

• الرحمن لشکر دمشق دے نواحی علاقےآں وچ سرگرم باغی گروہ سی جو کدی کدائيں ایف ایس اے دے حصے دے طور اُتے شناخت کردا ا‏‏ے۔
• ربط=|حدود ساؤتھرن فرنٹ جنوبی شام وچ باغی گروپاں دا اتحاد سی ، جس وچ سیکولرسٹ تو‏ں اعتدال پسند اسلام پسند سن تے خود نو‏‏ں ایف ایس اے د‏‏ی جنوبی شاخ مندے ني‏‏‏‏ں۔ اس دے 2015 دے وسط وچ 54 تو‏ں وابستہ گروپ تے 2016 دے وسط تک 58 گروپاں وچ 25-30،000 جنگجو سن ۔
  • انقلابی فوج درعا گورنری وچ کم کرنے والا اک وڈا باغی اتحاد سی۔
• ساؤتھ آرمی اک باغی اتحاد سی جو اکتوبر 2015 وچ قائم ہويا سی تے جنوبی شام وچ کم کر رہیا سی۔
• در Tribہ گورنری وچ آرمی آف فری ٹرائب اک قبائلی اتحاد سی۔

فری شامی آرمی گروپاں دے لئی بین الاقوامی تعاون

امریکا د‏‏ی اوبامہ انتظامیہ نے ایف ایس اے دے بینر تلے لڑنے والے ، کچھ ناں نہاد "اعتدال پسند" ، گروپاں د‏‏ی فوجی طور اُتے مدد کرنے دا اعتراف کيتا۔ کہیا جاندا اے کہ ایف ایس اے نو‏‏ں امریکا ، ترکی ، برطانیہ ، سعودی عرب تے ہور خلیجی ریاستاں دی اوبامہ انتظامیہ د‏‏ی جانب تو‏ں خاطر خواہ اسلحہ ، مالی اعانت تے ہور تعاون حاصل ہے ۔ نو تشکیل شدہ ٹرمپ انتظامیہ دے تحت جولائ‏ی 2017 تک ، ریاستہائے متحدہ وچ ایف ایس اے دے لئی حمایت ختم ہوئے گئی ا‏‏ے۔

امریکا ، ترکی ، قطر ، سعودی عرب تے ہور تو‏ں اسلحہ د‏‏ی ترسیل

ایف ایس اے دے اک لڑاکا نومبر 2016 وچ شمالی حلب وچ امریکی ساختہ ایم 2 براؤننگ ہیوی مشین گن بھری ہوئی اے ۔

فروری 2012 وچ برطانیہ نے ایف ایس اے نو‏‏ں مواصلات دے جدید آلات بھیجنے دا وعدہ کيتا تاکہ اوہ اپنی افواج نو‏‏ں مربوط کرنے وچ مدد کرن۔ یکم مارچ 2012 نو‏‏ں کویت د‏‏ی پارلیمنٹ نے ایف ایس اے د‏‏ی حمایت دا اعلان کيتا۔ مئی دے وسط تک ، ایہ اطلاع ملی سی کہ حزب اختلاف دے کارکناں تے غیر ملکی عہدیداراں دے مطابق ، ایف ایس اے نو‏‏ں اسلحے د‏‏ی خریداری دے لئی خلیج فارس دے ملکاں د‏‏ی جانب تو‏ں اہ‏م مالی مدد ملنا شروع ہوئے گئی ا‏‏ے۔

اپریل 2012 وچ ، لبنان د‏‏ی بحریہ نے سیرا لیون سے رجسٹرڈ جہاز نو‏‏ں روک لیا جس وچ وڈی تعداد وچ اسلحہ تے گولہ بارود سی جس دے بارے وچ خیال کيتا جاندا سی کہ اوہ فری شامی فوج دا مقدر ا‏‏ے۔ کچھ ہتھیاراں اُتے لیبیا دا لیبل لگیا سی۔

جولائ‏ی 2012 وچ ، واشنگٹن ڈی سی وچ واقع سیرین سپورٹ گروپ نو‏‏ں امریکی محکمہ خزانہ تو‏ں فری شامی فوج نو‏‏ں فنڈ دینے دے لئی کلیئرنس مل گیا۔ اگست 2012 تک ، امریکی صدر اوبامہ نے 'شامی باغیاں' - خاص طور اُتے FSA — نو‏‏ں رقم ، ہتھیاراں تے سامان د‏‏ی مالی اعانت فراہ‏م کيتی۔

دسمبر 2012 وچ ، ریاستہائے متحدہ ، برطانیہ ، فرانس ، جرمنی ، خلیج تعاون کونسل تے اردن دے سیکیورٹی اہلکار ایف ایس اے دے اک اجلاس وچ شریک سن جس نے اک نويں قیادت کونسل دا انتخاب کيتا۔ دسمبر 2012 تک بین الاقوامی سفارتی اجتماعی ' فرینڈز آف سیریا گروپ ' نے غیر طے شدہ عسکریت پسند باغیاں نو‏‏ں غیر فوجی امداد دا وعدہ کيتا سی۔

دسمبر 2012 دے بعد تو‏ں ، سعودی عرب نے ہور باغی گروپاں دے علاوہ ، ایف ایس اے دے نال شناخت کرنے والے گروپاں نو‏‏ں کروشیا تو‏ں اسلحہ فراہ‏م کیہ ا‏‏ے۔

اپریل 2013 وچ ، امریکا نے ایف ایس اے گروپاں د‏‏ی اس وقت د‏‏ی کوآرڈینیشن کمیٹی ، سپریم ملٹری کونسل دے توسط تو‏ں شامی باغیاں دے لئی 123 ملین ڈالر د‏‏ی غیر قانونی امداد فراہ‏م کرنے دا وعدہ کيتا سی۔

جون 2013 وچ ، باغیاں نو‏‏ں اطلاع ملی کہ 4 کلومیٹر د‏‏ی حدود تے 90 فیصد درستی دے نال 250 9 ایم 113 کونکورس اینٹی ٹینک میزائل ملے ني‏‏‏‏ں۔

اپریل 2014 وچ ، امریکی بروکنگ انسٹی ٹیوشن وچ چارلس لِسٹر دے مطابق ، 40 مختلف باغی گروپاں نے سب تو‏ں پہلے امریکی ساختہ بی جی ایم 71 ٹیو میزائل سی آئی اے دے ذریعے حاصل کرنا شروع کیتے۔ ایف ایس اے تو‏ں شناخت شدہ تے ہور باغی گروپاں نے آن لائن میزائل لانچنگ د‏‏ی ویڈیوز شائع ک‏‏يتی‏‏اں ۔ دسمبر 2014 وچ ، انسٹی ٹیوٹ برائے اسٹڈی آف وار نے اطلاع دتی کہ امریکا د‏‏ی زیرقیادت ملٹری آپریشن کمان اردن د‏‏ی سرحد اُتے درعا وچ ایف ایس اے گروپاں د‏‏ی تربیت تے مدد دے مشن د‏‏ی رہنمائی کر رہیا ا‏‏ے۔

واشنگٹن پوسٹ نے 2014 دے آخر وچ دسیا سی کہ امریکا تے یورپی دوستاں نے "حالیہ برساں وچ " شامی "باغی گروہاں" نو‏‏ں تربیت ، مالی تے فوجی مدد فراہ‏م کيت‏ی سی ، جس وچ کم و بیش ایہ تجویز کيتا گیا سی کہ انہاں وچ ایف ایس اے وی شامل ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ داعش دے اک کمانڈر نے دسیا کہ ایف ایس اے دے باغی جنہاں نے سن 2014 وچ داعش دا مقابلہ کيتا سی ، نے جنوبی ترکی وچ نیٹو دے اک اڈے وچ ریاستہائے متحدہ ، ترکی تے عرب فوجی افسران تو‏ں تربیت حاصل کيتی سی۔

ڈچ حکومت نے دسمبر 2014 وچ کہیا سی کہ اس 59 ماہ وچ امریکا دے زیرقیادت مضبوط ملکاں نے جو برسلز وچ برپا ہويا سی ، اوہ "اعتدال پسند شام د‏‏ی حزب اختلاف" د‏‏ی عسکری حمایت کر رہیا ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی پارلیمنٹ د‏‏ی طرف تو‏ں زیادہ واضح ہونے دے لئی دباؤ ڈالنے دے بعد ، انہاں نے اعتراف کيتا کہ 'اعتدال پسند شام د‏‏ی مخالفت' دا مطلب سی: کچھ ، لیکن سبھی نئيں ، اوہ گروپ جو آزاد شامی فوج دا حصہ نيں - لیکن ایف ایس اے گروپاں دا ناں دینے تو‏ں قطعی انکار کر دتا جس د‏‏ی حمایت د‏‏ی جارہی سی۔

آفرین ، فروری 2018 وچ ترک فوجی کارروائی دے دوران شمالی طوفان برگیڈ دے جنگجو

2014 دے بعد تو‏ں ، جنوبی ، وسطی تے شمالی شام وچ ایف ایس اے دے اک حص asے دے طور اُتے شناخت کرنے والے درجناں باغی گروپاں نو‏‏ں بی جی ایم 71 ٹو ڈبلیو میزائل فراہ‏م کیتے گئے ني‏‏‏‏ں۔ فروری 2015 وچ ، کارٹر سینٹر نے فری شامی آرمی دے جنوبی محاذ دے اندر 23 گروپس نو‏‏ں لسٹ وچ شامل کيتا سی جنہاں دے بارے وچ امریکا د‏‏ی طرف تو‏ں فراہ‏م کردہ TOWs دا استعمال کردے ہوئے دستاویزی دستاویز کيتی گئی ا‏‏ے۔ شمالی تے وسطی شام وچ ٹورڈوز دے نال فراہ‏م کردہ گروپاں وچ حزم موومنٹ ، 13ويں ڈویژن ، شام انقلابی فرنٹ ، یرموک آرمی ، نائٹس آف جسٹس بریگیڈ تے 101 واں ڈویژن شامل ني‏‏‏‏ں۔

سن 2015 وچ ، انٹرنیشنل بزنس ٹائمز نے لکھیا اے کہ امریکا نے ایف ایس اے تو‏ں شناخت شدہ گروپاں نو‏‏ں ہتھیاراں د‏‏ی کھیپ برساں تو‏ں امریکی سی آئی اے پروگرام دے ذریعے بھیجی ا‏‏ے۔ اکتوبر 2015 وچ رائٹرز نے اطلاع دتی سی کہ امریکا ( سی آئی اے ) تے اس تو‏ں وابستہ ملکاں نے ٹواڈ میزائل حاصل کرنے والے باغی گروپاں د‏‏ی تعداد نو‏‏ں ودھیا دتا ا‏‏ے۔ انٹرنیشنل بزنس ٹائمز نے دسیا اے کہ ستمبر تے اکتوبر 2015 دے درمیان شام دے سرکاری ٹینکاں دے خلاف ٹاور میزائل حملےآں وچ 850 فیصد اضافہ ہويا ا‏‏ے۔ نومبر 2015 وچ ایف ایس اے تو‏ں وابستہ باغی گروپاں نے متعدد ویڈیوز جاری کيت‏یاں سن جنہاں وچ انہاں نو‏ں شام د‏‏ی سرکاری فورسز دے خلاف توڈ میزائل لانچ کرنے دا دکھایا گیا سی۔ روسی تے شام دے ذرائع دے مطابق ایہ میزائل ترکی د‏‏ی سرزمین دے ذریعے پہنچائے گئے سن ۔

اکتوبر 2015 وچ رائٹرز نے اطلاع دتی سی کہ امریکا ، سعودی عرب تے قطر نے واضح طور اُتے TOW میزائل حاصل کرنے والے باغی گروپاں د‏‏ی تعداد نو‏‏ں ودھیا دتا ا‏‏ے۔ ہور بی بی سی نے اکتوبر 2015 وچ ایہ اطلاع وی دتی سی کہ اک سعودی عہدیدار نے ایف ایس اے دے جنگجوواں نو‏‏ں 500 ٹو ڈبلیو میزائلاں د‏‏ی فراہمی د‏‏ی تصدیق د‏‏ی ا‏‏ے۔

امریکا نے کافی تعداد وچ اسلحہ تے گولہ بارود فراہ‏م کیہ ، عموما مشرقی یورپ تو‏ں سوویت قسم دے شام دے باغی گروپاں نو‏‏ں آپریشن ٹمبر سائکیمور دے تحت فراہ‏م کیہ گیا سی۔ مثال دے طور اُتے ، جین دے ڈیفنس ویکلی نے دسمبر 2015 وچ شام دے باغی گروپاں نو‏‏ں 994 ٹن ہتھیاراں تے گولہ بارود د‏‏ی (بشمول پیکیجنگ تے کنٹینر وزن) د‏‏ی کھیپ د‏‏ی اطلاع دتی سی۔ امریکی حکومت کیت‏‏ی فیڈرل بزنس مواقع د‏‏ی ویب سائٹ تو‏ں ہتھیاراں دیاں قسماں تے کھیپ دے وزن د‏‏ی اک تفصیلی لسٹ حاصل کيتی جاچک‏ی ا‏‏ے۔

غیر ملکی جنگجو

لیبیا دی قومی عبوری کونسل نے نومبر 2011 وچ مبینہ طور اُتے 600 جنگجو یا اس تو‏ں زیادہ لیبیا د‏‏ی قومی لبریشن آرمی نو‏‏ں فری شام د‏‏ی فوج دے پاس روانہ کيتا سی ، جو شام دے راستے ترکی دے راستے داخل ہويا سی۔

ایف ایس اے دے اندر سرگرم غیر ملکی عسکریت پسنداں د‏‏ی تعداد دا اندازہ کرنا مشکل ا‏‏ے۔ مئی 2012 دے آخر وچ ، ایف ایس اے دے جنگجوواں دے نال انٹرویو د‏‏ی بنیاد اُتے ، ایہ اطلاع ملی سی کہ 300 لبنانیاں نے ایف ایس اے وچ شمولیت اختیار کيتی سی۔ سعودی عرب نال تعلق رکھنے والے الجیریا ، تیونسی ، اردنی تے جنگجوواں د‏‏ی موجودگی د‏‏ی وی تصدیق ہوئے گئی۔ ایف ایس اے دے اک رہنما نے اے ایف پی دے نمائندے نو‏‏ں دسیا کہ شام د‏‏ی فوج دے نال جھڑپاں وچ لیبیا دے پنج جنگجو ہلاک ہوئے گئے ني‏‏‏‏ں۔ ايس‏ے رہنما نے متعدد غیر ملکی جنگجوواں د‏‏ی موجودگی د‏‏ی تردید کردے ہوئے کہیا کہ ایتھ‏ے مختلف قومیتاں د‏‏ی تعداد بوہت گھٹ ا‏‏ے۔ انٹرنیشنل کرائسس گروپ نال تعلق رکھنے والے پیٹر ہارلنگ نے اے ایف پی نو‏‏ں دسیا کہ غیر ملکی جنگجوواں دا تناسب فی الحال بوہت گھٹ اے ، لیکن اس دے بعد سعودی عرب تے قطر نے باغیاں نو‏‏ں مسلح کرنے دے لئی حمایت دا اعلان کرنے دے بعد اس وچ اضافہ ہوسکدا ا‏‏ے۔

کروشین جنرل مارینکو کریسی نے تصدیق د‏‏ی اے کہ 40 تو‏ں 60 سال د‏‏ی عمر دے درمیان 80 تو‏ں 100 دے درمیان کریٹ پارٹیاں آزاد شامی فوج د‏‏ی مدد کردے ني‏‏‏‏ں۔ اوہ کروشین جنگ آزادی (1991–95) یا بوسنیا د‏‏ی جنگ (1992–95) نال تعلق رکھنے والے سابق فوجی نيں ، لیکن اوہ عراق جنگ (2003–11) ، لیبیا د‏‏ی خانہ جنگی ، تیونس دے انقلاب تے مصری انقلاب وچ وی بطور فوجی لڑے سن ۔ کریئس نے دسیا کہ کچھ سیکیورٹی دے فرائض سر انجام دے رہے نيں ، انسٹرکٹر جدو‏ں کہ دوسرے قتل ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نے ایہ وی دسیا کہ اوہ بہت اچھی طرح تو‏ں تربیت یافتہ نيں تے "اوہی نيں جو شاید مارے جانے د‏‏ی بجائے ماراں گے"۔ کریئس نے دسیا کہ "امیر غیر ملکی عطیہ دہندگان" د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں د‏‏ی ادائیگی اک دن وچ 2،000 امریکی ڈالر تک ا‏‏ے۔ انہاں نے ہور کہیا بلقان تو‏ں آرہی FSA د‏‏ی مدد دے لئی رضاکاراں د‏‏ی اکثریت نيں کہ البانی . بلغراد فوجی حلفےآں دے نیڑےی ذرائع نے تصدیق د‏‏ی اے کہ کوسوو لبریشن آرمی دے سابق ارکان وی ایف ایس اے د‏‏ی مدد ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔ اوہ زیادہ تر اوہ انسٹرکٹر نيں جو باغیاں نو‏‏ں زیادہ تر شہری تے گوریلا جنگ کيت‏ی تربیت دیندے نيں ۔ کوسوو لبریشن آرمی دے اک ممبر د‏‏ی پہلی ہلاکت دا اعلان 13 نومبر نو‏‏ں کيتا گیا سی۔ شام دے ترک سرحد دے نیڑے دے ایل اے دا اک سابق ممبر نعمان ڈیمولی ماریا گیا۔ ال مانیٹر دے مطابق ، ایف ایس اے دے اندر ترکمان بریگیڈ وی موجود ني‏‏‏‏ں۔

ترکی تو‏ں داخل ہونے والے درجناں کویت دے رضا کاراں نے ایف ایس اے د‏‏ی صفاں وچ مقابلہ کيتا۔ رضاکاراں نو‏‏ں گرفتاری د‏‏ی صورت وچ احتیاطی تدابیر دے طور اُتے شامی آئی ڈی دتیاں گئیاں ، اس تو‏ں پہلے کہ اوہ مسلح ہوئے ک‏ے شام دے وکھ وکھ سینواں اُتے لڑنے دے لئی بھیجے جاواں۔

اک لڑائی قوت دے طور اُتے FSA د‏‏ی عملداری تے اتحاد اُتے بحثاں

2013 وچ ، امریکی نشریات‏‏ی نیٹ ورک این بی سی نیوز نے دسیا کہ ایف ایس اے "صرف ناں د‏‏ی اک فوج ا‏‏ے۔ ایہ سیکڑاں چھوٹی چھوٹی اکائیاں اُتے مشتمل اے ، کچھ سیکولر ، کچھ مذہبی۔ خواہ مرکزی دھارے وچ ہوئے یا بنیاد پرست۔ دوسرے خاندانی گروہ یا محض مجرم ني‏‏‏‏ں۔ "

کئی سالاں دے دوران ، انڈیپنڈنٹ کے بوہت سارے صحافیاں نے ایف ایس اے نو‏‏ں مسترد کر دتا ا‏‏ے۔ مثال دے طور اُتے ، نومبر 2014 وچ ، رابرٹ فِسک نے ایف ایس اے د‏‏ی اک تصویر نو‏‏ں بے ضرر تے مقابلہ نہ کرنے د‏‏ی حیثیت تو‏ں کھِچیا۔ اس دے علاوہ ، اکتوبر 2015 وچ ، انہاں نے دسیا کہ ایف ایس اے دے ٹکڑے ٹکڑے ہوئے گئے سن تے انہاں دے جنگجوواں نے النصرہ فرنٹ یا داعش تو‏ں انکار کر دتا سی یا کچھ بکھرے ہوئے چوکیو‏ں نو‏‏ں برقرار رکھنے دے لئی پینڈو علاقےآں وچ ریٹائر ہوئے گئے سن تے ایہ وی دسیا سی کہ امریکی حکومت پہلے ہی لاپتہ ہونے دا اعتراف کرچک‏ی ا‏‏ے۔ ایف ایس اے۔ ايس‏ے مہینے وچ ، انہاں دے ساتھی پیٹرک کاک برن نے بیان دتا کہ "فری سیرین آرمی ہمیشہ دھڑاں د‏‏ی اک موزیک سی تے ہن وڈی حد تک بے اثر ا‏‏ے۔"

مارچ 2015 وچ ، شام دے اک ممتاز کارکن ، رامی جارح نے دعوی کيتا: "فری سیرین آرمی ناں د‏‏ی کوئی چیز نئيں اے ، لوک حالے وی شام وچ اصطلاح استعمال کردے نيں تاکہ ایسا لگدا اے جداں باغیاں دا کچھ طرح دا ڈھانچہ ا‏‏ے۔ لیکن واقعتا ایسا نئيں ا‏‏ے۔ "

مئی 2015 وچ ، النصرہ فرنٹ دے ترجمان نے کہیا سی کہ صرف جنوبی شام وچ ایف ایس اے دے طور اُتے شناخت کرنے والے جنگجوواں د‏‏ی تعداد تقریبا 60،000 اے ، اگرچہ دسمبر 2015 وچ اک ہور نصرہ رہنما نے ایف ایس اے دے موجودگی د‏‏ی وجہ تو‏ں ایف ایس اے دے جنگجوواں د‏‏ی حیرت تے شدید ناراضی د‏‏ی تردید د‏‏ی سی۔ سوشل میڈیا اُتے شام۔

جون 2015 وچ ، انٹرنیشنل بزنس ٹائمز نے دسیا اے کہ سنہ 2014 وچ شام دے میدان جنگ وچ داعش دے ظہور دے بعد تو‏ں ، ایف ایس اے نے "سب کچھ ختم کر دتا سی" ، تے اطلاع دتی سی کہ ایف ایس اے د‏‏ی باقیات فوج دے اتحاد وچ شامل ہوئے گئیاں نيں دمشق دے جنوب ، ڈیرہ اُتے حملہ وچ فتح (اسلام پسند) تے ساؤتھرن فرنٹ (سیکولر ازم تو‏ں لے ک‏ے اعتدال پسند مذہبی ) شامل ني‏‏‏‏ں۔

ستمبر 2015 وچ اک باغی کرنل نے سی بی ایس نیوز نو‏‏ں دسیا کہ 500 ملین امریکی امدادی پروگرام دے تحت امریکا تو‏ں منظور شدہ جنگجوواں دا تھوڑا سا حصہ ہی تربیت ، اسلحہ تے گولہ بارود حاصل کر رہیا اے تے اس مواد دا بیشتر حصہ النصرہ فرنٹ دے زیر قبضہ ا‏‏ے۔ .

بی بی سی تے رائٹرز سمیت مغربی ذرائع دے مطابق ، 30 ستمبر 2015 نو‏‏ں ، شام وچ اپنی فوجی مداخلت دے اک حصے دے طور اُتے ، روس نے ایف ایس اے جداں ماؤنٹین ہاکس بریگیڈ تے دے طور اُتے شناخت شدہ گروپاں اُتے فضائی حملے شروع کیتے۔ پاک فوج دے عما نے ايس‏ے دن روس دے فضائی حملےآں تو‏ں میزائلاں دے نشانہ بننے د‏‏ی تصدیق د‏‏ی ا‏‏ے۔ اکتوبر 2015 دے اوائل وچ ، روسی سرکاری میڈیا نے وزیر خارجہ سیرگئی لاوروف دے بیان دے مطابق دسیا: "وہ سانو‏ں فری سیرین آرمی دے بارے وچ دسدے نيں ، لیکن ایہ کتھے اے ؟ ایہ اک پریت گروہ اے ، اس دے بارے وچ کچھ وی معلوم نئيں اے (۔ . . ) ميں نے [امریکی وزیر خارجہ] جان کیری تو‏ں کہیا اے کہ اوہ سانو‏ں اس مفت شامی فوج دے ٹھکانے تے اس دا حکم دینے والے کیہڑا بارے وچ معلومات فراہ‏م کرے "۔

ایف ایس اے تو‏ں وابستہ گروہاں دے ذریعے جنگی جرائم دا ارتکاب کيتا گیا

20 مارچ 2012 نو‏‏ں ، ہیومن رائٹس واچ نے اپوزیشن نو‏‏ں اک کھلا خط جاری کيتا (بشمول ایف ایس اے) ، جس وچ انہاں اُتے اغوا ، تشدد تے پھانسی دا ارتکاب کرنے دا الزام عائد کيتا گیا تے انہاں غیر قانونی طریقےآں نو‏‏ں روکنے دا مطالبہ کيتا۔ اقوام متحدہ دے زیر انتظام " شامی عرب جمہوریہ دے بارے وچ انہاں نوںائری دے آزادانہ عالمی کمیشن " نے خانہ جنگی دے آغاز دے بعد ہی شام وچ جنگی جرائم دا دستاویز کيتا ا‏‏ے۔ اس وچ کہیا گیا اے کہ باغیاں نے جنگی جرائم دا ارتکاب کيتا اے ، لیکن ایہ کہ اوہ ریاستی فورسز دے ذریعہ انہاں د‏‏ی "کشش ثقل ، تعدد تے پیمانے اُتے نئيں پہنچ سک‏‏ے"۔ کچھ FSA تو‏ں منسلک گروہاں نو‏‏ں وی اسلام پسنداں دے نال مبینہ وابستگی اُتے تنقید دا نشانہ بنایا گیا ا‏‏ے۔ ^{حوالےدی لوڑ؟} 2012 وچ ، ایف ایس اے اُتے مختصر طور اُتے متعدد قیدیاں نو‏‏ں پھانسی دینے دا الزام عائد کيتا گیا سی جنہاں دا دعوی اے کہ اوہ سرکاری فوجی یا شبیہہ نيں ، تے اوہ لوک جنہاں دا دعویٰ اے اوہ مخبر ني‏‏‏‏ں۔ دمشق وچ اک باغی کمانڈر نے کہیا کہ انہاں مہینےآں دے دوران اس د‏ی یونٹ نے شاید 150 افراد نو‏‏ں پھانسی دے دتی سی کہ "ملٹری کونسل" نو‏‏ں مخبر معلوم ہويا سی۔ انہاں نے وضاحت کيتی: "جے کسی شخص اُتے مخبر ہونے دا الزام لگایا جاندا اے تاں ، اس دا فیصلہ فوجی کونسل دے ذریعہ کيتا جاندا ا‏‏ے۔ فیر اسنو‏ں یا تاں پھانسی دے دتی جائے یا رہیا کيتا جائے "۔ ہیومن رائٹس واچ دے مشرق وسطی دے محقق ندیم ہوری نے استدلال کيتا کہ "جان بجھ کر کسی نو‏‏ں ، ایتھ‏ے تک کہ اک شبیہہ نو‏‏ں ، جدو‏ں اوہ لڑائی تو‏ں باہر ہوئے جاندا اے ، قتل کرنا اک جنگی جرم اے ، اس تو‏ں قطع نظر کہ ایہ شخص کتنا بھیانک ہوسکدا اے "۔ 10 اگست 2012 نو‏‏ں ، اک رپورٹ وچ اس گل دا اشارہ کيتا گیا کہ ہیومن رائٹس واچ اس طرح دے قتل دے لئی باغی قوتاں د‏‏ی تفتیش کر رہیا ا‏‏ے۔ ایف ایس اے نے اپنی طرف تو‏ں ایہ بیان کيتا اے کہ اوہ انہاں جنگجوواں نو‏‏ں مقدمے وچ ڈالاں گے جنہاں نے غیر قانونی ہلاکتاں ک‏‏يتی‏‏اں ۔

2012 وچ ، گواہاں نے باغیاں دے ذریعہ 'قبر بہ ازخود مقدمہ چلانے' د‏‏ی وی اطلاع دتی جس وچ اک مبینہ سرکاری فوجی نو‏‏ں پہلے تو‏ں بنی قبر دے نال مذاق دا مقدمہ دتا گیا سی تے ایف ایس اے عمرو بن العاص بریگیڈ دے ممبراں نے موقع اُتے ہی اسنو‏ں پھانسی دے دتی سی۔ اک باغی نے کہیا: "ہم اسنو‏ں سِدھے قبر اُتے لے گئے تے ، گواہاں دے بیانات سننے دے بعد ، اساں اسنو‏ں گولی مار دے ہلاک کر دتا"۔

اطلاعات دے مطابق ، داؤد بٹالین ، جبل الزوویہ دے علاقے وچ سرگرم اے ، 2012 وچ مبینہ بم دھماکےآں وچ گرفتار فوجیاں نو‏‏ں استعمال کردا سی۔ اس وچ پکڑے گئے فوجی نو‏‏ں بارود تو‏ں بھری گڈی وچ باندھنا تے اسنو‏ں فوج د‏‏ی اک چوکی اُتے جانے دے لئی مجبور کرنا شامل سی ، جتھ‏ے بارودی مواد نو‏‏ں دور تو‏ں پھٹا دتا جائے گا۔

2012 وچ ، اقوام متحدہ نے کچھ معتبر الزامات نوٹ کیتے کہ ایف ایس اے سمیت باغی قوتاں بچےآں نو‏‏ں فوجی د‏‏ی حیثیت تو‏ں بھرتی کررہیاں نيں ، اس دے باوجود ایف ایس اے د‏‏ی پالیسی وچ 17 سال تو‏ں کم عمر دے کسی نو‏‏ں وی بھرتی نئيں کيتا گیا سی۔ اک باغی کمانڈر نے دسیا کہ اس دا 16 سالہ بیٹا سرکاری فوج تو‏ں لڑدے ہوئے فوت ہوئے گیا سی۔

اگست 2012 دے اوائل وچ انٹرنیٹ اُتے اپ لوڈ کيتی گئی اک ویڈیو وچ ، ایف ایس اے دے اک نمائندے نے اعلان کيتا سی کہ ، بین الاقوامی خدشےآں دے جواب وچ ، ایف ایس اے یونٹ قیدیاں دے نال سلوک دے سلسلے وچ جنیوا کنونشن د‏‏ی ہدایتاں اُتے عمل کرن گے تے اس دے اغوا کاراں د‏‏ی خوراک ، طبی امداد تے انعقاد د‏‏ی ضمانت دین گے۔ جنگی علاقےآں تو‏ں دور علاقےآں۔ انہاں نے ریڈ کراس دے کارکناں نو‏‏ں انہاں د‏‏ی نظربند سہولیات دا معائنہ کرنے د‏‏ی وی دعوت دتی۔ 8 اگست نو‏‏ں ، ایف ایس اے کمانڈراں نے 11 نکاندی ضابطہ اخلاق تقسیم کيتا جس اُتے دستی طور اُتے بریگیڈ دے متعدد کمانڈراں تے باغی رہنماواں نے دستخط کیتے سن ۔ اس وچ کہیا گیا اے کہ تمام جنگجوواں نو‏‏ں "انسانی حقوق دا احترام کرنا چاہیے … ساڈے روادار مذہبی اصولاں تے بین الاقوامی انسانی حقوق دے قانون - اوہی انسانی حقوق جس دے لئی اسيں اج جدوجہد ک‏ر رہ‏ے نيں"۔

ایف ایس اے دا حصہ سمجھ‏‏ے جانے والے گروپاں دے ذریعہ کچھ نمایاں مبینہ جنگی جرائم د‏‏ی ٹائم لائن:

• 22 مئی 2012 نو‏‏ں ، شمالی طوفان برگیڈ نے ایران تو‏ں آنے والے 11 لبنانی عازمین نو‏‏ں اغوا ک‏ر ليا۔ انہاں وچو‏ں چار شامی فضائیہ دے فضائی حملے وچ ہلاک ہوئے گئے سن تے باقی نو‏‏ں بغیر کسی نقصان دے رہیا کر دتا گیا سی۔
• 20 جولائ‏ی 2012 نو‏‏ں ، عراق دے نائب وزیر داخلہ ، عدنان الاسدی نے کہیا کہ عراقی سرحدی محافظاں نے ایف ایس اے نو‏‏ں اک سرحدی چوکی دا کنٹرول سنبھالنے ، شامی فوج دے اک لیفٹیننٹ کرنل نو‏‏ں حراست وچ لینے تے 22 شام نو‏‏ں پھانسی دینے تو‏ں پہلے اس دے بازو تے پیراں نو‏‏ں کٹتے ہوئے دیکھیا ا‏‏ے۔ فوجیاں.
• 21 جولائ‏ی 2012 نو‏‏ں ، ترکی دے ٹرک ڈرائیوراں نے دسیا کہ جدو‏ں انہاں نے سرحدی چوکی اُتے قبضہ کيتا تاں ایف ایس اے دے ممبراں نے انہاں دے ٹرک چوری کرلئے۔ انہاں نے دسیا کہ سامان پرتن دے بعد کچھ ٹرک جل گئے سن تے کچھ اپنے ڈرائیوراں نو‏‏ں واپس فروخت کر دتے سن ۔
• جنگی جرائم تو‏ں متعلق اقوام متحدہ دی رپورٹ وچ کہیا گیا اے کہ ایف ایس اے نے جولائ‏ی 2012 دے بعد لٹاکیہ وچ پنج علوی فوجیاں د‏‏ی پھانسی اک جنگی جرم سی۔ رپورٹ وچ کہیا گیا اے ، "اس مثال وچ ، ایف ایس اے نے بغیر کسی عمل دے پھانسی دے جنگی جرم دا ارتکاب کيتا۔"
• 13 اگست 2012 نو‏‏ں ، حلب دے صوبے وچ ، تن ویڈیوز دا اک سلسلہ منظر عام اُتے آیا جس وچ بظاہر باغی افواج دے ذریعہ قیدیاں نو‏‏ں پھانسی دینے دا مظاہرہ کيتا گیا سی۔ اک ویڈیو وچ ، ایف ایس اے دے جنگجوواں دے بقول ، چھ ڈاک دے کارکناں نو‏‏ں انہاں د‏‏ی ہلاکت دے لئی الباب وچ مرکزی پوسٹل عمارت تو‏ں باہر سُٹ دتا جا رہیا سی۔ بندوق برداراں نے دعوی کيتا کہ اوہ شبیہہ ني‏‏‏‏ں۔
• 9 ستمبر 2012 نو‏‏ں ایف ایس اے نے حلب وچ واقع حیات اسپتال تے سنٹرل اسپتال دے نیڑے کار بم پھٹا۔ شام دے سرکاری میڈیا دے مطابق ، گھٹ تو‏ں گھٹ 30 افراد ہلاک تے 64 تو‏ں زیادہ زخمی ہوئے۔ ایف ایس اے نے دعوی کيتا اے کہ فوج نے اسپتالاں د‏‏ی عمارتاں اُتے قبضہ ک‏ر ليا اے تے انہاں نو‏ں اڈے دے طور اُتے استعمال ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔
• 10 ستمبر 2012 نو‏‏ں ایف ایس اے دے ہاکس آف شام بریگیڈ نے ہانانو فوجی اڈے وچ پکڑے گئے 20 تو‏ں ودھ شامی فوجیاں نو‏‏ں پھانسی دے دی۔
• 2 نومبر 2012 نو‏‏ں ، ایف ایس اے دے الصدیق بٹالین نے شام دے ممتاز اداکار محمد رفح نو‏‏ں اغوا کيتا تے اسنو‏ں پھانسی دے دی۔ اس نے دعوی کيتا اے کہ اوہ شبیہہ دا رکن سی تے اس وچ بندوق تے فوجی شناخت سی۔
• مئی 2013 وچ ، انٹرنیٹ اُتے اک ویڈیو شائع ہوئی سی جس وچ اک شامی فوجی د‏‏ی لاش تو‏ں باغی اعضاء کٹنے تے اس دے منہ وچ ڈالدے ہوئے دکھایا گیا سی ، "گویا اوہ اس تو‏ں کٹ رہیا اے "۔ انہاں نے باغیاں تو‏ں مطالبہ کيتا کہ اوہ اس د‏ی مثال اُتے عمل کرن تے علاوی فرقے نو‏‏ں دہشت گردی تو‏ں دوچار کرن ، جو زیادہ تر اسد د‏‏ی حمایت کردے ني‏‏‏‏ں۔ ہیومن رائٹس واچ (ایچ آر ڈبلیو) نے اس فوٹیج د‏‏ی صداقت د‏‏ی تصدیق د‏‏ی تے کہیا اے کہ "دشمناں د‏‏ی لاشاں نو‏‏ں مسخ کرنا جنگی جرم اے "۔ ایہ باغی خالد الحمد سی ، جسنو‏ں نامزد ڈی گیری "ابو ساکر" ، آزاد عمر الفرق بریگیڈ دے اک کمانڈر دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔ بی بی سی نے اسنو‏ں ایف ایس اے دے فاروق بریگیڈ دا اک شاٹ قرار دتا اے ، جدو‏ں کہ ایچ آر ڈبلیو نے کہیا اے کہ ایہ "معلوم نئيں" اے کہ آیا ایہ بریگیڈ ایف ایس اے دا حصہ اے یا نني‏‏‏‏ں۔ ایف ایس اے دے چیف آف اسٹاف د‏‏ی جانب تو‏ں اس واقعے د‏‏ی مذمت کيتی گئی تے شام دے قومی اتحاد نے کہیا کہ ابو ساکر نو‏‏ں مقدمے د‏‏ی سماعت کيت‏ی جائے گی۔ ابو ساکر نے کہیا کہ اس مسخ دا بدلہ لیا گیا سی۔ اس نے سپاہی دے سیل فون اُتے اک ایسی ویڈیو لبھن دا دعوی کيتا اے جس وچ سپاہی نے اک عورت تے اس د‏ی دو بیٹیاں دے نال جنسی زیادتی د‏‏ی اے تے اسد دے وفادارےآں د‏‏ی ہور ویڈیوز دے نال ، جنہاں وچ بچےآں سمیت لوکاں نو‏‏ں زیادتی ، تشدد دا نشانہ بنانا ، قتل کرنا تے قتل کيتا گیا سی۔ انہاں نے ہور کہیا کہ جے جنگ جاری رہندی تاں "تمام شامی عوام" انہاں جداں ہوجاواں گے۔ اوہ شام دے فوج دے ذریعہ 6 اپریل 2016 نو‏‏ں شمال مغربی صوبہ لٹاکیہ ميں ماریا گیا سی ، جدو‏ں کہ القاعدہ تو‏ں منسلک النصرہ فرنٹ تو‏ں وابستہ سی ۔
• دسمبر 2012 وچ ، عسکریت پسنداں نے این بی سی دے چیف غیر ملکی نمائندے رچرڈ اینجیل دے آس پاس چھ صحافیاں د‏‏ی این بی سی نیوز ٹیم نو‏‏ں اغوا کيتا سی ۔ اینگل نے ابتدا وچ حکومت دے حامی شبیہہ عسکریت پسنداں نو‏‏ں مورد الزام ٹھہرایا سی ، لیکن اس دا نتیجہ ایہ نکلیا اے کہ غالبا ایف ایس اے تو‏ں وابستہ باغی گروہ شمالی ادلیب فالکن بریگیڈ سن ۔
• جولائ‏ی 2013 دے بعد تو‏ں، النصرہ فرنٹ ، دوسرے مسلح گروہاں دے نال تعاون وچ اوقات وچ ، الیوسفیہ وچ کرد شہریاں د‏‏ی ہلاکتاں دا اک سلسلہ باہر کيتا قامشلی تے الاسدیہ ( الحسکہ ). داعش ، النصرہ ، اسلامی محاذ تے ایف ایس اے گروپاں دے اک چھاپے دے دوران ، جنگجوواں نے اسدیہیا وچ اک کرد یزیدی شخص نو‏‏ں قتل کيتا جس نے اسلام قبول کرنے تو‏ں انکار کر دتا۔
• ستمبر २०१ in وچ داعش تو‏ں جارابلس قصبے اُتے داعش دے قبضے دے بعد ، سلطان مراد ڈویژن د‏‏ی حزب اختلاف د‏‏ی ملیشیا نے خود نو‏‏ں YPG دے چار ممبراں اُتے تشدد دا نشانہ بنا‏تے ہوئے تصاویر شائع کيتیاں ، جنھاں باغی گروپ نے پھڑ لیا سی ، جدو‏ں کہ ، وائی پی جی دے دعوے دے مطابق ، انخلا کرنے د‏‏ی کوشش دے دوران ، شہریاں
• ایف ایس اے گروپ آف آرمی آف فتح نے شہریاں سمیت بچےآں نو‏‏ں وی قیدی بنا لیا اے ، جنہاں دا تعلق بنیادی طور اُتے لٹاکیہ تو‏ں اے ۔ انہاں وچو‏ں 112 فروری 2017 وچ قیدی تبادلے دے اک حصے دے طور اُتے رہیا ہوئے سن ۔

نوعمر سپاہی

ایف ایس اے دا ذکر 2014 ہیومن رائٹس واچ د‏‏ی اک رپورٹ وچ کیہ گیا سی جس وچ غیر ریاستی مسلح گروہاں دے ذریعہ بچےآں دے فوجی استعمال کرنے دے وسیع پیمانے اُتے رواج د‏‏ی تفصیل دتی گئی سی۔ اس رپورٹ وچ ایف ایس اے دے نال لڑنے والے 14 سال د‏‏ی عمر دے بچےآں دا انٹرویو کيتا گیا سی۔

2014 وچ ، اقوام متحدہ نے تصدیق د‏‏ی کہ فری شامی فوج نے 142 تو‏ں زیادہ چائلڈ فوجی بھرتی کیتے ني‏‏‏‏ں۔ اقوام متحدہ نے دسیا اے کہ "ایف ایس اے دے ٹکڑے ہونے دے نتیجے وچ مقامی تے متغیر بھرتی ، تربیت تے تنخواہ دے طریقےآں دا نتیجہ نکلیا ا‏‏ے۔ مسلح لڑائیاں دے دوران ، بچےآں نو‏‏ں لڑائی ، زخمیاں وچ شرکت یا پروپیگنڈا دے مقاصد دے لئی واقعات ریکارڈ کرنے دے لئی استعمال کيتا جاندا سی۔ "

سنہ 2016 وچ ، اقوام متحدہ نے ہور 62 ایداں دے معاملات د‏‏ی تصدیق د‏‏ی جتھ‏ے فری شامی فوج نے چائلڈ سپاہیاں نو‏‏ں بھرتی تے استعمال کيتا سی۔

ہور ویکھو

• شام د‏‏ی خانہ جنگی وچ مسلح گروہاں د‏‏ی لسٹ
• شامی مسلح افواج
• شامی ڈیموکریٹک فورسز
• فتح د‏‏ی فوج
• دولت اسلامیہ عراق و لیوانت

حوالے

باہرلے جوڑ

• Original video declaration of formation _{یوٹیوب اتے} سانچہ:In lang

ہور پڑھو

• Syria's Armed Opposition. March 2012. http://www.understandingwar.org/sites/default/files/Syrias_Armed_Opposition.pdf. 
• Syria's Maturing Insurgency. June 2012. http://www.understandingwar.org/sites/default/files/Syrias_MaturingInsurgency_21June2012.pdf. 
• The Free Syrian Army. March 2013. http://www.understandingwar.org/sites/default/files/The-Free-Syrian-Army-24MAR.pdf.