ابو اسحاق ابراہیم الزرقالی
ابو اسحاق ابراہیم الزرقالی | |
---|---|
(عربی وچ: أَبُو إِسْحَاقَْ إِبْرَاهِيمُ بْنُ يَحْيَى التُّجِيبِيُّ النَّقَّاشُ الزَّرْقَالِيُّ) | |
جم | سنہ 1027 [۱] |
وفات | سنہ 1100 (72–73 سال)[۲][۳][۴]
|
شہریت | اندلس |
عملی زندگی | |
استاذ | صاعد الاندلسی |
پیشہ | تارہ گرو ، منجم ، گھڑی ساز |
مادری زبان | عربی |
پیشہ ورانہ زبان | عربی [۱] |
شعبۂ عمل | فلکیات ، اسطرلاب |
ترمیم |
ابو اسحاق ابراہیم الزرقالی جسنوں الزرقالی تے ابن زرقالہ وی کہیا جاندا اے، اک عرب[۵] مسلمان ہیئت دان تے آلات ساز سی جو اپنے وقت دا ممتاز ماہر فلکیات سی۔ اس دا ناں مشہور الزرقالی اے لیکن خیال کيتا جاندا اے کہ اصل ناں الزرق اللہ اے۔[۶] جدوں کہ لاطینی زبان وچ اسنوں Arzachel یا Arsechieles توں جانیا جاندا اے، ایہ ناں Arzachel توں نظر ثانی شدہ اے، جس دا مطلب اے نقش گر۔[۷]
مڈھلا جیون
[سودھو]الزرقالی طلیطلہ دے نواحی پنڈ وچ پیدا ہويا۔ طلیطلہ اس وقت طائفہ طلیطلہ دا راجگڑھ سی۔ شروع وچ اس دی ترتیب بطور لوہار کيتی گئی۔ بعد وچ اس نے ہندسہ تے فلکیات دی تعلیم ذوق و شوق توں حاصل کيتی۔
سائنس
[سودھو]الزرقالی نے اپنی کتاب وچ دسیا کہ ستارےآں دے مقابلے میر اوج الشمس حرکت پزیر اے۔ اس نے اس حرکت توں پیدا ہونے والے تغیر دی پیمائش وی کیتی۔ اس نے اس تغیر دی مقدار ہر دو سو ننانوے عام سالاں دے سیکنڈ لئی اک ڈگری دسی جو 1204 زاویائی سیکنڈ سالانہ بندی اے۔ ایہ پیمائش منطقۃ البروج (Zodiac) ہی دی سمت وچ کيتی گئی سی۔ دور جدید دے نازک تے حساس ترین آلات توں ایہ پیمائش 11.08 زاویائی سیکنڈ سالانہ نکلی اے۔[۸]
طلیطہ دے جداول
[سودھو]الزرقالی دی پہلی کتاب طلیلہ دے جداول اُتے مشتمل اے۔ اس دے دو لاطینی تراجم وی موجود نيں۔ اس وچ مطلع استوائی تے سورج، چاند تے سیارےآں دی مساواتاں نوں معلوم کرنے توں متعلق الخوارزمی دا جدول دتا گیا اے، اس دے علاوہ اس وچ البتانی دا جدول وی شامل اے جس وچ طلع مائل، طالع اختلاف منظر، گرہن تے سیارےآں دی ترتیب جداں موضوعات اُتے معلومات فراہم کیتیاں گئیاں نيں۔[۹][۱۰] تعدیل بروج توں متعلق ہرمس دا جدول اہتراز طریق الشمس یا آغاز تے اختتام توں متعلق ثابت بن قرہ دا جدول وی کتاب وچ موجود اے۔ اس کتاب وچ ٹرگنومیٹری دی نسبتاں یعنی سائن، کوسائن، ٹینجٹ تے کوٹینجٹ دے نال کروگہ ورگے ہندوستانی عوامل پچھلے جداول وچ وی کافی حد تک تصحیح کیتی۔[۸]
کم
[سودھو]اہم کم :
- "العمل بالصفيحة الزيجية"
- "التدبير"
- "المدخل في علم النجوم"
- "رسالة في طريقة استخدام الصفيحة المشتركة لجميع العروض"
ہور ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ Jump up to: ۱.۰ ۱.۱ فرینس دا ببلیوٹیک نیشنل آئی ڈی: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12046128c — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — عنوان : اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم — اجازت نامہ: Open License
- ↑ خالق: John O'Connor تے Edmund Robertson
- ↑ ناشر: Charles Scribner's Sons — ISBN 978-0-684-31559-1
- ↑ https://boletinrsg.com/index.php/boletinrsg/article/view/81/90 — صفحہ: 118
- ↑ (1983) Studies in the Islamic exact sciences (in en). American University of Beirut.
- ↑ s.v. "al-Zarqālī"، Julio Samsó، انسائیکلوپیڈیا الاسلامیہ، New edition, vol. 11, 2002.
- ↑ Weever, J.. Chaucer Name Dictionary: A Guide to Astrological, Biblical, Historical, Literary, and Mythological Names in the Works of Geoffrey Chaucer. Routledge, 1996, 41. ISBN 978-0-8153-2302-0.
- ↑ Jump up to: ۸.۰ ۸.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).، at p. 314.
ہور پڑھو
[سودھو]- Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value). (PDF version)
- Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- E. S. Kennedy. A Survey of Islamic Astronomical Tables, (Transactions of the American Philosophical Society, New Series, 46, 2.) Philadelphia, 1956.
باہرلے جوڑ
[سودھو]- Muslim Scientists Before the Renaissance: Abū Ishāq Ibrāhīm al-Zarqālī (Arzachel) Archived 2013-11-11 at the وے بیک مشین
- 'Transmission of Muslim astronomy to Europe'
- 'An Extensive biography'
|
- مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے
- مضامین جنہاں وچ عربی بولی دا متن شامل اے
- 1027 دے جم
- 1100 دیاں موتاں
- صفحات مع خاصیت P1066
- صفحات مع خاصیت P103
- ویکی ڈیٹا توں ماخوذ شعبۂ عمل
- ویکیپیڈیا مضامین مع VIAF شناخت کنندگان
- ویکیپیڈیا مضامین مع LCCN شناخت کنندگان
- ویکیپیڈیا مضامین مع ISNI شناخت کنندگان
- ویکیپیڈیا مضامین مع GND شناخت کنندگان
- ویکیپیڈیا مضامین مع BNF شناخت کنندگان
- 1029 دے جم
- 1087 دیاں موتاں
- اسلامی قرون وسطی دے ماہرین فلکیات
- اسلامی قرون وسطی دے منجمین
- اسلامی قرون وسطی دے موجدین
- اسلامی قرون وسطی وچ ریاضی دان
- سائنسی ادوات ساز
- عرب گھڑی ساز
- قرون وسطی دے عرب انجینئر
- قرون وسطی دے عرب ریاضی دان
- قرون وسطی دے عرب ماہرین فلکیات
- قرون وسطی دے عرب منجمین
- قرون وسطی دے مورش ریاضی دان
- قرون وسطی دے مورش منجمین
- قرون وسطی دے ہسپانوی منجمین
- گیارہويں صدی دے ریاضی دان
- گیارہويں صدی دے ماہرین فلکیات
- مسلم سائنس دان
- مسلمان موجدین
- طلیطلہ دیاں شخصیتاں
- گیارہويں صدی دیاں عرب شخصیتاں
- اندلس