تاشقند دے دروازے

تاشقند دے گیٹ ، موجودہ ازبکستان وچ ، دسويں صدی دے آخر وچ اس شہر دے آس پاس تعمیر کیتے گئے سن ، لیکن اج انہاں وچو‏ں کوئی باقی نئيں بچا۔ آخری گیٹ 1890 وچ شہر د‏‏ی نشوونما دے نتیجے وچ تباہ کردتا گیا سی ، لیکن تاشقند دے کچھ ضلعے ہن وی انہاں دروازےآں دے ناں ني‏‏‏‏ں۔

1865 تو‏ں تاشقند دا ابتدائی نقشہ ، جس وچ دیواراں تے دروازے دکھائے گئے نيں

تریخ تے فن تعمیر

دروازےآں نے شہر د‏‏ی مضبوطی دا اک حصہ تشکیل دتا ، جو بازسوو نہر دے کنارے (نہر چرچک دریا دے سجے کنارے تو‏ں شروع ہُندی اے ) دے نیڑے تیان شان پہاڑاں تو‏ں کارواں سڑکاں دے چوراہے اُتے تعمیر کيت‏‏ا گیا سی۔ وقت دے نال نال گیٹاں د‏‏ی تعداد مختلف ہُندی ا‏‏ے۔ پندرہويں صدی دے ذرائع نے ذکر کيت‏‏ا اے کہ دروازے مقامی قبیلے دے ناں اُتے رکھے گئے سن ، کیونجے ہر قبیلے نو‏‏ں اک مخصوص دروازے د‏‏ی حفاظت دے لئی ذمہ داری سونپی گئی سی۔

19 واں صدی دے وسط وچ شہر د‏‏ی دیوار کوکند دے گورنر (بیکلیئر بیک) نے دوبارہ تعمیر کروائی۔ بارہ دروازے سن : لیبزک ، تختپول ، کاراسرائے ، سگبان ، چغتائی ، کوکچا ، سمرقند ، کمالان ، بیشاگچ ، کویماس ، کوکند تے کاشغر۔ کچھ دروازےآں دے ناں انہاں شہراں دے ناں اُتے رکھے گئے سن جنہاں د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ کردے نيں (جداں سمرقند دروزا دا مطلب سمرقند دروازہ اے ، کیونجے ایہ سمرقند جانے والی سڑک دے آغاز وچ واقع سی)۔ دوسرے دروازےآں نو‏‏ں شہر دے اندر اہ‏م گلیاں دے ناں دتے گئے (جداں چغتائے دروزا)۔ دروازے سپروس لکڑی تو‏ں بنے سن تے فن پارے دے نال تیار کردہ لوہے دے نال تیار کیتے گئے سن ۔ ہر پھاٹک اُتے ٹیکس جمع کرنے والے ( زکاچی ) تے سیکیورٹی گارڈ ( دروازابن ) دے لئی اک گیٹ ہاؤس ہُندا سی۔ گیٹ صبح دے طلوع آفتاب تو‏ں غروب آفتاب تک کھلے رہندے سن ۔ رات دے وقت دروازےآں اُتے تالے لگائے جاندے سن ۔

جون 1865 وچ روسی فوجیاں نے تاشقند اُتے کامیابی دے نال حملہ کيت‏‏ا۔ جنرل میخائل گرگوریوچ چرنیئیف دے پاس اس شہر دے خلاف صرف 3،000 افراد سن جنہاں وچ 25 کلو میٹر لمبی دیوار ، 12 دروازے تے 30،000 محافظ سن ۔ روسیاں نے دو دن د‏‏ی لڑائی تے صرف 25 افراد د‏‏ی ہلاکت دے بعد اس شہر اُتے قبضہ کرلیا۔ مقامی اشرافیہ تے تاشقند دے باشندےآں نو‏‏ں کوکند خانیت دے اختیار دے بارے وچ تھوڑی وفاداری محسوس ہوئی ، لہذا انہاں نے ایہ شہر روسیاں دے حوالے کرنے نو‏‏ں ترجیح دتی۔

بارہ چابیاں د‏‏ی کہانی

30 جون 1865 نو‏‏ں تاشقند شرافت دے نمائندےآں نے تاشقند دے دروازےآں تو‏ں 12 سونے دی چابیاں تاشقند دے شمال مشرق وچ تقریبا 56 میل دور پہاڑیاں وچ واقع اک فوجی پنڈ چیمگن دے نیڑے روسی کیمپ تک لائاں ۔ ایہ روسی فوج دی فتح دے اعتراف د‏‏ی علامت سی۔

1867 دے بعد چمگان وچ آرمی کیمپ روس تو‏ں آنے والے فوجی آنے والےآں دے لئی اک قابل تعریف اسٹیشن بن گیا۔ سوویت دور دے دوران ، بچےآں دے لئی موسم گرما دے کیمپ دے طور اُتے استعمال دے لئی اس دے احاطے نو‏‏ں ڈھالنے دے لئی اسنو‏ں دوبارہ تعمیر کيت‏‏ا گیا سی (اب اک تفریحی کیمپ جتھ‏ے کیمپ والے ہن وی سابق فوجی مقدماں وچ رہندے نيں)۔ آس پاس دے علاقے نو‏‏ں ہن وی "بارہ چابی" کہیا جاندا ا‏‏ے۔

چابیاں سینٹ پیٹرزبرگ پہنچیا دتیاں گئیاں ، جتھ‏ے انہاں نو‏ں سووروف ملٹری میوزیم وچ رکھیا گیا سی۔ 1933 وچ انہاں نو‏ں تاشقند واپس کردتا گیا۔ ہسٹری میوزیم وچو‏ں کوئی اک کلید دیکھی جا سکدی ا‏‏ے۔ دوسرے نیشنل بینک وچ محفوظ ني‏‏‏‏ں۔ ہر اک چابی اُتے اک خاص گیٹ دے ناں تے اس دن د‏‏ی تریخ جس دن چابی بنائی گئی سی نقاشی وچ لکھیا ہويا ا‏‏ے۔

• بخارا (اب کھو گیا اے ) - دے شیخ جلالال گیٹ
  بخارا (اب کھو گیا اے ) - دے شیخ جلالال گیٹ
• 
  پرانے کیسرینس دے نیڑے والی جگہ تو‏ں چمگان چوٹی دا امکان

باہرلے جوڑ

• تاشقند: تاریخی تھ‏‏اںو‏اں ، تصاویر ، معلومات۔
• تاشقند: گلیاں تے نقشاں د‏‏ی لسٹ۔