سیف الدین باخرزی تے بیان قلی خان دے مقبرے
سیف الدین باخرزی تے بیان قلی خان دے مقبرے | ||
---|---|---|
مقبرہ | ||
ملک | ازبکستان | |
علاقہ | بخارا | |
متناسقات | 39°46′00″N 64°26′41″E / 39.766642°N 64.44483°E | |
قابل ذکر | ||
|
||
ترمیم |
سیف الدین بخارسی تے بیان قلی خان مزارات سیف الدین بخارزی، اک خراسانی شیخ، تے بایان قلی خان ، چغتائی حکمران دے لئی وقف مزارات رہے نيں . ایہ قرون وسطی دے بخارا توں مشرق وچ فتح آباد نامی بستی وچ واقع نيں ، ماضی وچ وسیع و عریض مذہبی کمپلیکس واقع سی۔ اس کمپلیکس دا ابتدائی مرکز سیف الدین باخرزی دی قبر سی۔ شیخ باخرزیکے پیروکاراں نے درویشاں دے لئے بوہت سارے ہاسٹل (خانقاہ) اس علاقے (آباد) وچ تعمیر کیئے نيں ، جو اوتھے کبرویہ صوفی دے ارکان دے عطیات اُتے رہندے سن ۔ فتح آباد بستی بعد وچ اس شہر وچ شامل ہوگئی۔ چغتائی حکمران بیان قلی خان نے اس گل کيتی خواہش ظاہر کيتی سی کہ باخرزی دے معزز دے نیڑے انہاں دی تدفین کيتی جائے گی تے ايسے جگہ انہاں نوں دفن کيتا گیا اے۔ 1358 وچ ، بایان قلی خان دا مقبرہ اوتھے تعمیر ہويا سی۔
سیف الدین باخرزی دا موجودہ مقبرہ چودہويں صدی دے آخر توں اے۔ سیف الدین باخرزی دا مقبرہ تے بایان قلی خان مقصود دے نال مل کے اک قابل تعریف فن تعمیر دا جوڑا اے۔ اُتے ، ایہ یادگاراں انہاں دی مذہبی تاریخی تے ثقافتی اہمیت دی وجہ توں تے وی زیادہ دلچسپی لیندی نيں۔
تریخ
[سودھو]باخرزی دی موت دے بعد - 1261 وچ (1262 وچ کچھ ذرائع دے ذریعہ) – باخرزی دی قبر دے نیڑے بنائی گئی خانقاہ ، بخارا وچ کبروی سلسلے دا مرکز بن گیا۔ اوتھے درویشاں تے زائرین نوں پناہ گاہ ، کھانا ، کپڑے ، جوندے تے ہور چیزاں مل سکدیاں سن۔ کدی کدی ، 100 توں زیادہ درویش اوتھے کھا سکدے سن ۔ چندہ دے علاوہ ، ضروری فنڈز دا اک ہور ذریعہ اک وڈی زمین دی ملکیت (تقریبا بخارا دے قرشی گیٹس دے جنوب وچ 100 کلومیٹر) سی ، جو سلسلے نال تعلق رکھدی سی۔
"امن دے شیخ" دی قبر دے اُتے مقبرہ دی پہلی عمارت دی تعمیر 14 واں صدی دے آغاز وچ مکمل ہوئی۔ ایہ عمارت ساڈے وقت تک باقی نئيں رہی سی۔ مقبرے دی آخری عمارت بخارا شہر نوں 14 واں صدی دے دوسرے حصے توں آراستہ کردی اے ، تے اس دے مسلط انٹیک پورٹل اس دے بعد وی تعمیر کيتا گیا سی۔
مقبرہ اپنی مضبوط شکلاں ، عمدہ سادگی تے آرکیٹیکچرل آئیڈیا دی وضاحت کيتی طرف راغب ہُندا اے۔ اس مقبرے دا 10 واں صدی دی برقرار بخارا یادگار دے نال موازنہ کردے وقت آرکیٹیکچرل تھیم دا ارتقا دیکھنا ممکن اے۔ ایہ مقبرہ جامع قبرستان نئيں اے جداں کہ سامانی مقبرہ اے ۔ عمارت دا ڈیزائن زیادہ ذہین اے تے اس وچ تدفین والٹ (پورانہ) تے یادگاری کمرے (زیراٹونا) شامل نيں۔ انہاں کمرےآں دے اُتے دو گنبد عمارت دے سائڈ ویو نوں منظم کردے نيں۔ مقبرہ دی ممتاز خصوصیت داخلی تے خارجی سجاوٹ دی عدم موجودگی اے۔ اس خصوصیت دے باوجود ، اک نامعلوم معمار نے اپنی عمارت دی اک متاثر کن طاقت حاصل کيتی۔
سیف الدین باخرزی مقبرہ کاریگراں دی جدت طرازی ، انہاں دی خودمختاری ، تے نويں خیالات دی تلاش دی اک واضح مثال اے۔ ایتھے اسيں زیراٹونا دی مربع فاؤنڈیشن توں اوکٹہیدرل تے فیر ہیکسہیدرل شکلاں وچ تبدیلی دی تکنیک دیکھ سکدے نيں۔ اس تکنیک "سیل" دا استعمال کردے ہوئے مکمل کيتا گیا تھا. ہیکسہیدرل حصے وچ چھوٹے کھڑکیاں نيں۔ نرم سورج دی روشنی انہاں دے ذریعہ چمکتی اے۔ اس دے اُتے - گنبد دی اک ٹوپی ، اس توں پوری جگہ ختم ہوجاندی اے۔
مقبرے دے اندر ، گورھانا دے کمرے وچ ، خوبصورت پُرخطر عنصر موجود اے۔ سیف الدین باخرزی دا شاندار مقبرہ۔ ایہ مقبرہ بہتر کثیر رنگ والی تصاویر ، کروکیٹاں دی پیچیدہ تفسیر تے پیچیدہ عربی حرفاں دے امتزاج دی نمائندگی کردا اے۔ ایہ قرون وسطی دے لکڑی دے نقاشی دا اک حقیقی شاہکار اے۔
وقت دے نال نال مقبرے دی اینٹاں وی ٹوٹنے لگاں۔ 1960 دی دہائی وچ بحالی دے دوران ، یادگار دی چھت تے دیواراں نوں قدرے مضبوط کيتا گیا سی۔ اس دے باوجود ، 1976 وچ آنے والے زلزلے نے عمارت نوں بری طرح نقصان پہنچیا۔
سوویت زمانے وچ ، معمار اے بوگوڈوہوف تے انجینئر وائی گولشٹین دی ہدایت اُتے " ازبک ایس ایس آر دی یادگاراں دی بحالی / تحفظ دے خصوصی سائنسی انسٹی ٹیوٹ" دے بحالی دے گروپ نے اپنی مضبوطی دے منصوبے دے مطابق تے مقبرے دی مکمل بحالی دا کم انجام دتا سی۔ بحالی ریاست نے اس مقصد دے لئی 118 ہزار سوویت روبل مختص کيتے گئے سن ۔
ایہ وی دیکھو
[سودھو]- سامانی مقبرہ
- لب حوض
- شیخ زین الدین دا مقبرہ
- پائے کلیان
- ازبکستان وچ سیاحت