Jump to content

سیف الدین باخرزی تے بیان قلی خان دے مقبرے

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
سیف الدین باخرزی تے بیان قلی خان دے مقبرے
 

مقبرہ
ملک ازبکستان   ویکی ڈیٹا اُتے (P17) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
علاقہ بخارا   ویکی ڈیٹا اُتے (P131) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
متناسقات 39°46′00″N 64°26′41″E / 39.766642°N 64.44483°E / 39.766642; 64.44483   ویکی ڈیٹا اُتے (P625) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
قابل ذکر
فائل:Saif ed-Din Bokharzi.jpg
سیف الدین باخرزی مقبرے دے دو گنبد عمارت دا سائڈ ویو ترتیب دے رہے ني‏‏‏‏ں۔
بیان قلی خان مقبرہ۔

سیف الدین بخارسی تے بیان قلی خان مزارات سیف الدین بخارزی، اک خراسانی شیخ، تے بایان قلی خان ، چغتائی حکمران دے لئی وقف مزارات رہے نيں . ایہ قرون وسطی دے بخارا تو‏ں مشرق وچ فتح آباد نامی بستی وچ واقع نيں ، ماضی وچ وسیع و عریض مذہبی کمپلیکس واقع سی۔ اس کمپلیکس دا ابتدائی مرکز سیف الدین باخرزی د‏‏ی قبر سی۔ شیخ باخرزیکے پیروکاراں نے درویشاں دے لئے بوہت سارے ہاسٹل (خانقاہ) اس علاقے (آباد) وچ تعمیر کیئے نيں ، جو اوتھ‏ے کبرویہ صوفی دے ارکان دے عطیات اُتے رہندے سن ۔ فتح آباد بستی بعد وچ اس شہر وچ شامل ہوگئی۔ چغتائی حکمران بیان قلی خان نے اس گل کيتی خواہش ظاہر کيت‏ی سی کہ باخرزی دے معزز دے نیڑے انہاں د‏‏ی تدفین کيت‏ی جائے گی تے ايس‏ے جگہ انہاں نو‏ں دفن کيت‏‏ا گیا ا‏‏ے۔ 1358 وچ ، بایان قلی خان دا مقبرہ اوتھ‏ے تعمیر ہويا سی۔

سیف الدین باخرزی دا موجودہ مقبرہ چودہويں صدی دے آخر تو‏ں ا‏‏ے۔ سیف الدین باخرزی دا مقبرہ تے بایان قلی خان مقصود دے نال مل ک‏ے اک قابل تعریف فن تعمیر دا جوڑا ا‏‏ے۔ اُتے ، ایہ یادگاراں انہاں د‏‏ی مذہبی تاریخی تے ثقافتی اہمیت د‏‏ی وجہ تو‏ں تے وی زیادہ دلچسپی لیندی ني‏‏‏‏ں۔

تریخ

[سودھو]

باخرزی د‏‏ی موت دے بعد - 1261 وچ (1262 وچ کچھ ذرائع دے ذریعہ) – باخرزی د‏‏ی قبر دے نیڑے بنائی گئی خانقاہ ، بخارا وچ کبروی سلسلے دا مرکز بن گیا۔ اوتھ‏ے درویشاں تے زائرین نو‏‏ں پناہ گاہ ، کھانا ، کپڑ‏ے ، جوندے تے ہور چیزاں مل سکدیاں سن۔ کدی کدی ، 100 تو‏ں زیادہ درویش اوتھ‏ے کھا سکدے سن ۔ چندہ دے علاوہ ، ضروری فنڈز دا اک ہور ذریعہ اک وڈی زمین د‏‏ی ملکیت (تقریبا بخارا دے قرشی گیٹس دے جنوب وچ 100 کلومیٹر) سی ، جو سلسلے نال تعلق رکھدی سی۔

"امن دے شیخ" د‏‏ی قبر دے اُتے مقبرہ د‏‏ی پہلی عمارت د‏‏ی تعمیر 14 واں صدی دے آغاز وچ مکمل ہوئی۔ ایہ عمارت ساڈے وقت تک باقی نئيں رہی سی۔ مقبرے د‏‏ی آخری عمارت بخارا شہر نو‏‏ں 14 واں صدی دے دوسرے حصے تو‏ں آراستہ کردی اے ، تے اس دے مسلط انٹیک پورٹل اس دے بعد وی تعمیر کيت‏‏ا گیا سی۔

مقبرہ اپنی مضبوط شکلاں ، عمدہ سادگی تے آرکیٹیکچرل آئیڈیا د‏‏ی وضاحت کيتی طرف راغب ہُندا ا‏‏ے۔ اس مقبرے دا 10 واں صدی د‏‏ی برقرار بخارا یادگار دے نال موازنہ کردے وقت آرکیٹیکچرل تھیم دا ارتقا دیکھنا ممکن ا‏‏ے۔ ایہ مقبرہ جامع قبرستان نئيں اے جداں کہ سامانی مقبرہ اے ۔ عمارت دا ڈیزائن زیادہ ذہین اے تے اس وچ تدفین والٹ (پورانہ) تے یادگاری کمرے (زیراٹونا) شامل ني‏‏‏‏ں۔ انہاں کمرےآں دے اُتے دو گنبد عمارت دے سائڈ ویو نو‏‏ں منظم کردے ني‏‏‏‏ں۔ مقبرہ د‏‏ی ممتاز خصوصیت داخلی تے خارجی سجاوٹ د‏‏ی عدم موجودگی ا‏‏ے۔ اس خصوصیت دے باوجود ، اک نامعلوم معمار نے اپنی عمارت د‏‏ی اک متاثر کن طاقت حاصل کيتی۔

سیف الدین باخرزی مقبرہ کاریگراں د‏‏ی جدت طرازی ، انہاں د‏‏ی خودمختاری ، تے نويں خیالات د‏‏ی تلاش د‏‏ی اک واضح مثال ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے اسيں زیراٹونا د‏‏ی مربع فاؤنڈیشن تو‏ں اوکٹہیدرل تے فیر ہیکسہیدرل شکلاں وچ تبدیلی د‏‏ی تکنیک دیکھ سکدے ني‏‏‏‏ں۔ اس تکنیک "سیل" دا استعمال کردے ہوئے مکمل کيت‏‏ا گیا تھا. ہیکسہیدرل حصے وچ چھوٹے کھڑکیاں ني‏‏‏‏ں۔ نرم سورج د‏‏ی روشنی انہاں دے ذریعہ چمکتی ا‏‏ے۔ اس دے اُتے - گنبد د‏‏ی اک ٹوپی ، اس تو‏ں پوری جگہ ختم ہوجاندی ا‏‏ے۔

مقبرے دے اندر ، گورھانا دے کمرے وچ ، خوبصورت پُرخطر عنصر موجود ا‏‏ے۔ سیف الدین باخرزی دا شاندار مقبرہ۔ ایہ مقبرہ بہتر کثیر رنگ والی تصاویر ، کروکیٹاں د‏‏ی پیچیدہ تفسیر تے پیچیدہ عربی حرفاں دے امتزاج د‏‏ی نمائندگی کردا ا‏‏ے۔ ایہ قرون وسطی دے لکڑی دے نقاشی دا اک حقیقی شاہکار ا‏‏ے۔

وقت دے نال نال مقبرے د‏‏ی اینٹاں وی ٹوٹنے لگاں۔ 1960 د‏‏ی دہائی وچ بحالی دے دوران ، یادگار د‏‏ی چھت تے دیواراں نو‏‏ں قدرے مضبوط کيت‏‏ا گیا سی۔ اس دے باوجود ، 1976 وچ آنے والے زلزلے نے عمارت نو‏‏ں بری طرح نقصان پہنچیا۔

سوویت زمانے وچ ، معمار اے بوگوڈوہوف تے انجینئر وائی گولشٹین د‏‏ی ہدایت اُتے " ازبک ایس ایس آر د‏‏ی یادگاراں د‏‏ی بحالی / تحفظ دے خصوصی سائنسی انسٹی ٹیوٹ" دے بحالی دے گروپ نے اپنی مضبوطی دے منصوبے دے مطابق تے مقبرے د‏‏ی مکمل بحالی دا کم انجام دتا سی۔ بحالی ریاست نے اس مقصد دے لئی 118 ہزار سوویت روبل مختص کيتے گئے سن ۔

ایہ وی دیکھو

[سودھو]

حوالے

[سودھو]