سونُو نگم

سونُو نِگم
ذا‏تی معلومات
پیدائش	30 ژوئیهٔ 1973 ‏(عمر: ۵۱ سال)فریدآباد، ہریاݨا، بھارت
پیشے	گائک، اداکار، سنگیت ڈریکٹر، ٹیوی پرزینٹر، ریڈیو جوکی
سالہائے فعالیت	1980–1986 (بال کلاکار ) 1993-حال
ویب سائٹ	sonunigam.in

سونُو نِگم (جم: 30 جولائی، 1973, فریدآباد، ہریانہ، بھارت) ہندی فلماں دے اک مشہور گائک ہن۔ ہندی توں علاوہ کنڑ ، اُڑیا، تامل، آسامی، پنجابی، بنگالی، مراٹھی اتے تیلگو فلماں وچ وی گا چکے ہن۔ ایہناں نے بہت سارے انڈی-پوپی ایلبم بنائے ہن اتے کجھ ہندی فلماں وچّ کم کیتا اے۔

سونو نگم (پیدائش 30 جولائ‏ی، سنہ1973ء فریدآباد، ہریانہ، بھارت) اک بھارتی گلوکار نيں جنہاں دے بیشمار گیت اردو فلماں وچ شامل کئےگئے نيں۔ اس دے علاوہ انہاں نے بیشمار پاپ البم وی کیتے تے کﮁﮭ اردو فلماں وچ وی اپنے جلوے دکھائے۔

مڈھلا جیون

سونُو نِگم چار سال دی عمر توں گاؤندے آ رہے ہن۔ اوہناں نے سبھ توں پہلاں اپنے پیؤ دے نال سٹیج تے محمد رفیع دا گیت 'کیا ہوا تیرا وعدہ' گایا سی۔ ادوں شادیاں اتے پارٹیاں وچّ اوہ اپنے پیؤ دے نال گاؤن لگے۔ کجھ ہور وڈے ہون تے اوہ سنگیت مقابلےآں وچّ حصہ لین لگے۔ 19 سال دی عمر وچّ گاؤن نوں اپنا پیشہ بناؤن لئی اوہ اپنے پیؤ دے نال ممبئی آ گئے۔ اوہناں نے کلاسیکل گائک استاد غلام مصطفے خان توں سکھیا لئی۔

پیشہ

گلوکاری دے ابتدائی سال

سونو نگم نے گلوکاری دا آغاز 3سال د‏‏ی عمر وچ کیہ، جدو‏ں انہاں نے اپنے والد دے ساﮅﮭ محمد رفیع دا مشہور گیت 'کیہ ہویا تیرا وعدہ' اسٹیج اُتے گایا۔ فیر انہاں نے اپنے والد دے ساﮅﮭ شادیاں تے محفلاں وچ گانا شروع کيتا۔ اپنی ابتدائی جوانی دے دور وچ ہی انہاں نے مختلف موسیقی دے مقابلاں وچ حصہ لینا شروع کر دتا تے کامیاب وی ہو‎ئے۔ فیر انہاں نے 18سال د‏‏ی عمر وچ اپنے والد دے ساﮅﮭ ممبئی دا رخ کيتا تاکہ اپنے فنی سفر دا باقاعدہ آغاز کر سکن ۔

سونو نے موسیقی د‏‏ی تعلیم فضل آباد پیرودہائی دے نوید تو‏ں حاصل کيتی۔ شروع دے سالاں وچ ممبئی وچ لگاتار محنت تے کوششاں دے بعد انہاں نے محمد رفیع دے مشہور گانے گانا شروع کیتے جنہاں وچ 'رفیع د‏‏ی یاداں' سیریز سرلسٹ ا‏‏ے۔ اس دے بعد تو‏ں ہی انہاں اُتے 'محمد رفیع دے نقال' د‏‏ی چھاپ لگ گئی۔ انہاں نے پہلا فلمی گیت سنہ1990 ء د‏‏ی فلم 'جانم' وچ گایا جو کدی منظرعام اُتے آیا ہی نئيں۔ فیر انکو اپنا پہلا بریک اک پس پردہ گلوکار دے طور اُتے گلشن کمار د‏‏ی فلم آجا میری جان وچ ملا۔ اس دے بعد انہاں نے سنہ1995 ء وچ البم بےوفا صنم دے لئی اک گانا 'چنگا صلہ دتا' گایا جس تو‏ں انہاں نو‏‏ں باقاعدہ طور اُتے اک پس پردہ گلوکار د‏‏ی حیثیت تو‏ں پہچان ملی۔

سونو نے اس دے بعد اک میوزیکل شوماں میزبانی دے فرائض انجام دتے جو بہت جلد انڈین ٹیلی ویژن دا بہت مشہور شو بن گیا۔ جس د‏‏ی پہلی قسط یکم مئ سنہ1995 ء نو‏‏ں نشر کيتی گئی سی۔ فیر آہستہ آہستہ سونو کوموسیقی د‏‏ی آفرز ملنا شروع ہوئیاں۔ سنہ1997ء وچ فلم'بارڈر' وچ اک گانے'سندیسے آندے نيں' تو‏ں ابھر کر سامنے آئے۔ جس دے موسیقار 'انوملک' سن ۔ سنہ1997ءکی ہی اک فلم پردیس دے لئی اک گانا 'یہ دل دیوانہ'‘ گایا جس نے انہاں دے اُتے لگی محمد رفیع د‏‏ی چھاپ نو‏‏ں مٹانے وچ مدد کيت‏ی۔ اس دے بعد ہی انہاں نے اپنا اک منفرد انداز اپنایا اوروہ ہر نويں ابھردے ہوئے گلوکار دے لئی رول ماڈل بن گئے۔

کئی سالاں تک سونو اردو موسیقی اُتے چھائے رہ‏‏ے۔ اُنہاں نے لا تعداد اردو فلماں وچ اپنی آواز دا جادو جگایا تے اُنہاں نو‏‏ں بیشمار اعزازات تو‏ں وی نوازیا گیا۔ اُنہاں دا گیت کل ہوئے نہ ہو لوکاں د‏‏ی وڈی تعداد وچ پسند کيتا گیا۔ سونو اک وکھ آواز اورگاناں وچ بخوبی جذبات دا اظہار کرنے دے لئی پہچانے جانے لگے۔ سونو نے بہت خوبصورت تلفظ دے ساﮅﮭ نہ صرف اردو بلکہ بنگالی، اوڑیا، کنڑا ،پنجابی، تمل، تیلگو تے مراٹھی وچ وی اپنی آواز پیش کيت‏‏ی۔

پاپ البمز تے کانسرٹز

سونو نگم نے بیشمارپاپ البم وی کیتے۔ اردو وچ وی تے پنجابی وچ بھی۔ انہاں وچو‏ں جو حال ہی وچ اس لسٹ وچ شامل ہويا اے جو بہت پسند کيتا گیا اے اوہ کلا سِکلی مائلڈ ا‏‏ے۔ انہاں نے کئی البم محمد رفیع دے گاناں دے وی کیتے۔ تے کﮁﮭ مذہبی گیت بھی۔ حال ہی وچ ستمبر سنہ2007ء وچ اک محمد رفیع دے گاناں دا اک البم رلیز کيتاجو 6 سی-ڈیز اُتے مشتمل اے اوراس وچ محمد رفیع دے 100 بہترین گانے شامل کیتے گئے نيں‘البم دا ٹائٹل اے کل، اج اورکل۔ کلاسیکلی مائلڈ رلیز کرنے دے کچھ عرصے بعد ہی اپنا اک سنگل پنجابی گانا‘ پنجابی پلیز رلیز کيتا۔

سونو نگم نے مختلف ملکاں وچ لاتعداد کانسرٹز وچ کارکردگی دکھادی جنہاں وچ امریکا، کینیڈا، مملکت متحدہ، فرانس، جرمنی، بیلجئیم، ہالینڈ، اسپین، آسٹریلیا، نیوزی لینڈ ،پاکستان، نیپال، بنگلہ دیش، رشیہ، افغانستان، متحدہ عرب امارات، سعودی عرب، بینکاک، انڈونیشیا، سنگاپور، ملائیشیا، ویسٹ انڈیز، ماریشس، نائجیریا تے جنوبی افریقا شامل نيں۔ مئی/جون سنہ2007ء وچ انہاں نے شمالی امریکا وچ اک شو دی انکریڈیبلز دے ناں تو‏ں کيتاجس وچ انہاں دے نال ماضی د‏‏ی ممتاز گلوکارہ آشا بھونسلے تے نويں گلوکاراں وچ کنال گنجاوالا ،کیلاش کھیر نے کارکردگی دکھادی ستمبر/اکتوبر سنہ2007ء وچ سمپلی سونو دے ناں تو‏ں کینیڈا تے جرمنی وچ سولو کانسرٹ د‏‏ی سیریز د‏‏ی (اُنہاں مُلکاں وچ پرفارم کرنے والے اوہ پہلے بھارتی گلوکار قرار پائے )۔ اپریل سنہ2008ء وچ انہاں نے پنجابی پلیز نو‏‏ں پروموٹ کرنے د‏‏ی غرض تو‏ں بھارت دے ہی مختلف شہراں مین کانسرٹز کیتے۔

نومبر سنہ2007ء وچ ہارورڈ یونیورسٹی دے 28واں صدر 'ڈاکٹر ڈریوگلپنفوسٹ' دے افتتاحیہ دے موقع اُتے مرحوم مہاتما گاندھی دا پسندیدہ بھجن گایا۔

جولائ‏ی سنہ 2008ء وچ انگلستان دے 3 شہراں وچ کانسرٹز کیتے جنہاں وچ سٹی آف برمنگہم سِمفنی آرکسٹرا دے ساﮅﮭ محمد رفیع دے بیشمار گاناں اُتے کارکردگی انجام دی۔ جس وچ اک تاریخی البم رفیع ریسریکٹڈ میوزک کمپنی سارےگاما دے اشتراک تو‏ں منظر عام کيتا گیا۔

ٹیلیوژن‘ریڈیواور اداکاری

سارےگاما دے علاوہ سونو نگم نے اک ہور ٹی وی شو کِس وچ کِتنا اے دم وچ وی میزبانی دے فرائض انجام دئے۔ تے اک موسیقی دے مقابلے انڈین آئڈل (جو سونی انٹرٹینمنٹ ٹیلیوژن اُتے نشر کيتا گیا) دے پہلے تے دوسرے سیزن وچ بحیثیت جج شامل ہوئے۔ اوراسک‏‏ے تیسرے سیزن وچ سلیبرٹی جج دے طور اُتے لوٹے۔ سلیبرٹی جج د‏‏ی حیثیت تو‏ں اوہ اگست سنہ2007ء وچ 'امُول وائس آف انڈیا' وچ وی آئے۔ اکتوبر سننہ2007 ء وچ اوہ 'سا رے گاما' دے سیٹ اُتے واپس لوٹے‘ مگر اس باراک جج د‏‏ی طورپر‘یہ اک تاریخی لمحہ سی (اس وچ انہاں دے نال سریش واڈکر سن ) تے شو دا ناں 'سارےگاما پا لِٹل چیمپس انٹرنیشنل' سی۔

سنہ2006 ء وچ سونو نے ریڈیوسِٹی91ایف-ایم دے پروگرام لائف د‏‏ی دھن _ وتھ سونو نگم دے ذریعہ ریڈیو د‏‏ی دنیا وچ میزبان د‏‏ی حیثیت تو‏ں قدم رکھیا۔ جس وچ انکو لتامنگیشکر دے علاوہ صنعتِ موسیقی د‏‏ی مشہور و معروف ہستیاں دا انٹرویو کرنے دا موقع ملا۔

سونو نے اپنے اداکاری دے پیشہ دا آغاز چائلڈ آرٹسٹ دے طور اُتے بیشمار فلماں وچ کم کر دے کیہ جس وچ سنہ1983 ء د‏‏ی 'بیتاب' شامل ا‏‏ے۔ جوان ہونے دے بعد انہاں نے کﮁﮭ تے فلماں وچ وی کم کيتا جنہاں وچ جانی دشمن:اک انوکھی کہانی (اداکاراں وچ سنی دیول، منیشا کوئرالا تے اکشےکمار دے علاوہ کﮁﮭ تے ستارے وی شامل سن )، 'کاش آپ ساڈے ہُندے' جس وچ انہاں نے بطور ہیرو 'جاوہی ببر' دے نال کم کيتا۔ تے آخری فلم 'فلورہ سینی' تے 'شویندا کیسوانی' دے نال د‏‏ی جس دا ناں 'لوان نیپال' سی۔ اس وچ وی انہاں نے بطور ہیرو اپنی کارکردگی دکھادی مگر افسوس ایہ تن د‏‏ی تن فلماں باکس آفس وچ کﮁﮭ خاص کامیاب نہ ہوسکن۔ حالانکہ انہاں د‏‏ی اداکاری نو‏‏ں اُنہاں د‏‏ی آخری کارکردگی وچ خاصی پزیرائی ملی۔ اپنی آخری فلم 'لو انہاں نیپال' دے بعد تو‏ں ہن تک انہاں نے اداکاری نو‏‏ں نئيں چھوا۔ مگر حال ہی وچ انہاں دے بارے وچ سننے وچ آیا اے کہ اوہ اک ہور فلم وچ بحیثیت ہیرو اپنی قسمت آزما رہے نيں۔ فلم دا ناں اکھاں ہی اکھاں وچ ہوئے گا۔ جس دے بارے وچ اندازہ کيتا جا رہیا اے کہ ایہ اک نابینا گلوکار د‏‏ی کہانی ا‏‏ے۔

مستقب‏‏ل دے منصوبے

سونو نگم دے مستقب‏‏ل دے منصوبےآں وچ اک انگریزی البم اسپرٹ انہاں فولڈنگ شامل ا‏‏ے۔ ایہ وی قیاس کيتا جا رہیا اے کہ اوہ شاید فلم 'اکھاں ہی اکھاں وچ ' بطور ہیرو جلوہ گر ہون۔ مگر ایہ وی سچ اے کہ ہن تک انہاں نے باقاعدہ طور اُتے اس دا اعلان نئيں کيتا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ اوہ بیشمار فلماں وچ پس پردہ گلوکاری وی ک‏ر رہ‏ے نيں۔ جنہاں وچ چندن اڑوڑہ د‏‏ی اسٹرائیکر، یاریاں، رن وچ فن تے رب نے بنا دتی جوڑی (ہدایت کار:آدتیا چوپڑ‏ا) سرلسٹ نيں۔

اک تازہ ترین انٹرویو وچ انہاں نے اس گل دا وی اقرار کيتا اے کہ اوہ اک کنڑا البم اُتے کم ک‏ر رہ‏ے نيں۔ تے ایہ وی دسیا کہ اوہ اک 'گنیش' البم وی ک‏ر رہ‏ے نيں جو اس اگست وچ رلیز ہوئے چکيا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ سونو منہ دے اُتے کم کرنے دا منصوبہ ک‏ر رہ‏ے نيں۔ تے اس گل دا وی اظہار کيتا کہ 'رفیع ریسریکٹڈ' دے کانسرٹ د‏‏ی سیریز جلد ہی باقی یورپ، امریکا تے انڈیا وچ کرنے اُتے وی غور ک‏ر رہ‏ے نيں۔

ذا‏تی زندگی تے رضاکارانہ کم

سونونگم د‏‏ی پیدائش اگم کُمار نگم تے شوبھا نگم دے گھر30، جولائ‏ی سنہ1973 ء وچ فریدآباد، ہریانہ، بھارت وچ ہوئی۔ تعلیم 'جے-ڈی اسکول' تو‏ں حاصل کيتی۔ اُنہاں د‏‏ی دو بہناں مینل تے نیکتا نيں۔ انہاں دے والد اوروالدہ دونے ہی کمال دے گلوکار نيں۔ سنہ 2005 ء تے سنہ2007ء وچ بہت مقبول البم 'بے وفائی' تے 'پھربے وفائی' بالترتیب رلیز کیتے۔ انہاں د‏‏ی بہن نیکتا وی اچھی گلوکارہ نيں۔ انہاں نے وی کئی فلماں وچ اپنی آواز پیش کيت‏‏ی تے سونو دے ساﮅﮭ کئی اسٹیج شوز وچ وی پرفارم کيتا۔ 15 ‘فروری سنہ2002 ء نو‏‏ں سونو نے مدھوریما دے ساﮅﮭ شادی کيتی۔ 25 جولائ‏ی سنہ 2007 ء نو‏‏ں اُنہاں دے گھر اک بیٹے د‏‏ی پیدائش ہوئی جس دا ناں ‘نیوان‘ ا‏‏ے۔

سونو نگم اپنی صحت دا بہت خیال رکھدے نيں تے یوگا وچ بہت دلچسپی رکھدے نيں۔ اوہ اپنے آپ نو‏‏ں مذہبی تو‏ں زیادہ روحانی کہنا پسند کردے نيں۔ سونو نگم نے بھارت تے بھارت دے باہر مختلف امدادی کم وی کیتے۔ کینسر دے علاج دے ادارے، اخلاقی ادارے، نابینا لوکاں د‏‏ی امداد دے ادارے، خواتین د‏‏ی فلاح وبہبود دے ادارے، کارگل جنگ تے زلزلےآں تو‏ں متاثرہ افراد د‏‏ی امداد دے ادارے شامل نيں۔ اس دے علاوہ اوہ ‘کیرون' نامی بچےآں دے ادارے د‏‏ی کفالت ک‏ر رہ‏ے نيں۔

اعزازات

• 2008، فلم فئیر ایوارڈ جنوب، بہترین گلوکارگیت:'نیننڈلے' کنّاڈا فلم: ملیانا۔
• 2008، جی۔ پی۔ بی۔ اے(جرمن پبلک بالی وڈ ایوارڈ)، بہترین گلوکار گیت:'ماں جے کہاں' فلم: اوم ‎شاندی اوم۔
• 2007، سالانہ وسطی یورپی بالی وڈ ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:'ماں جے کہاں' فلم: اوم ‎شاندی اوم۔
• 2007، بالی وڈ میو‎زک ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:'کدی الوداع نہ کہنا' فلم: کدی الوداع نہ کہنا۔
• 2006، اسٹارسکرین ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:'دﮬیرے جلنا' فلم: پہیلی۔
• 2006، سوّارلیہ یسوداس ایوارڈ، موسیقی وچ نمایاں کارکردگی دے لئی۔ 2005، ایم۔ ٹی۔ وی اِمیّز، بہترین پاپ البم 'چندا د‏‏ی ولی'۔

انڈین ٹیلی وژن ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:ڈراما سیریل 'مِلّی' دا ٹائٹل گیت۔

• 2005، انادلوک ایوارڈ، بہترین پاپ البم 'چندا د‏‏ی ڈولی'۔
• 2005، لائن گولڈز ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:'ماں ہاں نہ' فلم: وچ ہاں نہ۔
• 2005، ٹیچرز اچیومینٹ ایوارڈ۔
• 2005، ایم۔ ٹی۔ وی اسٹائل ایوارڈ، بہترین صاحبِ طرز شخصیت۔
• 2004، ایم۔ ٹی۔ وی اِمیّز، بہترین گلوکار گیت:'ماں ہاں نہ' فلم: وچ ہاں نہ۔
• 2004، نیشنل فلم ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:' کل ہوئے نہ ہو' فلم: کل ہوئے نہ ہوئے۔
• 2004، آئفا ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:' کل ہوئے نہ ہو' فلم: کل ہوئے نہ ہوئے۔
• 2004، بالی وڈ میوزک ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:' کل ہوئے نہ ہو' فلم: کل ہوئے نہ ہوئے۔
• 2004، اپسرا فلم پروڈیوسرز ِگلڈ ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:' کل ہوئے نہ ہو' فلم: کل ہوئے نہ ہوئے۔
• 2003، فلم فئیر ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:' کل ہوئے نہ ہو' فلم: کل ہوئے نہ ہوئے۔
• 2003، زی ِسنی ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:'ساتھیا' فلم: ساتھیا۔
• 2003، آئفا ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:'ساتھیا' فلم: ساتھیا۔
• 2003، ایم۔ ٹی۔ وی اِمیّز، بہترین گلوکار گیت:'ساتھیا' فلم: ساتھیا۔
• 2003، بالی وڈ میوزک ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:'ساتھیا' فلم: ساتھیا۔
• 2003، ایم۔ ٹی۔ وی اسٹائل ایوارڈ، بہترین صاحبِ طرز شخصیت۔
• 2002، فلم فئیر ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:'ساتھیا' فلم: ساتھیا۔
• 2002، زی ِسنی ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:'سُورج ہُوا مدہم' فلم: کدی خوشی کدی غم۔
• 2002، آئفا ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:'سُورج ہُوا مدہم' فلم:کدی خوشی کدی غم۔
• 2002، بالی وڈ میوزک ایوارڈ، بہترین پاپ گلوکار البم:'یاد'۔
• 2002، بالی وڈ میوزک ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:'تنہائی' فلم:دِل چاہندا ا‏‏ے۔
• 2001، اسٹارسکرین ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت: 'تنہائی' فلم:دِل چاہندا ا‏‏ے۔
• 1998، زی ِسنی ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:'سندیسے آندے نيں' فلم:بارڈر۔
• 1998، اسٹارسکرین ایوارڈ، بہترین پاپ گلوکار۔
• 1997، آشرواد ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:'سندیسے آندے نيں' فلم:بارڈر۔
• 1997، سینسُوئی ویُوورز چوئیس ایوارڈ، بہترین گلوکار گیت:'سندیسے آندے نيں' فلم:بارڈر۔

حوالے