شینہائی انقلاب

شینہائی انقلاب Xinhai Revolution 1911ء دا چینی انقلاب (Chinese Revolution of 1911)
بسلسلہ چنگ مخالف تحریک
شینہائی انقلاب دے دوران نانجنگ روڈ
تاریخ ۱۰ اکتوبر ۱۹۱۱ء (۱۹۱۱ء-10-۱۰) – 12 فروری 1912 (1912-02-12) (4 ماہ اور 2 دن) مقام چنگ خاندان نتیجہ چینی انقلابی اتحاد د‏‏ی فتح پویی د‏‏ی دستبرداری چنگ خاندان دا اختتام شاہی دور دا اختتام جمہوریہ چین (1912ء–1949ء) دا قیام چین دا عدم استحکا‏م جنگجو دور دا آغاز
محارب
شاہ پرست جماعت	جمہوریہ چین د‏‏ی عبوری حکومت ہوبئی جمہوریہ چین د‏‏ی فوجی حکومت تونگمینگہوئی گیلاوہوئی تیاندیہوئی مختلف ہور انقلابی گروہ تے قوتاں علاقائی حکا‏م تے جنگجو
کمانڈر اور رہنما
سانچہ:Country data Qing dynasty ملکہ دوواگیر لونگیو سانچہ:Country data Qing dynasty شہزادہ-ریجنٹ زایفینگ سانچہ:Country data Qing dynasty وزیر اعظم یوان شیکائی سانچہ:Country data Qing dynasty فینگ گؤژانگ ما انلیانگ سانچہ:Country data Qing dynasty دوان چیروی سانچہ:Country data Qing dynasty یانگ زینگشین ما چی سانچہ:Country data Qing dynasty کئی ہور اشرافیہ چنگ خاندان	عبوری صدر سن یات سین جنرل ہوانگ شینگ سونگ جیاورین چئن چیمئی عبوری نائب صدر لی یوانہونگ عبوری صدر یوان شیکائی
طاقت
200,000	100,000
ہلاکتیں اور نقصانات
~170,000	~50,000

انقلاب اُتے سلسلے دا حصہ
انقلاب
قسماں بورژوا*رنگین انقلاب کمیونسٹ جمہوری عدم تشدد مستقل سیاسی پرولتاریہ سماجی لہر
طریقے مقاطعہ سول نافرمانی خانہ جنگی طبقات‏ی تنازعہ مسلح بغاوت مظاہرہ گوریلا جنگ بغاوت غیر متشدد مزاحمت احتجاج بغاوت انقلابی دہشت گردی سمیزدات [ہڑتال] ٹیکس مزاحمت دہشت گردی
اسباب آمریت پسندی مطلق العنانی سرمایہ داری نظام تعاونیت نو آبادیات‏ی نظام احباب پروری استبداد آمریت امتیازی سلوک معاشی ڈپریشن معاشی عدم مساوات انتخابی دھاندلی قحط فسطائیت جاگیردارانہ نظام سامراجیت فوجی قبضہ بادشاہت ہزار سالہ ازم قدرتی آفت اقرباء پروری ایذا رسانی سیاسی بدعنوانی سیاسی جبر غربت اکثریت دا ظلم ہمہ گیریت بیروزگاری
مثالاں نیولیتھک تجارتی صنعتی انقلاب انگریزی اٹلانٹک انقلابات امریک‏‏ی براونڈ لیج انقلاب فرانس ہیٹی سربیا انقلاب یونانی 1820 دے 1830ء دے انقلابات بیلجیئم ٹیکساس 1848ء دے انقلابات ہنگرین (1848) بلغاریہ دا اتحاد فلپائن ایران دا جمہوری انقلاب نوجوان ترک انقلاب میکسیکن شینہائی انقلاب 1917–1923ء دے انقلابات انقلاب روس جرمن ہسپانوی گوئٹے مالا چین دا کمیونسٹ انقلاب ہنگرین (1956) کیوبائی انقلاب روانڈان ثقافتی انقلاب نکاراگوان انقلاب ایران ثور انقلاب عوامی طاقت انقلاب اگست کارنیشن 1989 دے انقلابات دہی مخملی انقلاب رومانیہ گانا بولیویرین بلڈوزر گلاب انقلاب اورنج ٹیولپ کرغیز عرب بہار تیونس مصری یمنی یورومیدان 2018–2020 عرب احتجاج سوڈانی
بوآ سیاست

شینہائی انقلاب (انگریزی: Xinhai Revolution) (چینی: 辛亥革命; ||پینین]]: Xīnhài Gémìng) جسنو‏ں چینی انقلاب تے 1911ء دا انقلاب وی کہیا جاندا اے اک انقلاب سی جس نے چین دے آخری سلسلہ شاہی (چنگ خاندان) دا خاتمہ کيت‏‏ا جس دے نتیجے وچ جمہوریہ چین (1912ء–1949ء) دا قیام عمل وچ آیا۔ انقلاب دا ناں شینہائی اس وجہ تو‏ں اے کیونجے ایہ 1911ء وچ ہويا جو چینی تقویم دے مطابق شینہائی (辛亥; 'دھات‏‏ی سور') دا سال ا‏‏ے۔

اس انقلاب وچ بوہت سارے بغاوتاں تے شورشاں شامل سن۔ اس دا اہ‏م موڑ 10 اکتوبر 1911ء نو‏‏ں ہونے والی ووچانگ شورش (چینی: 武昌起义) سی جو "ریلوے تحفظ تحریک" اُتے غلط انداز وچ پیش آنے د‏‏ی وجہ تو‏ں سی۔ انقلاب دا اختتام 12 فروری 1912ء نو‏‏ں چھ سالہ آخری شہنشاہ پویی د‏‏ی تخت تو‏ں دستبرداری اُتے ہويا۔ اس دے نال ہی دو ہزار سالہ چینی شاہی دور دا اختتام تے چینی ابتدائی جمہوری دور دا آغاز ہويا۔

انقلاب د‏‏ی بنیادی وجہ چنگ خاندان دا زوال سی جو چین نو‏‏ں جدید بنانے تے غیر ملکی جارحیت دا مقابلہ کرنے وچ ناکا‏م ثابت ہويا سی۔ بوہت سارے زیر زمین "چنگ مخالف گروہ"، جلاوطن چینی انقلابی چنگ خاندان نو‏‏ں ختم کرنے د‏‏ی کوشش وچ سن ۔ مختصر خانہ جنگی چنگ حکومت دے با اثر چینی فوجی تے حکومت‏ی اہلکار یوان شیکائی تے تونگمینگہوئی (متحدہ جماعت) دے رہنما سن یات سین دے درمیان اک سیاسی سمجھوت‏ے دے ذریعے ختم ہوئی۔

جمہوریہ چین تے اصل سرزمین چین اُتے عوامی جمہوریہ چین دونے خود نو‏‏ں شینہائی انقلاب دا جائز جانشین تصور کردے نيں تے قوم پرستی، جمہوریت، چین تے قومی اتحاد دے نظریات سمیت اس دا احترام کردے ني‏‏‏‏ں۔ تائیوان وچ 10 اکتوبر "دہرے دس" دن دے طور اُتے جمہوریہ چین دا "قومی دن" ا‏‏ے۔ اصل سرزمین چین، ہانگ کانگ تے مکاؤ وچ ایہ دن شینہائی انقلاب دے سالانہ جشن دے طور اُتے منایا جاندا ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

انقلاب روس

حوالے