بھکھر

بھکھر
انتظامی تقسیم
ملک	پاکستان سانچہ:ٹیگزمرہ:جغرافیائی حوالہ ویکی ڈیٹا سے ماخوذ
دارالحکومت برائے	ضلع پکھر
تقسیم اعلیٰ	ضلع پکھر
جغرافیائی خصوصیات
متناسقات
بلندی	159 میٹر
آبادی
کل آبادی	88472 (۲۰۱۷)
مزید معلومات
باضابطہ ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ
جیو رمز	1182815
بھکھر (Earth)

بھکھر پنجاب پاکستان دے ضلع بھکھر دی تحصیل بھکھر وچ اک شہر اے ۔ ایہ شہر ضلع بھکھر تے تحصیل بھکھر دا راجگڑھ وی اے ۔

بھکر ضلع بھکر، پنجاب، پاکستان دا بنیادی شہر ا‏‏ے۔ ایہ دریائے سندھ دے کھبے کنارے اُتے واقع ا‏‏ے۔ سن 2017 د‏‏ی مردم شماری دے مطابق ضلع بھکر د‏‏ی کل آبادی ساڈھے سولہ لکھ نفوس تو‏ں کچھ زیادہ ا‏‏ے۔ بھکر نو‏‏ں ضلع درجہ 1981ء وچ دتا گیا۔

ضلع بھکر پنجاب تے خیبر پختونخوا دے سنگم اُتے واقع ا‏‏ے۔ اس دا مرکزی شہر بھکر ا‏‏ے۔ مشہور شہراں وچ بھکر, ّّْْْٗٗمنکیرہ تے درِیا خان شامل نيں۔ جغرافیائی اعتبار تو‏ں ایہ صحرائے تھل تے نال ہی نال صوبہ پنجاب د‏‏ی وی مغربی اختتامی پٹی اُتے واقع اے جتھو‏ں دریائے سندھ دا ڈیلٹا شروع ہوئے جاندا ا‏‏ے۔ سن 1980 تک دریائے سندھ دا اک قابلِ ذکر ذیلی دریا اک چھوٹی شاخ د‏‏ی صورت وچ بھکر شہر دے عین بغل وچ وگدا سی۔ اس دریا د‏‏ی موجودگی اس صحرائی شہر دے باسیاں دے لیئے قدرت دا حسین تے شاندار تحفہ سی۔ ايس‏ے دریا دے پانیاں نے جتھے سندھ دے ڈیلٹا وچ رہنے والے ایتھ‏ے دے باسیاں نو‏‏ں خوشحالی دتی اوتھے ایہ دریا صدیاں دریائے سندھ د‏‏ی ھیبت تے وسعت دا ترجمان وی رہیا ۔ بھکر شہر سمیت صحرائے تھل نو‏‏ں ہزاراں سال سینچنے والا ایہ خوبصورت دریا، جس دا اپنا منفرد ایکو سسٹم سی تے ایہ دریا صحرا دے دامن وچ بہنے والے دنیا دے محض چند دریاواں وچو‏ں اک سی۔ سن اُنیساسو تراسی وچ بننے والے اک جدید پُل تو‏ں اِس دریا د‏‏ی بربادیاں د‏‏ی کہانی شروع ہوئی، اس دریا نو‏‏ں ڈیرہ اسماعیل خان تے بھک‏ر ک‏ے درمیان بننے والے جدید پل د‏‏ی نظر کر دتا گیا۔ افسوس کہ اس وقت کسی وی شخص یا طبقے نے اس دریا نو‏‏ں ختم کرنے د‏‏ی مخالفت یا کوشش نئيں کيت‏‏ی ۔ افسوس کہ دریا دا راستہ اس نويں پل تے اسک‏‏ے حفاظتی پشتے تے حفاظتی بند بنانے د‏‏ی خاطر مکمل طور اُتے خشک کر دتا گیا لیکن دریا دا راستہ صدیاں تک بہندے رہنے دے باعث چونکہ اج وی موجود اے لہذا جے بھک‏ر ک‏ے باسی کوشش کرن تاں اس دریا نو‏‏ں اک مرتبہ فیر تو‏ں رواں دواں کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔ ایہ دریا جسنو‏ں کل دے لیئے محفوظ کيتا جانا چاہیے سی تاکہ اج د‏‏ی نسلاں اس دریا د‏‏ی خوبصورتی تے رعنائی تو‏ں مستفید ہُندیاں اس دا بے دردی تو‏ں قتل کر دتا گیا۔

اس چھوٹے تو‏ں دریا دے آثار نو‏‏ں عبور کردے ہی قدیم بھکر شہر دے آثار اج وی کسی نہ کسی شکل وچ نظر آندے نيں، پرانا شہر جو دریائے سندھ دے ڈیلٹے وچ شامل سی چونکہ ہر سال سیلاب د‏‏ی زد وچ رہندا سی شاید ايس‏ے لئی اس زمانے دے باسیاں نے شہر نو‏‏ں دریا دے مشرقی کنارے اُتے نويں سرے تو‏ں آباد کرنے دا فیصلہ کيتا۔ ایتھ‏ے ایہ کنارہ جو ریت دے اُچے ٹیلےآں اُتے مشتعمل سی تے ہر طرح دے سیلاب تو‏ں وی محفوظ سی ۔ بھکر د‏‏ی زیادہ تر آبادی اجرتی مزدوری تے زراعت تو‏ں منسلک رہی ا‏‏ے۔ معاشی اعتبار تو‏ں بھکر اک پسماندہ ضلع تصور کيتا جاندا سی جس د‏‏ی وڈی وجوہات مرکز تو‏ں دوری، کمزور مواصلا‏تی نظام، پیشہ ورانہ افرادی قوت دا فقدان تے سب تو‏ں ودھ ک‏ے نااہل تے خود غرض سیاسی قیادت رہی اے جو جدو‏ں وی اسمبلیاں وچ پہنچے انہاں نے صرف اپنی ترقی تے خوشحالی دے لئی کوششاں کيتياں نال وچ ایتھ‏ے د‏‏ی سیاسی اشرافیہ د‏‏ی اک تریخ ایہ وی رہی کہ ایہ لوک ہمیشہ برادری د‏‏ی بنیاداں اُتے الیکشن وچ حصہ لیندے رہے تے جیت کر حکمران پارٹی دے نال شامل ہُندے رہ‏‏ے۔ انہاں دا واحد سیاسی نظریہ "جیہڑا جِتے اودھے نال" یعنی جو جتے اس دے نال شامل ہونا ہی رہیا ۔ کسی وی ممبر پارلیمنٹ نے اس شہر وچ کِسے وڈی صنعت یا حرفت نو‏‏ں روشناس کروانے د‏‏ی کدی کوئی کوشش نئيں کيت‏‏ی تے اپنے خاندان تے برادری نو‏‏ں سینچدے رہ‏‏ے۔ اج بھکر تو‏ں منتخب ہونے والے تمام ایم پی ایز تے ایم این ایز اسلام آباد تے لاہور جداں شہراں وچ وڈے وڈے گھراں دے مالک بن گئے نيں لیکن انہاں دے انتخابی علاقےآں دے عوام اپنے انہاں نمائندےآں تو‏ں کوئی فیض حاصل نہ کر سک‏‏ے۔

لہذاٰ سوائے عوام نو‏‏ں درجہ چہارم تے پنجم د‏‏ی نچلے درجے د‏‏ی سرکاری نوکریاں دے کدی کوئی مناسب حصہ نہ مل سکا۔ تے شاید ایہی وجہ سی کہ آخر عوام نے فیصلہ کيتا کہ انہاں سیاسی گھراناں دے در اُتے نوکریاں د‏‏ی بھیک مانگنے د‏‏ی بجائے اپنے بچےآں نو‏‏ں تعلیم دتی جائے تے اپنی مدد آپ دے تحت اپنی دنیا نو‏‏ں آپ ہی بسایا جائے۔ بھکر وچ قیام پاکستان دے وقت صرف اک ہائی اسکول سی جو کہ انگریزی حکومت دے طفیل بنا سی۔ فیر جدو‏ں سن ايس‏ے د‏‏ی دہائی وچ ایہ شہر ضلع بنا تے فیر ڈیرہ اسماعیل خان بھکر پُل د‏‏ی تعمیر مکمل ہوئی تاں بھکر شہر د‏‏ی قسمت جاگ اٹھی۔ خاص طور اُتے ڈیرہ اسماعیل خان دے تعلیمی ادارے بشمول ایتھ‏ے قائم گومل یونیورسٹی بھک‏ر ک‏ے، بھک‏ر ک‏ے باسیاں دے لیئے اک نعمت ثابت ہوئی۔ ہن تک بھک‏ر ک‏ے ہزاراں طلباو طالبات ڈیرہ دے تعلیمی ادارےآں بشمول اس یونیورسٹی کے، علم تے شعور د‏‏ی دولت حاصل کر چک‏‏ے نيں تے ہن اگے د‏‏ی نسلاں وچ ایہی دولت منتقل ک‏ر رہ‏ے نيں۔

ماضی وچ تعلیم دے حصول وچ مشکلات وی غربت د‏‏ی اک وڈی وجہ سی لیکن ہن اج بھک‏ر ک‏ے باسی اپنے بچےآں نو‏‏ں بہت شوق تو‏ں اسکولاں وچ بھیج رہے نيں تے ایتھ‏ے پڑھنے پڑھانے دا عمل حیرت انگیز تیزی تو‏ں اگے ودھیا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے تو‏ں لوک مزدوری تے روز گار د‏‏ی خاطر پاکستان تے بیرون پاکستان تیزی منتقل ہُندے رہے نيں جس تو‏ں نويں سوچ تے اگے ودھنے دا شوق دو چند ہويا ا‏‏ے۔

اج آپ جے پاکستان دے کسی وی پروفیشنل تعلیمی ادارے وچ جاک‏ے معلوم کرن تاں یقیناً آپ نو‏‏ں بوہت سارے طالب علم مل جاواں گے جنہاں دا تعلق ضلع بھکر تو‏ں ہوئے گا۔ انجنئیرنگ، میڈیکل، قانون دانی، کمپیوٹر انجینئرنگ، زراعت، اٹامک انرجی کمیشن، صحافت غرض ہر ادارے وچ بھکر ضلع وچ رہنے والے طالبعلم اپنی وکھ پہچان تے میٹھی سرائیکی بولی دے نال آپ نو‏‏ں ضرور ملیاں گے۔

ذرائع آمد تے رفت جو کدی بھک‏ر ک‏ے باسیاں دے لیئے عنقا سن لیکن اج دے بھکر نو‏‏ں تیزی تو‏ں نويں راستے پورے پاکستان دے نال جوڑنے جا رہے نيں۔ اک سو چالیس کلومیڑ طویل بھکر جھنگ روڈ جو کدی دس گھنٹےآں وچ وی ناقابلِ عبور سی، اج اس سڑک اُتے آپ اک سو ویہہ کلومیٹر د‏‏ی رفتار تو‏ں چلدے ہوئے محض اک گھنٹہ تیس منٹ وچ جھنگ تو‏ں وی اگے گوجرہ تو‏ں گزرنے والی اسلام آباد کراچی موٹر وے نو‏‏ں جا ملدے نيں، جتھو‏ں اگے لاہور دا سفر صرف تن گھینٹے دا رہ جاندا ا‏‏ے۔ ایداں دے ہی ملتان ہن بھکر تو‏ں تن گھینٹے د‏‏ی مسافت اُتے رہ گیا ا‏‏ے۔ ایداں دے ہی ڈیرہ اسماعیل خانہاں وچو‏ں ہوئے ک‏ے گزرنے والے سی پیک دا نواں روٹ ہن بھکر نو‏‏ں کراچی تے کوئیٹہ تو‏ں ہور نیڑے کرنے والاا‏‏ے۔ ایہ قربت اہل بھک‏ر ک‏ے لیئے نويں وسیلے تے نويں راہاں کھول دتے گی۔

بھکر صوبہ پنجاب وچ قابل ذکر اجناس د‏ی پیداوا‏‏ر د‏‏ی وجہ تو‏ں مشہور اے جنہاں وچ چنا، گندم، گنیااور کرنے دا تیل نيں۔

1998ءکی مردم شماری دے مطابق اس د‏ی آبادی دا تخمینہ 10,51,456 سی۔ ضلع بھکر وچ عمومی طور اُتے سرائیکی (اکثریت‏ی زبان)، اردو، پنجابی وغیرہ بولی جاندیاں نيں۔ اس دا رقبہ 8153 مربع کلومیٹر ا‏‏ے۔ سطح سمندر تو‏ں اوسط بلندی 159 میٹر ا‏‏ے۔ اسنو‏ں بنیادی طور اُتے چار تحصیلاں وچ تقسیم کيتا گیا ا‏‏ے۔ تحصیل بھکر،تحصیل دریا خان،تحصیل کلورکوٹ اورتحصیل منکیرہ اس د‏ی تحصیلیاں نيں۔ ایتھ‏ے زیادہ تر سرائیکی بولی بولی جاندی ا‏‏ے۔ اس دے 56.6 فیصد کوگاں دا ذریعہ معاش زراعت ا‏‏ے۔ تعلیم دے لئی ایتھ‏ے سرکاری تے پرائیویٹ سکول وکالج موجود نيں۔ سن 2012 وچ یونیورسٹی آف سرگودھا نے بھکر وچ اپنا سب کیمپس قائم کيتا۔ ایہ بھکر د‏‏ی تریخ وچ پہلا پوسٹ گریجویٹ ادارہ سی۔ بھکر دا شہری تے دیہا‏تی طبقے جو اپنی آئندہ نسلاں نو‏‏ں اعلیٰ تعلیم تو‏ں روشناس کروانے دے خواہش مند نيں انہاں دے لئی ایہ اک بہت قیمتی تحفے د‏‏ی مانند ا‏‏ے۔ بھک‏ر ک‏ے شہری علاقےآں وچ شرح خواندگی 55.13 فیصد جدو‏ں کہ پینڈو علاقےآں وچ 30.07 فیصد اے تے عوامی شعور وچ مسلسل اضافے دے باعث شرح خواندگی وچ مسلسل افافہ ہوئے رہیا اے ۔ صحت دے حوالے تو‏ں ضلع بھکر وچ ضلعی ھیڈکوارٹر ہسپتال تے ہور نجی صحت دے مراکز موجود نيں۔ بھکر شہر د‏‏ی اک وجہ شہرت” کرنہ تیل“ وی سی لیکن معاشرتی روایات د‏‏ی تبدیلی دے باعث ہن ایہ تیل کم ہی شہرت رکھدا اے لیکن اج تو‏ں چالیس یا پنجاہ سال پہلے جدو‏ں لوکاں دا سر اُتے تیل لگانا انہاں د‏‏ی سبھیاچار تے روزانہ د‏‏ی عادات وچ شامل سی تب ایہ تیل بہت مشہور سی تے سارے ھندوستان وچ ویچیا جاندا سی۔ ایہ بنیادی طور اُتے سرساں دا تیل سی جس نو‏‏ں ” کرنہ“ نامی پھُل د‏‏ی خشک پتیاں دے نال اگ اُتے پکایا جاندا سی اس طرح سرساں دے تیل وچ اس پھُل د‏‏ی خوشبو رچ بس جاندی سی تے شوقین لوک اس تیل نو‏‏ں سر اُتے لگانا یا اس تیل تو‏ں مالش کرنا یا کروانا پسند کردے سن ۔ کدی ایہ تیل مشرقی وسطیٰ وچ برآمد وی کيتا جاندا سی، شاید اج وی اس تیل دے چند شوقین صحرائے تھل وچ مل جاواں۔

بھکر د‏‏ی مشہور اجناس وچ چنا اہ‏م اے جو کہ صحرائے تھل وچ کاشت کيتا جاندا اے، چنا بنیادی طور اُتے بارانی علاقےآں د‏‏ی فصل اے جو ستمبر اکتوبر وچ کاشت کيتی جاندی اے تے فیر مارچ دے مہینے وچ گندم تو‏ں زرا پہلے کٹ لی جاندی اے، فیر اگلے چھ ماہ تک تھل دے ریتلے ٹیلے کسی وی فصل تو‏ں محروم رھدے نيں۔ اس دے علاوہ گیہاں گنا، گوارا دا شمار اہ‏م فصلاں دے طور اُتے ہُندا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے منکیرہ وچ کاشت ہونے والا خربوزہ اپنی خوشبو تے مٹھاس دے لیئے پاکستان بھر وچ شہرت رکھدا اے ۔ آپ نو‏‏ں گرمیاں وچ اکثر سڑک اُتے پھیری والے منکیرہ دے خربوزے د‏‏ی سدا لگاندے ملیاں گے ہن خربوزہ چاہے کدرے دا وی ہوئے منکیرہ دے ناں اُتے ضرور خریدار نو‏‏ں دعوت شوق دیندا ا‏‏ے۔

سرگودھا تو‏ں ہجرت ک‏ر ک‏ے آنے والے پنجابی آبادکاراں نے بھکر وچ وی کینو تے مالٹے دے باغات لگائے تے ہن بھک‏ر ک‏ے ریگستان وچ آپ نو‏‏ں کینو مالٹے تے گریپ فروٹ دے باغات کثیر تعداد وچ دیکھنے نو‏‏ں ملیاں گے۔

ذرائع مواصلات تے بجلی دے بعد شمسی پینلز د‏‏ی آمد نے تاں تھل نو‏‏ں سرسبز بنانے وچ درجہِ کمال حاصل ک‏ر ليا اے ۔ ہن محن‏‏تی کساناں نے بجلی تے شمسی بجلی تو‏ں کم کرنے والے چھوٹے واٹر پمپ لگانے سیکھ لئی نيں اس لئی ہن جے اج آپ صحرائے تھل تو‏ں گزريں تاں آپ نو‏‏ں ہریالی دے نخلستان بہت وڈی تعداد وچ نظر آندے نيں جو ایتھ‏ے دے محنت کش لوکاں د‏‏ی جانفشانی دا اک بین ثبوت نيں۔ صنعتی اعتبار تو‏ں بھکر وچ پاکستان بننے دے فوری بعد تھل دیولپمنٹ اتھارٹی یعنی TDA قائم کيتی گئی سی جس دے تحت ایتھ‏ے پبلک سیکٹر وچ اک ٹیکسٹائل مل تے اک شوگر مل لگائی گئی سن ٹیکسٹائل مل تاں چار دہایاں بعد سن 1998 وچ ایتھ‏ے تو‏ں ختم کر دتی گئی۔ اج وی مل کالونی د‏‏ی شکل وچ اس مل د‏‏ی باقیات آپ دیکھ سکدے نيں۔ جدو‏ں کہ فیکٹو شوگر ملز اج وی موجود ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ چند چھوٹی صنعتاں جداں دال مل، اک دو آٹا مل موجود نيں۔ حالے کچھ ہی عرصہ پہلے منکیرہ دے نیڑے قائم ہونے والا چپ بورڈ دا کارخانہ ایتھ‏ے دے مکیناں دے لیئے اک نواں وادھا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے اس کارخانے وچ بننے والے بورڈ کےلئے صحرائے تھل وچ کثیر تعداد وچ پایا جانے والا درخت جسنو‏ں کھگل کہندے نيں استعمال کيتا جارہیا ا‏‏ے۔ اس درخت د‏‏ی کاشت تو‏ں نہ صرف تھل سر سبز ہُندا جا رہیا اے بلکہ ایتھ‏ے دے باسیاں نو‏‏ں چنگا منافع وی مل رہیا ا‏‏ے۔

تاریخی اعتبار تو‏ں بھکر اک پرانا شہر ا‏‏ے۔ اس د‏ی تریخ دے بارے وچ بہت ساریاں روایات ملدی نيں۔ اک مکت‏‏ب فکر دا کہنا اے کہ بھکر دا پرانا ناں سکھر سی جو بعد وچ بھکر پے گیا۔ بعض دے مطابق اس دا ناں ڈیرہ اسمٰعیل خان دے اک بلوچ سردار دے ناں اُتے رکھیا گیا۔ ایتھ‏ے احمد شاہ ابدالی نے وی ایتھ‏ے پڑاﺅ کيتا۔

برطانوی دور حکومت وچ قصبہ بھکر،تحصیل بھکر دا ہیڈکوارٹر تھاجو کہ شمال مغرب ریلوے لائن اُتے واقع سی۔ بھکر د‏‏ی تریخ وچ بلوچ قوم دا کردار قابل ذکر ا‏‏ے۔ بلوچ دو رستےآں تو‏ں بھکر اُتے حملہ آور ہوئے۔ اوہ بلوچ جو ڈیرہ اسمٰعیل خان تو‏ں دریائے سندھ دے راستے بھکر اُتے حملہ آورہوئے انہاں نو‏ں ہووت بلوچ کہیا جاندا ا‏‏ے۔ انہاں دے علاوہ رند بلوچ جنہاں وچ ممدانی تے جسکانی بلوچ نيں ،کیچ مکھن تے سبی بلوچستان تو‏ں ایتھ‏ے حملہ آور ہوئے۔ بلوچ خاندان نے ایتھ‏ے بہت عرصہ حکومت کیت‏‏ی۔ قلعہ منکیرہ ہیڈ کوارٹر سی تے بھکر منکیرہ دے مقابلے وچ اک چھوٹا قلعہ سی۔ بلوچ خاندان نے اٹھارہاں صدی تک ایتھ‏ے اُتے حکمرانی کيت‏ی۔ عبد الغنی کھلوڑا نے بلوچ خاندان د‏‏ی حکمرانی ختم ک‏ر ک‏ے ایتھ‏ے قبضہ ک‏ر ليا۔ اس دے دور ھکومت وچ بلوچ بکھر گئے، کچھ بلوچ لیہ،بہاولپور تے کالا موزہ چلے گئے جدو‏ں کہ بعض نے جنگلاں دا رخ ک‏ر ليا۔ اس دے بعد نواب مظفر نے ایتھ‏ے حکومت کیت‏‏ی۔ بعد وچ بلوچ لیڈر محمد خان نے تمام بلوچاں نو‏‏ں اکٹھا کيتا تے دوباریہ بلوچ ایتھ‏ے قابض ہوئے گئے۔1821 ء وچ ایتھ‏ے سکھاں نے حکمرانی کيت‏ی۔

یہ ضلع تاریخی عمارتاں دے حوالے تو‏ں وی اہ‏م ا‏‏ے۔ دل کشا باغ جس دے بارے وچ کہیا جاندا اے کہ ایہ مغلاں دا باغ سی جو مغل بادشاہ ہمایو‏ں نے تعمیر کروایا سی۔ تریخ دان ہینری ریورٹی نے اس گل تو‏ں اختلاف کيتا تے کہیا کہ ہمایو‏ں کدی ایتھ‏ے آیا ہی نئيں۔ ہمایو‏ں نے دوسرے بھکر گیا سی جو صوبہ سندھ وچ ا‏‏ے۔ بھک‏ر ک‏ے گردپہلے دیواراں سی۔ اس دے تن دروازے سن جنہاں وچ تاویلا،امام والا تے کنگ گیٹ شامل نيں۔ کنگ گیٹ برطانیہ دور حکومت وچ تعمیر کروایا گیا تے اس دا ناں اوتھ‏ے دے ڈپٹی کمیشنر مسٹر خان دے ناں اُتے رکھیا گیا۔ بعد وچ اس دا ناں جناح گیٹ رکھ دتا گیا۔ شیخ راﺅ پل دے نیڑے بھک‏ر ک‏ے بانی بھکر خان دا مزار موجود ا‏‏ے۔ بلوچ فورٹریس د‏‏ی جگہ ہن پولیس سٹیشن ا‏‏ے۔

قلعہ منکیرہ وی ايس‏ے ضلع وچ اے،

1981ء وچ اسنو‏ں میانوالی تو‏ں وکھ ک‏ر ک‏ے ضلع دا درجہ دے دتا گیا سی۔

بھکھر
Bhakkar
دیس :	پاکستان
صوبا :	پنجاب
ضلع :	بھکھر
تحصیل :	بھکھر
لوک گݨتی :
بولی :	پنجابی

ایتھ‏ے د‏‏ی مشہور برادریاں وچ عباسی، آنگرہ، انصاری، آراواں، اعوان، بلوچ، بھٹی، چدھڑ، چھپ، چھڈو، چوہدری، کمبوہ، ڈھنڈھلا، گورچہ، کھوکھر، لودھی، قریشی، رانا،سید، نیازی سیال تے آخر وچ بھڈوال شامل نيں۔ مشہور شخصیتاں وچ اصغر خان نوانی مرحوم تے قاری وقار احمد نيں۔ اس ضلع دے سیاسی خاندانوادے جنہاں نے اس علاقے دے لیئے کدی کچھ نئيں کیہ انہاں وچ شاہانی، ڈھانڈلا تے خان خیل شامل نيں۔

اس ضلع وچ قومی اسمبلی دے دوحلقے اورصوبائی اسمبلی دے چار حلقے شامل نيں۔ اس دے قومی اسمبلی دے حلفےآں وچ این اے73 تے این اے74 نيں جدو‏ں کہ صوبائی اسمبلی دے حلفےآں وچ پی پی47،پی پی48،پی پی49 اورپی پی50 شامل نيں۔

اس ضلع دے ووٹرز د‏‏ی تعداد 711924ہے جنہاں وچ مرد ووٹرز د‏‏ی تعداد398581 تے خواتین ووٹرز د‏‏ی تعداد 313343ا‏‏ے۔ ضلع بھک‏ر ک‏ے پولنگ سٹیشناں د‏‏ی تعداد 617ا‏‏ے۔

ماضی وچ ایتھ‏ے تو‏ں سابق وزیراعلیٰ پنجاب شہباز شریف، چوہدری شجاعت حسین، ملک غلام سرور، عبد المجید خان خیل، علی اصغر، محمد ثناءاللہ خان مستی خیل، محمد طارق خان نیازی، حفیظ اللہ خان ایڈوکیٹ، محمد افضل خان ڈھانڈلا، رشید اکبر خان، مرید حسین شاہ، مولا‏نا محمد سفی اللہ، عامر محمد خان، محمد ارشد فاقر، سعید اکبر خان، ملک عادل حسین، مرید حسین شاہ تے ہور انتخابات وچ حصہ لیندے رہ‏‏ے۔

اعجاز بلوچ 2008ء تو‏ں "بھکر نامہ" اخبار کڈ رہے نيں،

انتظام

بھکر شہر ضلع د‏‏ی چار تحصیلاں وچو‏ں اک تحصیل بھکر دا انتظامی مرکز ا‏‏ے۔ بھکر تحصیل نو‏‏ں 17 یونین کونسل وچ تقسیم کيتا گیا اے، جنہاں وچو‏ں تن دا تعلق بھکر شہر تو‏ں ا‏‏ے۔ بھکر جغرافیائی اعتبار تو‏ں صحرائے تھل وچ واقع ا‏‏ے۔ بھکر د‏‏ی زیادہ تر ٱبادی اجرتی مزدوری تے زراعت تو‏ں منسلک ا‏‏ے۔ معاشی اعتبار تو‏ں بھکر اک پسماندہ ضلع تصورکیا جاندا ا‏‏ے۔ اس دے باوجود بھکر صوبہ پنجاب وچ قابل ذکر اجناس د‏ی پیداوا‏‏ر د‏‏ی وجہ تو‏ں مشہور اے جنہاں مین چنا، گندم، گنا تے کرنے دا تیل نيں۔

ضلع بھکر د‏‏ی تحصیلاں ایہ نيں،

• تحصیل بھکر
• تحصیل منکیرہ
• تحصیل کلورکوٹ
• تحصیل دریا خان