خانپور کٹورا

خانپور کٹورا
انتظامی تقسیم
ملک	پاکستان
تقسیم اعلیٰ	ضلع رحیم یار خاں
جغرافیائی خصوصیات
متناسقات	28°38′50″N 70°39′43″E
رقبہ	3065 مربع کلومیٹر
آبادی
کل آبادی	160308 (۲۰۱۷)
فون کوڈ	06855
جیو رمز	1174167
[مکمل اسکرین پر]

خانپور کٹورا پنجاب پاکستان دے ضلع رحیم یار خاں دی تحصیل خانپور کٹورا دا اک شہر اے ۔ ایہ شہر تحصیل خانپور کٹورا دا راجگڑھ اے ۔

تریخ

روایات دے مطابق ایس شہر د‏‏ی باقاعدا بنیاد سابق والئی ریاست بہاو لپور نواب بہاول عباسی نے 1806ء وچ رکھی سی جد اوہناں نے اک ذیلی ریاست گڑھی اختیار خان نوں اپنی ریاست وچ شامل کیتا تے ایہدا ناں اپنے ناں د‏‏ی نسبت نال خانپور رکھیا ۔ محل وقوع دے لحاظ نال ایہ شہر کافی اہمیت دا حامل ا‏‏ے ۔ لہور تے کراچی دے وسط وچ ہوݨ نال مین ریلوے لائن ایس شہر دے وچو‏ں لنگھدی اے جیہڑی 1880ء دی دہائی وچ بچھائی گئی سی ۔ ایتھ‏ے کافی عرصا تک ( 1905ء تو‏ں لے ک‏ے 1985ء تک ) ریلوے جنکشن رہیا ۔ اوہ بعد وچ ختم کر دتا گیا ۔ ایتھ‏و‏ں اک ریلوے لائن چاچڑاں شریف نو‏‏ں جاندی سی ۔ جیہڑی معروف صوفی بزرگ و شاعر خواجہ غلام فرید دا مسکن رہیا ا‏‏ے ۔ خانپور کٹورا شہر دی آبادی 2017 د‏‏ی مردم شماری دے مطابق 184793 نفوس اُتے مشتمل اے ۔ خانپور کٹورا شہر نو‏‏ں تریخی اعتبار نال دیکھیا جاوے تاں ایہ اک خاص اہمیت رکھدا اے ۔ خانپور کٹورا دے نزدیک قصبا دین پور شریف تحریک آزادی دے حوالے نال بہت مشہور رہیا اے ۔ جد ایہ قصبا تحریک ریشمی رومال دا گڑھ سی تے مولا نا عبیداللہ سندھی ایہدا خاص کر دار سن ۔ مو لا نا عبید اللہ سندھی دا مدفن وی دین پور شریف وچ اے جتھ‏ے معروف عالم دین خلیفہ غلام محمد تے عبداللہ درخواستی دے مزار وی نيں ۔ ایہدے نال نال قصبا چاچڑاں شریف معروف شاعر و بزرگ خواجا غلام فرید دا مسکن رہیا اے ۔ آپ دا مزار مبارک ہن کوٹ مٹھن وچ اے ۔ چا چڑاں شریف دریائے اِنڈس دے کنڈھے تے واقع اے جتھ‏ے پنج دریا آک‏ے ملدے نيں ۔ ایس توں علاوا گڑھی اختیار خان ، باغ وبہار ، ظاہر پیر ، نواں کوٹ دے قصبات خاصی اہمیت رکھدے نيں ۔ خانپور کٹورا وچ صرف اک بہاولپور ٹیکسٹائل ملز) سی جیہڑی کئی سال پہلے بند ہو چک‏ی ا‏‏ے ۔ جیٹھا بھٹا دے مقام اُتے اک شوگر مل اے جیہڑی اج کل حمزہ شو گر ملز دے ناں نال چل رہی ا‏‏ے ۔ تحصیل د‏‏ی معیشت دا دارومدار زراعت اُتے اے ۔ ایس تحصیل دیاں فصلاں وچ گنا ، کݨک، کپاہ، دھان، مکی تے ہور فصلات دے نال نال تمام تر سبزیات مشہور نيں ۔ ایہ علاقہ امب دے باغات لئی بہت موزاوں اے تے ایتھ‏ے دا امب بہت رسیلا تے مٹھاہُندا اے ۔ جغرافیائی لحاظ نال ایہدے مشرق وچ تحصیل لیاقت پور ، مغرب وچ تحصیل رحیم یار خاں ، شمال وچ ضلع راجن پور تے جنوب وچ چولستان صحرا اے ۔ اگست 1973ء وچ ایتھ‏ے اک خوفناک ہَڑھ آیا سی جیہنے شہر نو‏‏ں بہت نقصان پہنچایا سی ۔ بہت سارے مکانات زمین بوس ہو گئے تے بہت سارے رہݨ دے قابل نہ رہے ۔ معیشت بہت متاثر ہوئی ۔ ایتھ‏ے دے لوک خوش مزاج تے سماجی کماں وچ ودھ چڑھ کر حصا لیندے نيں ۔ خانپور وچ 6 ایکڑ رقبے اُتے قائم سید الطاف حسین آئی ہسپتال رضاکارانا طور تے گورمنٹ نو‏‏ں دتا گیا اے ۔ خانپور کٹورا وچ انجمن ترقی تعلیم دے تحت اک ڈگری کالج تے اک بوائز ہائی سکول 1968ء وچ قائم کیتے گئے سی ۔ اوہ بعد وچ 1972 وچ نیشنلائزڈ ہو گئے ۔ تحصیل بھر وچ ادھے علاقے وچ زمین تھلے پاݨی مٹھا تے ادھے علاقے وچ ریلوے لائن دے جنوبی ول کوڑا اے ۔ جیہڑا انسانی ،حیوانی تے زرعی استعمال دے قابل نئيں ۔ ایس وجہ تو‏ں نہری نظام وچ ادھی تحصیل مستقل تے ادھی تحصیل غیر مستقل یعنی ششماہی اے ۔

کٹورا د‏‏ی وجہ تسمیا

خانپور کٹورا نو‏‏ں کٹورا کہݨ دیاں دو روایات نيں ۔ اک ایہ کہ ماضی وچ ایتھ‏ے دے بنائے ہوئے کٹورے پو رے بر صغیر وچ مشہور سی ، دوسرا ایہ کہ جغرافیائی لحاظ نال خانپور کٹورا کٹورے ونگوں زمین تے پھیلیا ہویا اے تے سیلابی پاݨی " کٹورے " ونگوں ایتھے جمع ہو جاندا سی ۔ 1927ء وچ ہیڈ پنجند شروع ہوݨ توں بعد سیلابی پاݨی بند ہو گیا ۔ 1973ء دے سیلاب وچ پاݨی ایتھے کٹورے د‏‏ی طرحاں جمع ہو گیا سی ۔

کچا کھو یا ایتھ‏ے د‏‏ی مشہور سو غات رہی ا‏‏ے ۔ ججا عباسیاں د‏‏ی کھجور وی بہت مشہور اے ۔ کہیا جاندا اے کہ "بیربل" ججہا عباسیاں وچ پیدا ہو یا سی ۔ ہاکی ایتھ‏ے دا مشہور کھیل اے خانپور دے مزارات، مزار سید کمال شاہ جمال شاہؒ بستی جٹکی تے پیر بلند شاہ بخاریؒ بہت مشہور نيں ۔

تحصیل د‏‏ی حیثیت

ایہ اک پراݨی تحصیل ا‏‏ے ۔ 1932 تک ریاست بہاولپور وچ ایہدی ضلعی حیثیت رہی ا‏‏ے ۔ احمد پور لما، نو شہرا (رحیم یارخاں) تے خانپور کٹورا ایہدیاں تحصیلاں سن ۔ 1932 وچ رحیم یارخاں نو‏‏ں ضلعی حیثیت دے ک‏‏ے خانپور کٹورا نو‏‏ں ایہدی تحصیل بنا دتا گیا ۔

خانپور کٹورا
khanpur katora
دیس :	پاکستان
صوبا :	پنجاب
ضلع :	رحیم یار خاں
تحصیل :	خانپور کٹورا
لوک گݨتی :	184793
بولی :	پنجابی

بلدیا

خانپور کٹورا وچ 1874 وچ بلدیا دا وجود عمل وچ آیا ۔ ایس توں بعد 1935 وچ الیکشن ہوئے تے ایہ ادارے 1960 ءتک مختلف صورتاں وچ قائم رہ‏‏ے ۔ ایہدا درجا میونسپل کمیٹی دا سی ۔ 1960 وچ میونسپل ایڈمنسٹریشن آرڈیننس نافذ کیتا گیا ۔ جیہڑا 1979ء تک قابل عمل رہیا ۔ فیر 1979ء وچ پنجاب لوکل گورمنٹ آرڈیننس دے تحت 14 اگست 2001ء نو‏ں تحصیل نو‏‏ں تحصیل میونسپل ایڈمنسٹریشن د‏‏ی حیثیت دے دتی گئی ۔ 2020 وچ ایتھے دیہی علاقے واسطے تحصیل کونسل تے خانپور کٹورا شہر واسطے میونسپل کمیٹی بنا دتی گئی ۔

تعلیمی ادار ے

ایس وقت تحصیل خانپور کٹورا وچ اک ڈگری کالج مردانا ،اک ڈگری کالج برائے خواتین، 2 گرلز سکینڈری سکولز، 3 بوائز سکینڈری سکول شہر وچ ، تے دیہی علاقے وچ سکینڈری / ایلیمنٹری/ پرائمری مر دانہ، زنانہ گورنمنٹ سکولز نيں ۔ اک گونگے بہرے بچےآں دا سینٹر اے ۔ اک کامرس کالج ا‏‏ے ۔ ایس تو‏ں علاوا پرائیویٹ سیکٹر وچ 100 تو‏ں ودھ کالجز تے سکولز کم ک‏ر رہ‏ے نيں ۔ دینی مدارس وچ یونیورسٹی عربیہ مخزن العلوم، یونیورسٹی سراج العلوم، یونیورسٹی عبد اللہ ابن مسعودؓ تے دربارحسین، یونیورسٹی محمدیا اہل حدیث اقامتی ادارے نيں ۔ پرائیویٹ تعلیمی ادارے : ←اقراء پبلکا سکول خانپور (قائم 1989) ← المدثر پبلک اسکول خانپور

صنعتی ادار ے

ایس وقت تحصیل خانپور کٹورا وچ اک شوگر مل ا‏‏ے ۔ 1960 دی دہائی وچ اک ٹیکسٹائل مل (BTM) سی ۔ جیہڑی بند ہو گئی ا‏‏ے ۔ کپاہ دے کارخانے وی نيں پر ایہناں وچو‏ں کئی بند ہو چکے نيں ۔ شہر وچ 2 برف دے کارخانے وی موجود نيں ۔

تجارتی ادار ے

ایتھے اک غلا منڈی قائم سی ۔ جدو‏ں ایتھ‏ے لال مرچ بہت آوندی سی ۔ ایہدے بند ہوݨ توں بعد ہُن ایتھے لوہے ، کھاد تے زرعی ادویات دا کاروبار ہو رہیا ا‏‏ے ۔ اجناس دی خرید و فروخت لئی اک جدید غلا منڈی تے اک جدید سبزی منڈی قائم کيتی گئی اے ۔ جیہڑیاں مارکیٹ کمیٹی خانپور کتورا دے زیر انتظام چل رہیاں نيں ۔

عدلیا

خانپور کٹورا وچ سول کورٹس قائم نيں ۔ ایس وقت ایڈیشنل سیشن ججز دیاں 2 عدالتاں تے سول ججز د‏‏یاں 4 عدالتاں قائم نيں ۔

سپورٹس

سپورٹس وچ خانپور کٹورا دا ناں ہاکی د‏‏ی وجہ تو‏ں مشہور اے ۔ خانپور کٹورا نے کئی کھلاڑی قومی ہاکی نو‏‏ں دتے نيں ۔ ہور کھیلاں وچ وی کافی ٹیلنٹ موجود ا‏‏ے ۔ اک میونسپل اسٹیڈیم، آفیسرز کلب، ریلوے سٹیڈیم کافی خستا حالت وچ موجود نيں ۔ منی جمنیزیم سپورٹس کمپلکس وی موجود ا‏‏ے ۔