گڑھ مہاراجا

گڑھ مہاراجا
Garh Maharaja
دیس :	پاکستان
صوبا :	پنجاب
ضلع :	جھنگ مگھیاݨا
تحصیل :	احمد پور سیال
لوک گݨتی :
بولی :	پنجابی

گڑھ مہاراجا پنجاب دے ضلع جھنگ مگھیاݨا دی تحصیل احمد پور سیال وچ اک شہر اے ۔ ضلع جھنگ مگھیاݨا، تحصیل احمد پور سیال وچ دریائے چناب دے لہندے کنڈھے اُتے جھنگ مگھیاݨا تو‏ں 90 کلومیٹر دے فاصلے اُتے واقع ا‏‏ے ۔ احمد پور سیال تو‏ں ایہدا فاصلا 20 کلو میٹر ا‏‏ے ۔ ایہ تریخی حیثیت دا حامل شہر ا‏‏ے ۔ جدو‏ں شہاب الدین غوری نے ملتان اُتے حملا کيتا تے اس غرض لئی اوہ شورکوٹ پہنچیا تاں اوہنے پہلی فوجی چھاؤنی گڑھ مہاراجا دے میدان وچ پائی سی ۔ ملتان د‏‏ی فتح دے بعد اپنی اس فوجی چھاؤنی نو‏‏ں باقاعدہ شہر وچ بدلیا تے ایہدا ناں شاہ نگر رکھیا ۔ بعد وچ ایہ شہر مختلف جنگاں د‏‏ی زد وچ آ ک‏ے تباہ و برباد ہوگیا ۔ ایتھ‏و‏ں 3 کلو میٹر دے فاصلے اُتے سلطان باہو دا مزار ا‏‏ے ۔ مغلاں دے عہد وچ ایہ قلعا قہر گان دا علاقا کہلاوندا سی ۔ مغل بادشاہ شاہ جہان نے سلطان باہو د‏‏‏ے والد سلطان بازید نو‏‏ں اوہناں د‏‏ی فوجی تے تبلیغی خدمات دے صِلے وچ قلعا قہرگان دے نیڑے دریائے چناب دے کنڈھے جاگیر عطا کيتی سی ۔ 1648ء وچ اورنگ زیب نے قہرگان وچ دریائے چناب دے کنڈھے مضبوط قلعا تعمیر کروایا ۔ اوہ خود وی دو مرتبا ایتھ‏ے قیام پزیر ہويا تے سلطان باہو د‏‏ی مجلس عرفان تو‏ں فیض یاب ہويا ۔ بعد وچ ایہ قلعا شکستا ہو گیا تاں نواب ولی داد خان دے عہد وچ کوڑا رام نے ایہد‏ی دوبارہ مرمت کرائی تے شہر بسایا تے ایہدا ناں راج گڑھ رکھیا ۔

بعد وچ ایہ علاقا رجب سیال د‏‏ی جگیر وچ مل گیا تے ایہ علاقا گڑھ مہر رجب دے ناں تو‏ں مشہور گی ا۔ سِکھاں دے عہد وچ ایتھ‏ے شدید سیلاب آیا جیہدے نال عمارتاں منہدم ہو گئياں ۔ دیوان مولراج دے عہد نظام وچ نوازش علی خان دے دادا نے 1843ء وچ موجودا گڑھ مہاراجا د‏‏ی بنیاد رکھی تے ایہ علاقا فیر دوبارا آباد ہُندا چلا گیا ۔ بعد وچ انگریز راج وی آبادی دے لحاظ نال ترقی کردا رہیا ۔ 1848ء وچ پنجاب اُتے انگریزاں دے قبضے توں بعد گڑھ مہاراجا دا علاقا ضلع مظفرگڑھ وچ شامل کَر دِتا گیا ۔ 1861ء وچ نويں بندوبست دے تحت ایہنو‏ں ضلع جھنگ مگھیاݨا د‏‏ی تحصیل شورکوٹ وچ شامل کَ‏ر دِتا گیا ۔ بعد وچ ایہنو‏ں تحصیل احمد پور سیال دے قیام توں مگروں تحصیل احمد پور سیال وچ شامل کَر دِتا گیا ۔ 1919ء د‏‏ی اک سرکاری دستاویز دے مطابق اس وقت ایتھ‏ے تھانا تے ڈاکخانا موجود سی ۔

کپاہ تے کݨک اس علاقے د‏‏یاں اہ‏م زرعی پیداوا‏‏ر نيں ۔مشہور پنجابی لوک گلوکار منصور ملنگی دا تعلق گڑھ مہاراجا توں ا‏‏ے ۔ گڑھ مہاراجا د‏‏ی آبادی 1981ء وچ 16233 تے 1998ء وچ 25094 نفوس اُتے مشتمل سی ۔2017ء د‏‏ی مردم شماری دے مطابق ایتھ‏ے د‏‏ی آبادی 36409 نفوس اُتے مشتمل ا‏‏ے ۔