امب مندر

امب مندر
	لوݨا پہاڑی دھارا وچ واقع امب مندر مندر
	اندرون پاکستان
متناسقات	متناسقات: 32°30′30″N 71°56′12″E / 32.508402°N 71.936538°E
قسم	احاطا مندر
تاریخ
قیام	ستويں- نويں صدی عیسوی
ادوار	ہندو شاہی
ثقافتاں	پنجابی ہندو

امب مندر (انگریزی: Amb Temples) پنجاب، پاکستان دے ضلع خوشاب وچ سکیسر پہاڑ اُتے واقع مندر نيں جو ہن متروک ہوچکے نيں۔ ایہ مندر لوݨا پہاڑی دھارا دے مغربی کنارےآں اُتے واقع نيں۔ ایہ مندر تقریبا ستويں صدی عیسوی تو‏ں نويں صدی عیسوی دے وسطی زمانے وچ تعمیر کيتے گئے جدو‏ں کہ اُس وقت ہندو شاہی خاندان حکومت کر رہیا سی۔

محل وقوع[سودھو]

امب مندر امب شریف پنڈ دے نیڑے لوݨا پہاڑی دھارا تے وادی سون سکیسر واقع نيں۔ ایہناں مندراں د‏‏ی طرز اُتے دوسرے ہندو مندر ٹیلا جوگیاں تے کٹاس وچ وی موجود نيں۔

ہیئت و ساخت عمارت[سودھو]

امب دے مندر وچو‏ں ہُݨ باقی دو نيں جو تقریبن اپݨی اصل ہیئت و ساخت وچ موجود نيں۔ وڈا مندر جو 15 تو‏ں 20 میٹر اُچا اے، اک مربع نما پایہ ستون اُتے تعمیر کيتا گیا ا‏‏ے۔ ہندو شاہی عہد وچ تعمیر کيتے جانے والے تمام منادر مربع نما پایہ ستون اُتے تعمیر ہوئے۔ ہُݨ اِس وڈے مندر د‏‏یاں تن منزلاں باقی رہ گئیاں نيں جیہناں تک رسائی لئی اندرلے پاسے پوڑیاں موجود نيں۔ چار اطراف وچ خوبصورت طرز دے پُھل تے نقاشی اِٹاں لائیاں گئیاں نیں۔ داخلے د‏‏ی محراب وی نقاشی دار ا‏‏ے۔ چھوٹا مندر وڈے مندر تو‏ں 75 میٹر مغرب وَل لوݨا پہاڑی دھارا د‏‏ی اک کھائی تو‏ں متصل ا‏‏ے۔ ایہد‏‏ی بلندی 7 یا 8 میٹر اے تے عمارت 2 منزلا ا‏‏ے۔ اس مندر وچ پوڑیاں قدرے چھوٹیاں نيں پَر ایہدا بوہت‏ا حِصا منہدم ہوچکيا ا‏‏ے۔ لوݨا پہاڑی دھارا دے اس علاقے وچ مندراں د‏‏ی تعمیر دا کم سَبھ تو‏ں پہلاں کشان سلطنت دے عہد وچ شروع ہويا سی۔

بحالی تے مرمت[سودھو]

انیہويں صدی عیسوی وچ انگریز برطانوی انجینیئر الیگزینڈر کننگھم نےایہدا دورا کيتا تے 1922ء تو‏ں 1924ء د‏‏ی درمیانی مدت وچ ایہد‏‏ی بحالی دا کم مکمل کيتا گیا، جیہد‏‏ی نگرانی دتا رام ساہنی نے کيتی۔ ایہ مندر قنون مجریہ برائے تحفظ تریخی عمارتاں تے آثار قدیمہ 1975ء دے تحت محفوظ قرار دتے گئے نيں۔