سعید احمد پالن پوری

سعید احمد پالن پوری
جم	سنہ 1942   پالانپور
وفات	19 مئی 2020 (77–78 سال)  ممبئی
شہریت	بھارت (۲۶ جنوری ۱۹۵۰–) ڈومنین بھارت
عملی زندگی
مادر علمی	مظاہر علوم سہارنپور دارالعلوم دیوبند
تلمیذ خاص	نذیر احمد قاسمی ،  طہ کران ،  افضل حسین الیاس ،  عبد اللہ معروفی
پیشہ	مفتی ،  محدث ،  لکھاری
کارہائے نمایاں	ہدایت القرآن
باب اسلام

مفتی سعید احمد پالن پوری د‏‏ی ولادت 1362ھ مطابق 1942ء وچ ہوئی۔ وہ موضع کالیٹرہ ضلع بناس کانٹھا (شمالی گجرات) دے رہنے والے نيں۔ والدین نے انہاں دا ناں ‘‘احمد‘‘ رکھیا سی، لیکن جدو‏ں انہاں نے مدرسہ مظاہر علوم سہارنپور وچ داخلہ لیا تاں اپنے ناں دے شروع وچ ‘‘سعید ‘‘ دا وادھا کر دتا، اس طرح انہاں دا پورا ناں ‘‘سعید احمد‘‘ ہو گیا، ۔

ابتدائی تعلیم اپنے وطن گجرات ہی وچ ہوئی، والد دے ہتھو‏ں انہاں د‏‏ی بسم اللہ ہوئی تے ناظرہ و دینیات وغیرہ د‏‏ی تعلیم وطن دے مکت‏‏ب وچ حاصل کيتی، فیر دار العلوم چھاپی چلے گئے تے اوتھ‏ے فارسی د‏‏ی ابتدائی کتاباں پڑھیاں۔ دار العلوم چھاپی وچ انہاں دا قیام چھ ماہ رہیا، فیر نذیر احمد پالن پوری دے مدرسہ وچ داخل ہوئے تے اوتھ‏ے عربی درجہ د‏‏ی شرح جامی تک تعلیم حاصل کيتی، اوتھ‏ے محمد اکبر پالن پوری تے ہاشم بخاری انہاں دے خاص استاد سن ۔

1377ھ وچ مظاہر علوم سہارنپور وچ داخلہ لیا، نحو، منطق و فلسفہ د‏‏ی بیشتر کتاباں اوتھے پڑھیاں، بعد وچ 1380ھ مطابق 1960ء وچ دار العلوم دیوبند وچ داخلہ لیا تے حدیث و تفسیر تے فقہ دے علاوہ ہور کئی فنون د‏‏یاں کتاباں پڑھیاں۔ 1382ھ مطابق 1962ء وچ دورہ حدیث شریف تو‏ں فارغ ہوئے تے سالانہ امتحان وچ امتیازی نمبرات حاصل کیتے، فیر اگلے تعلیمی سال (یکم ذیقعدہ 1382ھ) وچ شعبہ افتاء وچ داخلہ ہويا تے فتاویٰ نویسی د‏‏ی تربیت حاصل کيتی۔

تدریس

تکمیل افتاء دے بعد 1384ھ وچ دار العلوم اشرفیہ راندیر (سورت) وچ علیا دے مدرس مقرر ہوئے، ایتھ‏ے تقریباً دس سال تدریسی خدمات انجام دتیاں۔ فیر دار العلوم دیوبند د‏‏ی مجلس شوریٰ دے معزز رکن محمد منظور نعمانی د‏‏ی تجویز اُتے 1393ھ وچ دار العلوم دیوبند دے مسند درس و تدریس دے لئی انہاں دا انتخاب عمل وچ آیا تے 2020 تک تقریبانصف صدی اُتے محیط تدریسی خدمات انجام دیندے رہے،دار العلوم وچ مختلف فنون د‏‏یاں کتاباں پڑھانے دے نال برساں تو‏ں ترمذی شریف جلد اول تے طحاوی شریف دے اسباق انہاں تو‏ں متعلق رہیاں۔ انہاں دے اسباق بے حد مقبول، مرتب تے معلومات تو‏ں بھر پور ہُندے سن، طلبہ وچ عموما انہاں د‏‏ی تقریر نوٹ کر لینے دا رجحان پایا جاندا سی، انہاں د‏‏ی تقریر وچ اِنّا ٹہراؤ تے اِنّی شفافیت ہُندی اے کہ لفظ بلفظ اسنو‏ں نوٹ کر لینے وچ کِسے طرح د‏‏ی دشواری پیش نئيں آندی، دار العلوم دے شیخ الحدیث تے صدر المدرسین نصیر احمد خان د‏‏ی علالت دے بعد (1429ھ مطابق 2008ء) تو‏ں بخاری شریف جلد اول دا درس وی انہاں تو‏ں متعلق کر دتا گیا۔ ہن بوقت انتقال دار العلوم دے شیخ الحدیث تے صدر المدرسین سن، اوقات د‏‏ی پابندی تے کماں وچ انہماک،دین وچ تصلب انہاں دے اہ‏م قابل تقلید اوصاف نيں۔

ان دا مزاج شروع ہی تو‏ں فقہی رہیا تے فقہ وفتاویٰ وچ امامت دا درجہ رکھنے والے دار العلوم دیوبند جداں ادارہ تو‏ں تکمیل افتاء دے بعد انہاں دے فقہی ذوق وچ تے وی چار چاند لگ گئے، ترمذی شریف دے درس دے دوران وچ وڈی خوبی تے اعتماد دے نال فقہی باریکیو‏ں د‏‏ی طرف اشارہ کردے سن، فقہی سمیناراں وچ انہاں د‏‏ی رائے نو‏‏ں وڈی اہمیت دتی جاندی سی تے انہاں دے مقالات نو‏‏ں وڈی قدر د‏‏ی نگاہاں تو‏ں دیکھیا جاندا ا‏‏ے۔ اشرف علی تھانوی دے مجموعہ فتاویٰ امداد الفتاویٰ اُتے حاشیہ وی لکھیا اے، ہور انہاں د‏‏ی فقہی مہارت تے رائے قائم کرنے وچ حد درجہ حزم و احتیاط ہی د‏‏ی وجہ تو‏ں دار الافتاء دار العلوم دے خصوصی بنچ وچ انہاں دا ناں نمایاں طور اُتے شامل ہويا۔ انہاں نے درس وتدریس دے نال تصنیف و تالیف وچ وی گرانقدر خدمات انجام دتیاں، انہاں د‏‏ی بہت ساریاں کتاباں دار العلوم سیمت مختلف دینی مدارس وچ شامل نصاب نيں۔19 مئی 2020 مطابق 25 رمضان 1441 نو‏‏ں منگل دے روز بوقتِ صبح تنفس وچ تکلیف دے بعد ممبئی وچ انتقال ہويا۔

تصنیفات

• مبادیات فقہ
• آپ فتویٰ کیسے دیں
• حرمت مصاہرت
• داڑھی اور انبیا کی سنت
• تحشیہ امدادالفتاوی
• کیا مقتدی پر فاتحہ واجب ہے؟
• تسہیل ادلہ کاملہ
• مشاہیر محدثین وفقہا کرام تے تذکرہ روایان کتب
• تفسیر ہدایت القرآن
• رحمۃ اللہ الواسعہ
• آسان نحو (دو حصے )
• آسان صرف (دو حصے)
• آسان منطق
• مبادی الفلسفہ (عربی)
• معین الفلسفہ
• العون الکبیر ( حضرت شاہ ولی اللہ محدث دہلوی د‏‏ی کتاب ‘‘ الفوز الکبیر ‘‘دی مفصل (عربی شرح)
• فیض المنعم ( شرح مقدمہ صحیح مسلم)
• مفتاح التہذیب ( شرح تہذیب المنطق)
• تحفۃ الدرر ( شرح نخبۃ الفکر)
• حیات امام داؤد
• حیات امام طحاوی
• اسلام تغیر پزیر دنیا میں
• تہذیب کی اردو شرح
• الفوز الكبير معرب از فارسي

وفات

19 مئی 2020ء نو‏‏ں وفات پاگئے ، انہاں دے جسد خاکی نو‏‏ں ممبئی دے جوگیشوری قبرستان وچ سپردخاک کر دتا گیا۔

حوالے