سعید بن عامر بن خدیم
ناں ونسب
[سودھو]سعید نام، سلسلہ نسب ایہ اے، سعید بن عامر بن خدیم بن سلامان بن ربیعہ بن سعد ابن جمح بن عمروبن بصیص بن کعب، ماں دا ناں اروی سی، نانہالی سلسلہ نسب ایہ اے اروی بنت ابی معیط بن ابی عمروبن امیہ بن عبدشمس بن عبد مناف [۱]
اسلام وہجرت
[سودھو]غزوۂ خیبر دے پہلے مشرف باسلام ہوئے،اسلام لیانے دے بعد ہجرت کرکے مدینہ آگئے۔ [۲]
غزوات
[سودھو]مدینہ آنے دے بعد سب توں اول غزوۂ خیبر وچ شریک،فیر تمام لڑائیاں وچ آنحضرتﷺ دے ہمرکاب رہے۔ [۳]
جنگ یرموک
[سودھو]حضرت عمرؓ دے عہدِ خلافت وچ جدوں حضرت ابو عبیدہؓ نے یرموک دی مہم دے لئی ہور امدادی فوج طلب کيتی تاں حضرت عمرؓ نے انہاں نوں اک جمعیت دے نال روانہ کيتا اس مہم وچ انہاں نے وڈے نمایاں کارنامے دکھائے۔
حمص دی گورنری
[سودھو]عباس بن غنم دی وفات دے بعد حضرت عمرؓ نے انہاں دی جگہ ابن عامر نوں حمص دی گورنری اُتے مامور کیا، انہاں دے عہدِ حکومت وچ کِسے نے حضرت عمرؓ نوں اطلاع دتی کہ سعید اُتے جنون دا اثر رہندا اے ،آپ نے انہاں نوں تحقیق دے لئی طلب کیا، اس طلبی اُتے حمص دا والی اس سروسامان توں آیا کہ ہتھ وچ اک عصا سی تے کھانے دے لئی اک پیالہ،حضرت عمرؓ نے پُچھیا بس ايسے قدر سامان اے ،عرض کیا،اس توں زیادہ اورکس چیز دی ضرورت اے، پیالہ وچ کھاندا ہاں تے عصا اُتے زادراہ لٹکاندا ہون، پُچھیا ميں نے سنیا اے تسيں اُتے جنون دا اثر اے، ابن عامر نے اس توں انکار کیا، حضرت عمرؓ نے فرمایا، فیر مینوں کِداں اطلاع ملی کہ تسيں اُتے غشی دے دورے ہُندے نيں ،کہیا ہاں سچ اے ،اس دا سبب ایہ اے کہ حبیب بن عدی دے مصلوب ہُندے وقت وچ وی موجود سی تے اوہ اس حالت وچ قریش دے لئی بددعا کردے سن تے چونکہ وچ وی قریشی ہون، اس لئی جدوں ایہ منظرسامنے آندا اے تاں غشی دی سی کیفیت طاری ہوجاندی اے ،اس تحقیقات دے بعد حضرت عمرؓ نے واپس کرنا چاہیا،ابن عامر نے جانے توں انکار کیا، مگر حضرت عمرؓ نے مجبور کرکے واپس کيتا۔ [۴]
وفات
[سودھو]سنہ وفات وچ اختلاف اے ،بعض 19اوربعض 21 دسدے نيں،وفات دے وقت چالیس سال دی عمر سی۔
فقرودرویشی
[سودھو]ابن عامرؓ کازہدوتقویٰ درجۂ کمال نوں پہنچیا ہواسی، حمص دی گورنری دے زمانہ وچ اس فقیرانہ شان توں رہندے سن ؛کہ انہاں وچ تے عام مساکین وچ کوئی امتیاز باقی نہ رہیا سی، حضرت عمرؓ جدوں حمص گئے تاں اوتھے دے فقراء دے معاش دا انتظام کرنے دے لئی انہاں دی لسٹ طلب کيتی، لسٹ تیار ہوکے آئی تاں منجملہ اورناواں دے اک ناں سعید بن عامر وی سی، حضرت عمرؓ نے پُچھیا، ایہ سعید بن عامر کون نيں؟ لوکاں نے عرض کيتا امیر المومنین ساڈے اورآپ دے امیر آپ نے حیرت توں پُچھیا کہ تواڈا امیر تے فقیر! وظیفہ کيتا کردا اے ؟ لوکاں نے کہیا، اسنوں اوہ ہتھ نئيں لگاندے،حضرت عمرؓ ایہ زہد وورع سن کر رونے لگے اورفورا ًاک ہزار دینار دی تھیلی ابن عامر دے پاس بھیجی کہ اسنوں اپنی ضروریات وچ صرف کرن، سعید نے اسنوں دیکھدے ہی اناللہ واناالیہ راجعون پڑھیا، بیوی نے پُچھیا خیریت اے ،کیا امیر المومنین نوں خدانخواستہ کوئی گذند پہنچیا ،فرمایا اس توں زیادہ اہم حادثہ اے ،بیوی نے کہیا کيتا قیامت آگئی، فرمایا قیامت توں وی زیادہ خطرناک،انہاں نے کہیا آخر معاملہ کيتا اے ،فرمایا دنیا فتنےآں نوں لے کے میرے پاس آئی اے اوہ بولاں فیر کوئی تدارک کردو، انہاں نے ایہ تدارک کيتا کہ پوری رقم اک تاں وڈے وچ ڈال دتی تے ساری رات نماز پڑہندے رہے،صبح نوں جدوں اسلامی لشکر ادھر توں گذرا تاں کل روپیہ اٹھاکر اس دی ضروریات دے لئی دیدتا۔ [۵]
محکوم دی ہمدردی
[سودھو]محکوماں دی ہمدردی وغمخواری آپ دا نمایاں وصف سی ،جہاں حاکم رہے اوتھے دی رعایا آپ دی ہمدردی دی گرویدہ رہی ،شام دی رعایا آپ توں بہت خوش رہندی سی، اک مرتبہ حضرت عمرؓ نے دریافت کيتا کہ شام والے تسيں توں اس قدر محبت کیوں کردے نيں، کہیا ميں انہاں دی گلہ بانی دے نال انہاں دی غمخواری وی کردا ہون، آپ نے خوش ہوکے دس ہزار دی گراں قدر رقم انہاں نوں دینا چاہی ،انہاں نے ایہ کہہ کے لینے توں انکار کر دتا کہ میرے گھوڑےآں تے غلاماں دی آمدنی میرے لئی کافی اے، وچ چاہندا ہاں کہ مسلماناں دا کم فی سبیل اللہ کراں، حضرت عمرؓ نے اصرار کيتا کہ اسنوں لے لو، واپس نہ کرو، اک مرتبہ آنحضرتﷺ مینوں کچھ مال دتا سی ميں نے وی تواڈی طرح ایہی جواب دے کے واپس کرنا چاہیا سی، تاں آپ نے فرمایا کہ جے بغیر سوال دے اللہ دے تاں اسنوں لے لیا کرو کہ اوہ اس دا عطیہ اے۔