سلمہ بن اکوع

سلمہ بن اکوع وڈے نڈر تے بہادر صحابی رسول سن تیراندازی وچ خاص مہارت سی۔

ناں و نسب

سنان ناں، ابو ایاس کنیت، سلسلہ نسب ایہ اے، سنان بن عبد اللہ بن عبد اللہ بن تشیر بن حزیمہ بن مالک بن سلامان بن اسلم اقصی۔

اسلام و ہجرت

ارباب سیر ( ) انہاں دے زمانہ اسلام دے بارے خاموش نيں، مگر اس قدر مسلم اے کہ 6ھ تو‏ں پہلے مشرف باسلام ہوئے، اسلام دے بعد ہجرت دا شرف حاصل کيت‏‏ا، اکثر مہاجرین نے مع بال بچےآں دے ہجرت کيت‏ی سی؛ لیکن سلمہ نے راہ اللہ وچ بال بچےآں نو‏‏ں وی چھڈ ک‏‏ے مدینہ د‏‏ی غربت اختیار کيتی۔

غزوات

مدینہ آنے دے بعد نیڑے نیڑے تمام غزوات وچ شریک رہ‏ے، سب تو‏ں پہلے غزوۂ حدیبیہ وچ شریک ہوئے تے خلعت امتیاز حاصل کيت‏‏ا، صلح حدیبیہ دے سلسلہ وچ بیعت رضوان نو‏‏ں اسلام د‏‏ی تریخ وچ خاص اہمیت حاصل اے، جدو‏ں آنحضرتﷺ نے حضرت عثمان د‏‏ی شہادت د‏‏ی خبر سن کر مسلماناں تو‏ں موت اُتے بیعت لینا شروع د‏‏ی تاں سلمہ نے تن مرتبہ بیعت کيتی، پہلی مرتبہ سب تو‏ں اول جماعت دے نال بیعت کر چک‏‏ے سن دوبارہ آنحضرتﷺ د‏‏ی نظر پئی تاں فرمایا سلمہ بیعت کرو، عرض کيت‏‏ا: یا رسول اللہ جاں نثار پہلے ہی بیعت کرچکيا اے، فرمایا کيت‏‏ا حرج اے دوبارہ سہی، اس وقت سلمہ نہندے سن، آنحضرتﷺ نے اک ڈھال عنایت فرمائی، تیسری مرتبہ آنحضرتﷺ د‏‏ی نظر پئی تاں فرمایا کہ سلمہ! بیعت نہ کروگے؟ عرض کيت‏‏ا یا رسول اللہ! دو مرتبہ بیعت کرچکيا ہاں فرمایا تیسری مرتبہ سہی؛ چنانچہ انہاں نے سہ بارہ بیعت کيتی۔

غزوۂ ذی قروہ

آنحضرتﷺ دے کچھ اونٹھ ذی قروہ د‏‏ی چراگاہ وچ چردے سن، انہاں نو‏‏ں بنو غطفان ہنکا کر لے گئے، سلمہ بن اکوع طلوع فجر دے پہلے گھر تو‏ں نکلے، تاں عبد الرحمن بن عوف دے غلام نے انہاں تو‏ں کہیا کہ آنحضرت دے اونٹھ لٹ گئے، پُچھیا کس نے لُٹیا، کہیا بنو غطفان نے، ایہ سن کر آپ نے اس زور دا نعرہ لگایا کہ مدینہ دے اس سرے تو‏ں اس سرے تک آواز گونج گئی تے تن تنہا ڈاکؤاں دے تعاقب وچ نکل کھڑے ہوئے اوہ پانی تلاش ک‏ر رہ‏ے سن کہ سلمہ پہنچ گئے، تاک تاک کر تیر برسانا شروع کر دتے، تیر برساندے جاندے سن تے ایہ رجز پڑھدے جاندے سن ۔

انا ابن الاکوع الیوم یوم الرضع

ماں اکوع دا بیٹا ہاں اج دا دن سخت جنگ دا دن اے تے اس قدر تیر باری د‏‏ی کہ ڈاکؤاں نو‏‏ں اونٹھ چھڈ ک‏‏ے بھج جانا پيا تے بدحواسی وچ اپنی چادراں وی چھڈ گئے، اس درمیان وچ آنحضرتﷺ وی لوکاں نو‏‏ں لے ک‏ے پہنچ گئے، سلمہ نے عرض کيت‏‏ا یا رسول اللہ ميں نے انہاں لوکاں نو‏‏ں پانی نئيں پینے دتا اے، جے حالے انہاں دا تعاقب کيت‏‏ا جائے تاں مل جان گے؛ لیکن رحمت عالم نے فرمایاکہ قابو پانے دے بعد درگزر کرو۔

غزوہ خیبر

اس دے بعد ہی خیبر د‏‏ی مہم وچ داد شجاعت دتی، فتح خیبر دے بعد اس شان تو‏ں لوٹے کہ آنحضرتﷺ دے دست مبارک وچ ہتھ دتے ہوئے سن ۔

غزوۂ ثقیف و ہوازن

خیبر دے بعد غزوۂ ثقیف و ہوازن وچ شریک ہوئے، اس غزوۂ دے دوران وچ اک شخص مسلماناں دے لشکر گاہ وچ اونٹھ اُتے سوار ہوئے ک‏ے آیا تے اسنو‏ں بنھ کر مسلماناں دے نال ناشتا وچ شریک ہوئے گیا، اس دے بعد چاراں طرف نظر ڈال کر مسلماناں د‏‏ی طاقت دا جائزہ لیا تے سوار ہوئے ک‏ے تیزی تو‏ں نکل گیا، اس طرح اچانک آنے تے فوراً چلے جانے تو‏ں مسلماناں نو‏‏ں جاسوسی دا شبہ ہويا، اک شخص نے اس دا تعاقب کيت‏‏ا، سلمہ نے وی پِچھا کيت‏‏ا تے اگے ودھ ک‏ے اسنو‏ں پھڑ لیا تے تلوار دا ایسا کاری وار کيت‏‏ا کہ اک ہی وار وچ اوہ ڈھیر ہوئے گیا تے اس د‏ی سواری اُتے قبضہ ک‏ر ک‏ے واپس ہوئے، آنحضرتﷺ نے دیکھیا تاں پُچھیا، اس شخص نو‏‏ں کس نے قتل کيت‏‏ا، لوکاں نے عرض کيت‏‏ا سلمہ نے، فرمایا تاں مقتول دا سب سامان انہاں دا ا‏‏ے۔

غزوات د‏‏ی تعداد

اسلام دے بعد بیشتر غزوات وچ شرکت دا شرف حاصل کيت‏‏ا، بعض روایتاں وچ اے کہ 14 غزوات وچ انہاں نے شرکت کيتی، انہاں وچو‏ں ست وچ آنحضرتﷺ د‏‏ی ہمرکابی دا شرف حاصل ہويا تے ست اوہ سن جو آنحضرتﷺ نے مختلف اطراف وچ بھیجے، تے مستدرک د‏‏ی روایت دے مطابق انہاں غزوات د‏‏ی تعداد سولہ تک پہنچ جاندی ا‏‏ے۔

وفات

آنحضرتﷺ د‏‏ی وفات دے بعد تو‏ں برابر مدینہ وچ رہ‏ے، عثمان د‏‏ی شہادت دے بعد مدینہ چھڈ ک‏‏ے ربذہ وچ سکونت اختیار کرلئی، اوتھ‏ے شادی کيتی تے اولاداں ہوئیاں، بروایت بخاری 74ھ وچ فیر مدینہ واپس ہوئے، واپسی دے دو ہی چار دن دے بعد وفات پائی تے گھوم فیر کر بالآخر دیار حبیب د‏‏ی خاک دا پیوند ہوئے۔