لہندا ژوؤ راجٹبر
لہندا ژوؤ راجٹبر ویلہ ( چینی : 西周 ; پنائن انگریزی : Western Zhou ) پرانے چین دے ژوؤ راجٹبر ویلے دے پہلے حصے نوں کہندے ہن ۔
شروات
[سودھو]ژوؤ ویلے دا شروع تدّ ہویا جدوں ژوؤ خاندان دے راجے وو ( 周武王 , ژوؤ وو وانگ ) نے ( لگبھگّ ) 1046 ق م وچّ لڑی گئ موئے دے لڑائی وچّ اس ویلے تخت نشین شانگ راجٹبر نوں ہراکے اوہناں دا تختہ پلٹ دتا ۔ جدوں شانگ سمراٹ نے ( جسدا نام اتفاق نال راجا ژوؤ سی ، حالانکہ اسدا ژوؤ راجٹبر نال کوئی تعلق نہیں ) ویکھیا کہ شانگ فوجاں ہار چکی ہن تاں اسنے اپنے محل نوں اگّ لگا لئی اتے آپ نوں وی جلاکے مار لیا ۔ راجا وو پھر چین دے بادشاہ بنے اتے انھاننے ژوؤ سلطنت دی نیہہ رکھی ۔ بادشاہ وو نوں اک انصاف پسند اتے قابل بادشاہ دے روپ وچّ یاد کیتا جاندا ہے ۔ انھاننے اپنے ماتحت اپنے بھرا -بندھوان تے سپہ سالاراں نوں بہت سارے چھوٹے - موٹے راج - ریاستاں دتیاں ۔ بادشاہ وو دا انتقال اوہناں دی جت دے کجھ ہی سال بعد ہو گیا ۔ [۱]
لہندے ژوؤ دا انت
[سودھو]جو ریاستاں بادشاہ وو نے بنائیاں سن اوہ کہن نوں تاں ژوؤ بادشاہ دے ماتحت سن ، لیکن ہولی - ہولی اوہ آزاد راجاں دی طرحاں بنّ گئیاں ۔ 771 ق م وچّ شمال توں آئے قبیلےآں نے اپنے حملیاں نال ژوؤ سلطنت نوں ویئی دریا دی وادی توں( جو اجوکے چین دے گانسو اتے شانشی صوبےآں وچّ پیندی ہے ) کھدیڑ دتا ۔ اسدے بعد ژوؤ راج - نظام دے لوک ہٹکے چڑھدے نوں چلے گئے اتے بادشاہ دے پروار دی ساری طاقت ختم ہو گئی ۔ اوہناں دے ماتحت جو ریاستاں سن ہن اوہ اپنے معاملے اپنے آپ چلان لگیاں ۔ اس ویلے نوں چینی اتہاس وچّ چڑھدا ژوؤ ویلہ کیہا جاندا ہے ۔
لہندے ژوؤ ویلے دے پڑھائی وچّ مشکلاں
[سودھو]چین دے ہور ویلےآں دے مقابلے وچّ اتہاسکاراں نوں لہندا ژوؤ ویلہ دے رہند کھوہند اتے لکھائیاں بہت گھٹّ ملی ہن ۔ اس توں اس ویلے دے سماج ، سیاست اتے مالی حالت دے بارے وچّ پوری جانکاری ملنا مشکل رہا ہے ۔ مثال لئی ایہہ ٹھیک توں پتہ نہیں ہے کہ ویئی دریا وادی دی ہار دے بعد ژوؤ سمراٹ اچانک انھے کمزور کیوں پے گئے دی اوہناں دے پروار دی ساری طاقت ہی ختم ہو گئی ۔ کجھ ودوان اندازا لگاندے ہن دے ہو سکدا ہے سمراٹ دے خزانے وچّ زیادہ پیسہ اوتھوں ہی آؤندا ہو اتے اسدے جاندے ہی شاہی خزانے وچّ بادشاہ دی شتی بنائے رکھن دی اہلیت نہیں رہی ہو ، لیکن ایہہ سبھ بناں پرمان دے اندازا- بھر ہی ہن ۔ [۲][۳]
ایہہ وی ویکھو
[سودھو]- چین دے راجٹبر
- شانگ راجٹبر
- ژوؤ راجٹبر
- شمالی اتے دکھنی راجٹبر
- تانگ راجٹبر
- تن راجشاہیاں
- اتری اتے دکھنی راجٹبر
- ہان راجٹبر
- ساؤ ویئی راج
- چڑھدا وو راج
- شُو ہان راج
- جن راجٹبر
- بہار تے خزاں ویلہ
- لہندا ژوؤ ویلہ
- ژوؤ راجٹبر
- چین دے راجٹبر
- چن راجٹبر
حوالے
[سودھو]- ↑ The formation of Chinese civilization: an archaeological perspective, Kwang-chih Chang, Pingfang Xu, Sarah Allan, Liancheng Lu, Yale University Press, 2005, ISBN 978-0-300-09382-7, ... The Zhou state that conquered the great Shang dynasty and founded the Western Zhou dynasty was small, and the question of how to rule over such a vast territory was a crucial problem ... The Zhou kings established secondary capitals as a means to rule over their royal domains and to create a stable base for controlling the local rulers ...
- ↑ Handbook of Oriental studies, Part 4, Volume 9, Donald B. Wagner, BRILL, 1993, ISBN 978-90-04-09632-5, ... The Western Zhou period is something of a blank spot, both historically and archaeologically ...
- ↑ Landscape and power in early China: the crisis and fall of the Western Zhou, 1045-771 BC, Feng Li, Cambridge University Press, 2006, ISBN 978-0-521-85272-2, ... Our textual records on Zhou relations with the Yangzi delta during the early Western Zhou are almost completely lacking ...
باہرلے جوڑ
[سودھو] |
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: Qing Dynasty |
سانچہ:چینی راجشاہیاں
| ||||||||||||||||||||||