علاء الدین خلجی دی فتح مالوہ

علاء الدین خلجی دی فتح مالوہ
نقصانات
انتظامی تقسیم

مانڈو

دہلی

موجودہ بھارت وچ دہلی تے مانڈو دا محل وقوع

سنہ ۱۳۰۵ء وچ سلطنت دہلی دے فرماں روا سلطان علاء الدین خلجی نے وسطی ہندوستان وچ واقع مالوہ دی پرمار سلطنت نوں مفتوح کرنے کر لئی اپنا لشکر روانہ کیتا۔ معرکہ کارزار وچ سلطانی لشکر نے پرمار دے طاقت ور وزیر گوگا نوں شکست دے کر قتل کر دتا تے پرمار راجا مہلک دیو نوں مانڈو قلعہ وچ پناہ لینی پئی۔ فتح مالوہ دے بعد علاء الدین نے عین الملک ملتانی نوں ایتھے دا حاکم مقرر کیتا۔ عین الملک نے ایتھے رہ کے اپنی فوجی طاقت نوں مزید مستحکم کیتا تے کچھ عرصے بعد مانڈو دا محاصرہ کرکے مہلک دیو نوں وی موت دے گھاٹ اتار دتا۔

پس منظر

وسطی ہندوستان وچ واقع خطہ مالوہ اُتے پرمار شاہی سلسلہ دی حکمرانی سی۔ سنہ ۱۳۰۵ء تک مالوہ دے شمال وچ موجود تقریباً تمام ہندوستانی حکمراناں نے علاء الدین خلجی دی بالادستی قبول کر لی سی۔ پرمار راجا مہلک دیو اک کمزور حکمران سن تے انہاں دے وزیر اعظم (پردھان) گوگا (جسنوں مسلمان وقائع نگاراں نے کوکا لکھیا اے) راجا توں وی زیادہ اثر و رسوخ دے مالک سن۔

گوگا دا قتل

سنہ ۱۳۰۵ء وچ سلطان علاء الدین خلجی نے مالوہ فتح کرنے دے لئی اپنا لشکر روانہ کیتا۔ تواریخ وچ اس بات دی صراحت نئی‏‏ں ملدی کہ سلطان نے اس لشکر دی کمان کس نوں سونپی سی، پر ایسا معلوم ہُندا اے کہ اس لشکر دے سالار اعلیٰ عین الملک ملتانی سن جنہاں فتح مالوہ دے بعد ایتھے دا حاکم بنایا گیا۔ سلطنت دہلی دے وقائع نگار امیر خسرو دے مطابق لشکر سلطانی وچ دس ہزار سپاہی سن جنہاں خاص اسی مقصد دے لئی منتخب کیتا گیا سی۔

امیر خسرو دے بیان دے مطابق مالوہ دے لشکر وچ تیس توں چالیس ہزار گھڑ سوار تے ناقابل شمار پیادہ فوج سی، انہاں دی کمان وزیر اعظم گوگا کر رہے سن۔ بعد دے مورخاں مثلاً یحیی سرہندی، فرشتہ تے حاجی دبیر نے لکھیا اے کہ لشکر مالوہ وچ چالیس ہزار گھڑ سوار تے دس ہزار پیادہ سپاہی سن۔

حوالے

کتاباں

• Banarsi Prasad Saksena (1992). "The Khaljis: Alauddin Khalji", in Mohammad Habib and Khaliq Ahmad Nizami: A Comprehensive History of India: The Delhi Sultanat (A.D. 1206–1526), Second 5, The Indian History Congress / People's Publishing House. OCLC 31870180. 
• Kishori Saran Lal (1950). History of the Khaljis (1290–1320). Allahabad: The Indian Press. OCLC 685167335. 
• Peter Jackson (2003). The Delhi Sultanate: A Political and Military History. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-54329-3.