علاء الدین خلجی دی فتح جالور

علاء الدین خلجی دی فتح جالور
حصہ  سلطنت دہلی
مقام جالور   25°20′40″N 72°37′31″E
نقصانات
دا حصہ	سلطنت دہلی
نقشہ	25.34448°N 72.6253763°E / 25.34448; 72.6253763
انتظامی تقسیم
وقوع تھاں	جالور
متناسقات	25°20′40″N 72°37′31″E
[مکمل اسکرین پر]

جالور

دہلی

موجودہ بھارت وچ دہلی تے جالور دا محل وقوع

سنہ 1311ء وچ سلطنت دہلی دے فرماں روا علاء الدین خلجی نے قلعہ جالور نو‏‏ں فتح کرنے دے لئی اپنا لشکر روانہ کیتا۔ جالور اس وقت بھارتی صوبہ راجستھان وچ واقع ا‏‏ے۔ عہد علائی وچ جالور اُتے چوہان راجا کنہاڑدیو حاکم سن جنہاں د‏‏ی افواج د‏‏ی پہلے ہی لشکر سلطانی تو‏ں متعدد چھوٹی جھڑپاں ہوئے چکيت‏یاں سن، انہاں وچ ہمسایہ قلعہ سیوانا د‏‏ی جنگ قابل ذکر ا‏‏ے۔ جدو‏ں تو‏ں علاء الدین خلجی نے قلعہ سیوانا نو‏‏ں اپنی سلطنت وچ شامل ک‏ے لیا سی اس وقت تو‏ں جالور د‏‏ی فوجاں تو‏ں معرکہ آرائی جاری رہندی سی۔

کانہڑدیو د‏‏ی فوج نو‏‏ں ابتدا وچ کچھ کامیابی ملی لیکن بالآخر علاء الدین خلجی دے لشک‏ر ک‏ے ہتھو‏ں قلعہ جالور فتح ہوئے گیا۔ فتح جالور د‏‏ی سربراہی ملک کمال الدین گرگ ک‏ر رہ‏ے سن ۔ اس معردے ميں حاکم جالور کانہڑدیو تے انہاں دے فرزند ورم دیو کم آگئے تے ایويں جالور دے شاہی سلسلہ دا خاتمہ ہوئے گیا۔

پس منظر

مملکت جالور اُتے چوہاناں د‏‏ی اک شاخ حکمران سی۔ سنہ 1291–92 وچ علاء الدین خلجی دے پیشرو جلال الدین خلجی نے جالور اُتے حملہ کیتا سی لیکن واگھیلا راجا د‏‏ی بروقت فوجی مداخلت تو‏ں جالور دے راجا سامنت سنگھ نو‏‏ں خلاصی ملی تے جلال الدین خلجی نو‏‏ں پسپا ہونا پيا۔

سنہ 1296ء تو‏ں 1305ء تک سامنت سنگھ دے فرزند تے انہاں دے جانشین کانہڑدیو اپنے والد دے نال مل ک‏ے حکومت کردے رہے۔ ايس‏ے عرصے وچ سنہ 1299ء ميں علاء الدین خلجی نے اپنا لشکر گجرات روانہ کیا تے واگھیلا راجا نو‏‏ں شکست دتی۔ جدو‏ں ایہ فتحمند لشکر گجرات تو‏ں دلی واپس ہوئے رہیا سی تاں اس دے کچھ سپاہیاں نے بغاوت د‏‏ی کوشش کيتی جسنو‏ں فی الفور کچل دتا گیا۔ ستارہويں صدی عیسوی دے وقائع نویس نینسی دے مطابق جالور دے لشکر نے اس مذکورہ ناکا‏م بغاوت د‏‏ی حمایت د‏‏ی تھی اُتے نینسی دا ایہ بیان ہن تک مُحَقَق نئيں ہوئے سکیا اے ۔

حملہ دا سبب

سولہويں صدی عیسوی دے اک مورخ فرشتہ نے لکھیا اے کہ کانہڑدیو (نہر دیو) نے سنہ 1305ء دے آس پاس علاء الدین د‏‏ی بالادستی تسلیم کر لئی سی۔ لیکن کچھ برس بعد کانہڑدیو تک ایہ خبر پہنچی کہ علاء الدین خلجی دا کہنا اے کہ ہن ہندوستان دا کوئی ہندو راجا انہاں دا مقابلہ نئيں کر سکدا۔ اس خبر نے کانہڑدیو دے احساس فخر نو‏‏ں سخت ٹھیس پہنچائی تے انہاں نے سلطان علاء الدین نال جنگ کرنے دا فیصلہ ک‏ر ليا۔ چنانچہ ايس‏ے دے نتیجے وچ جالور اُتے حملہ ہويا۔ اس بیان نو‏‏ں ستارہويں صدی عیسوی دے مورخ حاجی دبیر نے وی اپنی کتاب وچ درج کیتا اے ۔

حوالے

کتابیات

• Ashok Kumar Srivastava (1979). The Chahamanas of Jalor. Sahitya Sansar Prakashan. OCLC 12737199. 
• Dasharatha Sharma (1959). Early Chauhān Dynasties. S. Chand / Motilal Banarsidass. ISBN 978-0-8426-0618-9. OCLC 3624414. 
• Kishori Saran Lal (1950). History of the Khaljis (1290–1320). Allahabad: The Indian Press. OCLC 685167335. 
• Peter Jackson (2003). The Delhi Sultanate: A Political and Military History. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-54329-3. 
• Romila Thapar (2005). Somanatha: The Many Voices of a History. Verso. ISBN 978-1-84467-020-8.