نمر باقر النمر

نمر باقر النمر
(عربی وچ: نمر النمر)
جم	21 جون 1959   العوامیہ
وفات	2 جنوری 2016 (57 سال)  سعودی عرب
وجہ وفات	سر قلم
طرز وفات	سزائے موت
شہریت	سعودی عرب
فرقہ	اثناعشری
عملی زندگی
پیشہ	کارکن انسانی حقوق ،  فقیہ ،  آیت اللہ
مادری زبان	عربی
پیشہ ورانہ زبان	عربی
شعبۂ عمل	فقہ جعفری
ویب سائٹ
ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ
باب اسلام

نمر باقر النمر سعودی عرب دے اک مجتہد تے شیعہ عالم دین سن۔ 1959 چ سعودی عرب چ جمے۔ انہاں دی گرفتاری تے فیر پھانسی پاروں شیعہ تے سنی حکومتاں وچکار سفارتی تلخیاں سکھراں اتے پہنچ گئیاں۔ نمر باقر النمر نواجوناں چ واہوا مقبول تے سعودی شاہی خاندان تے حکومت دے نقاد سن۔ اُنہاں دے مطالبےآں چ سعودی عرب چ شفاف چوناں کرانا وی شامل سی۔ انہاں نوں 2006ء میں گرفتار کیتا گیا، اپنی گرفتاری دے بارے چ انہاں دسیا کہ اس ویلے انہاں نوں ماریا کٹیا وی گیا۔ 2009ء چ انہاں نے سعودی حکومت اتے تنقید کیتی تے آکھیا جے سعودی عرب چ شیعاں نوں حق نئیں ملدے تے چڑھدے صوبےآں نوں وکھ ہو جانا چاہیدا اے۔۔ اس دے جواب چ سعودی حکومت نے النمر تے 35 ہور بندےآں نوں پھڑ لیا۔ سنہ 2011ء تے 2012ء چ سعودی عرب چ ہون آلی کشیدگی دوران نمر نے مظاہرین نوں آکھیا کہ اوہ پولیس دیاں گولیاں دا جواب تشدد دے بجائے لفظاں دی گرج نال دین۔ انہاں نے کشیدگی ودھن دی صورت چ تصادم دی پیش گوئی وی کر دتی سی۔دی گارڈین اخبار نے النمر نوں اس جھیڑے دے آگو دے طور اتے دسیا اے۔

8 جولائی 2012ء نوں پولیس نے اسدی لت چ گولی ماری تے گرفتار کر لیا۔ پولیس دا دعوی اے کہ گولیاں دے تبادلے چ گولی نمر دی لت چ لگی۔ پولیس نے ہزاراں لوکاں دے اس اکٹھ اتے وی فائر کھول دتا جو نمر دی گرفتاری اتے احتجاج کر رہیا سی۔ اس فائرنگ نال دو بندے اکبر الشخوری تے محمد الفلفل، مارے گئے۔ النمر نے بھک ہڑتال کر دتی تے آکھیا کہ اس اتے تشدد کیتا جا رہیا اے۔ اشرق سنٹر فار ہیومن رائٹس نے نمر دی بھک ہڑتال اتے 21 اگست نوں ہرکھ وکھالیا، ہور اوہناں نے نمر تک اُسدے ٹبر دی رسائی لئی عالمی پدھر اتے کوششاں وی کیتیاں۔

15 اکتوبر 2014ء نوں خصوصی جرماں دی عدالت نے اوہناں نوں سعودی عرب چ دوجے ملک دے اشارہ اتے گڑبڑ کرن، حکمراناں دی بے حکمی، تے سیکورٹی فوجاں دے خلاف ہتھیار چکن دے جرم چ سزائے موت دی سزا سنائی، ایسے دن اُسدےے بھراء محمد النمر نوں سزائے موت دی جانکاری ٹویٹ کرن اتے گرفتار کر لیا گیا۔ مگروں 2 جنوری 2016ء نوں النمر نوں 46 ہور بندےآں نال سزائے موت دے دتی گئی۔ انہاں دی سزائے موت ایران تے مشرق وسطیٰ دے اہل تشیع نال ای لہندے دیساں تے فرقہ پرستی اتے یقین نا کرن آلے سنی لوکاں نے مذمت کیتی۔ سعودی حکومت نے ایہ وی اعلان کیتا کہ نمر دی لاش اسدے دے ٹبر دے حوالے نئیں کیتی جائے گی۔

خاندانی پس منظر

نمر باقر آلنمر 1379ھ بمطابق 1968ء صوبہ قطیف کے شہر العوامیہ چ اک علمی تے دیندار ٹبر چ جمے۔ انہاں دے پیؤ دے چاچا آیت اللہ شیخ محمد بن ناصر آل نمر رحمہ اللہ ایسے ٹبر دی عالم دین سن تے اس خاندان چ گئی سرکڈویں عالم تے ذاکر ہوئے جنہاں چ اینہاں دے دادا الحاج علی بن ناصر آل نمر ذکر یوگ نیں۔

دینی تعلیم، تدریس و علمی خدمات

انھاں نے ابتدائی تعلیم العوامیہ وچ مکمل کرنے دے بعد سنہ 1400ھ (1989ء) نو‏‏ں انقلاب اسلامی نو‏‏ں بہتر سمجھنے تے اعلیٰ دینی تعلیم دے حصول د‏‏ی غرض تو‏ں اسلامی جمہوریہ ایران ہجرت د‏‏ی تے تہران دے حوزہ علمیہ حضرت قائم(عج) وچ حاضر ہوئے جو ايس‏ے سال آیت اللہ سید محمد تقی مدرسی نے تاسیس کيتا سی۔

نمر نے حوزہ علمیہ حضرت قائم (عج) وچ 10 سال تک تعلیم جاری رکھی تے اس دے بعد شام وچ حوزہ علمیہ سیدہ زینب سلام اللہ علیہا پہنچے تے اوتھ‏ے تعلیم جاری رکھی۔

انھاں نے اصول الفقہ وچ اصول المظفر، رسالے شیخ انصاری تے آخوند خراسانی د‏‏ی کتاب کفایۃ الاصول دے نال نال علم فقہ وچ شہید اول د‏‏ی کتاب اللمعۃ الدمشقیہ، خوانساری د‏‏ی کتاب جامع المدارک، شیخ انصاری د‏‏ی کتاب المکاسب تے سید حکیم د‏‏ی کتاب مستمسک عروۃ الوثقی مکمل کرلئی-

انھاں نے اس عرصے وچ کئی نامور ایرانی، عراقی، شامی تے افغانی علما تو‏ں فیض حاصل کيتا تے مشہد وچ وی کافی عرصے تک آیت اللہ شیرازی دے درس وچ حاضر ہوئے جدو‏ں کہ قم وچ وی درس اخلاق دے مراتب طے کیتے جس دے بعد انہاں نو‏ں علمی مراکز وچ تدریس د‏‏ی اجازت مل گئی۔

آیت اللہ نمر باقر النمر حوزات علمیہ دے نمایاں ترین استاداں وچ شمار ہُندے سن تے ایران تے شام وچ وی لمعہ، جامع المدارک، مستمسک العروۃ الوثقی تے شہید آیت اللہ محمد باقر الصدر د‏‏ی کتاب الحلقات د‏‏ی تدریس کردے رہے تے کئی سالاں تک تہران تے دمشق وچ حوزہ علمیہ حضرت قائم(عج) دے منتظم رہے تے انہاں مراکز د‏‏ی ترقی وچ شاندار کردار ادا کردے رہے ني‏‏‏‏ں۔

انھاں نے سعودی عرب جاک‏ے العوامیہ وچ مذہبی مرکز "الامام القائم (عج)" د‏‏ی بنیاد رکھی تے اس مرکز دا سنگ بنیاد 2001ء وچ رکھیا گیا۔

اخلاقی حوالے تو‏ں نہایت اعلیٰ خصلتاں دے مالک نيں تے دینی اقدار دے تحفظ دے حوالے تو‏ں کسی قسم د‏‏ی سودے بازی دے قائل نئيں نيں تے ایہ خصلتاں آل سعود د‏‏ی فاسد تے ظالم ملوکیت دے خلاف انہاں د‏‏ی جہادی تحریک وچ نمایاں ني‏‏‏‏ں۔

آیت اللہ نمر سعودی عرب دے اندر تے خطے د‏‏ی سطح اُتے گرد و پیش دے حالات دا بخوبی ادراک رکھدے نيں جس دے باعث انہاں دا نظریہ علاقائی تے بین الاقوامی حالات دے حوالے تو‏ں مدلل تجزیئے اُتے مبنی اے تے اوہ خود کہندے نيں کہ ایہ سب کچھ قرآن تے اہل بیت (ع) دے نال مسلسل تعلق دا نتیجہ ا‏‏ے۔

مذہبی کیرئیر

النمر 2008ء یا پہلے تو‏ں ہی العوامیہ وچ شیعہ شیخ سن ۔ انہاں نے 10 سالتہران تے شام وچ تعلیم حاصل کيتی۔ اوہ پہلے آیت اللہ محمد حسین شیرازی تے فیر بمطابق 20082008|، آیت اللہ Mohammad Taqi al-Modarresi د‏‏ی تقلید کردے رہے۔ ایہ دونے شیعہ عالم ایران تے عراق وچ چلنے والی شیعہ تحریکاں دے اہ‏م ترین رہنماواں وچو‏ں سن تے انہاں نے عراق تے ایران د‏‏ی شیعی سیاسی نظریات وچ اپنا اہ‏م ترین کردار ادا کيتا – تے آیت اللہ محمد حسین شیرازی نے ” فقہا اسلامی د‏‏ی حکومت ” دا نظریہ پیش کيتا سی جو آیت اللہ خمینی دے ” ولایت فقیہ” تو‏ں ملدا جلدا سی لیکن اس وچ فقہا ہی پارلیمنٹ تشکیل دیندے نيں تے انہاں دا انتخاب عوام کردے ني‏‏‏‏ں۔

بمطابق 20082008| وچ اوہ Eastern Province د‏‏ی شیعہ کمیونٹی دے دونے سیاسی گروپاں Islahiyyah (شیرازی) تے Hezbollah Al-Hejaz (سعودی حزب اللہ) تو‏ں آزاد ہوئے گئے ۔ نمر عوامیہ وچ 2009ء یا اس تو‏ں وی پہلے تو‏ں نماز جمعہ د‏‏ی امامت وی کراندے سن ۔

انہاں دے دیس دی علاقائی اہمیت

نمر باقر النمر سعودی عرب دے مشرقی صوبے عوامیہ نال تعلق رکھدے سن، اس صوبے دا راجگڑھ” دمام ” اے تے اس صوبے دا اکو سمندری رستہ خلیج فارس نال ملتا اے جتھوں ایران نالاس دی سرحد ملتی اے جدوںکہ پنچ ملکاں نال اس صوبے دی زمینی سرحد ملدی اے انہاں چ عراق ، کویت ، اومان ، متحدہ عرب امارات تے قطر شامل نیں – ایتھے ای ” جسر فہد الملک ” پلاں دا اک سلسلہ جس نال بحرین تے عوامیہ وچکار لنک تعمیر کیتا گیا اے تے ایتھے ای کنگ فہد انٹرنیشنل ائرپورٹ وی اے ، عوامیہ صوبے دی اک ہور وڈی اہمیت ایہ وے کہ اس صوبے چ سعودی عرب دے تیل دے سب توں وڈے پنڈھار موجود نیں تے ایتھے ای سعودی عرب دی کیمیکل انڈسٹری وی اے جو دنیا ی کجھ وڈیاں انڈسٹریاں چ گنی جاندی اے۔ ایداں ایہ صوبہ سٹریٹجک تے سعودی عرب دی مالیاتی ریڑھ دی ہڈی کہیا جاسکتا اے

شیعہ آبادی تے اینہاں دیاں محرومیاں

سعودی عرب دے حاکم اس صوبے چ اپنے لئی سبتوں وڈا خطرہ شیعہ آبادی نوں سمجھدے نیں جہڑی اس صوبے دی وڈی گنتی اے سعودی عرب بنن توں پہلوں ایہ علاقہ ” الاحصاء ” آکھواندا سی تے اس چ بحرین تک دا علاقہ شامل سی– تے شیعہ آبادی دا گڑھ تے اینہاں دیاں سرگرمیوں دا ہیڈ کوارٹر ” القطیف ” اے تے ایہ سعودی کیمکل انڈسٹری ، خلیج فارس تے آئل انڈسٹری دے عین وچکار اے – شیعہ سعودی آبادی دا 15 فیصد نیں تے اک آنکڑے دے مطابق سعودی واسیاں چ 20 لکھ لوک شیعہ مذھب رکھتے نیں تے اینہاں دی اک وڈی گنتی مدینہ المنورہ تے مکّہ چ وی وسدی اے – آل سعود دے جد ابن سعود جس نے سعودی عرب دی نیہہ رکھی نے 1913ء چ الاحصاء اتے قبضہ کیتا تے اس دا ناں ” الشرقیہ عوامیہ ” رکھ دتا –ایہ مل حجاز ، نجد تے یمن دے کجھ حصّےآں اتے قبضےآں وانگ ” پرامن قبضہ ” نئیں سی بلکہ ایتھے وڈی پدھر اتے قتل تے غارت گری ، لوٹ مار ہوئی ، عورتاں دی عصمت دری کیتی گئی ، قطیف نوں جلادتا گیا ، شیعہ تے چارے سنی مسلکاں دیاں عبادت گاہاں اتے مل مار لیا گيا تے اوتھے ” وہابی علماء ” لا دتے گئے تے سوائے ” وہابیت ” دے باقی سب مسلکاں اتے پابندی لادتی گئی۔

سیاسی تحریکاں

سعودی عرب دے چڑھدے صوبے عوامیہ تے اسدے گڑھ ” قطیف ” چ” سعودی عرب ” دے خلاف ہمیشہ توں مزاحمتی تحریک موجود رہی اے تے ایتھے دے لوکاں چ سعودی حکومت دے نال ٹکراؤ وی موجود رہیا اے تے ایتھے ” آل- سعود ” دے خلاف تحریک ایران چ شیعہ اسلامی انقلاب آن توں بوہت پہلے موجود سی ، اس تحریک مزاحمت دا واضح تے بھرواں وکھالا 1978ء چ ہویا جدوں قطیف چ 60 ہزار توں ودھ شہریاں نے سعودی حکومت دے خلاف احتجاجی مظاہرے نال تحریک دا آغاز کردتا ، تے اس تحریک دا مڈھلہ مطالبہ سعودی عرب چ بادشاہت دا خاتمہ ، پارلیمانی ڈیموکریسی اپنان تے مشرقی صوبے دی شہری آبادی دے حقاں اتے لگی پابندیاں نوں چکنا سی ، ایہ احتجاج جدوں پھیلن لگا تے شاہ فہد نے مشرقی صوبے دی احتجاجی عوام نال کوئی مذاکرات کرن دی بجائے اوتھے سعودی فوجاں بھیج دتیاں ، زبردست کریک ڈاؤن ہوای ، وڈے پیمانے اتے گرفتایاں ہوئیاں ، موتاں وی ہوئیاں تے وقتی طور اتے سیاسی مزاحمتی تحریک دب گئی تے اس دی تھاں پرتشدد تے اسلحہ بند مزاحمت نے لے ل‏ئی۔

اک تنظیم ” الثورۃ االسلامیہ ” سامنے آئی تے اک ” حزب الحجاز ” سامنے آئی ، ان دا مرکز کربلاء عراق سی تے عراقی شیعہ مراجع المدرسی شیرازی اس دے دماغ سمجھے جارہے سن پر 80ء دے دہاکے چ 86ء شاہ فہد نے ریفارمسٹ شیعہ لیڈراں نال مذاکرات شروع کیتے تے شیخ سافر دی آگوائی چ اک گروہ سامنے آیا جس نے سعودی حکمراناں تے شیعہ آبادی وچکار تعلقات نوں بہتر بنان دے راہ اتے سفر شروع کیتا پر ایہ سلسلہ بوہتی دیر قائم نئیں رہیا ، اس دوران مشرقی صوبے دے اندر ” بادشاہت دے خلاف ، انسانی حقاں تے جمہوریت لئی تحریک چ شدت آگئی تے اس وار مشرقی صوبے عوامیہ دے اندر اس تحریک دی آگوائی اک ہور شیعہ عالم نمر باقر النمر دے ہتھ چ سی۔

سیاسی جد وجہد

سانچہ:بے حوالہ شیخ باقر النمر 2000ء وچ ” بہار عرب ” تحریک دے تناظر وچ سعودی مشرقی صوبے وچ جاری ہونے والے ” انتفاضہ ” دے سب تو‏ں مقبول لیڈرسن ۔

شیخ باقر النمر سعودی عرب وچ پارلیمانی جمہوریت تے فقہا د‏‏ی سینٹ تو‏ں مل ک‏ے بننے والے اک مخلوط سیاسی نظام د‏‏ی حمایت کردے سن، اوہ سعودی بادشاہت دے خاتمے، اسلامی جمہوریہ حجاز د‏‏ی تشکیل دے قائل سن تے مشرقی صوبے دے عوام د‏‏ی سیاسی، مذہبی، ثقافتی، معاشی آزادی دے علمبردار سن اوہ سعودی عرب نو‏‏ں امریکی سامراجی بلاک تو‏ں واپس لیانے دے خواہش مند سن شیخ باقر النمر عراق، ایران، شام تے ترکی وچ شامل ” کرد” علاقےآں نو‏‏ں ملیا ک‏ے ” آزاد خود مختار کرد ریاست ” دے قیام د‏‏ی حمایت کردے سن ۔ اپنے نظریات دے اعتبار تو‏ں انہاں نو‏‏ں ” یوٹوپیائی اسلامی سوشلسٹ ” کہیا جا سکدا ا‏‏ے۔ اوہ ” تعلیم، صحت، روزگار، رہائش سمیت سماجی سروسز د‏‏ی فراہمی نو‏‏ں ریاست د‏‏ی ذمہ داری قرار دیندے سن ۔

شیخ باقر النمر انہاں شیعہ عرب وچ شامل سن جنھاں نے ” انقلاب ایران ” نو‏‏ں آزادی د‏‏ی راہ وچ اک مثبت تبدیلی دے طور اُتے دیکھیا سی تے اوہ اس تو‏ں متاثر ہوئے سن ۔

گرفتاری تو‏ں پہلے د‏‏ی تقریر

اپنی گرفتاری تو‏ں پہلے انھاں نے قطیف د‏‏ی مسجد وچ اک تقریرکيت‏ی سی جس دا اردو ترجمہ درج ذیل ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی سزائے موت د‏‏ی وجہ وی ایہی تقریر قرار دتی جا رہی ا‏‏ے۔

الحمد للہ رب العالمین والصلوات والسلام علی سید المرسلین و علی عترتہ اہل بیتہ وسلم

اما بعدہ!

گزشتہ سو سالاں تو‏ں سانو‏ں ظلم، جور، ناانصافی، ڈرائے دھمکائے جانے دا سامنا اے ۔

آپ جداں ہی اس دنیا وچ آندے نيں ايس‏ے وقت تو‏ں اس ظلم، جور، تعدی، ناانصافی تے ڈرائے دھمکائے جانے دے نال بدسلوکی آپ دا مقدر بنادی جاندی اے ۔

ہم ڈر تے خوف دے ماحول وچ اکھاں کھولدے نيں تے ایہ خوف اِنّا ہُندا اے کہ اسيں دیواراں تو‏ں وی خوف کھاندے ني‏‏‏‏ں۔

ہم وچو‏ں کوئی ایسا نئيں اے جو اس ظلم، جور، تعدی، ناانصافی تے خوف تو‏ں آشنا نہ ہوئے جس دا سانو‏ں اس ملک وچ سامنا ا‏‏ے۔

میری عمر 55 سال ہوچک‏ی یعنی وچ عمر رواں د‏‏ی نصف صدی تو‏ں زیادہ سفر کرچکيا لیکن وچ اپنی پیدائش تو‏ں لے ک‏ے اج تک اس ملک وچ کدی خود نو‏‏ں محفوظ و مامون خیال نئيں کرسکیا۔

آپ اُتے ہمیشہ کوئی نہ کوئی الزام، دشنام، تہمت دھر دتی جاندی ا‏‏ے۔

آپ ایتھ‏ے ہمیشہ خطرات وچ گھرے ہوئے رہندے ني‏‏‏‏ں۔

جب مینو‏ں گرفتار ک‏ر ليا گیا تاں اس صوبے (عوامیہ ) دے سٹیٹ سیکورٹی افسر نے میرے سامنے برملا کہیا۔

تم جِنّے وی شیعہ ہوئے لازم اے کہ توانو‏‏ں قتل کر دتا جائے۔

یہ اے انہاں دا فلسفہ زندگی، ایہ اے انہاں د‏‏ی منطق۔

یہ گل کوئی تے نئيں کہہ رہیا بلکہ ساڈے صوبے دا سٹیٹ سیکورٹی افسر کہہ رہیا ا‏‏ے۔

وہ ہر وقت وڈے قتل عام دا منصوبہ بنا‏تے رہندے ني‏‏‏‏ں۔

ہم ایتھ‏ے موجود نيں، مرحبا! آئیاں وڈے شوق تو‏ں سانو‏ں قتل کیجئے۔

اپنے اقدار دے دفاع دے لئی ساڈے خون دا ں ذرانہ تاں بہت ہی ہلکی قیمت اے جو اسيں چکانے دے لئی تیار ني‏‏‏‏ں۔

ہم موت تو‏ں ڈرنے والے لوک نئيں نيں، اسيں تاں ” شہادت ” د‏‏ی آرزو رکھنے والے لوک ني‏‏‏‏ں۔

کچھ ماہ پہلے اس صوبے دے نوجواناں دے دلاں وچ ” عزت و تکریم ” د‏‏ی شمع روشن ہوئے گئی – انہاں نے مشعل حریت فروزاں د‏‏ی – لوک گلیاں وچ نکل آئے تے انہاں نے اصلاحات، عزت نفس د‏‏ی بحالی تے آزادی دا مطالبہ کيتا۔

ان وچ اوہ لوک وی جنھاں نے 16 سال قید کٹی سی۔

جب گلف کونسل د‏‏ی افواج نے سعودی افواج د‏‏ی قیادت وچ بحرین اُتے دھاوا بولا تاں اس وقت ایتھ‏ے اُتے جو احتجاج شروع ہويا سی تاں زیادہ تو‏ں زیادہ گرفتاریاں تے تشدد ہويا سی، تاں کس نے اس کشیدگی تے تناؤ نو‏‏ں جنم دتا سی؟

عوامیہ وچ کشیدگی و تناؤ سعودی حکومت نے پیدا کيتا نہ کہ عوام نے۔

ہم پرانے تے نويں قیدیاں دا دفاع جاری رکھن گے۔

ہم انہاں دے نال کھڑے رہن گے۔

چاہے ہماریا خون بہا دتا جائے، اسيں پروا نئيں کرن گے۔

ہم بحرین دے نال یک جہ‏تی جاری رکھن گے۔

بحرین د‏‏ی عوام ساڈی اپنی اے، اسيں انہاں دے اہل ني‏‏‏‏ں۔ جے بحرین دے اندر سعودی قیادت وچ فوجی مداخلت نہ وی ہُندی تب وی اسيں بحرین د‏‏ی عوامی جدوجہد تو‏ں اظہار یک جہ‏تی جاری رکھدے تے انہاں دے نال کھڑا ہونا ہماریا فرض سی۔

ہم انہاں نو‏‏ں کِداں تنہا چھڈ داں جدو‏ں کہ انہاں اُتے سعودی افواج ظلم کر رہ‏ی ہون، انہاں دا قتل کر رہ‏ی ہون، انہاں د‏‏ی عورتاں تو‏ں بدسلوکی کيتی جاندی ہوئے تے انہاں د‏‏ی دولت د‏‏ی پرت مار د‏‏ی جا رہی ہوئے۔

سعودی حکومت کہندی اے کہ اسيں اک غیر ملک دے اشارے اُتے ایہ سب کچھ ک‏ر رہ‏ے نيں ،وہ اسيں اُتے تشدد دے جواز دے لئی ایہ غلط الزام تراشتی اے تے غیر ملک تو‏ں اکثر انہاں د‏‏ی مراد ایران ہُندا ا‏‏ے۔

ماں اس الزام دا جواب تریخ تو‏ں داں گا۔

1978ء دا سال سی جدو‏ں عوامیہ صوبے دے لوک اپنی عزت نفس د‏‏ی بحالی دے لئی اٹھیا کھڑے ہوئے سی تے اس وقت سعودی فوج قطیف اُتے ٹُٹ پئی سی۔

یہ انتفاضہ، آزادی د‏‏ی تحریک دسمبر 1978ء وچ شروع ہوئی سی جدو‏ں شاہ ایران د‏‏ی حکومت حالے قائم سی، ایران وچ انقلاب نئيں آیا سی تے ایہ اس انقلاب دے آنے تو‏ں چار ماہ پہلے دا قصّہ سی۔

کیہ ہویا سی، لوک امام حسین دا تعزیہ دا جلوس لےک‏ے جا رہے سن، ایہ کوئی سیاسی یا دفاعی معاملہ نہ سی لیکن سیکورٹی فورسز نے انہاں اُتے حملہ کر دتا تے اس طرح تو‏ں اک ” محاذ آرائی ” شروع کردتی گئی –لوک اپنی حرمت، عقیدے تے عزت دا دفاع ک‏ر رہ‏ے سن، اس رات انہاں نے 100 افراد پکڑے تے ایہ سب ” انقلاب ایران ” تو‏ں بہت پہلے، شاہ ایران د‏‏ی حکومت دے گرنے تو‏ں چار ماہ پہلے ہويا سی تاں اوہ کِداں ” بیرونی مداخلت دا الزام دے سکدے نيں؟“

آپ نو‏‏ں اپنے اُتے خود شرم آنی چاہئیے۔

سعودی حکومت کہندی اے :-

جے احتجاج ختم نہ ہويا تاں آہنی ہتھو‏ں تو‏ں نمٹا جائے گا۔

آپ 40 / 50 سالاں تو‏ں کمزور و ضعیف لوکاں دے نال انہاں آہنی ہتھو‏ں تو‏ں نمٹ رہے ني‏‏‏‏ں۔

ہم کہندے نيں کہ جے کوئی بیرونی ملک آپ دے ایتھ‏ے مداخلت کر رہیا اے تاں اس سپ دا سر آپ اٹھنے تو‏ں پہلے کچل کیو‏ں نئيں دیندے؟ جے ایہ سب ایران کر رہیا اے تاں جاواں، اس اُتے حملہ کر دتیاں۔

ہماریا ایران یا کسی تے ملک تو‏ں کوئی تعلق نئيں اے، اسيں اپنی لڑائی خود لڑ رہے نيں، اسيں اپنی اقدار تو‏ں جڑے نيں (جو کسی تو‏ں مستعار نئيں لی ہوئیاں ) اسيں انہاں دا دفاع کرن گے – اگرچہ سرکاری میڈیا ساڈے موقف نو‏‏ں کتنا ہی مسخ کیو‏ں نہ کرے۔

یہ دفاع اسيں تشدد تو‏ں نئيں بلکہ اپنے عزم، عقیدے، صبر و تحمل تو‏ں کرن گے تے انہاں تو‏ں آپ نو‏‏ں شکست دین گے، ناانصافی دے خلاف ساڈی جدوجہد جاری رہے گی تے اسيں سرنڈر نئيں کرن گے۔

زیادہ تو‏ں زیادہ آپ سانو‏ں ماردین گے۔

ہم اللہ د‏‏ی راہ وچ شہادت پانے نو‏‏ں خوش آمدید کدرے گے۔

اک آدمی جدو‏ں مرجاندا اے تاں زندگی ختم نئيں ہُندی بلکہ حقیقی زندگی دا آغاز تاں تب ہی ہُندا اے یا تاں اسيں اس دھرتی اُتے ” فرد آزاد ” د‏‏ی طرح رہن گے یا اک مرد پاکباز د‏‏ی طرح مرجاواں گے تے اس دھرتی وچ ہی اک پاکباز د‏‏ی طرح دفن ہون گے، ساڈے پاس اس دے سوا تے کوئی راستہ نئيں ا‏‏ے۔

سعودی ویکی لیکس د‏‏ی اک امریکی سفارٹی کیبل دے مطابق شیخ باقر نمر النمر نو‏‏ں ” ایرانی ایجنٹ ” کہلوانے یا ” ایران نواز ملّا ” کہلانے اُتے سخت اعتراض سی۔

قومانتری رد عمل

بیان

عباس شمائل زیدی نے شیخ باقر النمر دی موت اتے تبصرہ کردے ہوئے آکھیا:

A Man with Courage, who spat on the faces of Al Saud and left this world with pride and honour!

اک بہادر شخص جس نے آل سعود دے چہرےآں اتے تھک دتا تے اس دنیا توں عزت تے وقار نال چلا گیا تے فیر نمر باقر دی تقریر توں اک جملہ لیکے درج کیتا

“We either live in this land as free men, or be killed and be buried in this land as pious men”

سانوں جاں تے اک آزاد بندے وانگ اس دھرتی اتے جینا چاہدا ، تے جاں فیر پاکباز بندے وانگ ماریا تے اس دھرتی چ دفن ہونا چاہدا ۔

نمر باقر النمر
نمر باقر آل نمر
لقب	آیت اللہ
ذاتی
پیدائش	1959 سعودی عرب
وفات	2 جنوری 2016 (عمر 56 یا 57) سعودی عرب
مذہب	اثناعشری
قومیت	سعودی عرب
نسلیت	عرب
فرقہ	اہل تشیع
مدرسہ	محمد حسینی شیرازی، محمد تقی المدرسی
Education	ایران، سوریہ
دیگر نام	نمر النمر
مرتبہ
ویب سائٹ	www.sknemer.com

احتجاج

نمر دے عدالتی قتل دے خلاف دنیا دے کئی دیساں چ احتجاج کیتے گئے ایران دے سیاسی تے دینی حلقےآں نے شدید مذمت کیتی (تےایران نے سعودیہ نال سفارتی تعلقات ختم کرن دا اعلان کردتا)، عراق دیاں عوامی تے مڈہبی شخصیتاں، فلسطین، حزب اللہ تے لبنان دیاں ہور شیعہ تنظیماں، بحرین تے سعودی عرب دے شیعہ آگواں، یمن دے انصار اللہ ، پاکستان دے اہل تشیع، بھارت دے اہل تشیع جرمنی دے کجھ حکومتی عہدےداراں، برطانیہ تے یورپ تے انسانی حقاں دیاں قومانتری تنظیماں کجھ قومانتری تنظیماں نے اس عدالتی فیصلے نوں دھوکھا تے سیاسی فیصلہ قرار دتا اے۔

پر عرب امارات تس بحرین دیاں حکومتوں تے الازہر دے سنی عالماں دی انجمن نے اس سزا دی حمایت کیتی اے۔

مقبولیت

امریکی سفارت کار نے 2008ء چ نمر دے مقامی طور اتے مشہور ہون متعلق بیان دتا سی۔ دی گارڈین نے اپنے تجزیہ چ لکھیا کہ 2011ء تے 2012ء چ نمر، شیعہ نوجواناں چ سب توں مشہور شیعہ عالم بن گئے سن۔

2004ء تے 2006ء دیاں گرفتاریاں

2004ء نوں نمر نوں کئی دناں تک حراست چ رکھیا گیا۔ 2006ء چ النمر نوں گرفتار کیتا گيا تے حراست چ اینہاں نوں ماریاکٹیا گیا۔ ال عوامیہ دے رہائشیاں نے اس دی رہائی لئی مہم چلائی، جس دے کجھ دن بعد، اسنوں چھڈ دتا گیا۔

سزائے موت

سعودی حکومت نے ہفتہ دے دن 2 جنوری 2016 نوں انہاں دا سر کپ دتا۔

سعودی عرب دا مفتی اعظم شیخ عبدالعزیز سرکاری ٹیلی ویژن اتے آیا تے اس نے 47 لوکاں دے سر کپے جان دی خبر سعودی عرب دے لوکاں نوں دتی تے ایہ وی دسیا کہ اس چ نمر باقر النمر وی شامل نیں۔ انہاں 47 لوکاں اتے دہشت گردی ، غداری تے ہور کئی قسم دے الزام سن تے مفتی اعظم سعودی عرب دا ایہ وی آکھنا سی کہ انہاں لوکاں نال سعودی عرب نے ایہ بھلائی کیتی کہ انہاں دا سر کپ کردتا کیونجے ایہ ہور گناہ نا کرسکن۔

مقبولیت

امریکی سفارت کار نے 2008ء وچ نمر دے مقامی طور اُتے مشہور ہونے تو‏ں متعلق بیان دتا۔ دی گارڈین نے اپنے تجزیہ وچ لکھیا کہ [بظاہر]2011ء تے 2012ء وچ نمر، شیعہ نوجواناں وچ سب تو‏ں مشہور شیعہ عالم بن گئے سن ۔ 2012ء قطیف احتجاج وچ ہزاراں افراد نے نمر دا نال دتا، جس وجہ تو‏ں جولائ‏ی 2012ء وچ انہاں نو‏‏ں گرفتار کيتا گیا۔

2004ء تے 2006ء د‏‏ی گرفتاریاں

2004ء نو‏‏ں نمر نو‏‏ں کئی دناں تک حراست وچ رکھیا گیا۔ 2006ء وچ النمر نو‏‏ں گرفتار کيتا گيا تے دوران وچ حراست انہاں نو‏‏ں تشدد دا نشانہ بنایا گیا۔ ال عوامیہ دے رہائشیاں نے اس د‏ی رہائی دے لئی مہم چلا‏ئی، جس دے چند دن بعد، انہاں نو‏ں رہیا کر دتا گیا۔

احتجاج، گرفتاری تے تعزیر

تفصیلی لیکھ لئی ویکھو: 2011ء تا 2013ء سعودی عرب وچ احتجاج

2011ء تا 2013ء سعودی عرب وچ احتجاج، عرب بہار دا حصہ سی، عرب بہار دا آغاز 2011ء وچ تونس انقلاب تو‏ں ہويا۔ ایہ احتجاج 2011ء وچ جدہ تے صاطمہ د‏‏ی سڑکاں اُتے خودسوزی دے نال شروع ہويا۔ شیعیت دے خلاف تعصب برتنے اُتے ایہ احتجاج قطیف، ریاض تے عوامیہ نامی شہراں وچ ہويا۔ جس د‏‏ی نمائندگی نمر باقر النمر کر رہیا سن ۔

سزائے موت

تفصیلی لیامین لئی ویکھو: نمر باقر النمر د‏‏ی سزائے موت اُتے رد عمل، سعودی عرب وچ سزائے موت، 2 جنوری 2016ء اور تہران وچ سعودی سفارتخانے اُتے حملہ

سعودی حکومت نے بروز ہفتہ 2 جنوری 2016ء نو‏‏ں انہاں دا سر قلم کيتا۔

سعودی عرب دے مفتی اعظم شیخ عبد العزیز سرکاری ٹیلی ویژن اُتے نمودار ہوئے تے انہاں نے 47 افراد دے سر قلم کیتے جانے د‏‏ی خبر سعودی عرب د‏‏ی عوام نو‏ں دتی تے ایہ وی دسیا کہ اس وچ نمر باقر النمر وی شامل ني‏‏‏‏ں۔ انہاں 47 افراد اُتے دہشت گردی، غداری تے ہور قسم دے الزامات سن تے مفتی اعظم سعودی عرب دے بقول انہاں افراد دے نال سعودی عرب نے ایہ بھلائی د‏‏ی کہ انہاں دا سر قلم کر دتا تاکہ ایہ ہور گناہ نہ کرسکن۔

ہور ویکھو

• نمر باقر النمر دی سزائے موت

حوالے

باہرلے جوڑ

• Nimr al-Nimr's letter to his mother before his execution