کعب بن زہیر

کعب بن زہیر
(عربی وچ: كعب بن زهير)
معلومات شخصیت
جم	7ویں صدی  جزیرہ نما عرب
وفات	سنہ 662 (-39–-38 سال)  جزیرہ نما عرب
مدفن	مدینہ منورہ
والد	زہیر بن ابی سلمیٰ
عملی زندگی
پیشہ	شاعر ،  لکھاری

کعب بن زہیر اسلام دے ابتدائی دور دے شاعر جنہاں نو‏ں بطور انعام چادر عطا کيتی گئی

ناں ونسب

کعب نام، باپ دا ناں زہیر سی، نسب نامہ ایہ اے، کعب بن زہیر بن ابی سلمیٰ بن ریاح ابن قرط بن الحارث بن مازن بن خلاوة بن ثعلبہ بن ثور بن لاطم بن عثمان بن مزينہ المزنی۔

شاعری

کعب دو بھائی سن، کعب تے بحیر انہاں دے باپ زہیر جاہلیت دے مشاہیر شاعر وچ سن، اس لئی شاعری انہاں دوناں نو‏ں وراثت ملی تھی۔ان دا شمار مخضرم شاعر وچ ہُندا اے

مدینہ روانگی

ظہور اسلام دے بعد آنحضرتﷺ دا شہرہ سن کر دوناں نو‏ں آپ نال ملن اورآپ دیاں گلاں سننے د‏‏ی خواہش ہوئی؛چنانچہ دونے بھائی ملنے دے لئی چلے، مقام ابرق الغراف پہنچ ک‏ے بحیر نے کعب تو‏ں کہیا تسيں بکریاں لئی ہوئے ایتھے ٹھہرے رہو، وچ اس شخص دے پاس جاک‏ے سناں کيتا کہندا اے ؟

چنانچہ کعب نو‏‏ں چھڈ ک‏‏ے خود آنحضرتﷺ د‏‏ی خدمت وچ حاضر ہوئے، آپ نے اسلام پیش کيتا ،دل وچ عناد و سرکشی دا مادہ نہ سی، ايس‏ے وقت مشرف باسلام ہوئے گئے، کعب نو‏‏ں انہاں دے اسلام د‏‏ی خبر ہوئی تاں انہاں نے جوشِ انتقام وچ آنحضرتﷺ اورحضرت ابوبکرکی شان وچ گستاخانہ اشعار کہہ ڈالے،آنحضرتﷺ نے ایہ اشعار سنے تاں آپ نو‏‏ں وڈی تکلیف پہنچی اورآپ نے اعلان کر دتا کہ کعب جتھے ملے اس دا کم تمام کر دتا جائے۔

بحیر اس اعلان تو‏ں بہت گھبرائے اورکعب نو‏‏ں لکھ بھیجیا کہ رسول اللہ ﷺ نے تواڈا خون ہدر کر دتا اے ،اب تواڈے بچنے د‏‏ی صرف ایہی اک صورت اے کہ تسيں اسلام قبول کرلو، رسول اللہ ﷺ د‏‏ی خدمت وچ جو شخص وی آک‏ے لا الہ الا اللہ محمد رسول اللہ کہدیندا اے آپ اس د‏ی توبہ قبول کرلیندے نيں، اس لئی میرا خط پاندے ہی تسيں بلاتاخیر مشرف بہ اسلام ہوجاؤ،

قبول اسلام

کعب نو‏‏ں وی اس دے سوا بچنے د‏‏ی کوئی صورت نظر نہ آئی، اس لئی اوہ خط پاندے ہی سِدھے مدینہ پہنچے اورمسجدنبوی وچ داخل ہوئے، اس وقت رسول اللہ ﷺ صحابہ کرام دے حلقہ وچ تشریف فرما انہاں تو‏ں گفتگو فرما رہے سن کعب نے آپ نو‏‏ں دیکھیا نہ سی، قیاس وقرینہ تو‏ں پہچان کر آپ دے پاس آک‏ے بیٹھ گئے اوراشہدان لا الہ الا اللہ وانک رسول اللہ کہہ ک‏ے امان دے طالب ہوئے،آپ نے پُچھیا تسيں کون ہو،عرض کيتا کعب بن زہیر،فرمایا تسيں ہی نے اوہ اشعار کہ‏ے سن ،فیر حضرت ابوبکرسے استفسار فرمایا،ابوبکر اوہ کون اشعار نيں،حضرت ابوبکرنے سنایا: سَقَاكَ أبو بكرٍ بِكَأَسِ رَويِةٍ
وَأَنَهلكَ المَأَمورُ مَنْهَا وعَلَكَا
تم نو‏‏ں ابوبکرنے اک لبریز پیالہ پلایا اوراس وچ سب تو‏ں زیادہ لبریز پیالہ تو‏ں بار بار سیراب کیا

کعب نے کہیا یا رسول اللہ ميں نے اس طرح نئيں کہیا تھا،فرمایا فیر کس طرح انہاں نے "مامور" دے لفظ نو‏‏ں "مامون" دے لفظ تو‏ں بدل ک‏ے سنادتا،رحمتِ عالمﷺ دے دربار وچ اس قدر اظہار ندامت کافی سی، آپ نے کعب د‏‏ی گذشتہ خطاواں تو‏ں درگزر فرمایا تے ارشاد ہويا ،تم مامون ہو،فیر کعب نے اپنا مشہور و معروف قصیدہ بانت سعاد سنایا،جو ايس‏ے وقت دے لئی کہہ ک‏ے لیائے سن ۔

اس حسنِ تلافی تو‏ں کعب نے رضائے نبویﷺ اورشہرتِ دوام دا خلعت حاصل کیا، آنحضرتﷺ نے خوش ہوک‏ے ردائے مبارک عطا فرمائی، معاویہ نے اپنے زمانہ وچ ایہ چادر کعب د‏‏ی اولاد تو‏ں بیش قرار رقم اُتے خریدی ،اسی چادر نو‏‏ں خلفاء عید وچ اوڑھ کر نکلدے سن ۔

حوالے