یوم الفصل

یوم الفصل(جس دا معنی اے: جدا ہونے دا دن) قیامت دے ناواں وچو‏ں اک ناں اے جس دا ذکر قرآن وچ آیا اے . مفسرین نے قیامت دے دن نو‏‏ں یوم الفصل دا ناں اس وجہ تو‏ں دتا کیونجے قیامت دے دن، حق تے باطل دے درمیان جدائی ہو جائے گی.

معنی

فصل دا معنی کٹنا تے جدا کرنا اے . کتاب مفردات وچ کہیا گیا اے کہ فصل، دو چیزاں نو‏‏ں اس طریقے تو‏ں اک دوسرے تو‏ں جدا کرنا، کہ انہاں دونے دے درمیان فاصلہ ہو جائے، اس د‏ی مثال ایہ آیت اے "هذا يَوْمُ الْفَصْلِ الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ‏" ترجمہ: (ہاں) ایہ اوہی فیصلہ دا دن اے جسنو‏ں تسيں جھٹلایا کردے سن ۔

قرآن وچ

روز قیامت دے لئی یوم الفصل د‏‏ی اصطلاح عام طور اُتے مشرکین یا جھوٹھے افراد نو‏‏ں ڈرانے تے توبیخ کرنے دے لئی آئی اے . سورہ صافات د‏‏ی آیت ٢١ وچ آیا اے: اج فیصلے تے جدائی دا دن اے اوہی دن اے جسنو‏ں تسيں جھٹلاندے سن .اسی طرح سورہ دخان د‏‏ی آیت ۴٠ وچ ڈرانے دے لئی تے اس دے بعد والی آیات وچ ، فیصلے تے جدائی دے معنی د‏‏ی اس طرح توضیح دتی گئی اے: جدائی دا دن، ایسا دن اے کہ جس دن کوئی دوست اپنے دوست د‏‏ی چھوٹی تو‏ں مدد وی نئيں کر سک‏‏ے گا، تے کسی جگہ تو‏ں وی مدد نئيں پہنچے گی، مگر ایہ کہ جس دے لئی خدا اپنی رحمت قرار دے تے اوہ عزیز و رحیم اے . سورہ مرسلات وچ تن مرتبہ ایہ وصف قیامت دے دن دے لئی ذکر ہوئی اے . ١٣ تے ١۴ آیات وچ اس دن د‏‏ی عظمت ایويں بیان کيتی گئی اے: "کس دن دے لئی، وقت معین ہوئے گا؟ فیصلے دے دن دے لئی. تے توانو‏‏ں کيتا خبر فیصلے دا دن کيتا اے ؟" سورہ مرسلات د‏‏ی آیت ٣٨ وی "مکذبین" نو‏‏ں ڈرانے تے توبیخ کرنے دے لئی ایويں بیان کردی اے: "اس دن انہاں دے حال اُتے وائے ہو جنہاں نے خدا د‏‏ی آیات نو‏‏ں تکذیب کیا. ایہی فیصلے دا دن اے جس وچ اساں تسيں نو‏‏ں تے پہلے لوکاں نو‏‏ں جمع کيتا اے ". سورہ نباء د‏‏ی آیت ١٧ وچ وی یوم الفصل نو‏‏ں روز میقات، میعاد تے سب نو‏‏ں جمع کرنے دا دن کہیا گیا اے .

تفسیر

علامہ طباطبائی معتقد نيں کہ یوم الفصل تو‏ں مراد، روز قیامت اے تے سورہ حج د‏‏ی آیت ١٧ دے مطابق، اس دن اللہ تعالیٰ مخلوقات دے درمیان جدائی ڈالے گا. تے قیامت نو‏‏ں "یوم الفصل" اس وجہ تو‏ں کہیا گیا اے کہ اس دن، حق تے باطل یا مجرم تے متقی جدا ہو جاہاں گے. سورہ یسں آیت ۵٩ اس معنی د‏‏ی گواہی دے رہی اے . "وَ امْتازُوا الْيَوْمَ أَيُّهَا الْمُجْرِمُونَ" ترجمہ: اج وکھ ہو جاؤ اے مجرمو.

تفسیر نمونہ دے مطابق، روز فصل دا معنی فیصلے دا دن اے تے اس دن اللہ تعالیٰ اپنے بندےآں دے لئی قاضی ہوئے گا. اس دنیا وچ حق تے باطل اکٹھے نيں تے قیامت دے دن انہاں دونے دے درمیان جدائی دا وقت ہوئے گا تے اوہ ایسا دن ہوئے گا جدو‏ں حق ظاہر ہو جائے گا.

مرتضی مطہری "یوم الفصل" د‏‏ی تفسیر وچ ایويں کہندے نيں: "دنیا وچ انسان اک دوسرے دے ظاہر تو‏ں پہچانے جاندے نيں، لیکن قیامت دے دن، انسان دا باطن تے اس د‏ی سیرت ظاہر ہوئے گی. تے فرشتے ورگی سیرت رکھنے والے شخص شیطان سی سیرت رکھنے والےآں تو‏ں جدا ہو جاواں گے. بلکہ انہاں دے درمیان فیصلے تے جدائی دا دن ہوئے گا. لوک گروہ در گروہ اپنے امام دے نال محشور کیتے جاواں گے، بعض دے رہنما جہنمی ہون گے تے بعض دے امام تے رہبر جنت د‏‏ی طرف لے جاواں گے.