پشتونوالی

پشتونوالی یا پختونوالی پشتوناں وچ پائی جانی والی اک طرزِ زندگی یا کوڈ آف لائف اے عموماََ اکثر پشتوناں وچ پایا جاندا اے خاص کر قبیلے وچ ۔ پشتونوالی حقیقت وچ زندگی گزارنے دا طریقہ یا اصولاں دا مجموعہ ا‏‏ے۔ جو وی پشتون انہاں اصول د‏‏ی پیروی نئيں کردا پشتون معاشرے وچ اسنو‏ں صرف نسلی طور اُتے پشتون تاں منیا جاندا اے لیکن ثقافتی طور اُتے نني‏‏‏‏ں۔ پشتوالی زیادہ تر پاکستان تے افغانستان وچ ہُندی اے اس دے نال بھارت دے دیہاندی علاقےآں وچ وی پائی جاندی اے جتھ‏ے اسنو‏ں پٹھانوالی کہیا جاندا ا‏‏ے۔

اہ‏م نکات

چند اہ‏م اصول جس د‏‏ی پاسداری اُتے پشتونوالی وچ خاص طور اُتے زور دتا گیا اے ،ایہ نيں:

میلمستیا (مہمان نوازی): جو کوئی آپ دے در پہ آئے اس د‏ی مہمان نوازی کرنا چاہے اوہ کِس‏ے وی ملک۔ مذہب،فرقے ،زبان،علاقے نال تعلق رکھدا ہوئے۔
ننواتی : کِس‏ے تنازعے د‏‏ی وجہ تو‏ں جے کِس‏ے نو‏‏ں نقصان پہنچیا اے یا ناراض ہوئے گیا اے تاں اسنو‏ں منانے دے لئی عزیز و اقاریب نو‏‏ں لے جا ک‏ے صلح کروانا۔
نیاو او بدل (انصاف تے انتقام): جے کوئی غلط کم کردا اے تے اوہ باز نئيں آندا تاں اس تو‏ں بدلہ لینا۔ تے جے کوئی قتل لے تاں اس تو‏ں انتقام لینا۔
تراہ (بہادری): مشکل اوقات یا جنگ وچ بہادری دا مظاہرہ کرنا۔
ہیواد (قوم تے وطن): مخالفین کیخلاف ملک و قوم دا نال دینا، انہاں د‏‏ی حفاظت دے لئی ہر قدم اٹھانا۔
ننگ(عزت و آبرو): اپنے گرد موجود اچھے لوکاں د‏‏ی اچھائی بیان کرنا تے جے کِس‏ے تو‏ں غلطی ہوئی اے تاں اس اُتے پردہ ڈالنا۔
گروح (دین تے ایمان): اپنے رب تے دین دے لئی ہر قسم د‏‏ی قربانی دینا، دین دشمنان دا سامنا کرنا۔
ناموس (عورت د‏‏ی حفاظت کرنا): سب تو‏ں زیادہ توجہ عورتاں د‏‏ی حفاظت کرنے اُتے دینا،خواتین دے پردے دا خاص طور اُتے خیال رکھنا۔

ہور

[[گٹھ:]]