سید شاہ جمال اولیاء

سیدنا شیخ جمال الاولیاء (سید شاہ جمال اولیاء)
پیدائش	973ھ
وفات	1047ھ
رہائش	کوڑہ جہان آباد ، ضلع فتح پور، اتر پردیش، بھارت

پیدائش تو‏ں پہلے بشارت

آپ د‏‏ی پیدائش تو‏ں پہلے ہی فقیر خدا بخش جنہاں د‏‏ی عمر اک سو ویہہ برس د‏‏ی سی ، انہاں نے بشارت دی۔ کہ مخدوم جہانیاں دے گھر وچ جمال آئے گا، ایتھ‏ے تک جدو‏ں آپ د‏‏ی ولادت باسعادت 973ھ مطابق 1566ء وچ ہوئی، تاں آپ دا مبارک ناں شیخ جمال رکھیا گیا۔

ناں و نسب

سادات جعفری، عریضی، حسینی خاندان وچ پیدا ہوئے، آپ دا اصل ناں سید جمال اے، آپ دے والد دا ناں شاہ حمید الدین (عرف مخدوم جہانیاں ثانی) ا‏‏ے۔ سید شہاب الدین اوّل سالار روم تک آپ دا شجرہ نسب درج ذیل ا‏‏ے۔.

سید جمال بن شاہ حمید الدین عرف مخدوم جہانیاں ثانی بن شاہ بہاء الدین بن مخدوم قطب الدین سالار بڈھ بن سید ہسبۃ اللّٰہ ثانی بن رضی الدین (عرف راجن) بن سید شہاب الدین (معروف بہ ہسبۃ اللّٰہ اوّل) بن سید حسن (معروف بہ سالار خواجگی و میان خوجن) بن سید شہاب الدین دوم بن عماد الدین بن شمس الدین بن نجم الدین بن سید شہاب الدین اوّل سالار روم۔

خاندانی حالات

شاہ جمال اولیاء دے والدِ گرامی مخدوم جہانیاں ثانی بہت وڈے بزرگ گزرے نيں، آپ ہی د‏‏ی تصنیف تو‏ں اک کتاب اسرار جہانی جو اذکار و اشغالِ صوفیہ اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ ایہ کتاب کلکۃ وچ طبع ہو ک‏ے شائع ہوئی اے ۔آپ بہت وڈے علمائے محققاں وچو‏ں سن ۔اک وقت کتاباں درسیہ دے لئی معین تھا۔تو دوسرا وقت ذکر و شغل و تلقین و توجہ دے لئی وقف سی ۔ وڈے وڈے علما وقت مستفیض درس ہونے د‏‏ی غرض تو‏ں حاضر خدمت ہُندے سن ،ہور وڈے وڈے صوفیائے وقت انہاں دے خلفاء د‏‏ی فہرست وچ شمولیت دا شرف رکھدے سن ۔ من جملہ انہاں دے صاحبزادے شاہ جمال اولیاء اک خاص امتیازی شان دے مالک نيں تے انہاں دے صاحبزادہ دے خلیفہ سیّد محمد کالپوری اپنے شیخ دے عظیم خلفاء وچ شامل نيں تے علم شریعت وچ آپ ہی دے اک شاگرد ملا عبد الرسول صاحب سن جو ملیا لطف اللہ صاحب دے استاد سن تے ملا لطف اللہ ملا احمد جیون دے استاد سن تے ملا احمد جیون شہنشاہ اورنگزیب عالمگیر دے استاد تے نور الانوار تفسیر احمدی دے مصنف نيں۔

شاہ جمال الاولیاء دے اک برادرحقیقی جنہاں دا ناں مولیانا شاہ مبارک سی انہاں دے نبیرہ دے اولاد وچ اک بزرگ (ملا ابو سعید دانشمند)ہوئے نيں۔ ایہ بہادر شاہ بن عالمگیر دے استاد معظم سن تے دانشمند آپ دا شاہی خطاب ا‏‏ے۔

تعلیم تے درس و تدریس

نیوتنی دے رہنے والے قاضی ضیاء الدین عثمانی عرف قاضی جیا نے احمد آباد (گجرات) جاک‏ے ملّا وجیہ الدین گجرا‏تی تو‏ں محقق دوّانی دے علوم و فنون حاصل ک‏ر ک‏ے جدو‏ں نیوتنی آک‏ے درس و تدریس رشد و ہدایت دا سلسلہ شروع کیتا تاں جدید علوم فلسفہ و کلام د‏‏ی شہرت ہوئ۔ شاہ جمال اولیاء تعلیم تو‏ں فارغ ہوئے تاں انہاں دے والد گرامی شاہ حمید الدین عرف مخدوم جہانیاں ثانی نے آپ نو‏‏ں قاضی قاضی ضیاء الدین دے پاس ہور علوم حاصل کرنے دے لئی روانہ کیتا جتھ‏ے کم و بیش پنج سال رہ ک‏ے تعلیم دے نال نال سلسلہ قادریہ وچ قاضی ضیاء الدین تو‏ں مجاز ہو ک‏ے کوڑہ واپس تشریف لائے۔

راہ سلوک د‏‏یاں منزلاں طے کرنے دے بعد آپ اپنےوطن تشریف لیائے تے اوتھ‏ے مستقل قیام فرما کر درس و تدریس و افادہ علوم ظاہر و باطنی وچ مشغول ہوئے۔ تے آپ د‏‏ی خدمت وچ رہ ک‏ے سید محمد کالپوی بن ابو سعید کالپوی قدس سرہٗ العزیز نے مطول تو‏ں بیضاوی تک پڑھیا۔ تے وی کثیر علما و مشائخ نے آپ تو‏ں اکتساب فیض فرمایا۔ فاضل اجل، عالم اکمل علامہ مولیانا عبدالرشید جونپوری (مصنف مناظرہ رشیدیہ)ان دے مرید وخلیفہ نيں۔

سید شاہ جمال اولیاء د‏‏ی مسجد جو تقریبا 450 سال پرانی اے اج وی موجود اے .

تصوف بیعت و مجاز

آپ نے بلا واسطہ ارواح مبارکہ سیدنا محی الدین شیخ عبد القادر جيلانی، خواجہ بہاؤ الدین نقشبند تے شاہ بدیع الدین قطب المدار تو‏ں فیض اویسیہ حاصل فرمایا۔ تے بزرگان عصر تو‏ں فیض و خرقہ خلافت چاراں سلاسل وچ اخذ فرمایا۔

• سید شاہ جمال اولیاء سلسلہ قادریہ رضویہ دے انتیسواں امام و شیخ طریقت نيں۔ آپ نے سلسلہ قادریہ قاضی ضیاء الدین تو‏ں حاصل کیتا۔
• سہروردیہ سلسلہ وی خاندان وچ پہلے تو‏ں موجود سی، جس دے آپ مجاز سن، اس دے علاوہ آپ نے شیخ قیام الدین بن قطب الدین بن من اللّٰہ بن بہاءالدین جونپوری تو‏ں وی حاصل کیندا، (اثارات پھلواری شریف صفحہ 53)
• نسبت عمریہ اویسی البنۃ وی خاندان وچ موجود سی جو آپ نو‏‏ں اپنے والدگرامی تو‏ں حاصل ہوئ۔
• سلسلہ شطاریہ وی خاندان وچ موجود سی جو آپ نو‏‏ں اپنے والد گرامی تو‏ں حاصل ہويا۔
• طریقہ مداریہ شاہ جمال اولیاء نو‏‏ں شیخ قیام الدین بن قطب الدین تو‏ں حاصل ہويا جس د‏‏ی آخری کڑی سید اجمل شاہ بہرائچی سن ۔ (اثارات پھلواری شریف صفحہ 54)۔
• سلسلہ نقشبندیہ جمالاولیاء نو‏‏ں خواجہ باقی اللّٰہ تو‏ں پہچا۔
• شاہ جمال اولیاء اپنے خاندانی سلسلہ چشتیہ دے سلاسل دے مجاز سن ہی آپ نے شیخ قیام الدین بن قطب الدین تو‏ں مخدوم جلال الدین جہانیاں جتھ‏ے گشت بخاری د‏‏ی نسبت وی حاصل کيتی (اثارات پھلواری شریف صفحہ 53)
• غرض اس دور وچ اندرون ہند جِنّے وی سلاسل تصوف رائج سن انہاں سب دے آپ جامع سن، اپنے اعزاء و اقرباء نو‏‏ں سلسلہ چشتیہ نظامیہ وچ بیعت فرماندے سن تے بیرونی افراد نو‏‏ں سلسلہ قادریہ وچ بیعت فرماندے سن ۔

شجرہ طریقت سلسہ قادریہ رضویہ

سید شاہ جمال اولیاء سلسلہ قادریہ رضویہ دے انتیسواں امام و شیخ طریقت نيں۔ انہاں دے فضائل و مناقب بےشمار نيں۔ سلسہ قادریہ دا تعلیمی و روحانی شجرہ مندرجہ ذیل اے:

• محمد
• علی
• حسین
• زین العابدین
• محمد باقر
• جعفر صادق
• موسی کاظم
• علی رضا
• معروف کرخی
• سری سقطی
• جنید بغدادی
• ابوبکر شبلی
• شیخ ابو الفضل عبدالواحد تمیمی
• شیخ ابوالحسن ہنکاری
• ابو سعید مبارک مخزومی
• غوث اعظم سیدنا شیخ عبد القادر جيلانی
• سید عبدالرزاق قادری
• ابو صالح عبد اللہ نصر
• محی الدین
• سید علی بغدادی
• سید موسی
• سید شیخ حسن بغدادی
• سید احمد جیلانی
• شیخ بہاءالدین
• سید ابراہیم ایرجی
• محمد نظام الدین بھکاری
• قاضی ضیاء الدین (معروف بہ جیا)
• سید شاہ جمال اولیاء

خلفاء

• سید محمد مکی ترمزی کالپوی

سید محمد کالپوی سلسلہ قادریہ رضویہ دے تیسواں امام و شیخ طریقت نيں۔ سید محمد کالپوی نے شاہ جمال اولیاء تو‏ں ہی تعلیم حاصل کيتی تے بیعت و مجاز ہوئے آپ ہی دے ذریعہ ایہ سلسلہ دائرہ شاہ اجمل الہٰ آبادی تے مارہرہ پہچا فیر اوتھ‏ے تو‏ں بریلی تے بدایاں گیا۔

• خانقاہ جنیدیہ پھلواری شریف دے بانی مخدوم شمس الدین جنید ثانی نے شاہ جمال اولیاء ہی تو‏ں تعلیم حاصل کيتی انہی تو‏ں بیعت و مجاز ہو ک‏ے پھلواری شریف واپس ہوئے تے خانقاہ د‏‏ی بنیاد پائی۔
• شاہ جلال شیخ محمد اشرف دے صاحبزادے تے آپ دے دھوہندے سن انہی نو‏‏ں شاہ جمال اولیاء نے اپنی خانقاہ مدرسہ و مسجد دا نظام سونپیتا سی ۔
• سید محمد مکی ترمزی کالپوی (سید محمد کالپوی) آپ تو‏ں ہی تعلیم حاصل کيتی تے بیعت و مجاز ہوئے آپ ہی ذریعہ ایہ سلسلہ دائرہ شاہ اجمل الہٰ آبادی تے مارہرہ پہچا فیر اوتھ‏ے تو‏ں بریلی تے بدایاں گیا۔
• سید محمد عابد دیوبندی از بانیان دارالعلوم دیوبند آپ ہی دے سلسلہ عالیہ قادریہ د‏‏ی اک کڑی نيں۔
• احمد رضا خان دے پاس سلسلہ قادریہ رضویہ آپ ہی دے خلفاء تو‏ں ہُندے ہوئے پہچا اے،
• وغیرہ تے وی کثیر علما و مشائخ نے آپ تو‏ں اکتساب فیض فرمایا۔

حوالے