عبد اللہ بن مغیرہ
| معلومات شخصیت | |
|---|---|
| وجہ شہرت | امام کاظم (ع) و امام رضا (ع) دے صحابی، اصحاب اجماع |
| نمایاں کارنامے | |
| دیگر سرگرمیاں | |
عبد اللہ بن مغیرہ راوی حدیث نيں تے کچھ مدت تک مذہب واقفیہ اُتے پابند رہے لیکن فیر توبہ کر لئی۔ واقفیہ مذیب دے لوک قائل سن کہ حضرت امام موسی کاظم علیہ السلام شہید نئيں ہوئے بلکہ خود فوت ہوئے نيں۔ان دا شمار اصحاب اجماع تے امام موسی کاظم تے امام رضا علیہم السلام دے اصحاب وچ ہُندا اے۔ اوہ بنی نوفل دے غلاماں وچوں سن ۔ اوہ اہل کوفہ وچ ثقہ منے جاندے سن ۔ علم رجال دے علما انہاں نوں ثقہ مندے نيں۔ انہاں دی بہت عزت تے تکریم کردے نيں۔
تعارف[سودھو]
|
عبد اللہ بن مغیرہ بجلی کوفہ دے رہنے والے بنی نوفل دے غلاماں وچوں سن [۱]۔ابو محمد انہاں دی کنیت سی ۔موثق راوی تے اصحاب اجماع توں منے جاندے نيں ۔علمائے علم رجال نے انہاں نوں حضرت امام موسی کاظم ؑ دا صحابی تے بعض نے حضرت امام رضا ؑ دا صحابی وی لکھیا اے ۔
برقی نے اک دفعہ انہاں دا ناں اصحاب امام رضا ؑ وچ لکھیا اے تے دوسری بار عبدالله بن مغیره مولی بنی نوفل ابن حارث بن عبدالمطلب خزاز کوفی دے ناں توں حضرت امام رضا ؑ وچ لکھیا اے [۲] ۔
شیخ طوسی نے اس ناں نوں دو بار دو اماماں دے ذیل وچ لکھیا اے۔[۳]
لیکن آیت اللہ خوئی نے انہاں دو ناواں نوں اک ہی شخص کہیا اے تے ایہ اوہی عبد اللہ بن مغیرہ کہیا اے کہ جو اصحاب اجماع وچوں اے ۔حضرت امام موسی کاظم ؑ توں روایت نقل کردے نيں تے 16 روایات امام رضا ؑ توں منقول نيں [۴]۔
واقفیہ[سودھو]
کچھ مدت عبد اللہ بن مغیرہ نے مذہب واقفیہ نوں اختیار کيتا جو حضرت امام موسی کاظم دی شہادت دے بعد معتقد ہوئے گئے کہ اوہ قتل نئيں ہوئے نيں بلکہ خود بخود فوت ہوئے تے خداوند کریم اپنے پاس لے گیا تے قیام دے وقت دوبارہ واپس پرت آئیاں گے ۔کشی نے خود انہاں دتی بولی توں مذہب واقفیہ توں واپسی دی داستان نوں ایويں نقل کيتا اے:
- ماں واقفی سی اک سال حج دے لئی گیا. اوتھے جدوں خانۂ خدا دے نزدیک پہنچیا تاں ميں نے آپ نوں کعبہ دی دیوار توں چپکا دتا۔ اچانک میرے دل وچ اک شور برپا ہويا۔ ايسے لمحے وچ اپنے ہتھ دعا دے لئی بلند کیتے تے کہیا: اے بار الہا! میرے مقصود تے مطلوب نوں تاں ہی بہتر جاندا اے پس مینوں بہترین دین تے راہ ہدایت دی طرف رہنمائی فرما۔
- اسکے بعد میرا دل چاہیا کہ وچ حضرت امام رضا دی خدمت وچ جاؤں۔ پس وچ مدینہ وچ انہاں دے گھر دے دروازے اُتے گیا دروازہ کھٹکھٹایا۔ غلام دے آنے اُتے اسنوں کہیا: اپنے آقا توں کہو: عراق توں اک شخص دروازے اُتے آپ دا منتظر اے۔ عبد اللہ کہندا اے کہ اچانک ميں نے حضرت امام رضا دی آواز سنی اوہ کہہ رہے سن اے عبد اللہ بن مغیرہ ! اندر آجاؤ۔
- عبد اللہ کہندا اے ايسے وقت وچ اندر داخل ہويا امام اُتے نظر پڑدے ہی انہاں دے قدماں وچ گر پيا۔ جداں ہی امام دی مجھ اُتے نظر پئی تاں فرمایا: خدا نے تساڈی دعا مستجاب کر لئی اے تے تینوں اپنے دین دی طرف ہدایت کر دتی اے۔ (عبد اللہ ) ميں نے بلا فاصلہ کہیا: وچ گواہی دیندا ہاں آپ ہی مجھ اُتے اللہ دی جانب توں حجت نيں اوراس دتی خِلقت دے امین نيں۔[۵]۔
علم رجال[سودھو]
تمام علمائے علم رجال دی نگاہ وچ انہاں دی وثاقت مورد تائید اے یہان تک کہ نجاشی نے اپنی کتاب وچ انہاں نوں اک ایسا بزرگ، دیندار تے پرہیزگار شخص کہیا اے کہ جس دی نظیر نئيں ملدی اے .[۶] 521 روایات دے سلسلۂ سند وچ عبد اللہ بن مغیرہ دا ناں آیا اے۔ اوہ حضرت امام موسی کاظم تے امام رضا علیہم السلام توں کِسے واسطے دے بغیر روایت نقل کردے نيں۔ ہور زیاد بن منذر، ابو داود مسترق، ابن بکیر، عبد اللہ بن مسکان، جمیل بن دراج، عبدالله بن میمون قداح جداں ہور افراد توں وی روایت نقل کردے نيں۔[۷]
آثار[سودھو]
عبدالله بن مغیره نے 30 کتاباں تالیف کيتیاں جنہاں وچوں بعض دے ناں درج ذیل نيں:
- کتاب الوضوء
- کتاب الصلاة
- کتاب الزکاة
- کتاب الفرائض
- کتاب فی اصنافالکلام.[۸]
حوالے[سودھو]
مآخذ[سودھو]
- برقی، احمد بن محمد، رجال البرقی، موسسہ تحقیقات و نشر معارف اہل البیت(ع).
- خویی، سید ابوالقاسم، معجمالرجال، دار الزہرا، بیروت،۱۴۰۹ ق.
- طوسی، ابی جعفر، اختیار معرفہ الرجال، موسسہ آل البیت لاحیا تراث،.
- طوسی، ابی جعفر، الرجال الطوسی، موسسہ نشر اسلامی، ۱۴۱۵ ق.
- نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، موسسہ نشر اسلامی، ۱۴۲۴ ق.