مانکیالا سٹوپا

مانکیالا اسٹوپا
خیال کيتا جاندا اے کہ ایہ اوہ مقام اے جتھے گوتم بدھ نے شیر دے بچےآں نو‏‏ں خوراک فراہ‏م کرنے دے لئی اپنے آپ نو‏‏ں قربان کر دتا
Shown within پاکستان
بنیادی معلومات
مقام	مانکیالہ پنجاب پاکستان
متناسقات	33.26°N 73.14°E / 33.26; 73.14
مذہبی انتساب	بدھ مت
ریاست	پنجاب، پاکستان
ملک	پاکستان
سن تقدیس	دوسری صدی

مانکیالا سٹوپا (انگریزی: Mankiala Stupa) پنجاب، پاکستان دے شمالی علاقے وچ بدھ مت دور د‏‏ی اک یادگار ا‏‏ے۔
مانکیالا سٹوپا راولپنڈی تو‏ں جنوب د‏‏ی طرف 27 کلو میٹر دے فاصلہ مانکیالا پنڈ وچ واقع اے سٹوپا ہونے د‏‏ی بنا اُتے پنڈ دا ناں توپ مانکیالا دے ناں تو‏ں معروف اے ایہ سٹوپا اسلام آباد تو‏ں لاہور سفر کردے ہوئے روات تو‏ں 6کلومیٹر دے فاصلہ پرجی ٹی روڈ تو‏ں مشرق د‏‏ی جانب نظر آندا ا‏‏ے۔ اک کہانی دے مطابق مانکیالہ ناں راجا مان یا مانک دے ناں تو‏ں منسوب اے جو اس پنڈ وچ رہندا سی تے اس نے اسنو‏ں بنوایا سی۔ 1930ء وچ اس تو‏ں سونے، چاندی تے تانبے دے زیورات وی دریافت کیتے گئے نيں۔ اسٹوپہ دا منہ اُتے د‏‏ی جانب کھلدا اے جتھو‏ں ایہ اک کنواں نما نظر آندا ا‏‏ے۔ اس دے اُتے تو‏ں گردو نواح د‏‏ی آبادیاں خوبصورت منظر پیش کردیاں نيں۔ محکمہ آثار قدیمہ نے توپ مانکیالہ دے چاراں طرف حفاظتی دیوار بنا دتی ا‏‏ے۔ مقامی لوک کہانیاں دے مطابق راجا رسالو نے اک آدم خور، جیہناں نو‏ں اس بہت وڈے پیالے وچ الٹا قید کر رکھیا اے تے اس نے اک تیر لوہے دے نال تواں جنہاں اُتے روٹی پکاٸی جاندی اے تو‏ں پار کيتا سی مگر حقیقت وچ کنشک دور د‏‏ی ایہ بدھ عبادت گاہ اٹھارہ سو سال پرانی ا‏‏ے۔ بدھستوا دے مخصوص کنول، بنیاد د‏‏ی دیواراں پہ منقش نيں۔ اُتے جانے دے لئی سیڑھیاں بنی نيں جو ادھے راستے وچ ختم ہوئے جاندیاں نيں۔ اسٹوپا دے اُتے پہنچیاں تاں درمیان وچ اک بہت وڈا کنواں اے جو درحقیقت تھلے اترنے دا زینہ ا‏‏ے۔ ایہ سیڑھیاں بتدریج تنگ ہُندی جاندیاں نيں جس دے سبب تھلے گھپ اندھیرا دکھادی دیندا ا‏‏ے۔ اک ہور کہانی اس کنوئاں دا رشتہ کسی پوشیدہ سرنگ دے ذریعہ سارنگ خان دے محل تو‏ں وی جوڑدی ا‏‏ے۔

مانکیالا سٹوپا یا توپ، مانکیالہ گراں دے نال راولپنڈی توں 27 کلومیٹر توں چڑھدے دکھن ول جی ٹی روڈ دے نال بنیا اے۔ ایہ سٹوپا مہا تما بدھ دی جندڑی دی اک کہانی دے بارے چ جدوں اوناں نے 7 پکھے شیر دیاں بالاں نوں اپنے پنڈے دیاں بوٹیاں دتیاں۔

مانکیالہ سٹوپا گندھارہ دے راجہ کنشک (128-151) نے بنوایا سی۔ انگریز سفیر ماؤنٹسٹورٹ الفنسٹن نے افغانستان جاندیاں ویکھیا تے اپنیاں لکھتاں وچ لکھیا۔ 1890 وچ ایہدی مرمت کیتی گئی سی۔ ایہدے وچوں نکلیاں بدھ مت نال جڑدیاں شیواں ہن برٹش میوزیم لندن وچ پیاں نیں۔

حوالے