پاکستان دے نسلی لسانی گروہ
| بسلسلہ مضامین |
| پاکستانی سبھیاچار |
|---|
 |
|
زباناں |
| روایت |
| پکوان |
|
تہوار |
|
ادب |
|
|
پاکستان نسلی تے لسانی لحاظ نال دنیا دے متنوع مُلکاں وِچوں اک اے۔ پاکستان وچ بہت سارے چھوٹے وڈے لسانی نسلی گروہ نیں جیہناں نے مخصوص نسلی، لسانی یا لسانی لہجےآں دی بنیاد اُتے وکھرے قومیتی گروہ دا روپ دھاریا اے۔ پاکستان دے قومیتی گروہاں وچ پنجابی، سندھی، کشمیری، سرائیکی، مہاجر، بلوچ، پشتون، پختون، براہوئی، مکرانی، لداخی، بلتی، شینا، بروشسکی، کوہستانی، ہزاریوال، گاوری، توروالی، چترالی، ڈھاٹکی، پارکری، لاسی تے ہریاݨوی وغیرہ شامل نیں۔
وڈے نسلی لسانی گروہ
[سودھو]پنجابی
[سودھو]پنجابی اک ہند آریائی نسلی لسانی گروہ نیں جو بھارت تے پاکستان دے درمیان خطہ پنجاب نال تعلق رکھدے نیں۔ ایہ پاکستان دا سبھ توں وڈا نسلی لسانی گروہ اے۔ روایتی طور تے پنجابی شناخت لسانی، جغرافیائی، ثقافتی تے جٹ، گجر، راجپوت، آرائیں، اعوان سمیت ہور کئی مخصوص مقامی برادریاں دے مجموعے اُتے استوار اے۔ ایہدی شناخت مذہب توں آزاد اے کیونکہ پنجابی قوم وچ مذہبی لغاظ نال مسلمان، سکھ، ہندو تے مسیحی تے ہندو شامل نیں۔ پنجابیاں توں مراد اوہ لوک نیں جو پنجاب دے وسنیک نیں تے ایہدی قومیتی آبادی نال تاریخی طور تے وابستہ نیں تے اوہناں لوکاں دی مادری زبان پنجابی اے۔
پختون
[سودھو]پٹھان یا پختون اک ایرانی نسلی لسانی گروہ نیں تے اوہ پختو نوں اپنی پہلی زبان دے طور تے بولدے نیں تے متعدد قبائل وچ تقسیم نیں۔ کچھ اوہ نیں جو پختو بولدے نیں لیکن نسلی طور تے پٹھان نئیں تے کچھ نسلن پٹھان نیں لیکن اوہناں دی مادری زبان پختو نئیں۔ ایہناں دی آبادی زیادہ تر پاک افغان سرحدی علاقیاں وچ اے۔ بوہتی تعداد اسلام نوں بطور مذہب منݨ والی اے۔ قابل ذکر پٹھاناں وچ عمران خان، فضل الرحمان، شاہد آفریدی تے ملالہ یوسفزئی شامل وغیرہ نیں۔
سندھی
[سودھو]سندھی اک ہند آریائی نسلی لسانی گروہ نیں جو سندھی تے سرائیکی بولدے نیں تے پاکستان دے صوبہ سندھ دے رہݨ والے نیں۔ سندھی بنیادی طور تے مسلمان نیں، لیکن ایہناں وچ اقلیتی ہندو آبادی اے، جو پاکستان وچ سبھ توں وڈی ہندو اقلیتی آبادی اے۔[۲] سندھی مسلم ثقافت صوفی عقائد تے اصولاں توں بہت زیادہ متاثر اے تے سندھ دیاں چند مشہور ثقافتی تے روحانی شخصیتاں شاہ عبداللطیف بھٹائی، لعل شہباز قلندر تے جھولے لعل نیں۔[۳]
سرائیکی
[سودھو]سرائیکی کئی مختلف قومیتی نسلاں تے ہند آریائی لسانی لہجے دی بنیاد اُتے تشکیل کردہ گروہ اے جو پاکستان دے وسطی علاقے وچ، جنوبی خیبر، جنوبی پنجاب، مشرقی بلوچستان تے شمالی سندھ وچ مقیم نیں۔ نسلی طور تے ایہناں وچ اک بہت وڈی تعداد بلوچ قوم دی اے۔ ایس توں علاوہ پٹھان، سندھی سماٹ قبائل، عربی النسل تے فارسی النسل مخدومین سید شامل نیں۔ بلوچ قوم وچوں لغاری ، مزاری ، کھوسہ ، دریشک ، بزدار، دستی ، گورمانی ، گورچانی ، جتوئی ، چانڈیا ، قیصرانی ، گوپانگ ، لاشاری ، مستوئی ، میرانی ، ملغانی ، ملکانی ، شاہانی وغیرہ تے پٹھاناں وچوں خاکوانی ، نیازی ، ترین ، شادی خیل ، مستی خیل ، کُنڈی ، درانی وغیرہ تے سندھی سماٹ قبائل توں دھریجہ ، کوریجہ ، نریجہ ، گھلیجہ ، سومرا ، لنگاہ ، سندھی نون ، کلاسرا ، اُجن ، سیہڑ ، سولنگی ، عباسی داؤد پوترا ، جھنڈیر ، مڑل ، لاڑ ، وگن وغیرہ تے عربی النسل تے فارسی النسل مخدومین سیداں دے مخدوم ہاشمی ، مخدوم گیلانی ، مخدوم قریشی ، گردیزی وغیرہ نوں اکٹھا کرکے اک سرائیکی قوم بݨائی جاندی اے۔
مہاجر
[سودھو]مہاجر جیہناں نوں عمومن "اردو بولݨ والے لوک" وی کہیا جاندا اے، اک اجتماعی کثیر النسلی گروہ اے جو بھارت دے مختلف علاقےآں توں ہجرت کرکے 1947ء تے چند سال بعد تک پاکستان وچ آئے، ایہناں دی ہجرت دنیا دی اک وڈی اجتماعی ہجرت سی۔ مہاجراں دی اکثریت جنوبی سندھ وچ، کراچی، حیدرآباد تے میرپور خاص وچ آباد اے۔ لہور، ملتان، بہاولپور، اسلام آباد تے پشاور سمیت مختلف شہراں وچ وی مہاجر کمیونٹی دی آبادی موجود اے۔ پاکستان دے ابتدائی قومی تعمیر دے سالاں وچ مہاجراں نے اک غالب پوزیشن حاصل کیتی تے پاکستان دے بہت سارے بانیان مہاجر سن۔ مہاجر دی اصطلاح ہجرت کرن والے مسلمان مہاجراں دیاں اولاداں لئی وی استعمال ہُندی اے۔ قابل ذکر مہاجراں وچ لیاقت علی خان، عبدالقدیر خان، پرویز مشرف، حکیم محمد سعید، عبدالستار ایدھی، سابق صدر ممنون حسین تے سابق آرمی چیف مرزا اسلم بیگ شامل نیں۔ مہاجراں نوں پاکستان وچ سبھ توں زیادہ پڑھی لکھی قوم دے طور تے دیکھیا جاندا اے۔
بلوچ
[سودھو]بلوچ اک ایرانی کرد نسلی لسانی گروہ نیں تے بنیادی طور تے پاکستان دے مغربی علاقےآں وچ مقیم نیں۔[۴] صدیاں توں برصغیر پاک و ہند دی طرف آمد دے باوجود ایہناں دی زبان اُتے ایرانی کردی چھاپ دی وجہ توں ایہناں نوں ایرانی گروہ دے طور تے درجہ بند کیتا جاندا اے جو ایرانی زباناں دے شمال مغربی ذیلی گروپ توں تعلق رکھدی اے۔ مکران آمد توں بعد کچھ بلوچ قبائل ہجرت کرکے سندھ تے پنجاب وچ آباد ہوگئے تے مقامی آبادی دے ثقافتی اثرات توں متاثر ہوئے۔
براہوئی
[سودھو]براہوئی، براہوی یا بروہی، اک دراوڑ نسلی لسانی گروہ اے جو بنیادی طور تے صوبہ بلوچستان وچ پایا جاندا اے۔ اوہ براہوئی زبان بولدے نیں، جیہدا تعلق دراوڑی زبان دے خاندان نال اے۔ اوہ افغانستان تے سندھ وچ اک چھوٹے اقلیتی گروہ نیں۔ براہوئی لوک بنیادی طور تے بولان دیاں پہاڑیاں توں لے کے راس موری (کیپ مونزے) دے علاقے تک آباد نیں، جو مشرق تے مغرب وچ رہݨ والے بلوچاں نوں الگ الگ کردے نیں۔ براہوئی تقریبن مکمل طور تے سنی مسلمان نیں۔[۵]
ہور دیکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ «Population Census». مئی ۱۹, ۲۰۱۷.".
- ↑ «CIA Factbook Pakistan». ۲ اگست ۲۰۲۲.
- ↑ Blood, Peter, ed. "Baloch". Pakistan: A Country Study. Washington: GPO for the Library of Congress, 1995.
- ↑ (2004-03-01) Dictionary of Languages: The Definitive Reference to More Than 400 Languages. Columbia University Press. ISBN 9780231115698.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
