ابن اسحاق
ابن اسحاق | |
---|---|
جم | سنہ 704 [۱][۲] |
وفات | سنہ 767 (62–63 سال)[۳][۴][۲] |
عملی زندگی | |
استاذ | ابن شہاب زہری |
تلمیذ خاص | سفیان ثوری ، شعبہ بن حجاج ، سفیان بن عیینہ |
پیشہ | مورخ ، سوانح نگار |
پیشہ ورانہ زبان | عربی [۳] |
شعبۂ عمل | سیرت نبوی ، اسلام دی تریخ |
کارہائے نمایاں | سیرت ابن اسحاق |
باب اسلام | |
ترمیم |
محمد بن اسحاق بن یسار بن خیار المدنی (704ء تا 767ء) اٹھويں صدی دے قدیم ترین سیرت نگار نيں جنہاں دی مشہور کتاب سیرت رسول اللہ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم سیرت ابن اسحاق دے نام توں مشہور اے۔ ایہ کتاب ہن ناپید ہو چکی اے مگر اس کتاب دا نثری حصہ سیرت ابن ہشام وچ لیا گیا اے۔ انہاں دی تاریخ اسلامی تاریخ دی قدیم ترین کتاب اے۔ اوہ یسار دے پوتے سن جسنوں 12ھ وچ عراق دے مقام عین التمر دے گرجا وچوں گرفتار کرکے مدینے لیایا گیا سی، جتھے اوہ عبد اللہ بن قیس دے قبیلے دا مولیٰ بن گیا۔[۵] ابو عبید اللہ محمد بن اسحٰق بن یسارمطلبی جو ابن اسحٰق دے نام توں مشہور نيں مدینہ دے رہنے والے سن -سیرت ابن اسحاق دے مصنف نيں۔
ولادت
[سودھو]ابن اسحاق مدینہ منورہ وچ 85ھ، (704ء)ماں پیدا ہوئے مدینہ وچ قیام کیتا۔ پھر کسی وجہ توں مصر تے اوتھے توں کوفہ چلے گئے۔ آخر وچ بغداد وچ مقیم ہو گئے ۔
حالات زندگی
[سودھو]محمد بن اسحاق نے مدینہ وچ پرورش پائی۔ ابتدائی تعلیم اوتھے ہوئی۔ انہاں نے محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے متعلق قصص و روایات جمع کرنے دی طرف خاص توجہ دی انہاں دے اساتذہ وچ امام ابن شہاب زہری،عاصم بن عمر بن قتادہ، عبد اللہ بن ابوبکربن محمد مدنی،غزوات دی تفصیل وچ سب توں نمایاں نيں۔ اک مستند تے ثقہ راوی نيں۔
مدینہ آمد
[سودھو]ان دے داد یسار بن خیار(یسار بن کوتان)مسیحی مذہب دے سن اوہ شاہ ایران دے حکم عین التمر وچ قید سن خالد بن ولید انہاں نوں قیدی بنا کے مدینہ لیائے قیس بن مخرمہ دی تملیک وچ آئے اسی وجہ توں مطلبی یا مخرمی لقب رکھے نيں۔ یسار اپنے قبیلے دے پہلے شخص سن جو مسلمان ہو کے آزاد ہوئے۔ انہاں دے تن بیٹے سن جنہاں وچ اک ابن اسحاق سن ۔
وفات
[سودھو]بغداد وچ سنہ 150ھ، 768ء وچ وفات پائی۔ اگرچہ انہاں دا تعلق تابعین دے دور توں سی تے بعض انہاں نوں تابعین وچ وی شمار کردے نيں۔ امام ابو حنیفہ دے مزار دے نال قبرستان ’’خیزران‘‘ وچ مدفون نيں۔[۶]
لکھتاں
[سودھو]معلوم ہُندا اے کہ انہاں نے سیرت دا مواد دو جلداں وچ جمع کیتا سی یعنی کتاب المبتداء جس وچ رسول اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دی زندگی دے ابتدائی حالات سن جو ہجرت تک اے۔ جدوں کہ کتاب المغازی وچ ہجرت توں وصال تک دے واقعات سن ۔ ایہ وی معلوم ہُندا اے کہ انہاں دی کتاب الخلفاء ابتدا ہی وچ انہاں دی اس وڈی تصنیف دے مقابلے وچ دوسرے درجے اُتے شمار ہونے لگی سی۔
ابن اسحاق دی کئی لکھتاں سن جو ہن اپنی اصل حالت وچ نئيں ملدیاں مگر انہاں دے حصے کچھ تے لکھتاں وچ ملدے نيں۔ مثلاً سیرت ابن ہشام، جو اک مشہور تے قدیم تاریخ دی کتاب اے اصل وچ ابن اسحاق دے شاگرد البقائی نے ترتیب دی تے بعد وچ ابن ہشام نے مرتب کيتی۔ اس کتاب وچ ابن اسحاق دے نثری حصے موجود نيں۔ ابن اسحاق نے عربی شاعری وی شامل دی سی کیونکہ اسنوں تبدیل کرنا اوزان دی وجہ توں قدرے مشکل ہُندا اے تے تاریخ دے اصل واقعات محفوظ رہندے نيں۔ اس دے علاوہ ابن اسحاق دے شاگرد سلامہ ابن فضل الانصاری نے ابن اسحاق دی سیرت نوں مرتب کیتا سی ۔ ایہ کتاب خود تو باپید ہو چکی اے مگر اس دے حصے مشہور تاریخ طبری وچ ملدے نيں۔ ہور کتب وچ وی بکھرے ہوئے حصے موجود نيں مگر اوہ کچھ زیادہ نئيں۔
حوالے
[سودھو]- ↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12172761p — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — اجازت نامہ: Open License
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ این کے سی آر اے یو تی آئی ڈی: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jx20061227001 — subject named as: Muhammed Ibn Ishák
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12172761p — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — اجازت نامہ: Open License
- ↑ Encyclopædia Britannica Online ID: https://www.britannica.com/biography/Ibn-Ishaq — subject named as: Ibn Ishaq — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — عنوان : Encyclopædia Britannica
- ↑ کھولاں ڈیٹا پلیٹ فارم فرانسیسی نیشنل لائبریری توں : حاصل — http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12172761p — تاريخ حاصل: 27 اپریل 2017 — لائسنس: فری لائسنس
- ↑ سیرت ابن اسحاق ،مکتبہ نبویہ لاہور
|
سانچہ:محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دی تمثیل
|
- مضامین جنہاں وچ لاطینی بولی دا متن شامل اے
- 704 دے جم
- مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے
- 767 دیاں موتاں
- صفحات مع خاصیت P1066
- صفحات مع خاصیت P802
- ویکی ڈیٹا توں ماخوذ شعبۂ عمل
- ویکی ڈیٹا توں ماخوذ کارہائے نمایاں
- اٹھويں صدی دی عرب شخصیتاں
- اٹھويں صدی دے عرب مصنفین
- اٹھويں صدی دے مؤرخین
- سیرت نگار
- عرب مسلمان مؤرخین اسلام
- عرب مؤرخین
- محدثین
- مدنی شخصیتاں
- مسلم مؤرخین