اورمڑ
اورمڑ یا برکی یا باراکی پشتون قبیلے وچوں اک اے جو وزیرستان وچ آباد اے پشتون اقوام دے جدِ امجد قیس عبدالرشید دے چار بیٹے سربن، بیٹ، غرغشت تے اورمڑ سن اورمڑ قبیلہ ايسے دی اولاد توں اے انہاں دی بولی اورمڑی اے اس دے علاوہ دنیا دے مختلف ملکاں مثلاً افغانستان، بھارت تے عرب ملکاں وچ آباد نيں۔
جنوبی وزیرستان دے علاقے کانیگرم، پیر کوٹ، ٹانک، کلاچی ، ڈیرہ اسماعیل خان وچ وی برکی قبیلے دے لوک آباد نيں بعض اورمڑ قبیلے اپنے ناں دے نال سید یا شاہ تے گیلانی یا جیلانی لکھدے نيں تے اپنے آپ نوں سید کہندے نيں جو تاریخی اعتبار توں درست نئيں کیونجے اورمڑ اک خالص پشتون قبیلہ اے معروف انگریز مستشرق ہنری والٹر بیلیو افغان قبیلے دی تریخ اُتے مشتمل اپنی کتاب "An Enquiry into the Ethnography of Afghanistan" دے صفحہ 62 اُتے لکھدے نيں کہ اورمڑ انصاری یا عرب نئيں نيں بلکہ ایہ افغانستان دا اک پشتون قبیلہ اے ۔
پاکستان دے صوبہ خیبر پختون خواہ وچ پشاور دے نواحی علاقے وچ تن پنڈ نيں جس دے ناں ارمڑ بالا، ارمڑ میانہ، ارمڑ پایان نيں۔
اس دے علاوہ افغانستان دے صوبے لوگر وچ اک علاقہ نيں جس دا ناں برکی بارک نيں اس دے رہنے والے وی اورمڑ نيں۔
کوہاٹ وچ جنگل خیل وچ تے تورغر وچ وی کم تعداد وچ ارمڑ رہندے نيں۔ اس دے علاوہ بھارت وچ جالندھر وچ وی رہ رہے نيں.
جنوبی وزیرستان وچ اک قدیم بولی اورمڑی بولی جاندی اے۔ تحریکِ انصاف دے عمران خان دی والدہ، جنہاں دے ناں اُتے شوکت خانم ہسپتال قائم کيتا گیا اے، اورمڑی بولی بولنے والے برکی قبیلے نال تعلق رکھدیاں سن۔
ماہرِ لسانیات روزی خان برکی کہندے نيں کہ 'اس بولی دے بولنے والےآں دی شدید بدقسمتی ایہ رہی اے کہ اوتھے امن و امان دی صورتِ حال تے فوجی آپریشناں دے باعث اوہ مکمل طور اُتے بےگھر ہوئے کے ملک دے دوسرے حصےآں وچ جانے اُتے مجبور ہوئے گئے نيں۔ اس طرح ایہ شاید پاکستان دی واحد بولی اے جس دے پاس اپنی زمین نئيں رہی۔ ظاہر اے کہ ایسی صورتِ حال وچ اس بولی دا مستقبل سخت خطرے وچ اے۔'