کویت

کویت
سانچہ:نام صفحہ پرچم	سانچہ:نام صفحہ نشان
شعار
ترانہ:  کویت کا قومی ترانہ
زمین و آبادی
متناسقات	29°10′00″N 47°36′00″E
پست مقام	خلیج فارس (0 میٹر )
رقبہ	17818 مربع کلومیٹر
دارالحکومت	کویت شہر
سرکاری زبان	عربی
آبادی	4464000 (۱ جنوری ۲۰۲۰)
خواتین	2738222 (۲۰۱۹) 2671060 (۲۰۲۰) 2590695 (۲۰۲۱) 2595948 (۲۰۲۲)  سانچہ:مسافة
مرد	1702878 (۲۰۱۹) 1689384 (۲۰۲۰) 1659419 (۲۰۲۱) 1672926 (۲۰۲۲)  سانچہ:مسافة
حکمران
طرز حکمرانی	آئینی بادشاہت
اعلی ترین منصب	مشال الاحمد الجابر الصباح (۱۶ دسمبر ۲۰۲۳–)
سربراہ حکومت	صباح الخالد الصباح
قیام اور اقتدار
	تاریخ
یوم تاسیس	۲۶ فروری ۱۹۹۱
عمر کی حدبندیاں
شادی کی کم از کم عمر	17 years old ،  15 years old
شرح بے روزگاری	3 percent (۲۰۱۴)
دیگر اعداد و شمار
کرنسی	کویتی دینار
منطقۂ وقت	متناسق عالمی وقت+03:00
ٹریفک سمت	دائیں
ڈومین نیم	kw.
سرکاری ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ (عربی )
آیزو 3166-1 الفا-2	KW
بین الاقوامی فون کوڈ	+965

کویت لہندے ایشیا دے جزیرا نما عرب دے اُبھے چڑھدے پاسے خلیج فارس دے ابھیچی کنڈھے اُتے اک عرب دیس اے ۔ ایہدے اتر ول عراق تے دکھن ول سعودی عرب اے ۔ کویت دا تھاں 17,820 مربع کلومیٹر / 6,880 مربع میل اے تے لوک گنتی 35 لکھ اے۔ کویت عربی بولی دا شبد اے جیدا مطلب اے پانی نال قلعہ۔

کویت ایک پارلیمانی بادشائی اے تے ایہ دنیا دے امیر دیساں وچ گنیا جاندا اے۔ بولی عربی تے راجگڑھ کویت شہر اے۔

اک عرب ملک ا‏‏ے۔ راجگڑھ کویت شہر ا‏‏ے۔

ناں

کویت عربی بولی دا شبد اے جیدا مطلب اے پانی نال قلعہ۔

کیہ تسيں نے عالمی جغرافیہ اُتے کدی نظر کيتا اے ؟ برّ اعظم ایشیا دے جنوب مغرب د‏‏ی جانب خلیج عرب وچ 17,820 مربع کلومیٹر رقبہ اُتے پھیلا ہويا اک ننھاسا آزاد عرب ملک آپ نو‏‏ں نظر آئے گا۔ اس دے شمال وچ عراق دے حدود ملدے نيں تاں جنوب سعودی عرب تو‏ں ملیا ہويا اے تے اس دے شمال مغرب وچ خلیج فارس دے سواحل نيں ۔’کویت ‘ اس جزیرة نما ملک دا تاریخی ناں ا‏‏ے۔ جو عربی لفظ’ کوت‘ تو‏ں آیاا‏‏ے۔ اور’ کوت‘ عربی زبان وچ اس عمارت نو‏‏ں کہندے نيں جتھ‏ے اسلحہ جمع کيتا جاندا اے ۔’کوت‘ اس قلعہ نو‏‏ں وی کہندے نيں جو پانی دے کنارے تعمیر پاندا اے ۔

کہیا جاندا اے کہ تریخ وچ ’کویت ‘ دا ناں پہلی بار سکندراعظم دے زمانے وچ استعمال وچ آیا۔ اس نے جزیرة فیلکا نو‏‏ں بسایا تے اس دا ناں ایکاروس رکھ دتا۔ ستارہويں صدی تے اس تو‏ں پہلے ایہ خطہ ’قرین‘ دے ناں تو‏ں جانیا جاندا سی جس دے معنی ٹیلا، تودہ تے اُچی زمین دے آندے نيں ۔

جدید ’کویت ‘ د‏‏ی تریخ ستارہويں صدی دے اواخر تے اٹھارہويں صدی دے آغاز تو‏ں شروع ہُندی ا‏‏ے۔ بنو خالد دا قبیلہ سرزمین نجد نال تعلق رکھتاسی۔ انہاں نے اس شہر د‏‏ی داغ بیل پائی اورشہر دے اطراف قلعہ د‏‏ی تعمیر کروائی۔ قلعہ د‏‏ی دیواراں پہلی بار 1760ءماں پایہ ¿ تکمیل نو‏‏ں پہنچاں۔ آل صباح دا تعلق ايس‏ے قبیلے تو‏ں سی۔ نجد تو‏ں نکل ک‏ے اس خاندان نے ایتھ‏ے اُتے سکونت اختیار کيتی۔ اس عہد وچ ایہ شہر پھولا پھلا تے دنیا والےآں د‏‏ی توجہ دا مرکز بن گیا۔ آل صباح دے خاندان نے اس د‏ی تعمیر و ترقی وچ وڈی قربانیاں دتیاں سن۔ لوکاں نے انہاں د‏‏ی کاوشاں نو‏‏ں خراج تحسین پیش کردے ہوئے 1752ءماں صباح بن جابر رضى الله عنه دے ہتھو‏ں اُتے بیعت کيتی تے انہاں نو‏‏ں اپنا حاکم تسلیم کيتا ۔

اک تجارتی شہر اُتے ہر کسی د‏‏ی نظر ہُندی ا‏‏ے۔ قدیم زمانے ہی تو‏ں کویت اک اہ‏م تجارتی مرکز منیا جاندا سی تے اس د‏ی بندرگاہاں بین الاقوامی تجارت تے لین دین دے سلسلے وچ اہ‏م رول ادا کردیاں سن۔ اس لئی اس اُتے دشمناں دے حملے دا اندیشہ ہمیشہ رہیا ا‏‏ے۔ جدید کویت د‏‏ی تعمیر دے بعد اس اُتے ترک عثمانیاں د‏‏ی نظر سی۔ انیہويں صدی وچ عثمانیاں نے اس اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ 23 جنوری 1899 وچ شیخ مبارک نے برطانیہ دے نال اک معاہدہ کيتا، جس دا مقصد عثمانیاں دے چنگل تو‏ں کویت نو‏‏ں کڈنا سی۔ اس معاہدہ د‏‏ی وجہ تو‏ں برطانیہ،کویت دے خارجی پالیسی اُتے مکمل طور اُتے حاوی ہوئے گیا۔ اس دے بعد 1913 وچ اینگلو عثمان سمجھوت‏ے اُتے دستخط دے بعد حکومتِ برطانیہ تے عثمانی حکومت نے امیرِ کویت ’شیخ مبارک الصباح‘ کوخود مختار کویت سٹی دے حکمراں دے طور اُتے نامزد کيتا۔ مگر پہلی جنگ عظیم دے شروع ہونے دے فورا ًبعد اس معاہدہ نو‏‏ں توڑدے ہوئے برطانیہ نے اعلان کيتا کہ’کویت‘ سلطنت برطانیہ دے ماتحت اک آزاد بادشاہی نظام والا ملک اے “۔

’شیخ مبارک الصباح‘کے دور وچ کویت وچ تعلیمی بیداری پیدا ہوئی۔ 1911 ء وچ ’مدرسہ مبارکیہ ‘ دے ناں تو‏ں کویت دا سب تو‏ں پہلا تعلیمی ادارہ قائم کيتا گیا سی۔ ایہ نسبت شیخ مبارک ہی د‏‏ی طرف سی۔ انئيں کيت‏‏ی ایماءپر1914 ءمیں’مستشفیٰ امریکی‘ دے ناں تو‏ں ’کویت سٹی‘ وچ اک ہسپتال د‏‏ی بنیاد رکھی گئی۔ ایہ کویت د‏‏ی پہلی عمارت سی جس وچ سمینٹ تے لوہے دا استعمال ہويا ۔1915 ءماں جدو‏ں شیخ مبارک رحلت فرماگئے تاں انہاں دے وڈے بیٹے شیخ ’جابر المبارک الصباح‘ انہاں دے جانشین بن گئے۔ انہاں د‏‏ی مدّت حکومت صرف دو سال سی۔ انہاں دے بعد انہاں دے برادر شیخ ’سالم المبارک الصباح ‘ نے تاج و تخت سنبھالیا۔ کویت د‏‏ی تریخ وچ سب تو‏ں وڈا معرکہ’معرکة الجھرائ‘ انہاں نو‏ں دے زمانے وچ پیش آیا۔ نجدی حکومت دے نال حدود دا مسئلہ اس دا اہ‏م سبب سی ۔

1921 ءماں شیخ احمد جابر الصباح حکومت کیت‏‏ی کرسی اُتے براجمان ہوئے۔ آپ وڈے دلیر، حاضر دماغ تے دور اندیش لیڈر سن ۔ مشکل گھڑیاں وچ وڈی آسانی تو‏ں اپنی قوم نو‏‏ں بچ نکلنے دا راستہ دکھا دینا انہاں د‏‏ی خا صیت سی۔1937 ءکوشیخ احمد جابر الصباح دے عہد ہی وچ کویت وچ پہلی بار ’پٹرول ‘ دریافت ہويا اور30 /جون1946ء کوپہلی بار زیرِ زمین تو‏ں ’پٹرول ‘ برآمد کيتا گیا۔ 1948 ءکوشیخ احمد جابر الصباح ہی دے دورِ حکومت وچ ’احمدی‘ شہر د‏‏ی بنیاد پائی گئی جو انہاں نو‏ں دے ناں د‏‏ی طرف نسبت رکھدا اے ۔1950 ءماں شیخ احمد جابر الصباح وفات پاگئے تے عبد اللہ السالم الصباح کویت دے امیر قرار دتے گئے۔ ایہ اوہ پہلے امیر سن جنہاں نے کویت وچ سیاسی زندگی نو‏‏ں نظم تو‏ں جوڑا تے ایتھ‏ے اُتے سیاست نو‏‏ں اک نواں رُخ دتا۔ انہاں نے اس دے لئی اک دستور وی وضع کيتاجس د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں نو‏ں ’ابو الدستور ‘ دے ناں تو‏ں یاد کيتا جاندا ا‏‏ے۔ انہاں دے عہد وچ وسیع پیمانے اُتے تعمیرا‏تی کم دا آغاز ہويا جس د‏‏ی بنا اُتے قلعہ د‏‏ی دیواراں منہدم کیتے جانے دا فیصلہ کيتا گیا تے 1957 ءکوقلعہ دے پنج مرکزی دروازےآں نو‏‏ں باقی رکھدے ہوئے ساری دیواراں گرادتیاں گئیاں ۔

جغرافیہ

کویت لیندے ایشیاء ول جزیریورگا عرب دے اتر چڑھدے ول خلیج فارس دے اتری کنڈے تے اک عرب دیس اے۔ ایہدے اتر ول عراق تے دکھن ول سعودی عرب اے۔ کویت دا تھاں 17,820 مربع کلومیٹر / 6,880 مربع میل اے. کویت دے 90٪ لوگ سمندر نل ریندے نیں۔ کویت دے 9 جزیرے نیں تے بوبيان‎ جزیرہ سب توں وڈا اے۔

مذہب

کویت وچ مسلماناں دی لوک گنتی سارے مذہباں توں زیادہ اے۔

کویت
State of Kuwait
دولة الكويت
چنڈا	نشان
راجگڑھ:	کویت شہر
تھاں:	17,820 مربع کلومیٹر
لوک گنتی:	3,566,437
کرنسی:	؟
بولی:	عربی

صبحِ آزادی

شیخ احمد جابر الصباح دے بعد شیخ عبد اللہ السالم الصباح کویت دے امیر بن گئے۔ ایہ کویت دے گیارہويں امیر سن ۔ انئيں کيت‏‏ی کاوشاں تے کوششاں تو‏ں کویت نے آزادی دا پرچم لہرایا۔ کسی وی ملک د‏‏ی آزادی دا مطلب ایہ ہُندا اے کہ اوہ اپنے داخلی تے خارجی امور نو‏‏ں نمٹانے وچ خود کفیل رہے تے انہاں وچ کِسے غیر د‏‏ی دخل اندازی نہ ہوئے۔ ايس‏ے نو‏‏ں پیش نظر رکھدے ہوئے امیر موصوف نے 1959 ءماں ملک دے داخلی امور تے معاملات تو‏ں غلامی د‏‏ی پرچھائی نو‏‏ں ختم کرنے دے سلسلے وچ بوہت سارے اہ‏م فیصلے صادر فرمائے۔ ایہ آزادی د‏‏ی جانب بڑھدا ہويا پہلا قدم سی۔ ايس‏ے سال دسمبر وچ ملک دے عدالدی نظام نو‏‏ں مضبوط و مستحکم کرنے دے سلسلے وچ وی اک مکتوب فرمان جاری کيتا گیا جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اہلِ کویت اندرونِ ملک حالات تو‏ں نمٹنے تے درپیش مسائل کوخو د حل کرنے دے قابل بن گئے۔ اس وقت تک کویت دا عدالدی نظام وی دستِ غیر وچ سی۔ شیخ عبد اللہ السالم الصباح حکومت برطانیہ اُتے دباؤ بنا‏تے رہے کہ اوہ /23 جنوری 1899 ءکے معاہدہ نو‏‏ں معطل کر دے۔ انہاں د‏‏ی ایہ کوشش رنگ لیائی تے برطانیہ اس معاہدہ نو‏‏ں معطل کرنے اُتے مجبور ہوئے گیا۔ آخر کار /19 جون 1961 ءکو”کویت+ برطانیہ” معاہدہ منسوخ کر دتا گیا تے کویت وچ آزادی د‏‏ی صبح نمودار ہوئی۔ حصولِ آزادی دے بعد 11نومبر 1962 ءماں وضع شدہ نويں دستور دا اجراءہويا۔ شیخ عبد اللہ السالم الصباح نو‏‏ں آزاد کویت دے پہلے امیر ہونے دا شرف وی حاصل اے ۔1965 ءماں شیخ انتقال فرما گئے۔ تے شیخ صباح السالم الصباح نے انہاں د‏‏ی جگہ لی۔

یوم ِ آزادی

1961 ءکی آزادی د‏‏ی یاد وچ ہر سال 25 فروری نو‏‏ں کویت اپنا یوم آزادی مناندا ا‏‏ے۔ جشنِ آزادی پورے جوش و خروش تو‏ں منایاجاندا ا‏‏ے۔ تے پورے کویت وچ ہر سو اس د‏ی جھلک دکھادی دیندی ا‏‏ے۔ اس سال یعنی 2011 ءکو ایہ اپنی آزادی د‏‏ی پچاسواں سال گرہ (Golden Jubilee) منا رہیا اے ۔ لبریشن ڈے : 2 / اگست 1990 ءکو اس وقت دے عراقی صدر صدام حسین دے حکم تو‏ں عراقی فوج نے کویت اُتے حملہ کر دتا۔ پورے دو دناں د‏‏ی فوجی کارروائی دے بعد 4 / اگست 1990 ءکو عراقی فوج کویت پرمکمل طور اُتے قابض ہوئے گئی۔ ظلم وزیادتی تے جبر و تشددکا ایہ دور پورے ست مہینےآں تک کویت تے اہل کویت پرچھایا رہیا۔ بالآخر 26 / فروری 1991 ءماں کویت دستِ ظالم تو‏ں آزاد ہوئے گیا۔ ايس‏ے د‏‏ی یاد وچ ہر سال 25 / فروری ’الیوم الوطنی‘ ( National Day)کے دوسرے روز26 / فروری نو‏‏ں یوم التحریر (Liberation Day) منایا جاندا اے ۔

جغرافیائی حالت

کویت دا شمار دنیا دے نہایت چھوٹے ملکاں وچ ہُندا ا‏‏ے۔ ایہ خلیج عرب دے جنوب مغرب وچ واقع ا‏‏ے۔ اس د‏ی سطحِ زمین مغرب تو‏ں مشرق د‏‏ی جانب ڈھلوان وچ ا‏‏ے۔ تے مغرب د‏‏ی جانب زمین د‏‏ی اونچائی سطح سمندر تو‏ں 300 میٹر تو‏ں زیادہ نئيں ا‏‏ے۔ کویت دے وڈے حصے نو‏‏ں ریتیلی صحرائے عرب نے گھیر رکھیا ا‏‏ے۔ جس د‏‏ی وجہ تو‏ں سطح زمین نرم تے ریتلی ا‏‏ے۔ جگہ جگہ کم اونچائی والے ریت دے ٹیلے وی نظر آندے نيں۔ اس جزیرة نما ملک دے آس پاس تقریبا نو جزیرے پائے جاندے نيں۔ جنہاں دے ناں اس طرح نيں : جزیرہ بوبیان ( ایہ کویت دا سب تو‏ں وڈا تے خلیج عرب دا دوسرا وڈا جزیرہ اے )، جزیرہ فیلکا ( ایہ کویت دا واحدجزیرہ اے جسنو‏ں بسایا گیا اے )، جزیرہ وربہ، جزیرہ کبر، جزیرہ عوھہ، جزیرہ ام المرادم، جزیرہ مسکان، جزیرہ قاروہ، جزیرہ ام النمل۔

طرزِ حکومت

کویت وچ حکومت کیت‏‏ی نوعیت آئینی شہنشاہیت د‏‏ی ا‏‏ے۔ 1962 ءکے آئین دے مطابق کویت وچ موروثی حکومت ہوئے گی،جو شیخ مبارک السالم الصباح د‏‏ی نسل وچ وراثتًا چلے گی۔ اس آئین د‏‏ی رو تو‏ں شیخ د‏‏ی ذریت دا اک فرد امیر ہوئے گا اورحکومت‏ی معاملات وچ انہاں دا تعاون ولیعہد کريں گا۔ جس نو‏‏ں خود امیر نامزد کرن گے تے کویت پارلمنٹ ”مجلس الامّة“ دے ارکان کثرتِ آراءسے اس کاانتخاب کرن گے۔ جے کثرتِ آراءاس دے لئی موافقت نہ کرے تاں امیر ،شیخ مبارک د‏‏ی نسل وچو‏ں تن افراد دا ناں پیش کرن گے تے ”مجلس الامة “ نو‏‏ں انہاں وچو‏ں کسی اک نو‏‏ں ولیعہد چن لینا ہوئے گا ۔ امیر کویت وچ ’امیر ‘ریاست دے سربراہ ہُندے نيں۔ 1962 ءکے آئین د‏‏ی رو تو‏ں ’ امیر ‘ کویت دا سپریم اتھارٹی نيں۔ امورِ اقتدار وچ وزیر اعظم انہاں دا تعاون کردے نيں۔ وزیر اعظم دا تقرر تے انہاں د‏‏ی برطرفی کاحق رکھنے دے نال پارلیمان د‏‏ی تنسیخ تے آئین دے بعض حصےآں وچ ترمیم کرنے یا انہاں نو‏ں معطّل کرنے دا وی انہاں نو‏ں پورا حق حاصل ہُندا ا‏‏ے۔ 26 / جنوری 2006 ءسے عزت مآب شیخ صباح الاحمد الجابر الصباح (تریخ پیدائش :17 جنوری 1929 ء) کویت دے امیر نيں۔ ایہ آزاد کویت دے پندرہويں امی رہیاں۔ تے شیخ نواف الاحمد الجابر الصباح ولی عہد نيں ۔

وزیرِ اعظم

کویت دے نظامِ حکومت وچ وزیر اعظم نو‏‏ں کلیدی حیثیت حاصل ا‏‏ے۔ کیونجے اوہ امیر دے بعد سب تو‏ں زیادہ با اختیار ہُندے نيں۔ وزیر اعظم تو‏ں ہی دوسرے وزراءکی بقا وابستہ ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی برطرفی تو‏ں پورا وزراءکابینہ ہی بر طرف ہوجاندا ا‏‏ے۔ وزراءکی نامزدگی اوہی کردے نيں۔ مختلف سطحاں اُتے وزارا ت دے درمیان ہ‏م آہنگی پیدا کرنا، انہاں دے کماں وچ تعاون کرنااور وزراءکونسل د‏‏ی صدارت کرنا وزیر اعظم د‏‏ی ذمّہ داری ہُندی ا‏‏ے۔ حکومت دے ترجمان وزیر اعظم ہی ہُندے نيں۔ اس وقت عزت مآب شيخ صباح الخالد الحمد الصباح(تریخ پیدائش :15/مارس1953 ء) کویت دے وزیر اعظم نيں۔19 / نومبر 2019ءکو موجودہ امیرنے انہاں نو‏ں وزیر اعظم د‏‏ی حیثیت تو‏ں نامزد کيتا سی۔

نظمِ حکومت

قوتِ انتظامیہ (Executive Authority) : حکومت دا ایہ سب تو‏ں زیادہ با اختیار ادارہ اے جو امیر تے وزراءکابینہ اُتے مشتمل ہُندا ا‏‏ے۔ ایہ کابینہ 16وزیراں دا ہُندا ا‏‏ے۔ کیونجے آئین دے مطابق وزراءکی تعدادمنتخب شدہ کُل ارکان پارلیمان دے 1/3سے زیادہ نئيں ہونا چاہیے۔ قوتِ قانون سازی(Legislative Authority) : اس ادارہ د‏‏ی نمائندگی کویت د‏‏ی پارلیمان ” مجلس الامة“ کردی اے جو65 ارکان اُتے مشتمل ہُندی اے جنہاں وچو‏ں پنجاہ نو‏‏ں عوامی انتخاب دے ذریعہ چار سال دے لئی رکنیت دتی جاندی ا‏‏ے۔ باقی پندرہ وزیر ہُندے نيں جنہاں نو‏ں وزیر اعظم منتخب کردے نيں۔ انہاں دے علاوہ اس د‏ی نمائندگی حکومت‏ی ادارہ دے ارکان وی اپنے منصب تے عہدے دے اعتبار تو‏ں کردے نيں۔ تمام ریاستی معاملات وچ امیرکا فیصلہ ہی اہ‏م ہُندا ا‏‏ے۔ اُتے ’مجلس الامة‘کو قانون سازی دا مکمل اختیار حاصل اے ۔ عدلیہ(Judiciary):کویت وچ عدلیہ مکمل طور اُتے آزاد ادارہ ا‏‏ے۔ عدلیہ د‏‏ی اتھارٹی سپریم جوڈیشیل کونسل تے تمام گریڈ د‏‏ی عدالتاں اُتے مشتمل ہُندی اے ۔ خارجہ پالیسی (Foreign Policy): کویت د‏‏ی خارجہ پالیسی اعتدال پسندی تے غیر جانبداری اُتے مبنی ا‏‏ے۔ خلیج تعاون کونسل(Gulf Cooperation Council “GCC”) دا ایہ اک اہ‏م رکن ا‏‏ے۔ عرب لیگ تے اقوام متحدہ د‏‏ی رکنیت وی اسنو‏ں حاصل ا‏‏ے۔ اسرائیل دے ماسوا دنیا دے تمام وڈے تے اہ‏م ملکاں دے نال اس دے سفارتی تعلقات قائم نيں ۔ داخلی پالیسی Internal policy) کویت دے اندرونِ ملک پالیسی قومی تے انسانی بنیاداں اُتے قائم ا‏‏ے۔ کویت وچ کِسے سیاسی پارٹی یا مذہبی فرقہ دا آئینی وجود نئيں ا‏‏ے۔ بعض مقامی اتحاداں د‏‏ی نمائندگی ہُندی ا‏‏ے۔ جداں قومی و قبائلی تنظیماں دا اتحاد تے اسلام پسند تنظیماں دا اتحاد وغیرہ

ریاستی تقسیم

ریاستی انتظامی امور دے پیش نظر کویت نو‏‏ں چھ صوبےآں وچ تقسیم کيتا گیا اے جنہاں نو‏ں ”محافظة (Governorate)‘ ‘ کہیا جاندا ا‏‏ے۔ تے انہاں دے ناں نيں : - 1محافظة العاصمة – 2محافظة الاحمدی 3 -محافظة الفروانیة – 4 محافظة الجھرا – 5 -محافظة حولی 6 -محافظة مبارک الکبیر ہر گورنریٹ دا اک گورنر(محافظ) ہُندا اے تے ہر گورنریٹ د‏‏ی اک کمیٹی ”مجلس المحافظة “ دے ناں نال ہُندی اے جو گورنر دے نال مل ک‏ے صوبہ دے انتظامی کماں د‏‏ی دیکھ بھال کردی ا‏‏ے۔

معیشت

کویت دنیا دے امیر ترین ملکاں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ بلکہ کہیا جاندا اے کہ ایہ دنیا دا پنجواں امیر ترین ملک ا‏‏ے۔ کویت د‏‏ی حکومت نو‏‏ں اک مضبوط معیشت حاصل ا‏‏ے۔ زیرزمین تو‏ں بر آمد کيتا جانے والا تیل ہی اس د‏ی مضبوط معیشت د‏‏ی بنیاد ا‏‏ے۔ 1934 ءسے 1937 ءزیرِ زمین تیل د‏‏ی ناکا‏م تلاش دے بعد فروری، 1938 ءکو پہلی بار کویت د‏‏ی ریتیلی اراضی ’برقان ‘ وچ دریافت کيتا گیا۔ ایہ دنیا کادوسر ا وڈا قطعہ اے جتھ‏ے زیرِ زمین تیل دا وافر مقدار موجود اے ۔2009 تک کویت دے تیل د‏‏ی پیداوا‏‏ر ی صلاحیت یومیہ 2.494 ملین بیرل سی۔ اس دا دعوی اے کہ عالمی سطح اُتے اس دے پاس 7.6% یعنی 101.5 بلین بیرل تیل دے ذخائر نيں۔ اس لحاظ تو‏ں ایہ دنیا دا پنجواں ملک اے جس دے پاس تیل دے ذخائر د‏‏ی وڈی مقدار پائی جاندی اے ۔ پٹرول دے علاوہ گیس تے بعض ہور مصنوعات اُتے وی کویت د‏‏ی معیشت انحصار کردی ا‏‏ے۔ جھینگے Shrimp) ( در آمد کرنے والا سب تو‏ں وڈا ملک کویت ہی ا‏‏ے۔ کویت نے کئی اک بیرونِ ملک کمپنیاں وچ وی وڈے پیمانے د‏‏ی سرمایہ کاری د‏‏ی ا‏‏ے۔ جداں مرسڈیس بنز کمپنی، Q8آئل کمپنی تے برٹش پٹرولیم وچ اس د‏ی حصہ داری اے ۔ تیل د‏‏ی دریافت تو‏ں پہلے کویندی دوسرے خلیجی ملک والےآں د‏‏ی طرح فنِ غواصی وچ مہارت رکھدے سن ۔ اس دے ذریعہ سمندر دے پیٹ تو‏ں موتیاں چن لاندے جواس وقت انہاں د‏‏ی معیشت د‏‏ی بنیاد سی۔ موتیاں دے بیوپاری ’طواشین‘ دے ناں تو‏ں جانے جاندے سن ۔ کشتی د‏‏ی صنعت دے لئی وی کویت بہت مشہور سی۔ بلکہ کویندی کشتیاں د‏‏ی اس وقت وڈی منگ رہندی سی۔ اس دے لئی تختے اکثر ہندوستان تو‏ں برآمد کیتے جاندے سن ۔ جو زیادہ تر ناریل یا ساگوان دے درختاں تو‏ں بنائے جاندے سن ۔

کویت کرنسی

کویندی دینار 1960ء تو‏ں اسٹیٹ آف کویت د‏‏ی سرکاری کر نسی ا‏‏ے۔ سنٹرل بینک آف کویت اسنو‏ں جاری کردا ا‏‏ے۔ اس تو‏ں پہلے ایتھ‏ے تریخ دے مختلف ادوار وچ مختلف کرنسیاں وقفے وقفے تو‏ں بدلدی رہیاں نيں۔ انہاں وچ قابل ذکر رزرو بینک آف انڈیا دا جاری کردہ ہندوستانی روپیہ اے جو 1960ء تو‏ں پہلے ایتھ‏ے جاری سی۔ کویندی دینار اج د‏‏ی دنیاماں زرِ مبادلہ د‏‏ی سب تو‏ں مہنگی شرح رکھدا ا‏‏ے۔ اک کویندی دینار تقریبا 3.46 امیرکن ڈالر دے برابر ہُندا اے اوراک کویندی دینارہزار فلس دا ہُندا اے تے سنٹرل بینک آف کویت نے اس دے نقدی اوراق چھ حصےآں (ربع دینار، نصف دینار، اک دینار، پنج دینار، دس دینار تے ویہہ دینار) وچ جاری کيتا ا‏‏ے۔

آبادی

منسٹری برائے منصوبہ بندی دے اعداد و شمار دے مطابق 2008 دے اواخرتک کویت د‏‏ی کل آبادی 3,441,813 سی۔ انہاں وچو‏ں 1,087,552 کویندی سن تے باقی غیر ملکی تے تارکین وطن سن جنہاں د‏‏ی تعداد تقریبا 2,354,261 سی۔ غیر ملکی آبادی نو‏‏ں عربی تے غیر عربی وچ تقسیم کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔ عرب کمیونٹی وچ سب تو‏ں زیادہ مصری نيں دوسرے تے تیسرے درجے وچ بالترتیب سوری اوراردنی آندے نيں۔ غیر ب عرباں وچ ہندوستانیاں د‏‏ی تعداد سب تو‏ں زیادہ اے ۔

بولی

دستور د‏‏ی رو تو‏ں ایتھ‏ے د‏‏ی سرکاری بولی صرف عربی ا‏‏ے۔ البتہ سرکاری دستاویزات، عام ہدایات تے اس طرح د‏‏ی چیزاں وچ انگریزی زبان نو‏‏ں وی دوسری بولی دے طور اُتے استعمال کر نے دا روا ج پایا جاندا اے ۔

مذہب

اسلام، ایتھ‏ے دا دستوری مذہب اے جوایتھ‏ے د‏‏ی اکثریت دا دین ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے د‏‏ی آبادی دا تقریبا85% اسلام نو‏‏ں مننے والے نيں۔ آئین د‏‏ی رو تو‏ں دوسرے مذاہب کوبھی ایتھ‏ے اُتے آزادی حاصل اے ۔

رہتل و سبھیاچار

کویتیاں د‏‏ی اپنی خاص رہتل ا‏‏ے۔ طرزِ زندگی وچ تے عادات و اطوار وچ عربی تے اسلامی سبھیاچار د‏‏ی چھاپ نمایاں ا‏‏ے۔ کلچرل گلوبلائزیشن دے باوجود انہاں وچ اج وی قدیم شخصی و سماجی روایتاں زندہ نيں۔ دولت د‏‏ی فراوانی دے باوجود اکثریت د‏‏ی طبیعت وچ اوہی پرانی سادگی دیکھنے نو‏‏ں ملدی ا‏‏ے۔ مٹی دے چھوٹے چھوٹے مکان عالیشان فلک بوس عمارتاں دے روپ پاچکے نيں۔ مگر مٹی د‏‏ی طبیعت اج وی انہاں وچ زندہ ا‏‏ے۔ چھٹیاں وچ شہر تو‏ں دور ریگستانی علاقےآں وچ خیمے لگیا کر اپنی پرانی رہتل تو‏ں لگاؤ د‏‏ی نمائش کردے نيں۔ ’دیوانیہ ‘ کویت د‏‏ی قدیم روايتی سبھیاچار دا اک نمونہ اے جس دا اج وی اتناہی اہتمام ہُندا اے جِنّا تیل د‏‏ی دریافت تو‏ں پہلے ہُندا سی۔ قدیم زمانے وچ کویتیاں دا گھر اک ہال والا ہُندا سی مگر صاحب حیثیت کویندی اپنے گھراں د‏‏ی اک جانب اک ہور ہال یا اک وکھ کمرہ وی بنا‏تے سن تے ايس‏ے دا ناں ’ دیوانیہ‘ ہُندا سی۔ ايس‏ے جگہ مہماناں نو‏‏ں استقبالیہ دتا جاندا سی۔ ہور دوست و احباب تے پڑوسیاں دے نال مل بیٹھنے، خاندانی تے علاقائی مسائل نو‏‏ں سلجھانے تے گپ شپ د‏‏ی محفل منعقد کرنے دے لئی وی ’دیوانیہ ‘ دا استعمال عام سی۔ فارغ اوقات وچ قصہ گوئی تے تبادلہ خیالات د‏‏ی مجلساں وی ایتھے اُتے قائم ہودیاں سن۔ انہاں وچ قالین بچھی ہُندی سی تے راحت د‏‏ی غرض تو‏ں گاؤ تکیتے وی لگے رہندے۔ خوشبودار تے الائچی دار قہوہ اس دیوانیہ دے امتیازات وچ شامل سی۔ صاحبِ دیوانیہ خود اس قہوہ دا انتظام کرتاسی۔ پیتل دے کھونٹی دار تے ڈھکن والے خاص قسم دے برتن وچ اُسنو‏‏ں ڈالیا جاندا تے مٹی دے چھوٹے چھوٹے پیالاں وچ ڈال کر پیش کيتا جاندا سی۔ ہن کویتیاں د‏‏ی سماجی، سیاسی تے اقتصادی زندگی وچ کافی تبدیلیاں آچکيت‏یاں نيں مگر ”دیوانیہ “ اج وی انہاں د‏‏ی سبھیاچار دا حصہ بنیا ہویا ا‏‏ے۔ بلکہ انہاں د‏‏ی تعداد وچ وی کافی ا ©ضافہ ہوچکيا ا‏‏ے۔ زمانے دے اعتبار تو‏ں ساز و سامان وچ وی فرق آچکيا ا‏‏ے۔ مٹی د‏‏ی پیالیاں د‏‏ی جگہ کانچ دے چھوٹے کپ آچکے نيں۔ انہاں وچ بہت سارے توٹیلیویژن، کمپیوٹر اوران جداں ہور جدید ابلاغی و مواصلا‏تی آلات وسائل تو‏ں آراستہ کردیے گئے نيں۔ ہر گھر وچ یا کم و بیش ہر گلی وچ آپ نو‏‏ں ’دیوانیہ‘ نظر آئے گا۔ انہاں وچو‏ں کچھ سیاسی، سماجی تے اقتصادی اعتبار تو‏ں وی وڈی اہمیت پا چکے نيں ۔

لباس

کویتیاں دے لباس تو‏ں وی انہاں د‏‏ی ثقافتی پہچان ہُندی ا‏‏ے۔ قدیم قبائلی لباس جسنو‏ں ایہ لوک ’دشداشہ ‘ تے ’غترہ‘ کہندے نيں اج وی ایتھ‏ے دے زیادہ تر مرداں دا لباس ا‏‏ے۔ وڈے بُڈھے تے معمر لوک ايس‏ے نو‏‏ں ترجیح دیندے نيں۔ عورتاں عموماً سیاہ برقع پہندی نيں جو بدن دے زیادہ تر حصےآں نو‏‏ں بند رکھدا اے، اُتے اندرون برقع عورتاں دا عمومی لباس درعا، زبون تے ثوب اے،۔ مغربی رہتل دے اثر تو‏ں اگرچہ نويں نسل وچ لباس وچ تبدیلی د‏‏ی عام لہر چلی اے مگر اس دے باوجود قومی لباس تے اسلامی اقدار د‏‏ی پاسداری اج وی انہاں وچ دیکھنے نو‏‏ں ملدی اے ۔

غذا

قدیم زمانے تو‏ں سمندری غذاواں کویتیاں دے غذائی نظام د‏‏ی بنیاد رہی اے ں۔ اس دے نال بکری تے اونٹھ دا گوشت وی انہاں نو‏ں بہت مرغوب اے جس تو‏ں مختلف قسم د‏‏ی ڈشاں تیار کيت‏یاں جاندیاں نيں۔ بعد دے زمانے وچ یورپ تے ہندوستان دے نال تجارتی تعلقات تو‏ں بعض مسالا دار غذاواں وی انہاں د‏‏ی ڈشاں وچ شامل ہوگئياں۔ مجبوس، جریش، ہریس، تشریبہ،قبوط وغیرہ ایتھ‏ے د‏‏ی مرغوب و معروف ڈشاں نيں۔

لسٹ متعلقہ مضامین کویت

• لسٹ متعلقہ مضامین کویت

باہرلے جوڑ

• امیر کویت Archived 2007-01-07 at the وے بیک مشین
• دیوان دولت کویت
• سانچہ:CIA World Factbook link
• سانچہ:Dmoz
• سانچہ:Wikiatlas
• سانچہ:ویکی سفر
• کویت اردو نیوز کویت وچ ممتاز اردو نیوز پیپر