امیر دوست محمد خان

جم: 1793ء

موت: 1863ء

بارک زئی قبیلے دا سرداو جہڑا محمد شاہ دی برطرفی دے مگروں 1826ء چ افغانستان دے تخت تے بیٹھیا ۔ اس نے دیس دا انتظام بہتر کیتا تے ایران تے روس نال تعلقات استوار کیتے ۔ کیونجے مہاراجہ رنجیت سنگھ نے پشاور تے مل مار لیا سی تے ایسٹ انڈیا کمپنی رنجیت سنگھ تے کابل دے تخت دے دعوے دار شاہ شجاع نال رل کے امیر دوست محمد خان نوں تخت توں لاہنا چاہندی سی ۔ لارڈ آکلیند نے 1839ء ج افغانستان تے حملہ کر دتا تے اگست چ کابل فتح کر لیا ۔ امیر دوست محمد خان نے اپنے آپ نوں انگریزاں دے حوالے کر دتا تے شاہ شجاع کابل دے تخت تے بیٹھا ۔ پر افغاناں نے امیر دوست محمد خان دے پتر اکبر خان دی آگوائی چ بغاوت کر دتی ۔ انگریزاں دی ساڈھے سولاں(16) ہزار دی فوج وچوں صرف اک ڈاکٹر نوں جیوندا چھڈیا گیا تاکہ اوہ واپس ہندستان جا کے انگریز فوج دا حشر دس سکے ، تے شاہ شجاع نوں قتل کر دتا گیا ۔ انگریزاں نے مجبور ہو کے امیر دوست محمد خان نوں رہا کر دتا ۔ اوہ کلکتہ توں 1855ء چ کابل واپس پہنچیا تے مردے دم تک حکومت کردا رہیا ۔ مرن توں کجھ چر پہلاں اسنے ہرات نوں فتح کر کے افغانستان چ شامل کر لیا ۔