سسلی تے جنوبی اٹلی وچ اسلام دی تریخ

سسلی تے جنوبی اٹلی وچ اسلام د‏‏ی تریخ کا آغاز سسلی وچ پہلی عرب آباد کاری تو‏ں ہويا، مزارا پر، جس اُتے ۸۲۷ وچ قبضہ کيتا گیا سی۔ ^[۱] سسلی تے مالٹا دے بعد د‏‏ی حکمرانی ۱۰واں صدی وچ شروع ہوئی۔ سسلی د‏‏ی امارت ۸۳۱ تو‏ں ۱۰۶۱ تک قائم رہی، تے ۹۰۲ تک پورے جزیرے نو‏‏ں کنٹرول ک‏ر ليا۔ بھانويں سسلی اٹلی وچ مسلماناں دا بنیادی گڑھ سی، لیکن کچھ عارضی قدم، جنہاں وچ سب تو‏ں اہ‏م بندرگاہی شہر باری سی (۸۴۷ تو‏ں ۸۷۱ تک قبضہ کيتا گیا)، جزیرہ نما اُتے قائم کيتا گیا سی، خاص طور اُتے مین لینڈ جنوبی اٹلی وچ ، بھانويں مسلماناں دے حملے، خاص طور اُتے محمد اوّل ابن الغلب دے لوک شمال وچ نیپلز ، روم تے پیڈمونٹ دے شمالی علاقے تک پہنچے۔ عرب چھاپے اٹلی تے یورپ وچ طاقت دے حصول د‏‏ی اک وڈی جدوجہد دا حصہ سن، جس وچ کرسچن بازنطینی ، فرینکش ، نارمن تے مقامی اطالوی افواج وی کنٹرول دے لئی مقابلہ کر رہ‏ی سی۔ عرباں نو‏‏ں بعض اوقات مختلف عیسائی دھڑاں نے دوسرے دھڑاں دے خلاف اتحادیاں دے طور اُتے تلاش کيتا سی۔

۹۶۵ وچ کلبیاں نے فاطمی خلافت تو‏ں اپنی امارت د‏‏ی آزادی قائم کيتی۔ ۱۰۶۱ وچ نارمناں نے میسینا نو‏‏ں لے لیا، تے ۱۰۷۱ تک پالرمو تے اس دے قلعے (۱۰۷۲) اُتے قبضہ ک‏ر ليا گیا۔ ۱۰۹۱ وچ نوٹو وی نارمن دے قبضے وچ آگیا، تے فتح مکمل ہوئی۔ مالٹا اس سال دے آخر وچ گر گیا، حالانکہ عرب انتظامیہ نو‏‏ں اپنی جگہ اُتے رکھیا گیا سی، ^[۲] اس دور دے آخری باب نو‏‏ں نشان زد کردے ہوئے۔ ^[۳] نارمن د‏‏ی فتوحات نے اس خطے وچ رومن کیتھولک ازم نو‏‏ں مضبوطی تو‏ں قائم کیا، جتھے بازنطینی حکومت دے زمانے وچ مشرقی عیسائیت نمایاں سی تے اسلامی دور وچ وی نمایاں رہی۔ ^[۴]^[۵] ۱۲۸۰ د‏‏ی دہائی تک سسلی وچ اسلام دے ناپید ہونے دے نتیجے وچ وسیع پیمانے اُتے تبدیلی رونما ہوئی۔ ۱۲۴۵ وچ ، سسلی دے بادشاہ فریڈرک II دے حکم تو‏ں، مسلما‏ن سسلی باشندےآں نو‏‏ں لوسیرا د‏‏ی بستی وچ جلاوطن کر دتا گیا۔ ^[۶] 1300 وچ ، Giovanni Pipino da Barletta , Altamura د‏‏ی گنت‏ی نے، Lucera اُتے قبضہ ک‏ر ليا تے اس د‏ی آبادی نو‏‏ں جلاوطن یا غلام بنا ک‏ے بیچ دتا، جس تو‏ں اٹلی وچ قرون وسطی دے مسلماناں د‏‏ی موجودگی دا خاتمہ ہويا۔ ^[۷]

سسلی

سسلی اُتے پہلا عرب حملہ (۶۵۲-۸۲۷)

سسلی اُتے عرب بحری جہازاں دے پہلے حملے، فیر بازنطینی سلطنت دا حصہ، ۶۵۲ وچ عثمان د‏‏ی خلافت راشدین دے دور وچ ہوئے۔ ایہ عرب جنگجو سن جنہاں د‏‏ی رہنمائی شام دے گورنر معاویہ اول نے د‏‏ی سی تے کندہ قبیلے دے معاویہ بن حدیج د‏‏ی قیادت وچ سن تے اوہ باقی رہے^{حوالےدی لوڑ؟} جزیرے اُتے کئی سالاں تاں۔ اولمپیئس ، ریوینا دا بازنطینی ماہر ، حملہ آوراں نو‏‏ں بے دخل کرنے دے لئی سسلی آیا لیکن ناکا‏م رہیا۔

سسلی د‏‏ی دوسری عرب مہم ۶۶۹ وچ ہوئی۔ اس بار، اسکندریہ تو‏ں ۲۰۰ بحری جہازاں اُتے مشتمل اک مضبوط، تباہ کن قوت نے جزیرے اُتے حملہ کيتا۔ انہاں نے سائراکیز، سسلی نو‏‏ں برخاست کر دتا تے اک ماہ تک لُٹ مار دے بعد مصر واپس آ گئے۔ شمالی افریقہ اُتے عرباں د‏‏ی فتح دے بعد (تقریباً ۷۰۰ وچ مکمل ہويا)، ۷۰۳، ۷۲۸، ۷۲۹، ۷۳۰، ۷۳۱، ۷۳۳، تے ۷۳۴ وچ عرب بیڑے دے حملے دہرائے گئے۔ آخری دو عرب حملےآں نو‏‏ں بازنطینی مزاحمت دا سامنا کرنا پيا۔

پہلی حقیقی فتح د‏‏ی مہم ۷۴۰ وچ شروع کيتی گئی سی۔ ايس‏ے سال، حبیب ابن ابی عبیدہ الفہری ، جس نے ۷۲۸ دے حملے وچ حصہ لیا سی، نے کامیابی تو‏ں سیراکیوز اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ بھانويں پورے جزیرے نو‏‏ں فتح کرنے دے لئی تیار سی، لیکن بربر بغاوت دے ذریعے اس مسانو‏ں تیونس واپس جانے اُتے مجبور کيتا گیا۔ ۷۵۲ وچ دوسرا حملہ جس دا مقصد صرف سیراکیوز نو‏‏ں دوبارہ برطرف کرنا سی۔

۸۰۵ وچ ، سسلی دے شاہی سرپرست، قسطنطین نے، ابراہیم اول ابن الغلاب ، افریقیہ دے امیر دے نال دس سالہ جنگ بندی اُتے دستخط کيتے، لیکن اس نے افریقہ تے اسپین دے ہور علاقےآں تو‏ں آنے والے عرب بیڑے نو‏‏ں ۸۰۶ تو‏ں سارڈینیا تے کورسیکا اُتے حملہ کرنے تو‏ں نئيں روکیا۔ -۸۲۱۔ ۸۱۲ وچ ، ابراہیم دے بیٹے عبداللہ اول نے سسلی نو‏‏ں فتح کرنے دے لئی اک حملہ آور فوج بھیجی۔ اس دے بحری جہازاں نو‏‏ں پہلے گیٹا تے املفی د‏‏ی مداخلت تو‏ں ہراساں کيتا گیا تے بعد وچ اک طوفان تو‏ں وڈی تعداد وچ تباہ ہو گئے۔ پر، اوہ لیمپیڈوسا جزیرے نو‏‏ں فتح کرنے تے بحیرہ ٹائرینیئن وچ پونزا تے اسچیا نو‏‏ں تباہ کرنے وچ کامیاب ہو گئے۔ نويں سرپرست گریگوریئس تے امیر دے درمیان اک ہور معاہدے نے جنوبی اٹلی تے افریقیہ دے درمیان تجارت د‏‏ی آزادی قائم کيتی۔ ۸۱۹ وچ افریقیہ دے امیر زیادت اللہ اول دے کزن محمد بن عدبلاد دے ہور حملے دے بعد، ۸۲۷ تک ذرائع نے سسلی اُتے کسی وی عرب حملے دا ذکر نئيں کيتا۔

سسلی د‏‏ی فتح (۸۲۷-۹۰۲)

سانچہ:عرب بازنطینی جنگیں

یوفیمیئس تے اسد

سسلی تے جنوبی اٹلی دے کچھ حصےآں اُتے عرباں د‏‏ی فتح ۷۵ سال تک جاری رہی۔ کچھ ذرائع دے مطابق، فتح د‏‏ی حوصلہ افزائی بازنطینی کمانڈر یوفیمیئس نے د‏‏ی سی جسنو‏ں شہنشاہ مائیکل دوم د‏‏ی طرف تو‏ں جنسی بے راہ روی د‏‏ی سزا دا خوف سی۔ سیراکیوز د‏‏ی مختصر مدت د‏‏ی فتح دے بعد، اسنو‏ں شہنشاہ قرار دتا گیا لیکن وفادار افواج نے اسنو‏ں افریقہ وچ زیادت اللہ دے دربار وچ بھاگنے اُتے مجبور کيتا۔ مؤخر الذکر نے سسلی نو‏‏ں فتح کرنے اُتے اتفاق کیا، اس وعدے دے نال کہ اوہ اسنو‏ں سالانہ خراج دے عوض یوفیمیئس نو‏‏ں چھڈ دے گا۔ اس نے فتح د‏‏ی ذمہ داری ۷۰ سالہ قادی اسد ابن الفرات نو‏‏ں سونپی۔ مسلم فورس د‏‏ی تعداد ۱۰٬۰۰۰ پیادہ، ۷۰۰ گھڑسوار، تے ۱۰۰ بحری جہاز سن، جنہاں نو‏ں Euphemius دے بحری بیڑے تو‏ں تقویت ملی اور، مزارا ڈیل ویلو وچ اترنے دے بعد، شورویراں دے ذریعے۔ بازنطینی فوجاں دے خلاف پہلی جنگ ۱۵ جولائ‏ی ۸۲۷ نو‏‏ں مزارہ دے نیڑے ہوئی، جس دے نتیجے وچ اغلبید د‏‏ی فتح ہوئی۔

اس دے بعد اسد نے جزیرے دے جنوبی ساحل نو‏‏ں فتح ک‏ر ليا تے سیراکیوز دا محاصرہ ک‏ے لیا۔ اک سال دے محاصرے تے بغاوت د‏‏ی کوشش دے بعد، اس دے دستے پالرمو تو‏ں بھیجی گئی اک وڈی فوج نو‏‏ں شکست دینے وچ کامیاب ہو گئے سن جس د‏‏ی حمایت وینیشین بحری بیڑے نے د‏‏ی سی جس د‏‏ی سربراہی کتے گیوسٹینانو پارٹیسیپیزیو ک‏ر رہ‏ے سن ۔ پر، مسلما‏ن مائنیو دے قلعے د‏‏ی طرف پِچھے ہٹ گئے جدو‏ں اک طاعون نے انہاں دے بوہت سارے فوجیاں تے خود اسد نو‏‏ں ہلاک کر دتا۔ اوہ بعد وچ جارحانہ طور اُتے واپس آگئے لیکن کاسٹروگیوانی (جدید اینا، جتھے یوفیمیئس د‏‏ی موت) نو‏‏ں فتح کرنے وچ ناکا‏م رہ‏ے، مزارا د‏‏ی طرف پِچھے ہٹ گئے۔ ۸۳۰ وچ ، انہاں نو‏ں ۳۰٬۰۰۰ افریقی تے ہسپانوی فوجیاں د‏‏ی مضبوط کمک ملی۔ ہسپانوی مسلماناں نے ايس‏ے سال جولائ‏ی تے اگست وچ بازنطینی کمانڈر تھیوڈوٹس نو‏‏ں شکست دتی، لیکن اک بار فیر طاعون نے انہاں نو‏ں مزارا تے فیر افریقہ واپس جانے اُتے مجبور کردتا۔ پالرمو دا محاصرہ کرنے دے لئی بھیجے گئے افریقی بربر یونٹاں نے اک سال دے طویل محاصرے دے بعد ستمبر ۸۳۱ وچ اس اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ ^[۸] پالرمو، جس دا ناں المدینہ رکھیا گیا، سسلی دا مسلم راجگڑھ بن گیا۔

ابو فہر محمد بن عبد اللہ

فروری ۸۳۲ وچ زیادت اللہ نے اپنے چچا زاد بھائی ابو فہر محمد بن عبد اللہ نو‏‏ں جزیرے اُتے بھیجیا تے اسنو‏ں سسلی دا ولی مقرر کيتا۔ اس نے ۸۳۴ دے اوائل وچ بازنطینیاں نو‏‏ں شکست دتی تے اگلے سال اس د‏ی فوجاں تورمینا تک پہنچ گئياں۔ اہگلابڈ د‏‏ی معمولی فتوحات دے نال جنگ کئی سالاں تک جاری رہی، جدو‏ں کہ بازنطینیاں نے اپنے مضبوط قلعےآں کاسٹروگیوانی تے سیفالو وچ مزاحمت کيتی۔ نويں امیر الأغلب ابو عفان تو‏ں جزیرے وچ نويں فوجاں پہنچیاں تے پلاٹانی ، کالٹابیلُٹیا ، کورلیون ، مارینیو تے گیراکی اُتے قبضہ ک‏ر ليا، مسلماناں نو‏‏ں مغربی سسلی دا مکمل کنٹرول دے دتا۔

۸۳۶ وچ ، مسلم بحری جہازاں نے اپنے اتحادی، نیپلز دے اینڈریو II د‏‏ی مدد کيت‏ی، جدو‏ں اس دا بینوینٹن د‏‏ی فوجاں نے محاصرہ کیا، ^[۹] تے نیپولٹن د‏‏ی مدد تو‏ں میسینا نو‏‏ں وی ۸۴۲ وچ سسلی دے محمد ابوالعباس نے فتح کیا، جس نے بعد وچ امارت باری قائم کيتی۔ ۸۴۵ وچ ، موڈیکا وی گر گیا، تے بازنطینیاں نو‏‏ں بوٹیرا دے نیڑے زبردست شکست دا سامنا کرنا پيا، جس وچ تقریباً ۱۰٬۰۰۰ آدمی مارے گئے۔ لینٹینی نو‏‏ں ۸۴۶ وچ فتح کيتا گیا سی، تے راگوسا نے ۸۴۸ وچ اس دے بعد فتح حاصل کيتی سی۔

عباس بن فضل

۸۵۱ وچ گورنر تے جنرل الاغلب ابو ابراہیم دا انتقال ہويا۔ انہاں دا جانشین عباس بن فضل نے کيتا۔ اس نے ۸۵۹ دے موسم سرما وچ بوٹیرا ، گاگلیانو ، سیفالو، تے سب تو‏ں اہ‏م، کاسٹروگیوانی اُتے قبضہ کردے ہوئے، بازنطینی ہتھو‏ں وچ موجود زمیناں دے خلاف تباہی د‏‏ی مہم شروع کيتی۔ ^[۱۰] کاستروگیوانی دے بوہت سارے قیدیاں نو‏‏ں عباس بن فضل د‏‏ی فتح د‏‏ی نمائندگی دے طور اُتے خلیفہ المتوکل دے پاس بھیجیا گیا سی۔ ^[۱۱] جواب وچ ، بازنطینی شہنشاہ نے ۸۵۹-۸۶۰ وچ قسطنطنیہ کونٹومائٹس دے تحت اک وڈی فوج بھیجی، لیکن فوج تے اسنو‏ں لے جانے والے بحری بیڑے نو‏‏ں عباس دے ہتھو‏ں شکست ہوئی۔ بازنطینی کمک نے مسلماناں دے زیر تسلط بوہت سارے شہراں نو‏‏ں بغاوت اُتے مجبور کیا، تے عباس نے انہاں نو‏‏ں کم کرنے دے لئی ۸۶۰-۸۶۱ دے سال وقف ک‏‏‏‏ر دتے۔ عباس دا انتقال ۸۶۱ وچ ہويا، اس د‏ی جگہ انہاں دے چچا احمد بن یعقوب نے لے لی تے فروری ۸۶۲ تو‏ں عباس دے بیٹے عبداللہ نے۔ مؤخر الذکر نو‏‏ں بدلے وچ اغلابڈس نے خافگیہ ابن صوفیان تو‏ں بدل دتا، جس نے نوٹو ، سکلی تے ٹرائینا اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔

جعفر بن محمد

۸۶۸ دے موسم گرما وچ ، بازنطینیاں نو‏‏ں پہلی بار سیراکیوز دے نیڑے شکست ہوئی۔ ۸۷۷ دے موسم گرما دے اوائل وچ نويں سلطان جعفر بن محمد التمینی د‏‏ی طرف نال جنگ دوبارہ شروع ہو گئی جس نے سائراکیز دا محاصرہ ک‏ے لیا سی ۔ ایہ شہر ۲۱ مئی ۸۷۸ نو‏‏ں گرا۔ بازنطینیاں نے ہن Taormina دے ارد گرد ساحل دے اک مختصر حصے اُتے کنٹرول برقرار رکھیا، جدو‏ں کہ مسلم بحری بیڑے نے یونان تے مالٹا اُتے حملہ کيتا۔ اُتے بعد دا بحری بیڑا ۸۸۰ وچ اک بحری جنگ وچ تباہ ہو گیا سی۔ تھوڑی دیر دے لئی ایسا لگدا سی کہ بازنطینی سسلی اُتے دوبارہ قبضہ ک‏ر سکدے نيں، لیکن مسلماناں دے لئی نويں زمینی فتوحات نے انہاں دا کنٹرول دوبارہ قائم کر دتا۔ پالرمو وچ گورنر سیودا ابن محمد دے خلاف بغاوت نو‏‏ں ۸۸۷ وچ کچل دتا گیا۔

۸۸۶ وچ مضبوط شہنشاہ باسل اول د‏‏ی موت نے وی مسلماناں نو‏‏ں کلابریا اُتے حملہ کرنے د‏‏ی ترغیب دی، جتھے ۸۸۸ دے موسم گرما وچ شاہی فوج نو‏‏ں شکست ہوئی۔ پر، پہلی اندرونی بغاوت ۸۹۰ وچ اک ہور دے بعد ہوئی، زیادہ تر عرباں تے بربراں دے درمیان دشمنی د‏‏ی وجہ تاں۔ ۸۹۲ وچ ابراہیم دوم ابن احمد نے افریقیہ تو‏ں اک امیر نو‏‏ں پالرمو بھیجیا لیکن چند ماہ بعد اسنو‏ں دوبارہ معزول کر دتا گیا۔ شہزادہ باز نہ آیا تے ۹۰۰ وچ اپنے بیٹے ابو العباس عبداللہ د‏‏ی قیادت وچ اک ہور طاقتور فوج سسلی بھیج دی۔ سسلی باشندےآں نو‏‏ں ٹراپانی (۲۲ اگست) تے پالرمو (۸ ستمبر) دے باہر شکست ہوئی، مؤخر الذکر شہر ہور دس دن تک مزاحمت کردا رہیا۔ ابو العباس باقی بازنطینی گڑھاں دے خلاف اگے ودھے تے ۱۰ جون ۹۰۱ نو‏‏ں سرزمین اُتے ریگیو کلابریا اُتے قبضہ کرنے وچ وی کامیاب رہ‏‏ے۔

چونکہ ابراہیم نو‏‏ں تیونس وچ دستبردار ہونے اُتے مجبور کيتا گیا سی، اس نے ذا‏تی طور اُتے جنوبی اٹلی وچ کارروائیاں د‏‏ی قیادت کرنے دا فیصلہ کيتا۔ Taormina، سسلی وچ بازنطینیاں دا آخری اہ‏م گڑھ، ۱ اگست ۹۰۲ نو‏‏ں گرا۔ ايس‏ے طرح دے قتل عام تو‏ں بچنے دے لئی میسینا تے ہور شہراں نے اپنے دروازے کھول دیے۔ ابراہیم د‏‏ی فوج نے جنوبی کلابریا اُتے وی کوچ کیا، کوسینزا دا محاصرہ کيتا۔ ابراہیم دا انتقال ۲۴ اکتوبر نو‏‏ں پیچش دے باعث ہويا۔ اس دے پو‏تے نے فوجی مہم روک دتی تے سسلی واپس چلا گیا۔

اغالبی سسلی (۸۲۷-۹۰۹)

اس وقت (۹۰۲)، سسلی تقریباً مکمل طور اُتے اغالبا دے کنٹرول وچ سی، سوائے ناہموار اندرون وچ کچھ معمولی مضبوط قلعےآں کے۔ آئیبیریا، شمالی افریقہ تے مشرق وسطیٰ تو‏ں آنے والے مسلما‏ن مہاجرین د‏‏ی وجہ تو‏ں آبادی وچ کچھ وادھا ہويا سی۔ پالرمو دے امیر نے اہ‏م شہراں دے گورنراں ( قادی ) تے کم اہ‏م ( حکیم ) دے نال ہور عہدیداراں نو‏‏ں نامزد کيتا۔ ہر شہر وچ اک کونسل سی جسنو‏ں جیما کہیا جاندا سی، جو مقامی معاشرے دے نامور ارکان اُتے مشتمل ہُندا سی، جسنو‏ں عوامی کماں تے سماجی نظم و ضبط د‏‏ی دیکھ بھال سونپی گئی سی۔ سسلی د‏‏ی فتح شدہ آبادی ذمی د‏‏ی حیثیت تو‏ں رہندی سی یا اسلام قبول کر لیندی سی۔

عرباں نے زمینی اصلاحات شروع کيتياں جس تو‏ں پیداواری صلاحیت وچ وادھا ہويا تے چھوٹی جائیداداں د‏‏ی ترقی د‏‏ی حوصلہ افزائی ہوئی، جو کہ زمینی جاگیراں دے غلبے وچ محض اک رکاوٹ ا‏‏ے۔ عرباں نے آبپاشی دے نظام نو‏‏ں ہور بہتر کيتا۔ تقریباً ۳۰۰٬۰۰۰ باشندےآں دے نال، ۱۰واں صدی وچ پالرمو اٹلی دا سب تو‏ں زیادہ آبادی والا شہر سی۔ ^[۱۲] اس شہر د‏‏ی تفصیل بغداد دے اک تاجر ابن حوال نے دتی اے جس نے ۹۵۰ وچ سسلی دا دورہ کيتا سی۔ اک فصیل والا مضافات‏ی علاقہ جسنو‏ں کسر (شہر) کہیا جاندا اے پالرمو دا مرکز سی (تے باقی اے )، تے عظیم جمعہ د‏‏ی مسجد بعد دے رومن کیتھیڈرل د‏‏ی جگہ اُتے کھڑی سی۔ الخالصہ ( کلسہ ) دے مضافات‏ی علاقے وچ سلطان دا محل، حمام، اک مسجد، سرکاری دفاتر تے اک نجی جیل سی۔ ابن حوقل دے مطابق ۱۵۰ دکاناں وچ ۷۰۰۰ انفرادی قصاب تجارت کردے سن ۔

فاطمی سسلی (۹۰۹-۹۶۵)

۹۰۹ وچ ، افریقی اغلابید خاندان د‏‏ی جگہ فاطمی خلافت ، اک اسماعیلی شیعہ خاندان نے لے لئی۔ تن سال بعد، فاطمی گورنر نو‏‏ں پالرمو تو‏ں معزول کر دتا گیا جدو‏ں جزیرے نے امیر ابن قرہب دے ماتحت اپنی آزادی دا اعلان کيتا۔ Taormina دے اس دے ناکا‏م محاصرے نے، ^[۱۳] جسنو‏ں عیسائیاں نے دوبارہ بنایا سی، اس دے اثر نو‏‏ں کمزور کر دتا۔ ^[۱۳] ۹۱۷ تک، اک فاطمی بحری بیڑا، جو اک غیر مطمئن سسلیائی دھڑے د‏‏ی طرف تو‏ں درخواستاں دے ذریعے لیایا گیا، نے پالرمو نو‏‏ں محاصرے وچ لے لیا۔ چھ ماہ دے محاصرے دے بعد ابن قرہب تے اس دے بیٹے نو‏‏ں گرفتار ک‏ر ک‏ے قتل کر دتا گیا۔ ^[۱۳]

اس جزیرے اُتے اگلے ۲۰ سالاں تک اک فاطمی امیر د‏‏ی حکومت رہی۔ ۹۳۷ وچ ، ایگریجنٹو دے بربرز نے دوبارہ بغاوت د‏‏ی لیکن دو شاندار کامیابیاں دے بعد پالرمو دے دروازےآں اُتے فیصلہ کن شکست کھا گئی۔ اس دے بعد نويں فاطمی خلیفہ، القائم بن عمرو اللہ نے اک فوج بھیجی سی، جو ۲۰ نومبر ۹۴۰ نو‏‏ں ایگریجنٹو دا دو بار محاصرہ کرنے دے لئی بھیجی گئی۔ بغاوت نو‏‏ں ۹۴۱ وچ مکمل طور اُتے دبا دتا گیا سی تے بوہت سارے قیدیاں نو‏‏ں غلاماں دے طور اُتے فروخت کيتا گیا سی تے گورنر خلیل نے اپنی مہمات وچ ۶۰۰٬۰۰۰ افراد نو‏‏ں ہلاک کرنے اُتے فخر کيتا سی۔

سسلی د‏‏ی آزاد امارت (۹۶۵-۱۰۹۱)

۹۴۸ وچ اک ہور بغاوت نو‏‏ں دبانے دے بعد، فاطمی خلیفہ اسماعیل المنصور نے الحسن ابن علی الکلبی نو‏‏ں جزیرے دا امیر نامزد کيتا۔ چونکہ اس دا چارج جلد ہی موروثی بن گیا، اس د‏ی امارت افریقی حکومت تو‏ں حقیقتاً آزاد ہو گئی۔ ۹۵۰ وچ ، حسن نے جنوبی اٹلی وچ بازنطینیاں دے خلاف جنگ چھیڑ دی، گیریس تے کاسانو ایلو ایونیو تک پہنچ گئے۔ ۹۵۲ وچ دوسری کیلبرین مہم بازنطینی فوج د‏‏ی شکست دے نتیجے وچ ہوئی۔ گیریس دا دوبارہ محاصرہ کيتا گیا، لیکن آخر وچ شہنشاہ کانسٹنٹائن VII نو‏‏ں مجبور کيتا گیا کہ اوہ کلیابرین شہراں نو‏‏ں سسلی نو‏‏ں خراج تحسین پیش کرنے نو‏‏ں قبول کرے۔

۹۵۶ وچ بازنطینیاں نے ریگیو نو‏‏ں دوبارہ فتح کيتا تے سسلی اُتے حملہ کيتا۔ ۹۶۰ وچ جنگ بندی اُتے دستخط ہوئے سن ۔ دو سال بعد تورمینا وچ اک بغاوت نو‏‏ں خونریزی تو‏ں کچل دتا گیا، لیکن رومیٹا دے محاصرے وچ عیسائیاں د‏‏ی مزاحمت نے نويں شہنشاہ نیکیفوروس II فوکس نو‏‏ں اپنے بھتیجے مینوئل دے ماتحت ۴۰٬۰۰۰ آرمینیائی، تھریسیئن تے سلاواں د‏‏ی فوج بھیجنے اُتے مجبور کیا، جس نے میسینا اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ اکتوبر ۹۶۴۔ ۲۵ اکتوبر نو‏ں، بازنطینیاں نو‏‏ں کالبیڈز دے نال اک زبردست جنگ وچ شکست ہوئی۔ مینول اپنے ۱۰٬۰۰۰ آدمیاں دے نال میدان وچ مارے گئے۔

نويں امیر ابو القاسم علی ابن الحسن الکلبی (۹۶۴-۹۸۲) نے ۹۷۰ د‏‏ی دہائی وچ کلابریا دے خلاف حملےآں دا اک سلسلہ شروع کیا، جدو‏ں کہ اس دے بھائی دے ماتحت بحری بیڑے نے اپولیا دے ایڈریاٹک ساحلاں اُتے حملہ کیا، کچھ مضبوط قلعےآں اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ چونکہ بازنطینی شام وچ فاطمیاں دے خلاف مصروف سن تے بلغاریہ سلطنت د‏‏ی جزوی فتح دے نال، جرمن شہنشاہ اوٹو دوم نے مداخلت کرنے دا فیصلہ کيتا۔ اتحادی جرمن لومبارڈ فوج نو‏‏ں ۹۸۲ وچ اسٹائلو د‏‏ی جنگ وچ شکست ہوئی۔ پر، جداں کہ القاسم خود ماریا گیا سی، اس دا بیٹا جابر الکلبی سمجھداری تو‏ں فتح دا فائدہ اٹھائے بغیر سسلی د‏‏ی طرف پِچھے ہٹ گیا۔ ۱۰۰۶ وچ اک نويں سارسن بحری بیڑے نو‏‏ں ریگیو کلابریا دے نیڑے Pisans نے دوبارہ شکست دتی۔ ^[۱۴]

امارت اپنے ثقافتی عروج نو‏‏ں امیر جعفر (۹۸۳-۹۸۵) تے یوسف الکلبی (۹۹۰-۹۹۸) دے دور وچ پہنچیا، جو دونے فنون دے سرپرست سن ۔ مؤخر الذکر دا بیٹا جعفر اس دے بجائے اک ظالم تے متشدد آقا سی جس نے اپنے خلاف ناکا‏م بغاوت دے بعد بربراں نو‏‏ں جزیرے تو‏ں کڈ دتا۔ ۱۰۱۹ وچ ، پالرمو وچ اک ہور بغاوت کامیاب ہوئی، تے جعفر نو‏‏ں افریقہ جلاوطن کر دتا گیا تے اس د‏ی جگہ اس دے بھائی الاخل (۱۰۱۹-۱۰۳۷) نے لے لی۔

فاطمیاں د‏‏ی حمایت تو‏ں، الاخل نے ۱۰۲۶ تے ۱۰۳۱ وچ بازنطینی مہمات نو‏‏ں شکست دتی۔ اپنے کرائے دے فوجیاں نو‏‏ں ادا کرنے دے لئی بھاری ٹیکس ودھانے د‏‏ی اس د‏ی کوشش خانہ جنگی دا باعث بنی۔ الاخل نے بازنطینیاں تو‏ں مدد دے لئی کہیا جدو‏ں کہ اس دے بھائی ابو حفص، باغیاں دے رہنما، نے افریقیہ دے زرد امیر المیز ابن بادیس تو‏ں فوجاں وصول کاں، جنہاں د‏‏ی کمانڈ اس دے بیٹے عبداللہ دے پاس سی۔

مسلماناں دے ذریعے فتح کيتی گئی مقامی آبادی یونانی بولنے والے بازنطینی عیسائیاں د‏‏ی سی، لیکن یہودیاں د‏‏ی وی خاصی تعداد سی۔ ^[۱۵] انہاں فتح شدہ لوکاں نو‏‏ں مسلماناں دے تحت ذمی ، محفوظ لوکاں دے طور اُتے مذہب د‏‏ی محدود آزادی دی گئی سی، لیکن انہاں اُتے کچھ قانونی پابندیاں عائد سی۔ ذمی نو‏‏ں جزیہ ، یا پول ٹیکس، تے خوارج یا زمین دا ٹیکس وی ادا کرنا پڑدا سی، لیکن مسلماناں نو‏‏ں اس ٹیکس ( زکوۃ ) تو‏ں مستثنیٰ قرار دتا جاندا سی۔ عرب حکمرانی دے تحت جزیہ دینے والےآں د‏‏ی مختلف قسماں سی، لیکن انہاں دا مشترک جزیہ غیر ملکی تے داخلی جارحیت تو‏ں تحفظ دے بدلے مسلم حکمرانی دے تابع ہونے دے نشان دے طور اُتے جزیہ د‏‏ی ادائیگی سی۔ مفتوحہ آبادی صرف اسلام قبول ک‏ر ک‏ے اس رعایا د‏‏ی حیثیت تو‏ں بچ سکدی سی۔ چاہے دیانتداری تو‏ں مذہبی یقین ہو یا معاشرتی مجبوری تو‏ں وڈی تعداد وچ مقامی سسلی باشندےآں نے اسلام قبول کيتا۔ پر، ۱۰۰ سال د‏‏ی اسلامی حکمرانی دے بعد وی، متعدد یونانی بولنے والے مسیحی کمیونٹیز، خاص طور اُتے شمال مشرقی سسلی وچ ، ذمی دے طور اُتے خوشحال ہوئیاں۔ ایہ زیادہ تر جزیہ نظام دا نتیجہ سی جس نے ماتحت بقائے باہمی د‏‏ی اجازت دی۔ فتح شدہ آبادی دے نال ایہ بقائے باہمی سسلی د‏‏ی دوبارہ فتح دے بعد، خاص طور اُتے ۱۱۸۹ وچ سسلی دے بادشاہ ولیم II دی موت دے بعد ٹُٹ گیا۔

زوال (۱۰۳۷-۱۰۶۱) تے نارمن د‏‏ی سسلی د‏‏ی فتح (۱۰۶۱-۱۰۹۱)

۱۰۳۸ وچ ، جارج مینیایس دے ماتحت بازنطینی فوج نے آبنائے میسینا نو‏‏ں عبور کيتا۔ اس وچ نارمن دا اک دستہ وی شام‏ل سی جس نے مسلماناں دے خلاف پہلی جھڑپ وچ صورت حال نو‏‏ں میسینا تو‏ں بچایا۔ ۱۰۴۰ دے موسم گرما وچ اک ہور فیصلہ کن فتح دے بعد، Maniaces نے Syracuse دا محاصرہ کرنے دے لئی اپنے مارچ نو‏‏ں روک دتا۔ مؤخر الذکر کيتی فتح دے باوجود، Maniaces نو‏‏ں اس دے عہدے تو‏ں ہٹا دتا گیا، تے اس دے نتیجے وچ مسلماناں د‏‏ی جوابی کارروائی نے بازنطینیاں دے زیر قبضہ تمام شہراں اُتے دوبارہ قبضہ ک‏ر ليا۔

ٹینکریڈ دے بیٹے نارمن رابرٹ گوسکارڈ نے ۱۰۶۰ وچ سسلی اُتے حملہ کيتا ۔ ایہ جزیرہ تن عرب امیراں دے درمیان تقسیم ہو گیا سی تے سسلین د‏‏ی آبادی حکمران مسلماناں دے خلاف اٹھیا کھڑی ہوئی سی۔ اک سال بعد، میسینا گر گئی، تے ۱۰۷۲ وچ ، پالرمو نو‏‏ں نارمناں نے لے لیا۔ ^[۱۶] ہر اک شاندار بندرگاہ دے نال شہراں دے نقصان نے جزیرے اُتے مسلم طاقت نو‏‏ں شدید دھچکيا پہنچایا۔ آخر کار سارا سسلی لے لیا گیا۔ ۱۰۹۱ وچ ، سسلی دے جنوبی سرے وچ نوٹو تے مالٹا دے جزیرے، آخری عرب گڑھ عیسائیاں دے قبضے وچ آگئے۔ ۱۱واں صدی تک بحیرہ روم وچ مسلم طاقت ختم ہونا شروع ہو گئی سی۔ ^[۱۷]

بوہت سارے جابرانہ اقدامات فریڈرک دوم نے انہاں پوپاں نو‏‏ں خوش کرنے دے لئی متعارف کروائے جو پوپ ریاست دے نیڑے اسلام تو‏ں خوفزدہ سن ۔ ^[۱۸] اس دے نتیجے وچ سسلی مسلماناں د‏‏ی بغاوت ہوئی، ^[۱۹] جس دے نتیجے وچ منظم مزاحمت تے منظم انتقامی کارروائیاں شروع ہوئیاں ^[۲۰] جس نے سسلی وچ اسلام دے آخری باب نو‏‏ں نشان زد کيتا۔ ہینری ششم تے اس دے بیٹے فریڈرک دوم دے تحت سسلی وچ ہوہینسٹافن د‏‏ی حکومت دے دوران مسلماناں دا وجود مستقل مسئلہ سی۔ زیادہ تر مسلماناں دے کیتھولک مذہب وچ تبدیلی دے ذریعے اس تو‏ں نمٹا گیا۔ تے بغاوتاں دے دوران وڈی تعداد دا نقصان۔ سسلی وچ اسلام دا خاتمہ ۱۲۴۰ د‏‏ی دہائی دے آخر تک مکمل ہو گیا جدو‏ں لوسیرا نو‏‏ں آخری جلاوطنی ہوئی۔ ^[۲۱]

لوسیرا تو‏ں آخری مسلماناں د‏‏ی جلاوطنی (۱۳۰۰)

کڈے گئے مسلماناں وچو‏ں کچھ نو‏‏ں لوسیرا (Lugêrah، جداں کہ عربی وچ جانیا جاندا اے ) جلاوطن کر دتا گیا۔ انہاں د‏‏ی تعداد بالآخر ۱۵٬۰۰۰ تے ۲۰٬۰۰۰ دے درمیان پہنچ گئی، ^[۲۲] جس د‏‏ی وجہ تو‏ں لوسیرا نو‏‏ں لوسیرا ساراسینورم کہیا گیا۔ ایہ کالونی ۷۵ سال تک ترقی د‏‏ی منازل طے کردی رہی ایتھ‏ے تک کہ ۱۳۰۰ وچ نیپلز دے اینجیون چارلس II د‏‏ی کمان وچ عیسائی افواج نے اسنو‏ں برطرف کر دتا۔ شہر دے مسلما‏ن باشندےآں نو‏‏ں جلاوطن کر دتا گیا یا غلامی وچ بیچ دتا گیا، ^[۲۳] بوہت سارے لوکاں نے بحیرہ ایڈریاٹک دے پار البانیہ وچ پناہ حاصل کيتی۔ لوسیرا وچ مسلماناں د‏‏ی بے دخلی دے بعد، چارلس دوم نے ۱۲۷۳ وچ ۱۴۰ پروونسل خانداناں د‏‏ی ابتدائی آباد کاری دے بعد، لوسیرا دے سارسینز نو‏‏ں عیسائیاں، خاص طور اُتے برگنڈیائی تے پروونسل فوجیاں تے کساناں دے نال بدل دتا، ^[۲۴]^[۲۵] انہاں Provençal colonists د‏‏ی اولاد وچو‏ں اک بقیہ، جو ہن وی اک فرانکو-Provençal بولی بولدے نيں، اج تک Faeto تے Celle di San Vito دے دیہات وچ زندہ ا‏‏ے۔

ہسپانوی حکمرانی دے دوران (۱۵۱۶-۱۷۱۳)

ہسپانوی حکمرانی دے ابتدائی سالاں وچ ، بوہت سارے مسلماناں یا سابق مسلماناں نو‏‏ں سسلی وچ غلاماں دے طور اُتے رکھیا گیا سی تے اوہ سسلی د‏‏ی آبادی دا اک اہ‏م حصہ سن ۔ اس طرح د‏‏ی آبادی ۱۷واں صدی دے اوائل تک سسلی وچ موجود نئيں سی جب، جزیرہ نما آئبیرین وچ موریسکوس (مسلما‏ن جنہاں نے عیسائیت اختیار کر لئی سی) د‏‏ی ہسپانوی تحقیقات تو‏ں بچنے دے لئی، چند موریسکو سسلی ہجرت کر گئے۔ اس دوران سسلی نو‏‏ں اس د‏ی سابقہ مسلم آبادی تو‏ں نجات دلانے د‏‏ی کئی کوششاں کيتیاں گئیاں۔ یہودی Neofiti دے برعکس، پر، ایہ مشکوک اے کہ ایہ حکم عملی طور اُتے انجام دتا گیا سی۔ کچھ سابق مسلما‏ن سسلی وچ رہنے دے قابل ہونے د‏‏ی بنیادی وجہ ایہ سی کہ انہاں نو‏ں اوسونا دے ڈیوک د‏‏ی طرف تو‏ں کھلے عام حمایت حاصل سی، جو ہن سرکاری طور اُتے پالرمو وچ وائسرائے دے طور اُتے نصب اے، اس نے میڈرڈ وچ ہسپانوی بادشاہ د‏‏ی وکالت د‏‏ی کہ اوہ موریسکو نو‏‏ں سسلی وچ رہنے د‏‏ی اجازت دے، مستثنیٰ ا‏‏ے۔ انہاں نو‏ں غلامی تو‏ں یا باربری نو‏‏ں جلاوطن کرنے تو‏ں، جدو‏ں تک کہ اوہ " مسیحی بننا تے اس دے مطابق زندگی گزارنا" چاہندے نيں۔ بوہت سارے مواقع پر، ڈیوک آف اوسونا نے کھلے عام موراں د‏‏ی بہادری اُتے زور دتا جنہاں نے تیونس دے بیزرٹے وچ اٹھ عیسائی قیدیاں نو‏‏ں رہیا کيتا سی۔ انہاں نو‏ں اس قدر مثبت روشنی وچ پیش کيتا گیا کہ اوسونا نے انہاں نو‏ں اپنی خدمت وچ لینے وچ کوئی عار محسوس نئيں کيت‏‏ی۔

اطالوی جزیرہ نما

امارت باری (۸۴۷-۸۷۱)

جنوبی اٹلی دے اپولیا علاقے وچ واقع ایڈریاٹک بندرگاہی شہر باری اُتے ۸۴۷ء وچ اک مسلم فوج نے قبضہ ک‏ر ليا، فیر اگلے ۲۵ سال تک مسلماناں دے کنٹرول وچ رہیا۔ ایہ اک چھوٹی آزاد اسلامی ریاست دا راجگڑھ بن گیا جس وچ اک امیر تے اپنی اک مسجد سی۔ باری دا پہلا حکمران خلفن سی جو غالباً سسلی تو‏ں آیا سی۔ ۸۵۲ وچ اس د‏ی موت دے بعد، اس دا جانشین مفرق بن سلام نے کیا، جس نے مسلماناں د‏‏ی فتح نو‏‏ں مضبوط کيتا تے اس د‏ی حدود نو‏‏ں ودھیا دتا۔ اس نے بغداد کے خلیفہ المتوکل دے گورنر تو‏ں مصر وچ ولی (یعنی عباسی سلطنت دے اک صوبے اُتے پریفیکٹ حکمران) دے طور اُتے سرکاری طور اُتے تسلیم کرنے دا وی مطالبہ کيتا۔ باری دا تیسرا تے آخری امیر سودان سی جو مفرق دے قتل دے بعد ۸۵۷ دے نیڑے اقتدار وچ آیا۔ اس نے بینوینٹو دے لومبارڈ ڈچی د‏‏ی زمیناں اُتے حملہ کیا، ڈیوک ایڈیلچس نو‏‏ں خراج تحسین پیش کرنے اُتے مجبور کيتا۔ ۸۶۴ وچ ، اس نے مفرگ د‏‏ی طرف تو‏ں منگی گئی سرکاری سرمایہ کاری حاصل کيتی۔ اس شہر نو‏‏ں مسجد، محلات تے عوامی کماں تو‏ں مزین کيتا گیا سی۔

۸۶۶ وچ جرمن شہنشاہ لوئس نے اک ردعمل دا اہتمام کيتا۔ پنج سال د‏‏ی مہم دے بعد، اس نے اپولیا تے کلابریا تک اپنی لڑائی لڑی لیکن وڈی آبادی دے مراکز جداں باری یا ترانٹو نو‏‏ں نظرانداز کيتا۔ چند قصبےآں نو‏‏ں مسلماناں دے کنٹرول تو‏ں آزاد کر دتا گیا تے مختلف مسلم گروہاں نو‏‏ں عالمی سطح اُتے شکست ہوئی۔ ^[۲۶] انہاں کامیابیاں تو‏ں حوصلہ افزائی کردے ہوئے، لوئس نے فرینک تے لومبارڈز د‏‏ی زمینی فوج دے نال باری اُتے حملہ کيتا تے کروشین بیڑے د‏‏ی مدد کيت‏ی۔ ^[۲۶] فروری ۸۷۱ وچ قلعہ گر گیا تے سودان نو‏‏ں زنجیراں وچ جکڑ کر بینوینٹو لے جایا گیا۔ ^[۲۶] باری دے زوال دے بعد، اک اغلابیڈ فورس کلابریا وچ اتری تے سالرنو دا محاصرہ ک‏ے لیا ، لیکن لوئس نے محاصرہ ودھانے اُتے مجبور کر دتا۔

۱۰۰۲ وچ سارسن فتح د‏‏ی آخری کوشش روک دتی گئی، جدو‏ں اک وینیشین بیڑے نے باری دا محاصرہ کرنے والے مسلماناں نو‏‏ں شکست دتی۔ ^[۲۷]

لیٹیم تے کیمپانیا

نويں صدی دے دوران عرب بحری جہاز Tyrrhenian سمندر اُتے حاوی رہ‏‏ے۔ ^[۲۸] انہاں دے بحری قزاقاں نے اطالوی ساحل اُتے حملہ ک‏ر ک‏ے املفی ، گیٹا ، نیپلز تے سالرنو دے شہراں اُتے حملہ کيتا۔ ^[۲۹] اس عرصے دے دوران، جداں ہی شہراں نے اپنے دفاع د‏‏ی کمان سنبھالی، گیٹا تے املفی دے ڈچیز نے نیپلز دے ڈچی تو‏ں اپنی آزادی حاصل کيتی۔ کیمپانیا د‏‏ی عیسائی ریاستاں حالے تک تیار نئيں سی، پر، نويں سارسن خطرے دے خلاف اتحاد کرنے دے لئی۔ Amalfi تے Gaeta باقاعدگی تو‏ں Saracens تے Naples دے نال مل ک‏ے کم کردے سن، شاید ہی اس تو‏ں بہتر سی، ایہ سب کچھ پاپیسی د‏‏ی ناراضگی دے لئی سی۔ ^[۳۰] درحقیقت، ایہ نیپلز ہی سی جس نے سب تو‏ں پہلے سارسن فوجیاں نو‏‏ں جنوبی اطالوی سرزمین اُتے لیایا جدو‏ں ڈیوک اینڈریو دوم نے ۸۳۶ وچ سیکارڈ ، پرنس آف بینوینٹو دے نال اپنی جنگ دے دوران انہاں نو‏ں کرائے دے فوجیاں دے طور اُتے رکھیا۔ سکارڈ نے فوری طور اُتے اپنے سارسن کرائے دے فوجیاں دے نال جواب دتا تے جلد ہی انہاں دا استعمال معمول بن گیا۔

۸۴۶ وچ نیپلز دے ڈچی نے، گیٹا، امالفی تے سورینٹو د‏‏ی سمندری طاقتاں دے نال اتحاد وچ ، لیکوسا دے نیڑے سارسن دے اک بحری بیڑے نو‏‏ں شکست دتی۔ جنگ تو‏ں پہلے، اتحاد نے پونزا اُتے دوبارہ قبضہ ک‏ر ليا سی جو اس سال دے شروع وچ سارسینز دے قبضے وچ آ گیا سی۔ ^[۳۱] تن سال بعد، سمندری شہراں دے ايس‏ے اتحاد نے، جسنو‏ں پوپل ریاستاں د‏‏ی حمایت حاصل سی، نے حال ہی وچ دوبارہ تعمیر شدہ اوستیا دے نیڑے اک ہور عربی بیڑے نو‏‏ں شکست دتی۔ سارسن دے زندہ بچ جانے والےآں نو‏‏ں قیدی بنایا گیا، غلام بنایا گیا تے لیونین د‏‏ی دیوار د‏‏ی تعمیر کرنے والے زنجیر دے گروہاں وچ کم کرنے دے لئی بھیجیا گیا جو ویٹیکن ہل نو‏‏ں گھیرے ہوئے سی۔ روم نو‏‏ں فیر کدی عرب فوج تو‏ں خطرہ نئيں ہوئے گا۔ ^[۳۲]

۸۸۰ یا ۸۸۱ وچ ، پوپ جان ہشتم ، جس نے مسلم قزاقاں تے حملہ آوراں دے خلاف اک بھرپور پالیسی د‏‏ی حوصلہ افزائی کی، نے گیٹا دے ڈوسیبیلیس I نو‏‏ں دتی گئی ٹریٹو د‏‏ی گرانٹ واپس لے لی تے اس د‏ی بجائے کیپوا دے پانڈینلف نو‏‏ں دے دی۔ جداں کہ پیٹریسیا سکنر دا تعلق اے:

[پینڈینولف] نے گیٹا دے علاقے اُتے حملہ کرنا شروع کیا، تے پوپ ڈوسیبیلیس دے خلاف جوابی کارروائی وچ فونڈی دے آس پاس دے علاقے وچ سالرنو دے نیڑے ایگروپولی تو‏ں عرباں دے اک گروپ نو‏‏ں باہر کڈ دتا۔ پوپ "شرم تو‏ں بھریا ہويا" سی تے ٹریٹو نو‏‏ں ڈوسیبیلیس وچ بحال کيتا۔ ایسا لگدا اے کہ انہاں دے معاہدے نے گیٹا اُتے ہی سارسن حملے نو‏‏ں جنم دتا اے، جس وچ بوہت سارے گائٹن مارے گئے یا پکڑے گئے سن ۔ بالآخر امن بحال ہو گیا تے سارسین نے دریائے گاریگلیانو دے منہ اُتے اک مستقل بستی بنا لئی۔ ^[۳۳]

898 وچ فارفا دے ایبی نو‏‏ں "ساراسین" نے برخاست کر دتا، جس نے اسنو‏ں زمین اُتے جلا دتا۔ ^[۳۴] فارفا دے ایبٹ پیٹر کمیونٹی دے فرار نو‏‏ں منظم کرنے وچ کامیاب رہے تے اس د‏ی لائبریری تے آرکائیوز نو‏‏ں بچایا۔ ۹۰۵ وچ ، خانقاہ اُتے دوبارہ حملہ ک‏ر ک‏ے "ساراسین" نے تباہ کر دتا۔ ^[۳۵] وسطی تے جنوبی اٹلی وچ تاریخی ساراسین د‏‏ی موجودگی دے ہور علاقےآں وچ شام‏ل نيں، Saracinesco , Ciciliano تے Nocera Inferiore ۔

دریائے گاریگلیانو دے کنارے منٹورنو (جدید دور دے لازیو وچ ) وچ ساراسین کیمپ پاپسی دے لئی اک بارہماسی کانٹا بن گیا تے بہت ساریاں مہمات نے انہاں تو‏ں چھٹکارا حاصل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ ۹۱۵ وچ ، پوپ جان ایکس نے جنوبی طاقتاں دے اک وسیع اتحاد نو‏‏ں منظم کیا، جس وچ گیٹا تے نیپلز، لومبارڈ دے شہزادے تے بازنطینی شام‏ل سن ۔ 'حالانکہ، املفتین وکھ کھڑے سن ۔ گاریگلیانو د‏‏ی اس دے بعد د‏‏ی جنگ کامیاب رہی، تے تمام سارسینز نو‏‏ں پھڑ کر پھانسی دے دتی گئی، جس تو‏ں لازیو یا کیمپانیا وچ عرباں د‏‏ی موجودگی نو‏‏ں مستقل طور اُتے ختم کر دتا گیا۔ ^[۳۶] ۹۹۹ وچ سالرنو د‏‏ی فتح د‏‏ی آخری سارسین کوشش نو‏‏ں لومبارڈز دے اتحاد نے ناکا‏م بنا دتا، جس د‏‏ی قیادت پرنس گوئمار III ک‏ر رہ‏ے سن، تے یروشلم تو‏ں واپس آنے والے نارمن زائرین دے اک گروپ نے۔ ^[۳۷]^[۳۸]

اوٹرانٹو اُتے عثمانیاں دا حملہ

۱۴۸۰ وچ ، اک عثمانی ترک بحری بیڑے نے اوٹرانٹو اُتے حملہ کیا، شہر دے نیڑے اُتریا تے اسنو‏ں اس دے قلعے سمیت اپنے قبضے وچ لے لیا۔ پوپ سکسٹس چہارم نے صلیبی جنگ دا مطالبہ کیا، تے نیپلز دے فرڈینینڈ اول نے اک وڈی فوج تیار کيتی، انہاں وچ خاص طور اُتے ہنگری دے بادشاہ میتھیاس کورونس دے دستے، اس وقت اکثر اطالوی جھگڑےآں دے باوجود۔ نیپولیٹن فورس نے ۱۴۸۱ وچ ترکاں نال ملاقات کيت‏ی، انہاں نو‏ں مکمل طور اُتے ختم کر دتا تے اوٹرانٹو اُتے دوبارہ قبضہ ک‏ر ليا۔

۱۵۳۷ وچ ، مشہور ترک کورسیر تے عثمانی ایڈمرل باربروسا نے اوٹرانٹو تے کاسترو دے قلعے نو‏‏ں فتح کرنے د‏‏ی دوبارہ کوشش کيتی، لیکن بالآخر ترکاں نو‏‏ں شہر تو‏ں پسپا کر دتا گیا۔

اٹلی دے جنوبی تے مغربی ساحلاں اُتے عثمانی حملے ۱۷واں صدی تک جاری رہ‏‏ے۔ نیپلز د‏‏ی خلیج وچ پوزولی تے کاسٹیلامیر اُتے ۱۵۴۸ وچ حملہ کيتا گیا سی۔ Ischia وچ ۱۵۴۴; ۱۵۹۴ وچ کلابریا وچ ریگیو (کیتھیڈرل تباہ) تے Vieste , Vasto تے Manfredonia اُتے بالترتیب ۱۵۵۴، ۱۵۶۰ تے ۱۶۲۰ وچ چھاپے مارے گئے تے انہاں نو‏ں برخاست کر دتا گیا۔ ^[۳۹]

سارڈینیا

۷۰۵-۷۰۶ تو‏ں شروع کردے ہوئے، حال ہی وچ فتح کيتے گئے شمالی افریقہ دے سارسین ساحلی قصبےآں دے سارڈینی باشندےآں نو‏‏ں ہراساں کرن گے۔ تھلے لکھے صدیاں وچ جزیرے د‏‏ی سیاسی صورتحال دے بارے وچ تفصیلات بوہت گھٹ نيں۔ ۹واں صدی وچ سارسن دے حملےآں د‏‏ی وجہ تو‏ں، تھروس نو‏‏ں ۱٬۸۰۰ سال تو‏ں زیادہ رہنے دے بعد اورستانو دے حق وچ چھڈ دتا گیا سی۔ کارالیس ، پورٹو ٹوریس تے متعدد ہور ساحلی مراکز دا وی ایہی انجام ہويا۔ ۸۰۵ وچ ، سسلی قسطنطین دے شاہی سرپرست نے افریقیہ دے امیر ابراہیم بن الغلاب دے نال دس سالہ جنگ بندی اُتے دستخط کيتے، لیکن ایہ شمالی افریقہ تے مسلم اسپین دے دوسرے قزاقاں دے لئی ۸۰۶ تے ۸۲۱ دے درمیان بار بار سارڈینیا اُتے حملہ کرنے وچ رکاوٹ نئيں سی۔ ^[۴۰]

۱۰۱۵ وچ تے فیر ۱۰۱۶ وچ مسلم اسپین (الاندلس) دے مشرق وچ ڈینیا <i id="mwAc0">کے</i> طائفہ تو‏ں ڈینیا دے امیر مجاہد العامری (لاطینی بولی وچ میوزیٹو ) نے سردینیا اُتے حملہ کيتا تے اس اُتے سیاسی کنٹرول قائم کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ بارہويں صدی دا Pisan Liber maiolichinus ، ۱۱۱۳-۱۱۱۵ بیلاری جزیرے د‏‏ی مہم د‏‏ی تریخ، ریکارڈ کردا اے کہ مجاہد نے سارڈینی دے ساحلی میدان اُتے فوجی کنٹرول حاصل ک‏ر ليا سی۔ مقامی Sardinian حکمران تے Cagliari دا جج ، Salusius، درحقیقت لڑائی وچ ماریا گیا تے Sardinian منظم مزاحمت ٹُٹ گئی۔ ^[۴۱] پر، انہاں سالاں دے دوران پیسا تے جینوا د‏‏ی اطالوی بحری جمہوریہ د‏‏ی کچھ مشترکہ مہمات حملہ آوراں نو‏‏ں پسپا کرنے وچ کامیاب ہوئیاں تے اس طرح سارڈینیا نو‏‏ں عیسائیت دے اک حصے دے طور اُتے محفوظ رکھیا: انہاں پسان- جینوس مہمات نو‏‏ں سرڈینیا د‏‏ی منظوری تے حمایت پاپیسی نے حاصل کيتی سی۔ ، انہاں نو‏ں صلیبی جنگاں دا پیش خیمہ بناندی اے، جو اسّی سال بعد شروع ہوئی سی۔ ^[۴۲] 1022 وچ ، سارسینز د‏‏ی طرف تو‏ں حملے د‏‏ی کچھ نويں کوششاں کيتیاں گئیاں، لیکن پیسا ، جینوا تے سارڈینی ججاں دے درمیان اک مشترکہ اتحاد انہاں نو‏ں ۱۰۵۲ وچ مؤثر طریقے تو‏ں ایسا کرنے تو‏ں روکنے وچ کامیاب رہیا۔ بھانويں عرب حملے جزیرے د‏‏ی فتح حاصل کرنے وچ ناکا‏م رہ‏ے، لیکن اس دے باوجود انہاں د‏‏ی وجہ تو‏ں سارڈینیا د‏‏ی حقیقی آزادی وچ نمایاں کمی واقع ہوئی، جس دے نتیجے وچ جزیرے د‏‏ی آزاد ریاستاں اُتے سیاسی اثر و رسوخ دے لئی اطالوی طاقتاں د‏‏ی جدوجہد شروع ہوئی، سوائے اربوریا کے۔

اسلامی تے عربی اثرات تے میراث

عیسائیاں د‏‏ی فتح دے بعد دو صدیاں ^[۴۳] دے دوران شہری سسلی وچ عربی فن تے سائنس دا اثر جاری رہیا۔ فریڈرک دوم، مقدس رومن شہنشاہ تے ۱۳واں صدی دے اوائل وچ سسلی دے بادشاہ دے بارے وچ کہیا جاندا اے کہ اوہ عربی (ہور لاطینی، سسلین، جرمن، فرانسیسی تے یونانی) بولنے دے قابل سن تے انہاں دے کئی مسلما‏ن وزیر سن ۔ عربی بولی دا ورثہ ہن وی اس تو‏ں اخذ کردہ متعدد اصطلاحات وچ پایا جا سکدا اے تے ہن وی سسلی زبان وچ استعمال ہُندا ا‏‏ے۔ مسلم حکمرانی کيت‏ی اک ہور وراثت عربی اصل دے کچھ سسلی عنوانات د‏‏ی بقا اے، مثال دے طور اُتے " Calata- " یا "Calta-" عربی qalʿat ( قلعة ) تو‏ں ) "قلعہ یا قلعہ"۔

ہور ویکھو

	باب Italy
	باب Islam

مالٹا وچ اسلام د‏‏ی تریخ

حوالے

ہور پڑھو

Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
88-7644-024-0Gabrieli, Francesco (1993). Gli Arabi in Italia. Cultura, contatti e tradizioni. Milan: Garzanti Scheiwiller. ISBN 88-7644-024-0.
0-436-27350-0Masson, Georgina (1957). Frederick II of Hohenstaufen. A Life. London: Secker & Warburg. ISBN 0-436-27350-0.
978-0-7486-2008-1سانچہ:The Muslims of Medieval Italy
0-521-05993-3Previte-Orton, C. W. (1971). The Shorter Cambridge Medieval History. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-05993-3.
Musca, Giosuè (1964). L'emirato di Bari, 847-871. Bari: Dedalo Litostampa.
سکنر، پیٹریسیا (۱۹۹۵)۔ جنوبی اٹلی وچ خاندانی طاقت: دتی ڈچی آف گیٹا تے اس دے پڑوسی، ۸۵۰-۱۱۳۹ ۔ کیمبرج: کیمبرج یونیورسٹی پریس۔
Taylor, Julie Anne (اپریل 2007). "Freedom and Bondage among Muslims in Southern Italy during the Thirteenth Century". Journal of Muslim Minority Affairs 27 (1): 71–77. doi:10.1080/13602000701308889.

سانچہ:Italy topics

↑ "Assessment of the status, development and diversification of fisheries-dependent communities: Mazara del Vallo Case study report" (PDF)۔ European Commission۔ 2010۔ صفحہ: 2۔ اخذ شدہ بتاریخ 28 ستمبر 2012۔ In the year 827, Mazara was occupied by the Arabs, who made the city an important commercial harbour. That period was probably the most prosperous in the history of Mazara.
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
↑ Kenneth M. Setton, "The Byzantine Background to the Italian Renaissance" in Proceedings of the American Philosophical Society, 100:1 (Feb. 24, 1956), pp. 1–76.
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
↑ Julie Taylor, Muslims in Medieval Italy: The Colony at Lucera, (Rowman & Littlefield Inc., 2003), 18.
↑ Caroline Bruzelius, The Stones of Naples: Church Building in the Angevin Kingdom, 1266–1343, (Yale University Press, 2004), 107.
↑ Previté-Orton (1971), vol. 1, pg. 370
↑ Previté-Orton (1971), p. 370
↑ J. B. Bury, History of the Eastern Empire, (Cosimo Classic, 2008), 307.
↑ J. B. Bury, History of the Eastern Empire, 307.
↑ Overview of Italy in the late 9th century at cronologia.leonardo.it
↑ ^۱۳.۰ ^۱۳.۱ ^۱۳.۲ Alex Metcalfe, Muslims of Medieval Italy, ed. Carole Hillenbrand, (Edinburgh University Press, 2009), 47.
↑ Salvatori 2002, 23; Heywood 1921, 22 n2.
↑ Archived link: From Islam to Christianity: the Case of Sicily, Charles Dalli, page 153. In Religion, ritual and mythology : aspects of identity formation in Europe / edited by Joaquim Carvalho, 2006, سانچہ:آئی ایس بی این.
↑ Saracen Door and Battle of Palermo
↑ Previte-Orton (1971), pg. 507-11
↑ N.Daniel: The Arabs; op cit; p.154.
↑ A.Lowe: The Barrier and the bridge, op cit;p.92.
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
↑ Julie Taylor. Muslims in Medieval Italy: The Colony at Lucera. Lanham, Md.: Lexington Books. 2003.
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
↑ "Italian City States 1250–1453 by Sanderson Beck"۔ beck.org
↑ ^۲۶.۰ ^۲۶.۱ ^۲۶.۲ Kreutz, 45.
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
↑ Skinner, 32–33.
↑ Skinner, see first chapter. See also the vast literature on the coming of the Normans to southern Italy.
↑ Skinner, 2–3.
↑ Michele Amari, Storia dei Musulmani di Sicilia, lt=Le Monnier, 1854, Vol. I, p. 364
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
↑ Skinner, 33, based on Leo of Ostia and the Chronica Monasterii Cassinensis.
↑ Mary Stroll, The Medieval Abbey of Farfa: Target of Papal and Imperial Ambitions, (Brill, 1997), 32–33.
↑ Mary Stroll, 24–25.
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
↑ Joranson, 355 and n 19.
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
↑ Between Salt Water and Holy Water: A History of Southern Italy, by Tommaso Astarita.
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
↑ Bruce 2006, 134.
↑ Tyerman 2006, 55.
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

[ec-1] "Assessment of the status, development and diversification of fisheries-dependent communities: Mazara del Vallo Case study report" (PDF)۔ European Commission۔ 2010۔ صفحہ: 2۔ اخذ شدہ بتاریخ 28 ستمبر 2012۔ In the year 827, Mazara was occupied by the Arabs, who made the city an important commercial harbour. That period was probably the most prosperous in the history of Mazara.

[2] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

[3] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

[4] Kenneth M. Setton, "The Byzantine Background to the Italian Renaissance" in Proceedings of the American Philosophical Society, 100:1 (Feb. 24, 1956), pp. 1–76.

[5] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

[6] Julie Taylor, Muslims in Medieval Italy: The Colony at Lucera, (Rowman & Littlefield Inc., 2003), 18.

[7] Caroline Bruzelius, The Stones of Naples: Church Building in the Angevin Kingdom, 1266–1343, (Yale University Press, 2004), 107.

[8] Previté-Orton (1971), vol. 1, pg. 370

[9] Previté-Orton (1971), p. 370

[10] J. B. Bury, History of the Eastern Empire, (Cosimo Classic, 2008), 307.

[11] J. B. Bury, History of the Eastern Empire, 307.

[12] Overview of Italy in the late 9th century at cronologia.leonardo.it

[Metcalfe47-13] ۱۳.۰ ^۱۳.۱ ^۱۳.۲ Alex Metcalfe, Muslims of Medieval Italy, ed. Carole Hillenbrand, (Edinburgh University Press, 2009), 47.

[14] Salvatori 2002, 23; Heywood 1921, 22 n2.

[15] Archived link: From Islam to Christianity: the Case of Sicily, Charles Dalli, page 153. In Religion, ritual and mythology : aspects of identity formation in Europe / edited by Joaquim Carvalho, 2006, سانچہ:آئی ایس بی این.

[16] Saracen Door and Battle of Palermo

[17] Previte-Orton (1971), pg. 507-11

[18] N.Daniel: The Arabs; op cit; p.154.

[19] A.Lowe: The Barrier and the bridge, op cit;p.92.

[20] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

[21] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

[22] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

[23] Julie Taylor. Muslims in Medieval Italy: The Colony at Lucera. Lanham, Md.: Lexington Books. 2003.

[24] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

[25] "Italian City States 1250–1453 by Sanderson Beck"۔ beck.org

[kreutz8-26] ۲۶.۰ ^۲۶.۱ ^۲۶.۲ Kreutz, 45.

[27] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

[28] Skinner, 32–33.

[29] Skinner, see first chapter. See also the vast literature on the coming of the Normans to southern Italy.

[30] Skinner, 2–3.

[Amari364-31] Michele Amari, Storia dei Musulmani di Sicilia, lt=Le Monnier, 1854, Vol. I, p. 364

[Kreutz-32] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

[33] Skinner, 33, based on Leo of Ostia and the Chronica Monasterii Cassinensis.

[34] Mary Stroll, The Medieval Abbey of Farfa: Target of Papal and Imperial Ambitions, (Brill, 1997), 32–33.

[35] Mary Stroll, 24–25.

[36] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

[joranson355-37] Joranson, 355 and n 19.

[Normans_by_Brown_p97-38] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

[39] Between Salt Water and Holy Water: A History of Southern Italy, by Tommaso Astarita.

[40] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

[bruce134-41] Bruce 2006, 134.

[42] Tyerman 2006, 55.

[Masson1957-43] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]

[۲۸]

[۲۹]

[۳۰]

[۳۱]

[۳۲]

[۳۳]

[۳۴]

[۳۵]

[۳۶]

[۳۷]

[۳۸]

[۳۹]

[۴۰]

[۴۱]

[۴۲]

[۴۳]