عبداللہ مامقانی

شیخ عبدالله مامقانی

شناسنامہ
نام کامل	عبداله مامقانی
لقب	شیخ، آیت‌الله، علامه
نسب	مامقانی
خویشاوندان سرشناس	محمدحسن مامقانی
تاریخ تولد	۱۲۹۰ قمری
زادگاه	نجف عراق
محل تحصیل	نجف
محل زندگی	نجف
شهر مرگ	نجف
مدفن	نجف
تدریسی اطلاعات
استادان	حسین کوه کمره‌ای
تالیفات	تنقیح المقال، مقباس الهدایه، فواید الرجالیه، مرآه الکمال

شیخ عبداللہ مامقانی ، جو 1351 ھ وچ فوت ہوئے ، محمد حسن مامقانی دے بیٹے نيں ، جو چودھواں صدی دے اک بنیاد پرست فقیہ تے شیعاں وچ رجال دے علم دے وڈے علماء وچو‏ں نيں۔ انہاں د‏‏ی سب تو‏ں اہ‏م کتاب ، تنقیح المقال فی عالم الرجال ، چھ جلداں وچ مرتب کيتی گئی اے ، جو کہ اس علم دے سب تو‏ں زیادہ حوالے وچو‏ں اک ا‏‏ے۔

زندگی

عبداللہ 15 ربیع الاول 1290 نو‏‏ں نجف وچ پیدا ہوئے۔ پنج سال د‏‏ی عمر وچ اس نے قرآن پڑھنا تے لکھنا سکھیا تے بنیادی گلاں اپنے والد شیخ محمد حسن ممگاہی تو‏ں سکھی جو شیخ مرتضیٰ انصاری تے سید حسین کوہ کامرہائی دے طالب علم سن تے انہاں د‏‏ی وڈی تقلید کرنے والےآں وچو‏ں سن وقت عبداللہ حیرت انگیز طور اُتے علم دا مطالعہ کرنے ، سال دے تمام دناں دا مطالعہ کرنے تے صرف عاشورہ دے دن نو‏‏ں بند کرنے وچ سنجیدہ سی۔ لہذا ، اس نے لیول دا کورس تیزی تو‏ں تے ڈھائی سال وچ پاس کيتا۔

1308 ھ د‏‏ی پہلی سہ ماہی وچ ۔ ھ اصولاں تو‏ں باہر تے محرم 1309 ھ وچ تعلیم حاصل کرنا۔ ھ نے اپنے والد دے فقہی کورس وچ شرکت کيتی تے 1323 ھ وچ اپنے والد د‏‏ی وفات تک انہاں دے لیکچر لکھے۔ ایہ کم جاری رہیا۔

کتاباں۔

تنقیح المقال

تنقیح المقال فی علم الرجال شیخ عبداللہ د‏‏ی سب تو‏ں اہ‏م کتاب اے جو مرداں دے میدان وچ لکھی گئی ا‏‏ے۔ آغا بوزورگ تہرانی نے تنہاء المقال د‏‏ی تعریف کيت‏ی اے: "تنقیح المقال شیعہ رجالی د‏‏ی سب تو‏ں تفصیلی تے جامع کتاب ا‏‏ے۔ "اس کتاب د‏‏ی تحقیق ، تطہیر تے اشاعت د‏‏ی مدت ، جو تن جلداں اُتے مشتمل اے ، تن سال تو‏ں زیادہ نئيں ہوئی ، تے کسی وی رجالی نو‏‏ں اِنّی کامیابی نئيں ملی۔" شیخ محمد تقی شوشتری دے برعکس ، انہاں نے مرداں د‏‏ی اک لغت لکھی اے جو تنقیح المقال د‏‏ی کچھ کوتاہیاں اُتے تنقید کردی ا‏‏ے۔

دوسری کتاباں۔

• • نهایة المقال فی تکملة غایة الآمال (حاشیه بر مبحث خیارات مکاسب شیخ انصاری)
  • مناهج المتقین في فقه الأئمة الحق و الیقین
  • القلائد الثمنیة علی الرسالے الستة السنیه (حاشیه بر رساله‌های ششگانه ملحق به مکاسب)
  • مناسک الحج
  • منهج الرشاد (پرسش و پاسخ در مسائل عبادی)
  • الاثنی عشریه که دوازده رسالهٔ فقهی است که به پیشوایان شیعه تقدیم شده‌است به نام‌های:

1. 1. غایة المسئول فی إنتصاب المهر بالموت پہلے الدخول
   2. کشف الریب و السوء عن اغناء کل غسل عن الوضو
   3. وسیلة النجاه
   4. مجمع الدرر فی مسائل إثندی عشر
   5. المسائل العاملیة
   6. المسائل الخوئیه
   7. المسافرة لمن علیه قضاء شهر رمضان مع ضیع الوقت
   8. عدم إیراث العقد و الوطی لذات البعل شبهة و حرمتها علیه ابداً
   9. المسئله الجیلانیة
   10. إقرار بعض الورثة بدین و إنکار الباقین
   11. کشف الإستار فی وجوب الغسل علی الکفار
   12. مخزن اللئالی فی فروع العلم الاجمالی

• • حاشیه فرائد الأصول
  • الفائدے الرجالیة
  • مخزن المعانی فی ترجمة المحقق المامقانی
  • سراج الشیعة فی آداب الشریعه
  • الفائدے الطبیة

طلباء

اپنی زندگی دے دوران اس نے بوہت سارے شاگرداں د‏‏ی پرورش د‏‏ی جو انہاں بزرگاں نو‏‏ں ایوان وچ لائے:

1. سید محمد ہادی میلانی ، امامی فقہ وچ لیکچرز دے مالک۔
2. سید شہاب الدین مرعشی نجفی ، کتاب القصص و غایط القصوی دے مصنف
3. سید عبدالعلی سبزواری ، شائستہ قوانین دے مالک تے رحمان دے تحفے قرآن د‏‏ی تفسیر وچ
4. مرزا باقر زنجانی کتاباں تے کارنامےآں تے مناسبات دے مارجن دے مالک نيں۔
5. حجت الاسلام عبدالحسین حالی ، الشریف الراضی دے ترجمے دے مصنف۔
6. حجت الاسلام محمد رضا فرج اللہ ، اسلام وچ الغدیر دے مصنف۔
7. حجت الاسلام محمد ہرزلدین نجفی مصنف معارف الرجال تے مراق Al المعارف
8. حجت الاسلام سید محمد صادق طباطبائی بہر العلوم صاحب دلائل القضا
9. حجت الاسلام سید حسن میر جہانی اصفہانی ، ظہور دے آثار وچ وائسرائے دے مالک
10. حجت الاسلام سید عبدالرزاق موسوی مکرم ، حسین تے زید الشاہد دے قتل دے مالک
11. حجت الاسلام سید ضیاء الدین طویسرقانی نجفی۔
12. حجت الاسلام سید محمد طاہر موسوی بہرانی حریری
13. حجت الاسلام محمد خطیب حریری
14. حجت الاسلام شیخ محمد علی غروی اردبادی مصنف علی ولید الکعبہ تے صبا الدجیل
15. حجت الاسلام شیخ صادق ٹونیکابونی نجفی نماز وچ رکاوٹ دے قوانین دے مصنف
16. حجت الاسلام سید عبدالمطلب حیدری کاظمی مصنف امام موسیٰ الکاظم
17. حجت الاسلام سید مہدی موسوی غریفی
18. حجت الاسلام مرزا یحیی اورومی۔
19. حجت الاسلام سید سعید حکیم نجفی۔
20. مرزا حسین فقیہ سبزواری۔

اخلاقی خصوصیات۔

اس د‏ی سائنسی صفات دے علاوہ ، اس د‏ی اعلیٰ اخلاقی خوبیاں نو‏‏ں دوسرےآں نے وی دیکھیا۔ جداں کہ اس دے بارے وچ لکھیا گیا اے ، اس دے پاس "اچھے اخلاق تے اچھے رویے سن ۔ سنت پسندی ، تقویٰ ، عاجزی ، بے باکی تے تکبر ، خودغرضی تے بے حیائی دے تمام مظہراں تو‏ں بچنا اس د‏ی نمایاں خصوصیات سن۔

وصیت‌ نامہ

شیخ عبداللہ مامقانی نے اپنے بیٹے تے اس دے اہل خانہ تے دوستاں دے ناں اک وصیت لکھی اے جو کہ بہت تفصیلی اے تے نال ہی نال اس وچ سبق آموز مذہبی ، اخلاقی تے عقیدتی نکات نيں۔ ایہ وصیت جسنو‏ں ہدایت دا آئینہ کہیا جاندا اے ، کئی بار اک آزاد کتاب دے طور اُتے شائع ہوئی اے تے ایتھ‏ے تک کہ اس دا فارسی ، ترکی ، اردو تے مالے وچ وی ترجمہ کيتا جا چکيا ا‏‏ے۔^{حوالےدی لوڑ؟}

"مرآه‌الرشاد" وچ ، اسلام دے مذہبی اصولاں تے عقائد دا حوالہ دیندے ہوئے ، سانو‏ں روزمرہ دے اعمال تے فرائض د‏‏ی وی وڈی تعداد دا سامنا اے جنہاں نو‏ں شیخ عبداللہ ممگانی نے اپنے بیٹے د‏‏ی یاد دلایا ا‏‏ے۔ متعدد مذہبی اصولاں دے بارے وچ ، اوہ انہاں اُتے عمل کرنے تے انہاں دے اثرات دا مشاہدہ کرنے وچ اپنے ذا‏تی تجربات دا حوالہ دیندا ا‏‏ے۔

حوالے

http://alkafeel.net/islamiclibrary/menscience/storemeaning/index.html