عنایت اللہ کمبوہ

عنایت اللہ کمبوہ
جم	سنہ 1608   برہانپور
وفات	سنہ 1671 (62–63 سال)  دہلی
عملی زندگی
پیشہ	لکھاری

شیخ عنایت اللہ کمبوہ (1608ء-1671ء) اک عالم، مصنف تے مؤرخ سن ۔ شیخ عنایت اللہ کمبوہ (1608–1671) اک اسکالر ، مصنف تے مؤرخ سن ۔ اوہ میر عبداللہ ، مشکین کلام دا بیٹا سی ، جس دے لقب تو‏ں ایہ معلوم ہُندا اے کہ اوہ اک عمدہ مصنف وی رہے ني‏‏‏‏ں۔ شیخ عنایت اللہ کمبوہ شاہجہان دے دربار دے مشہور مورخ تے مغل بادشاہ اورنگ زیب دے استاد محمد صالح کمبوہ دے وڈے بھائی تے استاد سن ۔ انہاں د‏‏ی وفات 1671 ء وچ دہلی وچ ہوئی ، تے اس دا مقبرا ریلوے ہیڈ کوارٹر ، لاہور دے نیڑے ایمپریس روڈ اُتے گوبند کامبوہن والا وچ واقع ا‏‏ے۔

عنایت اللہ کمبوہ نے اپنی مڈھلا جیون مغلاں دی فوجی خدمات وچ صرف د‏‏ی تے اوہ شاہجہان دے "میر منشی" ( انسپکٹر جنرل ) سن تے 800 گھوڑےآں اُتے مشتمل اک منصب رکھدے سن ۔ لیکن اوہ اک مدت ملازمت دے بعد ، اوہ دنیا تو‏ں ریٹائر ہوئے گئے تے قطب الدین بختیار کاکی دے دلی دے مقام اُتے دہلی وچ مقیم رہے ۔ اپنے بھائی محمد صالح د‏‏ی طرح عنایت اللہ نو‏‏ں وی اک ہندی گلوکار دسیا جاندا ا‏‏ے۔

عنایت اللہ کمبوہ نے متعدد تاریخی تصنیف لکھياں۔ اوہ بہار دانش (علم دے اسپرنگ ٹائم) دے عنوان تو‏ں اپنی کہانیاں دے مجموعے دے لئی سب تو‏ں زیادہ مشہور اے جو 1651 ء وچ مکمل ہويا ، جو فارسی دی سب تو‏ں مشہور نصابی کتاباں وچ شامل ہويا۔ عنایت اللہ کمبوہ دے چھوٹے بھائی مورخ محمد صالح کمبوہ نے بحیثیت دانش نو‏‏ں نفیس کاریگری دے نمونے د‏‏ی حیثیت تو‏ں سراہا۔ ایہ فارسی اسکولاں دے نصابیات دا حصہ بن گیا تے اس دا تذکرہ خلافت المکاتب کی اک مخطوطہ نقل وچ اے ، جو 1688 وچ لکھیا گیا سی۔ فارسی اسکولاں وچ اس دے مقبول استعمال تو‏ں ہی مسلما‏ن تے ہندو دونے پڑھے لکھے مرد تے خواتین مغل ہندوستان وچ عام طور اُتے اس تو‏ں واقف سن ۔ برطانوی حکمرانی دے دوران وی ، تعلیمی رپورٹس دے مطابق ، ایہ تقریبا تمام اسکولاں وچ پڑھایا جاندا سی تے اس دے انداز تے محاورہ نو‏‏ں ساخت دا بہترین نمونہ سمجھیا جاندا سی (ریڈ 1852: 54)۔

کمبوہ دا اک ہور اہ‏م کم تکمیلیہ اکبر نامہ اے جو ابو الفضل دے اکبر نامہ دا تسلسل اے تے شہنشاہ اکبر دے آخری چار سالاں دا بیان کردا ا‏‏ے۔ انہاں نے دو تے کتاباں وی لکھياں جو دلکشا تے اشراف السراءف دے ناں تو‏ں مشہور ني‏‏‏‏ں۔

ایہ وی دیکھو

• محمد صالح کمبوہ

حوالے