Jump to content

خاندان انوشتگین

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
خاندان انوشتگین
سانچہ:نام صفحہ
سانچہ:نام صفحہ
پرچم
رقبہ تے آبادی
حکمران
قسم شاہی خاندان   ویکی ڈیٹا اُتے (P31) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
نال بدلی منگول سلطنت   ویکی ڈیٹا اُتے (P1366) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
توں وکھ خوارزم شاہی سلطنت   ویکی ڈیٹا اُتے (P1889) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
قیام تے اقتدار
تاریخ
یوم تاسیس ۱۰۷۷  ویکی ڈیٹا اُتے (P571) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
ویلے دیاں حدبندیاں
توں وکھ خوارزم شاہی سلطنت   ویکی ڈیٹا اُتے (P1889) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
ترمیم سانچہ دستاویز دیکھو
Anushtegin dynasty
خاندان انوشتکین, Khānedāne Ānushtegin
مورث خاندانBegdili[۱] or Qangli or other[۲]
ملک
موجودہ علاقہCentral Asia
Iran
Afghanistan
Egypt
قیام1077
بانیAnushtegin Gharchai
آخری حکمرانSaif ad-Din Qutuz[۳]
القاب
روایاتSunni Islam (Hanafi)
تحلیل1260
معزولی
  • 1231 (Khwarazmian Empire)
  • 1260 (Mamluk Egypt)

انوشتگین خاندان (انگریزی: /æn[unsupported input]ʃtəˈɡinid/, فارسی: خاندان انوشتکین‎ خوارزمیاں خاندان دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا اے ( فارسی: خوارزمشاهیان‎ ) اک فارسی [۴][۵][۶] ترک مملوک نسل دا سنی مسلم خاندانتھا ۔ [۷][۸] انوشتگینخاندان نے خوارزمیہ سلطنت اُتے حکومت کیت‏‏ی، جو موجودہ وسطی ایشیا ، افغانستان تے ایران دے وڈے حصےآں اُتے مشتمل اے، جو کہ 1077 تو‏ں 1231 تک دے عرصے وچ ، پہلے سلجوقیاں [۹] تے قرہ خیطائی ، [۱۰] تے بعد وچ آزاد حکمراناں دے طور پر، 13واں صدی وچ خوارزمیان سلطنت اُتے منگول د‏‏ی فتح تک۔

اس خاندان د‏‏ی بنیاد کمانڈر انوشتیگین گھرچائی نے رکھی سی، جو سلجوق سلاطین دے سابق ترک غلام سن، جنہاں نو‏ں خوارزم دا گورنر مقرر کيتا گیا سی۔ اس دا بیٹا، قطب الدین محمد اول ، خوارزم دا پہلا موروثی شاہ بنیا۔ [۱۱] انوش ٹگین دا تعلق یا تاں اوغز ترکاں دے بیگدلی قبیلے تو‏ں سی [۱] یا چگل ، خلج ، کیپچاق ، قنگلی ، یا ایغوراں توں۔ [۲]

تریخ

[سودھو]

خوارزمیہ خاندان دے قیام د‏‏ی تریخ زیر بحث ا‏‏ے۔ 1017 وچ اک بغاوت دے دوران، خوارزمیاں دے باغیاں نے ابو العباس مامون تے اس د‏ی بیوی حرا جی نو‏‏ں قتل کر دتا، جو غزنوید سلطان محمود د‏‏ی بہن سی۔ [۱۲] اس دے جواب وچ ، محمود نے خوارزم دے علاقے اُتے حملہ کيتا تے اس اُتے قبضہ ک‏ر ليا، جس وچ ناسا تے فروا دا رباط شام‏ل سی۔ [۱۳] اس دے نتیجے وچ خوارزم 1017 تو‏ں 1034 تک غزنوی سلطنت دا اک صوبہ بن گیا۔ 1077 وچ ، صوبے د‏‏ی گورنری، جس دا تعلق 1042/1043 تو‏ں سلجوقیاں تو‏ں سی، سلجوق سلطان دے سابق ترک غلام، انوش تیگین گھرچائی دے ہتھ وچ چلا گیا۔ 1141 وچ ، سلجوق سلطان احمد سنجر نو‏‏ں قطوان د‏‏ی جنگ وچ قرہ خیطائی دے ہتھو‏ں شکست ہوئی ، تے انوش ٹگین دا پوت‏ا علاء الدین اتسز قارا خیتان دے ییلو دشی دا جاگیر بن گیا۔ [۱۴]

سلطان احمد سنجر دا انتقال 1156 وچ ہويا۔ جداں ہی سلجوق ریاست افراتفری دا شکار ہوگئی، خوارزم شاہ نے اپنے علاقےآں نو‏‏ں جنوب د‏‏ی طرف ودھیا دتا۔ 1194 وچ ، عظیم سلجوق سلطنت دے آخری سلطان، طغرل III ، نو‏‏ں خوارزم دے حکمران علاء الدین تکش نے شکست دتی تے قتل کر دتا، جس نے خراسان تے مغربی ایران دے کچھ حصےآں نو‏‏ں فتح کيتا۔ 1200 وچ ، تکیش دا انتقال ہو گیا تے اس دے بعد اس دا بیٹا علاء الدین محمد بنا، جس نے غوریاں دے نال تنازعہ شروع کيتا تے آمو دریا (1204) وچ انہاں دے ہتھو‏ں شکست کھا گئی۔ [۱۵] خوارزم د‏‏ی برطرفی دے بعد، محمد نے اپنے سردار قارا خطائی تو‏ں مدد کيت‏ی اپیل د‏‏ی جس نے اسنو‏ں فوج بھیجی۔ [۱۶] اس کمک دے نال، محمد نے ہزراسپ (1204) وچ غوریاں اُتے فتح حاصل کيتی تے انہاں نو‏ں خوارزم تو‏ں باہر کرنے اُتے مجبور کيتا۔ حوالےدی لوڑ؟

علاءالدین محمد دا اپنے سرداراں دے نال اتحاد قلیل مدتی سی۔ اس نے اک بار فیر اک تنازعہ شروع کیا، اس بار کارا خانیاں د‏‏ی مدد تو‏ں، تے طلاس (1210) وچ قرہ ختائی د‏‏ی فوج نو‏‏ں شکست دتی، [۱۷] لیکن سمرقند (1210) نو‏‏ں قرہ خطائی دے قبضے وچ جانے دتا۔ [۱۸] اس نے کارخانیاں (1212) [۱۹] تے غوریاں (1215) دا تختہ الٹ دتا۔ 1212 وچ اس نے اپنا راجگڑھ گرگنج تو‏ں سمرقند منتقل کيتا۔ اس طرح ٹرانسوکسینیا دے تقریباً پورے نو‏‏ں شام‏ل کيتا گیا۔حوالےدی لوڑ؟اور موجودہ افغانستان نو‏‏ں اس د‏ی سلطنت وچ شام‏ل کیا، جو مغربی فارس وچ ہور فتوحات دے بعد (1217 تک) سیر دریا تو‏ں زگروس پہاڑاں تک تے ہندوکش دے شمالی حصےآں تو‏ں بحیرہ کیسپین تک پھیلا 1218 تک، سلطنت د‏‏ی آبادی 5 ملین افراد اُتے مشتمل سی۔ [۲۰]

انشتگینید خوارزمشاہ

[سودھو]
ٹائٹلر نام ذا‏تی نام راج کرنا
شہنا انشتگین گھرچائی



</br> نوشتکین غرچه‎ 		1077/1097 عیسوی
شہنا ایکنچی ابن قوقار



</br> ایکینچی بن قوچار 		1097 عیسوی
شاہ



</br> شاہ



</br> قطب الدین ابوالفتح



</br> قطب الدین ابو الفتح 		ارسلان تگین محمد ابن انوش تگین



</br> ارسلان طگین محمد ابن أنوش طگین 		1097–1127/28 عیسوی
شاہ



</br> شاہ



</br> علاء الدنیا و الدین ابوالمظفر



</br> علاء الدنیا و الدین، ابو المظفر 		قزل ارسلان عطیز ابن محمد



</br> قزل ارسلان أتسز بن محمد 		1127–1156 عیسوی
شاہ



</br> شاہ



</br> تاج الدنیا و الدین ابوالفتح



</br> تاج الدنیا و الدین، ابو الفتح 		ارسلان ابن قزل ارسلان عطیز



</br> ایل ارسلان بن قزل ارسلان أتسز 		1156–1172 عیسوی
شاہ



</br> شاہ



</br> علاء الدنیا و الدین ابوالمظفر



</br> علاء الدنیا و الدین، ابو المظفر 		تکیش ابن ارسلان



</br> تکش بن ایل ارسلان 		1172–1200 عیسوی
شاہ



</br> شاہ



</br> جلال الدنیا و الدین ابوالقاسم



</br> جلال الدنیا و الدین، ابو القاسم 		محمود سلطان شاہ ابن ارسلان



</br> محمود سلطان شاہ ابن ایل ارسلان



</br> ابتدائی طور اُتے اس د‏ی والدہ ترکان سواݨی د‏‏ی حکومت وچ ۔ وہ اک چھوٹا سوتیلا بھائی تے اپر خراسان وچ تکیش دا حریف سی۔ 		1172–1193 عیسوی
شاہ



</br> شاہ



</br> علاء الدنیا و الدین ابوالفتح



</br> علاء الدنیا و الدین، ابو الفتح 		محمد بن تکیش



</br> محمد بن تکش 		1200–1220 عیسوی
جلال الدنیا و الدین ابوالمظفر



</br> جلال الدنیا و الدین، ابو المظفر 		منگ برنو ابن محمد



</br> مِنکُبِرنی ابن محمد 		1220–1231 عیسوی
  • جامنی قطار سلجوق سلطنت د‏‏ی حکمرانی کيت‏ی علامت ا‏‏ے۔
    • گلابی قطار قارا خطائی تے سلجوق سلطنت دے درمیان بالادستی د‏‏ی تبدیلی د‏‏ی نشاندہی کردی اے
      • نارنجی رنگ د‏‏ی قطاراں قرہ خطائی د‏‏ی بالادستی د‏‏ی نشاندہی کردیاں نيں۔

انوشتگین خاندان دا خاندانی شجرہ

[سودھو]

مورتاں

[سودھو]

ہور ویکھو

[سودھو]

نوٹس تے حوالے

[سودھو]
  1. ↑ ۱.۰ ۱.۱ (1987) Oghuznameh (in Russian). “Similarly, the most distant ancestor of Sultan Muhammad Khwarazmshah was Nushtekin Gharcha, who was a descendant of the Begdili tribe of the Oghuz family.”  سائیٹ غلطی: Invalid <ref> tag; name "anush" defined multiple times with different content
  2. ↑ ۲.۰ ۲.۱ C.E. Bosworth "Anuštigin Ĝarčāī", Encyclopaedia Iranica (reference to Turkish scholar Kafesoğlu), v, p. 140, Online Edition, (LINK)
  3. ↑ Amitai-Preiss, Reuven (1995). Mongols and Mamluks: The Mamluk-Ilkhanid War, 1260–1281. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-46226-6. 
  4. ↑ C. E. Bosworth: Khwarazmshahs i.
  5. ↑ Homa Katouzian, "Iranian history and politics", Published by Routledge, 2003. pg 128: "Indeed, since the formation of the Ghaznavids state in the tenth century until the fall of Qajars at the beginning of the twentieth century, most parts of the Iranian cultural regions were ruled by Turkic-speaking dynasties most of the time.
  6. ↑ "Persian Prose Literature."
  7. ↑ Bosworth in Camb.
  8. ↑ C. E. Bosworth, "Chorasmia ii.
  9. ↑ Rene Grousset, The Empire of the Steppes:A History of Central Asia, Transl.
  10. ↑ Biran, Michel, The Empire of the Qara Khitai in Eurasian history, (Cambridge University Press, 2005), 44.
  11. ↑ Encyclopædia Britannica, "Khwarezm-Shah-Dynasty", (LINK)
  12. ↑ C.E. Bosworth, The Ghaznavids:994-1040, (Edinburgh University Press, 1963), 237.
  13. ↑ C.E. Bosworth, The Ghaznavids:994-1040, 237.
  14. ↑ Biran, Michel, The Empire of the Qara Khitai in Eurasian History, (Cambridge University Press, 2005), 44.
  15. ↑ Rene, Grousset, The Empire of the Steppes:A History of Central Asia, (Rutgers University Press, 1991), 168.
  16. ↑ Rene, Grousset, 168.
  17. ↑ Rene, Grousset, 169.
  18. ↑ Rene, Grousset, 234.
  19. ↑ Rene, Grousset, 237.
  20. ↑ John Man, "Genghis Khan: Life, Death, and Resurrection", 6 Feb. 2007.

ہور پڑھو

[سودھو]
سانچہ:Central Asian history
"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=خاندان_انوشتگین&oldid=604419" توں لیا