امام قدوری
| ||||
|---|---|---|---|---|
| (عربی وچ: أحمد بن محمد بن أحمد بن جعفر بن حمدان البغدادي) | ||||
| جم | سنہ 973 | |||
| وفات | سنہ 1037 (63–64 سال)[۱][۲] | |||
| رہائش | بغداد | |||
| عملی زندگی | ||||
| كنية | أبو الحسين | |||
| اللقب | القُدُوري | |||
| الحقبة | خلافت عباسیہ | |||
| ينتمي إلى | اہل سنت | |||
| مؤلفاته | مختصر القدوري كتاب التجريد | |||
| پیشہ | الٰہیات دان [۳] | |||
| پیشہ ورانہ زبان | عربی [۳] | |||
| دلچسپیاں | الفقه وأصول الفقه | |||
| کارہائے نمایاں | مختصر القدوری | |||
ترمیم  | ||||
| مقالہ بہ سلسلۂ مضامین |
| ائمہ فقہ |
| فقہ اربعہ |
| تقسیم بلحاظ تقلید |
| اقسام جائز و ناجائز |
|
فرض <=> حرام |
ابو الحسين احمد بن محمد المعروف القدوری فقہ حنفیہ عراق دے مشہور ترین فقیہ نيں۔ امام قدوری دے لقب توں چوتھے طبقہ دے فقہاے کبار تے فضلاے نامدار وچوں نيں
ناں و نسب
[سودھو]نام احمد، کنیت ابو الحسین، قدوری نسبت تے والد دا ناں محمد اے۔ پورا شجرہ نسب ایويں اے۔ ابو الحسین احمد بن ابو بکر محمد بن احمد بن جعفر بن حمدان بغدادی قدوری۔
ولادت
[سودھو]امام قدوری 362ھ بمطابق 973ء وچ بغداد وچ پیدا ہوئے ۔
قدوری نسبت دی تحقیق
[سودھو]مورخ ابن خلکان نے اپنی تریخ "وفیات الاعیان" وچ ذکر کيتا اے کہ قُدُوْرِی قدور دی طرف نسبت اے جو قدر بمعنی ہانڈی دی جمع اے۔ اس محلے وچ جتھے امام قدوری پیدا ہوئے سن چونکہ کمھار (ہنڈیا بنانے والے) رہائش پزیر سن اس بنا اُتے محلے دا ناں قدور پے گیا تے ايسے دی طرف منسوب ہو کے قدوری اکھوائے۔ بعض علماءکے خیال وچ آپ ہنڈیا بناتے تے فروخت کردے سن اس لئی اس ناں توں مشہور ہوئے۔
تحصیل علم
[سودھو]امام قدوری نے علم فقہ تے علم حدیث رکن الاسلام ابو عبداللہ محمد بن یحییٰ بن مہدی جرجانی متوفی 318ہجری توں حاصل کيتا جو امام ابو بکر احمد جصاص دے شاگرد نيں تے ابو بکر جصاص، شیخ ابو الحسن عبید اللہ کرخی دے شاگرد نيں تے امام کرخی شیخ ابو سعید بروعی دے خوشہ چاں نيں تے ابو سعید بروعی، علامہ موسیٰ رازی دے فیض یافتہ نيں تے علامہ موسیٰ رازی امام محمد شیبانی دے علم پروردہ تے مائہ ناز فرزند نيں، گویا امام قدوری نے پنج واسطےآں توں امام محمد شیبانی توں علم فقہ حاصل کیااے۔ حدیث محمد بن علی بن سویداور عبیداللہ بن محمد جوشنی توں روایت کردے نيں۔ ابو بکر احمد بن علی بن ثابت خطیب بغدادی صاحب تریخ، قاضی القضاة ابو عبد اللہ محمد بن علی بن محمد قاضی مفضل بن مسعود بن محمد بن یحییٰ بن ابو الفرج شوخی متوفی 443 ہجری صاحب اخبار النحویین وغیرہ نوں آپ توں شرف تلمذ حاصل اے۔
فقہی مقام
[سودھو]عراق وچ ریاست مذہب حنفیہ دی آپ دی طرف منتہی ہوئی۔سمعانی نے کہیا اے کہ آپ فقیہ صدوق سن تے عمدہ عبارات لکھدے تے ہمیشہ قرآن مجید پڑھیا کردے سن ۔فقہ و حدیث آپ نے ابی عبد اللہ محمد بن یحییٰ جر جانی شاگرد احمد جصاص توں پڑھی تے روایت خطیب بغدادی تے قاضی القضاۃابو عبد اللہ دامغانی نے روایت کيتی تے ابو نصر احمد بن محمد فقیہ نے آپ توں فقہ پڑھی تے ہور آپ دی کتاب مختصر دی شرح لکھی۔آپ شیخ ابا حامد سفرائنی فقیہ شافعی توں اکثر مناظرہ کیاکردے سن لکھتاں وی آپ نے نہایت مفید ک اں جو مقبول و مروج بین الانام ہوئیاں چنانچہ مختصر مبارک جس نوں قدوری کہندے نيں،نہایت ہی متداول اے ،علاوہ اس دے شرح مختصر کرخی،کتاب تجرید دربارہ اختلاف امام ابو حنیفہ و امام شافعی ست جلداں مین تصنیف کيتی ہور اک کتاب تقریب انہاں مسائل اختلافیہ وچ بغیر دلائل دے لکھی جو امام ابو حنیفہ ادران دے اصحاب دے باہم وقع وچ آئے نيں، فیر دوسری تقریب تصنیف کيتی جس وچ انہاں مسائل اختلافیہ نوں با دلائل لکھیا۔ ابن کمال پاشا نے امام قدوری تے صاحب ہدایہ نوں پنجويں طبقہ وچ شمار کيتا اے جنہاں دا کم صرف اِنّا ہُندا اے کہ اوہ اس گل دی وضاحت کر دیندے نيں کہ صاحب مذہب توں جو وکھ وکھ روایات ہوݨ، انہاں وچوں کیہڑی روایت افضل اے تے کیہڑی روایت مفضول اے لیکن اکثر علما نے اس اُتے اعتراض کيتا اے کہ حضرات قاضی خان وغیرہ توں انہاں دا اک درجہ اُتے اے۔ جے بالفرض اک درجہ اُتے نہ وی ہوئے تاں برابر دے ضرور نيں لہذا امام قدوری نوں تیسرے درجہ وچ شمار کرنا چاہیے۔
وفات
[سودھو]امام قدوری نے شہر بغداد وچ بعمر 66 سال اتوار دے روز 5 رجب 428 ھ بمطابق 1037ء وچ داعی اجل نوں لبیک کہیا تے ايسے روز"درب ابی خلف" وچ مدفون ہوئے۔ اس دے بعد آپ دی نعش نوں شارع منصور دی طرف منتقل کر دتا گیا۔ ہن آپ ابو بکر خوازمی حنفی دے پہلو وچ آرام فرما نيں۔
لکھتاں
[سودھو]- تجرید ایہ ست جلداں وچ اے۔ اس وچ احناف تے شوافع دے اختلافی مسائل اُتے محققانہ بحث اے ۔
- مسائل الخلاف اس وچ دلائل توں تعرض کيتے بغیر امام صاحب تے آپ دے اصحاب دے وچکار فروعی اختلاف دا ذکر اے ۔
- کتاب التقریب اس وچ مسائل نوں دلائل سمیت ذکر کيتا اے۔
- شرح مختصر الکرخی
- شرح ادب القاضی
- مختصر القدوری[۴]
حوالے
[سودھو]- ↑ سی ای آر ایل آئی ڈی: https://data.cerl.org/thesaurus/cnp00168675 — اخذ شدہ بتاریخ: ۳ اگست ۲۰۱۸ — ناشر: Consortium of European Research Libraries — اجازت نامہ: Open Data Commons Attribution License تے Creative Commons Attribution 2.0 Generic
- ↑ subject named as: Aḥmad ibn Muḥammad Qudūrī — SELIBR ID: https://libris.kb.se/auth/223262 — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — ناشر: National Library of Sweden
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ سرو ویاپک ادھکار شناختی: https://d-nb.info/gnd/100986153 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۷ جولائی ۲۰۲۱
- ↑ نصابی کتاب۔ اسلامیات اختیاری ⟨بی۔ اے یونٹ 18-1 کوڈ نمبر 437⟩ علامہ اقبال اوپن یونیورسٹی، اسلام آباد
