مذہباں تے عقیدےآں دے لسٹ
مذہب ثقافتی نظاماں، عقائد، آفاقی تصورات ہور انسانیت، روحانیت تے اخلاقی اقدار و تصورات دا اک مرکب اے۔ ایہ حقیقت اے کہ مذہب دی وضاحت کرنا تھوڑا مشکل اے، مگر مذہبیات دے مطالعہ وچ کلیفارڈ گیرٹز نے مذہب دا اک معیاری ماڈل تیار کيتا اے جسنوں اوہ ثقافتی نظام توں تعبیر کردے نيں۔[۱] طلال اسد نے گیرٹز دے اس ماڈل اُتے تنقید دی تے مذہب دی انسانی درجہ بندی دی اے۔[۱] متعدد مذاہب وچ اساطیری کہانیاں، علامات، رہتلاں تے مقدس تریخاں ہُندیاں نيں جس توں زندگی تے کائنات دی وضاحت ہُندی اے تے انہاں دی ابتدا دا بیان ہُندا اے۔ انہاں دا مقصد اپنے عالم ظاہر تے انسانی فطرت توں خیالات اخذ کر کے اخلاق، اخلاقیات، احکام شرعیہ تے پسندیدہ نظام حیات نوں متعارف کروانا اے۔ اک اندازہ دے مطابق دنیا بھر وچ تقریباً 4,200 مذاہب نيں۔[۲]
لفظ مذہب متوازی طور اُتے کدی کدی ایمان تے یقین دے لئی وی استعمال ہُندا اے۔ لیکن مذہب ذاتی اعتقاد توں بااں طور قدرے مختلف اے کہ مذہب دا تعلق سماج توں ہُندا اے۔ زیادہ تر مذاہب وچ منظم مذہبی رویے بشمول مذہبی درجہ بندی ہُندے نيں، دونے مل کے ایہ تعین کردے نيں کہ مذہب نوں اپنانے، اس اُتے عمل کرنے، معبد وچ جانے، معبود دی عبادت کرنے، مقدس تھاںواں دی زیارت کرنے تے مذہبی متون اُتے عمل پیرا ہونے دا طریقہ کار تے قوانین کيتا ہون۔ کچھ مذاہب دی اپنی مقدس زبان ہُندی اے تے ايسے وچ عبادت کيتی جاندی اے۔ مذہبی اعمال وچ وعظ، خدا یا خداواں دی عبادت، قربانی، تہوار، ضیافت، وجد، آغازیت، تجہیز و تکفین؛ شادی، مراقبہ موسیقی، فن، ناچ، سماجی خدمت یا ہور تہذیبی و ثقافتی رسومات وی شامل نيں۔ مذہبی تعلیمات وچ ماورائے نفسیاتی امور وی شامل ہُندے نيں جداں قریب المرگ تجربہ، تجربہ بیرون جسم، تناسخ، ماورائے طبعی تے مافوق الفطرت تجربات وغیرہ۔ [۳][۴] مذہبیات دا مطالعہ کرنے والی کچھ اکیڈمیاں نے مذہب نوں 3 گروہاں وچ تقسیم کيتا اے: عالمی مذاہب یعنی ایداں دے مذاہب جو عالمگیر تے کثیر ثقافتی ہاں؛ مقامی مذاہب یعنی ایداں دے مذاہب جو کسی خاص علاقہ، ملک، گروہ یا رہتل نال تعلق رکھدے ہاں تے نويں مذاہبی تحریکیں یعنی حالیہ وجود وچ آنے والے مذاہب۔[۵] اک جدید نظریہ یعنی سماجی تعمیریت دے مطابق مذہب اک جدید تصور اے جو تمام روحانی اعمال و عبادات ابراہیمی مذاہب دی طرح کسی ماڈل دے تابع تے ایداں دے نظام دے تحت ہُندے نيں جو حقیقت دی تشریح تے جنس انسانی دی وضاحت کردا اے،[۶] چنانچہ مذہب نوں بطور اک تصور انہاں غیر مغربی ثقافتاں اُتے منطبق کرنا نامناسب اے جو انہاں نظاماں اُتے مبنی نئيں یا جنہاں وچ وڈی حد تک انہاں نظاماں نوں خاص اہمیت حاصل نئيں اے۔
ابراہیمی مذاہب
[سودھو]
تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: ابراہیمی مذاہب
ابراہیمی مذہب توحیدیت اُتے مبنی ہُندے نيں مگر کدی کدی ایہ مذاہب تقابل ادیان وچ اک دوسرے دے مد مقابل آجاندے نيں۔ ابراہیمی مذہب دی بنیاد پیغمبر ابراہیم دے عقائد اُتے مبنی اے۔ پیغمبر ابراہیم دے خاندان وچ بہت سارے انبیا گزرے نيں جنہاں نے کئی مذاہب دی ابتدا کيتی۔
بابیت
[سودھو]بہایئت
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: بہائیت
مسیحیت
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: مسیحیت
مشرقی مسیحیت
[سودھو]- کلیسائے مشرق (غلطی توں نسطوریت کہیا جاندا اے )۔
- مشرقی کاتھولک کلیسیا (کاتھولک کلیسیا وچ داخل آزاد کلیسے جنہاں وچ بازنطینی ریت تے مغربی سوری ریت ورگی مختلف ریت شامل نيں۔
- البانی یونانی کاتھولک کلیسیا
- بیلاروسی یونانی کاتھولک کلیسیا
- بلگاری یونانی کاتھولک کلیسیا
- بازنطینی یونانی کاتھولک کلیسیا برائے کروئشیا تے سربیا
- ہنگری بازنطینی کاتھولک کلیسیا
- اطالوی-البانی کاتھولک کلیسیا (اطالوی یونانی کاتھولک کلیسیا وی کہیا جاندا اے )۔
- ہنگری بازنطینی کاتھولک کلیسیا
- مقدونیائی کاتھولک کلیسیا
- مقدونیائی کاتھولک کلیسیا
- میلکائٹ یونانی کاتھولک کلیسیا
- رومانیوی کاتھولک کلیسا
- روسی یونانی کاتھولک کلیسیا
- بلگاری یونانی کاتھولک کلیسیا
- روتھینی یونانی کاتھولک کلیسیا امریکا وچ اسنوں ‘‘بازنطینی کاتھولک کلیسیا‘‘ کہیا جاندا اے۔
- سولواکی یونانی کاتھولک کلیسیا
- یوکرینی یونانی کاتھولک کلیسیا
- سوری کاتھولک کلیسیا
- مورانی کلیسیا
- سوری ملنکارا کاتھولک کلیسیا
- سوری ملباری کاتھولک کلیسیا
- سوری ملباری کاتھولک کلیسیا
- اورینٹل راسخ الاعتقاد کلیسیا (اسنوں عقیدہ وحدت فطرت وی کہیا جاندا اے۔
- مشرقی راسخ الاعتقاد کلیسیا (مشرقی راسخ العقیدہ)
- یونانی راسخ الاعتقاد کلیسیا
- سربیائی راسخ الاعتقاد کلیسیا
- روسی راسخ الاعتقاد کلیسیا
- رومانیائی راسخ الاعتقاد کلیسیا
- بلگاری راسخ الاعتقاد کلیسیا
- جارجیائی راسخ الاعتقاد کلیسیا
- قدیم یونانی تقویمی ( اصل راسخ الاعتقاد یا صحیح راسخ الاعتقاد)
- روسی قدیم عقائد (قدیم روايتی)
- باز پاپائی
- پاپائی
- روحانی عیسائیت
مغربی مسیحیت
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: مغربی مسیحیت
تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: کاتھولک کلیسیا
تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: پروٹسٹنٹ مسیحیت
- پروٹسٹنٹ مسیحیت
- باز اصطباغیت (ریڈیکل اصلاحی)
- انگلیکانیت
- اصطباغی کلیسیا
- عام بپتسمائی ( من منی بپتسمائی)
- لینڈمارکزم
- مشنری بپتسمائی
- ابتدائی بپتسمائی
- سخت بپتسمائی (اصلاحی بپتسمائی)
- سیاہ کلیسیا
- مسیحی ڈیزم تے مسیحی الحاد
- اقراری تحریک
- انجیلی مسیحیت
- پروٹسٹنٹ مسیحیت
- حوثی (تاریخی)
- جیوزیم
- لولارڈی (تاریخی)
- لوتھریت
- میتھوڈسٹ مسیحیت
- پیندی کاسٹل
- کالوینیت
- تحریک بحالی
- والڈینسینز (تاریخی)
- رومانی کاتھولک کلیسیا (لاطینی کلیسا وچ رومانی کلیسا)
- توحید پرستی (مسیحیت)
- مگربی ایسوٹیریسزم
ہور
[سودھو]کچھ مسیحی گروہاں دی مشرقی یا مغربی درجہ بندی بہت مشکل اے۔
- غناسطیت
- مسیحی عالمیگیریت
- نرتریت پسندی
- مسیحی یہودیت
- راستافارین
- یونیفیکیشن کلیسا
- مشرگی روشنی
- آریوسیت (تاریخی)
- ابیونی فرقہ (تاریخی)
- مارکیونزم (تاریخی)
غناسطیت
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: غناسطیت
متعدد غناسطیت گروہ اتدائی مسیحی نال تعلق رکھدے نيں۔ [۷]
- بیگنولین (تاریخی)
- بونسین کلیسا (تاریخی)
- کیرڈونینز (تاریخی)
- کولاربیسینز (تاریخی)
- سائیموننز (تاریخی)
- بوگومیلیزم (تاریخی)
- کیتھیرزم (تاریخی)
- یزیدی (اک کردتی مذہب جو غناسطیت توں متاثر اے۔
- شیثی فرقہ (تاریخی)
- باسلیدی فرقہ (تاریخی)
- ویلنتینسی فرقہ (تاریخی)
- ایتھینسی غناسطیت
- ایتھینسی غناسطیت کاتھولک
دروز
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: دروز
اسلام
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: اسلام
- احمدیہ
تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: احمدیہ
- سیاہ مسلم
تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: سیاہ مسلم(ضد ابہام)
- امریکی سوسائٹی آف مسلم
- فائیو پرسینٹ نیشن
- مورش راسخ العقائد امریکی کلیسا
- مورش سائنس ٹیمپل آف امریکا
- نیشن آف اسلام
- یونائٹید نیشن آف اسلام
- اسلامت
تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: اسلامت
- خارجی
تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: خارجی
- ہل تشیع
تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: اہل تشیع
- تصوف
تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: تصوف
- سلسلہ چشتیہ
- سلسلہ مولویہ
- سلسلہ نقشبندیہ
- ظاہریہ
- خوفیہ
- سلسلہ قادریہ
- سہروردیہ
- طریقت
- تیجانیہ
- علوی شیعہ
- مورش راسخ العقائد امریکی کلیسا
جدید صوفی گروہ
- سنی اسلام
تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: اہل سنت
- قرآنیت
تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: قرآنیت
- ہور
- الفاتحہ فاؤنڈیشن
- کینیڈین مسلم یونین
- یورپین اسلام
- اتفاق المسلمین
- جدید
- جماعت المسلمین
- لبرم موومینٹ ویدن اسلام
- مہدویہ
- مسلم کینیڈین کانگریس
- ترقی پسند برطانوی مسلم
- ترقی پسند مسلم اتحاد
- ریاض احمد گوھر شاہی
- مسیحی فاؤنڈیشن انٹرنیشنل
- یارسانزم
- شیداوتینگ
یہودیت
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: یہودیت
بیٹا اسرائیل
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: بیٹا اسرائیل
کریٹ یہودیت
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: کریٹ یہودیت
نوحیت
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: نوحیت
نوحیت اک توحیدی تصور اے جو ست احکام نوح اُتے مبنی اے۔ ایہ روايتی طور اُتے ربیائی یہودیت دی ترجمانی کردے نيں۔ ہلاخاہ دے مطابق غیر یہودی قبول یہودیت دے مجاز نئيں نيں مگر اوہ ست احکام نوح اُتے عمل پیرا ہوئے سکدے نيں۔
ربیائی یہودیت
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: ربیائی یہودیت
- رجعت پسند یہودیت
- ہیومنسٹک یہودیت (ہمیشہ مذہب نئيں منیا جاندا۔
- یہودی تجدید
- راسخ العقیدہ یہودیت
- تعمیراتی یہودیت
- اصلاحی یہودیت
سامری
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: سامری
سامری تورات دا دوسرا استعمال کردے نيں، اوہ یروشلم دی بجائے جبل جرزیم عبادت کردے نيں تے ممکن اے کہ اوہ شمالی بادشاہت دی اولاداں ہون۔ بالقین اوہ قدیم یہودی نسل توں نيں مگر انہاں نوں یہودی مننے وچ ہیشہ نشاع رہیا اے۔ [۸]
ہیکل دوم یہودیت
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: ہیکل دوم یہودیت
- ایسانی (تاریخی)
*فریسی (ربیائی یہودیت دے اسلاف) (تاریخی)
- صدوقی (کرائٹ دے اسلاف) )تاریخی)
- زلوطی (تاریخی)
- سیکاری (تاریخی)
- مسیحائی یہودیت (تاریخی)
- ابیونی فرقہ (تاریخی)
- الكسائی فرقہ (تاریخی)
- ناصری (فرقہ) (تاریخی)
- سباتائین (تاریخی)
- فرانكی فرقہ (تاریخی)
مندائيت
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: مندائیت
راستفاری تحریک
[سودھو]ایرانی مذاہب
[سودھو]مندائيت
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: مندائیت
ہندوستانی مذاہب
[سودھو]بھکتی تحریک
[سودھو]بدھ مت
[سودھو]- نیاکا بدھ مت (اسنوں تریخ وچ غلطی توں ہناینا کيتا گیا)
- بدھ-فطرت
- دشابھومیکا (ہویان وچ ضم ہوئے گی)
- ہویان فرقہ
- انسانیت پسند بدھ مت
- مدھیہ ماکا
- نیچرین بدھ مت
- خالص ارض بدھ مت
- تھیرواد
- بنگلہ دیشی سنگھ راج نیاکا
- بنگلہ دیشی مہاستھابیر نیاکا
- بنگلہ دیشی برمی دوارا نیاکا
- برمی شویگنیین نیاکا
- برمی تھودھمما نیاکا
- میاسی سیاداو دی ویپاسنیا رہتل تے اس دے پیروکار
- سری لنکائی اماراپورا نیاکا
- سری لنکائی رامننا نیاکا
- سری لنکائی سیام نیاکا
- سیئی دھممایوتتیکا نیاکا
- سیئی مہا نیاکا
- ویپاسنیا تحریک
- مہایان
- وجریان
- نویان
- جدید بدھ مت تحریکاں
- بدھ دے عالمی اوتار
- بدھ-فطرت
دین الہی
[سودھو]- دین الہن (تاریخی)
ہندو مت
[سودھو]ہندو فلسفہ دی وڈی تحریکاں تے عقائد
[سودھو]جین مت
[سودھو]سکھ مت
[سودھو]- سکھ مت
- سکھ مت
- برندا بن مت
- سکھ مت
- ڈیرا سچا سودا
- سکھ مت
- کانہا دھیسیان
- کتا مارگ
- مہنت سکھ
- سکھ مت
- نامدھاری سکھ (کوکا)
- نانک پنتھی
- سکھ
- سکھ
- نیکال سینی
- نیرنجنیے
- نرنکاری
- سکھ
- سکھ
- نان-ڈینومینیشنل کیداری
- پرسادی سکھ
- سیواپندی
- پروفیسر درشن سنگ کھالسا
- رادھا سوامی سکھ
- رادھا سوامی سکھ
- راما سائے
- روی داسیہ دھر
- سمپردہ بندرا
- سنانتن سکھ سبھا
- سنت مت تحریک
- سنت نرنکاری مشن
- سنول شاہی
- سیہیج دھاری دال
- سکھ دھرم ینٹرنیشنل
- سندھی سکھی
- ستھرا شاہی
- تپوبان ٹاٹ-گرمت
- اداسی سکھ
ہور
[سودھو]مشرقی ایشیائی مذاہب
[سودھو]کنفیوشنزم
[سودھو]شنتو مذہب
[سودھو]شنتو توں متاژ مذاہب
[سودھو]تاؤنزم
[سودھو]- وے آف دتی فائو پیکس آف رائس
- تائی پنگ گینج تحریک
- شینکونگ فرقہ
- لنگابو فرقہ
- قوانزین فرقہ
- وولیوپائی
- یاؤ تاؤزم
- فیسزم
- شوانشی
تاؤزم توں متاثر مذاہب
[سودھو]ہور
[سودھو]چینی مذاہب
[سودھو]کورین مذاہب
[سودھو]مانچو
[سودھو]ویتنامی مذاہب
[سودھو]روايتی، مقامی تے لوک مذاہب
[سودھو]نوٹ: کچھ پیروکار مذہب دی بجائے اپنی تہذیبی اصطلا نوں ترجیح دیندے نيں۔
افریقا
[سودھو]شمالی افریقا
[سودھو]مغربی افریقا
[سودھو]- اکان مذہب
- داہومی (فون) مذہب
- بوری (حوسی قوم)
- ایفک افسانہ (نائیجیریا، کیمرون)
- سریر مذہب
- اودی نانی (نائیجیریا، کیمرون)
- ایسوکو افسانہ (نائیجیریا)
- یوروبا مذہب (نائیجیریا، بینن)
- ائیفا آفا فا
وسطی افریقا
[سودھو]- بوشونگو افسانہ -کونگو
- بامبوندی (پائیگمی) افسانی - کونگو
- لوگبارا مذہب -کونگو
مشرقی افریقا
[سودھو]- اکامبا افسانہ - مشرقی کینیا
- دینکا مذہب - سوڈان
- لوتکو افسانہ- سوڈان
- مسائی افسانہ- کینیا، تنزانیہ
- مالاگاسی افسانہ-
- اورومو مذہب- اتھیوپیا
جنوبی افریقا
[سودھو]- بوٹسوانا
- خوئیسان مذہب
- لوزی افسانہ- زامبیا
- تومبوکا افسانہ- ملاوی
- زولو مذہب- جنوبی افریقا
افریقا دے منشتر مذاہب
[سودھو]افریقی منتشر مذاہب وچ زیادہ تر اوہ مذاہب آندے نيں جو امریکا وچ آباد افریقی غلاماں دے درمیان وچ جنمے نيں تے انہاں ہی دی اولاداں وچ ہور ملکاں وچ ایہ مذاہب پروان چڑھے نيں۔ انہاں دا تعلق افریقی روايتی مذاہب توں اے۔ خصوصا مغربی تے درمیانی افریقا دے یوروبامذہب سے۔
- کانڈومبلی مذہب
- ذوہومین مذہب
- ہیندی مذہب
- کومینہ مذہب
- مکومبہ مذہب
- مامی واندا مذہب
- اوبیح مذہب
- اویوتونجی مذہب
- پالو مذہب
- آئیفا مذہب
- بلیکفٹ، ایڈاہو
- ہوڈو مذہب
- قیوم باندا
- سانتیریا مذہب
- اورباندا مذہب
- بیٹی دا وڈوو
امیریکی مذاہب
[سودھو]شمالی امریکا
[سودھو]- آبیناکی مذہب
- انیشینابی مذہب
- بلیک فٹ اساطیر
- شیروکی اساطیر
- شیکاساو اساطیر
- کریک اساطیر
- کراؤ اساطیر
- ہیدا اساطیر
- ہو-چونک اساطیر
- ہوپی اساطیر
- آئینیٹ اساطیر
- آئیروقوئیس اساطیر
- کیٹوواہ اساطیر
- لاکوٹا اساطیر
- لینی اساطیر
- لونگ ہاؤز اساطیر
- مائڈوین اساطیر
- مائیووک اساطیر
- ماواجو اساطیر
- ناواجو اساطیر
- نوٹکا اساطیر
- اوہلون اساطیر
- پومو اساطیر
- پاؤنی اساطیر
- سالیش اساطیر
- سالکنامی مذہب
- سنیکا مذہب
- جنوب مشرقی تقریبی کمپلیکس
- سورج ناچ
- سمشین اساطیر
- یورارینا
- یوت اساطیر
- ویاندوت مذہب
- زونی مذہب
وسط امریکی مذاہب
[سودھو]جنوب امریکی مذاہب
[سودھو]نیڑے بہ مشرق
[سودھو]- قدیم مصری مذہب (تاریخی)
- آتونییت (تاریخی)
- قدیم سامی مذہب (تاریخی)
- فينيقييت (تاریخی)
- قرطاج مذہب (تاریخی)
- تدمر (تاریخی)
- بین النہرین دے قدیم مذاہب (تاریخی)
- بابلی تے آشوری مذہب (تاریخی)
- بابلی مذاہب (تاریخی)
- كلدانی مذاہب (تاریخی)
- سومری مذہب (تاریخی)
- بابلی تے آشوری مذہب (تاریخی)
- عربی علم الاساطیر (تاریخی)
- انباطی مذاہب (تاریخی)
- کاسیانی مذہب (تاریخی)
- فينيقييت (تاریخی)
ہند یورپی مذاہب
[سودھو]- ہند ایرانی مذہب
- آرمینیائی اساطیر
- بالٹک شرک
- [[
- قفقازی اساطیر (تاریخی)
- سلتیکی شرک (تاریخی)
- جرمن شرک (تاریخی)
- اینگلو سیکسن مظاہر پرستی (تاریخی)
- جنوب جرمن اساطیر (تاریخی)
- اسکاندینی مذہب (تاریخی)
- یونانی شرک (تاریخی)
- حیثی اساطیر (تاریخی)
- فارسی اساطیر (تاریخی)
- قدیم روم وچ مذہب (تاریخی)
ہلنستی مذاہب
[سودھو]- غالو رومانسی مذہب (تاریخی)
- گائیکلون کلٹ (تاریخی)
- پراسرار مذاہب (تاریخی)
- یوسیسی اسراریت (تاریخی)
- مهرپرستی (تاریخی)
- ارفیزم (تاریخی)
- فیثاغوریت (تاریخی)
اورالی مذہب
[سودھو]- اسطونیائی اساطیر
- الاسکا علاقائی مذہب (شمن پرستی)
- فنش اساطیر و فنش بت پرستی
- سامی شمن پرستی
- اسطونیائی شرک (تاریخی)
- فنش شرک (تاریخی)
- ہنگرین شرک (تاریخی)
ایشائی مذہب
[سودھو]- باتھو مذہب
- بائی مذہب
- یائی مذہب
- بون
- چینی اساطیر
- جاپانی اساطیر
- کورین اساطیر
- مانچو شمن پرستی
- مون (لیپچا)
- پیمیا (کارو قوم-اندونیشیا)
- سائبیریا مین شمن پرستی
- ٹینگی ازم
- اوا داب
- ویتنامی لوک مذہب
اوقیانوسی/الکاہلی/جنوب مشروی ایشیائی مذہب
[سودھو]- اصلی آسٹریلیائی اساطیر
- آسٹرونیشیائی عوائد
- انڈونیشیائی اساطیر
- آلوک ٹوڈولو (توراجا قوم دا مذہب)
- بالین اساطیر
- روايتی بٹک مذہب
- کہرنگی مذہب (دیاک قوم دا مذہب)
- جاوائی عقائد
- ماراپو (سومبا قوم دا مذہب)
- پیمینا (کارو قوم دا مذہب)
- سوندا ویویتان (سوندانی قوم دا مذہب)
- مالےنیشیائی اساطیر
- مائکرونیشیائی اساطیر
- فلپائنی مذہب
- پولینیشین اساطیر
- انڈونیشیائی اساطیر
باطنی تے سِرّی مذاہب
[سودھو]مغربی باطنی مذاہب
[سودھو]- آرکیو سوفیکل سوسائٹی
- بہمنیت
- ادیتومی معمار
- زحلی اخوت
- اندرونی روشنی برادری
- ہرمسی سنہری جماعت
- ہرمسیت
- مارطینیت
- اردو اوروم سولیس
- صلیب وردی
- روشنی دے خدام
- لوسیفریت
- شیطانیت
- ست عبادت خانہ
- تھیلیما
جادو منتر
[سودھو]- الکیمی
- تقریبی جادو
- ہنگامی جادو
- ہوڈو (لوک جادو)
- کولام (فلپائنی چوڑیل)
- پاو واو (لوک جادو)
- تھیلیما (جادو)
- معاصر جادوگری
باطنیت
[سودھو]جدید مذہبی تحریکاں
[سودھو]عام
[سودھو]- سرکل آف ریزن
- مسلک تعقل
- عبادت وجود اعظم
- خدا پرستی
- اکنکاریت
- چوتھا راستہ
- تعمیر الہ
- دیوی تحریک
- انسان دوستی
- ہونا
- اومنیت
- آزاد مصدر مذہب
- رائیلیت
- سائنسیات
- روحیت
- سبود
- نظریہ وحدانی عفو عام
- یونیورسل لائف چرچ
نويں سوچ
[سودھو]- مسیحی سائنس
- کلیسیائے علم الہی
- کلیسا، کائنات تے انتصار
- مذہبی سائنس
- کلیسیائے اتحاد
- یہودی سائنس
- Seicho-no-Ie
جدید بت پرستی
[سودھو]کنیسائی وثنیت
[سودھو]- ادونیت
- کلیسائے عالم کل
- کلیسائے ایفرودیت
- فیرافیریت
- کو شنتو
- نیو-دروئیدیت
- نیو شمن پرستی
- نیو وولکش تحریک
- ٹیکنو وثنیت
- ویکا
نسلی بت پرستی
[سودھو]- ابخاذ نیو بت پرستی
- آرمینیائی بت پرستی
- بالٹک بت پرستی
- سیلٹک بت پرستی
- Dievturība
- استونیائی بت پرستی
- فنش بت پرستی
- بیتہزی
- ہیلینیت (مذہب)
- اطالوی رومانسی بت پرستی
- کیمیطیت
- ماری مقامی مذہب
- بیتھزی
- روموا مذہب
- سامی نیو بت پرستی
- سالوی نیو بت پرستی
- RUNVira, Sylenkoism
- Peterburgian Vedism
- مقامی پولش کلیسا
- اتحاد برائے سالوی مقامی عقائدی تنظیماں
- مقامی یوکرینی ایمانی تنظیم
- بیتھزی
- Zalmoxianism
- Zuism
کارگو عبادت
[سودھو]Shinshukyo
[سودھو]مابعد توحید پسندانہ تے فطرت پسندانہ مذاہب
[سودھو]- دودیت
- اخلاقی تحریک
- آزاد فکری
- جیذی ازم
- مورش امریکی راسخ الاعتقاد کلیسا
- فطری عقیدۂ وحدت الوجود
- عالمی عقیدۂ وحدت الوجود تحریک
- مذہب انسانیت
- سنتھیزم
تضمینی مذاہب
[سودھو]- Church of Euthanasia
- اڑن اسپیگٹی عفریت
- Church of the SubGenius
- Cult of Kek
- ڈنکن دھرم
- Discordianism
- Dudeism
- Iglesia Maradoniana
- Invisible Pink Unicorn
- Kibology
- Kopimism
- Landover Baptist Church
- Last Thursdayism
دوسری درجہ بندیاں
[سودھو]مذاہب بلحاظ آبادی
[سودھو]مذاہب بلحاظ علاقہ
[سودھو]- افریقا وچ مذاہب
- ایشیا وچ مذاہب
- آسٹریلیا مذاہب
- یورپ وچ مذاہب
- شمالی امریکا دے مذاہب
- اوقیانوس تے بحرالکاحل دے مذاہب
- جنوبی امریکا وچ مذاہب
- مذاہب بلحاظ ملک
ہور ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ ۱.۰ ۱.۱ (Clifford Geertz, Religion as a Cultural System، 1973)
- ↑ "World Religions Religion Statistics Geography Church Statistics"۔ ۲۶ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 5 مارچ 2015
- ↑ http://www.parapsych.org/base/about.aspx
- ↑ "Key Facts about Near-Death Experiences"۔ ۲۶ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 5 مارچ 2015
- ↑ Harvey, Graham (2000)۔ Indigenous Religions: A Companion۔ (Ed: Graham Harvey)۔ London and New York: Cassell. Page 06.
- ↑ Vergote, Antoine, Religion, belief and unbelief: a psychological study، Leuven University Press, 1997, p. 89
- ↑ "Irenaeus of Lyons"۔ ۲۶ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 5 مارچ 2015
- ↑ "Samaritans"۔ ۲۶ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 5 مارچ 2015
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||