اصحاب الایکہ

اَیْکَۃَ، جنگل نوں کہندے نیں۔ اس توں شعیب علیہ السلام د ی قوم تے بستی ' مدین ' دے آلے دوالے دے لوک مراد نیں۔ تے کہیا جاندا اے کہ ایکہ دے معنی سنگھنا درخت تے ایہوجہا اک درخت مدین دی نواحی بستی چ سی۔ جس دی پوجا پاٹ ہوندی سی۔ حضرت شعیب (علیہ السلام) دا دائرہ نبوت تے حدود دعوت تے تبلیغ مدین توں لے کے اسد ی نواحی آبادی تک سی جتھے اک درخت دی پوجا ہوندی سی۔ اوتھے دے رہن والےآں نوں اصحاب الایکہ کہیا گیا اے۔ اس لحاظ نال اصحاب الایکہ تے اہل مدین دے پیغمبر اک ہی یعنی حضرت شعیب (علیہ السلام) سن تے ایہ اک ہی پیغمبردی امت سی۔ اصحاب الایکہ یا اصحاب مدین ایہ حجاز چ شام دے راہ ایسی جگہ آباد سی کہ جسد ا عرض البلد افریقہ دے جنوبی صحراء دے عرض البلد دے مطابق پیندا اے تے بعض دا کہنا اے کہ شام دے متصل معان دے خطہ زمین اتے آباد سی۔ مفسران دا اس چ اختلاف اے کہ مدین تے اصحاب ایکہ دونے اک ہی قبیلہ دے ناں نیں یا الگ الگ قبیلہ سن بعض دا خیال اے کہ دونے جدا جدا قبیلہ سن ، پر مشہور ایہو ای اے کہ دونے اک قبیلے دے ناں نیں حافظ عماد الدین ابن کثیر دا خیال اے کہ ایتھے ایکہ ناں دا اک درخت سی اہل قبیلہ چونکہ اس درخت دی پوجا کردے سن لہٰذا اس نسبت نال مدین نوں اصحاب ایکہ کہیا گیا، اصحاب الایکہ نسبی ناں نہیں بلکہ مذہبی ناں اے، نسبی نسبت نال ایہ قبیلہ مدین کہلایا تے مذہبی نسبت نال اصحاب الایکہ کہلایا، قرآن چ حضرت شعیب (علیہ السلام) تے اینہاں دی قوم دا واقعہ مذکور اے، انہاں دی قوم کفر تے شرک تے ناپ تول چ کمی د ے مرض چ مبتلا سی، حضرت شعیب (علیہ السلام) نے انہان نوں توحید دی دعوت دتی تے ناپ تول چ کمی کرن توں منع فرمایا تے اس دے بھیڑےانجام توں وی آگاہ کیتا مگر قوم اپنے انکار تے سرکشی اتے قائم رہی تے پوری قوم نوں اک سخت عذاب دے ذریعہ ہلاک کردتا گیا، ایہ عذاب سخت زلزلہ تے اگ دی شکل چ نازل ہویا سی۔ اصحاب الایکہ توں مراد حضرت شعیب (علیہ السلام) دی قوم اے، اوہ جنگلاں، باغاں تے پھلدار درختاں دے مالک لوگ سن۔ تے الایکہ توں مراد الغیضۃ اے تے اس توں مراد درختاں دا جھنڈ اے۔ تے جمع الایک اے۔ روایت اے کہ انہاں دے درخت کھجور دے درخت دے مشابہ سن تے اوہ گوگل دے درخت سن ۔ تے کہیا گیا اے کہ الأیکۃ ایہ بستی دا ناں اے۔ تے ایہ وی کہیا گیا اے کہ ایہ شہر د ا ناں اے ۔ تے ابو عبیدہ نے کہیا اے کہ الأیکۃ تے لیکۃ انہاں دا شہر اے، جیسا کہ مکہ توں بکہ اے ۔