سلطنت عثمانیہ دا علاقائی ارتقاء
سلطنت عثمانیہ دا علاقائی ارتقاء | |
---|---|
انتظامی تقسیم | |
ملک | سلطنت عثمانیہ |
ترمیم |
ایہ ست صدیاں دے دوران سلطنت عثمانیہ دا علاقائی ارتقاء اے ۔ سلطنت عثمانیہ اپنی حد تک، اک مختصر مدت دے لئی، ۴۷۳۰۰۰۰ میل تک پہنچ گئی، لیکن جلد ہی گھٹ کر ۲۰۰۰۰۰۰ میل رہ گئی۔
تریخ ترکی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
بوآ ترکی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
۱۳۰۰
[سودھو]عثمانیاں دی ابتدا ۱۱ويں صدی دے اواخر وچ دی جا سکدی اے جدوں ترک نژاد تے خانہ بدوش فطرت دے چند چھوٹے مسلم امارات - جنہاں نوں بیلیک کہیا جاندا اے - اناطولیہ دے وکھ وکھ حصےآں وچ پائے جانے لگے، انہاں دا بنیادی کردار سلجوق دے سرحدی علاقےآں دا دفاع کرنا سی۔ بازنطینی سلطنت — اک کردار نوں بوہت سارے ترکاں دی ایشیا مائنر دی طرف ہجرت توں تقویت ملی۔ [۱] پر، ۱۰۷۱ وچ تے منزیکرٹ دی جنگ وچ بازنطینیاں اُتے سلطنت روم دی فتح دے بعد، بیلیکس نے سلجوک اتھارٹی نوں زیر کرنے تے اپنی خودمختاری دا کھلے عام اعلان کرنے دا موقع تلاش کيتا۔
جداں کہ بازنطینی سلطنت نوں ہور چار صدیاں تک جاری رہنا سی، تے صلیبی جنگاں کچھ عرصے دے لئی اس مسئلے دا مقابلہ کرن گی، منزیکرٹ دی فتح نے اناطولیہ وچ ترک عروج دے آغاز دا اشارہ دتا۔ اس دے نتیجے وچ بازنطینی سلطنت دا کمزور ہونا تے سلجوق سلطنت روم تے مصر تے جنوبی شام وچ فاطمیاں دے درمیان سیاسی دشمنی اوہ اہم عوامل سن جنہاں نے بیلیکاں نوں صورتحال توں فائدہ اٹھانے تے اپنی سلطنتاں نوں متحد کرنے وچ مدد کيتی۔ [۲]
ان سلطنتاں وچ اک قبیلہ سوغوت سی، جس دی نیہہ ارطغرل نے رکھی تے اس دی قیادت کی، جو ساکریہ دی دریائی وادی وچ آباد سی۔ جدوں ارطغرل دا انتقال ہو گیات۔ ۱۲۸۰ وچ اس دے بیٹے عثمان نے اس دی جانشینی کی، اس ریاست نوں قائم کيتا جو اگے چل کے سلطنت عثمانیہ بن جائے گی۔
۱۳۸۹
[سودھو]۱۴۸۱
[سودھو]مہمت دوم ( عثمانی ترکی : محمد الثانى محمد الثانی، ترکی زبان: II. Mehmet مہمت )، (الفاتح (الفاتح) دے ناں توں وی جانیا جاندا اے، عثمانی ترکی وچ "فاتح"، یا، جدید ترکی وچ ، فاتح سلطان مہمت ) (۳۰ مارچ، ۱۴۳۲، ایڈیرنے - 3 مئی ۱۴۸۱، ہنکاجائری ، گیبزے دے قریب) ۱۴۴۴ توں ستمبر ۱۴۴۶ تک تے بعد وچ فروری ۱۴۵۱ توں ۱۴۸۱ تک مختصر وقت دے لئی سلطنت عثمانیہ (فتح تک روم ) دا سلطان سی۔ ۲۱ سال دی عمر وچ ، اس نے قسطنطنیہ (منگل ۲۹ مئی ۱۴۵۳ کو) فتح کیتا، جس توں بازنطینی سلطنت دا خاتمہ ہويا۔
۱۵۲۰
[سودھو]سانچہ:Clarify سیلم اول ( عثمانی ترکی : سليم اوّل، جدید ترکی : اول سیلم ) جسنوں "دی گریم" یا "بہادر" دے ناں توں وی جانیا جاندا اے، یا بہترین ترجمہ "دی اسٹرن"، ترکی وچ یاووز ، لمبا ناں یاووز سلطان سیلم اے۔ (۱۴۷۰/۱ – ۲۲ ستمبر ۱۵۲۰) ۱۵۱۲ توں ۱۵۲۰ سلطنت عثمانیہ دا سلطان سی۔
سلیم دے والد بایزید دوم سن تے انہاں دی والدہ دا ناں آیشے ہاتون سی، جو دلکادیریڈس توں سی۔
سلیم نے مشرق وسطیٰ اُتے اپنی فتح دے ذریعے سلطنت نوں اسلام دی سنی شاخ دی قیادت تک پہنچایا۔ اوہ سلطنت دی توسیع دی پالیسی وچ اچانک تبدیلی دی نمائندگی کردا اے، جو اس دے دور حکومت توں پہلے بوہتے مغرب تے بیلیکس دے خلاف کم کردی سی۔ ۱۵۲۰ وچ اس دی موت دے موقع پر، سلطنت عثمانیہ تقریباً ۱٬۰۰۰ ملین acre (۴٬۰۰۰٬۰۰۰ کلومیٹر2) تک پھیلی ہوئی سی۔ (سلیم دے دور وچ تگنا)۔ انہاں وچ کچھ منحصر، جاگیردار ریاستاں شامل سی جداں ۱۳۹۶ توں والاچیا، ۱۴۷۵ توں کریمیا خانیٹ، ۱۵۰۱ توں مولداویہ تے ۱۵۲۰ توں الجیریا۔۱۵۶۶
[سودھو]سلیمان اول ( عثمانی ترک زبان: سليمان سلیمان ، ترکی زبان: Süleyman ; تقریباً ہمیشہ قانونی سلطان سلیمان (۶ نومبر ۱۴۹۴ء) – 5/6/7 ستمبر ۱۵۶۶)، ۱۵۲۰ توں لے کے ۱۵۶۶ وچ اپنی موت تک سلطنت عثمانیہ دے دسويں تے سب توں طویل عرصے تک حکمرانی کرنے والے سلطان سن ۔ سلیمان ۱۶ ويں صدی دے یورپ دا اک ممتاز بادشاہ بن گیا تے اس نے ذاتی طور اُتے عثمانی فوجاں نوں بلغراد تے روڈز دے نال نال ہنگری دے بیشتر علاقےآں نوں فتح کرنے دی قیادت کيتی۔ ۱۵۴۱ وچ اس نے وسطی ہنگری اُتے قبضہ کر ليا تے ٹرانسلوانیا اک عثمانی جاگیر بن گیا۔ سلطنت عثمانیہ دا رقبہ ۱۹٫۹ ملین کلومیٹر (۷٫۶ ملین مربع میݪ) سی۔ پر، ہنگری دی بقیہ سلطنت ، بشمول مغربی تے شمالی (بالائی) ہنگری تے کروشیا، ہن وی ہیبسبرگ دے قبضے وچ سی۔ سلیمان نے صفوی خاندان دے نال اپنی لڑائی وچ عراق نوں وی فتح کيتا۔ اس دے دور حکومت وچ ، عثمانی بحری بیڑے نے بحیرہ روم توں بحیرہ احمر تے خلیج فارس تک سمندراں اُتے غلبہ حاصل کيتا۔ [۶] اوہ جگہاں جو جدید دور وچ کویت ، سعودی عرب تے قطر اُتے مشتمل نيں عثمانیاں دے کنٹرول وچ آگئياں۔
۱۶۲۲
[سودھو]۱۶۷۲
[سودھو]۱۶۸۳
[سودھو]۳ جنوری ۱۶۸۱ نوں روس، سلطنت عثمانیہ تے کریمیائی خانات دے ذریعے روس-ترک جنگ (۱۶۷۶–۱۶۸۱) دے بعد بخچی سرائے وچ معاہدہ بخچیسرائے اُتے دستخط کيتے گئے۔ انہاں نے ۲۰ سالہ جنگ بندی اُتے اتفاق کيتا تے دریائے ڈینیپر نوں سلطنت عثمانیہ تے ماسکو دے ڈومین دے درمیان حد بندی لائن دے طور اُتے قبول کر ليا۔ تمام فریقاں نے جنوبی بوہ تے نیپر ندیاں دے درمیان علاقے نوں آباد نہ کرنے اُتے اتفاق کيتا۔ معاہدے اُتے دستخط کرنے دے بعد، نوگائی گروہاں نے یوکرین دے جنوبی میداناں وچ خانہ بدوشاں دے طور اُتے رہنے دا حق برقرار رکھیا، جدوں کہ کوساکس نے ڈینیپر تے اس دی معاون ندیاں وچ مچھلیاں دا حق برقرار رکھیا۔ جنوب وچ لوݨ حاصل کرنے دے لئی؛ تے ڈینیپر تے بحیرہ اسود اُتے سفر کرنا۔ اس دے بعد سلطان نے کھبے کنارے والے یوکرین دے علاقے تے زاپوروزیان کوساک ڈومین وچ ماسکووی دی خودمختاری نوں تسلیم کر ليا، جدوں کہ کیف دے علاقے دا جنوبی حصہ، براتسلاو دا علاقہ تے پوڈولیا نوں عثمانی کنٹرول وچ چھڈ دتا گیا۔ ویانا دی ۱۶۸۳ دی جنگ نے وسطی یورپ دی طرف عثمانی خطرات نوں مؤثر طریقے توں ختم کر دتا، حالانکہ سلطنت بلقان وچ ہور سو سال تک مضبوط رہی۔ پارکنی دی جنگ وچ عثمانیاں نے ایسٹرگوم شہر نوں کھو دتا۔
۱۶۹۹
[سودھو]کارلووچ (Karlovci) دے معاہدے (امن) اُتے ۲۶ جنوری ۱۶۹۹ نوں Sremski Karlovci ( سربیائی سیریلک : Сремски Карловци، کروشین : سریجمسکی کارلووچی ، جرمن: کارلووِٹز ، ترکی : کارلوفکاٹاون ، جدید ہنگریئن : کارلوفکا ) وچ دستخط کيتے گئے۔ دن سربیا ، ۱۶۸۳–۱۶۹۷ دی آسٹرو-عثمانی جنگ دا اختتام جس وچ عثمانی فریق نوں آخر کار زینٹا دی جنگ وچ شکست ہوئی سی۔
اک طرف سلطنت عثمانیہ تے ۱۶۸۴ دی ہولی لیگ دے درمیان دو ماہ دی کانگریس دے بعد، وکھ وکھ یورپی طاقتاں دا اتحاد جس وچ ہیبسبرگ بادشاہت، پولش – لتھوانیائی دولت مشترکہ، جمہوریہ وینس تے پیٹر اول دے الیکسیوِچ (بعد وچ دتی دے ناں توں جانیا جاندا اے۔ عظیم) ماسکوی روس، وڈی حد تک عیسائی سلاواں دے خود ساختہ راکھا ہوݨ دے دعوےآں دی وجہ توں، ۲۶ جنوری ۱۶۹۹ نوں اک معاہدے اُتے دستخط کيتے گئے۔ عثمانیاں نے ہنگری، ٹرانسلوینیا تے سلوونیا دا بیشتر حصہ آسٹریا دے حوالے کے دتا جدوں کہ پوڈولیا واپس پولینڈ چلا گیا۔ ڈالمتیا دا بوہتے حصہ موریا ( پیلوپونیسس جزیرہ نما) تے کریٹ دے نال وینس وچ چلا گیا، جسنوں عثمانیاں نے ۱۷۱۸ دے پاسرووٹز دے معاہدے وچ دوبارہ حاصل کيتا۔۱۷۱۸
[سودھو]پوژاریواتس دا معاہدہ یا Požarevac دا معاہدہ Požarevac ( سربیائی سیریلک : Пожаревац، جرمن: Passarowitz ، ترکی : Pasarofça ، ہنگری : Pozsarevác )، جدید سربیا دا اک قصبہ، ۲۱ جولائی، ۱۸۱۸ نوں سلططنت عثمانیہ دے درمیان طے پانے والا امن معاہدہ سی۔ اک طرف آسٹریا دی ہیبسبرگ بادشاہت تے دوسری طرف جمہوریہ وینس ۔
۱۷۱۴–۱۷۱۸ دے سالاں دے دوران، عثمانی یونان تے کریٹ وچ وینس دے خلاف کامیاب رہے سن، لیکن پیٹرووارادین (۱۷۱۶) وچ ساوائے دے راج پُتر(شہزادہ) یوجین دی آسٹریا دی فوجاں دے ہتھوں شکست کھا گئے سن ۔
یہ معاہدہ فوجی صورتحال دی عکاسی کردا اے۔ عثمانی سلطنت نے سربیا دے نصف توں ودھ علاقے ( بلغراد توں کروشیک دے جنوب تک)، شمالی بوسنیا دی اک چھوٹی سی پٹی تے کم والاچیا ( اولٹینیا ) آسٹریا دے ادھے توں ودھ علاقے تیمیسور دی بنات نوں کھو دتا۔ وینس نے جزیرہ نما پیلوپونیسس تے کریٹ اُتے اپنا مال کھو دتا، جو معاہدہ کارلووٹز دے ذریعے حاصل کيتا گیا، صرف آئونین جزائر ، پریویزا تے ارٹا تے ڈالمٹیا دے شہراں نوں برقرار رکھیا۔ شمالی بوسنیا، سربیا بشمول بلغراد تے کم والاچیا نوں ۱۷۳۹ وچ بلغراد دے معاہدے دے ذریعے سلطنت عثمانیہ نے دوبارہ حاصل کيتا سی۔
۱۷۳۹
[سودھو]- بلغراد دا معاہدہ ( روسی بولی: Белградский мир ۱۸ ستمبر ۱۷۳۹ نوں بلغراد ، سربیا وچ اک طرف سلطنت عثمانیہ تے دوسری طرف ہیبسبرگ بادشاہت دے درمیان امن معاہدہ سی۔ اس توں دو سالہ آسٹرو ترک جنگ، ۱۷۳۷–۳۹ دی دشمنی دا خاتمہ ہويا، جس وچ ہیبسبرگ نے عثمانیاں دے خلاف اپنی جنگ وچ شاہی روس دے نال شمولیت اختیار کيتی۔ بیلغراد دے معاہدے دے نال، ہیبسبرگ نے شمالی سربیا نوں بلغراد دے نال عثمانیاں دے حوالے کے دتا، تے اولٹینیا ، جو ۱۷۱۸ وچ پاسرووٹز دے معاہدے دے ذریعے حاصل ہويا، والاچیا (اک عثمانی موضوع)، تے دریاواں ساوا تے ڈینیوب دے لئی حد بندی دی لکیر قائم کيتی۔ ہیبسبرگ دے انخلاء نے روس نوں روس-ترک جنگ، ۱۷۳۵–۱۷۳۹ وچ معاہدہ نسا دے نال امن قبول کرنے اُتے مجبور کیتا، جس دے تحت اسنوں بحیرہ اسود اُتے قدم جمانے دے بعد ازوف وچ اک بندرگاہ بنانے دی اجازت دتی گئی۔ [۷]
- نیش دا معاہدہ اک امن معاہدہ اے جس اُتے ۳ اکتوبر ۱۷۳۹ نوں نیسا (قدیم نیسا ، کیپاڈوشیا وچ ) وچ اک طرف سلطنت عثمانیہ تے دوسری طرف روسی سلطنت نے دستخط کيتے سن ۔ روس-ترک جنگ، ۱۷۳۵–۱۷۳۹ بحیرہ اسود اُتے غلبہ حاصل کرنے دی طرف پہلے قدم دے طور اُتے ازوف تے کریمیا نوں حاصل کرنے دی روسی کوشش دا نتیجہ سی۔ مارشل میونخ دی قیادت وچ کئی کامیاب چھاپےآں وچ ، روسیاں نے کریمین خانیٹ دی مزاحمت نوں توڑیا، ڈنیسٹر نوں عبور کر کے مولداویا وچ داخل ہوئے تے ۱۷۳۹ وچ مالڈویائی راجگڑھ یاشی ( Jassy ) تک مارچ کیتا، جس اُتے انہاں نے قبضہ کر ليا۔ ہبسبرگ دی بادشاہت نے اپنا حصہ حاصل کرنے دے لئی ۱۷۳۷ وچ روسی طرف نال جنگ وچ حصہ لیا، لیکن اسنوں بلغراد دے علیحدہ معاہدے اُتے عثمانیاں دے نال صلح کرنے اُتے مجبور کيتا گیا، جس نے شمالی سربیا ، شمالی بوسنیا تے بنات آف کرائیووا ( اولٹینیا ) نوں ہتھیار سُٹن دی اجازت دتی۔ قسطنطنیہ دی طرف روسی دھکے دی مزاحمت کرنے دے لئی عثمانی۔ بدلے وچ ، سلطان نے ہیبسبرگ شہنشاہ نوں تمام عثمانی عیسائی رعایا دے سرکاری راکھا دے طور اُتے تسلیم کيتا ( دیکھو عثمانی ملت )، جس دا دعویٰ روس نے وی کيتا۔ آسٹریا دے انخلاء نے روس نوں Niš وچ امن قبول کرنے اُتے مجبور کر دتا، کریمیا تے مولداویہ اُتے اپنے دعوے ترک کر دتے، ازوف وچ اک بندرگاہ بنانے دی اجازت دتی گئی لیکن اوتھے قلعہ بنانے یا بحیرہ اسود وچ کوئی بحری بیڑا نہ رکھنے دی اجازت دتی گئی۔
-
اولٹینیا
۱۷۷۴
[سودھو]معاہدہ کوچک کناری(جس دی ہجے Kuchuk Kainarji وی اے ) ۲۱ جولائی ۱۷۷۴ نوں کوچک کناری, ڈوبروجا (اج کینارزا, سیلیسترا صوبہ, بلغاریہ) وچ روسی سلطنت کے درمیان دستخط کيتے گئے سن ۔ ۱۷۶۸–۱۷۷۴ دی روس-ترک جنگ وچ سلطنت عثمانیہ نوں شکست ہوئی۔ [۸]
یہ معاہدہ کسی زمانے وچ طاقتور عثمانی سلطنت دے لئی ہن تک دا سب توں ذلت آمیز دھچکيا سی۔ عثمانیاں نے نیپر تے جنوبی بگ ندیاں دے درمیان یدیسن دے علاقے دا حصہ روس نوں دے دتا۔ اس علاقے وچ کھیرسن دی بندرگاہ شامل سی تے اس نے روسی سلطنت نوں بحیرہ اسود تک اپنی پہلی براہ راست رسائی دتی۔ اس معاہدے نے روس نوں کرچ تے اینیکالے دی کریمین بندرگاہاں تے قفقاز وچ کباردا دا علاقہ وی دتا۔-
دریائے ڈینیپر
-
جنوبی بگ
۱۷۹۲
[سودھو]-
اس نقشے اُتے ییدیسان روس دے حوالے کے دتا گیا۔
-
ایشیاٹک فرنٹیئر، یا دریائے کوبان مشرق وچ روسی سرحد
۱۷۹۸
[سودھو]۱۷۹۸ وچ نپولین بوناپارٹ دی قیادت وچ فرانس نے مصر اُتے حملہ کيتا۔ جداں کہ ۱۸۰۰ وچ چھڈݨ اُتے مجبور ہوئے، انہاں دا ملک تے اس دی سبھیاچار اُتے بہت وڈا سماجی اثر پيا۔
۱۸۰۱
[سودھو]البانیاں، مملوکاں تے ترکاں دے درمیان خانہ جنگی دے خلاف ترک مصر اُتے قبضہ کرنے دی جدوجہد کر رہے نيں۔
۱۸۱۲
[سودھو]-
بیساربیا
۱۸۱۷
[سودھو]دوسری سربیائی بغاوت (۱۸۱۵–۱۸۱۷) سلطنت عثمانیہ دے خلاف سربیا دے انقلاب دا دوسرا مرحلہ سی، جو کہ ۱۸۱۳ وچ سلطنت عثمانیہ دے نال ملک دے دوبارہ الحاق دے فوراً بعد پھوٹ پيا۔ ایہ قبضہ پہلی سربیا بغاوت (۱۸۰۴–۱۸۱۳) دی شکست دے بعد نافذ کيتا گیا سی، جس دے دوران سربیا اک دہائی توں ودھ عرصے تک اک حقیقی آزاد ریاست دے طور اُتے موجود رہیا۔ دوسرے انقلاب دے نتیجے وچ سربیا دی سلطنت عثمانیہ توں نیم آزادی ہوئی۔ سربیا دی پرنسپلٹی قائم کيتی گئی سی، جو اس دی اپنی پارلیمنٹ، آئین تے اس دے اپنے شاہی خاندان دے زیر انتظام سی۔ ۱۹ ويں صدی دے دوسرے نصف دے دوران ڈی جیور آزادی دی پیروی کيتی گئی۔
۱۸۲۹
[سودھو]- اک علیحدہ یونانی ریاست دے قیام نوں، بھانويں عثمانی تسلط دے تحت تے سالانہ خراج پیش کردے ہوئے، لندن پروٹوکول وچ عظیم طاقتاں نے تسلیم کيتا۔
- ۱۸۲۹ دے معاہدے ایڈریانوپل نے، عثمانی تسلط نوں ختم کيتے بغیر، والاچیا تے مولداویہ نوں روسی فوجی حکمرانی دے تحت رکھیا، انہاں نوں پہلے مشترکہ ادارےآں تے آئین دی علامت توں نوازیا۔ ایڈریانوپل دے معاہدے نے روس نوں بحیرہ اسود دے مشرقی ساحل تے دریائے ڈینیوب دا پورا ڈیلٹا یا منہ وی دتا۔ ترکی نے جارجیا تے موجودہ آرمینیا دے کچھ حصےآں اُتے روسی خودمختاری نوں تسلیم کيتا۔
۱۸۳۰
[سودھو]- لندن پروٹوکول وچ یونان نوں مکمل طور اُتے آزاد تے خودمختار مملکت دے طور اُتے تسلیم کيتا گیا سی۔
- پہلی فرانسیسی جمہوریہ (۱۷۹۵–۱۷۹۹) دی ڈائرکٹری حکومت دے دوران، بکری تے بسناچ ، لبورن دے یہودی مذاکرات کار، نپولین دے فوجیاں دے لئی اہم مقدار وچ اناج فراہم کردے سن جنہاں نے ۱۷۹۶ دی اطالوی مہم وچ حصہ لیا سی۔ پر، بوناپارٹ نے بل دی واپسی توں انکار کر دتا، تے دعویٰ کيتا کہ ایہ لوڑ توں ودھ اے۔ ۱۸۲۰ وچ ، لوئس XVIII نے ڈائرکٹری دے قرضےآں دا نصف واپس کر دتا۔ دتی ڈی، جس نے بکری نوں ۲۵۰٬۰۰۰ فرانک قرض دتا سی، فرانس توں باقی رقم دی درخواست کيتی۔
لیکن اک ہور، ودھ سنگین معاملے نے ڈی نوں داہک(مشتعل) کردتا۔ فرانس نوں لا کالے وچ اک اسٹاک ہاؤس دی تجارتی رعایت حاصل سی، اور، اس دے نمائندے دیول دے ثالث دے ذریعے، اسنوں مضبوط نہ کرنے دے لئی خود نوں مصروف کر ليا سی۔ پر، پیرس نے اپنی مصروفیات دا احترام نئيں کيتا۔ ڈی نے پہلے فرانسیسی حکومت نوں اک خط بھیج کر وضاحت کيتی درخواست کيتی، جس نے اسنوں جواب نہ دینے دا انتخاب کيتا۔ اس طرح، ڈی نے زبانی طور اُتے فرانسیسی قونصل توں اپنے کنونشن دی اس بے عزتی دی وجہ پوچھی، جس نے اسنوں جواب دینے توں انکار کر دتا۔
ڈی نے ۳۰ اپریل ۱۸۲۷ نوں قونصل دیول نوں اپنے پرستار توں مار دے فرانسیسی نفرت دا جواب دتا۔ اس دی وجہ توں فرانس تے ڈے دے درمیان سفارتی تعلقات منقطع ہو گئے، حالانکہ دیول تے بکری بسناچ دے درمیان مالی معاملات دے نال نال کالے قلعہ بندی دے معاملات دشمنی دی اصل وجہ سن ۔
اس دے بعد، چارلس ایکس (۱۸۲۴–۱۸۳۰) دی حکومت نے الجزائر اُتے حملہ کرنے تے ڈی نوں اس دی "بے حیائی" دے لئی سرزنش کرنے دے بہانے "فین افیئر" (" l'affaire de l'éventail ") نوں اپنایا۔ فرانسیسی قونصل تے باشندے فرانس دے لئی روانہ ہوئے، جداں کہ وزیر جنگ ، کلرمونٹ ٹونیرے نے اک فوجی مہم دی تجویز پیش کيتی۔ انتہائی شاہی کاؤنٹ آف ویلے ، کونسل دے صدر، تے بادشاہ دے وارث نے خود اس دی مخالفت کيتی۔ بحالی نے بالآخر تن سال دے لئی الجزائر دی ناکہ بندی کرنے دا فیصلہ کيتا۔ لیکن فرانسیسی بحری جہازاں دے اہم ٹن وزن نے انہاں نوں ساحلاں توں دور رہنے اُتے مجبور کردتا۔سانچہ:مبہم ، جدوں کہ باربری پائلٹ آسانی توں ساحل دے جغرافیہ توں فائدہ اٹھا سکدے سن ۔ ناکہ بندی دی ناکامی توں پہلے، بحالی نے ۳۱ جنوری ۱۸۳۰ نوں الجزائر دے خلاف فوجی مہم وچ شامل ہوݨ دا فیصلہ کيتا۔
فرانسیسی فوجیاں نے ۱۹ جون نوں اسٹاؤلی دی لڑائی دے دوران فائدہ اٹھایا تے تن ہفتےآں دی مہم دے بعد ۵ جولائی ۱۸۳۰ نوں الجزائر وچ داخل ہوئے۔ دتی حسین نے اپنی آزادی تے اپنی ذاتی دولت اُتے قبضہ برقرار رکھنے دی پیشکش دے بدلے ہتھیار سُٹن نوں قبول کيتا۔ پنج دن بعد، اس نے اپنے خاندان دے نال خود نوں جلاوطن کر دتا، اک فرانسیسی بحری جہاز اُتے سوار ہو کے اطالوی جزیرہ نما دی طرف جا رہیا سی، فیر آسٹریا دی سلطنت دے زیر کنٹرول سی۔ ۱۱ جولائی نوں ۲٬۵۰۰ جنیسریاں نے وی الجزائر دے علاقےآں نوں چھڈ دتا، ایشیا دی طرف روانہ ہوئے۔ ۳۱۳ سال دے قبضے دے بعد، عثمانیاں نے الجزائر وچ ریجنسی تے اس وجہ توں ملک دی انتظامیہ نوں ترک کر دتا، جس دی دیکھ بھال انہاں نے ۱۵۱۷ نال کيتی سی۔
۱۸۵۶
[سودھو]-
1856 وچ ترکی تے مالداویا نوں علاقہ بحال کيتا گیا۔
۱۸۵۹
[سودھو]۵ فروری، ۱۸۶۲ (۲۴ جنوری، پرانا انداز) نوں مالداویا تے والاچیا دی دو ریاستاں باضابطہ طور اُتے متحد ہو کے رومانیہ تشکیل دتیاں گئیاں، جس دا راجگڑھ بخارسٹ سی۔
۱۸۷۸
[سودھو]روس-ترک جنگ دا خاتمہ، ۱۸۷۷–۷۸ برلن دا معاہدہ برلن دی کانگریس دا حتمی ایکٹ سی (۱۳ جون - ۱۳ جولائی ۱۸۷۸)، جس دے ذریعے برطانیہ ، آسٹریا-ہنگری ، فرانس ، جرمنی ، اٹلی ، روس تے عبد الحمید دوم دے ماتحت عثمانی سلطنت نے ايسے سال ۳ مارچ کو سان اسٹیفانو دے معاہدے پر نظر ثانی کيتی۔
اس معاہدے وچ رومانیہ ، سربیا تے مونٹی نیگرو دیاں ریاستاں دی مکمل آزادی تے بلغاریہ دی خودمختاری نوں تسلیم کيتا گیا، حالانکہ بعد وچ رسمی عثمانی حاکمیت دے تحت رہیا تے اسنوں بلغاریہ دی پرنسپلٹی تے مشرقی رومیلیا دے خود مختار صوبے دے درمیان تقسیم کر دتا گیا۔ مغربی عظیم طاقتاں نے فوری طور اُتے سان سٹیفانو دے معاہدے نوں مسترد کر دتا: انہاں نوں خدشہ سی کہ بلقان وچ اک وڈا سلاوی ملک روسی مفادات دی خدمت کرے گا۔ شمالی تھریس دا بوہتے حصہ مشرقی رومیلیا دے خود مختار علاقے وچ شامل سی، جدوں کہ تھریس دا باقی حصہ تے تمام مقدونیہ نوں عثمانیاں دی خودمختاری وچ واپس کر دتا گیا سی۔
دوسری طرف، ۱۸۴۰–۱۸۸۰ دے درمیان؛ عثمانی جاگیر - مصر دے کھیڈیویٹ تے عثمانی فوجاں نے سوڈان، ایتھوپیا، اریٹیریا تے شمالی صومالیہ دے کچھ حصےآں نوں فتح کيتا۔ انہاں نے انہاں جگہاں دا مشترکہ انتظام کيتا۔
-
1856/1857 وچ مالڈوین-روس دی سرحد
-
Balkan changes from 1856 to 1878
-
Congress of Berlin
۱۸۸۱
[سودھو]- ۱۸۸۱ دے موسم بہار وچ ، فرانسیسی فوج نے تیونس اُتے قبضہ کر ليا، تے دعویٰ کيتا کہ تیونس دے فوجی شمالی افریقہ وچ فرانس دی بنیادی کالونی الجزائر دی سرحد عبور کر گئے نيں۔ تیونس وچ دلچسپی رکھنے والے اٹلی نے وی احتجاج کيتا لیکن فرانس دے نال جنگ دا خطرہ مول نئيں لیا۔ ايسے سال ۱۲ مئی نوں تیونس نوں باضابطہ طور اُتے محمد III الصادق دے ذریعہ باردو دے معاہدے اُتے دستخط دے نال فرانسیسی راکھا بنا دتا گیا۔
- ۱۸۸۱ وچ سلطنت عثمانیہ نے تھیسالی دا بیشتر حصہ تے جنوبی ایپیرس ( آرٹا پریفیکچر ) دے کچھ حصےآں نوں یونان دے حوالے کے دتا۔
- سودان، مہدی بغاوت؛ مصر دے عثمانی باجگزار خدیوت مصر نے سوڈان دا کنٹرول کھو دتا۔
- خدیوت مصر وچ سیاسی بحران تے مالی مسائل۔
۱۸۸۲
[سودھو]مصر دے دیوالیہ ہوݨ دی طرف بڑھدے ہوئے، برطانیہ نے اپنے مالی مفادات، خاص طور اُتے نہر سویز دے تحفظ دے لئی ۱۸۸۲ وچ مصر دی حکومت اُتے قبضہ کر ليا۔ اپنی سیاسی مداخلت دے فوراً بعد، برطانیہ نے مصر دی کمزور فوج دا فائدہ اٹھاندے ہوئے اسکندریہ تے کینال زون وچ فوج بھیج دتی۔ تل الکبیر دی جنگ وچ مصری فوج دی شکست دے نال، برطانوی فوجی قاہرہ پہنچ گئے، قوم پرست حکومت دا خاتمہ کيتا تے مصری فوج نوں ختم کر دتا۔ تکنیکی طور پر، مصر ۱۹۱۴ تک اک عثمانی صوبہ رہیا، جدوں برطانیہ نے باضابطہ طور اُتے مصر اُتے اک راکھا ریاست دا اعلان کيتا تے مصر دے آخری خدیو، عباس II نوں معزول کر دتا۔ انہاں دی جگہ انہاں دے چچا حسین کامل نوں سلطان مقرر کيتا گیا۔ لیکن حقیقت وچ مصر تے سوڈان ترکاں دے ہتھوں ہار گئے۔
اس دے بعد برطانیہ نے سوڈان وچ مہدی جنگ وچ حصہ لیا۔ ۳ سال دے عرصے وچ ، سلطنت عثمانیہ نے مصر دے نال افریقہ وچ شمالی صومالیہ، اریٹیریا تے شمالی ایتھوپیا جداں تمام شریک زیر انتظام علاقےآں نوں کھو دتا۔ افریقہ وچ آخری واحد باقیماندہ عثمانی علاقہ " عثمانی طرابلسیہ " سی۔
۱۹۰۸
[سودھو]نوجوان ترک انقلاب دے نتیجے وچ عثمانی صوبہ بوسنیا ہرزیگووینا آسٹریا ہنگری دے ہتھ وچ چلا گیا، جس نے ۱۸۷۸ توں کسی وی قیمت اُتے اس علاقے اُتے فوجی قبضہ کر رکھیا سی۔ ہور برآں، بلغاریہ دی معاون پرنسپلٹی نے سلطنت عثمانیہ توں آزادی دا اعلان کيتا۔ بلغاریہ نے بیک وقت مشرقی رومیلیا (جس وچوں بلغاریہ دا راج پُتر(شہزادہ) ۱۸۸۵ توں گورنر جنرل سی) دے خود مختار عثمانی صوبے نوں ضم کر ليا۔ اس طرح بلغاریہ ۵۰۰ سال توں ودھ مسلسل حکمرانی دے بعد عثمانیاں توں آزاد ہوگیا۔
۱۹۱۲
[سودھو]ترک-اطالوی جنگ (جسنوں اٹلی وچ guerra di Libia ، "لیبیا دی جنگ" وی کہیا جاندا اے، تے ترکی وچ Trablusgarp Savaşı دے ناں توں جانیا جاندا اے ) سلطنت عثمانیہ تے اٹلی دے درمیان ۲۹ ستمبر ۱۹۱۱ توں ۱۸ اکتوبر ۱۹۱۲ تک لڑی گئی۔ . اٹلی نے عثمانی صوبےآں ٹریپولیطانیہ تے سائرینیکا اُتے قبضہ کر ليا، جو مل کے لیبیا دے ناں توں مشہور ہوئے۔ افریقہ وچ ہن کوئی عثمانی علاقہ نئيں بچا سی۔ پہلی بلقان جنگ دے بعد، ساموس دی خود مختار پرنسپلٹی ، اک عثمانی معاون ریاست، نومبر ۱۹۱۲ وچ یونان دے نال الحاق کر لئی گئی۔
اٹلی نے اناطولیہ دے نیڑے بنیادی طور اُتے یونانی بولنے والے ڈوڈیکنيز جزیرہ نما نوں وی حاصل کیتا، بشمول آئل آف روڈس۔ تھلے اعداد و شمار دیکھو۔-
21ويں صدی دے یونان وچ روڈز سمیت ڈوڈیکنيز ( 2011 توں پہلے، ڈوڈیکنيز پریفیکچر )
۱۹۱۳
[سودھو]بلقان دیاں جنگاں جنوب مشرقی یورپ وچ ۱۹۱۲–۱۹۱۳ وچ دو جنگاں سی جنہاں دے دوران بلقان لیگ ( بلغاریہ ، مونٹی نیگرو ، یونان تے سربیا ) نے پہلی بار عثمانیاں دے زیر قبضہ مقدونیہ ، البانیہ تے تھریس دے بیشتر حصے نوں فتح کيتا تے فیر تقسیم اُتے گر گئی۔ لُٹ مار کی. پہلی بلقان جنگ وچ ، عثمانیاں نے قسطنطنیہ تے اس دے قریبی ماحول نوں چھڈ کے عملی طور اُتے یورپ وچ اپنا باقی ماندہ علاقہ کھو دتا۔ دوسری بلقان جنگ وچ ، انہاں نے شمال تے مغرب وچ ایڈریانوپل ( ایدیرن ) تک کچھ زمین اُتے دوبارہ قبضہ کر ليا، جو جدید دور دے مشرقی تھریس اُتے مشتمل اے۔
دوسری بلقان جنگ دے بعد، عثمانیاں نوں البانیہ توں ہٹا دتا گیا سی تے سربیا تے یونان دے جنوبی سرے دے کچھ سرزمیناں دے جذب ہوݨ دا امکان سی۔ اس فیصلے نے اطالویاں نوں غصہ دلایا، جو نئيں چاہندے سن کہ سربیا دے پاس اک وسیع ساحلی پٹی ہو، تے اس نے آسٹرو ہنگری دے باشندےآں نوں وی ناراض کیتا، جو اپنی جنوبی سرحد اُتے اک طاقتور سربیا نئيں چاہندے سن ۔ زمین اُتے سربیا، مونٹی نیگرین تے یونانی قابض افواج دے باوجود، تے آسٹریا ہنگری دے شدید دباؤ دے تحت، ایہ فیصلہ کيتا گیا کہ ملک نوں تقسیم نئيں کيتا جانا چاہیے بلکہ البانیہ دی پرنسپلٹی وچ مضبوط کيتا جانا چاہیے۔ بلقان دیاں جنگاں دے نتیجے وچ ، کریٹ یکم دسمبر ۱۹۱۳ نوں یونان وچ شامل ہويا۔
ابن سعود نے ۱۹۱۲ وچ نجد تے عرب دے مشرقی ساحل اُتے اپنی فتح مکمل دی تے ۱۹۱۳ وچ الحسا نوں عثمانیاں توں کھو لیا جنہاں نے ۱۸۷۱ توں اس علاقے نوں کنٹرول کر رکھیا سی۔
۱۹۱۴
[سودھو]نومبر ۱۹۱۴ وچ اتحادیاں دے خلاف عثمانی اعلان جنگ دے بعد، برطانیہ نے رسمی طور اُتے قبرص دا الحاق کر ليا، جس اُتے اس نے ۱۸۷۸ توں قبضہ کر رکھیا سی۔ مصر (سوڈان دے نال) وی آخر کار اک ہی وقت وچ عثمانی سرزمین توں دستبردار ہو گیا، اک سلطنت وچ بلند ہو گیا۔
۱۹۲۰
[سودھو]۱۹۲۳
[سودھو]-
لوزان دا معاہدہ
ہور ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ The Fall of Constantinople, Steven Runciman, Cambridge University Press, p.36
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ The Nature of the Early Ottoman State, Heath W. Lowry, 2003 SUNY Press, p.153
- ↑ History of the Ottoman Empire and Modern Turkey, Stanford Jay Shaw, Cambridge University Press, p.24
- ↑ Page 61. – Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ The Times (London), 27. Idem., Jan 30, 1928, Editorial.
- ↑ "Treaty of Lausanne – World War I Document Archive". https://wwi.lib.byu.edu/index.php/Treaty_of_Lausanne. Retrieved on 2022-03-09.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.