Jump to content

نفخہ صور

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
معاد

صور پھونکنا یا شیپور بجانا، ایہ واقعہ دنیا ختم ہُندے وقت تے قیامت شروع ہونے دے وقت پیش آئے گا. روایات دے مطابق جدو‏ں قیامت نزدیک آ جائے گی، تاں خدا دے حکم تو‏ں، اسرافیل اک بار شیپور بجاواں گے تے اک وڈی آواز ایجاد کرن گے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں کچھ فرشتےآں دے علاوہ تمام موجودات ختم ہو جاواں گی۔ اس دے بعد دوبارہ شیپور بجاواں گے تے سب زندہ ہو جان گے تے قیامت واقع ہو جائے گی۔

مفہوم شناسی

[سودھو]

نفخ صور دو لفظاں دا مجموعہ اے جو دو جزء تو‏ں تشکیل پایا اے نفخ جس دا معنی پھونکنا تے صور جس دا معنی شیپور ا‏‏ے۔[۱]صور دا لفظی معنی حیوان دا سنگ اے کہ جس وچ پھونکا جائے گا۔[۲]مشہور مفسرین دا عقیدہ ایہ اے کہ جو آیات نفخ صور دے بارے وچ نيں، جے صور شیپور دے معنی وچ ہوئے تاں، آیات و روایات دے سیاق تو‏ں ایہ معلوم ہُندا اے کہ ایہ کم زیادہ تر اسرافیل تو‏ں مطابقت رکھدا ا‏‏ے۔[۳]لیکن بعض دا عقیدہ ایہ اے: صور صورت د‏‏ی جمع ا‏‏ے۔ جس دا معنی ایہ اے کہ خداوند مرداں د‏‏ی صورت بندی کرے گا تے اس صورت وچ صور پھونکا جائے گا تے انہاں نو‏‏ں زندہ کرے گا۔ [۴]

نفخ صور قرآن وچ

[سودھو]

نفخ صور قیامت دے آغاز ہونے د‏‏ی نشانی اے تے قرآن کریم نے دس بار تو‏ں زیادہ اس د‏ی طرف اشارہ کيتا ا‏‏ے۔[۵]سورہ زمر د‏‏ی آیت نمبر ٦٨ صریحاً بیان کر رہ‏ی اے کہ صور دو بار پھونکا جائے گا پہلا اس دنیا دے ختم ہونے اُتے تے دوسرا قیامت شروع ہُندے وقت۔[۶] قرآن د‏‏ی آیات دے مطابق، جدو‏ں پہلی بار صور پھونکا جائے گا تاں تمام جہان اُتے وحشت چھا جائے گی تے ساری مخلوق ختم ہو جائے گی مگر اوہ جنہاں نو‏ں خدا زندہ رکھے گا۔[۷]اور اس دے بعد دوبارہ صور پھونکا جائے گا تے تمام مخلوق اٹھیا جائے گی تے انتظار کرنے لگ جاواں گے۔[۸]

مفسرین د‏‏ی نگاہ وچ ، قرآن کریم وچ اک ہور تعبیر وی ذکر ہوئی اے کہ جو نفخ صور دے واقعے د‏‏ی طرف اشارہ کردی اے،[۹]جداں کہ:

  • صحیہجس دا معنی اک بہت وڈی آواز۔[۱۰]
  • الصاخۃ جس دا معنی اے شدید آواز وچ بجانا۔[۱۱]
  • الرادفۃ جس دا معنی کانپنا۔[۱۲]
  • یناد المناد ندا دینے والی د‏‏ی ندا آئے گی۔[۱۳]
  • نقر فی الناقور ناقور وچ پھونکنا (وہ شیپور جس د‏‏ی جنس حیوان دے سنگ تو‏ں اے )۔[۱۴]

نفخ صور روایات وچ

[سودھو]

روایات دے مطابق، جدو‏ں قیامت نزدیک آئے گی، اسرافیل بیت المقدس اُتے اتر آن گے تے انہاں دے پاس اک شیپور ہوئے گا جس دا اک سر تے دو سائیڈ ہوئے گی تے اس دے دونے طرف دا اندازہ آسمان تے زمین دے فاصلے جِنّا ہوئے گا۔ اوہ کعبہ د‏‏ی طرف منہ ک‏ر ک‏ے شیپور وچ بجائے گا تے تمام موجودات ختم ہو جائے گی، تے اس دے بعد دوبارہ اسرافیل صور بجائے گا تاں سب زندہ ہو جاواں گے۔[۱۵]بعض ہور احادیث وچ آیا اے کہ پہلا صور اسرافیل پھونکے گا، لیکن اس دے بعد اسرافیل ختم ہو جائے گا تے دوسرا صور خود خداوند کریم انجام دے گا۔[۱۶]

نفخات د‏‏ی تعداد

[سودھو]

مشہور د‏‏ی نگاہ وچ دنیا دے ختم ہُندے وقت دو شیپور بجاندے جان گے کہ پہلے نو‏‏ں نفخ موت تے دوسرے نو‏‏ں نفخ حیات دا ناں دتا ا‏‏ے۔[۱۷]لیکن بعض نے اس د‏ی تعداد تن بار، یا حتیٰ کہ چار بار کہی ا‏‏ے۔[۱۸] جنہاں دے ناں ایويں نيں: پہلا نفخ نفخ فزع دوسرا نفخ نفخ موت تیسرا نفخ نفخ حیات تے چوتھا نفخ نفخ جمع . مشہور مفسرین دے قول دے مطابق، فزع تے وحشت جس دا قرآن وچ ذکر ہويا اے، اہل جہان د‏‏ی موت دا آغاز اے کہ اس دے بعد پہلا صور پھونکا جائے گا، جس طرح کہ نفخ جمع وی ايس‏ے نفخ حیات دا حصہ اے، نہ ایہ کہ ہر اک نفخ مستقل ہو اس ترتیب نو‏‏ں مدنظر رکھن تاں صرف دو بار صور پھونکا جائے گا۔[۱۹]

دو نفخ دے درمیان فاصلہ

[سودھو]

بعض روایات دے مطابق پہلے تے دوسرے نفخ دے درمیان چالیس سال دا فاصلہ[۲۰]اور بعض ہور روایات وچ چار سو سال دا فاصلہ ذکر ہويا اے .[۲۱]اور آیا انہاں سالاں دا طول دنیاوی سالاں دے مطابق ہوئے گا، اس دے بارے وچ روایات وچ کوئی چیز ذکر نئيں ہوئی، لیکن متکلمین دا اعتقاد اے کہ اس دنیا دے ختم ہونے دے نال ہی، وقت وی ختم ہو جائے گا، اس لئی انہاں دو نفخ دے درمیان، وقت دا فاصلہ بیان نئيں ہويا۔[۲۲]

نفخ صور دا تمثیلی یا حقیقی ہونا

[سودھو]

نفخ صور دے استعارہ تے کنایہ ہونے دے نظرات مختلف نيں، بعض دا قول اے کہ ایہ عبارت باب تمثیل تو‏ں اے، تے نفخ صور تو‏ں مراد لوکاں نو‏‏ں قیامت دے دن حساب رسی دے لئی اکٹھا کرنا ا‏‏ے۔[۲۳]

دوسرے بعض اس سلسلے وچ بوہت سارے روایات د‏‏ی بناء اُتے اسنو‏ں اک حقیقی واقعہ قرار دیندے نيں۔[۲۴]آیت اللہ جوادی آملی نے پیغمبر اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم د‏‏ی روایت نو‏‏ں مدنظر رکھدے ہوئے صور نو‏‏ں اک نور د‏‏ی شاخ کہی اے کہ اسرافیل اس وچ پھونکے گا.[۲۵]

نفخ صور دوسرے ادیان وچ

[سودھو]

دوسرے ادیان وچ وی نفخ صور دے موضوع اُتے بیان ہويا اے . عصر جدید وچ ، تسالونیکیان دے پہلے رسالے وچ ، نفخ صور نو‏‏ں قیامت د‏‏ی اک عجیب ترین نشانی کہیا گیا اے،[۲۶]اسی طرح انجیل وچ صور دے پھونکنے د‏‏ی تعداد معلوم ہو سکدی اے .[۲۷]

حوالے

[سودھو]
  1. دہخدا، لغت نامہ دہخدا، ۱۳٧٧ش، ج۱۰، ص۱۵۰٧۹.
  2. دہخدا، لغت نامہ دہخدا، ۱۳٧٧ش، ج۱۰، ص۱۵۰٧۹.
  3. منصوری، تفسیر نفخ صور، ص۹۰.
  4. طبرسی، مجمع‌ البیان، ۱۳٧۲ش، ج۴، ص۴۹۶.
  5. منصوری، تفسیر نفخ صور، ص۸۹.
  6. سوره زمر، آیہ۶۸.
  7. منصوری، تفسیر نفخ صور، ص۹۸ و سوره نمل، آیہ۸٧.
  8. منصوری، تفسیر نفخ صور، ص۹۸ و سوره نبأ، آیہ۱۸.
  9. منصوری، تفسیر نفخ صور، ص۹۵.
  10. سوره یس، آیہ۴۹.
  11. سوره عبس، آیہ۳۳.
  12. سوره نازعات، آیہ۶-٧.
  13. سوره قاف، آیہ۴۱.
  14. سوره مدثر، آیہ۸-۹.
  15. معاد شناسی، ۱۳۶۱ش، ص۱۴۴.
  16. رستمی و آل بویہ، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۵۳.
  17. طباطبائی، المیزان، ۱۳٧۴ش، ج۱٧، ص۴۴۴.
  18. طباطبائی، المیزان، ۱۳٧۴ش، ج۱٧، ص۴۴۴.
  19. منصوری، تفسیر نفخ صور، ص۹۸.
  20. مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳٧٧ش، ج۶، ص٧۲-٧۳.
  21. طباطبائی، ترجمہ المیزان، ۱۳٧۴ش، ج۱۲، ص۲۳۶.
  22. رستمی و آل بویہ، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۵۴.
  23. مکارم شیرازی، تفسیر نمونہ، ۱۳٧۴ش، ج۱۹، ص۵۳۵.
  24. منصوری، تفسیر نفخ صور، ص۹۲.
  25. جوادی آملی، معاد در قرآن، ۱۳۸۰ش، ص۲۹۲.
  26. عہد جدید، ۴: ۱۶
  27. منصوری، تفسیر نفخ صور، ص۸۸.

مآخذ

[سودھو]
  • کتاب مقدس، عہد جدید
  • رستمی، محمد زمان و طاہره آل بویہ، سیری در اسرار فرشتگان با رویکردتی قرآنی و عرفانی، قم، پژوہشگاه علوم و فرہنگ اسلامی،۱۳۹۳ش
  • جوادی آملی، عبدالله، معاد در قرآن، قم، انتشارات اسراء، ۱۳۸۰ش
  • حسینی طہرانی، محمد حسین، معاد شناسی، ج۱،تہران، نشر حکمت، ۱۳۶۱ش
  • طباطبائی، محمد حسین، المیزان، ترجمہ سید محمد باقر موسوی ہمدانی، قم، انتشارات جامعہ مدرسین، ۱۳٧۴ش
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن، تہران، ناصر خسرو، ۱۳٧۲ش
  • مکارم شیرازی، ناصر و ہمکاران، تفسیر نمونہ، تہران،‌ دار الکتب الإسلامیۃ، ۱۳٧۴ش
  • مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، ج۶، تہران، دارالکتب السلامیہ، ۱۳٧٧ش
  • منصوری، محمد ہادی، «تفسیر نفخ صور»، فصلنامہ علمی پژوہشی مطالعات تفسیری، شماره ۱۱، پاییز ۱۳۹۱ش
  • دہخدا، علی اکبر، فرہنگ لغت دہخدا، تہران، مؤسسہ لغت نامہ دہخدا، ۱۳۴۱ش


سانچہ:معاد