نہج الفصاحہ (کتاب)
زبان | عربی- فارسی |
---|---|
موضوع | اخلاق و فضایل اخلاقی |
اشاعت | ۱۳۲۴ ش |
ناشر | سازمان انتشارات جاویدان تہران |
متن | [[s:{{{Wikisource}}}|نہج الفصاحہ (کتاب)]] ویکی ماخذ اُتے |
نہج الفصاحہ پیغمبر اکرمؐ دے کلمات قصار، اخلاقی فضائل تے اخلاق دے موضوع اُتے دتے گئے بعض خطبےآں اُتے مشتمل اک کتاب اے جسنوں ابو القاسم پایندہ نے مرتب کيتا اے۔
اس کتاب نوں اس لئی نہج الفصاحہ ناں دتا اے کہ پیغمبر اکرمؐ نے اک حدیث وچ فرمایا اے: «انا افصح العرب؛ وچ عرب دا سب توں زیادہ فصیح فرد ہاں۔»
کتاب دا موضوع
[سودھو]اس کتاب دے مولف ابو القاسم پایندہ نے پیغمبر اکرمؐ دے کلمات نوں فضائل تے اخلاق دے موضوع وچ جمع آوری دی اے تے فقہی احادیث وغیرہ نوں ذکر کرنے توں اجتناب کيتا اے۔ مولف خود اس کتاب دے موضوع تے اس بارے وچ دقت نظر دے بارے وچ لکھدا اے:
- ميں نے احادیث دے اس مجموعے نوں مرتب کرنے وچ کئی سال لگیا لئے تے اپنی عمر لگیا لیا تے اس دے نقد وچ کوشش کيتی اے جے پوری توجہ تے دقت دے باوجود کوئی غفلت ہوئی ہوئے تاں چونکہ انسان دا وجود غفلت توں خالی نئيں، جے کوئی حدیث نامناسب ذکر ہوئی ہوئے تاں مینوں تشویش نئيں اے کیونجے جان بجھ اُتے آنحضرتؐ دی طرف نسبت نئيں دتی اے یا کسی حدیث دے ضعیف ہونے دے باوجود ذکر کيتا ہوئے اگرچہ اک ہور مجوز وی سی کہ اس مجموعے وچ اساں حلال تے حرام والی احادیث نوں نئيں لیایا اے بلکہ خیر تے فضیلت، کمال تے صلاح دی احادیث نوں ذکر کيتا اے جنہاں دے اسناد دے بارے وچ ائمہ سلف تساہل کم لیندے سن ۔
اس مجموعے وچ بعض احادیث امام علیؑ دی وی نقل ہوئیاں نيں تے بعض موارد وچ مفہوم، معنی بلکہ لفظ وی یکسان نيں۔ اس بارے وچ مؤلف ایويں کہندا اے:
- امام علیؑ توں منسوب بہت ساری روایات تے کلمات، پیغمبر اکرمؐ دی احادیث توں یکسان نظر آندیاں نيں، اس بارے وچ بعض دا کہنا اے کہ ایہ اشتباہ دا نتیجہ اے۔ لیکن حقیقت ایہ اے کہ انہاں دونے شخصیتاں دے آپس وچ معنوی شباہت ہونے دی وجہ توں کلمات وچ وی شباہت آئی اے۔
کچھ مؤلف دے بارے وچ
[سودھو]ابو القاسم پایندہ، مترجم، مصنف، تے معاصر ایرانی صحافی اے۔ 1278 ش نوں ایران دے شہر نجف آباد وچ پیدا ہوئے۔ ابتدائی تعلیم اپنے شہر وچ حاصل کيتا تے ۱۳۰۱ توں ۱۳۰۹ ش تک علوم منقول تے معقول نوں اصفہان وچ حاصل کيتا تے شیخ محمود مفید تے شیخ محمد گنابادی، المعروف خراسانی دے پاس منطق تے فلسفہ پڑھیا۔
۱۳۱۱ش نوں تہران چلے گئے تے صحافت شروع کیتی۔ آپ بہت اچھے مترجم تے مصنف سن ۔ آپ فارسی تے عربی ادب وچ وی مہارت رکھدے سن جدوں کہ انگلش تے فرانسوی بولی توں وی آشنائی رکھدے سن ۔ صحافت دی دنیا وچ تجربہ رکھنے دی وجہ توں سلیس تے غلطیاں توں عاری نثر لکھنے وچ مہارت رکھدے سن ۔ آپ دے کماں وچوں اک عربی کتاباں دا سلیس تے فصیح ترجمہ کرنا اے۔ آپ دا قرآن دا ترجمہ پہلی بار 1336ھ نوں نشر ہويا جو معاصر ترجموں دے لئی اک چنگا قدم سی تے پایندہ دا سب توں اہم علمی کم سی۔ اس ترجمے دی خصوصیت سلیس تے سادہ ہونا اے۔ آپ فارسی ادب وچ دستان نویسی وچ وی بے نظیر نيں؛ تے کہانیاں دی مختلف کتاباں نشر ہوئے چکيتیاں نيں۔ آپ سرکاری عہدےآں اُتے وی فائز رہے۔ تہران وچ سکونت دے بعد وزارت موصلات وچ ملازمت کيتی تے اوتھے توں وزارت اوقاف منتقل ہوئے۔ کچھ عرصہ فرہنگستان ایران دے جنرل سیکرٹری رہے تے 1326ش نوں ادارہ تبلیغات دی ریاست تک پہنچے۔ ايسے طرح مجلس مؤسسن دے دوسرے دور وچ عضو رہے تے ايسے طرح مجلس شورای ملی دے اکیہويں تے بائیہواں دور وچ نجف آباد دے نمائندہ وی رہے۔ آپ دے تقریبا 40 علمی اثر چھپ چکے نيں۔[۱]
کتاب دا ڈھانچہ
[سودھو]یہ کتاب ۳۲۲٧ حدیث تے دو ضمیمے: پہلا ضمیمہ آنحضرتؐ دے خطبے تے دوسرا ضمیمہ آپؐ دے تمثیلات اُتے مشتمل اے۔
اسی طرح مؤلف نے اک طویل مقدمہ وی لکھیا اے جس وچ نہج الفصاحۃ لکھنے دی وجہ، رسول اکرمؐ دی فصاحت، آپؐ دی تریخ تے بعض دوسرے موضوعات نوں بیان کيتا اے۔
اس کتاب نوں الف بائی ترتیب توں لکھیا اے جس وچ حدیث دے پہلے حرف دے مطابق ترتیب دتا اے۔ لیکن بعد دے ترجموں تے ترتیب وچ کتاب دی احادیث نوں موضوع دے مطابق منظم کيتا اے۔
اشاعت
[سودھو]یہ کتاب 1324 ش نوں پہلی بار عربی بولی وچ فارسی ترجمے دے نال شائع ہوئی۔ جس وچ فارسی ترجمہ حدیث دے مد مقابل ايسے صفحے وچ درج کيتا گیا۔ تے 1336ش نوں پایندہ دے طویل مقدمے دے نال دوبارہ توں نشر ہوئی۔ تے 1362 ش نوں اک بار فیر توں انتشارات جاویدان دی کوششاں توں منتشر ہوگئی۔
یہ کتاب بعد دے سالاں وچ جدید فصل بندی تے ترجموں دے نال مختلف انتشارات توں چھپ گئی۔
حوالے
[سودھو]مآخذ
[سودھو]- نہج الفصاحہ، مجموع سخنان تے خطبہ ہای حضرت رسول اکرم، گرد آورندہ ابوالقاسم پایندہ، تصیح تے تنظیم عبدالرسول پیمانی تے محمد امین شریعتی، اصفہان، خاتم الانبیاء، ۱۳۸۳.
- نہج الفصاحہ: کلمات قصار پیامبر اسلام صلی اللہ علیہ تے آلہ تے سلم ہمراہ با لسٹ تفصیلی، نمایہ موضوعی و...، بہ کوشش علی شیروانی، قم، دار الفکر.
- رہگشای انسانیت، سخنان گہربار حضرت رسول اکرم (ص)، ترجمہ ابراہیم احمدیان، قم، گلستان ادب، ۱۳۸۱.
|
|