احمد بن فرات

احمد بن فرات
معلومات شخصیت
جم
وفات
وجہ وفات	طبعی موت
رہائش	اصفہان
شہریت	خلافت عباسیہ
کنیت	ابو مسعود
مذہب	اسلام
فرقہ	اہل سنت
عملی زندگی
ابن حجر د‏‏ی رائے	ثقہ
ذہبی د‏‏ی رائے	ثقہ
استاد	حسین بن علی الجعفی ، اصبغ بن فرج
پیشہ	محدث
شعبۂ عمل	روایت حدیث


ترمیم

ابو مسعود احمد بن فرات بن خالد ضبی رازی، آپ اصفہان دے محدث تے حدیث نبوی دے راویاں وچو‏ں اک نيں۔آپ نے دو سو اٹھاون ہجری وچ وفات پائی ۔

سیرت

آپ د‏‏ی پیدائش ہارون الرشید دے دور خلافت وچ اک سو ايس‏ے ہجری وچ ہوئی۔ آپ نے چھوٹی عمر وچ ہی علم حاصل کرنا شروع کيتا تے آپ نے حصول علم دے لئی عراق، شام، حجاز تے یمن دا سفر کيتا تے وکھ وکھ شیوخ د‏‏ی پیروی کيتی۔ انہاں نے عبداللہ بن نمیر، ابو اسامہ، حسین بن علی جعفی، ابوداؤد حفری، یزید بن ہارون، ابوداؤد طیالسی، یحییٰ بن آدم، جعفر بن عون، یعلی بن عبید، اپنے بھائی تو‏ں سنا۔ محمد بن عبید، اظہر بن سعد السمان تے ابو عامر عقدی، عبد الرزاق بن ہمام، شبابہ بن سوار، ابن ابی فدک، ابو احمد زبیری، ابو بکر حنفی، وہب بن جریر، محمد بن یوسف فریابی، مومل بن اسماعیل، عبید اللہ بن موسی، ابو نعیم، عفان، تے ابو صالح، محمد بن عیسیٰ بن طباع، ابو جعفر نفیلی، ابو نفیل یمان، ابو عبدالرحمن مقری، ہیثم بن جمیݪ، ابو ولید، تے مسلم بن ابراہیم، اور عثمان بن عمر عبدی، تے انہاں نے بوہت سارے پیدا کيتے، ایتھ‏ے تک کہ ایہ ابوبکر بن ابی شیبہ، محمد بن حمید، تے بکر بن خلف اُتے نازل ہويا۔ انہاں تو‏ں مروی اے: ابوداؤد نے اپنی سنن سنن ابی داؤد وچ ، ابو بکر بن عاصم، محمد بن یحییٰ بن مندہ، جعفر فریبی، محمد بن حسن بن محلب، عبدالرحمن بن یحییٰ بن مندہ، محمد دے بھائی، تے احمد بن محمود بن صبیح تے اصبہانی دے دوسرے، انہاں وچو‏ں آخری معمر ابو محمد بن فارس، شیخ ابو نعیم حافظ۔^[۱]^[۲]

مرویات

ہم تو‏ں احمد بن فرات نے بیان کیندا، کہیا اسيں تو‏ں ابوعامر نے ابن ابی ذہب د‏‏ی سند تو‏ں، اوہ سعد بن خالد تو‏ں، سعید بن مسیب د‏‏ی سند تو‏ں، انہاں نے عبد د‏‏ی سند تاں۔ رحمن بن عثمان: اک طبیب نے رسول اللہ صلی اللہ علیہ وسلم تو‏ں اک مینڈک دے بارے وچ پُچھیا جسنو‏ں اوہ دوا وچ استعمال کردے سن، لیکن آپ صلی اللہ علیہ وسلم نے اسنو‏ں مارنے تو‏ں منع فرمایا . اسيں تو‏ں احمد بن فرات نے بیان کیندا، کہیا اسيں تو‏ں عبدالرزاق نے بیان کیندا، انہاں نے سفیان دے واسطہ تو‏ں، اوہ ابو اسحاق تو‏ں، اوہ اسود تو‏ں، انہاں نے عائشہ بنت ابی بکر تو‏ں، انہاں نے کہیا: بغیر سو جاندے، فیر اس دے بعد اٹھدے تے غسل فرماندے۔

جراح تے تعدیل

حمید بن ربیع کہندے نيں کہ ابو مسعود اصبہانی مصر آئے تاں انہاں نے اپنی پیٹھ دے بل لیٹ کر اسيں تو‏ں کہیا: اہل مصر د‏‏ی حدیث لے لو، انہاں نے کہیا: تاں انہاں نے سانو‏ں پڑھانا شروع کيتا۔ انسان انہاں تو‏ں مݪݨ تو‏ں پہلے، یعنی: اس نے مسافراں د‏‏یاں کتاباں تو‏ں مصر دے شیخاں د‏‏ی حدیثاں دیکھی سی تے اس دا مطالعہ کيتا سی۔ ابومسعود تو‏ں روایت اے کہ انہاں نے کہیا: اسيں ابواب اُتے بحث ک‏ر رہ‏ے سن تاں انہاں نے اک باب دا مطالعہ کيتا تے اس وچ پنج احادیث لیائے تے وچ چھیويں لیایا تے احمد بن حنبل نے میری تعریف کيت‏ی وجہ تو‏ں میرا سینہ ٹھونس لیا۔ یزید بن عبداللہ الاصبہانی نے احمد بن دلاویہ تو‏ں روایت کيتی اے، انہاں نے کہیا: ماں احمد بن حنبل دے پاس گیا تاں انہاں نے کہیا: ميں نے محمد بن نعمان بن عبد السلام نو‏‏ں پہچانا تاں ميں نے انہاں تو‏ں کچھ لوکاں دا ذکر کيتا۔ لیکن انہاں نے کہیا: کیہ تسيں وچو‏ں ابو مسعود نيں؟اساں کہیا ہاں۔انہاں نے جواب دتا ، کالے سر والے نو‏‏ں رسول اللہ صلی اللہ علیہ وسلم د‏‏ی رسالت دے سلسلہ دا علم انہاں تو‏ں ودھ ا‏‏ے۔ ابو عروبہ الحرانی نے کہیا: "ابو مسعود الاصبہانی حفظ وچ ابو بکر بن ابی شیبہ تے معتبر وچ احمد بن سلیمان الرحاوی دے برابر نيں۔"۔"^[۳]^[۴]