عابدہ پروین
عابدہ پروین | |
---|---|
فائل:Abida Parveen.png کوک سٹوڈیؤ وچ عابدہ پروین | |
ذاتی معلومات | |
پیدائشی نام | عابدہ پروین |
معروفیت | ملکہ صوفیا سنگیت |
تعلق | سندھ، پاکستان |
اصناف | کافی غزل قوالی |
سالہائے فعالیت | 1973–ہن تک |
عابدہ پروین(اردو: عابده پروين) سندھ، پاکستان دی اک گلوکارہ ہن جو مکھ طور تے اپنے صوفی کلاماں اتے گیتاں-غزلاں کرکے جانی جاندی اے|[۱] اوہناں صوفی شاعراں دیاں لکھتاں نوں آواز دے کے وی ودھیرے نامنا کھٹیا اے|[۲] اوہ اردو، پنجابی اتے فرسی وچ گاؤندی اے۔ اوہناں اپنی شروع دی سنگیت دی سکھیا اپنے پیؤ غلام حیدر توں لئی تے صرف تن سالاں دی عمر وچ ہی اک کلام گا دتا سی۔ اس دی گائکی اتے سنگیت نے اس نوں بہت تعریف دتی اتے اسنوں 'صوفی سنگیت دی رانی' وجوں جانیا جاندا اے۔
عابدہ پروین دا جم 20 فروری 1954 وچ ہویا۔ ابیدا پروین اک پاکستانی صوفی مسلم گلوکارہ اتے سنگیتکار اے [۳] اوہ اک پینٹر اتے ادمی وی اے۔ پروین پاکستان وچ سبھ توں زیادہ تنخواہ پاؤن والیاں گائیکاں وچوں اک اے۔ اس دی گائکی اتے سنگیت نے اس نوں بہت تعریف دتی اتے اسنوں 'صوفی سنگیت دی رانی' وجوں جانیا جاندا اے۔
جم اتے پالن پوشن اک سندھی صوفی پروار وچ ہویا اسنوں اسدے پیؤ استاد غلام حیدر ولوں سکھلائی دتی گئی سی جو اک مشہور گلوکار اتے سنگیت استاد سی۔ پروین نے 1970 دے دہاکے دی شروعات وچ کارکردگی کرنا شروع کیتا سی اتے 1990 دے دہاکے وچ گلوبل پرمکھتا وچ نام آیا۔ 1993 توں، پروین کیلیفورنیا دے بئینا پارک وکھے اپنا پہلا قومانتری شو پیش کردیاں، زمین سفر کر چکی اے۔ اسنے کئی وار چرچاں (Churches) وچ گائیکی مظاہرہ وی کیتا اے۔
پروین نوں دنیا دے سبھ توں مہان صوفیگائیکاں وچوں اک وجوں جانیا جاندا اے۔ اوہ مکھ طور اُتے غزلاں، ٹھمری، کوالوالی، راگ (راگ)، صوفی، کلاسیکل، نیم-کلاسیکل سنگیت گاؤندی اے جو کہ صوفی شاعراں ولوں گائے گیتاں دی دہراؤ نال حوالہ اتے ہارمونیئم دے نال اکو اک سٹائل اے۔
شروع دا جیون
[سودھو]پروین دا جم پاکستان دے سندھ، لارکانا وچ محلہ علی گوہراباد وچ ہویا سی۔ اسنے اپنی سنگیت دی سکھلائی شروعات وچ اپنے پیؤ استاد غلام حیدر توں حاصل کیتی۔ اسدا اپنا اک سنگیتک سکول سی جتھے پروین نوں بھگتی دی پریرنا حاصل ہوئی، اوہ اتے اسدے پیؤ اکثر صوفی سنتاں دے استھاناں اُتے کارکردگی کردے سن۔ پروین دی صلاحیت نے اس دے پیؤ نوں مجبور کیتا کہ اوہ اس نوں اپنے دوہاں پتراں دا سنگیتک وارث چنے۔
کریئر
[سودھو]پروین نے 1970 دے شروع وچ درگاہاں اتے عرص وچ کارکردگی کرنا شروع کر دتا سی، پر ایہہ 1973 وچ ریڈیو پاکستان وچ سی۔ 1977 وچ اس نوں ریڈیو پاکستان وچ اک سرکاری گلوکارہ وجوں پیش کیتا گیا سی۔ اس ویلے توں، پروین پرمکھتا اُتے چلی گئی اتے ہن اوہ پاکستان دی اک اتم آواز کلاکار منی جاندی اے۔ اسنے صوفی سنگیت نوں اک نویں پچھان نال رنگیا، 1980 وچ سلطانہ صدیقی دے 'آواز-او-انداز' وکھے اس سفر دی شروعات دی نشاندیہی کیتی۔
نجی زندگی
[سودھو]سکھیا
[سودھو]عابدہ نے اپنی ماسٹر دی ڈگری سندھ توں حاصل کیتی اتے اردو، سندھی اتے فارسی وی خاص طور اُتے سکھی۔
ویاہ اتے پروار
[سودھو]1975 وچ، ابیدا ریڈیو پاکستان وچ سینئر پروڈیوسر سر غلام حسین شیخ نال ویاہ دے بندھن وچ بدھّ گئے۔، جسنے پروین دے کریئر دا پربندھن اتے صلاح کار کرن لئی 1980 ویاں وچ اپنی نوکری توں سنیاس لے لیا سی۔
عابدہ پروین گیلری
[سودھو]پروین کلا وچ وی دلچسپی رکھدی اے۔ اوہ ابیدا پروین گیلری دی مالکی اے جس وچ گہنیاں، پینٹنگاں، اس دیاں سنگیت سیڈیاں، پرسکاراں دا حصہ اتے کپڑے اتے اپکرن شامل ہن اتے اس دیاں دھیاں ولوں چلایا جاندا اے۔ اتھے اسدا اپنا سنگیت رکارڈنگ سٹوڈیؤ وی اے۔
کپڑے دا سٹائل
[سودھو]پروین دی اک وکھری قسم دی کپڑے دی سٹائل اے جو اسنے خود سوکھ اتے آرام لئی بنائی اے۔
مشہور گیت
[سودھو]- تیرے اشک نچایا کر تھئیا
- اک نقطہ یار پڑایا اے
- ہزاروں کھواہشیں ایسی کہ ہر کھواہش پے دم نکلے
- تیرے آنے کا دھوکھا سا
- لال شاہباز
- دمہ دم مست قلندر
- اک نقطے وچ گل مکدی اے
- نیں میں جانا جوگی دے نال
- اے دل نشین
اعزاز
[سودھو]- پاکستان دے صدر ولوں پرائڈ آف پرفامینس (1984)
- شاہباز قلندر میڈل (1984)
- شاہ بہٹھئی اعزاز (دو وار)
- سندھ گریجئیٹ ایسوسی ایشن اعزاز
- پاکستان ٹیلیوژن اعزاز
- سچل سرمست اعزاز
- ستارہ امتیاز (2005)
- ہلال امتیاز (2012)[۴]
- لائیفٹائیم اچیومینٹ اوارڈ[۵]
فلموگرافی
[سودھو]حالانکہ پروین بہت مشہوری حاصل گلوکارہ اے، اسنے کدے فلماں وچ اپنی آواز نہیں دتی۔ اسدے چاہنے والیاں اتے فاروق مینگل دے زور اُتے فلماں وچ اسدے پہلاں توں ریکارڈ کیتے گانیاں دی ورتوں کیتی گئی اے۔ پروین اپنی سنگاؤ شخصیت کارن انٹرویواں اتے ٹیلیوژن سویر دے شو وچ گھٹّ-گھٹ دکھائی دندی اے۔ پروین نے اقبال کیتا کہ اسنوں بالیوڈّ فلم پروڈیؤسر سبھاش گھئی اتے یش چوپڑہ دیاں پیشکشاں ملدیاں رہندیاں ہن مگر اوہ ایہناں نوں نکاردی رہندی اے کیونکہ اوہ سوپھیواد وچ ڈبّ گئی اے اتے برہم سندیش پھیلاؤنا ویلے دی لوڑ اے۔[۶] اسنوں فلم را ون لئی شاہ رخ خان دی پیش کش وی ملی اتے سنگیت ڈریکٹر اے۔آر۔رحمٰن نے اسنوں کجھ گیتاں دی پیش کش وی کیتی۔[۷]
عابدہ پروین | |
جیون | 1954 |
جمن پو | لاڑکانہ پاکستان |
گن | گان والی |
ٹیلی ویژن
[سودھو]سال | شو | کردار | نوٹ |
---|---|---|---|
1980ء | آواز آنداز | Performer | aired on PTV |
2009ء | نارا مستانا | Performer | Concert sponsored and aired by Hum |
2010ء | چھوٹے استاد | Guest Judge with Ghulam Ali | Eid Celebration |
2012ء | سر چھترا | جج | Representing Pakistan in India |
2012ء | Shehr-e-Zaat | OST Singer for Yaar ko Humne | Pre-recorded from album Raqs-e-Bismil |
2012ء | جھلک دکھلا جا | Special appearance with Runa Laila | To promote Sur Kshetra TV Show |
2012ء | پہلا ہم ایوارڈ | Performer | Sang Naraye Mastana |
2014ء | پاکستان آئیڈل ٹی وی شو | Guest Judge | Grand Finale |
2014ء | زی چینل | TV Singer | New Channel |
2014ء | سماع عشق | Performer | Concert aired on Hum TV |
فلماں
[سودھو]سال | فلم | گانا | نوٹ |
---|---|---|---|
2005ء | وردھہ | Mann Lago Yaar
Bhala Hua Meri Saahib Mera Ek |
From her album "Kabir by Abida" |
2008ء | ذی الشاہ | Sajjan de Haath | Pre-recorded |
2013ء | عشق خدا | Title Track | Pre-recorded
Winner-1st ARY Film Awards for Best Female Playback Singer |
2015ء | جانثار | Sufiye Ba Safa Manam (female) | Indian film by Muzaffar Ali |
2015ء | بن روئے | Maula Maula | with Zeb Bangash
Winner-15th Lux Style Awards for Best Female Playback Singer |
2017ء | رنگریزا | Phool Khil Jayein | with Asrar (musician) |
گائیکی دے ذریعے صوفیانہ کلام نوں پھیلانے دی گل کيتی جائے تاں شاید اس وقت پورے برصغیر وچ عابدہ پروین توں وڈا کوئی ناں نئيں۔ انھاں نے صرف پاکستان تے بھارت وچ ہی نئيں بلکہ پوری دنیا وچ صوفی شعراکے پیغام نوں پھیلایا۔ عابدہ پروین کااک موسیقار گھرانے توں اے۔ انہاں نے موسیقی دی ابتدائی تعلیم اپنے والد استاد غلام حیدر توں حاصل کرنے دے بعد ریڈیو پاکستان توں اپنی فنی زندگی دا آغاز کيتا۔ 2012ء وچ عابدہ پروین دی فنکارانہ خدمات دے اعتراف وچ انہاں نوں ہلالِ امتیازسے نوازیا گیا،اسی برس انہاں نوں بھارت دی بیگم اختر اکیڈمی آف غزل دی طرف توں لائف ٹائم اچیومنٹ ایوارڈبھی دتا گیا۔ عابدہ پروین نوں اس توں پہلے حکومت پاکستان دی جانب توں پرائیڈ آف پرفارمنس وی مل چکيا اے۔2015ء وچ وی پاکستان تے بیرونِ ملکاں وچ عابدہ پروین نے کئی شوز کیتے تے موسیقی دی دنیا وچ منفرد شناخت دی حامل رہیاں۔عابدہ پروین نوں پاکستان تے بھارت دے مقابلہ موسیقی پروگرامسر چھترا وچ بطور جج وی رکھیا گیا سی۔
حوالے
[سودھو]- ↑ Madhumita Dutta (2008). Let's Know Music and Musical Instruments of India, 56. ISBN 978-1-905863-29-7.
- ↑ Singer with the knock-out effect: Abida Parveen is one of the world's great singers – even if you can't understand her, By Peter Culshaw, The Telegraph، 15 Sep 2001.
- ↑ https://www.theguardian.com/music/2013/jul/08/abida-parveen-sufi-singer-passion
- ↑ http://tribune.com.pk/story/525517/recognition-president-zardari-confers-top-civil-awards
- ↑ http://dawn.com/2012/10/09/india-honours-abida-parveen-with-life-time-achievement-award/
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Bharti Dubey (31 اگست 2012). "Abida Parveen and Runa Laila to spread love in India". The Times of India. http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news-and-interviews/Abida-Parveen-and-Runa-Laila-to-spread-love-in-India/articleshow/16049861.cms.
ہور پڑھو
[سودھو]- سوہنے کم دا ٹکا لین والیاں دا لسٹ
بارلے جوڑ
[سودھو]وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: عابدہ پروین |
|
- مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے
- ٹُٹے ہوئے جوڑاں آلے صفحے
- مقالات مع رابطہ
- Infobox musical artist with missing or invalid Background field
- 1950ء دی دہائی دے جم
- 1954 دے جم
- زندہ شخصیتاں
- ویہويں صدی دیاں پاکستانی گلوکاراواں
- ویہويں صدی دیاں گلوکاراواں
- ویہويں صدی دے گلوکار
- پاکستانی غزل گائیک
- پاکستانی قوال
- پاکستانی گلوکاراواں
- پاکستانی لوک گلوکار
- پاکستانی موسیقار
- پنجابی گلوکار
- تمغائے حسن کارکردگی وصول کنندگان
- سوانیاں غزل گائیک
- ستارۂ امتیاز وصول کنندگان
- سرائیکی گلوکار
- سندھی بولی دے گلوکار
- سندھی شخصیتاں
- ضلع لاڑکانہ دی شخصیتاں
- کامنز گٹھ جس دا ربط ویکی ڈیٹا اُتے اے
- کوک سٹوڈیو (پاکستان) دے فنکار
- ہلال امتیاز وصول کنندگان
- لطیف ایوارڈ وصول کنندگان
- سندھ دے گلوکار
- پاکستانی لوک
- سوہنے کم دا ٹکا
- موسیقی