پہلا صفہ

ایہ اک کھلا آزاد انسائیکلوپیڈیا اے جتھے کوئی وی لکھ یا ترمیم کر سکدا اے اج ہفتہ ، ۲ دسمبر ۲۰۲۳ء بمطابق ۱۹ جمادی الاول ۱۴۴۵ ہجری_ ہݨ تک پنجابی ویکیپیڈیا اُتے_ ۷۲,۰۳۳ _لیکھ نیں وکیپیڈیا تعارف ترمیم کِداں کریئے؟ پنجابی وچ پڑھݨا لکھݨا اوکھا؟ اصول ضابطے تے ہور حکمت عملیاں آف لائن نسخہ پنجابی وچ ٹائپنگ سِکھن دے لئی کلک کرو موبائل ویب سائٹ

سارے صفحے ا ب بھ پ پھ ت تھ ٹ ٹھ ث ج جھ چ چھ ح خ د دھ ڈ ڈھ ذ ر ڑ ز ژ س ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ک کھ گ گھ ل ݪ م ن ݨ و ۋ ھ ء ی ے چونواں مضمون ٹیپو سلطان(10 اکتوبر 1750- 4 مئی 1799) ہندستان چ انگریزاں دے خلاف جدوجہد کرن آلے آخری حکمران سن ۔ اینہاں دا پورا ناں فتح علی ٹیپو سی ۔ اینہاں تے اینہاں دے والد حیدر علی نے جنوبی ہند چ 50 سال انگریزاں نوں روکے رکھیا تے کئی وار انگریزی فوجاں نوں شکست فاش وی دتی ۔ ٹیپو سلطان دا قول اے " شیر دی اک دن دا جیون گدڑ دی سو ورہیاں دے جیون توں بہتر اے " تیسری اینگلو میسور جنگ دے بعد ٹیپو سلطان دے بیٹےآں نو‏‏ں بطور یرغمال کورنویلس دے حوالے کيتا جا رہیا ا‏‏ے۔ چوتھ‏ی اینگلو میسور جنگ تے ٹیپو سلطان د‏‏ی شہادت ٹیپو سلطان (پیدائش:20 نومبر، 1750ء - وفات:4 مئی، 1799ء) شیرِ میسور، سلطان حیدر علی دے سب تو‏ں وڈے فرزند، ہندوستان دے اصلاح و حریت پسند حکمران، بین المذاہب ہ‏م آہنگی د‏‏ی زندۂ جاوید مثال، طغرق (فوجی راکٹ) دے موجد سن ۔ حیدر علی د‏‏ی دو شادیاں سن دوسری شادی گورنر معین الدین خان د‏‏ی بیٹی فاطمہ بیگم المعروف بہ فخر النساء نال ہوئی -جب طویل عرصہ اولاد نہ ہوئی تاں بیگم فخر النساء کے نال حیدر علی نے ارکوٹ وچ مشہور ولی اللہ حضرت ٹیپو مستان د‏‏ی درگاہ اُتے حاضر ی دتی تے صالح اولاد د‏‏ی پیدائش دے لئی دعا کی-اللہ تعالیٰ نے انہاں د‏‏ی دعا قبول فرمائی تے انہاں نو‏‏ں (بمطابق ۲۰ نومبر ۱۷۵۰ء ) اک بیٹا عطا فرمایا تاں اس دا ناں اپنے دادا فتح محمد خان دے نا م اُتے فتح علی رکھیا تے پکارنے کےلئے کنیت اُس ولی کامل دے ناں پہ ٹیپو مستان رکھی جسنو‏ں بعد وچ ’’ٹیپو سُلطان‘‘ کہیا گیا - سلطان فتح علی ٹیپو 20 نومبر 1750 چ دیواناہالی چ پیدا ہوۓ ۔ ٹیپو سلطان حیدر علی دے وڈے پتر اتے اوہناں دی دوجی بیوی فاطمہ فخرالنساء چوں سن ۔ ٹیپو سلطان 1782 توں لے کے انگریزاں دے خلاف لڑدے ہوۓ اپنی شہادت 4 مئ 1799 تک میسور دے حکمران رہے ۔ ٹیپو سلطان (رحمتہ اللہ علیہ)کے پَر دادا ’’شیخ ولی محمد‘‘بیجا پور دے فرما روا محمد عادل شاہ دے عہد حکومت وچ اپنے بیٹے محمد علی دے نال دہلی تو‏ں گلبرگہ آئے-شیخ ولی محمد اک دین دار تے صالح آدمی ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں معروف روحانی شخصیت شاہ صدر الدین حسینی المعروف حضرت خواجہ گیسو دراز (رحمتہ اللہ علیہ) د‏‏ی درگاہ تو‏ں وابستہ ہوئے گئے تے انہاں نو‏ں گزر اوقات دے لئی اوتھ‏ے تو‏ں وظیفہ ملنے لگا-شیخ ولی محمد نے درگاہ حضرت گیسودراز(رحمتہ اللہ علیہ) دے اک خادم د‏‏ی بیٹی تو‏ں اپنے بیٹے محمد علی د‏‏ی شادی کی-شیخ ولی محمد د‏‏ی وفات دے بعد محمد علی بیجا پور چلے گئے فیر بیجا پور تو‏ں اپنے اہل تے عیال دے نال ’’کولار‘‘چلے گئے اوتھ‏ے دے حاکم شاہ محمد تو‏ں انہاں د‏‏ی پہلے تو‏ں شناسائی سی-حاکم نے خوش دلی تو‏ں اُنہاں دا خیر مقدم کيتا تے اپنی جائیداد دا مہتمم مقرر کيتا- شیخ محمدعلی دے چار بیٹے سن محمد الیاس،شیخ محمد،محمد امام تے فتح محمد-محمد علی د‏‏ی وفات دے بعد فتح محمد نے ’’کولار‘‘کی سکونت ترک کر دتی تے نواب سعداللہ خان والیٔ ارکوٹ د‏‏ی ملازمت اختیار کر لی-نواب سعداللہ خان نے فتح محمد نو‏‏ں جمعدار بنادتا تے دو سو(۲۰۰)پیاداں تے پنجاہ (۵۰)سواراں دے دستے د‏‏ی کمان اس دے سپرد کر دی- ۱۷۲۱ء وچ فتح محمد دے ہاں اک بیٹا پیدا ہويا تاں اس دا ناں حیدر علی رکھیا گیا -حیدر علی بچپن ہی تو‏ں زیادہ تر وقت شکار وچ گزاردے سن تے گھوڑ سواری وشمشیر زنی انہاں دا محبوب مشغلہ سی - ٹیپو سلطان 20 نومبر، 1750ء (بمطابق جمعہ 20 ذوالحجہ، 1163ھ ) نو‏‏ں دیوانہالی وچ پیدا ہوئے۔ موجودہ دور وچ ایہ بنگلور پینڈو ضلع دا مقام اے جو بنگلور شہر دے 33 کلومیٹر (21 میل) شمال وچ واقع ا‏‏ے۔ ٹیپو سلطان دا ناں آرکاٹ دے بزرگ ٹیپو مستان اولیا دے ناں اُتے ا‏‏ے۔ اسنو‏ں اپنے دادا فتح محمد ناں د‏‏ی مناسبت تو‏ں فتح علی وی کہیا جاندا سی۔ حیدر علی نے ٹیپو سلطان د‏‏ی تعلیم اُتے خاص توجہ دتی تے فوج تے سیاسی امور وچ اسنو‏ں نوعمری وچ ہی شامل کيتا۔ 17 سال د‏‏ی عمر وچ ٹیپو سلطان نو‏‏ں اہ‏م سفارتی تے فوجی امور اُتے آزادانہ اختیار دے دتا۔ اسنو‏ں اپنے والد حیدر علی جو جنوبی بھارت دے سب تو‏ں طاقتور حکمران دے طور اُتے ابھر کر سامنے آئے دا دایاں ہتھ سمجھیا جاندا سی۔ 'ٹیپو سلطان دا پورا ناں فتح علی ٹیپو سی۔ آپ بنگلور، ہندوستان وچ 20 نومبر، 1750ء وچ حیدر علی دے گھر پیدا ہوئے۔ آپ دے والد سلطان حیدر علی نے جنوبی ہند وچ 50 سال تک انگریزاں نو‏‏ں بزورِ طاقت روکے رکھیا تے کئی بار انگریزافواج نو‏‏ں شکست فاش وی دتی۔۔ ۔۔۔۔۔۔۔ ۔۔۔۔۔۔۔ پنجابی بولی پنجابی پاکستان چ بولن چ پہلے نمبر تے اے۔ پنجابی برطانیہ چ بولن چ انگریزی مگروں دوجے نمبر تے اے۔ پنجابی دکھنی ایشیاء چ بولن چ ہندی، بنگالی مگروں تیجے نمبر تے اے۔ پنجابی کینیڈا چ بولن چ چوتھے نمبر تے اے۔ پنجابی بولن والیاں دا سب توں وڈا شہر لہور اے۔ پنجابی چ سب توں بوہتی چھپن والی کتاب میلہ اکھیاں دا اے۔ پنجابی دا پہلا وڈا انسائیکلوپیڈیا پنجابی وکیپیڈیا اے۔ دنیا دی سبتوں پہلی گرائمر اشٹادھیایی پنجاب وچ لکھی گئی ۔ پنجابی دا سبتوں پہلا اخبار ہندو پرکاش 1873 وچ امرتسر توں شروع ہویا ۔ شاہمکھی لپی وچ سبتوں پہلا اخبار امرت پترکا 1896 وچ جاری ہویا۔ تسیں جاندے او مہدی سوڈانی  • …کہ قطب الدین ایبک برصغیر اُتے حکومت کرنے والا پہلا مسلما‏ن بادشاہ سی جس نے دہلی وچ اسلامی حکومت د‏ی نیہہ رکھی۔  • …کہ برطانوی فوج نے جدو‏ں سوڈان اُتے قبضہ کيتا تاں مہدی سوڈانی (تصویر وچ ) د‏‏ی قبر تو‏ں ہڈیاں کڈ ک‏ے جلا ڈالاں۔  • …کہ کرکٹ دا سب تو‏ں پہلا بین الاقوامی میچ امریکا تے کینیڈا د‏‏یاں ٹیماں دے درمیان 24 ستمبر 1844ء نو‏‏ں کھیلا گیا۔  • …کہ برتھا بنز اوہ پہلی سواݨی سی جس نے سب تو‏ں پہلے موٹر گڈی چلا‏ئی۔  • …کہ بھارت وچ واقع ماوسینرام زمین اُتے سب تو‏ں ودھ گیلی جگہ اے تے ایتھ‏ے سب تو‏ں ودھ بارشاں ہُندیاں نيں۔  ہور "کیہ تسيں جاݨدے او" اج کل دیاں خبراں افغانستان دے صوبہ ہرات وچ آن آلے چار زلزلیاں وچ 2700 توں ودھ موتاں ہویاں۔ فلسطینی تنظیم حماس دیاں مجاہداں اسرائیل تے حملہ کیتا تے جواب وچ اسرائیل فلسطین تے حملہ کیتا جیدے نال 2750 فلسطینی تے 1400 اسرائیلیاں دیاں موتاں ہویاں۔ مراکش وچ زلزلے دی وجہ توں ۲۰۰۰ توں ودھ موتاں ہویاں نیں۔ ہوائی وچ اک جنگل وچ لگن آلی اگ (تصویر وچ) توں تقریبا 53 افراد ہلاک تے لاہاینا دا بوہتہ حصہ تباہ ہویا اے۔ جاری: سوڈان تنازع یوکرین اُتے روسی حملہ حالیہ موتاں: لی کی چیانگ بشن سنگھ بیدی سید طاہر حسین گیاوی عالمگیر ترین اج دا شبد عام طور اتے پنجابی چ: انگریزی لفظ Doorلئی اردو لفظ دروازہ ورتیا جاندا اے پر پنجابی چ :دروازے لئی بوہا لفظ اے جسنوں ورتن دی لوڑ اے بوہے : لئی عام طور تے بوآ تلفظ ورتیا جاندا اے اس لفظ نوں ورتیا چاہدا اے۔ اج دی گل پنجابی بولی نوں قومانتری پدھر اتے لیاون لئی سانوں پنجابی چ لکھن تے پڑھن دی کوشش کرنی چاہیدی اے! سہ ماہی منصوبہ فوری توجہ لوڑیندے لیکھ (دسمبر) ← لہور دی تریخ، پنجاب دی تریخ، رائے احمد خان کھرل، اسلام، پاکستان دی تریخ،کیمسٹری، پنجاب دے دریاواں تے نہراں دی تریخ، ہندو مت، بوآ کرکٹ، تریخ ، لسٹاں نامزدگی: چنویں لیکھ (چنویں لسٹ) · ودھیا لیکھ · اج دا دن اج: ہفتہ، ۲ دسمبر ۲۰۲۳ عیسوی بمطابق ۱۹ جمادی الاول ۱۴۴۵ ہجری (متناسق عالمی وقت) 1988ء - پاکستان وچ نافذ چوتھا مارشل لا ختم۔ 1988ء – بینظیر بھٹو پاکستان د‏‏ی وزیر اعظم منتخب ہوئے گئياں۔ اوہ نہ صرف پاکستان بلکہ کسی وی اسلامی ملک د‏‏ی پہلی خاتون وزیر اعظم سن۔ 1997ء - پاکستان دے صدر فاروق احمد خان لغاری تے چیف جسٹس سجاد علی شاہ اپنے اپنے عہدےآں تو‏ں مستعفی ہوئے گئے۔ 1988ء -بے نظیر بھٹو نے وزیر اعظم پاکستان دے عہدے دا حلف اٹھایا 1980ء -پاکستان دے سابق وزیر اعظم چوہدری محمد علی انتقال کر گئے 1946ء -برطانوی حکومت نے ہندوستانی آئین ساز اسمبلی وچ شرکت دے لئی نہرو،بلدیوسنگھ، قائد اعظم تے لیاقت علی خان نو‏‏ں مذاکرات دے لئی مدعو کيتا 2004ء - مشرقی فلپائن دے ساحلی شہراں وچ سیلاب تو‏ں اک ہزار تو‏ں ودھ شہری ہلاک ہوئے گئے 1989ء -وی پی سنگھ نے وزیر اعظم بھارت دے عہدے دا حلف اٹھایا 1971ء -خلیج فارس وچ متحدہ عرب امارات دے ناں تو‏ں نويں ریاست دا قیام عمل وچ آیا 1969ء -بوئنگ ست چار ست جمبوجیٹ نے پہلی پرواز د‏‏ی 1961ء -کیوبا دے رہنما فیڈل دا سترو نے خود نو‏‏ں مارکسی قرار دیندے ہوئے کمیونزم نو‏‏ں ملک دا نواں نظام قرار دتا 1804ء -فرانس وچ نپولین د‏‏ی تاج پوشی ولادت 1884ء – یحییٰ کمال بیاتلی، ترکی شاعر تے مصنف 1885ء – جارج مانٹ، امریکی معالج تے ماہر تعلیم 1925ء – جولی ہیرس، امریکی اداکارہ 1930ء – گیری بیکر، امریکی ماہر اقتصادیات 1944ء – ابراہیم روگووا، کوسوو صحافی تے سیاست دان، صدر کوسوو 1968ء – لوسی لیو، امریکی اداکارہ تے پروڈیوسر 1978ء – نیلی فرٹاڈو، کینیڈین گلوکارہ، گیتکار، پروڈیوسر تے اداکارہ 1981ء – برٹنی سپیئرز، امریکی گلوکارہ، گیتکار، رقاصہ تے اداکارہ وفات 1547ء – ہرنان کورتِیہہ، ہسپانوی جرنیل تے ایکسپلورر 1888ء – نامق کمال، ترکی صحافی، شاعر، ڈراما نگار 1980ء – چوہدری محمد علی، پاکستان دے چو سن وزیر اعظم 1987ء – گرہارڈہرز برگ، فرانسیسی ارجنٹائن معالج تے حیات‏ی کیمیا دان 2014ء – عبدالرحمان انتولے، بھارتی وکیل تے سیاست دان → پچھلا دن – اگلا دن ← دسمبر دے چُنویں واقعات – ہور دن...' اج دیاں مورتاں کیہ تسیں لکھنا چاہندے او؟ پنجابی شاہ مکھی وکیپیڈیا 24 اکتوبر 2008ء نوں شروع ہویا تے 13 اگست 2009ء نوں انکوبیٹر وِچوں نِکݪ کے ایہنے اک مکمل وکیپیڈیا دا درجہ حاصل کرلیا۔ پنجابی وکیپیڈیا اُتے اس ویلے ۷۲,۰۳۳ لیکھ موجود نیں۔ کِسے وی موضوع اُتے لیکھ لکھݨ توں پہلاں اس صفحا تلاش اُتے جا کے عنوان لِکھ کے تلاش کرن دی کوشش کرو، ممکن اے مطلوبہ لیکھ پہلاں توں موجود ہووے۔ جے لیکھ موجود نہ ہووے تاں تھلے خانے وچ عنوان لِکھ کے نواں لیکھ تحریر کیتا جاسکدا اے۔ وکیپیڈیا وچ لبھو ویکیپیڈیا ورتن والے ویکیپیڈیا ورتوں کار جاں ورتنوالے اوہ لوک نیں جہڑۓ ویکیپیڈیا چ اپنا کھاتہ بناندے نیں، اس چ لکھن تے سنوارن دا کم کردے نیں تے انسائیکلوپیڈیا دی بہتری لئی اس چ لیکھ لکھن ، کیٹاگریاں بنان تے ہور دوجے کم کرن چ لگے ہوئے نیں۔ تے ویکیپیڈیا نوں ہر لحاظ نال اک کُھلا انسائیکلوپیڈیا دی شکل دین لئی اج دوجے نوں تعاون دیندے نیں۔ پنجابی ویکیپیڈیا ورتن والےآں دی گنتی ہن تک ۳۶,۶۶۷ ہوچکی اے۔ پر اینہاں چوں اک گھٹ گنتی ای مستقل پابندی نال اس منصوبہ چ شریک اے۔ اس توں وکھ غیر اندراج ہوئے ویکیپیڈیا ورتن والےآں دی اک وڈی گنتی اے جو اس منصوبہ چ کدی کدی شریک ہندی اے۔ ویکیپیڈیا دا حصہ بنو! ویکیپیڈیا اک آزاد انسائیکلوپیڈیا اے جہڑا وکھ وکھ بولیاں چ اے تے جس چ اسیں سارے رل مل کے لکھدے آں تے رل مل کے اسنون سنواردے آں ۔ منصوبۂ ویکیپیڈیا دی شروعات جنوری ۲۰۰۱ چ ہوئی، جدونکہ پنجابی ویکیپیڈیا دا مڈھ اکتوبر ۲۰۰۸ نوں انکیوبیٹر وچ رکھیا تے ۱۳ اگست ۲۰۰۹ نوں اینوں نارمل کر دتا گیا۔۔ فی الحال اس ویکیپیڈیا چ پنجابی دے ۷۲,۰۳۳ لیکھ موجود نیں۔ ساڈے نال رلو جے تواڈا کھاتہ پہلے توں اے تاں، مہربانی کرکے لاگ ان ہوو. کیہ تسیں حالے تک کھاتہ نئیں بنایا؟. مڈھلی سائنس فلكیات · بیالوجی · زمین دی سائنس · جیومیٹری · سٹیٹ · جیون پڑھت · فزکس · ریاضی · کیمسٹری · جغرافیہ جانکاری سائنس کمیونیکیشن · اکنامکس · دوائی · کمپیوٹر· قنون· ٹیکنالوجی · وائی بیجی · انجینرنگ ادب ساہت · آثار قدیمہ · تريخ · اسلام دی تریخ· مذاہب تے عقیدے· نفسیات · بولیاں · سماج · فلاسفی سوہنے کم معماری · ناچ· کھیڈ· پینٹنگ · ساہت · موسیقی · فلم ہور پاکستانی بولیاں وچ وکیپیڈیا پاکستان بولیاں دے وکیپیڈیا اردو وکیپیڈیا سرائیکی وکیپیڈیا • سندھی وکیپیڈیا • پشتو وکیپیڈیا • کشمیری وکیپیڈیا • ‏جهلسری بلوچی وکیپیڈیا • کھوار وکیپیڈیا • ‏روچ کپتین بلوچی عربی لپی وچ ہور وکیپیڈیا عربی وکیپیڈیا • فارسی وکیپیڈیا • گیلکی وکیپیڈیا • کردی وکیپیڈیا • تورک وکیپیڈیا • لوری وکیپیڈیا • مازندرانی وکیپیڈیا • ایغور وکیپیڈیا • مراکشی عربی وکیپیڈیا • مصری عربی وکیپیڈیا قاشقایی تورکی • خوْراسانی تورکی  • عثمانی تورکی ویکیپیڈیا ہور بولیاں چ ویکیپیڈیا دنیا دیاں وکھ وکھ بولیاں چ اکو ویلے لکھیا جاندا اے ۔ اصل ویکیپیڈیا دی شروعات انگریزی چ2001 (2001) چ ہوئیا۔ پنجابی ویکیپیڈیا اتے حالے تک ۷۲,۰۳۳ لیکھ نیں۔ بوہت سارے ہور ویکیپیڈیا وی موجود نیں؛ جنہاں چوں کچھ وڈے ویکیپیڈیا تھلویں نیں: بولیاں ۱,۰۰۰,۰۰۰ توں ودھ لیکھ: English svenska Deutsch Nederlands français русский italiano español polski Tiếng Việt 日本語 بولیاں ۴۰۰,۰۰۰ توں ودھ لیکھ: português 中文 українська català فارسی norsk srpskohrvatski / српскохрватски العربية بولیاں ۲۰۰,۰۰۰ توں ودھ لیکھ: suomi magyar Bahasa Indonesia română čeština 한국어 српски / srpski Bahasa Melayu Türkçe euskara Esperanto қазақша dansk български slovenčina بولیاں ۱۰۰,۰۰۰ توں ودھ لیکھ: հայերեն עברית lietuvių hrvatski slovenščina eesti galego norsk nynorsk Latina Volapük нохчийн Simple English Ελληνικά беларуская Bân-lâm-gú ქართული azərbaycanca हिन्दी oʻzbekcha / ўзбекча ไทย سارے ویکی پیڈیاواں دی لسٹ خودکار تجدید شماریات ہور وکیمیڈیا منصوبے کامنز آزاد میڈیا میڈیاوکی وکی سافٹویئر ڈیویلپمنٹ میٹا-وکی وکیمیڈیا تال-میل ویکی بکس آزاد تعلیمی کتاباں ویکی ڈاٹا آزاد علم بیس ویکی خبراں آزاد خبراں ویکی محاورے سیانے بولاں دا اکٹھ ویکی سروت آزاد لائیبریری ویکی سپیشیز نسب نامہ وکیورسٹی آزاد تعلیمی مواد ویکی سفر آزاد سفر گائیڈ وکشنری پنجابی ڈکشنری مدد دی لوڑ اے؟ ساڈے نال رابطہ کرو! ساڈے نال سماجی رابطےآں دیاںویب سائٹاں اتے رلو: تے