عبداللہ بن وہب راسبی
| کوائف | |
|---|---|
| نام: | عبداللہ بن وہب راسبی |
| لقب: | ذو الثفنات |
| نسب: | ازدی قبیلہ |
| وجہ شہرت: | خوارج دا سربراہ |
| محل زندگی: | کوفہ |
| اصحاب: | امام علی دا صحابی |
عبداللہ بن وہب راسبی (قتل: 38ھ) خوارج دے سرکردہ افراد وچوں اک سی جو بکثرت سجدیاں دی وجہ توں ذوالثَّفِنات دے لقب توں مشہور سی ۔ خوارج نے 37ھ وچ امام علیؑ توں الگ ہونے دے بعد اسنوں اپنا سربراہ انتخاب کیتا تے جنگ نہروان وچ مارا گیا۔
ہم دو مرداں دے فیصلے اُتے راضی ہوئے سن لیکن انہاں دوناں نے قرآن دی مخالفت کيتی تے اللہ دی ہدایت دے بجائے خواہشات نفس دی پیروی کیتی تے اللہ جلہ جلالہ دی کتاب تے رسول دی سنت اُتے عمل نئيں کیتا۔ اللہ، اس دے رسول تے مومنین انہاں توں بیزار نيں۔ جدوں میرا خط توانوں ملے تو میری طرف آنا تاکہ ساڈے مشترک دشمن دے دی طرف جان تے اسيں اسی وعدے اُتے پابند نيں جس اُتے سن ۔
نسب، تولد تے لقب
[سودھو]عبداللہ بن وہب راسبی دا نسب ازدی قبیلہ دی شاخ بنی راسب بن میدعان بن مالک بن نصر تک پہنچدا اے۔[۱] اوہ پیغمبر اکرمصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے دور وچ پیدا ہويا۔ ابن حجر نے اسنوں «لہ ادراک» (یعنی پیغمبر دے دور نوں درک کیتا) دی عبارت توں یاد کیتا اے۔[۲]
زیادہ سجدیاں دی وجہ توں ذوالثَّفِنات دا لقب ملیا سی ۔[۳] زِرِکلی نے اسنوں اباضیہ دے پیشوآں وچوں شمار کردے ہوئے اوہدی شجاعت تے فصاحت دی تعریف کیتی اے۔[۴]
خلفا دا دور
[سودھو]عبداللہ بن وہب عراق فتح کرنے وچ سعد بن ابی وقاص دے نال سی[۵]تے حضرت علیؑ دیاں جنگاں وچ آپؑ دا ہمرکاب رہیا تے حکمیت دے واقعے دے بعد حضرت علیؑ توں الگ ہويا۔[۶]
خوارج دی جنگ
[سودھو]خوارج نے 10 شوال سنہ 37ھ[۷] نوں واقعہ حکمیت دے بعد عبداللہ بن وہب راسبی نوں اپنا سربراہ منتخب کیتا۔[۸]اس نے بصرہ دے خوارج دے نام خط لکھیا تے انہاں توں نہروان آنے دا مطالبہ کیتا۔[۹] امام علیؑ نے اک خط دے ذریعے اوہ تے اس دے ساتھیاں نوں معاویہ دے خلاف جنگ وچ آپؑ نال ملحق ہونے دا مطالبہ کیتا لیکن انہاں نے خط دے جواب وچ امامؑ توں کفر دا اعتراف کرنے تے اس توں توبہ کرنے دا مطالبہ کیتا۔[۱۰]امامؑ دی کوششاں توں بعض خوارج آپ نال ملحق ہوگئے تے لڑنے توں گریز کیتا لیکن اک گروہ عبداللہ بن وہب دی سربراہی وچ جنگ اُتے مصر رہیا۔
عبداللہ بن وہب جنگ نہروان وچ زیاد بن خصفہ تمیمی تے ہانی بن خطاب ہمدانی دے ہتھوں ماریا گیا۔[۱۱] کہیا گیا اے کہ اس دے قتل وچ شبث بن ربعی دا وی ہتھ سی ۔[۱۲]
متعلقہ مضامین
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ ابن حجر، الاصابہ، ج5، ص78۔
- ↑ ابن حجر، الاصابہ، ج۵، ص۷۸.
- ↑ ابن حجر، الاصابہ، ج۵، ص۷۸.
- ↑ زرکلی، الاعلام، ج۴، ص۱۴۳.
- ↑ طبری، تاریخ، ج۴، ص۳۷.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ص۳۶۰؛ ابن حجر، الاصابہ، ج۵، ص۷۸.
- ↑ طبری، تاریخ، ج۵، ص۷۵.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ص۳۶۰؛ ابن حجر، الاصابہ، ج۵، ص۷۸.
- ↑ طبری، تاریخ، ج۵، ص۷۵.
- ↑ طبری، تاریخ، ج۵، ص۷۹.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ص۳۷۲.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ص۳۶۲.
مآخذ
[سودھو]- ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الإصابۃ فی تمییز الصحابۃ، تحقیق: عادل احمد عبد الموجود و علی محمد معوض، بیروت، دار الکتاباں العلمیۃ، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵ءو
- بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الأشراف، تحقیق: محمدباقر محمودی، بیروت، مؤسسۃ الأعلمی للمطبوعات، ۱۹۷۴م/۱۳۹۴ھ۔
- زرکلی، خیرالدین، الأعلام قاموس تراجم لأشہر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، بیروت، دار العلم للملایین، ۱۹۸۹ء۔
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمدأبوالفضل ابراہیم، بیروت، دار التراث، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷ء۔