حکومت تبدیلی وچ روسی شمولیت
حکومت دی تبدیلی وچ روس دا ملوث ہونا غیر واضح تے خفیہ دونے اقدامات دی زد وچ آچکيا اے جس دا مقصد غیر ملکی حکومتاں نوں تبدیل کرنا ، یا اس دا تحفظ کرنا اے۔
دوسری جنگ عظیم دے دوران ، سوویت یونین نے مشرقی ایشیاء تے بیشتر یورپ سمیت متعدد نازی جرمنی یا سامراجی جاپانی کٹھ پتلی حکومتاں دا تختہ الٹنے وچ مدد کيتی۔ جرمنی اُتے ایڈولف ہٹلر دی حکمرانی دے خاتمے وچ سوویت افواج دا وی اہم کردار سی۔
دوسری جنگ عظیم دے بعد ، سوویت حکومت نے سرد جنگ دے تناظر وچ عالمی قیادت تے اثر و رسوخ دے لئی امریکا توں جدوجہد کيتی۔ اس نے اپنے عمل دے جغرافیائی دائرہ کار نوں اس دے روايتی عمل توں زیادہ ودھیا دتا۔ اس دے علاوہ ، سوویت یونین تے روس نے متعدد ملکاں دے قومی انتخابات وچ مداخلت دی اے۔ اک تحقیق وچ اشارہ کيتا گیا کہ سوویت یونین تے روس 1946 توں لے کے 2000 تک غیر ملکی انتخابات وچ 36 مداخلتاں وچ ملوث رہے۔ [۱][۲][۳]
سوویت یونین نے 1945 وچ اقوام متحدہ دے چارٹر دی توثیق دی ، جو بین الاقوامی قانون دی اک اولین دستاویز اے ، [۴] جس نے سوویت حکومت نوں قانونی طور اُتے چارٹر دی دفعات اُتے پابند کيتا ، جس وچ آرٹیکل 2 (4) شامل اے ، جس وچ بین الاقوامی تعلقات وچ خطرے یا طاقت دے استعمال اُتے پابندی اے ، سوائے اس کے۔ بہت محدود حالات وچ ۔[۵] لہذا ، غیر ملکی طاقت دے ذریعہ حکومت کیتی تبدیلی نوں جواز فراہم کرنے دے لئی پیش آنے والے کسی وی قانونی دعوے اُتے خاصا بہت زیادہ بجھ پڑدا اے۔ [۶]
سن 1991 وچ سوویت یونین دی تحلیل دے بعد ، روس نے متعدد ملکاں دی حکمرانی دے تعین دے لئی آپریشنز دی قیادت یا حمایت دی اے ، چاہے اوہ 2010 تے 2020 دی شام وچ خانہ جنگیاں وچ ملوث ہونا ہوئے یا 2004 تے 2014 وچ یوکرین وچ انتخابی مداخلت ہوئے ۔
1914–1941: پہلی جنگ عظیم ، انقلاب ، خانہ جنگی ، تے بین جنگ دور
[سودھو]1910 دی دہائی
[سودھو]1918: فن لینڈ
[سودھو]فن لینڈ اک صدی توں روسی سلطنت دا اک خودمختار حصہ رہیا اے۔ اوہ آہستہ آہستہ انہاں دے تحت اپنی خودمختاری کھو رہے سن ، اُتے اس دا خاتمہ 1917 وچ فروری انقلاب دے نال ہويا۔ اس توں فن لینڈ نے سوال اٹھایا کہ ہن اس دا کردار کيتا ہونا چاہیدا تے جے فن لینڈ آزاد ہونا چاہیدا۔ فن لینڈ وچ قدامت پسنداں تے سوشلسٹاں نے سیاسی طور اُتے لڑائی شروع کردتی۔ [۷] سوشل ڈیموکریٹس نے "لا آف پاور آف پاور" دے نال کچھ طاقت حاصل کيتی جدوں کہ کھبے بازوواں نے بغاوت شروع کرنے دی کوشش کيتی جو ناکام رہی۔ [۸] اکتوبر 1917 دے فینیش الیکشن ہارنے دے بعد اعتدال پسند سیاست دے خلاف مزدور تحریک نوں کھبے بازو دی بنیاد اُتے کھڑا کيتا گیا۔ [۹] اکتوبر دے انقلاب دے بعد بالشویکاں نے روس دے بیشتر حصے اُتے قبضہ کرلیا تے 7 دسمبر 1917 نوں دستخط کرکے اسلحہ سازی کيتی۔ [۱۰] جداں کہ ایہ ہورہیا سی فن لینڈ دی پارلیمنٹ آزادی دے لئی احتجاج کررہی سی۔ 4 دسمبر 1917 نوں سینیٹ نے فن لینڈ دی آزادی دا اعلامیہ پیش کيتا تے جلد ہی 6 دسمبر 1917 نوں پارلیمنٹ نے اسنوں منظور کرلیا۔ ملک وچ سوشیل ڈیموکریٹس تے سوشلسٹاں نے مخالفت کيتی کیونجے اوہ اپنا اعلامیہ پیش کرنا چاہندے سن ۔ آخر وچ اوہ لینن دے نال اس دے نال جانے دی اجازت طلب کرنے گئے۔[۱۱] لینن نے سوچیا سی کہ آزاد اقوام دی اپنی پرولتاری انقلابات ہاں گی تے بعد وچ روس دے نال اتحاد کرن گے۔ بالشویکاں دی توجہ روس دی خانہ جنگی وچ وائٹ آرمی نوں شکست دینے اُتے مرکوز تھی ، اُتے اوہ انہاں سابقہ علاقےآں اُتے کنٹرول حاصل کرنے وچ دلچسپی رکھدے سن چاہے انہاں نوں مکمل طور اُتے منسلک کيتا جائے ، یا انہاں ملکاں وچ دوسرے کھبے بازوواں نوں لینے دے لئی مالی اعانت فراہم کيتی جائے تے شاید بعد وچ اوہ روس دے نال اتحاد کرن۔ [۱۲] فن لینڈ دی قلیل خانہ جنگی اس دے بعد دی مثال بن جائے گی۔
فن لینڈ دے اعلان دے بعد کھبے تے سجے دے وچکار آزادی دے تناؤ وچ اضافہ ہی ہويا۔ جنوری 1918 وچ دونے گروہاں نے دفاعی تحریکاں بنانا تے اک دوسرے دا مقابلہ کرنا شروع کيتا۔ [۱۳] 12 جنوری ، 1918 نوں فینیش دی پارلیمنٹ نے اک قانون پاس کيتا جس وچ سینیٹ نوں سابق فینیش روسی جنرل کارل گوسٹاف ایمل مینر ہیم دی زیر قیادت فوج دے نال امن قائم کرنے دی اجازت دتی گئی سی۔ [۱۴] 27 جنوری 1918 نوں کھبے بازو دی جماعتاں نے اپنی افواج نوں متحرک کرنے تک تناؤ بڑھدا گیا تے ایويں خانہ جنگی دا آغاز ہويا۔ [۱۵] اس وچ جلد ہی کھبے فوج دی نمائندگی کرنے والی ، تے سجے دی نمائندگی کرنے والی وائٹ آرمی دی تشکیل ہوئی ۔ وائٹ آرمی نوں جرمن سلطنت دی حمایت حاصل اے ، جو فینیش کٹھ پتلی بادشاہت قائم کرنا چاہندے سن ۔ [۱۶] ریڈ آرمی نے فینیش سوشلسٹ ورکرز ریپبلک تشکیل دتا تے بالشویکاں نے انہاں دی حمایت کيتی۔ جدوں اوہ کھبے بازو سن تاں ریڈ آرمی نظریاتی طور اُتے ڈیموکریٹک سوشلسٹ سن بلشویک نئيں ، حالانکہ ایتھے کچھ فینیش بولشیوک سن جو الحاق چاہندے سن ۔ [۱۷] اس دے نال نال فننش دی ریڈ آرمی روس توں دوبارہ اتحاد دے خلاف سی جدوں اوہ جیت گیا سی تے اس وجہ توں انہاں دونے دے وچکار تنازعہ پیدا ہويا سی۔ ہور جرمنی تے بالشویک مشرقی محاذ دے خلاف جنگ دے خاتمے دے لئی فی الحال بریسٹ-لیوٹوسک وچ گل گل کر رہے سن ۔ بالشویکاں نوں جنگ وچ کم شامل ہونے دے ل The جرمنی نے اس مذاکرات دا فائدہ اٹھایا۔ پہلی جنگ عظیم توں نکلنے دے لئی جدوں اقتدار وچ آئے تاں بالشویکاں نے وعدہ کيتا سی۔ بالآخر اوہ اس وچ کامیاب ہوگئے تے 3 مارچ 1918 کو بریسٹ-لیوٹوسک دے معاہدے پر جرمن سلطنت دے وچکار دستخط ہوئے جتھے بولشییکاں نے پہلی جنگ عظیم توں باہر نکلیا سی جدوں کہ انہاں نے فن لینڈ سمیت سابق روسی سلطنت دا بیشتر مشرقی علاقہ حوالے کيتا سی۔ [۱۸] جدوں کہ کچھ مدد گوراں نے 15 مئی 1918 نوں خانہ جنگی دا خاتمہ کيتا۔ اس دے باوجود جرمن پہلی جنگ عظیم توں ہارنے دے بعد فن لینڈ اُتے حکمرانی ختم کردین گے۔
1920 دی دہائی
[سودھو]1921–1924: منگولیا
[سودھو]منگولیاماں 1911 دے انقلاب نے بوگد خان دے زیر اقتدار چین وچ چنگ راج توں آزادی دا اعلان کردے دیکھیا ۔ 1912 وچ ، چنگ راج جمہوریہ چین وچ زوال پزیر ہوگیا۔ 1915 وچ ، روس تے چین نے کيتاتھا معاہدے اُتے دستخط کیتے ، تے اسنوں خود مختار بنا دتا۔ اُتے ، جدوں روسی خانہ جنگی دا آغاز ہويا تاں ، منگولیا دے اشرافیہ دے نال مل کے کم کرنے والے چین نے 1919 وچ منگولیا توں پِچھے ہٹ لیا۔ ايسے دوران روسی خانہ جنگی دا آغاز ہويا تے وائٹ آرمی ، 1921 ء وچ ، سرخ فوج توں ہارنا شروع ہوگئی۔ اک کمانڈر ، رومن انگرن وان اسٹرن برگ نے ، ایہ دیکھیا تے اوہ اپنی فوج دے نال مل کے وائٹ آرمی نوں ترک کرنے دا فیصلہ کيتا۔ انہاں نے سن 1920 وچ اپنی فوج نوں منگولیا پہنچایا ، تے فروری 1921 تک اس نے پوری طرح توں فتح کرلیا ، تے بوغ خان نوں دوبارہ اقتدار وچ لیایا۔ [۱۹][۲۰]
بالشویک اسٹرن برگ دے بارے وچ پریشان سن تے ، منگولیا پیپلز پارٹی دی درخواست اُتے ، اگست 1921 وچ منگولیا اُتے حملہ کر کے 1921 دے منگول انقلاب وچ مدد کيتی۔روس بوہت سارے سمتاں توں چلا گیا تے ملک وچ بوہت سارے تھاںواں اُتے قبضہ کر ليا۔ اسٹرن برگ نے جنگ لڑی تے یو ایس ایس آر وچ مارچ کيتا لیکن اوہ 15 ستمبر 1921 نوں سوویتاں دے ہتھوں پھڑیا گیا تے اسنوں مار ڈالیا گیا۔ روس نے بگڈ خان نوں اک آئینی بادشاہ دی حیثیت سے اقتدار وچ رکھیا ، تے ایہ امید کردے ہوئے کہ اوہ اس ملک اُتے قبضہ کردے رہیاں ، چین دے نال اچھے تعلقات برقرار رکھن گے۔ اُتے ، جدوں بوگڈ خان دی وفات 1924 وچ ہوئی ، منگول دی انقلابی حکومت نے اعلان کيتا کہ کوئی اوتار قبول نئيں کيتا جائے گا تے عوامی جمہوریہ منگولیا دا قیام عمل وچ لیایا جائے گا جو 1992 تک اقتدار وچ موجود رہے گا۔ [۲۱]
1924: رومانیہ
[سودھو]پہلی جنگ عظیم دے بعد ، رومانیہ تے سوویت یونین دے وچکار تعلقات کافی کشیدہ سن ۔ جنگ دے دوران ، رومانیہ نے بیسارابیہ نوں الحاق کرلیا تے اعلان کردہ بیسربین سوویت سوشلسٹ جمہوریہ نوں کچل دتا۔ رومانیہ دے کمیونسٹاں دے نال مل کے ، سوویت یونین نے ملک اُتے قبضہ کرنے دا ارادہ کيتا۔ جدوں کہ یو ایس ایس آر توں کہیا گیا سی کہ اوہ بغاوت دے آغاز وچ براہ راست ملوث نہ ہاں انہاں نے سرحد پار انہاں نوں اسلحہ فراہم کیہ۔ [۲۲][۲۳] اک بار جدوں بغاوت جاری اے تاں انھاں نے اس وچ شامل ہونے دا منصوبہ بنایا۔ [۲۴] اس منصوبے وچ ایہ ہوئے گا کہ اوہ تمام جہتاں توں ملکاں اُتے حملہ کرے ، یلغار نوں پنج زون وچ تقسیم کيتا جائے گا: شمالی زون ، بیسارابیہ ، جنوب مشرقی زون ، بنات تے مشرقی ہنگری۔ [۲۵]
یہ بغاوت 11 ستمبر نوں اس وقت شروع ہوئے گی جدوں کشتیاں اُتے سوار افراد نے نیکولائفا اُتے حملہ کيتا۔ [۲۶] اس بغاوت وچ تیزی اس وقت آئی جدوں ، 15 ستمبر نوں باغیاں نے تارتربونری وچ واقع سٹی ہال اُتے قبضہ کرلیا تے مالدیوی سوویت جمہوریہ نوں یوکرائنی ایس ایس آر دا حصہ قرار دینے دا اعلان کيتا۔ [۲۷] رومانیہ دی حکومت نے فوج بھیج کر جواب دتا۔ 18 ستمبر نوں ، فوجاں نے ٹارٹربونری نوں واپس لے لیا ، تے بہت سارے باغیاں نوں گرفتار کرلیا۔ کچھ قائدین چھپ چھپ کر فرار ہونے وچ کامیاب ہوگئے۔ [۲۸] اس بغاوت نوں کچل دتا جائے گا تے بوہت سارے رہنماواں نوں عدالت وچ لے جا کے مقدمہ چلایا گیا۔ [۲۴]
1929: تاننو تووا
[سودھو]چنگ راج دے خاتمے دے بعد ، ایہ صوبہ تانو اروانکھادی آزاد ہويا ، تے فیر اسنوں روسی سلطنت دا محافظ بنایا گیا۔ روسی خانہ جنگی دے دوران ، ریڈ آرمی نے تووان عوامی جمہوریہ تشکیل دتا ۔ ایہ منگولیا تے یو ایس ایس آر دے وچکار واقع سی تے دونے ملکاں دے ذریعہ ہی اسنوں پہچانا گیا سی۔ [۲۹] انہاں دے وزیر اعظم ڈنڈوک کولر سن ، اک سابقہ لامہ جس وچ ملک وچ موجود لاماں توں بوہت سارے تعلقات نيں۔ [۳۰] اس نے اپنے ملک نوں اک مذہبی تے قوم پرستی دے راستے اُتے گامزن کرنے دی کوشش کيتی ، منگولیا دے نال نیڑےی تعلقات بونے دی کوشش کيتی ، تے بدھ مت نوں ریاستی مذہب بنا دتا۔ [۳۱] اوہ سوویت یونین دی اجتماعی پالیسیاں دے خلاف وی سی۔ ایہ سوویت یونین دے رہنما جوزف اسٹالن نوں تشویشناک تے پریشان کن سی۔ [۳۲]
سوویت یونین بغاوت دی بنیاد رکھے گی۔ انہاں نے "انقلابی یونین آف یوتھ" دی تحریک دی حوصلہ افزائی دی ، تے انہاں وچوں بیشتر نوں مشرق دی ٹیلرز دی کمیونسٹ یونیورسٹی وچ تعلیم دی۔ جنوری 1929 وچ ، اسکول وچ تعلیم یافتہ پنج نوجوان سوویت دی حمایت دے نال بغاوت دا آغاز کرن گے تے کولر نوں معزول کردین گے ، تے بعد وچ اسنوں پھانسی دے دین گے۔ سالک توکا ملک دا نواں سربراہ بن جائے گا۔ نويں حکومت دے تحت ، اجتماعی پالیسیاں نافذ کيتیاں گئیاں۔ ملک وچ اشرافیہ ، بدھسٹاں ، دانشوراں تے ہور سیاسی ناگواراں دے خلاف صفائی دا آغاز کيتا گیا سی ، جس وچ بوہت سارے خانقاہاں دی تباہی وی ہوئے گی۔ [۳۳][۳۴][۳۵][۳۶]
1929: افغانستان
[سودھو]تیسری اینگلو-افغان جنگ دے بعد ، افغانستان نوں برطانوی سلطنت توں مکمل آزادی حاصل تھی ، تے اوہ اپنے خارجہ تعلقات بناسکدے سن ۔[۳۷] افغانستان دے بادشاہ ، امان اللہ خان نے ، غیر جانبداری دے معاہدے اُتے دستخط کرنے جداں متعدد ہور ملکاں دے وچکار ، یو ایس ایس آر دے نال تعلقات استوار کیتے۔ [۳۸] اک ہور معاہدے اُتے دستخط وی ہوئے جس نے افغانستان نوں اس شرط اُتے علاقہ دتا کہ اوہ سوویت یونین اُتے باسماچی چھاپےآں نوں روکيتیاں ۔ [۳۹] جدوں اس دا دور جاری رہیا تاں ، امان اللہ خان کم مقبول ہوئے ، تے نومبر 1928 وچ ملک دے مشرق وچ باغی اٹھیا کھڑے ہوئے۔ سقاو پسنداں نے اقتدار وچ آنے دے بعد سوویت یونین دے سقاوی باغیاں نوں ملک دے اندر کم کرنے دی اجازت دی۔ [۴۰] سوویت یونین نے امان اللہ خان دی مدد دے لئی اک ہزار فوجی افغانستان بھیجے۔ [۴۱] جدوں امان اللہ ملک توں فرار ہوگیا تاں ، ریڈ آرمی افغانستان توں وکھ ہوگئی۔ سوویت فوج دے انخلا دے باوجود ، 1929 وچ ، بعد وچ ، سقاویاں نوں شکست ہوئے گی۔ [۴۲]
1930 دی دہائی
[سودھو]1934: سنکیانگ
[سودھو]1934 وچ ، جمہوریہ چین دی کوومنٹیانگ حکومت کیتی حمایت وچ ما زونگینگ دیاں فوجاں کمول بغاوت وچ ارامیکی (1933–34) دی لڑائی دے دوران سوویت مؤکل شینگ شیکائی نوں شکست دینے دے راستے اُتے سن۔ ھوئی ( چینی مسلمان ) دی حیثیت توں ، اس توں پہلے انھاں نے سن 1929 وچ نانجنگ وچ واقع ویمپوا ملٹری اکیڈمی وچ شرکت کيتی سی ، جدوں اسنوں چیانگ کائی شیک نے چلایا سی ، جو چین دے کومنتینگ دے سربراہ تے رہنما وی سن ۔ اس دے بعد اسنوں اکیڈمی توں فارغ التحصیل ہونے دے بعد گانسو واپس بھیج دتا گیا تے کمول بغاوت وچ لڑی جتھے چین دی کوومنتانگ حکومت کیتی سراسر حمایت توں ، اس نے پہلے سوویت نواز دی صوبائی حکومت دا تختہ الٹنے دی کوشش کيتی۔ گورنر جنہاں شورین ، تے فیر شینگ شکائی۔ ما نے کمول خانت دے وفادارےآں دی حمایت وچ سنکیانگ اُتے حملہ کيتا تے 36 ويں ڈویژن دی حیثیت توں کوومنتاانگ توں سرکاری منظوری تے عہدہ حاصل کيتا۔
سن 1933 دے آخر وچ ، ہان چینی صوبائی کمانڈر جنرل ژانگ پیئن تے اس دی فوج صوبائی حکومت کیتی طرف توں زونگونگ دی طرف چلی گئی تے جنہاں شورن دی صوبائی حکومت دے خلاف جنگ وچ اس وچ شامل ہوگئی۔
سن 1934 وچ ، تقریبا 7,000 سوویت جی پی یو فوجیاں دی دو بریگیڈ ، جنہاں نوں ٹینکاں ، ہوائی جہازاں تے توپ خاناں دی مدد حاصل سی ، سنکیانگ اُتے کنٹرول حاصل کرنے وچ شینگ شوئی دی مدد دے لئی سرحد عبور کرلئی- بریگیڈاں دا ناں "الٹائیسکیئ" تے "ترباخاتیسکی" رکھیا گیا سی۔ شینگ دی منچوریائی فوج نوں ہان چینی فوج دے اتحاد ، جنرل ژانگ پیئیان دی سربراہی وچ ، تے ژونگینگ دی سربراہی وچ 36 ويں ڈویژن نے ، جنہاں نے جمہوریہ چین دی حکومت کوومنٹیانگ دے تحت لڑی سی ، نوں شدید شکست دتی۔ مشترکہ سوویت-سفید روسی فورس نوں "دی الٹائی رضاکار" کہیا گیا۔ سوویت فوجیاں نے نشانات دی کمی دی وردی وچ خود نوں بھیس وچ ڈھالیا ، تے اوہ سفید فام روسیاں وچ منتشر ہوگئے۔
اس دی ابتدائی کامیابیاں دے باوجود ، زانگ دی افواج کلجا تے چگوچوک اُتے چھا گئی ، تے اس نے گرفتاری توں بچنے دے لئی مزارٹ پاس وچ لڑائی دے بعد خود کشی کرلئی ۔
اگرچہ سوویت افرادی قوت تے ٹکنالوجی دونے لحاظ توں 36 ويں ڈویژن توں برتر سن ، لیکن انھاں ہفتےآں دے لئی بند رکھیا گیا تے شدید جانی نقصان ہويا۔ 36 واں ڈویژن سوویت فوجاں نوں شینگ دی فراہمی نوں فوجی سازوسامان توں روکنے وچ کامیاب رہیا۔ ما شاھ منگ دی سربراہی وچ چینی مسلم فوجیاں نے تقریبا 30 دن تک مشین گناں ، ٹینکاں تے طیارےآں توں لیس ریڈ آرمی دے اعلیٰ دستےآں نوں روک لیا۔ [9]
جب رپورٹاں کہ چینی افواج نوں شکست دتی تے سوویت یونین وچ چینی قیدیاں نوں پہنچ مار ڈالیا سی ارمکی ، اوہ مبینہ اِنّا خوش کہ اوہ اپنے خلیات وچ دے ارد گرد کود گیا کہ سن . [10]
36 ويں ڈویژن دے ڈپٹی ڈویژنل کمانڈر ما ہوشن حملے دے دوران روسی افواج اُتے فتوحات دے لئی مشہور ہوئے۔ [11]
چیانگ کِائی شیک ہوانگ شاہونگ تے اپنی مہم جوئی نوں بھیجنے دے لئی تیار سی جو اوہ شینگ دے خلاف ژونگینگ دی مدد دے لئی اکٹھا ہويا سی ، لیکن جدوں چیانگ نے سوویت حملے دے بارے وچ سنیا تاں ، اس نے بین الاقوامی واقعے توں بچنے دے لئی پسپائی اختیار کرنے دا فیصلہ کيتا جے اس دی فوج نے براہ راست سوویت فوجاں نوں ملوث کرلیا۔ [12]
1936–1939: سپین
[سودھو]جمہوریہ دا نو تشکیل شدہ سجے تے کھبے بازو دی سیاست دے وچکار سیاسی تقسیم دے بعد تناؤ دا شکار ہوگئے ۔ 1936 وچ ہونے والے ہسپانوی عام انتخابات وچ کھبے بازو دے اتحاد نوں ، جس نوں پاپولر فرنٹ کہیا جاندا اے ، نوں تنگ اکثریت حاصل ہوئے گی۔ [۴۳] اس دے نتیجے وچ ، سجے بازو ، جسنوں فلانج دے ناں توں جانیا جاندا اے ، نے جمہوریہ دے خلاف بغاوت دا آغاز کيتا ، تے جدوں اوہ بہت زیادہ علاقہ حاصل کرلاں گے ، تاں اوہ ہسپانوی خانہ جنگی دا آغاز کردے ہوئے ، اسپین نوں مکمل طور اُتے اپنے قبضے وچ لینے وچ ناکام ہوجاواں گے۔ [۴۴] جنگ وچ دو دھڑے سن : سجے بازو دے نیشنلسٹ ، جنہاں وچ فاشسٹ فالج ، بادشاہت پسند ، روایت پسند ، دولت مند زمیندار تے کنزرویٹو شامل سن ، جو بالآخر فرانسسکو فرانکو ، [۴۵] تے کھبے بازو دے ریپبلکن دی سربراہی وچ آئیاں گے۔ انارکیسٹ ، سوشلسٹ ، لبرلز ، تے کمیونسٹ شامل سن ۔ [۴۶]
خانہ جنگی نوں بین الاقوامی سطح اُتے زیادہ توجہ حاصل ہوئے گی تے دونے فریقین رضاکاراں تے براہ راست شمولیت دے ذریعہ غیر ملکی حمایت حاصل کرن گے۔ نازی جرمنی تے فاشسٹ اٹلی دونے نے نیشنلسٹاں نوں بھر پور مدد دی۔ اس وقت ، یو ایس ایس آر دی عدم مداخلت دی اک سرکاری پالیسی سی ، لیکن اوہ جرمنی تے اٹلی دا مقابلہ کرنا چاہندا سی۔ اسٹالن نے لیگ آف نیشن دے پابندیاں دے گرد کم کيتا تے ری پبلکناں نوں اسلحہ فراہم کیا تے جرمنی تے اٹلی دے برعکس ، چھپ چھپ کر ایہ کم کيتا۔ [۴۷] ہتھیاراں دی کھیپ عام طور اُتے آہستہ تے غیر موثر ہُندی سی تے بوہت سارے ہتھیار ضائع ہوئے جاندے سن ، [۴۸] لیکن سوویت جھوٹھے جھنڈاں دا استعمال کرکے قوم پرستاں دا پتہ لگانے دا کم ختم کردین گے۔ [۴۹] اسٹالن دی ری پبلیکنز دی مدد وچ دلچسپی دے باوجود ، اسلحہ دا معیار متضاد سی۔ فراہم کردہ بہت ساریاں رائفلاں تے فیلڈ گن پرانی سن ، متروک سن یا کسی حد تک محدود استعمال کيتیاں سن ، (کچھ 1860 دی تریخ وچ سن) لیکن T-26 تے BT-5 ٹینک جنگی لحاظ توں جدید تے موثر سن ۔ [۵۰] سوویت یونین نے ایداں دے طیارے فراہم کیتے جو موجودہ فورس وچ اپنی اپنی افواج دے نال سن لیکن جرمنی نے نیشنلسٹاں نوں فراہم کیہ ہويا طیارہ جنگ دے اختتام تک بہتر ثابت ہويا۔ [۵۱] یو ایس ایس آر نے 2،3،3،000 فوجی مشیراں نوں اسپین بھیجیا ، تے جدوں فوج دی سوویت عزم اک وقت وچ 500 جواناں توں وی کم سی ، سوویت رضاکار اکثر سوویت ساختہ ٹینک تے ہوائی جہاز خاص طور اُتے جنگ دے آغاز وچ ہی چلاندے سن ۔ [۵۲][۵۳][۵۴][۵۵] جمہوریہ نے سوویت باضابطہ بینک آف اسپین سونے دے ذخائر دے نال سوویت اسلحے دی ادائیگی کيتی سی ، جنہاں وچوں 176 ٹن فرانس دے راستے تے 510 براہ راست روس منتقل کيتا گیا سی جسنوں ماسکو سونا کہیا جاندا سی۔ [۵۶] ايسے دوران ، سوویت یونین نے دنیا بھر دی کمیونسٹ پارٹیاں نوں بین الاقوامی بریگیڈ نوں منظم کرنے تے بھرتی کرنے دی ہدایت کيتی۔ [۵۷]
اسی وقت ، اسٹالن نے ریپبلکن دے اندر اقتدار حاصل کرنے دی کوشش کيتی۔ری پبلیکنز وچ بہت سارے اسٹالین تے سوویت مخالف دھڑے سن ، جداں انارکیسٹ تے ٹراٹ سکیسٹ۔ اسٹالن نے ری پبلکنز تے اسپین دے اندر NKVD (پیپلز کامرسریٹ برائے داخلی امور) دی سرگرمی کی حوصلہ افزائی کيتی۔
کٹالان دے کمیونسٹ آندرس نین پیریز ، سوشلسٹ صحافی مارک رین ، کھبے بازو دے ماہر تعلیم جوس روبلز ، تے ہور نوں وٹوریو وپائی (" کومانڈنٹ کونٹریراس ") ، آئوسیف گریگولیویچ ، میخائل کولتسوف تے ، جداں ، بوہت سارے جاسوساں تے اسٹالنسٹاں دی سربراہی وچ اسپین وچ آپریشناں وچ قتل کيتا گیا سی۔ سب توں نمایاں طور اُتے ، الیگزینڈر میخائلوچ اولوف ۔ این دے وی ڈی نے وی قوم پرستاں تے ہور افراد نوں نشانہ بنایا جنھاں اوہ اپنے مقاصد دے لئی سیاسی طور اُتے پریشان کن سمجھدے سن ۔ [۵۸]
ریپبلکن آخر کار کمیونسٹاں تے انارجسٹاں دے وچکار لڑائی جھگڑے ، کیونجے دونے گروہاں نے اپنی اپنی حکومتاں تشکیل دینے دی کوشش کيتی۔ دوسری طرف ، نیشنلسٹ ری پبلیکن دے مقابلے وچ کدرے زیادہ متحد سن ، تے فرانکو کھبے بازو دی حمایت دا اک اہم علاقہ کاتالونیا سمیت اسپین دے بیشتر علاقے اُتے قبضہ کرنے وچ کامیاب رہیا سی ، تے میڈرڈ دے خاتمے دے بعد ، جنگ ختم ہوچکی سی۔ اک نیشنلسٹ فتح دے نال۔ [۵۹][۶۰]
1939–40: فن لینڈ
[سودھو]30 نومبر 1939 نوں ، دوسری جنگ عظیم شروع ہونے دے تن ماہ بعد ، سوویت یونین نے فن لینڈ اُتے حملہ کيتا ، تے ساڈھے تن ماہ بعد ماسکو امن معاہدے دے نال 13 مارچ 1940 نوں ختم ہويا۔ لیگ آف نیشنز نے اس حملے نوں غیر قانونی خیال کيتا تے سوویت یونین نوں تنظیم توں کڈ دتا۔
تنازعہ، مطالبہ، سوویتاں فینیش علاقہ نوں حاصل کرنے دی کوشش کرنے دے بعد شروع ہويا ہور مراعات دے درمیان فن لینڈ کہ، دینا سیکورٹی دعوی، کدرے تے زمین دے بدلے وچ کافی سرحدی علاقے وجوہات-بنیادی طور اُتے دے تحفظ لینن گراڈ ، 32 کلومیٹر (20) فینیش دی سرحد سے)۔ فن لینڈ نے انکار کردتا ، لہذا یو ایس ایس آر نے ملک اُتے حملہ کردتا۔ بہت سارے ذرائع نے ایہ نتیجہ اخذ کيتا اے کہ سوویت یونین دا ارادہ سی کہ اوہ تمام فن لینڈ اُتے فتح حاصل کرے ، تے اس دے ثبوت دے طور اُتے کٹھ پتلی فننش - کمیونسٹ حکومت تے مولوٹوو ib ربینٹروپ معاہدہ دے خفیہ پروٹوکول دا استعمال کرے۔ [ایف 8] فن لینڈ نے دو ماہ توں زیادہ عرصے تک سوویت حملےآں نوں پسپا کيتا تے حملہ آوراں نوں کافی نقصان پہنچایا جدوں کہ درجہ حرارت کم توں کم −43 °C (−45 °F) تک رہیا۔ سوویت فوج دی تنظیم نو تے مختلف حکمت عملی اپنانے دے بعد ، انہاں نے فروری وچ اپنی جارحیت دی تجدید دی تے فینیش دفاعاں اُتے قابو پالیا۔
ماسکو امن معاہدے اُتے دستخط کرنے دے بعد مارچ 1940 وچ دشمنی ختم ہوگئی۔ فن لینڈ نے اپنے 11 فیصد علاقے نوں سوویت یونین دی نمائندگی کردے ہوئے اس دی 30 فیصد معیشت دی نمائندگی کيتی۔ سوویت نقصانات بہت زیادہ سن ، تے ملک دی بین الاقوامی ساکھ نوں نقصان پہنچیا۔ سوویت فائدے نے انہاں دے جنگ توں پہلے دے مطالبات توں تجاوز کيتا تے یو ایس ایس آر نے لاڈوگا جھیل دے اطراف تے شمالی فن لینڈ وچ کافی علاقہ حاصل کرلیا۔ فن لینڈ نے اپنی خودمختاری نوں برقرار رکھیا تے اس دی بین الاقوامی ساکھ وچ اضافہ ہويا۔ ریڈ آرمی دی ناقص کارکردگی نے ایڈولف ہٹلر نوں ایہ سوچنے دی ترغیب دتی کہ سوویت یونین اُتے حملہ کامیاب ہوئے گا تے سوویت فوج دی مغربی رائے دی تصدیق کيتی جائے گی۔ عبوری امن دے 15 ماہ دے بعد ، جون 1941 وچ ، نازی جرمنی نے آپریشن باربروسا دا آغاز کيتا تے فن لینڈ تے یو ایس ایس آر دے وچکار جاری جنگ دا آغاز ہويا۔
1940 دی دہائی
[سودھو]1940: ایسٹونیا ، لیٹویا ، لتھوانیا
[سودھو]جون 1940 وچ سوویت یونین نے 1939 مولوتوف - ربنبروپ معاہدے دے زیراہتمام بالٹک ریاستاں اُتے قبضہ کيتا۔[۶۱] اس دے بعد انہاں نوں اگست 1940 وچ سوویت یونین وچ آئینی جمہوریہ دے طور اُتے شامل کيتا گیا ، حالانکہ زیادہ تر مغربی طاقتاں نے کدی وی انہاں دی شمولیت نوں تسلیم نئيں کيتا۔ [۶۲][۶۳] 22 جون 1941 نوں ، نازی جرمنی نے سوویت یونین اُتے حملہ کيتا تے ہفتےآں دے اندر اندر ، بالٹک علاقےآں اُتے قبضہ کر ليا۔ جولائی 1941 وچ ، تھرڈ ریخ نے بالٹک دے علاقے نوں اپنے رِس کِم میسریٹریٹ آسٹ لینڈ وچ شامل کرلیا۔ 1944 دی ریڈ آرمی دے بالٹک حملہ دے نتیجے وچ ، سوویت یونین نے بالٹک دے بیشتر ریاستاں اُتے دوبارہ قبضہ کرلیا تے مئی 1945 وچ باضابطہ ہتھیار سُٹن تک باقی جرمن افواج نوں کورلینڈ جیب وچ پھنسادتا۔ [۶۴] سوویت "الحاق قبضہ" ( سانچہ:Lang-de ) یا بالٹک ریاستاں اُتے قبضہ سوئی جنریز [۶۵] اگست 1991 تک جاری رہیا ، جدوں تِناں ملکاں نے اپنی آزادی دوبارہ حاصل کيتی۔
بالٹک خود ،[۶۶][۶۷] ریاستہائے متحدہ امریکا [۶۸][۶۹] تے اس دی عدالتاں ، [۷۰] یوروپی پارلیمنٹ ، [۷۱][۷۲][۷۳] یورپی عدالت برائے انسانی حقوق [۷۴] تے اقوام متحدہ دی انسانی حقوق کونسل [۷۵] نے ایہ سب بیان کيتا اے کہ انہاں تِناں ملکاں اُتے حملہ کيتا گیا سی ، انہاں اُتے قبضہ کيتا گیا سی تے غیر قانونی طور اُتے 1939 وچ مولوٹوف - ربنبروپ معاہدے دی دفعات [۷۶] دے تحت سوویت یونین وچ شامل کيتا گیا سی ۔ اس دے بعد 1941 توں 1944 تک نازی جرمنی نے قبضہ کيتا تے فیر 1944 توں 1991 تک سوویت یونین دا دوبارہ قبضہ۔ [۷۷][۷۸][۷۹][۸۰][۸۱][۸۲][۸۳] عدم تسلیم کرنے دی اس پالیسی نے بالٹک ریاستاں دے قانونی تسلسل دے اصول نوں جنم دتا اے ، جو اس جور دی حیثیت رکھدا اے ، یا قانون دے معاملے دے طور اُتے ، بالٹک ریاستاں نے پوری مدت وچ غیر قانونی قبضے وچ آزاد ریاستاں دی حیثیت اختیار کر رکھی سی۔ 1940 توں 1991 تک۔ [۸۴][۸۵][۸۶]
سن 1989 وچ پیرسٹرویکا دے دوران شروع ہوئی سوویت تریخ دے اس جائزہ وچ ، سوویت یونین نے جرمنی تے خود دے وچکار 1939 دے خفیہ پروٹوکول دی مذمت کيتی سی۔ [۸۷] پر، سوویت یونین نوں باضابطہ طور اُتے بالٹک وچ اس دی موجودگی اک قبضے دے طور اُتے تسلیم کيتا کدی نئيں یا ایہ انہاں ریاستاں اُتے قبضہ کر ليا اے کہ [۸۸] تے سمجھیا اسٹونین ، لیٹوین تے لتھوانیائی سوویت اس دے تن دے طور اُتے آئین ساز جمہوریاؤں . دوسری طرف ، روسی سوویت فیڈریٹو سوشلسٹ جمہوریہ نے 1991 وچ تسلیم کيتا سی کہ 1940 دے واقعات "منسلک " سن ۔ [۸۹] قوم پرست-محب وطن [۹۰] روسی مورخین تے اسکول دی نصابی کتاباں برقرار رکھے ہوئے نيں کہ بالٹک ریاستاں سوویت اثر و رسوخ توں آزاد سوشلسٹ انقلاب برپا کرنے دے بعد ، خود بخود سوویت یونین وچ شامل ہوگئياں ۔ [۹۱] روس فیڈریشن دی سوویت حکومت دے بعد تے اس دے ریاستی عہدیداراں دا اصرار اے کہ بالٹک ریاستاں نوں شامل کرنا بین الاقوامی قانون دے مطابق سی [۹۲][۹۳] تے فروری 1945 یلٹا تے جولائی وچ ہوئے معاہداں دے ذریعہ ڈی جور دی پہچان حاصل کيتی۔ اگست 1945 وچ پوٹسڈیم کانفرنساں تے 1975 وچ ہیلسنکی معاہدے ، [۹۴][۹۵] جس نے موجودہ محاذاں دے ناقابل تسخیر ہونے دا اعلان کيتا۔ [۹۶] اُتے ، روس نے 1996 وچ یورپ دی کونسل وچ شامل ہونے اُتے "مقبوضہ بالٹک ریاستاں توں جلاوطن افراد دی مدد" دے یورپ دے مطالبے اُتے اتفاق کيتا۔ [۹۷][۹۸][۹۹]ہور برآں ، جدوں روسی سوویت فیڈریٹو سوشلسٹ جمہوریہ نے 1991 وچ لتھوانیا دے نال علیحدہ معاہدے اُتے دستخط کیتے تاں ، اس نے اعتراف کيتا کہ 1940 دی وابستگی لتھوانیائی خودمختاری دی خلاف ورزی اے تے لتھوانیائی ریاست دے ڈی جور تسلسل نوں تسلیم کيتا گیا۔ [۱۰۰][۱۰۱]
زیادہ تر مغربی حکومتاں دا خیال اے کہ بالٹک دی خودمختاری نوں جائز طور اُتے کالعدم قرار نئيں دتا گیا اے [۱۰۲] تے اس طرح بالٹک ریاستاں نوں خود مختار سیاسی ادارےآں دے طور اُتے تسلیم کرنا جاری رکھیا گیا ، جس دی نمائندگی 1940 توں پہلے دے بالٹک ریاستاں نے کيتی سی - جو واشنگٹن تے کدرے تے کم کردی سی۔ [۱۰۳][۱۰۴] بالٹک ریاستاں نے سوویت یونین دے تحلیل دے دوران 1991 وچ حقیقت پسندی دی آزادی نوں بحال کيتا۔ روس نے اگست 1993 وچ بالٹیکس (لتھوانیا توں شروع) توں اپنی فوج واپس لینا شروع کردتی۔ ماسکو دے ذریعہ تعینات فوجیاں دی مکمل واپسی اگست 1994 وچ ختم ہوگئی۔ [۱۰۵] روس نے اگست 1998 وچ لٹویا وچ اسکرندا -1 ریڈار اسٹیشن نوں منسوخ کرکے بالٹک وچ اپنی فوجی موجودگی دا باضابطہ خاتمہ کيتا۔ ختم ہونے والی تنصیبات روس نوں واپس کردتی گئياں تے ایہ سائٹ لاطینی کنٹرول وچ واپس آگئی ، آخری روسی فوجی نے اکتوبر 1999 وچ بالٹک دی سرزمین نوں چھڈ دتا سی۔ [۱۰۶][۱۰۷]
1941–1953: دوسری جنگ عظیم ، ایسٹ بلاک دی تشکیل ، سوویت سیٹلائٹ ریاستاں دی تشکیل ، اسٹالن دے آخری سال دے حکمرانی
[سودھو]دوسری جنگ عظیم دے دوران سوویت یونین دی پالیسی اگست 1939 تک غیر جانبدار رہی ، اس دے بعد مشرقی یورپ دی تشکیل دے لئی جرمنی دے نال دوستانہ تعلقات پیدا ہوئے۔ یو ایس ایس آر نے جرمنی نوں تیل تے اسلحے دی فراہمی وچ مدد کيتی جدوں اس دی فوجاں مئی – جون 1940 وچ مغربی یورپ وچ پھیلی ہوئیاں سن۔ بار بار انتباہ کرنے دے باوجود ، اسٹالن نے ایہ مننے توں انکار کردتا کہ ہٹلر سوویت یونین دے خلاف اک مکمل جنگ کيتی منصوبہ بندی کر رہیا سی۔ [۱۰۸] جون 1941 وچ جدوں ہٹلر نے حملہ کيتا تاں اوہ دنگ رہ گیا تے عارضی طور اُتے بے بس سی۔ اسٹالن جلد ہی برطانیہ تے ریاستہائے متحدہ دے نال معاہدہ کيتا ، اک اجلاس دے سلسلے وچ اس دی حمایت کيتی۔ دونے ملکاں لینڈ لیز دے ذریعہ وڈی مقدار وچ جنگی مواد فراہم کردے سن ۔ [۱۰۹] فوجی کارروائی وچ کچھ ہم آہنگی سی ، خاص طور اُتے 1944 دے موسم گرما وچ ۔ [۱۱۰][۱۱۱]
جداں کہ نومبر 1943 وچ تہران کانفرنس تے یالٹا کانفرنس فروری 1945 وچ اتحادیاں دے نال اتفاق رائے توں ، سوویت یونین دوسری جنگ عظیم دے بحر الکاہل تھیٹر وچ یورپ وچ جنگ دے خاتمے دے تن ماہ دے اندر داخل ہويا۔ ایہ حملہ مئی نوں جرمن ہتھیار سُٹن دے ٹھیک تن ماہ بعد ، 9 اگست 1945 نوں شروع ہويا سی 8 (9 مئی ، 0:43 ماسکو دا وقت )۔ اگرچہ یلغار دا آغاز ہیروشیما اُتے امریکی جوہری بمباری دے درمیان ، 6 اگست نوں ہويا سی ، تے 9 اگست نوں ناگاساکی بمباری توں چند گھنٹےآں پہلے ہی ، حملے دے وقت دی منصوبہ بندی پہلے توں ہی کيتی گئی سی تے معاہداں دے وقت دے مطابق اس دا تعین کيتا گیا سی۔ تہران تے یلٹا وچ ، تہران دے بعد مشرق بعید وچ سوویت افواج دی طویل مدتی سازی ، تے اس توں تقریبا تن ماہ پہلے جرمنی دے ہتھیار سُٹن دی تریخ؛ 3 اگست نوں ، مارشل واسیلاوسکی نے پریمیر جوزف اسٹالن نوں اطلاع دتی کہ ، جے ضرورت ہوئے تاں ، اوہ 5 اگست دی صبح حملہ کرسکدے نيں۔8 اگست 1945 نوں رات 11 بجے ٹرانس بائکال (UTC + 10 ) دے وقت ، سوویت وزیر خارجہ ویاچیسلاف مولوتوف نے جاپانی سفیر نووٹیک ساٹو نوں مطلع کيتا کہ سوویت یونین نے جاپان دے خلاف جنگ دا اعلان کيتا اے ، تے نو اگست توں سوویت حکومت خود نوں جاپان دے نال جنگ وچ شامل سمجھے گی۔ [۱۱۲]
1940 دی دہائی
[سودھو]1941: ایران
[سودھو]دوسری جنگ عظیم دے دوران 1941 وچ برطانوی دولت مشترکہ تے سوویت یونین نے مشترکہ طور اُتے ایران اُتے حملہ کيتا۔ ایہ حملہ 25 اگست توں 17 ستمبر 1941 تک جاری رہیا تے اسنوں آپریشن کاؤنٹر دا ناں دتا گیا۔ اس دا مقصد ایرانی تیل دے کھیتاں نوں محفوظ بنانا تے مشرقی محاذ اُتے محور دی افواج دے خلاف جنگ کردے ہوئے ، سوویت یونین دے لئی اتحادیاں دی فراہمی دی لائنز ( فارسی راہداری ) نوں یقینی بنانا سی ۔ اگرچہ ایران غیر جانبدار سی ، لیکن اتحادیاں نے رضا شاہ نوں جرمنی دا دوست سمجھیا ، بعد وچ قبضے دے دوران اسنوں معزول کردتا تے اس دی جگہ اپنے چھوٹے بیٹے محمد رضا پہلوی دے نال رکھ دتی ۔ [۱۱۳]
1944–1947: رومانیہ
[سودھو]جب دوسری جنگ عظیم دے محور دے خلاف ہوگئی تے مشرقی محاذ اُتے سوویت یونین دی کامیابی ہوگئی ، رومانیہ دے سیاستدان ، اویلیؤ مانیؤ نے اتحادیاں دے نال خفیہ مذاکرات کیتے۔ [۱۱۴] اس وقت رومانیہ اُتے فاشسٹ آئرن گارڈ دے ذریعہ حکمرانی کيتی گئی سی ، بادشاہ اک شخصیت دے طور اُتے سی۔ رومانیہ دے لوکاں نے محاذ وچ وڈی تعداد وچ فوج دا تعاون کيتا سی ، تے امید کيتی سی کہ اوہ اس علاقے نوں دوبارہ حاصل کر کے زندہ بچ سکے گا۔ [۱۱۵] جدوں روس نے رومانیہ دے بادشاہ مائیکل دی طرف توں کامیاب کارروائی کيتی تاں ميں نے نیشنل ڈیموکریٹک بلاک نال ملاقات کيتی تے حکومت سنبھالنے دی کوشش کيتی۔ کنگ مائیکل اول نے آئرن گارڈ دے رہنما ، آئن انتونسکو دی طرف راغب کرنے دی کوشش کيتی لیکن انہاں نے انکار کردتا۔ چنانچہ بادشاہ نے فورا. ہی اس دی گرفتاری دا حکم دے دتا تے بغاوت وچ حکومت دا اقتدار سنبھال لیا۔ [۱۱۴] رومانیہ نے رخ بدلا تے محور دے خلاف لڑنا شروع کيتا۔ [۱۱۴]
پر سوویت یونین نے حالے وی اس ملک اُتے قبضہ کرنا ختم کر دتا ، تے اسٹالن حالے وی چاہندا سی کہ اوہ ملک اس دے زیر اثر آجائے۔ [۱۱۴] اس نے بادشاہ نوں مارچ 1945 وچ کمیونسٹ امیدوار پیٹرو گروزا نوں وزیر اعظم دے طور اُتے مقرر کرنے دا حکم دتا۔ [۱۱۵] [۱۱۶] ايسے دے نال ہی کمیونسٹ پارٹی نے 1946 وچ رومانیہ دے عام انتخابات دا انعقاد کيتا تے اسنوں دھوکہ دہی توں جیت لیا۔ [۱۱۷] آئرن گارڈ دی طرح شاہ نے وی صرف اک شخصیت دے طور اُتے حکمرانی کيتی ، تے کمیونسٹاں نے ملک دا کنٹرول سنبھال لیا۔ [۱۱۸] 1947 وچ پیرس امن معاہداں نے ریڈ آرمی دے دستےآں نوں ملک اُتے قبضہ کرنے دی اجازت دی۔ اس دے نال ہی 1947 وچ کمیونسٹاں نے بادشاہ نوں ملک چھڈنے اُتے مجبور کردتا ، تے اس دے بعد بادشاہت دا خاتمہ کيتا۔ [۱۱۹][۱۲۰] کمیونسٹاں نے بخارسٹ وچ سوشلسٹ جمہوریہ رومانیہ دا اعلان کيتا ، جو دوستانہ سی تے ماسکو دے نال اتحاد سی۔ رومانیہ اُتے سوویت قبضہ 1958 تک جاری رہیا۔
1944–1946: بلغاریہ
[سودھو]بلغاریہ دی بادشاہی اصل وچ اکسس وچ شامل ہوئی اے تاکہ علاقے نوں حاصل کيتا جاسکے تے یو ایس ایس آر توں محفوظ رہے۔ ہور بلغاریہ ملک وچ کمیونسٹاں نوں روکنا چاہندا سی ، جو فوج وچ اثر و رسوخ رکھدے سن ۔ اس دے باوجود بلغاریہ نے بہت زیادہ جنگ وچ حصہ نئيں لیا ، آپریشن باربوروسا وچوں کسی وچ شامل نئيں ہويا تے اپنی یہودی آبادی نوں حراستی کیمپاں وچ بھیجنے توں انکار کردتا ۔ [۱۲۱] اُتے ، 1943 وچ زار بورس III دا انتقال ہوگیا ، تے محور مشرقی محاذ اُتے ہارنا شروع ہويا۔ بلغاریہ دی حکومت نے اتحادیاں دے نال گل گل دی تے اگست 1944 وچ جنگ توں دستبردار ہوگئے ۔اس دے باوجود انہاں نے اس ملک وچ موجود جرمن فوجیاں نوں ملک بدر کرنے توں انکار کردتا۔ سوویت یونین نے ستمبر 1944 وچ ملک اُتے حملہ کر کے جواب دتا ، جو 1944 وچ کمیونسٹاں دے بغاوت دے نال ملا۔ [۱۲۲] بغاوت نے کمیونسٹ فادر لینڈ فرنٹ نوں اقتدار سنبھالدے دیکھیا۔ [۱۲۳] انہاں نے نويں حکومت نے بادشاہت دا خاتمہ کيتا تے حکومت دے سابق عہدیداراں نوں پھانسی دے دتی جنہاں وچ اک ہزار توں 3،000 ناراض افراد ، جنگی مجرماں ، تے بادشاہت پسنداں نے عوامی عدالت وچ ہور زار شمعون II نوں جلاوطن کيتا۔ [۱۲۴][۱۲۵][۱۲۶] 1946 وچ ریفرنڈم دے بعد جورجی دیمیتروف دی سربراہی وچ عوامی جمہوریہ بلغاریہ دا قیام عمل وچ آیا۔ [۱۲۷] [۱۲۸]
1944–1946: پولینڈ
[سودھو]17 ستمبر 1939 نوں ، جرمنی نے مغرب توں پولینڈ اُتے حملہ کرنے دے سولہ دن بعد ، سوویت یونین نے مشرق توں پولینڈ اُتے حملہ کيتا ۔ اس دے بعد دے فوجی کاروائیاں اگلے 20 دن تک جاری رہیاں تے 6 اکتوبر 1939 نوں جرمنی تے سوویت یونین دے ذریعہ دوسری پولش جمہوریہ دے پورے خطے نوں دو طرفہ تقسیم تے الحاق دے نال ختم ہوگئياں۔ [۱۲۹] جرمنی نے پولینڈ اُتے سوویت یلغار نوں خفیہ طور اُتے 23 اگست 1939 نوں مولٹوف - ربنبروپ معاہدے اُتے دستخط کرنے دے بعد منظور کيتا سی۔ [۱۳۰]
ریڈ آرمی ، جس نے پولینڈ دے محافظاں دی وڈی تعداد گنتی کيتی سی ، نے اپنے مقاصد نوں صرف محدود مزاحمت توں حاصل کيتا۔ تقریبا 320،000 پولش جنگی قیدی پکڑے گئے سن ۔[۱۳۱][۱۳۲] نويں حاصل شدہ علاقےآں وچ وڈے پیمانے اُتے ظلم و ستم دی مہم فوری طور اُتے شروع ہوئی۔ نومبر 1939 وچ سوویت حکومت نے واضح طور اُتے پولینڈ دے پورے علاقے نوں اپنے کنٹرول وچ کرلیا۔ داخلہ امور دی عوامی کمیساریتکی خفیہ پولیس نے دہشت گردی دی فضا وچ ہونے والے انتخابات دے بعد ، فوجی قبضے وچ آنے والے تقریبا.5 ساڈھے 13 لکھ پولینڈ دے شہریاں نوں نويں سوویت مضامین بنا دتا گیا ،[۱۳۳][۱۳۴] جس دے نتائج طاقت دے استعمال نوں جائز قرار دینے دے لئی استعمال ہوئے سن ۔ سیاسی قتل و غارت گری دی ہور سوویت مہم تے پولش اتھارٹیز جداں فوجی افسران ، پولیس تے پجاریاں نوں نشانہ بناتے ہوئے گرفتاریاں تے خلاصہ سزائے موت دی اک لہر توں نشانہ بنایا گیا۔[۱۳۵][۱۳۶][۱۳۷] سوویت این دے وی ڈی نے 1939 توں 1941 دے درمیان جلاوطنی دی چار وڈی لہراں وچ لکھاں افراد نوں مشرقی پولینڈ توں سائبیریا تے سوویت یونین دے ہور دور دراز علاقےآں وچ بھیجیا۔[Note ۱]
سوویت افواج نے 1941 دے موسم گرما تک مشرقی پولینڈ اُتے قبضہ کيتا ، جدوں آپریشن باربروسا دے دوران جرمن فوج دے ذریعہ انھاں ملک بدر کردتا گیا۔ 1944 دے موسم گرما وچ ریڈ آرمی نے اس اُتے فتح حاصل کرنے تک ایہ علاقہ جرمنی دے قبضے وچ سی۔ یالٹا کانفرنس وچ ہونے والے اک معاہدے دے تحت سوویت یونین نوں اجازت دتی گئی کہ اوہ پولینڈ دی دوسری جمہوریہ دے تقریبا اپنے تمام مولوٹوو – ربنبروپ معاہدہ دے حصے نوں جوڑ لے ، جو عوامی جمہوریہ پولینڈ دے نال مشرقی پروسیا دے جنوبی ادھے حصے تے اوڈر -نیزی لائن دے مشرق دے علاقےآں اُتے مشتمل سی۔ [۱۴۰] سوویت یونین نے فتح شدہ بیشتر علاقےآں نوں یوکرائن دے سوویت سوشلسٹ جمہوریہ تے بیلوروسین سوویت سوشلسٹ جمہوریہ وچ ضم کردتا ۔
یوروپ وچ دوسری جنگ عظیم دے خاتمے دے بعد ، سوویت یونین دی حمایت یافتہ تے پولش کمیونسٹ کٹھ پتلی ریاست دے نال 16 اگست 1945 نوں سوویت یونین نے اک نیا سرحدی معاہدہ کيتا۔ ایہ معاہدہ ارد گرد دے علاقے دی رعایت دے نال دونے ملکاں دے درمیان نويں سرکاری سرحد دے طور اُتے جمود تسلیم کيتا بیاوسٹوک تے دا اک معمولی حصہ گالیشیا دے مشرق سین دریا دے ارد گرد پرزیمسل جو بعد وچ پولینڈ نوں واپس کردتا سی۔ [۱۴۱]
1945–1949: ہنگری
[سودھو]جب اتحادی دوسری جنگ عظیم وچ فتح دے راستے اُتے سن ، ہنگری اُتے قومی اتحاد دی حکومت دے تحت ہنگریسٹ یرو کراس پارٹی نے حکومت کیتی ۔ انہاں نوں زیادہ تر سوویت تے رومانیہ دی افواج نوں اگے بڑھانا پيا سی۔ 13 فروری ، 1945 نوں افواج نے بوڈاپسٹ اُتے قبضہ کرلیا ، اپریل 1945 تک جرمنی دی افواج نوں ملک توں بے دخل کردتا گیا۔ [۱۴۲] انہاں نے اس ملک اُتے قبضہ کيتا تے اسنوں اک سیٹلائٹ اسٹیٹ دے طور اُتے تشکیل دتا جسنوں دوسرا ہنگری جمہوریہ کہیا جاندا اے۔ 1945 وچ ہنگری دے پارلیمانی انتخابات وچ آزاد سمال ہولڈرز پارٹی نے 57 فیصد ووٹ حاصل کیتے جدوں کہ کمیونسٹ صرف 17 فیصد ووٹ پائے۔ اس دے جواب وچ سوویت افواج نے پارٹی نوں اقتدار وچ آنے دی اجازت دینے توں انکار کردتا ، تے کمیونسٹاں نے بغاوت دے دوران حکومت دا کنٹرول سنبھال لیا۔ انہاں دی حکمرانی توں ملک وچ اسٹالینیزیشن دیکھنے وچ آئی ، تے سوویت یونین وچ سوویت یونین دے بدعنواناں نوں گلگس دے پاس بھیجنے دے نال نال اسٹیٹ پروٹیکشن اتھارٹی (اے وی او) دے ناں توں مشہور سیکیورٹی پولیس دا قیام عمل وچ آیا۔ [۱۴۳] فروری 1947 وچ پولیس نے انڈیپنڈنٹ سمول ہولڈرز پارٹی تے نیشنل کسان پارٹی دے ممبر نوں نشانہ بنانا شروع کيتا۔ اس دے نال ہی 1947 وچ ہنگری دی حکومت نے غیر کمیونسٹ پارٹیاں دے رہنماواں نوں حکومت دے نال تعاون کرنے اُتے مجبور کيتا۔ سوشل ڈیموکریٹک پارٹی دا اقتدار سنبھال لیا گیا جدوں کہ آزاد سمال ہولڈرز پارٹی دے سکریٹری نوں سائبیریا بھیجیا گیا۔ جون 1948 وچ سوشل ڈیموکریٹس کمیونسٹاں دے نال ہنگری ورکنگ پیپلز پارٹی دی تشکیل دے لئی مجبور ہوگئے۔ [۱۴۴] 1949 وچ ہنگری دے پارلیمانی انتخابات وچ رائے دہندگان نوں صرف کمیونسٹ امیدواراں دی لسٹ پیش کيتی گئی تے ہنگری دی حکومت نے 1936 دے سوویت آئین توں اک نواں آئین تیار کيتا ، تے میٹیاس راکوسی دے نال خود نوں عوامی جمہوریہ ہنگری وچ شامل کردتا۔ [۱۴۵]
1945: جرمنی
[سودھو]سوویت یونین وارسا وچ 17 جنوری 1945 نوں جرمناں دے ذریعہ اس شہر نوں تباہ تے ترک کرنے دے بعد داخل ہويا۔ تن دن دے دوران ، چار فوجی محاذاں نوں شامل کرنے والے اک وسیع محاذ اُتے ، ریڈ آرمی نے دریائے نری دے پار تے وارسا توں وسٹاولا – اوڈر جارحیت دا آغاز کيتا۔ سوویت فوجیاں نے جرمنی توں اوسطا فوجیاں وچ 5–6: 1 ، توپ خانے وچ 6: 1 ، ٹینکاں وچ 6: 1 تے خود توں چلنے والے توپ خانے وچ 4: 1 دی مدد توں کامیابی حاصل کيتی ۔ چار دن دے بعد ، ریڈ آرمی پھٹ گئی تے روزانہ تیس توں چالیس کلومیٹر اگے ودھنے لگی ، تے بالٹک ریاستاں: ڈنزِگ ، ایسٹ پروسیا تے پوزنان نوں لے کے دریائے اودر دے نال نال برلن دے سٹھ کلومیٹر مشرق وچ اک لائن اُتے کھینچی ۔ وسٹولا اوڈر آپریشن (23 دن) دے مکمل کورس دے دوران ، ریڈ آرمی فورسز نے 194،191 مجموعی ہلاکتاں (ہلاک ، زخمی تے لاپتہ) برداشت کيتیاں تے 1،267 ٹینک تے حملہ گناں ضائع ہوئیاں۔
24 فروری تک ، ریکسفہرر ایس ایسہینرچ ھملر دی کمان وچ ، نويں بنے ہوئے آرمی گروپ وسٹولا دے ذریعہ اک محدود جوابی حملہ (جس دا خفیہ ناں آپریشن سالسٹائس)) سی ، 24 فروری تک ناکام ہوگیا سی ، تے ریڈ آرمی نے پمرینیا دا رخ کيتا تے اوڈر دے سجے کنارے نوں صاف کردتا۔ جنوب وچ ، جرمناں نے بوڈاپیسٹ (کوڈرنڈ آپریشن کونراڈ ) وچ گھیرے ہوئے گیریژن نوں فارغ کرنے دی کوشش کيتی تے ایہ شہر 13 فروری نوں گر گیا۔ 6 مارچ نوں ، جرمناں نے اس جنگ دا سب توں وڈا حملہ ، آپریشن اسپرنگ بیداری ، جو 16 مارچ تک ناکام رہیا ، شروع کيتا۔ 30 مارچ نوں ، ریڈ آرمی آسٹریا وچ داخل ہوئی تے 13 اپریل نوں ویانا اُتے قبضہ کيتا۔
اوکے ڈبلیو نے دعویٰ کيتا اے کہ جنوری تے فروری 1945 دے دوران مشرقی محاذ اُتے مجموعی طور اُتے 703،000 مرداں دے لئی جرمنی وچ 77،000 افراد ہلاک ، 334،000 زخمی تے 292،000 لاپتہ نيں۔ [۱۴۶]
9 اپریل 1945 نوں ، مشرقی پروشیا وچ کونگسبرگ بالآخر ریڈ آرمی دے ہتھوں گر پئے ، حالانکہ آرمی گروپ سنٹر دی بکھرے ہوئے باقیات یورپ وچ جنگ دے خاتمے تک وسطلا اسپاٹ تے ہیل جزیرہ نما اُتے مزاحمت کردے رہے۔ ایسٹ پرشین آپریشن ، اگرچہ اکثر وسٹولا – اوڈر آپریشن تے اس دے بعد برلن دے لئی لڑنے والی جنگ دے سائے وچ سی ، حقیقت وچ ریڈ آرمی دے ذریعہ پوری جنگ وچ لڑا جانے والا سب توں وڈا تے مہنگا ترین آپریشن سی۔ اس مدت (13 جنوری تا 25 اپریل) تک جاری رہی ، اس وچ ریڈ آرمی دی 584،788 ہلاکتاں ، تے 3،525 ٹینک تے حملہ بندوقاں لاگت آئیاں ۔
کونگسبرگکے زوال دے بعد اسٹواکا نوں جنرل کونسٹنٹن روکوسوسکی دا دوسرا بیلاروس محاذ (2BF) آزاد کرکے اوڈر دے مشرقی کنارے دی طرف مغرب وچ منتقل ہونے دا موقع ملا۔ اپریل دے پہلے دو ہفتےآں دے دوران ، ریڈ آرمی نے جنگ کيتی سب توں تیز رفتار بحالی اپنے فرائض انجام دی۔ جنرل گیورگی ژوکوف نے اپنا پہلا بیلاروس محاذ (1BF) ، جو جنوب وچ فرینکفرٹ توں بالڈر تک اوڈر ندی دے نال نال سیلیو ہائٹس دے سامنے والے علاقے وچ متعین کيتا گیا سی۔ 2BF انہاں عہدےآں وچ چلا گیا جو 1BF دے ذریعہ سیلیو ہائٹس دے شمال وچ خالی سن ۔ جدوں ایہ نوکری ملازمت وچ سی تاں خطوط خطوط اُتے چھڈ گئے سن تے جرمن دوسری فوج دی باقیات ، جو ڈینزگ دے نیڑے جیب وچ بوتل کيتیاں گئیاں سن ، اوڈر دے اس پار توں فرار ہونے وچ کامیاب ہوگئياں۔ جنوب دی طرف ، جنرل ایوان کوونف نے یکم یوکرائن فرنٹ (1UF) دا مرکزی وزن اپر سیلیشیا توں شمال مغرب وچ دریائے نیس دی طرف منتقل کردتا۔ [۱۴۷]تین سوویت محاذاں وچ مجموعی طور اُتے ڈھائی لکھ مرد سن (جنہاں وچ پہلی پولش آرمی دے 78،556 فوجی شامل نيں): 6،250 ٹینک ، 7،500 طیارے ، 41،600 توپ خانے تے مارٹر ، 3،255 ٹرک اُتے سوار کٹیوشا راکٹ لانچر ، (عرفیت "اسٹالن آرگنز") ، تے 95،383 موٹر گاڑیاں ، جنہاں وچوں بیشتر ریاستہائے متحدہ امریکا وچ تیار کيتیاں گئیاں۔[۱۴۸]
1945–1950: چین
[سودھو]9 اگست 1945، سوویت یونین نے جاپانی کٹھ پتلی ریاست منچکو اُتے حملہ کر دتا ۔ ایہ دوسری جنگ عظیم دی آخری مہم تھی ، تے 1945 دی سوویت جاپانی جنگ کيتی سب توں وڈی جنگ سی ، جس نے تقریبا چھ سال دے امن دے بعد سوویت سوشلسٹ جمہوریہ دی یونین تے جاپان دی سلطنت جاپان دے وچکار دوبارہ دشمنی شروع کردتی۔ براعظم وچ سوویت فائدے منچوکو ، مینججیانگ (اندرونی منگولیا) تے شمالی کوریا سن ۔ جنگ وچ سوویت داخلہ تے کیونٹونگ آرمی دی شکست ، غیر یقینی طور اُتے ہتھیار سُٹن دے جاپانی حکومت دے فیصلے دا اک اہم عنصر سی ، کیونجے اس توں ایہ ظاہر ہُندا اے کہ سوویت یونین دا مشروط طور اُتے دشمنیاں دے خاتمے دے لئی کسی تیسرے فریق دی حیثیت توں کم کرنے دا کوئی ارادہ نئيں سی۔ [ ضرورت توں زیادہ حوالہ ] اسی اثنا وچ چین دی کمیونسٹ پارٹی (سی پی سی) تے کوومنتانگ (کے ایم ٹی) دے وچکار کشیدگی دوبارہ شروع ہونے لگی ، جسنوں بالترتیب کمیونسٹ تے قوم پرست کہیا جاندا اے۔ دونے سلطنتاں نے جاپانی سلطنت نوں روکنے دے لئی دوسرا متحدہ محاذ تشکیل دینے دے لئی لڑنا چھڈ دتا سی ۔ چین تے جاپان دی دوسری جنگ دے دوران سی پی سی نے جاپانیاں دے خلاف کامیابی دے سبب بوہت سارے ممبر حاصل کیتے۔ ایتھے تک کہ لڑائی 1941 وچ متحدہ محاذ نوں تحلیل کرنے دا سبب بنی۔ [۱۴۹] جاپانیاں دے نال جنگ دے دوران تناؤ تے لڑائی دے واقعات رونما ہوئے ، اُتے سوویت یونین تے امریکا نے اس گل نوں یقینی بنایا کہ اوہ جاپانیاں نوں جنگ جیتنے توں روکنے دے لئی کافی اُتے امن رنيں۔ [۱۵۰] مارچ 1946 وچ سوویت یونین منچوریا دا بیشتر حصہ کمیونسٹاں نوں چھڈ کے واپس چلا جائے گا۔ ايسے طرح یو ایس ایس آر نے بیشتر اسلحہ سی پی سی دے حوالے کيتا جو انہاں نے جاپانیاں توں لیا سی۔ [۱۵۱][۱۵۲] دونے گروہاں دے وچکار لڑائی دا آغاز ہويا تے اک جنگ شروع ہوئی جو تن سال تک جاری رہے گی۔ [۱۵۳]
کمیونسٹ زمین حاصل کرنا شروع کر سکے تے 1948 تک اوہ قوم پرستاں نوں دھکیل رہے سن تے زیادہ توں زیادہ چین لے رہے سن ۔ یو ایس ایس آر نے سی پی سی نوں امداد جاری رکھی تے ایتھے تک کہ سنکیانگ نوں قوم پرستاں توں لینے وچ انہاں دی مدد کيتی۔ [۱۵۴] اکتوبر 1949 وچ کمیونسٹاں دے رہنما ، ماؤ زیڈونگ نے خانہ جنگی دے خاتمے دے لئی عوامی جمہوریہ چین دا مؤثر اعلان کيتا۔ مئی 1950 وچ ، دے ایم ٹی دے آخری حصے نوں سرزمین چین توں مکمل طور اُتے دور کردتا گیا سی تے نیشنلسٹاں دے رہنما ، چیانگ کائی شیک ، تائیوان واپس چلے گئے تے جمہوریہ چین دی تشکیل کيتی۔ [۱۵۵] اسٹیلن دی موت دے بعد چین تے سوویت تقسیم ہونے تک دونے سرزمین چین تے سوویت یونین اچھے دوست رہے۔
1945–1953: کوریا
[سودھو]1948 دے کوریائی انتخاگل کيتی نگرانی بنیادی طور اُتے اقوام متحدہ دے عارضی کمیشن برائے کوریا ، یا یو این ٹی کوک نے دی ۔ سوویت یونین نے جزیرہ نما دے شمال وچ انتخابات توں منع کيتا ، [۱۵۶] جدوں کہ ریاستہائے متحدہ نے جزیرہ نما دے جنوب وچ وکھ وکھ انتخابات کرانے دا ارادہ کيتا ، اس منصوبے دی جس دے کمیشن دے ممبر دی حیثیت توں آسٹریلیا ، کینیڈا تے شام نے مخالفت کيتی سی۔ [۱۵۷] گارڈنکر کے مطابق ، کمیشن نے کارروائی کيتی:
اس طرح توں کوریا وچ انتخابات توں متعلق سیاسی فیصلےآں اُتے قابو پانے دے لئی۔ ہور ایہ کہ ، اقوام متحدہ دے 1948 دے انتخابات دے انعقاد وچ جان بجھ کر تے براہ راست ہتھ لیا۔ [۱۵۸]
اس دا سامنا کردے ہوئے ، یونٹکوک ()نے بالآخر صرف جنوب وچ ہی انتخابات ہونے دی سفارش کيتی ، لیکن اس دا نتیجہ پورے کوریا اُتے لازم ہوئے گا۔ [۱۵۶]
جون 1950 وچ ، کم ال سنگ دی شمالی کوریا دی عوامی فوج نے جنوبی کوریا اُتے حملہ کيتا۔ ایہ اندیشے توں کہ کم الغرض آمریت دے تحت کمیونسٹ کوریا جاپان نوں خطرہ بنا سکدا اے تے ایشیاء وچ ہور کمیونسٹ تحریکاں نوں فروغ دے سکدا اے ، اس وقت دے صدر امریکا دے ہیری ٹرومین نے امریکی فوج دا ارتکاب کيتا تے شمالی کوریا توں مقابلہ کرنے دے لئی اقوام متحدہ دی مدد حاصل کيتی۔ حملہ سوویت یونین نے عوامی جمہوریہ چین دی نشست اُتے کونسل دی ناکامی دے خلاف احتجاج کردے ہوئے اقوام متحدہ دی سلامتی کونسل دے اجلاساں دا بائیکاٹ کيتا تے اس طرح ، شمالی کوریا دے حملے دی مخالفت کرنے دے لئی اقوام متحدہ دے اقدام توں کونسل دی منظوری نوں ویٹو نئيں کيتا۔ اس حملے نوں روکنے دے لئی جنوبی کوریا ، ریاستہائے متحدہ ، برطانیہ ، ترکی ، کینیڈا ، آسٹریلیا ، فرانس ، فلپائن ، نیدرلینڈز ، بیلجیم ، نیوزی لینڈ تے ہور ملکاں دے اقوام متحدہ دی مشترکہ فورس نے شمولیت اختیار کيتی۔ شمالی کوریا دی مدد دے لئی چینی حملے دے بعد ، لڑائی 38 ويں متوازی طور اُتے مستحکم ہوگئی ، جس نے کوریائیاں نوں وکھ کردتا سی۔ کورین آرمسٹس معاہدہ اسٹالن دی موت دے بعد جولائی 1953 وچ دستخط کيتا گیا سی ، جو شمالی کوریا دے لوکاں اُتے لڑائی جاری رکھنے اُتے اصرار کررہیا سی۔
1948: چیکو سلوواکیا
[سودھو]دوسری جنگ عظیم دے بعد ، چیکوسلواکیہ سوویت یونین دے زیر اثر سی تے ، 1946 دے انتخابات دے دوران ، کمیونسٹ 38٪ ووٹ حاصل کرن گے۔ [۱۵۹] پولیس فورس دے استعمال تے متعدد صنعتاں نوں جمع کرنے دیاں گلاں دی وجہ توں کمیونسٹ چیکوسلوواکیہ ميں متعدد شہریاں توں وکھ ہوگئے سن ۔ [۱۶۰] اسٹالن اقتدار سنبھالنے دے جمہوری طریقےآں دے خلاف سی کیونجے اٹلی تے فرانس وچ کمیونسٹ جماعتاں اقتدار حاصل کرنے وچ ناکام رہیاں سن۔ 1947 دے موسم سرما وچ ، کمیونسٹ پارٹی نے بغاوت کرنے دا فیصلہ کيتا۔ سوویت یونین انہاں دی حمایت کرنے آئے گا۔ کمیونسٹاں نے پولیس فورس نوں مکمل طور اُتے سنبھالنے توں پہلے عمل کرنے دی کوشش کيتی ، لیکن کمیونسٹاں نے غیر کمیونسٹاں دے دفاتر اُتے قبضہ کر ليا۔ [۱۶۱] وزیر دفاع وزیر لڈوواک سووبوڈا دی ہدایت اُتے فوج ، جو باضابطہ طور اُتے غیرجانبدار سی لیکن افسر کور وچ کمیونسٹ دراندازی دی سہولت فراہم کرنے والی ، نوں بیرکاں تک محدود رکھیا گیا سی تے اس وچ مداخلت نئيں کيتی گئی سی۔ [۱۶۲] کمیونسٹاں نے عام ہڑتال دی دھمکی وی دی۔ ایڈورڈ بینس ، براہ راست سوویت مداخلت تے خانہ جنگی دے خوف توں ، ہتھیار ڈال کر مستعفی ہوگئے۔ [۱۶۳]
1948–1949: یوگوسلاویہ
[سودھو]دوسری جنگ عظیم دے دوران کمیونسٹ یوگوسلاو حامیاں وچ محور توں اہم مزاحمت رہیا سی یوگوسلاویا . جدوں محور نوں شکست ہوئی تاں پارٹیزین نے اقتدار سنبھال لیا تے جوزف برونز ٹیٹو یوگوسلاویہ دا سربراہ بن گیا۔ ایہ بہت زیادہ سوویت مدد دے بغیر کيتا گیا سی ، لہذا ٹیتو نوں اسٹالن دی مخالفت وچ اپنا راستہ چلانے دی اجازت دتی گئی۔ معاشی طور اُتے ، اس نے یو ایس ایس آر دے بارے وچ اک مختلف نقطہ نظر نوں نافذ کيتا [۱۶۴] تے یوگوسلاویہ نوں یوگوسلاویہ وچ بلغاریہ تے البانیہ نوں جذب کرکے یونانی خانہ جنگی وچ یونانی کمیونسٹاں نوں مالی اعانت فراہم کرکے ، علاقائی طاقت بنانے دی کوشش کيتی تاکہ یونان نوں وی جذب کيتا جاسکے۔ [۱۶۵] اسٹالن نے اس دی منظوری نئيں دتی تے یوگوسلاویہ نوں ایسٹ بلاک توں کڈ دتا۔ 1949 وچ فوجی تشکیل تے منصوبہ بند یلغار سی جو کدی ختم نئيں ہويا۔ ايسے طرح ، 1945 دے بعد توں ، یوگوسلاویہ [۱۶۶] وچ یو ایس ایس آر دی جاسوساں دی انگوٹی سی تے اسٹالن نے متعدد بار ٹیٹو نوں قتل کرنے دی کوشش کيتی۔ اسٹالن نے ریمارکس دتے "ميں اپنی چھوٹی انگلی ہلاواں گا تے اس دے بعد کوئی تے ٹائٹو نئيں ہوئے گا"۔ [۱۶۷] اُتے ، ایہ قتل ناکام ہوجاواں گے ، تے ٹیٹو اسٹالن نوں واپس لکھدا سی "مینوں مارنے دے لئی لوکاں نوں بھیجنا بند کرو۔ اسيں انہاں وچوں پنج نوں پہلے ہی پھڑ چکے نيں ، انہاں وچوں اک بم تے دوسرا اک رائفل دے نال۔ [. . . ] جے آپ قاتلاں نوں بھیجنا بند نئيں کردے نيں تاں ، وچ اک ماسکو بھیجاں گا ، تے مینوں دوسرا نئيں بھیجنا پئے گا۔ " [۱۶۸] یوگوسلاویہ غیر وابستہ تحریک دے اہم بانیاں تے رہنماواں وچ شامل ہوجائے گی۔ [۱۶۹]
1948: اٹلی
[سودھو]1948 دے اطالوی انتخابات وچ ، جسنوں "کمیونزم تے جمہوریت دے وچکار طاقت دا اک خوفناک آزمائش" کہیا جاندا اے ، [۱۷۰] سوویت یونین نے کمیونسٹ پارٹیاں نوں ماہانہ 10 ملین ڈالر خرچ کیتے تے معاہداں دے ذریعے اطالوی کمپنیاں اُتے اپنا اثر و رسوخ استعمال کيتا ، [۱۷۱] جدوں کہ ٹرومین انتظامیہ تے رومن کیتھولک چرچ نے فوجی صلاح کاراں دی فراہمی دے علاوہ اک ممکنہ خانہ جنگی دی تیاری دے لئی 1941 دے وار پاور ایکٹ دے توسط توں کرسچن ڈیموکریسی پارٹی تے ہور فریقاں نوں لکھاں ڈالر دی فنڈ خرچ کيتا[۱۷۲]۔ [۱۷۳] :107–8 کرسچن ڈیموکریٹس بالآخر اکثریت توں جیت گئے۔ :108–9
1953–1991: سرد جنگ دا باقی حصہ
[سودھو]1950 دی دہائی
[سودھو]1956: ہنگری
[سودھو]سٹالن دی موت دے بعد اسٹالنسٹ ڈکٹیٹر میٹیس ریکوسی دی جگہ امی ناگی نے انہاں دی جگہ لے لی [ حوالہ دیندے ہوئے نئيں ] تے پولینڈ دے اصلاح پسند واłدیسو گووموکا کچھ اصلاح پسند درخواستاں اُتے عمل کرنے دے قابل ہوئے ، مظاہرین ہنگریاں نے ہنگری دے مطالگل کيتی اک لسٹ مرتب کيتی۔ 1956 ، کے انقلابی بشمول مفت خفیہ رائے شماری دے انتخابات ، آزاد ٹریبونلز ، تے اسٹالن تے ریکوسی ہنگری دی سرگرمیاں دے بارے وچ پوچھ گچھ شامل نيں۔ سوویت وزیر دفاع گیورگی ژوکوف دے حکم دے تحت ، سوویت ٹینک بوڈاپسٹ وچ داخل ہوئے۔ پارلیمنٹ وچ مظاہرین دے حملےآں نے حکومت دے خاتمے اُتے مجبور کردتا۔
انقلاب دے دوران اقتدار وچ آنے والی نويں حکومت نے ہنگری دی خفیہ پولیس نوں باضابطہ طور اُتے ختم کردتا ، وارسا معاہدہ توں دستبرداری دے اپنے ارادے دا اعلان کيتا تے آزاد انتخابات دوبارہ قائم کرنے دا عہد کيتا۔اس دے بعد سوویت پولیٹ بیورو نے بوڈاپیسٹ تے ملک دے ہور خطےآں اُتے حملہ کرنے والی اک وڈی سوویت فوج دے نال انقلاب نوں کچلنے دی کوشش کيتی۔ ہنگری توں لگ بھگ 200،000 ہنگریائی فرار ہوئے ، نويں سوویت یونین دی قائم جونوس کیڈر حکومت نے تقریبا 26،000 ہنگریاں اُتے مقدمہ چلایا تے انہاں وچوں 13،000 نوں قید کردتا گیا۔ جون 1958 وچ خفیہ آزمائشاں دے بعد ، پول مالٹر تے میکلیس گیمس دے نال ، آئمری ناگی نوں پھانسی دے دتی گئی۔ جنوری 1957 تک ، ہنگری دی حکومت نے تمام عوامی مخالفت نوں دبا دتا سی۔ ہنگری دی حکومت دے انہاں پرتشدد جابرانہ اقدامات نے بوہت سارے مغربی مارکسیاں نوں وکھ کردتا ، [ کون؟ ] فیر وی تمام یورپی کمیونسٹ ریاستاں وچ کمیونسٹ کنٹرول نوں تقویت ملی ، تے اس خیال نوں فروغ دتا گیا کہ کمیونزم ناقابل واپسی تے یکجہتی دونے سی۔
1960 دی دہائی
[سودھو]1960: ریاستہائے متحدہ
[سودھو]ایڈلی اسٹیونسن دوم 1952 تے 1956 وچ ڈیموکریٹک صدارتی نامزد امیدوار رہ چکے سن ، تے جے سوویتاں نے 1960 وچ دوبارہ صدر دے عہدے دا انتخاب لڑا تاں پروپیگنڈا دی حمایت دی پیش کش دی ، لیکن اسٹیونسن نے انکار کردتا۔ [۱۷۴] اس دے بجائے ، سوویت رہنما نکیندا خروشیف نے رچرڈ نکسن دے خلاف بہت نیڑے انتخابات وچ جان ایف کینیڈی دی حمایت دی ، جنہاں دے نال خروشیف نے 1959 دے کچن مباحثے وچ تصادم کيتا سی۔ [۱۷۵] یکم جولائی ، 1960 نوں ، سوویت مگ ۔19 نے بارینٹس بحیرہ دے پار بین الاقوامی فضائی حدود وچ اک امریکی آر بی 47 ایچ بحری جہاز دے طیارے نوں گولی مار دے ہلاک کردتا تے عملے دے چار افراد سوویتاں دے ہتھوں پکڑے گئے: جان آر میک کین تے فری مین بی۔ اولمسٹڈ۔ [۱۷۶] سوویتاں نے دونے قیدیاں نوں روک لیا ، تاکہ نکسن (جو امریکا دے موجودہ نائب صدر سن ) نوں سوویتاں دے نال کم کرنے دی صلاحیت اُتے فخر کرنے دا موقع نہ داں ، تے ایئر فورس دے دونے افسران نوں رہائی دے دناں وچ رہیا کيتا گیا کینیڈی دے افتتاح دے بعد ، 25 جنوری 1961 نوں۔ بعد وچ خروشیف نے شیخی ماری کہ کینیڈی نے سوویت مدد دا اعتراف کيتا: "آپ ٹھیک کہندے نيں۔ وچ تسلیم کردا ہاں کہ آپ نے الیکشن وچ اپنا کردار ادا کيتا تے مینوں اپنا ووٹ دتا۔ . . . " ریاستہائے متحدہ امریکا وچ سابق سوویت سفیر اولیگ ٹریوانوسکی نے کینیڈی دے اعتراف دی تصدیق دی ، لیکن کینیڈی دے حوالے توں وی اس حوالے توں حوالہ دتا کہ کیہ سوویت دی حمایت وچ کوئی فرق پيا اے: "مینوں نئيں لگدا کہ اس نے انتخابات نوں کسی وی طرح متاثر کيتا۔" [۱۷۷]
1961–1965: کانگو لیوپولڈویلے
[سودھو]سن 1960 وچ ، بیلبوئم ، ریاستہائے متحدہ امریکا تے ہور ملکاں نے موبیٹو سیسی سیکو دی سربراہی وچ بغاوت دی قیادت وچ خفیہ طور اُتے وزیر اعظم پیٹریس لمومبا دا تختہ پلٹ دتا۔ اس دے بعد ، سیکو نوں امریکا دی حمایت حاصل کرنا شروع ہوگئی۔ بہت سارے سیاست دان جو لمومبا توں وابستہ سن انہاں نوں حکومت توں ہٹانے اُتے مجبور کردتا گیا۔ لمومبا توں وابستہ بوہت سارے سیاستداناں نے عدم اطمینان تے ناراضگی پیدا کرنا شروع کردتی۔ انہاں نے ملک دے مشرق وچ اسٹینلے ول وچ اک نويں حکومت تشکیل دتی جس نوں سوویت یونین دے تعاون توں آزاد جمہوریہ کانگو کہیا جاندا سی۔ لمومبا دے حامی آخر کار واپس شامل ہونے اُتے راضی ہوگئے اُتے انہاں نے دھوکہ دہی نوں محسوس کيتا تے موٹوٹو دے خلاف مزاحمت دی اک ہور پرتشدد شکل وچ فیر توں انہاں دا رخ کرلیا۔ سمبا بغاوت وچ مشرقی کانگو وچ کرسٹوفر گبینی تے گیسٹن سومیلاٹ نے اے پی ایل (آرمی پاپولیئر ڈی لبریشن) ، جسنوں سمباس دے ناں توں وی جانیا جاندا اے ، دی قیادت کرنے دے فورا بعد ہی ماؤ نواز پیری مولے نے کویلو بغاوت دا آغاز کيتا۔ [۱۷۸]
موبوٹو نوں پہلے ہی ریاستہائے مت .حدہ توں امداد مل رہی سی ، تے سمباسنوں یو ایس ایس آر توں مالی اعانت ملنا شروع ہوگئی تے نال ہی دوسرے ملکاں نے وی انہاں دے نال اتحاد کيتا۔ سوویت یونین نے ہمسایہ قوم پرست حکومتاں توں باغیاں دی مدد دے لئی التجا کيتی۔ سوویت قیادت نے وعدہ کيتا سی کہ اوہ سمباسنوں دتے جانے والے تمام ہتھیاراں دی جگہ لے لے گی لیکن شاید ہی کدی ایسا ہويا۔ [۱۷۹] باغیاں دی فراہمی دے لئی ، سوویت یونین کارگو طیارےآں دے ذریعے اتحادی سوڈان وچ جوبا وچ سامان لے گیا۔ اوتھے توں سوڈانی لوک اسلحہ کانگو لے آئے۔ [۱۸۰] اُتے ، ایہ آپریشن ناکام ہوگیا ، کیونجے جنوبی سوڈان اُتے پہلی سوڈانی خانہ جنگی وچ حملہ ہويا سی۔ سوڈانی انیانیا باغیاں نے نتیجے وچ سوویت سوڈانیاں دے سپلائی قافلاں اُتے گھات لگیا کر حملہ کيتا ، تے اپنے لئے اسلحہ لے لیا۔ [۱۷۹] [۱۸۰] جدوں سی آئی اے نوں انہاں حملےآں دا علم ہويا تاں اس نے انیانیا توں اتحاد کيتا۔ انیانہ نے مغربی تے کانگوسی فضائیہ دی سمبا باغی کیمپاں تے سپلائی دے رستےآں نوں تلاش کرنے تے اسنوں تباہ کرنے وچ مدد کيتی۔ [۱۸۰] بدلے وچ ، سوڈانی باغیاں نوں اپنی ہی جنگ دے لئی اسلحہ دتا گیا۔ [۱۸۰] شورش پسنداں دے لئی سوویت حمایت توں ناراض ، کانگولیس حکومت نے جولائی 1964 وچ سوویت سفارت خانے دے اہلکاراں نوں ملک توں بے دخل کردتا۔ سوویت قیادت نے سمبااں دے لئی اپنی امداد وچ اضافہ کردے ہوئے جواب دتا۔ [۱۷۹] ايسے طرح 1965 وچ چی گیوارا جمہوری جمہوریہ کانگو دے مستقبل دے رہنما ، لارینٹ-ڈیزائیر کابیلا دے نال گئی تے لڑائی لڑی۔ [۱۸۱]
پر ایہ بغاوت متعدد وجوہات دی بناء اُتے ختم ہونا شروع ہوجائے گی جس وچ خراب یکجہتی تے یو ایس ایس آر ، چین سوویت اسپلٹ دے نال تعلقات ، امریکا تے بیلجیم دے ذریعہ موبوٹو دی حمایت ، باغیاں دے انسداد حکمت عملی تے بہت ساریاں دوسری وجوہات شامل نيں۔ [۱۸۲] [۱۸۲] [۱۸۳] اگرچہ اسنوں کچل دتا جائے گا ، سمباس نے حالے وی مشرقی کانگو دے کچھ حصےآں اُتے قبضہ کيتا تے پہلی کانگو جنگ دے دوران 1996 تک حکومت کیتی مزاحمت کيتی۔ [۱۸۴]
1964: چلی
[سودھو]1960 تے 1969 دے درمیان ، سوویت حکومت نے چلی دی کمیونسٹ پارٹی نوں سالانہ ،000 50،000 توں 400،000 ڈالر دے درمیان مالی اعانت فراہم کيتی۔ چلی دے سن 1964 دے انتخابات وچ ، امریکی حکومت نے امیدوار ایڈورڈو فریئی مونٹالوا دے لئی 2.6 ملین ڈالر دی فنڈز فراہم کيتیاں ، جس دے مخالف ، سلواڈور الینڈرے اک ممتاز مارکسی سن ، تے نال ہی ایلاندے دی ساکھ نوں نقصان پہنچانے دے ارادے توں اضافی مالی اعانت فراہم دی سی۔ [۱۸۵] :38–9 جدوں گوسٹافسن نے صورت حال اُتے زور دتا:
ایہ واضح سی کہ سوویت یونین چلی وچ مارکسی کامیابی نوں یقینی بنانے دے لئی کم کررہی سی ، تے اسيں عصری امریکی نقطہ نظر توں ، امریکا نوں اس دشمن اثر و رسوخ نوں ناکام بنانے دی ضرورت تھی: سوویت پیسہ تے اثر و رسوخ اپنی جمہوریت نوں خراب کرنے دے لئی واضح طور اُتے چلی وچ جا رہے سن ۔ اس خطرناک اثر و رسوخ نوں مایوس کرنے دے لئی امریکی مالی اعانت نوں چلی جانا پئے گا۔
1965–1979: روڈیسیا
[سودھو]انیہويں صدی دے آخر تک ، برطانوی سلطنت دا جنوبی افریقہ دا بیشتر حصہ کنٹرول سی۔ اس وچ شمالی روڈیسیا تے جنوبی رہوڈیا دی تن نوآبادیات شامل سن ، جنہاں دا ناں سیسل روڈس تے نیاسالینڈ دے ناں توں منسوب کيتا گیا ، جس نے روڈسیا تے نیاسالینڈ دی فیڈریشن تشکیل دی۔ شمالی روڈیسیا آزاد ہوکے اگے ودھے گا کیونجے زیمبیا تے نیاسالینڈ مالوی بن جاواں گے۔ [۱۸۶] دوسری عالمی جنگ دے بعد توں ہی اک سفید فام اقلیت نے جنوبی روڈسیا اُتے حکومت کیتی سی۔ اُتے ، انگریزاں نے آزادی دی شرط دے طور اُتے اکثریتی حکمرانی کيتی پالیسی بنائی سی ، تے جنوبی روڈیسیا دی سفید فام اقلیت ہن وی اقتدار برقرار رکھنا چاہندی سی۔ [۱۸۷][۱۸۸][۱۸۹] نومبر 11، 1965 پر، جنوبی رھوڈیشیا آزادی دا اعلان تے رھوڈیشیا قائم کيتا۔ [۱۹۰][۱۹۱]
روڈیسیا وچ ، سفید اقلیت ہن وی سیاسی اقتدار اُتے فائز سی تے ایان اسمتھ دی سربراہی کردے ہوئے ملک دی بیشتر دولت نوں اپنے پاس رکھی۔ رہوڈیا نوں پوری دنیا وچ بوہت گھٹ پہچان ملے گی ، حالانکہ اس دی کچھ خفیہ حمایت وی حاصل ہوئے گی۔ رہوڈیا دے آزادی دے اعلان توں اک سال پہلے ، سن 1964 وچ ، سفید اقلیت دا تختہ الٹنے دے لئی دو اہم مسلح گروہ اٹھیا کھڑے ہوئے۔ ایہ دونے مارکسی تنظیماں سن جنہاں نوں چین سوویت اسپلٹ دے مختلف اطراف توں حمایت حاصل سی۔ اک زانو (زمبابوے افریقی نیشنل یونین) سی ، جس نے پینڈو علاقےآں نوں منظم کيتا ، تے اس طرح چین دی حمایت حاصل کيتی۔ دوسرا ZAPU (زمبابوے افریقی پیپلز یونین) سی ، جس نے بنیادی طور اُتے شہری علاقےآں نوں منظم کيتا ، ایويں یو ایس ایس آر دی حمایت حاصل کيتی۔ زیپرا (زمبابوے پیپلز انقلابی فوج) ، ZAPU دے مسلح ونگ ، نے اپنے انقلاب دی حکمت عملی تے حکمت عملی تیار کرنے وچ اپنے سوویت انسٹرکٹرز توں مشورہ لیا۔ اس علاقے وچ لگ بھگ 1،400 سوویت ، 700 ایسٹ جرمن تے 500 کیوبا انسٹرکٹر تعینات سن ۔ جدوں کہ دونے گروہاں نے روڈسین حکومت دے خلاف لڑائی لڑی ، اوہ وی بعض اوقات آپس وچ لڑ پئے۔ ایہ لڑائی روڈس دی آزادی توں اک سال پہلے شروع ہوئی سی۔
روڈیسیا اس جنگ توں بچ نئيں سکے سن کیونجے 1970 دی دہائی تک گوریلا سرگرمی وچ شدت آنا شروع ہوگئی سی۔[۱۹۲][۱۹۳] آخر کار 1978 وچ اک سمجھوتہ ہويا جس وچ اس ملک دا ناں زمبابوے روڈسیا رکھیا گیا ۔ ایہ حالے تک کافی نئيں دیکھیا گیا سی تے جنگ جاری رہے گی۔[۱۹۴] فیر ، اک مختصر برطانوی تسلط دے بعد ، زمبابوے نوں تشکیل دے دتا گیا ، ZANU دے رہنما رابرٹ موگابے صدر منتخب ہوئے۔ [۱۹۵] 1980 دے انتخابات وچ ، ZAPU اکثریت حاصل نئيں کرسکدا سی۔ بعد وچ اوہ 1987 وچ ZANU دے نال ZANU-PF وچ فیوز ہوجاواں گے۔ ہن اوہ وکھ ہوگئے نيں۔ [۱۹۶][۱۹۷]
1968: چیکو سلوواکیا
[سودھو]سیاسی لبرلائزیشن دا دور 1968 وچ چیکوسلواکیہ وچ ہويا جس نوں پراگ اسپرنگ کہندے نيں۔ اس پروگرام نوں متعدد واقعات نے حوصلہ افزائی کيتا ، بشمول معاشی اصلاحات جنہاں نے 1960 دی دہائی دے اوائل وچ اقتصادی بحران نوں دور کيتا۔ [۱۹۸][۱۹۹] اپریل وچ ، چیکوسلواکیا دے رہنما الیگزنڈر ڈوبیک نے آزادی پسندی دے اک " ایکشن پروگرام " دا آغاز کيتا ، جس وچ پریس دی ودھدی آزادی ، تقریر دی آزادی تے تحریک آزادی شامل تھی ، اس دے نال نال صارفین دے سامان اُتے اقتصادی زور ، کثیر الجہتی حکومت دے امکانات تے اسنوں محدود کرنا شامل سی۔ خفیہ پولیس دی طاقت [۲۰۰][۲۰۱] مشرقی بلاک دے اندر ابتدائی رد عمل نوں ملایا گیا ، ہنگری دے جونوس کیڈر نے حمایت دا اظہار کيتا ، جدوں کہ سوویت رہنما لیونڈ بریزنیف تے ہور نے ڈوبیک دی اصلاحات اُتے تشویش پائی ، جس دا انہاں نوں خدشہ سی کہ سرد جنگ دے دوران مشرقی بلاک دی پوزیشن کمزور ہوسکدی اے۔ [۲۰۲][۲۰۳] 3 اگست نوں ، سوویت یونین ، مشرقی جرمنی ، پولینڈ ، ہنگری ، بلغاریہ ، تے چیکوسلوواکیا دے نمائندےآں نے بریٹیسلاوا وچ ملاقات کيتی تے برٹیسلاوا اعلامیے اُتے دستخط کیتے ، جس وچ اس اعلان نے مارکسزم-لینن ازم تے پرولتاری بین الاقوامییت دی غیر متزلزل وفاداری دی توثیق دی پرولتاری بین الاقوامییت تے "بورژوا" نظریہ تے تمام "سوشلسٹ" طاقتاں دے خلاف ناقابل تسخیر جدوجہد دا اعلان کيتا۔[۲۰۴]
20-25 اگست ، 1968 دی رات ، وارسا معاہدہ دے چار ملکاں یعنی سوویت یونین ، بلغاریہ ، پولینڈ تے ہنگری دی مشرقی بلاک دی فوجاں نے چیکوسلوواکیا اُتے حملہ کيتا ۔ [۲۰۵][۲۰۶] ایہ حملہ بریزنیف نظریہ دے نال ملایا گیا ، ایہ اک ایسی پالیسی اے جس وچ ایہ مطالبہ کيتا گیا سی کہ مشرقی بلاک نوں مجموعی طور اُتے قومی مفادات نوں ماتحت بنائے تے جے کسی مشرقی بلاک دا ملک سرمایہ دارانہ نظام دی طرف رجوع ہُندا دکھادی دیندا اے تاں سوویت دے مداخلت دے حق اُتے عمل کرنا۔ [۲۰۷][۲۰۸] اس حملے دے بعد ہجرت دی لہر شروع ہوئی ، جس وچ ابتدائی طور اُتے 70،000 چیک فرار ہوگئے سن ، تے آخرکار اس دی مجموعی تعداد 300،000 ہوگئی۔ [۲۰۹] اپریل 1969 وچ ، ڈوبیک نوں پہلے سیکرٹری دی حیثیت توں گوسٹو ہوسک نے تبدیل کيتا ، تے " نارملائزیشن " دا دور شروع ہويا۔ [۲۱۰] حسین نے ڈوبیک دی اصلاحات نوں الٹ دتا ، لبرل ممبراں دی پارٹی نوں صاف کيتا ، مخالفین نوں عوامی عہدے توں برخاست کيتا ، پولیس حکام دی طاقت نوں بحال کيتا ، معیشت نوں مرکزی حیثیت دینے دی کوشش کيتی تے مرکزی دھارے دے ذرائع ابلاغ وچ سیاسی تبصرے دی عدم توجہی نوں دوبارہ شروع کيتا تے انہاں افراد دی طرف توں جنہاں اُتے غور نئيں کيتا گیا۔ "مکمل سیاسی اعتماد" رکھنا۔ [۲۱۱][۲۱۲] سوویت یونین دی بین الاقوامی شبیہہ نوں خاص طور اُتے مغربی طلباء دی تحریکاں وچ جو " نیو لیفٹ " تے غیر منسلک موومنٹ ریاستاں توں متاثر اے ، نے خاصا نقصان اٹھایا۔ مثال دے طور اُتے ، ماؤ زیڈونگ دی عوامی جمہوریہ چین ، نے سوویت تے امریکیوں دوناں نوں سامراجی دی حیثیت توں مذمت کيتی۔
1970 دی دہائی
[سودھو]1974–1990: ایتھوپیا
[سودھو]ایتھوپیا دی سلطنت دے شہنشاہ ہیلی سیلسی اول نے ملک وچ اقتدار اُتے قبضہ کرنے تے جاگیردارانہ نظام دی حفاظت دے لئی جاری رکھے ہوئے سن جو ملک نوں اک نال رکھدے سن ۔ سلطنت ہزاراں سال چل چکيتی سی تے 1950 ء تے 1960 دی دہائی وچ ایہ ہور غیر مستحکم ہونے لگی سی۔ ملک وچ لوکاں نوں قحط دا سامنا کرنا پيا سی کہ حکومت 1958 توں لے کے ٹائیگرے دے قحط تے خاص طور اُتے 1972 توں 1974 تک وولو قحط دے خاتمے توں قاصر رہی سی یا انکار کرچکی اے [۲۱۳][۲۱۴]۔ آخر کار اوہ شہنشاہ دے خلاف ہوگئے۔ انہاں نے 12 ستمبر 1974 نوں ایتھوپیائی انقلاب وچ شہنشاہ دا تختہ الٹنے دی قیادت کيتی۔ [۲۱۵] ڈیرگ نے بادشاہت دا خاتمہ کرنے دے بعد تے سلطنت دا خاتمہ کيتا۔ ڈیرگ دا قائد مینگیستو ہائل مریم سی ۔ اوہ مارکسی لیننسٹ بن گیا تے ڈیرگ ایتھوپیا اُتے مارکسسٹ-لیننسٹ فوجی جنٹا دی حیثیت توں حکمرانی کرنے آیا۔ [۲۱۶] سوویت یونین نے اس تے ڈارگ دی حمایت دی ، تے انہاں نے اسنوں اسلحہ فراہم کرنا شروع کيتا تے اسنوں مثبت انداز وچ پیش کيتا۔ اس دے بجائے انہاں نے وارسا معاہدے دے مشرقی یورپی ممبراں توں ایتھوپیا دا ماڈل بنانے دی کوشش کيتی۔ [۲۱۷]
چونکہ ایہ واقعہ ایتھوپیا دی خانہ جنگی دے آغاز اُتے ، بوہت سارے دوسرے کھبے بازو ، علیحدگی پسند تے کمیونسٹ مخالف گروہاں دے نال اٹھنے لگا۔ انہاں گروہاں وچ قدامت پسند ایتھوپین ڈیموکریٹک یونین (ای ڈی یو) وی شامل سی۔ انہاں نے زمینداراں دی نمائندگی دی جو ڈیرگ ، بادشاہت پسنداں ، تے اعلیٰ عہدے دار فوجی افسران دی قومیانہ دی پالیسیاں دے مخالف سن جنھاں ڈارگ دے بغاوت پسنداں نے مجبور کيتا سی۔ ايسے طرح مارکسسٹ لینن دے متعدد متنازعہ گروہاں نے نظریاتی وجوہات دی بناء اُتے ڈارگ دی مخالفت کيتی۔ ایہ ایتھوپیا دی عوامی انقلابی پارٹی (ای پی آر پی) ، ٹگرے پیپلز لبریشن فرنٹ (ٹی پی ایل ایف) ، ایتھوپیا پیپلز ڈیموکریٹک موومنٹ ( ای پی ڈی ایم) ، تے آل ایتھوپیا سوشلسٹ موومنٹ (MEISON) سن ۔ ڈارگ نوں انہاں سب دے نال بہت ساری علیحدگی پسند تنظیماں تے صومالیہ دے حملے دا مقابلہ کرنا پيا۔ سوویت یونین نے ڈیرگ حکومت کیتی حمایت کيتی۔ [۲۱۸][۲۱۹][۲۲۰] اس اعانت دے نال ڈیرگ نے کیی شبیر (ایتھوپیا دے ریڈ ٹیرر) نوں بھڑکایا ، خاص طور اُتے ای پی آر پی تے میسن دے خلاف نشانہ بنایا گیا۔ ہزاراں افراد کیی شبیر دے ذریعہ ہلاک ہوئے ، ايسے طرح جبری ملک بدری بھی۔ [۲۲۱][۲۲۲] اس دے نال نال 1983–1985 دے وحشیانہ قحط نے ملک نوں نقصان پہنچیا ، جس نوں حکومتی پالیسیاں نے بہت حد تک ودھایا۔ [۲۲۳]
1987 وچ ڈیرگ نے عوامی جمہوری جمہوریہ ایتھوپیا (PDRE) تشکیل دتا ، تے باغی گروپاں نوں دبانے دا سلسلہ جاری رکھیا ، تے مریم نے سوشلسٹ جمہوریہ وچ تبدیلی دی کوشش کيتی۔ 1989 وچ ٹی پی ایل ایف تے ای پی ڈی ایم نے ایتھوپیا دے عوامی انقلابی ڈیموکریٹک فرنٹ (ای پی آر ڈی ایف) وچ شمولیت اختیار کرلئی ، تے اس نے اریٹیریا دے علیحدگی پسنداں دے نال مل کے زمین تے فتوحات حاصل کرنا شروع کيتیاں ۔ [۲۲۴][۲۲۵]1990 وچ جدوں ایسٹرن بلاک دا خاتمہ شروع ہويا تاں یو ایس ایس آر نے ایتھوپیا نوں دتی جانے والی کوئی امداد تے رسد روک دی۔ اک سال بعد مینگیسٹو ہائیل مریم ملک توں فرار ہوگئياں ، کیونجے PDRE باغیاں دے ہتھوں گر گیا۔ [۲۲۶]
1975–1991: انگولا
[سودھو]سیکڑاں سالاں توں انگولا پرتگالی سلطنت دی اک کالونی تھی ۔ اُتے ، 1960 دی دہائی وچ انگولا دے متعدد باغی گروہ اٹھیا کھڑے ہوئے جس وچ انگولا دی جنگ آزادی ہی بن گئی۔ انہاں انقلابی گروپاں وچ کھبے بازو دے باغی گروپ پیپلز موومنٹ برائے لبریشن آف انگولا (ایم پی ایل اے) بھی شامل سی۔ کارنیشن انقلاب دے بعد پرتگال نے انگولا سمیت اپنی نوآبادیات نوں آزادی دلانے دا وعدہ کيتا سی۔ اس توں مختلف باغی گروہاں دی قیادت ہُندی اے ، جو پہلے ہی اک دوسرے دے مخالف ہوئے چکے سن ، تاکہ آپس وچ لڑائی بڑھاواں۔ انہاں نے پرتگال توں آزادی دلانے دے نال الور معاہدے اُتے دستخط کیتے۔ [۲۲۷] اس وقت ایم پی ایل اے نے ملک دے بیشتر حصے نوں کنٹرول کيتا تے اس دے مخالف دوسرے گروپاں دے خلاف پیش قدمی کر رہیا سی جداں انگولا دی نیشنل لبریشن فرنٹ آف انگولا (ایف این ایل اے) تے قومی اتحاد برائے انگولا دی مکمل آزادی (یو این آئی ٹی اے ) ۔ اس دے جواب وچ جنوبی افریقہ ، جو حالے وی رنگ برنگی دے تحت سی ، نے 1975 وچ ملک اُتے MPLA روکنے دے لئی حملہ کيتا۔ ايسے دوران سوویت یونین نے متعدد دوسرے ملکاں خصوصا کیوبا دے نال نال ، ایم پی ایل نوں فوج تے اسلحہ بھیجنا شروع کيتا۔ سوویت یونین نے خانہ جنگی وچ اپنی پوری شمولیت دے دوران مجموعی طور اُتے گیارہ ہزار فوج بھیج دی۔ [۲۲۸][۲۲۹] ایم پی ایل اے نے اگسٹینہو نیتو دے نال پہلے ملک دے صدر دی حیثیت توں بین الاقوامی سطح اُتے تسلیم شدہ حکومت کیتی حیثیت توں حکمرانی کيتی۔
1977 وچ ایم پی ایل اے نے اپنی پہلی کانگریس وچ مارکسی لینن ازم نوں اپنا سرکاری نظریہ تسلیم کيتا۔ [۲۳۰] اس دے باوجود نیٹو نے کمیونزم دے برخلاف اپنی پارٹی نوں سوشلزم دی طرف دھکیل دتا۔ اس دی وجہ توں پارٹی دے اندر اک تحریک پھیل گئی جس نوں فریکشنزم کہیا جاندا اے ، جس نے پارٹی نوں زیادہ بھاری توں مارکسی لیننسٹ بنانے دی کوشش کيتی۔ اس دے نتیجے وچ 1977 وچ نیتو دے خلاف بغاوت دی کوشش کرنے ، فرکشن ازم دے مرکزی حامی ، نیتو ایلویس دا نتیجہ نکلیا۔ بغاوت ناکام سی تے نیتو ایلویس نوں پھانسی دے دتی گئی۔ کیوبا تے یو ایس ایس آر دی مدد توں ایم پی ایل اے نے فریکشنسٹس سمیت حزب اختلاف نوں دبایا۔ نیتو نے پیروکاراں تے ہمدرداں نوں خاص طور اُتے "آرتھوڈوکس کمیونزم" دے قتل دا حکم دتا۔ [۲۳۱] 1978 وچ ایف این ایل اے نے اپنی لڑائی ختم کردتی تے لڑائی توں ختم ہوگئے۔ 1979 وچ ماسکو دے اک اسپتال وچ نیٹو دی موت ہوگئی تے جوز ایڈورڈو ڈوس سانٹوس نوں ملک دا مسلح افواج دا چیف کمانڈر دے طور اُتے انگولا دا صدر منتخب کيتا گیا۔ 1980 وچ اوہ ہور عوامی اسمبلی دے صدر منتخب ہوئے۔ [۲۳۲]
1981 توں 1986 تک وی سوویت یونین نے MPLA نوں 2 بلین ڈالر توں زیادہ دی مالی امداد دے نال وڈے پیمانے اُتے فوجی امداد دی۔ [۲۳۳][۲۳۴] 1986 وچ سوویت یونین نے اک بلین ڈالر دی اضافی رقم دی۔ [۲۳۵]
جب جنگ ایم پی ایل اے اُتے کھینچی گئی تاں انہاں نے یونٹ دے خلاف دباؤ ڈالنا شروع کيتا ایتھے تک کہ انہاں نوں امریکا تے دوسرے ملکاں دی حمایت حاصل سی۔ اس دے نتیجے وچ جوناس سایمبی دی سربراہی وچ یو این آئی ٹی اے دی طرف اپریل 1991 وچ سانٹوس دے نال گل گل دا آغاز کيتا جائے گا ، جس وچ امریکا ، یو ایس ایس آر تے پرتگال دے ذریعہ ثالثی کيتی گئی سی۔ [۲۳۶] اس دے نتیجے وچ 31 مئی 1991 نوں UNITA تے MPLA دے درمیان باسی معاہدے اُتے لزبن وچ دستخط ہوئے۔ [۲۳۷] انھاں نے انتخابات کرانے اُتے اتفاق کيتا جس وچ دونے فریقین دی حیثیت توں بھجے جدوں کہ جنوبی افریقہ نے نامیبیا نوں دستبرداری تے آزادی دینے اُتے اتفاق کيتا۔ اس سال دسمبر وچ یو ایس ایس آر دا خاتمہ ہويا تے ہن اوہ اس جنگ وچ شامل نئيں رہیا۔ اس دے باوجود 1992 دے انگولن عام انتخابات دے بعد اگلے ہی سال جنگ اک بار فیر گرم ہوگئی تے 2002 تک جاری رہی۔
1978–79: ایران
[سودھو]1978–1989: کمبوڈیا
[سودھو]ویتنام دی جنگ دے بعد دے سالاں وچ سوشلسٹ جمہوریہ ویتنام تے ڈیموکریٹک کیمپوشیہ اک دوسرے دے وچکار تعلقات استوار کرنے دی کوشش کر رہے سن ۔ ڈیموکریٹک کیمپوشیہ پول پوٹ تے خمیر روج دی حکمرانی وچ کمبوڈیا دی حکومت سی۔ جدوں کہ دونے ملکاں نے اچھے تعلقات برقرار رکھنے دی کوشش کيتی لیکن اوہ دونے اک دوسرے اُتے ہن وی شبہ وچ سن تے کدی کدائيں سرحدی جھڑپاں وچ لڑدے رہندے نيں۔ 1977 وچ تعلقات مکمل طور اُتے خراب ہوئے ، تے 1978 وچ ایہ سب سرگرداں ہوجاواں گے۔ 25 دسمبر 1978 نوں ویتنام نے کمر روج نوں اقتدار توں ہٹانے دے لئی ملک اُتے حملہ کيتا۔ انہاں دے حملے دی حمایت سوویت یونین نے کيتی سی جس نے انہاں دے حملے دے لئی انہاں نوں 1.4 بلین ڈالر دی فوجی امداد بھیجی سی ، تے 1981 توں 1885 دے درمیان 1.7 بلین ڈالر تک پہنچے۔ [۲۳۸] اس دے نال ہی سوویت یونین نے پابندیاں دے خاتمے تے انہاں دے تیسرے پنج سالہ منصوبے (1981–1985) وچ مدد دے لئی ویت ناں نوں مجموعی طور اُتے 5.4 بلین ڈالر فراہم کیتے۔ سوویت یونین نے ویتنام دی 90 خام مال دی طلب تے اناج دی 70 فیصد درآمد وی فراہم کيتی۔ اس دے نال ہی سوویت یونین نے اقوام متحدہ وچ بہت ساری قرارداداں نوں وی نظرانداز کيتا جو اس حملے دی تنقید سی یا اس اُتے پابندیاں عائد کرنے دی کوشش کيتی گئی سی۔ [۲۳۹] اگرچہ اعدادوشمار توں پتہ چلدا اے کہ سوویت یونین اک قابل اعتماد حلیف سی ، لیکن نجی طور اُتے سوویت رہنماواں نے ہنوئی دے کمپوچیا وچ تعطل توں نمٹنے اُتے عدم اطمینان ظاہر کيتا تے انہاں دے امدادی پروگرام دے بجھ اُتے ویتنام نوں ناراض کيتا کیونجے انہاں دا اپنا ملک معاشی اصلاحات توں گزر رہیا سی۔ 1986 وچ ، سوویت حکومت نے اعلان کيتا کہ اوہ دوست ملکاں دی امداد نوں کم کرے گی۔ ویتنام دے لئی ، انہاں کمیاں دا مطلب اس دی اقتصادی امداد دا 20 فیصد تے اس دی فوجی امداد دا اک تہائی نقصان ہويا۔ [۲۴۰] حملے دے بعد ویتنام نے ملک وچ اک نويں حکومت کیتی تشکیل کرنے تے خمیر روج دے خلاف گوریلا جنگ لڑنے دی کوشش کيتی۔ ملک وچ نويں اصلاحات نافذ کرنے دے لئی ، سوویت یونین دے تعاون توں ویتنام نے کئی سالاں دے مالیت دے سازوسامان دے پی آر اے ایف نوں منتقل کرنا شروع کيتا ، جس دی تعداد 70،000 توں زیادہ اے۔ تب ویتنامی وزارت دفاع دے بین الاقوامی تعلقات دے محکمہ نے اپنے کمپوشیائی اسيں منصباں نوں مشورہ دتا اے کہ اوہ اپنی موجودہ کاروائیاں دی موجودہ سطح نوں برقرار رکھنے دے لئی دستیاب سامان دا استعمال کرن ، تے ایسی وڈی کاروائیاں وچ مشغول نہ ہاں جس توں انہاں رسد نوں ختم کيتا جاسکے۔ [۲۴۱] جنگ دے اختتام تک سوویت یونین دا زوال شروع ہويا ، لیکن اس دے باوجود حکومت کیتی تبدیلی کامیابی دے نال ختم ہوگئی ، حالانکہ خمیر روج ہور کئی سالاں تک گوریلا اقدامات وچ سرگرم ہوئے گا۔
1979–1989: افغانستان
[سودھو]افغانستان وچ 1978 دے بغاوت دے دوران ، جتھے کمیونسٹ پارٹی نے اقتدار سنبھالیا سی ، اس نے پورے ملک وچ جدید بنیاد پرستی اصلاحات دا اک سلسلہ شروع کيتا سی جو خاص طور اُتے زیادہ روايتی پینڈو آبادی تے اقتدار دے قائم شدہ روايتی ڈھانچے دے درمیان مجبور تے گہری غیر مقبول سی۔ حکومت کیتی فطرت نے ہزاراں سیاسی قیدیاں نوں پھانسی دینے سمیت حزب اختلاف نوں زبردست دبانے دی وجہ توں حکومت مخالف مسلح گروہاں دا عروج ہويا تے اپریل 1979 وچ ، ملک دے وڈے حصے کھلی بغاوت دا شکار ہوئے گئے۔ حکمران جماعت نے خود گہری دشمنی دا سامنا کيتا تے ستمبر 1979 وچ صدر نور محمد ترهکی نوں دوسرے کمانڈر حفیظ اللہ امین دے حکم دے تحت قتل کردتا گیا ، جس نے سوویت یونین دے نال تعلقات استوار کیتے۔ آخر کار ، لیونڈ بریزنیف دی سربراہی وچ ، سوویت حکومت نے 24 دسمبر 1979 نوں 40 واں فوج تعینات کرنے دا فیصلہ کيتا۔ راجگڑھ کابل پہنچ کے ، انہاں نے بغاوت دی ، صدر امین نوں مار ڈالیا تے سوویت وفادار ببرک کارمل نوں حریف گروہ توں کھڑا کيتا۔ اس تعین نوں مختلف طور اُتے "حملہ" (مغربی میڈیا تے باغیاں دے ذریعہ) یا اک جائز مددگار مداخلت (سوویت یونین تے افغان حکومت کیتی طرف سے) کہیا گیا سی برزنف نظریے دی بنیاد پر۔
دشمنی
Translations of دشمنی
NounFrequency
animosity
دشمنی
جنوری 1980 وچ ، اسلامی کانفرنس دے 34 ملکاں دے وزرائے خارجہ نے اک قرارداد منظور دی جس وچ "سوویت فوجاں دی فوری ، فوری تے غیر مشروط انخلا" دا مطالبہ کيتا گیا سی۔ [؛ 44] اقوام متحدہ دی جنرل اسمبلی نے سوویت مداخلت دے خلاف اک قرارداد منظور دی جس وچ 104 (دے لئی) توں 18 (ووٹ) دے ذریعے ووٹ دتے گئے ، جس وچ 18 نوں رہیا کردتا گیا تے 152 قومی اسمبلی دے 12 ممبران غیر حاضر یا ووٹ وچ حصہ نہ لینے دے نال۔ [] 44] [ ] 45] بھارت دے نال صرف سوویت اتحادیاں انگولا ، مشرقی جرمنی تے ویتنام نے مداخلت دی حمایت کيتی۔ [. 46] افغان باغیاں نے پڑوسی ملک پاکستان تے چین وچ وڈے پیمانے اُتے امداد تے فوجی تربیت حاصل کرنا شروع دی ، [ 15] جن دی بنیادی طور اُتے خلیج فارس وچ ریاستہائے متحدہ امریکا تے عرب بادشاہتاں نے ادائیگی کيتی۔ [7] [8] [15] [11] [47] [48] [49] [50] جداں کہ نیشنل سیکیورٹی آرکائیو دے دستاویزات وچ اے ، "سنٹرل انٹیلی جنس ایجنسی (سی آئی اے) نے اس ملک اُتے سوویت حملے نوں مایوس کرنے دے لئی تیار کردہ فوجی کارروائیاں دی مالی اعانت دے ذریعے افغانستان وچ امریکی اثر و رسوخ نوں ودھانے وچ اہم کردار ادا کيتا۔ افغان باغی گروپاں تک پہنچنے دے لئی سی آئی اے دی خفیہ کارروائی نے پاکستانی انٹلیجنس خدمات دے ذریعے کم کيتا۔ " سوویت فوجیاں نے شہراں تے مواصلات دی بنیادی شریاناں اُتے قبضہ کيتا جدوں کہ مجاہدین نے ملک دے تقریبا 80 فیصد علاقےآں وچ سرگرم چھوٹے گروپاں وچ گوریلا جنگ لڑی۔ حکومت تے سوویت کنٹرول ، جو خاص طور اُتے پینڈو پینڈو علاقےآں وچ ہی اے۔ [51] سوویتاں نے باغیاں تے عام شہریاں دونے دے نال سختی توں نمٹنے دے لئی اپنی فضائی طاقت دا استعمال کيتا ، پنڈ نوں مجاہدین دے محفوظ ٹھکانے توں انکار کرنے ، آب پاشی دے اہم گڑھے نوں تباہ کرنے تے لکھاں اراضی بچھانے دے لئی استعمال کيتا۔ بارودی سرنگاں۔ [] 53] [] 54] [] 55] [] 56]
عالمی برادری نے سوویت یونین دے خلاف متعدد پابندیاں تے پابندیاں عائد کردتیاں سن ، تے امریکا نے ماسکو وچ منعقدہ 1980 دے سمر اولمپکس دے بائیکاٹ دی قیادت کيتی۔ بائیکاٹ تے پابندیاں نے سرد جنگ دے تناؤ نوں بڑھاوا دتا تے سوویت حکومت نوں مشتعل کردتا ، جس دے نتیجے وچ لاس اینجلس وچ منعقدہ 1984 دے اولمپکس دا بدلہ بائیکاٹ کيتا گیا۔ [. 57] سوویتاں نے ابتدائی طور اُتے قصبے تے سڑکاں محفوظ کرنے ، نويں رہنما کارمل دے تحت حکومت نوں مستحکم کرنے تے چھ ماہ یا اک سال دے اندر اندر دستبرداری دا منصوبہ بنایا۔ لیکن انہاں دا مقابلہ گوریلا دی شدید مزاحمت توں ہويا ، [ 58] تے اوہ نو سال تک جاری خونی جنگ وچ پھنس گئے۔ [59] سن 1980 دی دہائی دے وسط تک ، سوویت دستہ نوں ودھیا کر 108،800 کردتا گیا تے لڑائی وچ اضافہ ہويا ، لیکن سوویت یونین دے لئی جنگ کيتی فوجی تے سفارتی لاگت زیادہ سی۔ [60] سن 1987 دے وسط تک ، سوویت یونین ، جو ہن اصلاح پسند رہنما میخائل گورباچوف دے ماتحت اے ، نے افغان حکومت توں ملاقاتاں دے بعد اپنی افواج توں دستبرداری شروع کرنے دا اعلان کيتا۔ [61] [62] فوجیاں دی آخری واپسی 15 مئی 1988 نوں شروع ہوئی ، تے 15 فروری 1989 نوں اختتام پذیر ہوئی ، جس توں حکومتی افواج نوں باغیاں دے خلاف لڑائی وچ تنہا چھڈ دتا گیا ، جو 1992 تک جاری رہیا جدوں سوویت حمایت یافتہ سابقہ حکومت دا خاتمہ ہويا۔ اس دی لمبائی دی وجہ توں ، کدی کدی اسنوں "سوویت یونین دی ویتنام دی جنگ " یا مغربی میڈیا نے " بیئر ٹریپ" کہیا اے۔ جنگ وچ سوویتاں دی ناکامی ['63] کو سوویت یونین دے خاتمے وچ معاون عنصر سمجھیا جاندا اے۔ [ 64]
1980 دی دہائی
[سودھو]1982–1990: نکاراگوا
[سودھو]امریکا پوری 20 واں صدی وچ نکاراگوا وچ بہت زیادہ ملوث رہیا سی۔ نکاراگوا اُتے دوسرے قبضے دے بعد امریکی دوست سومزا خاندان دا انچارج رہیا۔ انہاں دی حکمرانی دے تحت عدم مساوات تے سیاسی جبر بہت ودھ گیا۔ 1961 وچ ایف ایس ایل این (سینڈینیستا نیشنل لبریشن فرنٹ) ، جسنوں عام طور اُتے سینڈینیٹاس دے ناں توں جانیا جاندا اے ، دی بنیاد بنیاد پرست طلباء نے اپنے اقتدار دی مخالفت کرنے دے لئی رکھی سی۔ 1960 دی دہائی وچ اوہ اپنا سیاسی اڈہ تے تنظیم قائم کرن گے۔ 1970 دی دہائی وچ انہاں نے حکومت دے خلاف مزاحمت دا آغاز کيتا تے سوموزا حکومت نے انہاں نوں اک خطرہ دے طور اُتے تسلیم کيتا۔ جنوری 1978 وچ سوموزا مخالف صحافی پیڈرو جوکون چامرو کارڈینل نوں ہلاک کيتا گیا سی ، غالبا. سوموزا دے اتحادیاں نے اسنوں ہلاک کيتا سی۔ اس دے نتیجے وچ ، پورے ملک وچ فسادات پھوٹ پئے۔ ایف ایس ایل این نے عام ہڑتال دا مطالبہ وی کيتا جو بیشتر ملکاں دے کاروبار بند رکھنے وچ انتہائی کامیاب ثابت ہوئے گا۔ 22 اگست ، 1978 نوں ایف ایس ایل این نے سوموزا حکومت دے خلاف اغوا تے حملےآں دا اک وسیع سلسلہ شروع کيتا۔ 1979 دے اوائل وچ او اے ایس (آرگنائزیشن آف امریکن اسٹیٹس) نے دونے گروہاں دے وچکار گل گل وچ ثالثی دی ، لیکن سینڈینیٹاس نے انہاں نوں اس وقت روک دتا جدوں انہاں نوں احساس ہويا کہ سوموزا حکومت دا آزادانہ انتخابات شروع کرنے دا کوئی ارادہ نئيں اے۔ جون 1979 وچ سینیستاس نے راجگڑھ دے سوا ملک دے بیشتر حصے اُتے اقتدار سنبھالیا ، تے جولائی 1979 وچ اناستاسیو سومزا ڈیبائل نے استعفیٰ دے دتا تے اس دے جانشین نے راجگڑھ ایف ایس ایل این دے حوالے کردتا۔ [۲۴۲][۲۴۳]
ابتدائی تختہ الٹنے دے دوران ، سینڈینیٹاسنوں پہلے ہی کھبے بازو تے کھبے بازو دی حکومتاں دی حمایت حاصل سی۔ یو ایس ایس آر نے فوری طور اُتے نويں حکومت دے نال تعلقات استوار کیتے ، تے دونے اچھے اتحادی بن گئے۔ یو ایس ایس آر حکومت نوں امداد تے فوجی ہتھیار بھیجنا شروع کريں گا۔ 1980 دی دہائی دے دوران ، سوویت یونین نے نکاراگوا دی کھبے بازو دی حکومت نوں مکمل سیاسی ، معاشی ، فوجی تے سفارتی مدد فراہم کيتی۔ انہاں نے سینڈینیٹاسنوں مفت کریڈٹ ، معاشی سبسڈی تے بھاری ہتھیاراں دی گرانٹ فراہم کيتی۔ نکاراگواناں نوں بغیر کسی قیمت دے ہتھیار ملے جداں بھاری ہتھیاراں توں لیس MI-24 حملہ ہیلی کاپٹر (ہندس) ، تے M-17 ٹرانسپورٹ ہیلی کاپٹر۔ پہلے ہی سوموزا حکومت دے سابقہ حصےآں نے نیکاراگوان دی سرحد دے نال مل کے منظم تے منظم ہونا شروع کيتا سی ، تے ایہ کونٹریس تشکیل دے رہے سن ۔ امریکا وچ کارٹر انتظامیہ نے نويں ایف ایس ایل این حکومت دے نال مل کے کم کرنے دی کوشش کيتی سی ، لیکن ریگن انتظامیہ دی کامیابی دے بعد کمیونسٹ دے خلاف بہت زیادہ خارجہ پالیسی آئی سی تے اس نے کانٹراسنوں مدد فراہم کرنا شروع کردتی سی۔ کنٹراس نے 1981 وچ ایف ایس ایل این حکومت دے خلاف کارروائی دا آغاز کيتا۔ سوویت یونین نے 1982 وچ اپنی فوجی مدد ودھیا کر جواب دتا۔ اوہ 1990 دے نکاراگوان عام انتخابات تے اس دے برعکس اپنی دشمنی ختم ہونے تک کنٹراس دے خلاف حمایت دیندے رہن گے۔ [۲۴۴][۲۴۵]
1984: ریاستہائے متحدہ
[سودھو]جب رونالڈ ریگن دوبارہ صدر منتخب ہونے دے لئی حصہ لے رہے سن ، سوویت یونین نے انہاں دی امیدواریت دی مخالفت کيتی تے انہاں دی انتخابی مہم دے خلاف سرگرم اقدامات اٹھائے ۔ [۲۴۶] مبینہ طور اُتے سوویت انٹلیجنس نے ریپبلکن نیشنل کمیٹی تے ڈیموکریٹک نیشنل کمیٹی دونے وچ دراندازی دی کوشش کيتی سی۔
1990 دی دہائی
[سودھو]1992–1997: تاجکستان
[سودھو]1980 دی دہائی دے آخر تے 1990 دی دہائی دے اوائل وچ سوویت یونین دا خاتمہ ہونا شروع ہويا۔ جدوں ایسا ہويا تاں ، دوسرے ایس ایس آر دی طرح ، تاجک ایس ایس آر نے وی بدامنی دی طرف جانا شروع کيتا ، جداں دوشنبہ فسادات ، جنوری نوں سنہ 1990 دے 12 تا 14 فروری توں شروع ہويا سی۔ تاجک ایس ایس آر نے 9 ستمبر 1991 نوں سوویت یونین توں آزادی دا اعلان ختم کيتا سی ، تے کچھ ماہ بعد 25 دسمبر 1991 نوں سوویت یونین دا خاتمہ ہويا سی۔ سوویت یونین دے خاتمے توں پہلے تاجکستان ایس ایس آر دے غریب ترین حصےآں وچوں اک سی ، تے اس دی مذہبی آبادی وی بہت سی ، تے نويں ملک نوں سنبھالنے دے طریقہ کار اُتے بوہت سارے نويں سوالات پیدا ہوئے۔ اس دے نال ہی پیریٹرویکا دے دوران ایس ایس آر وچ بہت ساری حزب اختلاف دی جماعتاں وجود وچ آئیاں جداں تاجکستان دی اسلامی نشاۃ ثانیہ پارٹی ، تاجکستان دی ڈیموکریٹک پارٹی ، روسٹوز ، لالی بدخشاں ۔ چونکہ 1991 دے تاجکستانی عام انتخابات دے بعد ملک وچ فوری طور اُتے تناؤ ودھنا شروع ہويا سی جس دے نتیجے وچ نويں تاجکستان دی حکومت تشکیل دتی گئی سی۔ نويں حکومت کیتی سربراہی صدر رہمن نبیئیف تے سپریم سوویت سفلی کینج نے دی ۔ انہاں نے متعدد حامی حکومتی ملیشیاواں نوں اسلحہ تقسیم کرنا شروع کيتا جدوں حزب اختلاف دی جماعتاں نے پہلے تشکیل دتی حکومت دے اقدامات اُتے احتجاج کرنا شروع کيتا سی۔ ايسے وقت جدوں سیاسی تناؤ وچ اضافہ ہويا تاں ملک وچ موجود مختلف گروہاں وچ نسلی تناؤ وی ودھنا شروع ہويا ، جس دی وجہ توں متعدد روسی تے یہودی لوک نسلی تناؤ دی وجہ توں ملک چھڈ کے بھاگنے لگے ، ایہ رجحان تنازعہ دے دوران جاری رہے گا۔
اس سب دا اختتام مئی 1992 وچ ملک دی خانہ جنگی دا آغاز کردے ہوئے ، پرانے محافظ توں حزب اختلاف تے حکومت کیتی حمایت دے وچکار لڑائی دے نتیجے وچ ہويا۔ جنگ دے دو اہم فریق سن ۔ اک موجودہ حکومت سی جو تاجک پاپولر فرنٹ دی حمایت توں پرانی سوویت اشرافیہ اُتے مشتمل سی۔ دوسری طرف متحدہ تاجک حزب اختلاف (یو ٹی او) دے ناں توں جانیا جاندا سی جو حزب اختلاف دی جماعتاں اُتے مشتمل سی جو مختلف نظریات اُتے یقین رکھدی سی جنہاں وچ لبرل ڈیموکریٹس تے اسلام پسنداں سمیت طالبان ممبران وی شامل سن ، جنھاں القاعدہ تے سعودی عرب دی حمایت حاصل سی۔ [۲۴۷] اس دے نال ہی مختلف اخلاقی گوشے اک دوسرے توں لڑے سن ۔
حکومت خود وسطی ایشیاء دے متعدد دوسرے ملکاں دے نال نو تشکیل شدہ روسی فیڈریشن دی مدد کرے گی۔ اوہ روسی بارڈر گارڈز دی مدد حاصل کرن گے۔ [۲۴۸] روس دی طرف توں امداد دے نال ہی حکومت نوں فوجی امداد بھیجی گئی ، جس نے 1992 وچ اپوزیشن نوں روانہ کرنے وچ پاپولر فرنٹ دی مدد کيتی۔ اس دے باوجود حکومت دا اتحاد ٹُٹ گیا تے 1994 وچ امام علی رحمن ملک دے نويں صدر بن گئے۔ ايسے دوران حزب اختلاف نے دوبارہ گروپ بنائی تے جمعیت اسلامی دی مدد توں اک بار فیر حملہ کيتا۔ [۲۴۹] اوہ اگے ودھے تے 1996 وچ روسی فوجاں یو ٹی او دے خلاف لڑ رہیاں سن۔
جب ایہ جنگ ہور سفاک ہُندی چلی گئی تاں اقوام متحدہ نے مبصرین نوں بھیج دتا ، تے دونے فریقین نے 1997 وچ گل گل شروع کيتی۔ انہاں نے اقوام متحدہ دی حمایت یافتہ آرمسٹائس توں اتفاق کيتا۔ انہاں نے ماسکو وچ گل گل دی تے جنگ نوں ختم کردے ہوئے ماسکو وچ 27 جون 1997 نوں " تاجکستان وچ امن تے قومی معاہدے دے قیام توں متعلق جنرل معاہدہ " تے " ماسکو پروٹوکول" اُتے دستخط کیتے۔
2000 دی دہائی
[سودھو]2004: یوکرین
[سودھو]روسی حکومت نے 2004 وچ یوکرائن دے صدارتی انتخابات نوں عوامی طور اُتے متاثر کرنے دی کوشش کيتی۔ [۲۵۰] روسی صدر ولادیمیر پوتن نے امیدوار وکٹر یانوکووچ دی عوامی حمایت دی تے اپنی طرف توں یوکرائن دے عوامی دورے کیتے۔ کیمپے تے سولونینکو دے مطابق ، "روسی اشرافیہ دی مجموعی دلچسپی یوکرین نوں قابل اعتماد پڑوسی تے شراکت دار دی حیثیت توں رکھنا سی۔" اس کم نوں روسی اعانت تے مہارت نوں براہ راست یانکووچ یا حکومت یوکرین دی مہم وچ شامل کرکے ، "ننگے طور اُتے تعصب پسند" دے طور اُتے بیان کرنے دی کوشش وچ انجام دتا گیا۔
2010 دی دہائی
[سودھو]2014: یوکرین
[سودھو]2014 وچ یوکرین وچ انقلاب آیا تے وکٹر یانوکووچ دا تختہ پلٹ دتا۔ 6 مارچ 2014 ء نوں کریمیا دی پارلیمنٹ "روسی فیڈریشن دے اک موضوع دے حقوق دے نال روسی فیڈریشن وچ داخل" نوں ووٹ دتا تے بعد وچ اک منعقد ریفرنڈم انہاں علاقےآں دے لوکاں نوں اوہ اک دے طور اُتے روس وچ شامل ہونا چاہندے نيں کہ آیا پوچھ وفاقی مشروط اے، یا جے اوہ یوکرائن دے اک حصے دے طور اُتے 1992 دے کریمین آئین تے کریمیا دی حیثیت نوں بحال کرنا چاہندے نيں۔ [۲۵۱] اگرچہ بھاری اکثریت دے نال منظور کيتا گیا ، اس دے نتائج کچھ [۲۵۲][۲۵۳][۲۵۴] ذریعہ لڑے گئے تے دوسرےآں دے ذریعہ انہاں دی منظوری دتی گئی۔ [۲۵۵] کریمیا تے سیواستوپول نے باقاعدہ طور اُتے جمہوریہ کریمیا دے طور اُتے آزادی دا اعلان کيتا تے درخواست کيتی کہ اوہ روسی فیڈریشن دے حلقہ دی حیثیت توں داخل ہون۔ [۲۵۶] 18 مارچ 2014 نوں ، روس تے کریمیا نے روسی فیڈریشن وچ جمہوریہ کریمیا تے سیواستوپول دے الحاق دے اک معاہدے اُتے دستخط کیتے ، حالانکہ اقوام متحدہ دی جنرل اسمبلی نے جزیرہ نما روس دے الحاق دی مخالفت کرنے دے لئی غیر پابند بیان دے حق وچ ووٹ دتا۔ [۲۵۷]
روس دے حامی ہیکرز نے مئی 2014 دے یوکرائنی صدارتی انتخابات وچ خلل ڈالنے ، ہیک ای میلز جاری کرنے ، ووٹاں دی تعداد وچ تبدیلی لیانے دی کوشش کرنے ، تے تقسیم توں متعلق انکار-خدمت حملےآں دے حتمی نتیجے وچ تاخیر دے ل. کئی دناں دے دوران سائبر حملےآں دا اک سلسلہ شروع کيتا۔ [۲۵۸][۲۵۹] میلویئر جس نے اک گرافک دکھایا سی جس وچ سجے بازو دے امیدوار ڈیمیترو یاروش نوں انتخابی فاتح قرار دینے دا اعلان کيتا سی ، اوہ انتخابات نوں بند ہونے توں اک گھنٹہ توں وی کم وقت دے بعد یوکرائن دے مرکزی الیکشن کمیشن توں ہٹادتا گیا سی۔ اس دے باوجود ، چینل ون روس "نے اطلاع دتی اے کہ مسٹر یاروش نے انتخابی کمیشن دی ویب سائٹ دا حوالہ دیندے ہوئے ، جعلی گرافک جیت کر نشر کيتا سی ، حالانکہ اوہ اوتھے پہلے کدی پیش نئيں ہويا سی۔" پیٹر آرڈشوک دے مطابق: "یہ جعلی نتائج مخصوص سامعین دے لئی تیار کیتے گئے تاکہ روسی داستان نوں کھلایا جاسکے جس نے شروع ہی توں ایہ دعوی کيتا اے کہ یوکرائن وچ انقلاب دے پِچھے انتہائی قوم پرست تے نازی دا ہتھ سی۔"
ان تمام واقعات نے دونباس جنگ دا آغاز کيتا ۔
2015-موجودہ: شام
[سودھو]دسمبر 2010 توں عرب بہار دا آغاز ہويا ، ايسے طرح مشرق وسطی وچ انہاں ملکاں وچ موجود عوام اپنے حاکم آمراں دے خلاف اٹھیا کھڑے ہوئے۔ لوک وڈی حد تک اس خوفناک غربت دی وجہ توں اٹھیا کھڑے ہوئے سن جس دا انھاں سامنا سی۔ انہاں وچوں زیادہ تر بغاوتاں تے احتجاج بالآخر سفاکانہ خانہ جنگی وچ بدل گئے۔ شام دی سربراہی آمر بشار الاسد نے دی ۔ احتجاج دے آخر وچ ایہ کیہ شروع ہويا جو آخر کار شام دی خانہ جنگی وچ بدل گیا۔ خانہ جنگی دے دوران متعدد مختلف عسکریت پسند گروپاں نے آزاد شام دی فوج (ایف ایس اے) ، شامی ڈیموکریٹک فورسز (ایس ڈی ایف) ، دولت اسلامیہ عراق تے لیونٹ (داعش) ، النصرہ فرنٹ ، فتح دی فوج شامل بشارالاسد دی مخالفت کيتی۔ ، تے کئی دوسرے.[۲۶۰][۲۶۱] ايسے وقت امریکا ، ترکی ، برطانیہ ، تے فرانس سمیت بوہت سارے ملکاں وچ اسد دے خلاف سن ۔
شام روس دا اتحادی سی تے جدوں توں خانہ جنگی دا آغاز ہويا روس نے سفارتی تے اقوام متحدہ وچ شام دی حمایت کيتی۔ 2015 وچ جدوں شام دی حکومت نوں پِچھے دھکیل دتا جارہیا سی اسد نے روس دی مداخلت دی درخواست کيتی تے ستمبر 2015 وچ روس نے شام دے علاقےآں اُتے ایہ دعویٰ کرنا شروع کيتا کہ اوہ داعش توں لڑ رہے نيں ، جو کہ اک بین الاقوامی سطح اُتے ناپسند سی ، اُتے شواہد توں ایہ ظاہر ہُندا اے کہ انہاں نے ایف ایس اے ، ال اُتے وی حملہ کيتا اے۔ -نصرہ ، تے دوسرے باغی گروپ[۲۶۲]۔[۲۶۳][۲۶۴][۲۶۵][۲۶۶] روسی حکومت نے وی اس دی منظوری دتی تے شام وچ استحکام برقرار رکھنے دے جواز دا جواز پیش کيتا۔[۲۶۷] اس دے نال ہی روسی فوج ترکی دے نال اکثر جھڑپاں وچ پڑ جاندی اے جداں کسی روسی جیٹ نوں گولی مار دینا یا 2020 وچ شروع ہونے والے ادلیب وچ انہاں دونے دے وچکار لڑائی۔ اس دے نال نال مداخلت نے شام دی حکومت نوں حلب تے دیر ایزور نوں واپس لینے سمیت بوہت سارے فائدے حاصل کیتے نيں۔ [۲۶۸][۲۶۹][۲۷۰] جنوری 2017 دے اوائل وچ ، روسی مسلح افواج دے چیف آف جنرل اسٹاف ویلری گیریسموف نے کہیا کہ ، مجموعی طور اُتے ، روسی فضائیہ نے 19،160 جنگی مشن انجام دتے تے "دہشت گرداں دے بنیادی ڈھانچے" اُتے 71،000 حملے کیتے۔ [۲۷۱] دسمبر 2017 دے آخر وچ ، روسی حکومت نے کہیا کہ اس دی فوج مستقل طور اُتے شام وچ مقیم ہوئے گی۔ [۲۷۲]
2016: جرمنی
[سودھو]شبہ اے کہ اگست 2016 وچ بنڈسٹیگ دے ممبراں تے متعدد سیاسی جماعتاں جداں لنکین دھڑے دی رہنما سہرہ واگنکنیچٹ ، جنگ یونین تے سارلینڈ دی سی ڈی یو اُتے فینسی بیئر گروپ دا نیزہ فشنگ حملے دے پِچھے سی۔[۲۷۳][۲۷۴][۲۷۵] حکام نے خدشہ ظاہر کيتا کہ ہیکرز دے ذریعہ بعد وچ جرمنی دے اگلے وفاقی انتخابات جداں ستمبر 2017 وچ ہونے والے انتخابات توں پہلے عوام وچ جوڑ توڑ دے لئی حساس معلومات اکٹھا کيتی جاسکدی نيں۔
2016: مونٹی نیگرو
[سودھو]16 اکتوبر 2016 دے موقع اُتے ، مونٹی نیگرو وچ پارلیمانی انتخابات دے روز ، سربیا دے گیندرمری بریٹیسلاو دیکیچ دے سابق سربراہ سمیت ، 20 سربین تے مونٹینیگرین شہریاں دے اک گروپ نوں گرفتار کيتا گیا سی[۲۷۶]۔[۲۷۷] انہاں وچوں کچھ ، دو روسی شہریاں سمیت ہور افراد دے نال ، بعد وچ مونٹینیگرو دے حکام نے باضابطہ طور اُتے بغاوت دی کوشش کرنے دا الزام عائد کيتا۔ نومبر 2016 دے اوائل وچ ، منظم جرائم تے بدعنوانی دے لئی مونٹینیگرو دے خصوصی پراسیکیوٹر ، ملیوجے کٹنیć نے الزام لگایا کہ "طاقتور تنظیم" جس وچ روس ، سربیا تے مانٹینیگرو نال تعلق رکھنے والے 500 افراد بغاوت دی سازش دے پِچھے سن ۔ [۲۷۸] فروری 2017 وچ ، مونٹینیگرین عہدیداراں نے روسی 'ریاستی ڈھانچاں' اُتے اس بغاوت دی کوشش دے پِچھے ہونے دا الزام عائد کيتا ، جس نے مبینہ طور اُتے ملکی پارلیمنٹ اُتے حملے تے وزیر اعظم میلو اوکانوویچ دے قتل دا تصور کيتا سی۔ [۲۷۹][۲۸۰]
اس بغاوت دے منصوبے دے بارے وچ تفصیلات سب توں پہلے اکتوبر 2016 دے آخر وچ سربیا دے وزیر اعظم ایلیکسندر ووئسی نے منظر عام اُتے لاواں ، جنہاں دے معاملے اُتے عوامی بیان وچ سربیا دے قانون نافذ کرنے والےآں خصوصا سربیا دی سیکیورٹی انٹلیجنس ایجنسی دے کردار نوں زور دینے اُتے زور دتا گیا سی۔ [۲۸۱][۲۸۲] اس بیان دے بعد فوری طور اُتے روس دی سلامتی کونسل دے سکریٹری نیکولائی پٹروشیف دے بلغراد دا غیر متوقع دورہ ہويا۔
فروری 2017 وچ دتے گئے وزیر اعظم ڈوکو مارکوویچ دے بیانات دے مطابق ، حکومت نوں 12 اکتوبر 2016 نوں اس بغاوت دی تیاری دے بارے وچ قطعی معلومات موصول ہوئیاں سن ، جدوں اس منصوبے وچ شامل اک شخص نے اپنے روسی ذہناں دے فال بیک منظر نوں دور کردتا سی۔ اس معلومات نوں نیٹو دے ممبر ملکاں دی سیکیورٹی خدمات دی وی تائید کيتی گئی ، جنھاں نے مونٹینیگرین حکومت نوں پلاٹ دی تحقیقات وچ مدد کيتی۔ [۲۸۳] الزام لگانے والےآں وچوں اک ، پیراڈگ بوگیینیویć ، جو رگنا گورا موومنٹ دے اک تجربہ کار تے رہنما ، کرگجویوک توں نيں ، نے دسیا کہ ساشا سندیلیچ نے انہاں نوں 16 اکتوبر دے احتجاج وچ حصہ لینے والے سرباں اُتے ممکنہ حملے دی اطلاع دی۔ سربیا دی حراست وچ ، بوگییوویć نے اپنے وکیل دے توسط توں کہیا کہ بغاوت اُتے کسی وی طرح دی کوئی گل گل نئيں ہوئی اے تے نہ ہی اوکانوویچ دا کوئی ذکر اے۔ [۲۸۴]
ماسکو وچ قائم روسی انسٹی ٹیوٹ برائے اسٹریٹجک اسٹڈیز (آر آئی ایس ایس) ، جس دا روسی غیر ملکی انٹلیجنس سروس (ایس وی آر) توں نیڑےی تعلق اے ، دا میڈیا میڈیا نے ذکر کيتا سانچہ:کون بغاوت دے منصوبے وضع کرنے وچ ملوث تنظیماں وچوں اک دی حیثیت تاں۔ نومبر 2017 دے اوائل وچ ، روسی صدر ولادیمیر پوتن نے ، آر آئی ایس ایس دے ڈائریکٹر ، لیونڈ پی ریشٹنیکو نوں ، برطرف کردتا۔[۲۸۵][۲۸۶]
2016: برطانیہ
[سودھو]برطانیہ انتخابی کمیشن ، برطانیہ دی پارلیمنٹ دی سبھیاچار منتخب کمیٹی دی طرف توں تحقیقات جاری اے [۲۸۷] ، تے امریکی سینیٹ وچ مبینہ روسی مداخلت اُتے بریگزٹ 23 جون 2016 دا سروے [۲۸۸]
2016: ریاستہائے متحدہ
[سودھو]اکتوبر 2016 وچ ، امریکی حکومت نے روس اُتے الزام لگایا کہ اوہ 2016 دی ریاستہائے متحدہ دے انتخابات وچ ڈیموکریٹک نیشنل کمیٹی (ڈی این سی) دی ہیکنگ تے وکی لیکس نوں اس دے دستاویزات لیک کرنے سمیت متعدد حکمت عملیاں دا استعمال کردے ہوئے مداخلت کررہیا اے ، جس دے بعد انہاں نے میڈیا اُتے ایہ گل فاش کردتی۔ [۲۸۹][۲۹۰] روس نے کسی وی طرح دی شمولیت توں انکار کيتا اے۔ [۲۹۱]
اس دے جواب وچ ، 29 دسمبر 2016 نوں ، صدر براک اوباما نے 35 روسی سفارت کاراں نوں ملک توں کڈ دتا تے روسی ادارےآں تے افراد اُتے پابندیاں ودھیا دتیاں [۲۹۲]
جنوری 2017 وچ ، برطانوی انٹیلیجنس ٹپ آف دے بعد [۲۹۳]، [۲۹۴] امریکی انٹلیجنس کمیونٹی نے " اعلیٰ اعتماد " دا اظہار کيتا کہ روسی صدر ولادیمیر پوتن نے 2016 دے امریکی انتخابات وچ مداخلت دے لئی تیار کردہ اثرورسوخ مہم دا حکم دتا ، جس توں امریکا وچ اعتماد نوں کم کيتا جائے ۔ جمہوری عمل ، سکریٹری ہلیری کلنٹن دے امکانات نوں نقصان پہنچیا تے ڈونلڈ ٹرمپ نوں جیتنے وچ مدد فراہم کرن۔ [۲۹۵]
2017: فرانس ، جرمنی
[سودھو]ٹرینڈ مائیکرو توں متعلق محققاں نے 2017 وچ اک رپورٹ جاری دی جس وچ فینسی بیئر دی ایمانوئل میکرون تے اینجلا مرکل دی انتخابی مہم توں متعلق گروپاں نوں نشانہ بنانے دی کوششاں دا خاکہ پیش کيتا گیا۔ رپورٹ دے مطابق ، انہاں نے اپنی سائٹ اُتے فشینگ تے میلویئر انسٹال کرنے دی کوشش دے نال میکرون مسانوں نشانہ بنایا۔ فرانسیسی سرکاری سائبر سیکیورٹی ایجنسی اے این ایس آئی نے تصدیق دی اے کہ ایہ حملے ہوئے ، لیکن اے پی ٹی 28 دی ذمہ داری دی تصدیق نئيں ہوسکی[۲۹۶]۔ اے پی ٹی گروپ نے میرین لی پین نوں نشانہ نئيں بنایا ، جس نے فرانسیسی انتخابات وچ روس دی شمولیت نوں ہور ظاہر کيتا ، چونکہ پوتن نے سیاسی تے مالی دونے طرح دے فائدے دے لئی میرین لی پین دی فتح وچ اپنی دلچسپی تے امیداں دا اظہار کيتا اے۔ [۲۹۷]
رپورٹ وچ کہیا گیا اے کہ اس دے بعد انہاں نے جرمن کونراڈ ایڈنور فاؤنڈیشن تے فریڈرک ایبرٹ فاؤنڈیشن نوں نشانہ بنایا ، انہاں گروپاں نوں جو بالترتیب انجیلا مرکل دے کرسچن ڈیموکریٹک یونین تے حزب اختلاف دی سوشل ڈیموکریٹک پارٹی توں وابستہ نيں۔ فینسی بیئر نے میلویئر دے لنکس دے نال فشنگ ای میلز بھیجنے دے لئی 2016 دے آخر وچ جعلی ای میل سرور مرتب کيتا۔ [۲۹۸]
2019 – موجودہ: وینزویلا
[سودھو]سنہ 2019 وچ وینزویلا دے صدارتی بحران دے دوران ، روس نے نیکولس مادورو دی حکومت نوں سفارتی ، منطقی تے فوجی مدد فراہم دی اے۔
خبر رساں ادارے روئٹرز نے دسیا اے کہ واگنر گروپ توں وابستہ روسی باڑے فوجی مادورو دی حکومت دا دفاع کرنے دے لئی وینزویلا وچ سن ۔ [۲۹۹] ریاستہائے متحدہ آرمی وار کالج دے پروفیسر رابرٹ ایلس نے روس دی جانب توں فراہم کردہ 400 ویگنر گروپ دے فوجیاں نوں "نیکلس مادورو دا محل محافظ" قرار دتا۔ [۳۰۰] کریملن دے ترجمان دمتری پیسکوف نے روسی فوجیاں دی تعیناتی دی تردید کردے ہوئے اسنوں "جعلی خبر" قرار دتا اے۔ [۳۰۱][۳۰۲] دسمبر 2018 وچ جوہری ہتھیاراں توں بھرپور دو روسی طیارے وینزویلا وچ اترے سن جس وچ رائٹرز نے "میڈورو دی سوشلسٹ حکومت کیتی حمایت دا مظاہرہ" کہیا سی۔ [۳۰۳]
23 مارچ 2019 نوں ، دو روسی طیارے 99 فوجی تے 35 دے نال وینزویلا وچ داخل ہوئے ٹن مٹیریل [۳۰۴]۔ کاراکاس وچ روسی سفارت خانے نال تعلق رکھنے والی الیکسی سیریڈین نے کہیا کہ ایہ دونے طیارے "مادورو دے دفاعی سازوسامان نوں برقرار رکھنے دی کوشش دا حصہ سن ، جس وچ روس توں خریدتا گیا سوکھئی لڑاکا طیارے تے اینٹی ایرکرافٹ سسٹم وی شامل نيں"۔[۳۰۵] 29 مارچ نوں ، روسی ہیلی کاپٹراں دے لئی اک فلائٹ سمیلیٹر سنٹر وینزویلا وچ لانچ کيتا گیا [۳۰۶]، تے اک ہور فلائٹ سمیلیٹر سینٹر دی منصوبہ بندی کيتی گئی اے ، ايسے طرح روسی اسلحہ تیار کرنے دے لئی اک پلانٹ وی تیار کيتا گیا اے۔[۳۰۷] روس وینزویلا نوں اسلحہ ، خصوصی دستے تے فوجی مشیر فراہم کردا اے ، تے وینزویلا دے جزیرے اُتے سائبر جنگ دے لئی اک اڈہ زیر تعمیر اے۔[۳۰۸] ڈیوسدادو کابیلو نے کہیا کہ طیارےآں دی آمد نوں میڈورو دے ذریعہ منظور تے اختیار دتا گیا سی۔[۳۰۹] روسی امور خارجہ دی ترجمان ماریا زاخارووا نے وی وینزویلا وچ فوجی جواناں دی موجودگی دی تصدیق کردے ہوئے ایہ دلیل پیش دی کہ دونے ملکاں نے مئی 2001 وچ صدور پوتن تے شاویز دے ذریعے فوجی تعاون توں متعلق دو طرفہ معاہدہ کيتا سی۔[۳۱۰][۳۱۱]
قومی اسمبلی دے صدر جوآن گائڈے نے اعلان کيتا کہ غیر ملکی فوجیاں نوں "درآمد" کيتا گیا اے کیونجے مادورو دی حکومت نوں وینزویلا دی مسلح افواج اُتے اعتماد نئيں اے [۳۱۲]۔ قومی اسمبلی دے نائب ولیمز ڈیویلہ نے کہیا کہ قومی اسمبلی "وینزویلا وچ غیر ملکی افواج دے دخول" دی تحقیقات کرے گی ، کیونجے وینزویلا دے آئین دا تقاضا اے کہ مقننہ غیر ملکی فوجی مشناں نوں مجاز بنائے تے روسی فوج دی آمد "وینزویلا دی خودمختاری دی خلاف ورزی" سی۔ [۳۱۳] امریدیاں ریاستاں دی تنظیم نے روس دی فوج دی تعیناتی نوں "وینزویلا دی خودمختاری دے لئی نقصان دہ فعل" قرار دتا اے۔ [۳۱۴]
اپریل 2019 وچ ، مالٹا نے روسی طیارےآں نوں مدورو دی حکومت کیتی فراہمی دے لئی اپنی فضائی حدود استعمال کرنے دی اجازت دینے سے انکار کردتا۔[۳۱۵] روس نے مالٹا دے اقدامات نوں "غیر دوستانہ" قرار دیندے ہوئے متنبہ کيتا اے کہ اوہ دونے ملکاں دے وچکار دوطرفہ تعلقات وچ اسنوں مدنظر رکھے گا۔ [۳۱۶]
وال اسٹریٹ جرنل دے اک مضمون وچ دسیا گیا اے کہ روس دے ریاستی دفاعی ٹھیکیدار نے جون وچ وینزویلا وچ روسٹیک عملے وچ کمی دی وجہ توں "اس قبولیت دی وجہ توں کہ مسٹر مادورو دی حکومت دے پاس پچھلے معاہداں توں وابستہ ہور روسٹیک خدمات دے لئی ادائیگی جاری رکھنے دا نقد نئيں اے "۔[۳۱۷] نامعلوم ذرائع دے مطابق ، روسی کارکناں دی تعداد "کئی سال پہلے ماسکو تے کاراکاس دے وچکار تعاون دے عروج پر" اک ہزار توں محض چند درجن رہ گئی سی "۔[۳۱۸] ڈونلڈ ٹرمپ نے ٹویٹر اُتے اعلان کيتا: "روس نے سانوں آگاہ کيتا اے کہ انہاں نے اپنے بیشتر لوکاں نوں وینزویلا توں ہٹا دتا اے "[۳۱۹]۔ روزٹک نے اطلاع دتی اے کہ اخبار دے ذریعہ شائع ہونے والی تعداد نوں ودھیا چڑھا کر پیش کيتا گیا اے [۳۲۰][۳۲۱] تے روسی ترجمان دمتری پیسکوف ، نے پریس دے سامنے اظہار خیال کيتا کہ اوہ ٹرمپ دے نال رابطے وچ نئيں رہے نيں: "یہ اخباری ذرائع توں متعلق معلومات دے اک حالاندی حوالہ اے ، کیونجے اوتھے روسی طرف توں اس بارے وچ کوئی سرکاری پیغام نئيں سی "۔[۳۲۲] خبر رساں ادارے آر آئی اے دے مطابق ، روس دی وزارت خارجہ نے کچھ اظہار کيتا روز بعد انہاں دے ملک دی ضرورت سی تاں ہور فوجی ماہر بھیجنے دے لئی تیار اے، اک ہور روسی پریس، تاس وزارت کہہ روس وینزویلا وچ فوجی دی تعداد وچ اضافہ نوں مسترد نئيں کيتا کہ حوالے توں دسیا.[۳۲۳]
26 جون نوں ، روس نے اپنے فوجی ٹیکنیشناں نوں واپس لینے دا اعلان کيتا جو مارچ توں وینزویلا وچ سن ۔ کراکس وچ روسی سفارت خانے دے مطابق ، "روس نے وینزویلا دے اعلیٰ سطح دے سامان نوں پہنچایا جس وچ باقاعدگی توں دیکھ بھال دی ضرورت اے۔ ہور ایہ کہ روسی ماہرین نے وینزویلا دے عملے نوں تکنیکی تربیت فراہم کيتی۔ اطلاع دے برعکس ، ایہ روسی فوج دی موجودگی نئيں سی بلکہ بحالی دے معاہداں دی تکمیل سی۔ " [۳۲۴]
ستمبر وچ ، دو روسی طیارے جنہاں دے بارے وچ کہیا گیا سی کہ تکنیکی ماہرین نوں لے کے وینزویلا پہنچے۔ [۳۲۵]
10 دسمبر نوں ، نیڑے چالیس روسی فوجیاں دا اک گروہ شانسی Y-8 طیارے اُتے رن وے اُتے لینڈنگ دے دوران ، بولیور دے کینیما پہنچیا ، جو نیشنل پارک وچ داخلے دا کم کردا اے۔ مقامی لوکاں نے یقین دلایا کہ فوجیاں نے وینزویلا دی مسلح افواج دی وردی پہن رکھی اے تے انہاں نے مائکروویو سازوسامان ، سیٹلائٹ اینٹینا ، سگنل روکنے والے تے ہور آلات دے نال خانے وی اٹھائے نيں۔ [۳۲۶]
2020 وچ وینزویلا دی قومی اسمبلی دے وفد کمیٹی دے انتخاب دے دوران ، روس نے قومی اسمبلی دے صدر دی حیثیت توں لوئس پاررا دی تقرری دا خیرمقدم کيتا۔ روسی وزارت خارجہ نے کہیا کہ اس تقرری توں وینزویلا دی سیاسی جدوجہد نوں آئینی میدان وچ واپس آنے وچ معاون ثابت ہوئے گا جس توں جاری بحران دا پرامن راستہ مل سکے گا[۳۲۷]۔ حزب اختلاف دے نمائندےآں نے اس دی مذمت کيتی کہ روس نے وینزویلا وچ اپنے کاروبار وچ بہتری لیانے دے لئی پیرا دی مدد کيتی نگاہ توں دیکھیا ، جس وچ تیل دے معاہداں تے کان کنی دی ہور مراعات وچ روسی حصص یافتگان دی شرکت وچ اضافہ کرنا اے جس نوں قومی اسمبلی توں منظوری درکار اے تے ایہ گیوڈ دے نال نئيں ہوئے گا۔ [۳۲۸]
وینزویلا دے میڈیا نے 7 مئی نوں میکوٹو بے چھاپے دے بعد اطلاع دتی سی کہ روسی اسپیشل آپریشن فورسز مڈورو دی بغیر پائلٹ فضائی گڈیاں دی نگرانی وچ مدد کر رہیاں نيں۔
2020
[سودھو]2020: ریاستہائے متحدہ
[سودھو]13 فروری 2020 نوں امریکی انٹلیجنس عہدیداراں نے ہاؤس انٹیلیجنس کمیٹی دے ممبراں نوں مشورہ دتا کہ ٹرمپ نوں دوبارہ منتخب کرنے دے لئی روس 2020 دے انتخابات وچ مداخلت کر رہیا اے۔[۳۲۹] انٹیلی جنس برادری دے اعلیٰ سکیورٹی اہلکار تے قومی انٹلیجنس دے قائم مقام ڈائریکٹر جوزف مگویر دے معاون شیلبی پیئرسن نے بریفنگ دی۔ کمیٹی توں متعلق ٹرمپ دے اتحادیاں نے انہاں نتائج نوں چیلنج کيتا ، تے ٹرمپ بریفنگ دے بارے وچ جاننے اُتے ناراض ہوئے کیونجے انہاں نوں یقین اے کہ ڈیموکریٹس اپنے خلاف معلومات نوں "ہتھیار سُٹ سکدے نيں"۔ اس نے بریفنگ آنے دی اجازت دینے دے لئی اس نے میگویئر نوں سزا دتی تے کچھ دن بعد اس نے رچرڈ گرینل نوں میگویر دی جگہ لینے دے لئی مقرر کيتا۔ [۳۳۰][۳۳۱][۳۳۲]
بلومبرگ نیوز نے جنوری 2020 وچ رپورٹ کيتا سی کہ امریکی انٹلیجنس تے قانون نافذ کرنے والے ادارےآں دی جانچ پڑتال دی جا رہی اے کہ کیہ روس 2020 دے انتخابات وچ خلل ڈالنے دی مہم دے اک حصے دے طور اُتے جو بائیڈن نوں کمزور کرنے دے لئی نامعلوم معلومات نوں فروغ دینے وچ ملوث سی۔ [۳۳۳] اگلے مہینے ، اسٹونین دی خارجہ انٹلیجنس سروس نے متنبہ کيتا کہ روس اکتوبر 2020 وچ جارجیائی پارلیمانی انتخابات دے نال نال نومبر وچ امریکی انتخابات وچ وی مداخلت کرنے دی کوشش کريں گا[۳۳۴]۔
21 فروری 2020 نوں ، واشنگٹن پوسٹ نے اطلاع دتی کہ ، نامعلوم امریکی عہدیداراں دے مطابق ، روس سینیٹر برنی سینڈرس دی نامزدگی دی حمایت کرنے دی کوشش وچ ڈیموکریٹک پرائمری وچ مداخلت کر رہیا اے۔ [۳۳۵]
ہور ویکھو
[سودھو]- حکومت وچ تبدیلی
- غیر ملکی انتخابی مداخلت
- سوویت یونین دے ذریعہ غیر ملکی مداخلت
- سوویت یونین دی فوجی تریخ
- حکومت کیتی تبدیلی وچ امریکا دی شمولیت
- وینزویلا دی حکومت کیتی تبدیلی وچ شمولیت
- ریاستہائے متحدہ وچ روسی جاسوس
- ریاستہائے متحدہ وچ سوویت جاسوس
- بالٹک ریاستاں دا سوویت قبضہ
نوٹ
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ Levin, Dov H. (June 2016). "When the Great Power Gets a Vote: The Effects of Great Power Electoral Interventions on Election Results". International Studies Quarterly 60 (2): 189–202. doi:. http://isq.oxfordjournals.org/content/60/2/189. "For example, the U.S. and the USSR/Russia have intervened in one of every nine competitive national level executive elections between 1946 and 2000.".
- ↑ Levin, Dov H. (June 2016). "When the Great Power Gets a Vote: The Effects of Great Power Electoral Interventions on Election Results". International Studies Quarterly 60 (2): 189–202. doi:. http://isq.oxfordjournals.org/content/60/2/189.
- ↑ Levin, Dov H. (7 September 2016). "Sure, the U.S. and Russia often meddle in foreign elections. Does it matter?". دی واشنگٹن پوسٹ. Retrieved 21 May 2019.
- ↑ Mansell, Wade and Openshaw, Karen, "International Law: A Critical Introduction," Chapter 5, Hart Publishing, 2014, https://books.google.com/booksid=XYrqAwAAQBAJ&pg=PT140 Archived 2021-03-08 at the وے بیک مشین
- ↑ "All Members shall refrain in their international relations from the threat or use of force against the territorial integrity or political independence of any state." United Nations, "Charter of the United Nations," Article 2(4), http://www.un.org/en/sections/un-charter/chapter-i/index.html Archived October 28, 2017, at the وے بیک مشین
- ↑ Fox, Gregory, "Regime Change," 2013, Oxford Public International Law, Max Planck Encyclopedia of Public International Law, Sections C(12) and G(53)–(55), Archived November 4, 2016, at the وے بیک مشین
- ↑ Upton 1980, Alapuro 1988, Keränen et al. 1992, Haapala 1995, Klinge 1997, Kalela 2008b, Kalela 2008c, Haapala 2014, Siltala 2014
- ↑ Keränen et al. 1992, Haapala 1995, Klinge 1997, Kalela 2008b, Kalela 2008c, Haapala 2014, Jyränki 2014
- ↑ Upton 1980, Kettunen 1986, Alapuro 1988, Alapuro 1992, Keränen et al. 1992, Haapala 1995, Klinge 1997, Haapala 2008, Kalela 2008b, Kalela 2008c, Siltala 2014
- ↑ The Bolsheviks received 15 million marks from Berlin after the October Revolution, but Lenin's authority was weak and Russia became embroiled in a civil war which turned the focus of all the major Russian military, political and economic activities inwards. Keränen et al. 1992, Pipes 1996, Lackman 2000, Lackman 2009, McMeekin 2017
- ↑ Svinhufvud's initial vision was that the Senate would lead Finland and the independence process with a call for a Regent; there would be no talks with the Bolsheviks, who it was believed would not set a non-socialist Finland free. The vision of the socialists was that Parliament should lead Finland and that independence would be achieved more easily through negotiations with a weak Bolshevik government than with other parties of the Russian Constituent Assembly, Upton 1980, pp. 343–382, Keränen et al. 1992, pp. 73, 78, Manninen 1993c, Jutikkala 1995, pp. 11–20, Haapala 2014, pp. 21–50, Jyränki 2014, pp. 18–38
- ↑ The بالشویک پارٹی Council of People's Commissars ratified the recognition on 4 January 1918. Upton 1980, pp. 343–382, Keränen et al. 1992, pp. 79, 81, Keskisarja 2017, pp. 13–74
- ↑ Upton 1980, Lappalainen 1981a, Manninen* 1993c, Hoppu 2009a, Siltala 2014, Tikka 2014
- ↑ Upton 1980, Keränen et al. 1992, Manninen 1993b, Manninen* 1993c, Westerlund 2004b, Tikka 2014
- ↑ The Reds won the battle and gained 20,000 rifles, 30 machine guns, 10 cannons and 2 armoured vehicles. In total, the Russians delivered 20,000 rifles from the Helsinki and Tampere depots to the Reds. The Whites captured 14,500 rifles, 90 machine guns, 40 cannons and 4 mortars from the Russian garrisons. Some Russian army officers sold their unit's weapons both to the Reds and the Whites. Upton 1980, Lappalainen 1981a, Klemettilä 1989, Keränen et al. 1992, Manninen 1993b, Manninen* 1993c, Tikka 2014
- ↑ The fall of the Russian Empire, the October revolt and Finnish Germanism had placed Gustaf Mannerheim in a controversial position. He opposed the Finnish and Russian Reds, as well as Germany, through alliance with Russian White officers who, in turn, did not support independence of Finland. Keränen et al. 1992, Manninen 1995, Klinge 1997, Lackman 2000, Westerlund 2004b, Meinander 2012, Roselius 2014
- ↑ After the Russian Civil War, a gradually resurgent Russia recaptured many of the nations that had become independent in 1918. Upton 1981, Klemettilä 1989, Keränen et al. 1992, Pietiäinen 1992, Manninen 1993c, Manninen 1995, Jussila 2007
- ↑ Upton 1981, Pietiäinen 1992, Manninen 1995
- ↑ سانچہ:In lang Kuzmin, S. L., Oyuunchimeg, J. and Bayar, B. The battle at Ulaankhad, one of the main events in the fight for independence of Mongolia Archived 21 February 2018 at the وے بیک مشین, Studia Historica Instituti Historiae Academiae Scientiarum Mongoli, 2011–12, vol. 41–42, no 14, pp. 182–217
- ↑ سانچہ:In lang Kuzmin, S.L., Oyuunchimeg, J. and Bayar, B. The Ulaan Khad: reconstruction of a forgotten battle for independence of Mongolia Archived 21 February 2018 at the وے بیک مشین, Rossiya i Mongoliya: Novyi Vzglyad na Istoriyu (Diplomatiya, Ekonomika, Kultura), 2015, vol. 4. Irkutsk, pp. 103–14.
- ↑ Докумэнты внэшнэй политики СССР [Foreign political events involving the Soviet Union], (Moscow, 1957), v. 3, no. 192, pp. 55-56.
- ↑ Ioan Scurtu, Istoria Basarabiei de la inceputuri 2003, p. 296-297
- ↑ Charles Upson Clark. Bessarabia, Russia and Roumania on the Black Sea Chapter 18
- ↑ ۲۴.۰ ۲۴.۱ Ludmila Rotari, Miscarea Subversiva in Basarabia 1918–1924, Editura Enciclopedica, 2004, p. 240
- ↑ Mircea Musat. România dupa Marea Unire Editura Stiintifica si Enciclopedica, 1986. p. 781-782
- ↑ Scurtu, p. 297, Rotari, p. 241, Tătărescu
- ↑ Enciclopedia Sovietica Moldoveneasca, vol. 6, Chisinau, 1976, p. 352
- ↑ Charles Upson Clark: Bessarabia, Russia and Roumania on the Black Sea, chapter 18
- ↑ Cahoon, Ben. "Tannu Tuva". http://www.worldstatesmen.org/Russia.htm#Tannu.
- ↑ Jonathan D. Smele: Historical Dictionary of the Russian Civil Wars, 1916–1926, 2015, Lanham (Maryland) 2015, p. 1197.
- ↑ Frank Stocker: Als Vampire die Mark eroberten: Eine faszinierende Reise durch die rätselhafte Welt der Banknoten in 80 kurzen Geschichten, (online) 2015, p. 69.
- ↑ Indjin Bayart: An Russland, das kein Russland ist, Hamburg 2014, p. 114.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Sidebotham, Herbert (16 August 1919). "The Third Afghan War". New Statesman. http://www.newstatesman.com/200607170060.
- ↑ H. L (1932). "Soviet Treaties of Neutrality and Non-Aggression, 1931–32". Bulletin of International News 8 (20): 3–6.
- ↑ Ritter, William S (1990). "Revolt in the Mountains: Fuzail Maksum and the Occupation of Garm, Spring 1929". Journal of Contemporary History 25: 547. سانچہ:DOI.
- ↑ Ritter, William (1990). "Revolt in the Mountains: Fuzail Maksum and the Occupation of Garm, Spring 1929". Journal of Contemporary History 25 (4): 547–580. doi: .
- ↑ "Lessons for Leaders: What Afghanistan Taught Russian and Soviet Strategists | Russia Matters". https://www.russiamatters.org/analysis/lessons-leaders-what-afghanistan-taught-russian-and-soviet-strategists. Retrieved on 2019-12-24. "In 1929 Stalin sent 1,000 Red Army soldiers into Afghanistan disguised as Afghan soldiers to operate jointly with some of Khan’s loyalists, according to Lyakhovsky’s book and a 1999 article in Rodina by Pavel Aptekar. The joint Soviet-Afghan unit took Mazar-i-Sharif in April 1929, but Stalin then had to recall his troops after learning that Khan had fled to India."
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Preston (2006). pp. 82–83.
- ↑ Preston (2006). p. 102.
- ↑ Howson (1998). pp. 1–2.
- ↑ Beevor (2006). pp. 30–33.
- ↑ Howson (1998). p. 125.
- ↑ Howson (1998). pp. 126–129.
- ↑ Howson (1998). p. 134.
- ↑ Payne (2004). pp. 156–157.
- ↑ Beevor (2006). pp. 152–153.
- ↑ Beevor (2006). p. 163.
- ↑ Graham (2005). p. 92.
- ↑ Thomas (2003). p. 944.
- ↑ Thomas (1961). p. 637.
- ↑ Beevor (2006). pp. 153–154.
- ↑ Richardson (2015). pp. 31–40
- ↑ Beevor (2006). pp. 273, 246.
- ↑ Beevor (2006). pp. 396–397.
- ↑ Derby (2009). p. 28.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Mälksoo (2003), p. 193.
- ↑ The Occupation of Latvia Archived 2007-11-23 at the وے بیک مشین at Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Latvia
- ↑ "22 September 1944 from one occupation to another". Estonian Embassy in Washington. 2008-09-22. http://www.estemb.org/estonia/history/aid-775. Retrieved on 2009-05-01. "For Estonia, World War II did not end, de facto, until 31 August 1994, with the final withdrawal of former Soviet troops from Estonian soil."
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Fried, Daniel (June 14, 2007). "U.S.-Baltic Relations: Celebrating 85 Years of Friendship". https://web.archive.org/web/20120819185542/http://merln.ndu.edu/archivepdf/EUR/State/86539.pdf. Retrieved on 2009-04-29. "From Sumner Wells' declaration of July 23, 1940, that we would not recognize the occupation. We housed the exiled Baltic diplomatic delegations. We accredited their diplomats. We flew their flags in the State Department's Hall of Flags. We never recognized in deed or word or symbol the illegal occupation of their lands."
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Motion for a resolution on the Situation in Estonia by the یورپی پارلیمان, B6-0215/2007, 21. مئی 2007; passed 24. مئی 2007. Retrieved 1 January 2010.
- ↑ Dehousse, Renaud. The International Practice of the European Communities: Current Survey. http://www.ejil.org/journal/Vol4/No1/sr1.html. Retrieved on
- ↑ European Parliament (January 13, 1983). Resolution on the situation in Estonia, Latvia, Lithuania. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/8/80/Europarliament13011983.jpg.
- ↑ European Court of Human Rights cases on Occupation of Baltic States
- ↑ "Seventh session Agenda item 9". United Nations, Human Rights Council, Mission to Estonia. 17 March 2008. http://daccessdds.un.org/doc/UNDOC/GEN/G08/117/59/PDF/G0811759.pdf?OpenElement. Retrieved on 2009-05-01. "The Molotov–Ribbentrop Pact in 1939 assigned Estonia to the Soviet sphere of influence, prompting the beginning of the first Soviet occupation in 1940. After the German defeat in 1944, the second Soviet occupation started and Estonia became a Soviet republic."سانچہ:مردہ ربط
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ "The Soviet Red Army retook Estonia in 1944, occupying the country for nearly another half century." Frucht, Richard, Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture, ABC-CLIO, 2005 سانچہ:آئی ایس بی این, p. 132
- ↑ Country Profiles: Estonia, Latvia, Lithuania at UK Foreign Office
- ↑ The World Book Encyclopedia سانچہ:آئی ایس بی این
- ↑ The History of the Baltic States by Kevin O'Connor سانچہ:آئی ایس بی این
- ↑ Saburova, Irina. The Soviet Occupation of the Baltic States.
- ↑ See, for instance, position expressed by the European Parliament, which condemned "the fact that the occupation of these formerly independent and neutral States by the Soviet Union occurred in 1940 following the Molotov/Ribbentrop pact, and continues." European Parliament (January 13, 1983). Resolution on the situation in Estonia, Latvia, Lithuania. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/8/80/Europarliament13011983.jpg.
- ↑ "After the German occupation in 1941–44, Estonia remained occupied by the Soviet Union until the restoration of its independence in 1991." سانچہ:حوالہ عدالت
- ↑ David James Smith, Estonia: independence and European integration, Routledge, 2001, سانچہ:آئی ایس بی این, pXIX
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ The Forty-Third Session of the UN Sub-Commission Archived 2015-10-19 at the وے بیک مشین at Google Scholar
- ↑ Marek (1968). p. 396. "Insofar as the Soviet Union claims that they are not directly annexed territories but autonomous bodies with a legal will of their own, they (The Baltic SSRs) must be considered puppet creations, exactly in the same way in which the Protectorate or Italian-dominated Albania have been classified as such. These puppet creations have been established on the territory of the independent Baltic states; they cover the same territory and include the same population."
- ↑ Zalimas, Dainius "Commentary to the Law of the Republic of Lithuania on Compensation of Damage Resulting from the Occupation of the USSR" – Baltic Yearbook of International Law. Martinus Nijhoff Publishers, سانچہ:آئی ایس بی این
- ↑ cf. e.g. Boris Sokolov's article offering an overview Эстония и Прибалтика в составе СССР (1940–1991) в российской историографии Archived 2018-10-17 at the وے بیک مشین (Estonia and the Baltic countries in the USSR (1940–1991) in Russian historiography). Accessed 30 January 2011.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ МИД РФ: Запад признавал Прибалтику частью СССР, grani.ru, May 2005
- ↑ Комментарий Департамента информации и печати МИД России в отношении "непризнания" вступления прибалтийских республик в состав СССР Archived 2006-05-09 at the وے بیک مشین, Ministry of Foreign Affairs (Russia), 7 May 2005
- ↑ Khudoley (2008), Soviet foreign policy during the Cold War, The Baltic factor, p. 90.
- ↑ Zalimas, Dainius (2004-01-01). "Commentary to the Law of the Republic of Lithuania on Compensation of Damage Resulting from the Occupation of the USSR". Baltic Yearbook of International Law (Martinus Nijhoff Publishers) 3: 97–164. doi: . ISBN 978-90-04-13746-2. https://books.google.com/books?id=7j82fTuPRr8C&pg=PA157.
- ↑ Parliamentary Assembly (1996). "OPINION No. 193 (1996) on Russia's request for membership of the Council of Europe". Council of Europe. https://web.archive.org/web/20110507061254/http://assembly.coe.int/Documents/AdoptedText/ta96/EOPI193.htm. Retrieved on 22 May 2011.
- ↑ as described in Resolution 1455 (2005), Honouring of obligations and commitments by the Russian Federation Archived 2009-04-01 at the وے بیک مشین, at the CoE Parliamentary site, retrieved December 6, 2009
- ↑ Zalimas, Dainius (2004-01-01). "Commentary to the Law of the Republic of Lithuania on Compensation of Damage Resulting from the Occupation of the USSR". Baltic Yearbook of International Law (Martinus Nijhoff Publishers) 3: 97–164. doi: . ISBN 978-90-04-13746-2. https://books.google.com/books?id=7j82fTuPRr8C&pg=PA116.
- ↑ Treaty between the Russian Soviet Federated Socialist Republic and the Republic of Lithuania on the Basis for Relations between States Archived 2011-07-22 at the وے بیک مشین
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Baltic article. Washington Times Corp. 1987. p. 692.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Baltic Military District globalsecurity.org
- ↑ Russia Pulls Last Troops Out of Baltics The Moscow Times. 22 October 1999.
- ↑ The Weekly Crier (1999/10) Archived 2013-06-01 at the وے بیک مشین Baltics Worldwide. Accessed 11 June 2013.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Munting, Roger (1 January 1984). "Lend-Lease and the Soviet War Effort". Journal of Contemporary History 19 (3): 495–510. doi: .
- ↑ William Hardy McNeill, America, Britain, and Russia: Their Co-Operation and Conflict, 1941–1946 (1953)
- ↑ Richard J. Overy, The Dictators: Hitler's Germany and Stalin's Russia (2004)
- ↑ "Soviet Declaration of War on Japan", 8 August 1945. (Avalon Project at ییل یونیورسٹی)
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ ۱۱۴.۰ ۱۱۴.۱ ۱۱۴.۲ ۱۱۴.۳ Hitchins 1991.
- ↑ ۱۱۵.۰ ۱۱۵.۱ Georgescu 1991.
- ↑ Pop 1999.
- ↑ Giurescu, "«Alegeri» după model sovietic", p.17 (citing Berry), 18 (citing Berry and note); Macuc, p.40; Tismăneanu, p.113
- ↑ "Romania: Country studies – Chapter 1.7.1 "Petru Groza's Premiership"". Federal research Division, Library of Congress. https://web.archive.org/web/20080914061032/http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/rotoc.html#ro0037. Retrieved on 31 August 2008.
- ↑ "Romania". CIA – The World Factbook. https://web.archive.org/web/20080910005158/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ro.html. Retrieved on 31 August 2008.
- ↑ "Romania – Country Background and Profile". ed-u.com. https://web.archive.org/web/20081210194350/http://www.ed-u.com/ro.html. Retrieved on 31 August 2008.
- ↑ Bulgaria in World War II: The Passive Alliance.
- ↑ Wartime Crisis.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Crampton 2005.
- ↑ The Soviet Occupation.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ http://legacy.fordham.edu/halsall/mod/1939pact.html
- ↑ Topolewski, Stanisław; Polak, Andrzej (2005). "60. rocznica zakończenia II wojny światowej" (in Polish). Edukacja Humanistyczna W Wojsku. Edukacja Humanistyczna w Wojsku (Humanist Education in the Army) (Dom wydawniczy Wojska Polskiego (Publishing House of the Polish Army)) 1: 92. ISSN 1734-6584. http://www.dzp.wojsko.pl/dzial/wydawnictwa/zwarte/pdf/EHW_1_2005.pdf. Retrieved on
- ↑ «Obozy jenieckie żołnierzy polskich» [Prison camps for Polish soldiers]. Encyklopedia PWN (به Polish). بایگانیشده از اصلی در ۴ نومبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۲۸ نومبر ۲۰۰۶.
- ↑ Contributing writers (۲۰۱۰). «Stosunki polsko-białoruskie pod okupacją sowiecką» [Polish-Byelorussian relations under the Soviet occupation]. Internet Archive. Bialorus.pl. بایگانیشده از اصلی در ۲۹ مئی ۲۰۱۰. دریافتشده در ۲۶ دسمبر ۲۰۱۴. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک) - ↑ Bernd Wegner (1997). From Peace to War: Germany, Soviet Russia, and the World, 1939–1941. Berghahn Books, 74. ISBN 1-57181-882-0. Retrieved on 26 December 2014.
- ↑ Tadeusz Piotrowski (1998). Poland's Holocaust. McFarland, 12. ISBN 0-7864-0371-3. “In September, even before the start of the Nazi atrocities that would horrify the world, the Soviets began their own program of systematic individual and mass executions. On the outskirts of Lwów, several hundred policemen were executed at one time. Near Łuniniec, officers and noncommissioned officers of the Frontier Defence Cops together with some policemen, were ordered into barns, taken out and shot … after December 1939, three hundred Polish priests were killed. And there were many other such incidents.”
- ↑ Rummel, Rudolph Joseph (1990). Lethal Politics: Soviet Genocide and Mass Murder Since 1917. New Jersey: Transaction, 130. ISBN 1-56000-887-3.
- ↑ Rieber, Alfred Joseph (2000). Forced Migration in Central and Eastern Europe: 1939–1950. London, New York: روٹلیج, 30. ISBN 0-7146-5132-X.
- ↑ Rummel p. 132
- ↑ Kushner p.219
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Sylwester Fertacz, "Krojenie mapy Polski: Bolesna granica" (Carving of Poland's map). Alfa. Retrieved from the Internet Archive on 28 October 2015.
- ↑ J. Lee Ready (1995), World War Two. Nation by Nation, London, Cassell, page 130. سانچہ:آئی ایس بی این
- ↑ "Granville/ frm" (PDF). http://www.tamupress.com/product/First-Domino,4091.aspx. Retrieved on 20 September 2009.
- ↑ Hungary: a country study. کتب خانہ کانگریس Federal Research Division, December 1989.
- ↑ Crampton 1997
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Ziemke, Berlin, see References page 71
- ↑ Ziemke, Berlin, see References page 71
- ↑ Schoppa, R. Keith. (2000). The Columbia Guide to Modern Chinese History. Columbia University Press. سانچہ:آئی ایس بی این.
- ↑ Chen, Jian. [2001] (2001). Mao's China and the Cold War. The University of North Carolina Press. سانچہ:آئی ایس بی این.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Yang Kuisong (2011-11-24). "خطا: {{Cite web}} کے استعمال کے دوران no
|title=
specified زمرہ:مضامین مع شکستہ حوالہ جات". https://web.archive.org/web/20130926184147/http://book.sina.com.cn/excerpt/sz/rw/2011-11-24/0951293044_2.shtml. Retrieved onMay 17, 2013. - ↑ Hu, Jubin. (2003). Projecting a Nation: Chinese National Cinema Before 1949. Hong Kong University Press. سانچہ:آئی ایس بی این.
- ↑ Kraus, Charles (11 May 2018). "How Stalin Elevated the Chinese Communist Party to Power in Xinjiang in 1949". https://www.wilsoncenter.org/blog-post/how-stalin-elevated-the-chinese-communist-party-to-power-xinjiang-1949.
- ↑ Cook, Chris Cook. Stevenson, John. [2005] (2005). The Routledge Companion to World History Since 1914. Routledge. سانچہ:آئی ایس بی این. p. 376.
- ↑ ۱۵۶.۰ ۱۵۶.۱ "Details/Information for Canadian Forces (CF) Operation United Nations Commission on Korea". National Defense and the Canadian Forces. 2004-11-09. https://web.archive.org/web/20210304001116/http://www.cmp-cpm.forces.gc.ca/dhh-dhp/od-bdo/di-ri-eng.asp?IntlOpId=266&CdnOpId=314. Retrieved on 13 January 2017.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Grogin, p. 133.
- ↑ Grogin, p. 134.
- ↑ Grenville, pp. 370–71.
- ↑ Skoug, p.85.
- ↑ Europa Publications Limited, p. 304.
- ↑ https://schoolworkhelper.net/tito-stalin-dispute-1948-timeline-analysis-significance/
- ↑ Jeronim Perovic, "The Tito–Stalin Split: A Reassessment in Light of New Evidence." Journal of Cold War Studies (Spring 2007) 9#2 pp: 32-63
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Miller, James (2007). "Taking Off the Gloves: The United States and the Italian Elections of 1948". Diplomatic History 7 (1): 35–56. doi: .
- ↑ "CNN Cold War Episode 3: Marshall Plan. Interview with F. Mark Wyatt, former CIA operative in Italy during the election.". سی این این. 1998–1999. https://web.archive.org/web/20010831150516/http://www.cnn.com/SPECIALS/cold.war/episodes/03/interviews/wyatt/. Retrieved on ۱۱ جنوری ۲۰۱۷.
- ↑ Miller, James (2007). "Taking Off the Gloves: The United States and the Italian Elections of 1948". Diplomatic History 7 (1): 35–56. doi: .
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Daley, Jason (4 January 2017). "How Adlai Stevenson Stopped Russian Interference in the 1960 Election". Smithsonian. Retrieved 21 May 2019.
- ↑ Taylor, Adam (6 January 2017). "This Kremlin leader bragged about tipping a U.S. presidential election". دی واشنگٹن پوسٹ. Retrieved 21 May 2019.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ "Interview with Oleg Troyanowski", National Security Archive (November 15, 1998).
- ↑ Traugott (1979)
- ↑ ۱۷۹.۰ ۱۷۹.۱ ۱۷۹.۲ Villafana (2017).
- ↑ ۱۸۰.۰ ۱۸۰.۱ ۱۸۰.۲ ۱۸۰.۳ Martell (2018).
- ↑ "Mfi Hebdo". Rfi.fr. July 6, 2009. https://web.archive.org/web/20170616061608/http://www1.rfi.fr/fichiers/MFI/PolitiqueDiplomatie/2264.asp.
- ↑ ۱۸۲.۰ ۱۸۲.۱ Abbott (2014).
- ↑ Rodgers (1998)
- ↑ Prunier (2009).
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ "Database – Uppsala Conflict Data Program". UCDP. https://web.archive.org/web/20130603091825/http://www.ucdp.uu.se/gpdatabase/gpcountry.php?id=173®ionSelect=2-Southern_Africa. Retrieved on 9 October 2012.
- ↑ "On Board the Tiger". Rhodesia.nl. 9 October 1968. https://web.archive.org/web/20121012003742/http://www.rhodesia.nl/tiger.htm. Retrieved on 9 October 2012.
- ↑ "RHODESIA PSYOP 1965". Psywarrior.com. https://web.archive.org/web/20121002024639/http://www.psywarrior.com/RhodesiaPSYOP.html. Retrieved on 9 October 2012.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Time magazine, 7 August 1978: Rhodesia faces collapse Archived 30 September 2007 at the وے بیک مشین
- ↑ Time magazine, 1 August 1978: taking the chicken run Archived 30 September 2007 at the وے بیک مشین
- ↑ BBC "On this day" report :1 June 1979 Archived 15 November 2006 at the وے بیک مشین.
- ↑ Southern Rhodesia (Annexation) Order in Council, 30 July 1923 which provided by section 3 thereof: "From and after the coming into operation of this Order the said territories shall be annexed to and form part of His Majesty's Dominions, and shall be known as the Colony of Southern Rhodesia."
- ↑ "Elections in Zimbabwe". http://africanelections.tripod.com/zw.html#1980_House_of_Assembly_Election.
- ↑ "Zimbabwe African Peoples Union". ZAPU. https://web.archive.org/web/20190702121434/http://www.zapu.org/.
- ↑ "Photius.com, (info from CIA world Factbook)". Photius Coutsoukis. http://www.photius.com/countries/slovakia/economy/czechoslovakia_economy_economic_policy_and_~777.html. Retrieved on 2008-01-20.
- ↑ Williams 1997
- ↑ Ello (ed.), Paul (April 1968). Control Committee of the Communist Party of Czechoslovakia, "Action Plan of the (Prague, April 1968)" in Dubcek's Blueprint for Freedom: His original documents leading to the invasion of Czechoslovakia. William Kimber & Co. 1968, pp 32, 54
- ↑ Von Geldern, James; Siegelbaum, Lewis. "The Soviet-led Intervention in Czechoslovakia". Soviethistory.org. https://web.archive.org/web/20090817200255/http://soviethistory.org/index.php?action=L2&SubjectID=1968czechoslovakia&Year=1968. Retrieved on 2008-03-07.
- ↑ "Document #81: Transcript of Leonid Brezhnev's Telephone Conversation with Alexander Dubček, August 13, 1968". The Prague Spring Foundation. 1998. http://www.gwu.edu/~nsarchiv/nsa/publications/DOC_readers/psread/doc81.htm. Retrieved on 2008-01-23.
- ↑ Navrátil 2006
- ↑ Navrátil 2006
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ "Soviet Invasion of Czechoslovakia". GlobalSecurity.org. 2005-04-27. http://www.globalsecurity.org/military/world/war/czechoslovakia2.htm. Retrieved on 2007-01-19.
- ↑ Grenville 2005
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Čulík, Jan. "Den, kdy tanky zlikvidovaly české sny Pražského jara". Britské Listy. http://www.britskelisty.cz/9808/19980821h.html. Retrieved on 2008-01-23.
- ↑ Williams 1997
- ↑ Goertz 1995
- ↑ Williams 1997
- ↑ Kumar, Krishna (1998). Postconflict Elections, Democratization, and International Assistance. Lynne Rienner Publishers. ISBN [[Special:BookSources/1-55587778-8, p. 114.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found..
- ↑ "Quiet Coup Ends Reign of Selaisse". https://news.google.com/newspapers?id=dDRWAAAAIBAJ&pg=6032%2C2832764.
- ↑ "BBC NEWS | Africa | Mengistu found guilty of genocide". http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6171429.stm. Retrieved on 2017-01-08.
- ↑ Diana L. Ohlbaum, "Ethiopia and the Construction of Soviet Identity, 1974-1991." Northeast African Studies 1.1 (1994): 63-89. online
- ↑ Keneally, Thomas (27 September 1987). "In Eritrea". https://www.nytimes.com/1987/09/27/magazine/in-eritrea.html.
- ↑ "Wir haben euch Waffen und Brot geschickt". 3 March 1980. http://www.spiegel.de/spiegel/print/d-14315215.html.
- ↑ Tewolde, Bereket (22 January 2008). "Attempts to distort history". https://web.archive.org/web/20081117005655/http://www.shaebia.org/artman/publish/article_5299.shtml.
- ↑ Harff, Barbara & Gurr, Ted Robert: "Toward an Empirical Theory of Genocides and Politicides", International Studies Quarterly 32(3), p. 364 (1988).
- ↑ "Genocides, Politicides, and Other Mass Murder Since 1945, With Stages in 2008". https://web.archive.org/web/20171107203649/http://www.gpanet.org/content/genocides-politicides-and-other-mass-murder-1945-stages-2008. Retrieved on 22 July 2016.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Vaughan, Sarah (2003). "Ethnicity and Power in Ethiopia" (PDF). Archived 13 August 2011 at the وے بیک مشین یونیورسٹی ایڈنبرگ: Ph.D. Thesis. p. 168.
- ↑ Vaughan, Sarah (2003). "Ethnicity and Power in Ethiopia" (PDF). Archived 13 August 2011 at the وے بیک مشین یونیورسٹی ایڈنبرگ: Ph.D. Thesis. p. 168.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Georges A. Fauriol and Eva Loser. Cuba: The International Dimension, 1990, p. 164.
- ↑ Biography at MPLA website Archived 2011-01-22 at the وے بیک مشین سانچہ:In lang
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Chester A. Crocker, Pamela R. Aall, and Fen Osler Hampson. Grasping The Nettle: Analyzing Cases Of Intractable Conflict, 2005. Page 218.
- ↑ Wright, George. The Destruction of a Nation: United States' Policy Towards Angola Since 1945, 1997. Page 159.
- ↑ Largo, p. 197
- ↑ Swann, p. 98
- ↑ Faure & Schwab, p. 58
- ↑ Thayer, p. 18
- ↑ Washington, Somoza and the Sandinistas: Stage and Regime in US Policy toward Nicaragua 1969–1981, Author: Morris H. Morley, Published: August 2002, سانچہ:آئی ایس بی این, pg. 106
- ↑ Uppsala Conflict Data Program Conflict Encyclopedia, Nicaragua, State-based conflict, In depth, The Sandinista revolution, http://www.ucdp.uu.se/gpdatabase/gpcountry.php?id=117®ionSelect=4-Central_Americas# Archived 2016-03-31 at the وے بیک مشین [link is not working]
- ↑ Kinzer, Stephen (28 March 1984). "Soviet Help to Sandinistas: No Blank Check". https://www.nytimes.com/1984/03/28/world/soviet-help-to-sandinistas-no-blank-check.html.
- ↑ "The Sandinistas: Ideology and Domestic Politics". Brown University. https://www.brown.edu/Research/Understanding_the_Iran_Contra_Affair/n-sandinistas.php.
- ↑ Osnos, Evan; Remnick, David; Yaffa, Joshua (24 February 2017). "Trump, Putin, and the New Cold War". دی نیو یارکر. Retrieved 21 May 2019.
- ↑ Дубовицкий, Виктор. Особенности этнической и конфессиональной ситуации в Республике Таджикистан. Февраль 2003 Archived 2008-04-11 at the وے بیک مشین
- ↑ "Tajikistan's Civil War: A Nightmare The Government Won't Let Its People Forget". https://web.archive.org/web/20190605010633/https://www.rferl.org/a/qishloq-ovozi-tajikistan-civil-war/28575338.html. Retrieved on 20 May 2019.
- ↑ Ahmed Rashid. Jihad: The Rise of Militant Islam in Central Asia. Orient Longman. حیدرآباد، دکن. 2002.
- ↑ Shulman, Stephen (2012). The legitimacy of foreign intervention in elections: the Ukrainian response. https://www.law.upenn.edu/live/files/6454-1-schulman-and-bloompdf. Retrieved on
- ↑ "Ukraine crisis: Crimea parliament asks to join Russia". https://www.bbc.com/news/world-europe-26465962. Retrieved on 27 June 2015.
- ↑ "OSCE". http://www.osce.org/cio/116313. Retrieved on 27 June 2015.
- ↑ "Report on the human rights situation in Ukraine". اقوام متحدہ دے اعلیٰ کمشنر برائے انسانی حقوق. 15 April 2014. http://www.ohchr.org/Documents/Countries/UA/Ukraine_Report_15April2014.doc.
- ↑ Jacobs, Harrison (11 April 2014). "The UN's Scathing Crimea Report Suggests Russia May Have Rigged Secession Vote". https://web.archive.org/web/20140502032433/http://www.businessinsider.co.id/un-hints-russia-may-have-rigged-crimea-vote-2014-4/#.U2CVCPl_v38.
- ↑ "Hungarian Ambiance: Jobbik MEP Béla Kovács: The Crimean referendum is perfectly legitimate". https://web.archive.org/web/20150317184718/http://www.hungarianambiance.com/2014/03/jobbik-mep-bela-kovacs-crimean.html. Retrieved on 27 June 2015.
- ↑ 16 March 2014, David Herszenhornmarch, The New York Times, "Crimea Votes to Secede From Ukraine as Russian Troops Keep Watch."
- ↑ "Backing Ukraine’s territorial integrity, UN Assembly declares Crimea referendum invalid". UN News Centre. 27 March 2014. Retrieved 28 March 2014.
- ↑ Clayton, Mark. Ukraine election narrowly avoided 'wanton destruction' from hackers.
- ↑ Watkins, Ali (14 August 2017). "Obama team was warned in 2014 about Russian interference". http://www.politico.com/story/2017/08/14/obama-russia-election-interference-241547. Retrieved on 16 August 2017.
- ↑ "Officials: CIA-Backed Syrian Rebels Under Russian Blitz". The New York Times. 10 October 2015. https://www.nytimes.com/aponline/2015/10/10/us/politics/ap-us-cia-syrian-rebels.html. Retrieved on ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵.
- ↑ "Clashes between Syrian troops, insurgents intensify in Russian-backed offensive". U.S. News & World Report. 8 October 2015. https://www.usnews.com/news/world/articles/2015/10/08/syrian-general-russian-strikes-helping-ground-offensive. Retrieved on ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵.
- ↑ Manal. "Syria's ambassador to Russia urges all countries to join Syria and Russia against terrorism". Syrian Arab News Agency. http://sana.sy/en/?p=56454. Retrieved on ۲۸ اکتوبر ۲۰۱۵.
- ↑ "Clashes between Syrian troops, insurgents intensify in Russian-backed offensive". U.S. News & World Report. 8 October 2015. https://www.usnews.com/news/world/articles/2015/10/08/syrian-general-russian-strikes-helping-ground-offensive. Retrieved on ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵.
- ↑ "How Iranian general plotted out Syrian assault in Moscow". Reuters. 6 October 2015. https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-soleimani-insigh-idUSKCN0S02BV20151006. Retrieved on ۱۴ اکتوبر ۲۰۱۵.
- ↑ "Officials: CIA-Backed Syrian Rebels Under Russian Blitz". The New York Times. 10 October 2015. https://www.nytimes.com/aponline/2015/10/10/us/politics/ap-us-cia-syrian-rebels.html. Retrieved on ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵.
- ↑ Dearden, Lizzie (8 October 2015). "Syrian army general says new ground offensive backed by Russian air strikes will 'eliminate terrorists'". The Independent. https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/syrian-army-general-says-new-ground-offensive-backed-by-russian-air-strikes-will-eliminate-a6686086.html. Retrieved on ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵.
- ↑ (in ru). Interfax. 11 October 2015. http://www.interfax.ru/russia/472593.
- ↑ "How Russian special forces are shaping the fight in Syria". Washington Post. 29 March 2016. https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2016/03/29/how-russian-special-forces-are-shaping-the-fight-in-syria/.
- ↑ "Russian Intervention in Syrian War Has Sharply Reduced U.S. Options". New York Times. 10 February 2016. https://www.nytimes.com/2016/02/11/world/middleeast/russian-intervention-in-syrian-war-has-sharply-reduced-us-options.html.
- ↑ "Assad and Putin Meet, as Russia Pushes to End Syrian War". New York Times. 21 November 2017. https://www.nytimes.com/2017/11/21/world/middleeast/assad-putin-russia-syria.html.
- ↑ Американский Б-52 разбомбил сирийскую деревню Rossiyskaya Gazeta, 10 January 2017.
- ↑ "Russia establishing permanent presence at its Syria bases: RIA". Reuters. 26 December 2017. https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-russia-bases/russia-establishing-permanent-presence-at-its-syria-bases-ria-cites-minister-idUSKBN1EK0HD.
- ↑ "Hackerangriff auf deutsche Parteien". Süddeutsche Zeitung. http://www.sueddeutsche.de/politik/bundesregierung-ist-alarmiert-hackerangriff-aufdeutsche-parteien-1.3170347. Retrieved on ۲۱ ستمبر ۲۰۱۶.
- ↑ "Hackers lurking, parliamentarians told". Deutsche Welle. http://www.dw.com/en/hackers-lurking-parliamentarians-told/a-19564630. Retrieved on 21 September 2016.
- ↑ Holland, Martin. "Angeblich versuchter Hackerangriff auf Bundestag und Parteien". Heise. https://www.heise.de/newsticker/meldung/Angeblich-versuchter-Hackerangriff-auf-Bundestag-und-Parteien-3328265.html. Retrieved on 21 September 2016.
- ↑ "Slučaj "državni udar" i Đukanovićev "stari recept"". http://www.b92.net/info/vesti/tema.php?yyyy=2016&mm=10&nav_id=1193328.
- ↑ "Montenegrin prosecutor says Russian nationalists behind alleged coup plot". https://www.theguardian.com/world/2016/nov/06/montenegro-prosecutor-milivoje-katnic-russian-nationalists-behind-alleged-coup-plot.
- ↑ Montenegro PM Accuses Opposition Over 'Plot to Kill Him' Balkan Insight, 10 November 2016.
- ↑ Farmer, Ben (19 February 2017). "Russia plotted to overthrow Montenegro's government by assassinating Prime Minister Milo Djukanovic last year, according to senior Whitehall sources". The Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/news/2017/02/18/russias-deadly-plot-overthrow-montenegros-government-assassinating/. Retrieved on ۲۱ فروری ۲۰۱۷.
- ↑ "Kremlin rejects claims Russia had role in Montenegro coup plot". The Guardian. 20 February 2017. https://www.theguardian.com/world/2017/feb/20/russian-state-bodies-attempted-a-coup-in-montenegro-says-prosecutor. Retrieved on ۲۱ فروری ۲۰۱۷.
- ↑ Совбезными усилиями: Осложнение российско-сербских отношений потребовало вмешательства Николая Патрушева КоммерсантЪ, 28 October 2016.
- ↑ "Crnu Goru trese suluda priča o puču, ruskim špijunima, četnicima, Putinu i Vučiću. Naš reporter analizira sve". 27 November 2016. http://www.telegram.hr/politika-kriminal/crnu-goru-trese-suluda-prica-o-pucu-ruskim-spijunima-cetnicima-putinu-i-vucicu-nas-reporter-objasnjava-sve/. Retrieved on 21 February 2018.
- ↑ Q&A: Duško Marković, the Prime Minister Stuck Between Putin and Trump in the Balkans Time, 16 February 2017.
- ↑ "Predrag Bogićević o puču u Crnoj Gori: Išao da štiti Srbe, ne da ruši režim". http://www.novosti.rs/vesti/planeta.300.html:651773-Predrag-Bogicevic-o-pucu-u-Crnoj-Gori-Isao-da-stiti-Srbe-ne-da-rusi-rezim. Retrieved on 21 February 2018.
- ↑ Кремлевский спрут. Часть 2. Как ГРУ пыталось организовать переворот в Черногории theins.ru, 24 March 2017.
- ↑ Организаторы переворота в Черногории участвовали в аннексии Крыма – СМИ Корреспондент.net, 21 November 2016.
- ↑ Gillett, Francesca (2 November 2017). "Electoral Commission launches probe into Russian meddling in Brexit vote using Twitter and Facebook". https://www.standard.co.uk/news/politics/election-watchdog-launches-probe-into-russian-meddling-in-brexit-vote-a3674251.html.
- ↑ 'UK investigates Brexit campaign funding amid speculation of Russian meddling' (1 November 2017) Reuters. 'The UK's election watchdog has now questioned Google over Russian meddling in Brexit' (28 November 2017) Business Insider Archived 2019-04-03 at the وے بیک مشین. P Wintour, 'Russian bid to influence Brexit vote detailed in new US Senate report' (10 January 2018) Guardian
- ↑ Ackerman, Spencer; Thielman, Sam. "US officially accuses Russia of hacking DNC and interfering with election". https://www.theguardian.com/technology/2016/oct/07/us-russia-dnc-hack-interfering-presidential-election. Retrieved on 7 October 2016.
- ↑ Perez, Evan; Schleifer, Theodore (18 October 2016). "US accuses Russia of trying to interfere with 2016 election". سی این این. http://www.cnn.com/2016/10/07/politics/us-blames-russia-for-targeting-election-systems/index.html. Retrieved on 2019-05-21.
- ↑ Ryan, Missy; Nakashima, Ellen; DeYoung, Karen (29 December 2016). "Obama administration announces measures to punish Russia for 2016 election interference". دی واشنگٹن پوسٹ. https://www.washingtonpost.com/world/national-security/obama-administration-announces-measures-to-punish-russia-for-2016-election-interference/2016/12/29/311db9d6-cdde-11e6-a87f-b917067331bb_story.html. Retrieved on ۳۰ دسمبر ۲۰۱۶.
- ↑ Lee, Carol E.; Sonne, Paul (29 December 2016). "U.S. Sanctions Russia Over Election Hacking; Moscow Threatens to Retaliate". https://www.wsj.com/articles/u-s-punishes-russia-over-election-hacking-with-sanctions-1483039178. Retrieved on 2019-05-21.
- ↑ Borger, Julian (7 January 2017). "UK intelligence gave US key tipoff about Russian hacking, report says". دی گارڈین. https://www.theguardian.com/us-news/2017/jan/07/russia-us-election-hacking-uk-intelligence. Retrieved on ۲۱ مئی ۲۰۱۹.
- ↑ Lawler, David (7 January 2017). "US concludes Vladimir Putin ordered campaign to influence US election 'after British intelligence tip-off'". روزنامہ ٹیلی گراف. https://www.telegraph.co.uk/news/2017/01/06/vladimir-putin-accused-us-intelligence-report-ordering-broadinfluencecampaign/. Retrieved on ۲۱ مئی ۲۰۱۹.
- ↑ "Intelligence Report on Russian Hacking". نیو یارک ٹائمز: p. 11. 6 January 2017. https://www.nytimes.com/interactive/2017/01/06/us/politics/document-russia-hacking-report-intelligence-agencies.html. Retrieved on ۸ جنوری ۲۰۱۷. "We assess Russian President Vladimir Putin ordered an influence campaign in 2016 aimed at the U.S. presidential election. Russia’s goals were to undermine public faith in the U.S. democratic process, denigrate Secretary Clinton, and harm her electability and potential presidency. We further assess Putin and the Russian Government developed a clear preference for President-elect Trump. We have high confidence in these judgments."
- ↑ Eric Auchard (24 April 2017). "Macron campaign was target of cyber attacks by spy-linked group". https://www.reuters.com/article/us-france-election-macron-cyber-idUSKBN17Q200. Retrieved on ۲۷ اپریل ۲۰۱۷.
- ↑ "Putin awaits return on Le Pen investment". May 4, 2017. https://web.archive.org/web/20170505120813/https://www.ft.com/content/010eec62-30b5-11e7-9555-23ef563ecf9a.
- ↑ "Russia-linked Hackers Target German Political Foundations". Handelsblatt. 26 April 2017. https://global.handelsblatt.com/politics/russia-linked-hackers-target-german-political-foundations-755236.
- ↑ "Private military contractors linked to Russia are reportedly in Venezuela to protect Maduro". https://www.businessinsider.com/russia-linked-military-contractors-in-venezuela-to-protect-maduro-2019-1?r=US&IR=T. Retrieved on 25 January 2019.
- ↑ Pardo, Paul (4 February 2019). "¿Cómo sería una invasión de Estados Unidos en Venezuela?" (in es). https://www.elmundo.es/internacional/2019/02/04/5c56e08b21efa0380b8b4665.html. Retrieved on 5 February 2019.
- ↑ "Russia denies sending mercenaries to protect Venezuela's president". 28 January 2019. https://www.scmp.com/news/world/americas/article/2183898/russia-denies-sending-mercenaries-protect-venezuela-president.
- ↑ "Russia warns against foreign interference in Venezuela". 28 January 2019. https://www.aa.com.tr/en/politics/russia-warns-against-foreign-interference-in-venezuela/1377041.
- ↑ "Russian air force planes land in Venezuela carrying troops: report". Reuters. 24 March 2019. https://www.reuters.com/article/us-venezuela-politics/russian-air-force-planes-land-in-venezuela-carrying-troops-report-idUSKCN1R50NB. Retrieved on ۲۴ مارچ ۲۰۱۹.
- ↑ "Russian air force planes land in Venezuela carrying troops: report". Reuters. 24 March 2019. https://www.reuters.com/article/us-venezuela-politics/russian-air-force-planes-land-in-venezuela-carrying-troops-report-idUSKCN1R50NB. Retrieved on ۲۴ مارچ ۲۰۱۹.
- ↑ Zuñiga, Mariana and Anthony Faiola (30 March 2019). "As Maduro confronts a crisis, Russia's footprint in Venezuela grows: Moscow is seizing an opportunity to stick a finger in Washington's eye, experts say". The Washington Post.
- ↑ "Rusia abre centro de formación militar para pilotos de helicópteros en Venezuela" (in es). MSN. 29 March 2019. https://www.msn.com/es-pe/noticias/otras/rusia-abre-centro-de-formación-militar-para-pilotos-de-helicópteros-en-venezuela/ar-BBVptdA. Retrieved on ۳۰ مارچ ۲۰۱۹.
- ↑ Zuñiga, Mariana and Anthony Faiola (30 March 2019). "As Maduro confronts a crisis, Russia's footprint in Venezuela grows: Moscow is seizing an opportunity to stick a finger in Washington's eye, experts say". The Washington Post.
- ↑ Arostegui, Martin (10 April 2019). "US, EU at odds over Venezuela sanctions". VOA News. https://www.voanews.com/a/us-eu-at-odds-over-new-sanctions-against-venezuela/4869617.html. Retrieved on ۱۰ اپریل ۲۰۱۹.
- ↑ "Venezuelan Socialist Party deputy confirms two planes landed from Russia". Reuters. 25 March 2019. https://www.reuters.com/article/us-venezuela-politics-planes/venezuelan-socialist-party-deputy-confirms-two-planes-landed-from-russia-idUSKCN1R62RA. Retrieved on ۲۶ مارچ ۲۰۱۹.
- ↑ "Russia confirms its military personnel arrived in Venezuela". Washington Post. 27 March 2019. https://www.washingtonpost.com/world/europe/russia-confirms-its-military-personnel-arrived-in-venezuela/2019/03/27/253df080-5069-11e9-bdb7-44f948cc0605_story.html.
- ↑ "President Vladimir Putin had talks with Venezuelan President Hugo Chavez in the Kremlin". 14 May 2001. http://en.kremlin.ru/events/president/news/41368. Retrieved on 28 March 2019. "The Presidents were present at the ceremony of signing inter-governmental documents: an agreement on military-technical cooperation, on cooperation in fighting illegal drug trafficking and a protocol on creating a mechanism of political dialogue and cooperation between Russia and the Andes Community."
- ↑ "Guaidó sobre nuevo megaapagón: Hablan de sabotaje pero tienen militarizadas instalaciones eléctricas" (in Spanish). Efecto Cocuyo. 26 March 2019. http://efectococuyo.com/principales/guaido-sobre-nuevo-megaapagon-hablan-de-sabotaje-pero-tienen-militarizadas-instalaciones-electricas/. Retrieved on ۲۶ مارچ ۲۰۱۹.
- ↑ González, Ron (24 March 2019). "Militares rusos copan la escena en jornada libre para Maduro y Guaidó" (in Spanish). La Vanguardia. https://www.lavanguardia.com/politica/20190324/461210616315/militares-rusos-copan-la-escena-en-jornada-libre-para-maduro-y-guaido.html.
- ↑ "Russia's Deployment of Military Planes to Venezuela Sparks U.S. Backlash". The Moscow Times. 26 March 2019. https://www.themoscowtimes.com/2019/03/26/russias-deployment-of-military-planes-to-venezuela-sparks-us-backlash-a64962.
- ↑ "Malta niega permiso de paso a aviones militares rusos" (in es). El Nacional. 19 April 2019. http://www.el-nacional.com/noticias/mundo/malta-niega-permiso-paso-aviones-militares-rusos_279753. Retrieved on ۲۰ اپریل ۲۰۱۹.
- ↑ "Russia describes Malta's refusal to allow planes to overfly air space as 'unfriendly'". The Independent Malta. 22 April 2019. http://www.independent.com.mt/articles/2019-04-22/local-news/Russia-describes-Malta-s-refusal-to-allow-planes-to-overfly-air-space-as-unfriendly-6736207051.
- ↑ Grove, Thomas (2 June 2019). "In a Blow to Maduro, Russia Withdraws Key Defense Support to Venezuela". Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. https://www.wsj.com/articles/in-a-blow-to-maduro-russia-withdraws-key-defense-support-to-venezuela-11559486826.
- ↑ Grove, Thomas (2 June 2019). "In a Blow to Maduro, Russia Withdraws Key Defense Support to Venezuela". Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. https://www.wsj.com/articles/in-a-blow-to-maduro-russia-withdraws-key-defense-support-to-venezuela-11559486826.
- ↑ "Trump: Russia told U.S. 'most of their people' have left Venezuela". Reuters. 3 June 2019. https://www.reuters.com/article/us-venezuela-politics-trump-idUSKCN1T42FY.
- ↑ "Rostec niega retirada de especialistas militares rusos de Venezuela" (in es). 3 June 2019. http://efectococuyo.com/internacionales/rostec-niega-retirada-de-especialistas-militares-rusos-de-venezuela/. Retrieved on 9 June 2019.
- ↑ "Kremlin dismisses Trump tweet on alleged Venezuela withdrawal". Reuters. 4 June 2019. https://www.reuters.com/article/us-venezuela-politics-trump-kremlin-idUSKCN1T511S.
- ↑ "Kremlin dismisses Trump tweet on alleged Venezuela withdrawal". Reuters. 4 June 2019. https://www.reuters.com/article/us-venezuela-politics-trump-kremlin-idUSKCN1T511S.
- ↑ "Moscow ready to send more military specialists to Venezuela if needed: RIA". Reuters. 7 June 2019. https://www.reuters.com/article/us-russia-venezuela-military-idUSKCN1T80IF.
- ↑ "Russia to withdraw military 'technicians' from Venezuela on Wednesday: embassy". France 24. 26 June 2019. https://www.france24.com/en/20190626-russia-withdraw-military-technicians-venezuela-wednesday-embassy.
- ↑ "Russian military specialists arrive in Venezuela to service equipment: Interfax". Reuters. 25 September 2019. https://www.reuters.com/article/us-russia-venezuela-specialists-idUSKBN1WA2FJ.
- ↑ Barráez, Sebastiana (16 December 2019). "Los rusos instalaron equipos y drones en Venezuela con ayuda de un jefe indígena y la complicidad de militares chavistas" (in Spanish). Infobae. https://www.infobae.com/america/venezuela/2019/12/16/los-rusos-instalaron-equipos-y-drones-en-venezuela-con-ayuda-de-un-jefe-indigena-y-la-complicidad-de-militares-chavistas/. Retrieved on ۲۳ دسمبر ۲۰۱۹.
- ↑ Teslova, Elena (7 January 2020). "Russia praises election of Venezuelan parliament chief". Anadolu Agency. https://www.aa.com.tr/en/americas/russia-praises-election-of-venezuelan-parliament-chief/1694472.
- ↑ "Rusia intenta negociar contratos petroleros con el parlamento controlado por Maduro" (in es). 2020-01-11. https://www.abc.es/internacional/abci-rusia-intenta-negociar-contratos-petroleros-parlamento-controlado-maduro-202001110223_noticia.html. Retrieved on 2020-01-11.
- ↑ Tucker, Eric (2020-02-24). "FBI official: Russia wants to see US 'tear ourselves apart'". Associated Press. https://apnews.com/a55930e0a02d2e21d8ed2be7bc496a6f. Retrieved on ۲۶ فروری ۲۰۲۰. "One intelligence official said lawmakers were not told that Russia was working directly to aid Trump. But other people familiar with the meeting said they were told the Kremlin was looking to help Trump's candidacy. The people spoke on condition of anonymity to discussed the classified briefing."
- ↑ Goldman, Adam; Barnes, Julian E.; Haberman, Maggie; Fandos, Nicholas (February 20, 2020). "Lawmakers Are Warned That Russia Is Meddling to Re-elect Trump". https://www.nytimes.com/2020/02/20/us/politics/russian-interference-trump-democrats.html. Retrieved on February 26, 2020.
- ↑ Acosta, Jim; Cohen, Zachary; Bash, Dana; Herb, Jeremy (February 20, 2020). "Russia is looking to help Trump win in 2020, election security official told lawmakers". سی این این. https://www.cnn.com/2020/02/20/politics/trump-russia-intelligence-2020/index.html. Retrieved on February 26, 2020.
- ↑ Nakashima, Ellen; Harris, Shane; Dawsey, Josh; Gearan, Anne (February 20, 2020). "Senior intelligence official told lawmakers that Russia wants to see Trump reelected". https://www.washingtonpost.com/national-security/after-a-congressional-briefing-on-election-threats-trump-soured-on-acting-spy-chief/2020/02/20/1ed2b4ec-53f1-11ea-b119-4faabac6674f_story.html. Retrieved on February 26, 2020.
- ↑ Strohm, Chris (January 10, 2020). "U.S. Probes If Russia Is Targeting Biden in 2020 Election Meddling". بلومبرگ نیوز. https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-01-10/u-s-probes-if-russia-targeting-biden-in-2020-election-meddling. Retrieved on ۱۰ جنوری ۲۰۲۰.
- ↑ Kube, Courtney (February 12, 2020). "Russia will try to meddle in 2020 U.S. election, intelligence report says". NBC News. https://www.nbcnews.com/politics/national-security/russia-will-try-meddle-2020-u-s-election-intelligence-report-n1134446. Retrieved on ۱۲ فروری ۲۰۲۰.
- ↑ "Bernie Sanders briefed by U.S. officials that Russia is trying to help his presidential campaign". The Washington Post. February 21, 2020. https://www.washingtonpost.com/national-security/bernie-sanders-briefed-by-us-officials-that-russia-is-trying-to-help-his-presidential-campaign/2020/02/21/5ad396a6-54bd-11ea-929a-64efa7482a77_story.html.