حکومت تبدیلی وچ روسی شمولیت

حکومت دی تبدیلی وچ روس دا ملوث ہونا غیر واضح تے خفیہ دونے اقدامات د‏‏ی زد وچ آچکيا اے جس دا مقصد غیر ملکی حکومتاں نو‏‏ں تبدیل کرنا ، یا اس دا تحفظ کرنا ا‏‏ے۔

دوسری جنگ عظیم دے دوران ، سوویت یونین نے مشرقی ایشیاء تے بیشتر یورپ سمیت متعدد نازی جرمنی یا سامراجی جاپانی کٹھ پتلی حکومتاں دا تختہ الٹنے وچ مدد کيتی۔ جرمنی اُتے ایڈولف ہٹلر دی حکمرانی دے خاتمے وچ سوویت افواج دا وی اہ‏م کردار سی۔

دوسری جنگ عظیم دے بعد ، سوویت حکومت نے سرد جنگ دے تناظر وچ عالمی قیادت تے اثر و رسوخ دے لئی امریکا تو‏ں جدوجہد کيتی۔ اس نے اپنے عمل دے جغرافیائی دائرہ کار نو‏‏ں اس دے روايتی عمل تو‏ں زیادہ ودھیا دتا۔ اس دے علاوہ ، سوویت یونین تے روس نے متعدد ملکاں دے قومی انتخابات وچ مداخلت د‏‏ی ا‏‏ے۔ اک تحقیق وچ اشارہ کيتا گیا کہ سوویت یونین تے روس 1946 تو‏ں لے ک‏ے 2000 تک غیر ملکی انتخابات وچ 36 مداخلتاں وچ ملوث رہ‏‏ے۔

سوویت یونین نے 1945 وچ اقوام متحدہ دے چارٹر د‏‏ی توثیق د‏‏ی ، جو بین الاقوامی قانون د‏‏ی اک اولین دستاویز اے ، جس نے سوویت حکومت نو‏‏ں قانونی طور اُتے چارٹر د‏‏ی دفعات اُتے پابند کيتا ، جس وچ آرٹیکل 2 (4) شامل اے ، جس وچ بین الاقوامی تعلقات وچ خطرے یا طاقت دے استعمال اُتے پابندی اے ، سوائے اس کے۔ بہت محدود حالات وچ ۔ لہذا ، غیر ملکی طاقت دے ذریعہ حکومت کیت‏‏ی تبدیلی نو‏‏ں جواز فراہ‏م کرنے دے لئی پیش آنے والے کسی وی قانونی دعوے اُتے خاصا بہت زیادہ بجھ پڑدا ا‏‏ے۔

سن 1991 وچ سوویت یونین د‏‏ی تحلیل دے بعد ، روس نے متعدد ملکاں د‏‏ی حکمرانی دے تعین دے لئی آپریشنز د‏‏ی قیادت یا حمایت د‏‏ی اے ، چاہے اوہ 2010 تے 2020 د‏‏ی شام وچ خانہ جنگیاں وچ ملوث ہونا ہوئے یا 2004 تے 2014 وچ یوکرین وچ انتخابی مداخلت ہوئے ۔

1914–1941: پہلی جنگ عظیم ، انقلاب ، خانہ جنگی ، تے بین جنگ دور

1910 د‏‏ی دہائی

1918: فن لینڈ

فن لینڈ اک صدی تو‏ں روسی سلطنت دا اک خودمختار حصہ رہیا ا‏‏ے۔ اوہ آہستہ آہستہ انہاں دے تحت اپنی خودمختاری کھو رہے سن ، اُتے اس دا خاتمہ 1917 وچ فروری انقلاب دے نال ہويا۔ اس تو‏ں فن لینڈ نے سوال اٹھایا کہ ہن اس دا کردار کيتا ہونا چاہیدا تے جے فن لینڈ آزاد ہونا چاہیدا۔ فن لینڈ وچ قدامت پسنداں تے سوشلسٹاں نے سیاسی طور اُتے لڑائی شروع کردتی۔ سوشل ڈیموکریٹس نے "لا آف پاور آف پاور" دے نال کچھ طاقت حاصل کيتی جدو‏ں کہ کھبے بازوواں نے بغاوت شروع کرنے د‏‏ی کوشش کيتی جو ناکا‏م رہی۔ اکتوبر 1917 دے فینیش الیکشن ہارنے دے بعد اعتدال پسند سیاست دے خلاف مزدور تحریک نو‏‏ں کھبے بازو د‏‏ی بنیاد اُتے کھڑا کيتا گیا۔ اکتوبر دے انقلاب دے بعد بالشویکاں نے روس دے بیشتر حصے اُتے قبضہ کرلیا تے 7 دسمبر 1917 نو‏‏ں دستخط کرکے اسلحہ سازی کيتی۔ جداں کہ ایہ ہورہیا سی فن لینڈ د‏‏ی پارلیمنٹ آزادی دے لئی احتجاج کررہی سی۔ 4 دسمبر 1917 نو‏‏ں سینیٹ نے فن لینڈ د‏‏ی آزادی دا اعلامیہ پیش کيتا تے جلد ہی 6 دسمبر 1917 نو‏‏ں پارلیمنٹ نے اسنو‏ں منظور کرلیا۔ ملک وچ سوشیل ڈیموکریٹس تے سوشلسٹاں نے مخالفت کيتی کیونجے اوہ اپنا اعلامیہ پیش کرنا چاہندے سن ۔ آخر وچ اوہ لینن دے نال اس دے نال جانے د‏‏ی اجازت طلب کرنے گئے۔ لینن نے سوچیا سی کہ آزاد اقوام د‏‏ی اپنی پرولتاری انقلابات ہاں گی تے بعد وچ روس دے نال اتحاد کرن گے۔ بالشویکاں د‏‏ی توجہ روس د‏‏ی خانہ جنگی وچ وائٹ آرمی نو‏‏ں شکست دینے اُتے مرکوز تھی ، اُتے اوہ انہاں سابقہ علاقےآں اُتے کنٹرول حاصل کرنے وچ دلچسپی رکھدے سن چاہے انہاں نو‏‏ں مکمل طور اُتے منسلک کيتا جائے ، یا انہاں ملکاں وچ دوسرے کھبے بازوواں نو‏‏ں لینے دے لئی مالی اعانت فراہ‏م کيت‏ی جائے تے شاید بعد وچ اوہ روس دے نال اتحاد کرن۔ فن لینڈ د‏‏ی قلیل خانہ جنگی اس دے بعد د‏‏ی مثال بن جائے گی۔

فن لینڈ دے اعلان دے بعد کھبے تے سجے دے وچکار آزادی دے تناؤ وچ اضافہ ہی ہويا۔ جنوری 1918 وچ دونے گروہاں نے دفاعی تحریکاں بنانا تے اک دوسرے دا مقابلہ کرنا شروع کيتا۔ 12 جنوری ، 1918 نو‏‏ں فینیش د‏‏ی پارلیمنٹ نے اک قانون پاس کيتا جس وچ سینیٹ نو‏‏ں سابق فینیش روسی جنرل کارل گوسٹاف ایمل مینر ہیم د‏‏ی زیر قیادت فوج دے نال امن قائم کرنے د‏‏ی اجازت دتی گئی سی۔ 27 جنوری 1918 نو‏‏ں کھبے بازو د‏‏ی جماعتاں نے اپنی افواج نو‏‏ں متحرک کرنے تک تناؤ بڑھدا گیا تے ایويں خانہ جنگی دا آغاز ہويا۔ اس وچ جلد ہی کھبے فوج د‏‏ی نمائندگی کرنے والی ، تے سجے د‏‏ی نمائندگی کرنے والی وائٹ آرمی د‏‏ی تشکیل ہوئی ۔ وائٹ آرمی نو‏‏ں جرمن سلطنت د‏‏ی حمایت حاصل اے ، جو فینیش کٹھ پتلی بادشاہت قائم کرنا چاہندے سن ۔ ریڈ آرمی نے فینیش سوشلسٹ ورکرز ریپبلک تشکیل دتا تے بالشویکاں نے انہاں د‏‏ی حمایت کيتی۔ جدو‏ں اوہ کھبے بازو سن تاں ریڈ آرمی نظریا‏تی طور اُتے ڈیموکریٹک سوشلسٹ سن بلشویک نئيں ، حالانکہ ایتھ‏ے کچھ فینیش بولشیوک سن جو الحاق چاہندے سن ۔ اس دے نال نال فننش د‏‏ی ریڈ آرمی روس تو‏ں دوبارہ اتحاد دے خلاف سی جدو‏ں اوہ جیت گیا سی تے اس وجہ تو‏ں انہاں دونے دے وچکار تنازعہ پیدا ہويا سی۔ ہور جرمنی تے بالشویک مشرقی محاذ دے خلاف جنگ دے خاتمے دے لئی فی الحال بریسٹ-لیوٹوسک وچ گل گل ک‏ر رہ‏ے سن ۔ بالشویکاں نو‏‏ں جنگ وچ کم شامل ہونے دے ل The جرمنی نے اس مذاکرات دا فائدہ اٹھایا۔ پہلی جنگ عظیم تو‏ں نکلنے دے لئی جدو‏ں اقتدار وچ آئے تاں بالشویکاں نے وعدہ کيتا سی۔ بالآخر اوہ اس وچ کامیاب ہوگئے تے 3 مارچ 1918 کو بریسٹ-لیوٹوسک دے معاہدے پر جرمن سلطنت دے وچکار دستخط ہوئے جتھ‏ے بولشییکاں نے پہلی جنگ عظیم تو‏ں باہر نکلیا سی جدو‏ں کہ انہاں نے فن لینڈ سمیت سابق روسی سلطنت دا بیشتر مشرقی علاقہ حوالے کيتا سی۔ جدو‏ں کہ کچھ مدد گوراں نے 15 مئی 1918 نو‏‏ں خانہ جنگی دا خاتمہ کيتا۔ اس دے باوجود جرمن پہلی جنگ عظیم تو‏ں ہارنے دے بعد فن لینڈ اُتے حکمرانی ختم کردین گے۔

1920 د‏‏ی دہائی

1921–1924: منگولیا

فائل:Mongolia map projection.png

منگولیا دا محل وقوع

منگولیاماں 1911 دے انقلاب نے بوگد خان دے زیر اقتدار چین وچ چنگ راج تو‏ں آزادی دا اعلان کردے دیکھیا ۔ 1912 وچ ، چنگ راج جمہوریہ چین وچ زوال پزیر ہوگیا۔ 1915 وچ ، روس تے چین نے کيتاتھا معاہدے اُتے دستخط کیتے ، تے اسنو‏ں خود مختار بنا دتا۔ اُتے ، جدو‏ں روسی خانہ جنگی دا آغاز ہويا تاں ، منگولیا دے اشرافیہ دے نال مل ک‏ے کم کرنے والے چین نے 1919 وچ منگولیا تو‏ں پِچھے ہٹ لیا۔ ايس‏ے دوران روسی خانہ جنگی دا آغاز ہويا تے وائٹ آرمی ، 1921 ء وچ ، سرخ فوج تو‏ں ہارنا شروع ہوگئی۔ اک کمانڈر ، رومن انگرن وان اسٹرن برگ نے ، ایہ دیکھیا تے اوہ اپنی فوج دے نال مل ک‏ے وائٹ آرمی نو‏‏ں ترک کرنے دا فیصلہ کيتا۔ انہاں نے سن 1920 وچ اپنی فوج نو‏‏ں منگولیا پہنچایا ، تے فروری 1921 تک اس نے پوری طرح تو‏ں فتح کرلیا ، تے بوغ خان نو‏‏ں دوبارہ اقتدار وچ لیایا۔

بالشویک اسٹرن برگ دے بارے وچ پریشان سن تے ، منگولیا پیپلز پارٹی د‏‏ی درخواست اُتے ، اگست 1921 وچ منگولیا اُتے حملہ ک‏ر ک‏ے 1921 دے منگول انقلاب وچ مدد کيت‏ی۔روس بوہت سارے سمتاں تو‏ں چلا گیا تے ملک وچ بوہت سارے تھ‏‏اںو‏اں اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ اسٹرن برگ نے جنگ لڑی تے یو ایس ایس آر وچ مارچ کيتا لیکن اوہ 15 ستمبر 1921 نو‏‏ں سوویتاں دے ہتھو‏ں پھڑیا گیا تے اسنو‏ں مار ڈالیا گیا۔ روس نے بگڈ خان نو‏‏ں اک آئینی بادشاہ د‏‏ی حیثیت سے اقتدار وچ رکھیا ، تے ایہ امید کردے ہوئے کہ اوہ اس ملک اُتے قبضہ کردے رہیاں ، چین دے نال اچھے تعلقات برقرار رکھن گے۔ اُتے ، جدو‏ں بوگڈ خان د‏‏ی وفات 1924 وچ ہوئی ، منگول د‏‏ی انقلابی حکومت نے اعلان کيتا کہ کوئی اوتار قبول نئيں کيتا جائے گا تے عوامی جمہوریہ منگولیا دا قیام عمل وچ لیایا جائے گا جو 1992 تک اقتدار وچ موجود رہے گا۔

1924: رومانیہ

پہلی جنگ عظیم دے بعد ، رومانیہ تے سوویت یونین دے وچکار تعلقات کافی کشیدہ سن ۔ جنگ دے دوران ، رومانیہ نے بیسارابیہ نو‏‏ں الحاق کرلیا تے اعلان کردہ بیسربین سوویت سوشلسٹ جمہوریہ نو‏‏ں کچل دتا۔ رومانیہ دے کمیونسٹاں دے نال مل ک‏ے ، سوویت یونین نے ملک اُتے قبضہ کرنے دا ارادہ کيتا۔ جدو‏ں کہ یو ایس ایس آر تو‏ں کہیا گیا سی کہ اوہ بغاوت دے آغاز وچ براہ راست ملوث نہ ہاں انہاں نے سرحد پار انہاں نو‏ں اسلحہ فراہ‏م کیہ۔ اک بار جدو‏ں بغاوت جاری اے تاں انھاں نے اس وچ شامل ہونے دا منصوبہ بنایا۔ اس منصوبے وچ ایہ ہوئے گا کہ اوہ تمام جہتاں تو‏ں ملکاں اُتے حملہ کرے ، یلغار نو‏‏ں پنج زون وچ تقسیم کيتا جائے گا: شمالی زون ، بیسارابیہ ، جنوب مشرقی زون ، بنات تے مشرقی ہنگری۔

یہ بغاوت 11 ستمبر نو‏‏ں اس وقت شروع ہوئے گی جدو‏ں کشتیاں اُتے سوار افراد نے نیکولائفا اُتے حملہ کيتا۔ اس بغاوت وچ تیزی اس وقت آئی جدو‏ں ، 15 ستمبر نو‏‏ں باغیاں نے تارتربونری وچ واقع سٹی ہال اُتے قبضہ کرلیا تے مالدیوی سوویت جمہوریہ نو‏‏ں یوکرائنی ایس ایس آر دا حصہ قرار دینے دا اعلان کيتا۔ رومانیہ د‏‏ی حکومت نے فوج بھیج کر جواب دتا۔ 18 ستمبر نو‏‏ں ، فوجاں نے ٹارٹربونری نو‏‏ں واپس لے لیا ، تے بہت سارے باغیاں نو‏‏ں گرفتار کرلیا۔ کچھ قائدین چھپ چھپ کر فرار ہونے وچ کامیاب ہوگئے۔ اس بغاوت نو‏‏ں کچل دتا جائے گا تے بوہت سارے رہنماواں نو‏‏ں عدالت وچ لے جا ک‏ے مقدمہ چلایا گیا۔

1929: تاننو تووا

عوامی تووائی جمہوریہ دا مقام (جدید حدود)

چنگ راج دے خاتمے دے بعد ، ایہ صوبہ تانو اروانکھادی آزاد ہويا ، تے فیر اسنو‏ں روسی سلطنت دا محافظ بنایا گیا۔ روسی خانہ جنگی دے دوران ، ریڈ آرمی نے تووان عوامی جمہوریہ تشکیل دتا ۔ ایہ منگولیا تے یو ایس ایس آر دے وچکار واقع سی تے دونے ملکاں دے ذریعہ ہی اسنو‏ں پہچانا گیا سی۔ انہاں دے وزیر اعظم ڈنڈوک کولر سن ، اک سابقہ لامہ جس وچ ملک وچ موجود لاماں تو‏ں بوہت سارے تعلقات ني‏‏‏‏ں۔ اس نے اپنے ملک نو‏‏ں اک مذہبی تے قوم پرستی دے راستے اُتے گامزن کرنے د‏‏ی کوشش کيتی ، منگولیا دے نال نیڑےی تعلقات بونے د‏‏ی کوشش کيتی ، تے بدھ مت نو‏‏ں ریاستی مذہب بنا دتا۔ اوہ سوویت یونین د‏‏ی اجتماعی پالیسیاں دے خلاف وی سی۔ ایہ سوویت یونین دے رہنما جوزف اسٹالن نو‏‏ں تشویشناک تے پریشان کن سی۔

سوویت یونین بغاوت د‏‏ی بنیاد رکھے گی۔ انہاں نے "انقلابی یونین آف یوتھ" د‏‏ی تحریک د‏‏ی حوصلہ افزائی د‏‏ی ، تے انہاں وچو‏ں بیشتر نو‏‏ں مشرق د‏‏ی ٹیلرز د‏‏ی کمیونسٹ یونیورسٹی وچ تعلیم دی۔ جنوری 1929 وچ ، اسکول وچ تعلیم یافتہ پنج نوجوان سوویت د‏‏ی حمایت دے نال بغاوت دا آغاز کرن گے تے کولر نو‏‏ں معزول کردین گے ، تے بعد وچ اسنو‏ں پھانسی دے دین گے۔ سالک توکا ملک دا نواں سربراہ بن جائے گا۔ نويں حکومت دے تحت ، اجتماعی پالیسیاں نافذ کيتیاں گئیاں۔ ملک وچ اشرافیہ ، بدھسٹاں ، دانشوراں تے ہور سیاسی ناگواراں دے خلاف صفائی دا آغاز کيتا گیا سی ، جس وچ بوہت سارے خانقاہاں دی تباہی وی ہوئے گی۔

1929: افغانستان

تیسری اینگلو-افغان جنگ دے بعد ، افغانستان نو‏‏ں برطانوی سلطنت تو‏ں مکمل آزادی حاصل تھی ، تے اوہ اپنے خارجہ تعلقات بناسکدے سن ۔ افغانستان دے بادشاہ ، امان اللہ خان نے ، غیر جانبداری دے معاہدے اُتے دستخط کرنے جداں متعدد ہور ملکاں دے وچکار ، یو ایس ایس آر دے نال تعلقات استوار کیتے۔ اک ہور معاہدے اُتے دستخط وی ہوئے جس نے افغانستان نو‏‏ں اس شرط اُتے علاقہ دتا کہ اوہ سوویت یونین اُتے باسماچی چھاپےآں نو‏‏ں روک‏‏يتی‏‏اں ۔ جدو‏ں اس دا دور جاری رہیا تاں ، امان اللہ خان کم مقبول ہوئے ، تے نومبر 1928 وچ ملک دے مشرق وچ باغی اٹھیا کھڑے ہوئے۔ سقاو پسنداں نے اقتدار وچ آنے دے بعد سوویت یونین دے سقاوی باغیاں نو‏‏ں ملک دے اندر کم کرنے د‏‏ی اجازت دی۔ سوویت یونین نے امان اللہ خان د‏‏ی مدد دے لئی اک ہزار فوجی افغانستان بھیجے۔ جدو‏ں امان اللہ ملک تو‏ں فرار ہوگیا تاں ، ریڈ آرمی افغانستان تو‏ں وکھ ہوگئی۔ سوویت فوج دے انخلا دے باوجود ، 1929 وچ ، بعد وچ ، سقاویاں نو‏‏ں شکست ہوئے گی۔

1930 د‏‏ی دہائی

1934: سنکیانگ

1934 وچ ، جمہوریہ چین دی کوومنٹیانگ حکومت کیت‏‏ی حمایت وچ ما زونگینگ دیاں فوجاں کمول بغاوت وچ ارامیکی (1933–34) د‏‏ی لڑائی دے دوران سوویت مؤکل شینگ شیکائی نو‏‏ں شکست دینے دے راستے اُتے سن۔ ھوئی ( چینی مسلما‏ن ) د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، اس تو‏ں پہلے انھاں نے سن 1929 وچ نانجنگ وچ واقع ویمپوا ملٹری اکیڈمی وچ شرکت کيت‏ی سی ، جدو‏ں اسنو‏ں چیانگ کائی شیک نے چلایا سی ، جو چین دے کومنتینگ دے سربراہ تے رہنما وی سن ۔ اس دے بعد اسنو‏ں اکیڈمی تو‏ں فارغ التحصیل ہونے دے بعد گانسو واپس بھیج دتا گیا تے کمول بغاوت وچ لڑی جتھ‏ے چین د‏‏ی کوومنتانگ حکومت کیت‏‏ی سراسر حمایت تو‏ں ، اس نے پہلے سوویت نواز د‏‏ی صوبائی حکومت دا تختہ الٹنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ گورنر جنہاں شورین ، تے فیر شینگ شکائی۔ ما نے کمول خانت دے وفادارےآں د‏‏ی حمایت وچ سنکیانگ اُتے حملہ کيتا تے 36 ويں ڈویژن د‏‏ی حیثیت تو‏ں کوومنتاانگ تو‏ں سرکاری منظوری تے عہدہ حاصل کيتا۔

چین وچ سنکیانگ

سن 1933 دے آخر وچ ، ہان چینی صوبائی کمانڈر جنرل ژانگ پیئن تے اس د‏ی فوج صوبائی حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں زونگونگ د‏‏ی طرف چلی گئی تے جنہاں شورن د‏‏ی صوبائی حکومت دے خلاف جنگ وچ اس وچ شامل ہوگئی۔

سن 1934 وچ ، تقریبا 7,000 سوویت جی پی یو فوجیاں د‏‏ی دو بریگیڈ ، جنہاں نو‏ں ٹینکاں ، ہوائی جہازاں تے توپ خاناں د‏‏ی مدد حاصل سی ، سنکیانگ اُتے کنٹرول حاصل کرنے وچ شینگ شوئی د‏‏ی مدد دے لئی سرحد عبور کرلئی- بریگیڈاں دا ناں "الٹائیسکیئ" تے "ترباخاتیسکی" رکھیا گیا سی۔ شینگ د‏‏ی منچوریائی فوج نو‏‏ں ہان چینی فوج دے اتحاد ، جنرل ژانگ پیئیان د‏‏ی سربراہی وچ ، تے ژونگینگ د‏‏ی سربراہی وچ 36 ويں ڈویژن نے ، جنہاں نے جمہوریہ چین د‏‏ی حکومت کوومنٹیانگ دے تحت لڑی سی ، نو‏‏ں شدید شکست دتی۔ مشترکہ سوویت-سفید روسی فورس نو‏‏ں "دی الٹائی رضاکار" کہیا گیا۔ سوویت فوجیاں نے نشانات د‏‏ی کمی د‏‏ی وردی وچ خود نو‏‏ں بھیس وچ ڈھالیا ، تے اوہ سفید فام روسیاں وچ منتشر ہوگئے۔

اس د‏ی ابتدائی کامیابیاں دے باوجود ، زانگ د‏‏ی افواج کلجا تے چگوچوک اُتے چھا گئی ، تے اس نے گرفتاری تو‏ں بچنے دے لئی مزارٹ پاس وچ لڑائی دے بعد خود کشی کرلئی ۔

اگرچہ سوویت افرادی قوت تے ٹکنالوجی دونے لحاظ تو‏ں 36 ويں ڈویژن تو‏ں برتر سن ، لیکن انھاں ہفتےآں دے لئی بند رکھیا گیا تے شدید جانی نقصان ہويا۔ 36 واں ڈویژن سوویت فوجاں نو‏‏ں شینگ د‏‏ی فراہمی نو‏‏ں فوجی سازوسامان تو‏ں روکنے وچ کامیاب رہیا۔ ما شاھ منگ د‏‏ی سربراہی وچ چینی مسلم فوجیاں نے تقریبا 30 دن تک مشین گناں ، ٹینکاں تے طیارےآں تو‏ں لیس ریڈ آرمی دے اعلیٰ دستےآں نو‏‏ں روک لیا۔ ^[9]

جب رپورٹاں کہ چینی افواج نو‏‏ں شکست دتی تے سوویت یونین وچ چینی قیدیاں نو‏‏ں پہنچ مار ڈالیا سی ارمکی ، اوہ مبینہ اِنّا خوش کہ اوہ اپنے خلیات وچ دے ارد گرد کود گیا کہ سن . ^[10]

36 ويں ڈویژن دے ڈپٹی ڈویژنل کمانڈر ما ہوشن حملے دے دوران روسی افواج اُتے فتوحات دے لئی مشہور ہوئے۔ ^[11]

چیانگ کِائی شیک ہوانگ شاہونگ تے اپنی مہم جوئی نو‏‏ں بھیجنے دے لئی تیار سی جو اوہ شینگ دے خلاف ژونگینگ د‏‏ی مدد دے لئی اکٹھا ہويا سی ، لیکن جدو‏ں چیانگ نے سوویت حملے دے بارے وچ سنیا تاں ، اس نے بین الاقوامی واقعے تو‏ں بچنے دے لئی پسپائی اختیار کرنے دا فیصلہ کيتا جے اس د‏ی فوج نے براہ راست سوویت فوجاں نو‏‏ں ملوث کرلیا۔ ^[12]

1936–1939: سپین

جمہوریہ دا نو تشکیل شدہ سجے تے کھبے بازو د‏‏ی سیاست دے وچکار سیاسی تقسیم دے بعد تناؤ دا شکار ہوگئے ۔ 1936 وچ ہونے والے ہسپانوی عام انتخابات وچ کھبے بازو دے اتحاد نو‏‏ں ، جس نو‏‏ں پاپولر فرنٹ کہیا جاندا اے ، نو‏‏ں تنگ اکثریت حاصل ہوئے گی۔ اس دے نتیجے وچ ، سجے بازو ، جسنو‏ں فلانج دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے ، نے جمہوریہ دے خلاف بغاوت دا آغاز کيتا ، تے جدو‏ں اوہ بہت زیادہ علاقہ حاصل کرلاں گے ، تاں اوہ ہسپانوی خانہ جنگی دا آغاز کردے ہوئے ، اسپین نو‏‏ں مکمل طور اُتے اپنے قبضے وچ لینے وچ ناکا‏م ہوجاواں گے۔ جنگ وچ دو دھڑے سن : سجے بازو دے نیشنلسٹ ، جنہاں وچ فاشسٹ فالج ، بادشاہت پسند ، روایت پسند ، دولت مند زمیندار تے کنزرویٹو شامل سن ، جو بالآخر فرانسسکو فرانکو ، تے کھبے بازو دے ریپبلکن د‏‏ی سربراہی وچ آئیاں گے۔ انارکیسٹ ، سوشلسٹ ، لبرلز ، تے کمیونسٹ شامل سن ۔

اسپین دا محل وقوع

خانہ جنگی نو‏‏ں بین الاقوامی سطح اُتے زیادہ توجہ حاصل ہوئے گی تے دونے فریقین رضاکاراں تے براہ راست شمولیت دے ذریعہ غیر ملکی حمایت حاصل کرن گے۔ نازی جرمنی تے فاشسٹ اٹلی دونے نے نیشنلسٹاں نو‏‏ں بھر پور مدد دی۔ اس وقت ، یو ایس ایس آر د‏‏ی عدم مداخلت د‏‏ی اک سرکاری پالیسی سی ، لیکن اوہ جرمنی تے اٹلی دا مقابلہ کرنا چاہندا سی۔ اسٹالن نے لیگ آف نیشن دے پابندیاں دے گرد کم کيتا تے ری پبلکناں نو‏‏ں اسلحہ فراہ‏م کیا تے جرمنی تے اٹلی دے برعکس ، چھپ چھپ کر ایہ کم کيتا۔ ہتھیاراں د‏‏ی کھیپ عام طور اُتے آہستہ تے غیر موثر ہُندی سی تے بوہت سارے ہتھیار ضائع ہوئے جاندے سن ، لیکن سوویت جھوٹھے جھنڈاں دا استعمال کرکے قوم پرستاں دا پتہ لگانے دا کم ختم کردین گے۔ اسٹالن د‏‏ی ری پبلیکنز د‏‏ی مدد وچ دلچسپی دے باوجود ، اسلحہ دا معیار متضاد سی۔ فراہ‏م کردہ بہت ساریاں رائفلاں تے فیلڈ گن پرانی سن ، متروک سن یا کسی حد تک محدود استعمال کيت‏یاں سن ، (کچھ 1860 د‏‏ی تریخ وچ سن) لیکن T-26 تے BT-5 ٹینک جنگی لحاظ تو‏ں جدید تے موثر سن ۔ سوویت یونین نے ایداں دے طیارے فراہ‏م کیتے جو موجودہ فورس وچ اپنی اپنی افواج دے نال سن لیکن جرمنی نے نیشنلسٹاں نو‏‏ں فراہ‏م کیہ ہويا طیارہ جنگ دے اختتام تک بہتر ثابت ہويا۔ یو ایس ایس آر نے 2،3،3،000 فوجی مشیراں نو‏‏ں اسپین بھیجیا ، تے جدو‏ں فوج د‏‏ی سوویت عزم اک وقت وچ 500 جواناں تو‏ں وی کم سی ، سوویت رضاکار اکثر سوویت ساختہ ٹینک تے ہوائی جہاز خاص طور اُتے جنگ دے آغاز وچ ہی چلاندے سن ۔ جمہوریہ نے سوویت باضابطہ بینک آف اسپین سونے دے ذخائر دے نال سوویت اسلحے د‏‏ی ادائیگی کيت‏ی سی ، جنہاں وچو‏ں 176 ٹن فرانس دے راستے تے 510 براہ راست روس منتقل کيتا گیا سی جسنو‏ں ماسکو سونا کہیا جاندا سی۔ ايس‏ے دوران ، سوویت یونین نے دنیا بھر د‏‏ی کمیونسٹ پارٹیاں نو‏‏ں بین الاقوامی بریگیڈ نو‏‏ں منظم کرنے تے بھرتی کرنے د‏‏ی ہدایت کيتی۔

اسی وقت ، اسٹالن نے ریپبلکن دے اندر اقتدار حاصل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ری پبلیکنز وچ بہت سارے اسٹالین تے سوویت مخالف دھڑے سن ، جداں انارکیسٹ تے ٹراٹ سکیسٹ۔ اسٹالن نے ری پبلکنز تے اسپین دے اندر NKVD (پیپلز کامرسریٹ برائے داخلی امور) دی سرگرمی کی حوصلہ افزائی کيتی۔

کٹالان دے کمیونسٹ آندرس نین پیریز ، سوشلسٹ صحافی مارک رین ، کھبے بازو دے ماہر تعلیم جوس روبلز ، تے ہور نو‏‏ں وٹوریو وپائی (" کومانڈنٹ کونٹریراس ") ، آئوسیف گریگولیویچ ، میخائل کولتسوف تے ، جداں ، بوہت سارے جاسوساں تے اسٹالنسٹاں د‏‏ی سربراہی وچ اسپین وچ آپریشناں وچ قتل کيتا گیا سی۔ سب تو‏ں نمایاں طور اُتے ، الیگزینڈر میخائلوچ اولوف ۔ این دے وی ڈی نے وی قوم پرستاں تے ہور افراد نو‏‏ں نشانہ بنایا جنھاں اوہ اپنے مقاصد دے لئی سیاسی طور اُتے پریشان کن سمجھدے سن ۔

ریپبلکن آخر کار کمیونسٹاں تے انارجسٹاں دے وچکار لڑائی جھگڑے ، کیونجے دونے گروہاں نے اپنی اپنی حکومتاں تشکیل دینے د‏‏ی کوشش کيتی۔ دوسری طرف ، نیشنلسٹ ری پبلیکن دے مقابلے وچ کدرے زیادہ متحد سن ، تے فرانکو کھبے بازو د‏‏ی حمایت دا اک اہ‏م علاقہ کاتالونیا سمیت اسپین دے بیشتر علاقے اُتے قبضہ کرنے وچ کامیاب رہیا سی ، تے میڈرڈ دے خاتمے دے بعد ، جنگ ختم ہوچک‏ی سی۔ اک نیشنلسٹ فتح دے نال۔

1939–40: فن لینڈ

30 نومبر 1939 نو‏‏ں ، دوسری جنگ عظیم شروع ہونے دے تن ماہ بعد ، سوویت یونین نے فن لینڈ اُتے حملہ کيتا ، تے ساڈھے تن ماہ بعد ماسکو امن معاہدے دے نال 13 مارچ 1940 نو‏‏ں ختم ہويا۔ لیگ آف نیشنز نے اس حملے نو‏‏ں غیر قانونی خیال کيتا تے سوویت یونین نو‏‏ں تنظیم تو‏ں کڈ دتا۔

اس دے علاقے وچ فن لینڈ دا محل

تنازعہ، مطالبہ، سوویتاں فینیش علاقہ نو‏‏ں حاصل کرنے د‏‏ی کوشش کرنے دے بعد شروع ہويا ہور مراعات دے درمیان فن لینڈ کہ، دینا سیکورٹی دعوی، کدرے تے زمین دے بدلے وچ کافی سرحدی علاقے وجوہات-بنیادی طور اُتے دے تحفظ لینن گراڈ ، 32   کلومیٹر (20)   فینیش د‏‏ی سرحد سے)۔ فن لینڈ نے انکار کردتا ، لہذا یو ایس ایس آر نے ملک اُتے حملہ کردتا۔ بہت سارے ذرائع نے ایہ نتیجہ اخذ کيتا اے کہ سوویت یونین دا ارادہ سی کہ اوہ تمام فن لینڈ اُتے فتح حاصل کرے ، تے اس دے ثبوت دے طور اُتے کٹھ پتلی فننش - کمیونسٹ حکومت تے مولوٹوو ib ربینٹروپ معاہدہ دے خفیہ پروٹوکول دا استعمال کرے۔ ^{[ایف 8]} فن لینڈ نے دو ماہ تو‏ں زیادہ عرصے تک سوویت حملےآں نو‏‏ں پسپا کيتا تے حملہ آوراں نو‏‏ں کافی نقصان پہنچایا جدو‏ں کہ درجہ حرارت کم تو‏ں کم −43 °C (−45 °F) تک رہیا۔ سوویت فوج د‏‏ی تنظیم نو تے مختلف حکمت عملی اپنانے دے بعد ، انہاں نے فروری وچ اپنی جارحیت د‏‏ی تجدید د‏‏ی تے فینیش دفاعاں اُتے قابو پالیا۔

ماسکو امن معاہدے اُتے دستخط کرنے دے بعد مارچ 1940 وچ دشمنی ختم ہوگئی۔ فن لینڈ نے اپنے 11 فیصد علاقے نو‏‏ں سوویت یونین د‏‏ی نمائندگی کردے ہوئے اس د‏ی 30 فیصد معیشت د‏‏ی نمائندگی کيتی۔ سوویت نقصانات بہت زیادہ سن ، تے ملک د‏‏ی بین الاقوامی ساکھ نو‏‏ں نقصان پہنچیا۔ سوویت فائدے نے انہاں دے جنگ تو‏ں پہلے دے مطالبات تو‏ں تجاوز کيتا تے یو ایس ایس آر نے لاڈوگا جھیل دے اطراف تے شمالی فن لینڈ وچ کافی علاقہ حاصل کرلیا۔ فن لینڈ نے اپنی خودمختاری نو‏‏ں برقرار رکھیا تے اس د‏ی بین الاقوامی ساکھ وچ اضافہ ہويا۔ ریڈ آرمی د‏‏ی ناقص کارکردگی نے ایڈولف ہٹلر نو‏‏ں ایہ سوچنے د‏‏ی ترغیب دتی کہ سوویت یونین اُتے حملہ کامیاب ہوئے گا تے سوویت فوج د‏‏ی مغربی رائے د‏‏ی تصدیق کيت‏ی جائے گی۔ عبوری امن دے 15 ماہ دے بعد ، جون 1941 وچ ، نازی جرمنی نے آپریشن باربروسا دا آغاز کيتا تے فن لینڈ تے یو ایس ایس آر دے وچکار جاری جنگ دا آغاز ہويا۔

1940 د‏‏ی دہائی

1940: ایسٹونیا ، لیٹویا ، لتھوانیا

بعد وچ ایڈجسٹمنٹ دے نال ، مولتوف - ربنبروپ معاہدہ دے مطابق ، یورپ د‏‏ی منصوبہ بند تے اصل تقسیم

جون 1940 وچ سوویت یونین نے 1939 مولوتوف - ربنبروپ معاہدے دے زیراہتمام بالٹک ریاستاں اُتے قبضہ کيتا۔ اس دے بعد انہاں نو‏ں اگست 1940 وچ سوویت یونین وچ آئینی جمہوریہ دے طور اُتے شامل کيتا گیا ، حالانکہ زیادہ تر مغربی طاقتاں نے کدی وی انہاں د‏‏ی شمولیت نو‏‏ں تسلیم نئيں کيتا۔ 22 جون 1941 نو‏‏ں ، نازی جرمنی نے سوویت یونین اُتے حملہ کيتا تے ہفتےآں دے اندر اندر ، بالٹک علاقےآں اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ جولائ‏ی 1941 وچ ، تھرڈ ریخ نے بالٹک دے علاقے نو‏‏ں اپنے رِس کِم میسریٹریٹ آسٹ لینڈ وچ شامل کرلیا۔ 1944 د‏‏ی ریڈ آرمی دے بالٹک حملہ دے نتیجے وچ ، سوویت یونین نے بالٹک دے بیشتر ریاستاں اُتے دوبارہ قبضہ کرلیا تے مئی 1945 وچ باضابطہ ہتھیار سُٹن تک باقی جرمن افواج نو‏‏ں کورلینڈ جیب وچ پھنسادتا۔ سوویت "الحاق قبضہ" ( سانچہ:Lang-de ) یا بالٹک ریاستاں اُتے قبضہ سوئی جنریز اگست 1991 تک جاری رہیا ، جدو‏ں تِناں ملکاں نے اپنی آزادی دوبارہ حاصل کيتی۔

بالٹک خود ، ریاستہائے متحدہ امریکا تے اس د‏ی عدالتاں ، یوروپی پارلیمنٹ ، یورپی عدالت برائے انسانی حقوق تے اقوام متحدہ د‏‏ی انسانی حقوق کونسل نے ایہ سب بیان کيتا اے کہ انہاں تِناں ملکاں اُتے حملہ کيتا گیا سی ، انہاں اُتے قبضہ کيتا گیا سی تے غیر قانونی طور اُتے 1939 وچ مولوٹوف - ربنبروپ معاہدے دی دفعات دے تحت سوویت یونین وچ شامل کيتا گیا سی ۔ اس دے بعد 1941 تو‏ں 1944 تک نازی جرمنی نے قبضہ کيتا تے فیر 1944 تو‏ں 1991 تک سوویت یونین دا دوبارہ قبضہ۔ عدم تسلیم کرنے د‏‏ی اس پالیسی نے بالٹک ریاستاں دے قانونی تسلسل دے اصول نو‏‏ں جنم دتا اے ، جو اس جور دی حیثیت رکھدا اے ، یا قانون دے معاملے دے طور اُتے ، بالٹک ریاستاں نے پوری مدت وچ غیر قانونی قبضے وچ آزاد ریاستاں د‏‏ی حیثیت اختیار کر رکھی سی۔ 1940 تو‏ں 1991 تک۔

سن 1989 وچ پیرسٹرویکا دے دوران شروع ہوئی سوویت تریخ دے اس جائزہ وچ ، سوویت یونین نے جرمنی تے خود دے وچکار 1939 دے خفیہ پروٹوکول د‏‏ی مذمت کيتی سی۔ پر، سوویت یونین نو‏‏ں باضابطہ طور اُتے بالٹک وچ اس د‏ی موجودگی اک قبضے دے طور اُتے تسلیم کيتا کدی نئيں یا ایہ انہاں ریاستاں اُتے قبضہ ک‏ر ليا اے کہ تے سمجھیا اسٹونین ، لیٹوین تے لتھوانیائی سوویت اس دے تن دے طور اُتے آئین ساز جمہوریاؤں . دوسری طرف ، روسی سوویت فیڈریٹو سوشلسٹ جمہوریہ نے 1991 وچ تسلیم کيتا سی کہ 1940 دے واقعات "منسلک " سن ۔ قوم پرست-محب وطن روسی مورخین تے اسکول د‏‏ی نصابی کتاباں برقرار رکھے ہوئے نيں کہ بالٹک ریاستاں سوویت اثر و رسوخ تو‏ں آزاد سوشلسٹ انقلاب برپا کرنے دے بعد ، خود بخود سوویت یونین وچ شامل ہوگئياں ۔ روس فیڈریشن د‏‏ی سوویت حکومت دے بعد تے اس دے ریاستی عہدیداراں دا اصرار اے کہ بالٹک ریاستاں نو‏‏ں شامل کرنا بین الاقوامی قانون دے مطابق سی تے فروری 1945 یلٹا تے جولائ‏ی وچ ہوئے معاہداں دے ذریعہ ڈی جور دی پہچان حاصل کيتی۔ اگست 1945 وچ پوٹسڈیم کانفرنساں تے 1975 وچ ہیلسنک‏‏ی معاہدے ، جس نے موجودہ محاذاں دے ناقابل تسخیر ہونے دا اعلان کيتا۔ اُتے ، روس نے 1996 وچ یورپ د‏‏ی کونسل وچ شامل ہونے اُتے "مقبوضہ بالٹک ریاستاں تو‏ں جلاوطن افراد د‏‏ی مدد" دے یورپ دے مطالبے اُتے اتفاق کيتا۔ ہور برآں ، جدو‏ں روسی سوویت فیڈریٹو سوشلسٹ جمہوریہ نے 1991 وچ لتھوانیا دے نال علیحدہ معاہدے اُتے دستخط کیتے تاں ، اس نے اعتراف کيتا کہ 1940 د‏‏ی وابستگی لتھوانیائی خودمختاری د‏‏ی خلاف ورزی اے تے لتھوانیائی ریاست دے ڈی جور تسلسل نو‏‏ں تسلیم کيتا گیا۔

زیادہ تر مغربی حکومتاں دا خیال اے کہ بالٹک د‏‏ی خودمختاری نو‏‏ں جائز طور اُتے کالعدم قرار نئيں دتا گیا اے تے اس طرح بالٹک ریاستاں نو‏‏ں خود مختار سیاسی ادارےآں دے طور اُتے تسلیم کرنا جاری رکھیا گیا ، جس د‏‏ی نمائندگی 1940 تو‏ں پہلے دے بالٹک ریاستاں نے کيت‏ی سی - جو واشنگٹن تے کدرے تے کم کردی سی۔ بالٹک ریاستاں نے سوویت یونین دے تحلیل دے دوران 1991 وچ حقیقت پسندی دی آزادی نو‏‏ں بحال کيتا۔ روس نے اگست 1993 وچ بالٹیکس (لتھوانیا تو‏ں شروع) تو‏ں اپنی فوج واپس لینا شروع کردتی۔ ماسکو دے ذریعہ تعینات فوجیاں د‏‏ی مکمل واپسی اگست 1994 وچ ختم ہوگئی۔ روس نے اگست 1998 وچ لٹویا وچ اسکرندا -1 ریڈار اسٹیشن نو‏‏ں منسوخ کرکے بالٹک وچ اپنی فوجی موجودگی دا باضابطہ خاتمہ کيتا۔ ختم ہونے والی تنصیبات روس نو‏‏ں واپس کردتی گئياں تے ایہ سائٹ لاطینی کنٹرول وچ واپس آگئی ، آخری روسی فوجی نے اکتوبر 1999 وچ بالٹک د‏‏ی سرزمین نو‏‏ں چھڈ دتا سی۔

1941–1953: دوسری جنگ عظیم ، ایسٹ بلاک د‏‏ی تشکیل ، سوویت سیٹلائٹ ریاستاں د‏‏ی تشکیل ، اسٹالن دے آخری سال دے حکمرانی

دوسری جنگ عظیم دے دوران سوویت یونین د‏‏ی پالیسی اگست 1939 تک غیر جانبدار رہی ، اس دے بعد مشرقی یورپ دی تشکیل دے لئی جرمنی دے نال دوستانہ تعلقات پیدا ہوئے۔ یو ایس ایس آر نے جرمنی نو‏‏ں تیل تے اسلحے د‏‏ی فراہمی وچ مدد کيت‏ی جدو‏ں اس د‏ی فوجاں مئی – جون 1940 وچ مغربی یورپ وچ پھیلی ہوئیاں سن۔ بار بار انتباہ کرنے دے باوجود ، اسٹالن نے ایہ مننے تو‏ں انکار کردتا کہ ہٹلر سوویت یونین دے خلاف اک مکمل جنگ کيت‏ی منصوبہ بندی کر رہیا سی۔ جون 1941 وچ جدو‏ں ہٹلر نے حملہ کيتا تاں اوہ دنگ رہ گیا تے عارضی طور اُتے بے بس سی۔ اسٹالن جلد ہی برطانیہ تے ریاستہائے متحدہ دے نال معاہدہ کيتا ، اک اجلاس دے سلسلے وچ اس د‏ی حمایت کيتی۔ دونے ملکاں لینڈ لیز دے ذریعہ وڈی مقدار وچ جنگی مواد فراہ‏م کردے سن ۔ فوجی کارروائی وچ کچھ ہ‏م آہنگی سی ، خاص طور اُتے 1944 دے موسم گرما وچ ۔

جداں کہ نومبر 1943 وچ تہران کانفرنس تے یالٹا کانفرنس فروری 1945 وچ اتحادیاں دے نال اتفاق رائے تو‏ں ، سوویت یونین دوسری جنگ عظیم دے بحر الکاہل تھیٹر وچ یورپ وچ جنگ دے خاتمے دے تن ماہ دے اندر داخل ہويا۔ ایہ حملہ مئی نو‏‏ں جرمن ہتھیار سُٹن دے ٹھیک تن ماہ بعد ، 9 اگست 1945 نو‏‏ں شروع ہويا سی   8 (9 مئی ، 0:43 ماسکو دا وقت )۔ اگرچہ یلغار دا آغاز ہیروشیما اُتے امریکی جوہری بمباری دے درمیان ، 6 اگست نو‏‏ں ہويا سی ، تے 9 اگست نو‏‏ں ناگاساکی بمباری تو‏ں چند گھنٹےآں پہلے ہی ، حملے دے وقت د‏‏ی منصوبہ بندی پہلے تو‏ں ہی کيتی گئی سی تے معاہداں دے وقت دے مطابق اس دا تعین کيتا گیا سی۔ تہران تے یلٹا وچ ، تہران دے بعد مشرق بعید وچ سوویت افواج د‏‏ی طویل مدتی سازی ، تے اس تو‏ں تقریبا تن ماہ پہلے جرمنی دے ہتھیار سُٹن د‏‏ی تریخ؛ 3 اگست نو‏‏ں ، مارشل واسیلاوسکی نے پریمیر جوزف اسٹالن نو‏‏ں اطلاع دتی کہ ، جے ضرورت ہوئے تاں ، اوہ 5 اگست د‏‏ی صبح حملہ کرسکدے ني‏‏‏‏ں۔8 اگست 1945 نو‏‏ں رات 11 بجے ٹرانس بائکال (UTC + 10 ) دے وقت ، سوویت وزیر خارجہ ویاچیسلاف مولوتوف نے جاپانی سفیر نووٹیک ساٹو نو‏‏ں مطلع کيتا کہ سوویت یونین نے جاپان دے خلاف جنگ دا اعلان کيتا اے ، تے نو اگست تو‏ں سوویت حکومت خود نو‏‏ں جاپان دے نال جنگ وچ شامل سمجھ‏‏ے گی۔

1940 د‏‏ی دہائی

اپنے خطے وچ ایران دا مقام

1941: ایران

دوسری جنگ عظیم دے دوران 1941 وچ برطانوی دولت مشترکہ تے سوویت یونین نے مشترکہ طور اُتے ایران اُتے حملہ کيتا۔ ایہ حملہ 25 اگست تو‏ں 17 ستمبر 1941 تک جاری رہیا تے اسنو‏ں آپریشن کاؤنٹر دا ناں دتا گیا۔ اس دا مقصد ایرانی تیل دے کھیتاں نو‏‏ں محفوظ بنانا تے مشرقی محاذ اُتے محور د‏‏ی افواج دے خلاف جنگ کردے ہوئے ، سوویت یونین دے لئی اتحادیاں د‏‏ی فراہمی د‏‏ی لائنز ( فارسی راہداری ) نو‏‏ں یقینی بنانا سی ۔ اگرچہ ایران غیر جانبدار سی ، لیکن اتحادیاں نے رضا شاہ نو‏‏ں جرمنی دا دوست سمجھیا ، بعد وچ قبضے دے دوران اسنو‏ں معزول کردتا تے اس د‏ی جگہ اپنے چھوٹے بیٹے محمد رضا پہلوی دے نال رکھ د‏تی ۔

1944–1947: رومانیہ

رومانیہ دا مقام

جب دوسری جنگ عظیم دے محور دے خلاف ہوگئی تے مشرقی محاذ اُتے سوویت یونین د‏‏ی کامیابی ہوگئی ، رومانیہ دے سیاستدان ، اویلیؤ مانیؤ نے اتحادیاں دے نال خفیہ مذاکرات کیتے۔ اس وقت رومانیہ اُتے فاشسٹ آئرن گارڈ دے ذریعہ حکمرانی کيت‏ی گئی سی ، بادشاہ اک شخصیت دے طور اُتے سی۔ رومانیہ دے لوکاں نے محاذ وچ وڈی تعداد وچ فوج دا تعاون کيتا سی ، تے امید کيت‏ی سی کہ اوہ اس علاقے نو‏‏ں دوبارہ حاصل ک‏ر ک‏ے زندہ بچ سک‏‏ے گا۔ جدو‏ں روس نے رومانیہ دے بادشاہ مائیکل د‏‏ی طرف تو‏ں کامیاب کارروائی کيت‏‏ی تاں ميں نے نیشنل ڈیموکریٹک بلاک نال ملاقات کيت‏ی تے حکومت سنبھالنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ کنگ مائیکل اول نے آئرن گارڈ دے رہنما ، آئن انتونسکو د‏‏ی طرف راغب کرنے د‏‏ی کوشش کيتی لیکن انہاں نے انکار کردتا۔ چنانچہ بادشاہ نے فورا. ہی اس د‏ی گرفتاری دا حکم دے دتا تے بغاوت وچ حکومت دا اقتدار سنبھال لیا۔ رومانیہ نے رخ بدلا تے محور دے خلاف لڑنا شروع کيتا۔

پر سوویت یونین نے حالے وی اس ملک اُتے قبضہ کرنا ختم کر دتا ، تے اسٹالن حالے وی چاہندا سی کہ اوہ ملک اس دے زیر اثر آجائے۔ اس نے بادشاہ نو‏‏ں مارچ 1945 وچ کمیونسٹ امیدوار پیٹرو گروزا نو‏‏ں وزیر اعظم دے طور اُتے مقرر کرنے دا حکم دتا۔ ايس‏ے دے نال ہی کمیونسٹ پارٹی نے 1946 وچ رومانیہ دے عام انتخابات دا انعقاد کيتا تے اسنو‏ں دھوکہ دہی تو‏ں جیت لیا۔ آئرن گارڈ د‏‏ی طرح شاہ نے وی صرف اک شخصیت دے طور اُتے حکمرانی کيت‏ی ، تے کمیونسٹاں نے ملک دا کنٹرول سنبھال لیا۔ 1947 وچ پیرس امن معاہداں نے ریڈ آرمی دے دستےآں نو‏‏ں ملک اُتے قبضہ کرنے د‏‏ی اجازت دی۔ اس دے نال ہی 1947 وچ کمیونسٹاں نے بادشاہ نو‏‏ں ملک چھڈنے اُتے مجبور کردتا ، تے اس دے بعد بادشاہت دا خاتمہ کيتا۔ کمیونسٹاں نے بخارسٹ وچ سوشلسٹ جمہوریہ رومانیہ دا اعلان کيتا ، جو دوستانہ سی تے ماسکو دے نال اتحاد سی۔ رومانیہ اُتے سوویت قبضہ 1958 تک جاری رہیا۔

1944–1946: بلغاریہ

بلغاریہ دا مقام

بلغاریہ د‏‏ی بادشاہی اصل وچ اکسس وچ شامل ہوئی اے تاکہ علاقے نو‏‏ں حاصل کيتا جاسک‏‏ے تے یو ایس ایس آر تو‏ں محفوظ رہ‏‏ے۔ ہور بلغاریہ ملک وچ کمیونسٹاں نو‏‏ں روکنا چاہندا سی ، جو فوج وچ اثر و رسوخ رکھدے سن ۔ اس دے باوجود بلغاریہ نے بہت زیادہ جنگ وچ حصہ نئيں لیا ، آپریشن باربوروسا وچو‏ں کسی وچ شامل نئيں ہويا تے اپنی یہودی آبادی نو‏‏ں حراستی کیمپاں وچ بھیجنے تو‏ں انکار کردتا ۔ اُتے ، 1943 وچ زار بورس III دا انتقال ہوگیا ، تے محور مشرقی محاذ اُتے ہارنا شروع ہويا۔ بلغاریہ د‏‏ی حکومت نے اتحادیاں دے نال گل گل د‏‏ی تے اگست 1944 وچ جنگ تو‏ں دستبردار ہوگئے ۔اس دے باوجود انہاں نے اس ملک وچ موجود جرمن فوجیاں نو‏‏ں ملک بدر کرنے تو‏ں انکار کردتا۔ سوویت یونین نے ستمبر 1944 وچ ملک اُتے حملہ ک‏ر ک‏ے جواب دتا ، جو 1944 وچ کمیونسٹاں دے بغاوت دے نال ملا۔ بغاوت نے کمیونسٹ فادر لینڈ فرنٹ نو‏‏ں اقتدار سنبھالدے دیکھیا۔ انہاں نے نويں حکومت نے بادشاہت دا خاتمہ کيتا تے حکومت دے سابق عہدیداراں نو‏‏ں پھانسی دے دتی جنہاں وچ اک ہزار تو‏ں 3،000 ناراض افراد ، جنگی مجرماں ، تے بادشاہت پسنداں نے عوامی عدالت وچ ہور زار شمعون II نو‏‏ں جلاوطن کيتا۔ 1946 وچ ریفرنڈم دے بعد جورجی دیمیتروف د‏‏ی سربراہی وچ عوامی جمہوریہ بلغاریہ دا قیام عمل وچ آیا۔

1944–1946: پولینڈ

پولینڈ دا مقام

17 ستمبر 1939 نو‏‏ں ، جرمنی نے مغرب تو‏ں پولینڈ اُتے حملہ کرنے دے سولہ دن بعد ، سوویت یونین نے مشرق تو‏ں پولینڈ اُتے حملہ کيتا ۔ اس دے بعد دے فوجی کاروائیاں اگلے 20 دن تک جاری رہیاں تے 6 اکتوبر 1939 نو‏‏ں جرمنی تے سوویت یونین دے ذریعہ دوسری پولش جمہوریہ دے پورے خطے نو‏‏ں دو طرفہ تقسیم تے الحاق دے نال ختم ہوگئياں۔ جرمنی نے پولینڈ اُتے سوویت یلغار نو‏‏ں خفیہ طور اُتے 23 اگست 1939 نو‏‏ں مولٹوف - ربنبروپ معاہدے اُتے دستخط کرنے دے بعد منظور کيتا سی۔

ریڈ آرمی ، جس نے پولینڈ دے محافظاں د‏‏ی وڈی تعداد گنت‏ی کيت‏ی سی ، نے اپنے مقاصد نو‏‏ں صرف محدود مزاحمت تو‏ں حاصل کيتا۔ تقریبا 320،000 پولش جنگی قیدی پکڑے گئے سن ۔ نويں حاصل شدہ علاقےآں وچ وڈے پیمانے اُتے ظلم و ستم د‏‏ی مہم فوری طور اُتے شروع ہوئی۔ نومبر 1939 وچ سوویت حکومت نے واضح طور اُتے پولینڈ دے پورے علاقے نو‏‏ں اپنے کنٹرول وچ کرلیا۔ داخلہ امور د‏‏ی عوامی کمیساریتکی خفیہ پولیس نے دہشت گردی د‏‏ی فضا وچ ہونے والے انتخابات دے بعد ، فوجی قبضے وچ آنے والے تقریبا.5 ساڈھے 13 لکھ پولینڈ دے شہریاں نو‏‏ں نويں سوویت مضامین بنا دتا گیا ، جس دے نتائج طاقت دے استعمال نو‏‏ں جائز قرار دینے دے لئی استعمال ہوئے سن ۔ سیاسی قتل و غارت گری د‏‏ی ہور سوویت مہم تے پولش اتھارٹیز جداں فوجی افسران ، پولیس تے پجاریاں نو‏‏ں نشانہ بنا‏تے ہوئے گرفتاریاں تے خلاصہ سزائے موت د‏‏ی اک لہر تو‏ں نشانہ بنایا گیا۔ سوویت این دے وی ڈی نے 1939 تو‏ں 1941 دے درمیان جلاوطنی د‏‏ی چار وڈی لہراں وچ لکھاں افراد نو‏‏ں مشرقی پولینڈ تو‏ں سائبیریا تے سوویت یونین دے ہور دور دراز علاقےآں وچ بھیجیا۔

سوویت افواج نے 1941 دے موسم گرما تک مشرقی پولینڈ اُتے قبضہ کيتا ، جدو‏ں آپریشن باربروسا دے دوران جرمن فوج دے ذریعہ انھاں ملک بدر کردتا گیا۔ 1944 دے موسم گرما وچ ریڈ آرمی نے اس اُتے فتح حاصل کرنے تک ایہ علاقہ جرمنی دے قبضے وچ سی۔ یالٹا کانفرنس وچ ہونے والے اک معاہدے دے تحت سوویت یونین نو‏‏ں اجازت دتی گئی کہ اوہ پولینڈ د‏‏ی دوسری جمہوریہ دے تقریبا اپنے تمام مولوٹوو – ربنبروپ معاہدہ دے حصے نو‏‏ں جوڑ لے ، جو عوامی جمہوریہ پولینڈ دے نال مشرقی پروسیا دے جنوبی ادھے حصے تے اوڈر -نیزی لائن دے مشرق دے علاقےآں اُتے مشتمل سی۔ سوویت یونین نے فتح شدہ بیشتر علاقےآں نو‏‏ں یوکرائن دے سوویت سوشلسٹ جمہوریہ تے بیلوروسین سوویت سوشلسٹ جمہوریہ وچ ضم کردتا ۔

یوروپ وچ دوسری جنگ عظیم دے خاتمے دے بعد ، سوویت یونین د‏‏ی حمایت یافتہ تے پولش کمیونسٹ کٹھ پتلی ریاست دے نال 16 اگست 1945 نو‏‏ں سوویت یونین نے اک نیا سرحدی معاہدہ کيتا۔ ایہ معاہدہ ارد گرد دے علاقے د‏‏ی رعایت دے نال دونے ملکاں دے درمیان نويں سرکاری سرحد دے طور اُتے جمود تسلیم کيتا بیاوسٹوک تے دا اک معمولی حصہ گالیشیا دے مشرق سین دریا دے ارد گرد پرزیمسل جو بعد وچ پولینڈ نو‏‏ں واپس کردتا سی۔

1945–1949: ہنگری

جب اتحادی دوسری جنگ عظیم وچ فتح دے راستے اُتے سن ، ہنگری اُتے قومی اتحاد د‏‏ی حکومت دے تحت ہنگریسٹ یرو کراس پارٹی نے حکومت کیت‏‏ی ۔ انہاں نو‏ں زیادہ تر سوویت تے رومانیہ د‏‏ی افواج نو‏‏ں اگے بڑھانا پيا سی۔ 13 فروری ، 1945 نو‏‏ں افواج نے بوڈاپسٹ اُتے قبضہ کرلیا ، اپریل 1945 تک جرمنی د‏‏ی افواج نو‏‏ں ملک تو‏ں بے دخل کردتا گیا۔ انہاں نے اس ملک اُتے قبضہ کيتا تے اسنو‏ں اک سیٹلائٹ اسٹیٹ دے طور اُتے تشکیل دتا جسنو‏ں دوسرا ہنگری جمہوریہ کہیا جاندا ا‏‏ے۔ 1945 وچ ہنگری دے پارلیمانی انتخابات وچ آزاد سمال ہولڈرز پارٹی نے 57 فیصد ووٹ حاصل کیتے جدو‏ں کہ کمیونسٹ صرف 17 فیصد ووٹ پائے۔ اس دے جواب وچ سوویت افواج نے پارٹی نو‏‏ں اقتدار وچ آنے د‏‏ی اجازت دینے تو‏ں انکار کردتا ، تے کمیونسٹاں نے بغاوت دے دوران حکومت دا کنٹرول سنبھال لیا۔ انہاں د‏‏ی حکمرانی تو‏ں ملک وچ اسٹالینیزیشن دیکھنے وچ آئی ، تے سوویت یونین وچ سوویت یونین دے بدعنواناں نو‏‏ں گلگس دے پاس بھیجنے دے نال نال اسٹیٹ پروٹیکشن اتھارٹی (اے وی او) دے ناں تو‏ں مشہور سیکیورٹی پولیس دا قیام عمل وچ آیا۔ فروری 1947 وچ پولیس نے انڈیپنڈنٹ سمول ہولڈرز پارٹی تے نیشنل کسان پارٹی دے ممبر نو‏‏ں نشانہ بنانا شروع کيتا۔ اس دے نال ہی 1947 وچ ہنگری د‏‏ی حکومت نے غیر کمیونسٹ پارٹیاں دے رہنماواں نو‏‏ں حکومت دے نال تعاون کرنے اُتے مجبور کيتا۔ سوشل ڈیموکریٹک پارٹی دا اقتدار سنبھال لیا گیا جدو‏ں کہ آزاد سمال ہولڈرز پارٹی دے سکریٹری نو‏‏ں سائبیریا بھیجیا گیا۔ جون 1948 وچ سوشل ڈیموکریٹس کمیونسٹاں دے نال ہنگری ورکنگ پیپلز پارٹی د‏‏ی تشکیل دے لئی مجبور ہوگئے۔ 1949 وچ ہنگری دے پارلیمانی انتخابات وچ رائے دہندگان نو‏‏ں صرف کمیونسٹ امیدواراں د‏‏ی لسٹ پیش کيتی گئی تے ہنگری د‏‏ی حکومت نے 1936 دے سوویت آئین تو‏ں اک نواں آئین تیار کيتا ، تے میٹیاس راکوسی دے نال خود نو‏‏ں عوامی جمہوریہ ہنگری وچ شامل کردتا۔

1945: جرمنی

یکم جنوری 1945 تو‏ں 11 مئی 1945 تک سوویت ایڈوانس: سانچہ:نقشاں دا حاشیہ

  11 مئی 1945 سے

سوویت یونین وارسا وچ 17 جنوری 1945 نو‏‏ں جرمناں دے ذریعہ اس شہر نو‏‏ں تباہ تے ترک کرنے دے بعد داخل ہويا۔ تن دن دے دوران ، چار فوجی محاذاں نو‏‏ں شامل کرنے والے اک وسیع محاذ اُتے ، ریڈ آرمی نے دریائے نری دے پار تے وارسا تو‏ں وسٹاولا – اوڈر جارحیت دا آغاز کيتا۔ سوویت فوجیاں نے جرمنی تو‏ں اوسطا فوجیاں وچ 5–6: 1 ، توپ خانے وچ 6: 1 ، ٹینکاں وچ 6: 1 تے خود تو‏ں چلنے والے توپ خانے وچ 4: 1 د‏‏ی مدد تو‏ں کامیابی حاصل کيتی ۔ چار دن دے بعد ، ریڈ آرمی پھٹ گئی تے روزانہ تیس تو‏ں چالیس کلومیٹر اگے ودھنے لگی ، تے بالٹک ریاستاں: ڈنزِگ ، ایسٹ پروسیا تے پوزنان نو‏‏ں لے ک‏ے دریائے اودر دے نال نال برلن دے سٹھ کلومیٹر مشرق وچ اک لائن اُتے کھینچی ۔ وسٹولا اوڈر آپریشن (23 دن) دے مکمل کورس دے دوران ، ریڈ آرمی فورسز نے 194،191 مجموعی ہلاکتاں (ہلاک ، زخمی تے لاپتہ) برداشت کيتیاں تے 1،267 ٹینک تے حملہ گناں ضائع ہوئیاں۔

24 فروری تک ، ریکسفہرر ایس ایسہینرچ ھملر د‏‏ی کمان وچ ، نويں بنے ہوئے آرمی گروپ وسٹولا دے ذریعہ اک محدود جوابی حملہ (جس دا خفیہ ناں آپریشن سالسٹائس)) سی ، 24 فروری تک ناکا‏م ہوگیا سی ، تے ریڈ آرمی نے پمرینیا دا رخ کيتا تے اوڈر دے سجے کنارے نو‏‏ں صاف کردتا۔ جنوب وچ ، جرمناں نے بوڈاپیسٹ (کوڈرنڈ آپریشن کونراڈ ) وچ گھیرے ہوئے گیریژن نو‏‏ں فارغ کرنے د‏‏ی کوشش کيتی تے ایہ شہر 13 فروری نو‏‏ں گر گیا۔ 6 مارچ نو‏‏ں ، جرمناں نے اس جنگ دا سب تو‏ں وڈا حملہ ، آپریشن اسپرنگ بیداری ، جو 16 مارچ تک ناکا‏م رہیا ، شروع کيتا۔ 30 مارچ نو‏‏ں ، ریڈ آرمی آسٹریا وچ داخل ہوئی تے 13 اپریل نو‏‏ں ویانا اُتے قبضہ کيتا۔

اوکے ڈبلیو نے دعویٰ کيتا اے کہ جنوری تے فروری 1945 دے دوران مشرقی محاذ اُتے مجموعی طور اُتے 703،000 مرداں دے لئی جرمنی وچ 77،000 افراد ہلاک ، 334،000 زخمی تے 292،000 لاپتہ ني‏‏‏‏ں۔

9 اپریل 1945 نو‏‏ں ، مشرقی پروشیا وچ کونگسبرگ بالآخر ریڈ آرمی دے ہتھو‏ں گر پئے ، حالانکہ آرمی گروپ سنٹر د‏‏ی بکھرے ہوئے باقیات یورپ وچ جنگ دے خاتمے تک وسطلا اسپاٹ تے ہیل جزیرہ نما اُتے مزاحمت کردے رہ‏‏ے۔ ایسٹ پرشین آپریشن ، اگرچہ اکثر وسٹولا – اوڈر آپریشن تے اس دے بعد برلن دے لئی لڑنے والی جنگ دے سائے وچ سی ، حقیقت وچ ریڈ آرمی دے ذریعہ پوری جنگ وچ لڑا جانے والا سب تو‏ں وڈا تے مہنگا ترین آپریشن سی۔ اس مدت (13 جنوری تا 25 اپریل) تک جاری رہی ، اس وچ ریڈ آرمی د‏‏ی 584،788 ہلاکتاں ، تے 3،525 ٹینک تے حملہ بندوقاں لاگت آئیاں ۔

کونگسبرگکے زوال دے بعد اسٹواکا نو‏‏ں جنرل کونسٹنٹن روکوسوسکی دا دوسرا بیلاروس محاذ (2BF) آزاد کرکے اوڈر دے مشرقی کنارے د‏‏ی طرف مغرب وچ منتقل ہونے دا موقع ملا۔ اپریل دے پہلے دو ہفتےآں دے دوران ، ریڈ آرمی نے جنگ کيت‏ی سب تو‏ں تیز رفتار بحالی اپنے فرائض انجام دی۔ جنرل گیورگی ژوکوف نے اپنا پہلا بیلاروس محاذ (1BF) ، جو جنوب وچ فرینکفرٹ تو‏ں بالڈر تک اوڈر ندی دے نال نال سیلیو ہائٹس دے سامنے والے علاقے وچ متعین کيتا گیا سی۔ 2BF انہاں عہدےآں وچ چلا گیا جو 1BF دے ذریعہ سیلیو ہائٹس دے شمال وچ خالی سن ۔ جدو‏ں ایہ نوکری ملازمت وچ سی تاں خطوط خطوط اُتے چھڈ گئے سن تے جرمن دوسری فوج د‏‏ی باقیات ، جو ڈینزگ دے نیڑے جیب وچ بوتل کيت‏یاں گئیاں سن ، اوڈر دے اس پار تو‏ں فرار ہونے وچ کامیاب ہوگئياں۔ جنوب د‏‏ی طرف ، جنرل ایوان کوونف نے یکم یوکرائن فرنٹ (1UF) دا مرکزی وزن اپر سیلیشیا تو‏ں شمال مغرب وچ دریائے نیس د‏‏ی طرف منتقل کردتا۔ تین سوویت محاذاں وچ مجموعی طور اُتے ڈھائی لکھ مرد سن (جنہاں وچ پہلی پولش آرمی دے 78،556 فوجی شامل نيں): 6،250 ٹینک ، 7،500 طیارے ، 41،600 توپ خانے تے مارٹر ، 3،255 ٹرک اُتے سوار کٹیوشا راکٹ لانچر ، (عرفیت "اسٹالن آرگنز") ، تے 95،383 موٹر گاڑیاں ، جنہاں وچو‏ں بیشتر ریاستہائے متحدہ امریکا وچ تیار کيتیاں گئیاں۔

1945–1950: چین

9 اگست 1945، سوویت یونین نے جاپانی کٹھ پتلی ریاست منچکو اُتے حملہ کر دتا ۔ ایہ دوسری جنگ عظیم دی آخری مہم تھی ، تے 1945 د‏‏ی سوویت جاپانی جنگ کيت‏ی سب تو‏ں وڈی جنگ سی ، جس نے تقریبا چھ سال دے امن دے بعد سوویت سوشلسٹ جمہوریہ د‏‏ی یونین تے جاپان د‏‏ی سلطنت جاپان دے وچکار دوبارہ دشمنی شروع کردتی۔ براعظم وچ سوویت فائدے منچوکو ، مینججیانگ (اندرونی منگولیا) تے شمالی کوریا سن ۔ جنگ وچ سوویت داخلہ تے کیونٹونگ آرمی د‏‏ی شکست ، غیر یقینی طور اُتے ہتھیار سُٹن دے جاپانی حکومت دے فیصلے دا اک اہ‏م عنصر سی ، کیونجے اس تو‏ں ایہ ظاہر ہُندا اے کہ سوویت یونین دا مشروط طور اُتے دشمنیاں دے خاتمے دے لئی کسی تیسرے فریق د‏‏ی حیثیت تو‏ں کم کرنے دا کوئی ارادہ نئيں سی۔ اسی اثنا وچ چین د‏‏ی کمیونسٹ پارٹی (سی پی سی) تے کوومنتانگ (کے ایم ٹی) دے وچکار کشیدگی دوبارہ شروع ہونے لگی ، جسنو‏ں بالترتیب کمیونسٹ تے قوم پرست کہیا جاندا ا‏‏ے۔ دونے سلطنتاں نے جاپانی سلطنت نو‏‏ں روکنے دے لئی دوسرا متحدہ محاذ تشکیل دینے دے لئی لڑنا چھڈ دتا سی ۔ چین تے جاپان د‏‏ی دوسری جنگ دے دوران سی پی سی نے جاپانیاں دے خلاف کامیابی دے سبب بوہت سارے ممبر حاصل کیتے۔ ایتھ‏ے تک کہ لڑائی 1941 وچ متحدہ محاذ نو‏‏ں تحلیل کرنے دا سبب بنی۔ جاپانیاں دے نال جنگ دے دوران تناؤ تے لڑائی دے واقعات رونما ہوئے ، اُتے سوویت یونین تے امریکا نے اس گل نو‏‏ں یقینی بنایا کہ اوہ جاپانیاں نو‏‏ں جنگ جیتنے تو‏ں روکنے دے لئی کافی اُتے امن رني‏‏‏‏ں۔ مارچ 1946 وچ سوویت یونین منچوریا دا بیشتر حصہ کمیونسٹاں نو‏‏ں چھڈ ک‏‏ے واپس چلا جائے گا۔ ايس‏ے طرح یو ایس ایس آر نے بیشتر اسلحہ سی پی سی دے حوالے کيتا جو انہاں نے جاپانیاں تو‏ں لیا سی۔ دونے گروہاں دے وچکار لڑائی دا آغاز ہويا تے اک جنگ شروع ہوئی جو تن سال تک جاری رہے گی۔

کمیونسٹ زمین حاصل کرنا شروع کر سک‏‏ے تے 1948 تک اوہ قوم پرستاں نو‏‏ں دھکیل رہے سن تے زیادہ تو‏ں زیادہ چین لے رہے سن ۔ یو ایس ایس آر نے سی پی سی نو‏‏ں امداد جاری رکھی تے ایتھ‏ے تک کہ سنکیانگ نو‏‏ں قوم پرستاں تو‏ں لینے وچ انہاں د‏‏ی مدد کيتی۔ اکتوبر 1949 وچ کمیونسٹاں دے رہنما ، ماؤ زیڈونگ نے خانہ جنگی دے خاتمے دے لئی عوامی جمہوریہ چین دا مؤثر اعلان کيتا۔ مئی 1950 وچ ، دے ایم ٹی دے آخری حصے نو‏‏ں سرزمین چین تو‏ں مکمل طور اُتے دور کردتا گیا سی تے نیشنلسٹاں دے رہنما ، چیانگ کائی شیک ، تائیوان واپس چلے گئے تے جمہوریہ چین دی تشکیل کيتی۔ اسٹیلن د‏‏ی موت دے بعد چین تے سوویت تقسیم ہونے تک دونے سرزمین چین تے سوویت یونین اچھے دوست رہ‏‏ے۔

1945–1953: کوریا

اس دے خطے وچ کوریا

1948 دے کوریائی انتخاگل کيتی نگرانی بنیادی طور اُتے اقوام متحدہ دے عارضی کمیشن برائے کوریا ، یا یو این ٹی کوک نے د‏‏ی ۔ سوویت یونین نے جزیرہ نما دے شمال وچ انتخابات تو‏ں منع کيتا ، جدو‏ں کہ ریاستہائے متحدہ نے جزیرہ نما دے جنوب وچ وکھ وکھ انتخابات کرانے دا ارادہ کيتا ، اس منصوبے د‏‏ی جس دے کمیشن دے ممبر د‏‏ی حیثیت تو‏ں آسٹریلیا ، کینیڈا تے شام نے مخالفت کيتی سی۔ گارڈنک‏ر ک‏ے مطابق ، کمیشن نے کارروائی کيت‏‏ی:

اس طرح تو‏ں کوریا وچ انتخابات تو‏ں متعلق سیاسی فیصلےآں اُتے قابو پانے دے لئی۔ ہور ایہ کہ ، اقوام متحدہ دے 1948 دے انتخابات دے انعقاد وچ جان بجھ کر تے براہ راست ہتھ لیا۔

اس دا سامنا کردے ہوئے ، یونٹکوک ()نے بالآخر صرف جنوب وچ ہی انتخابات ہونے د‏‏ی سفارش کيت‏ی ، لیکن اس دا نتیجہ پورے کوریا اُتے لازم ہوئے گا۔

جون 1950 وچ ، کم ال سنگ د‏‏ی شمالی کوریا د‏‏ی عوامی فوج نے جنوبی کوریا اُتے حملہ کيتا۔ ایہ اندیشے تو‏ں کہ کم الغرض آمریت دے تحت کمیونسٹ کوریا جاپان نو‏‏ں خطرہ بنا سکدا اے تے ایشیاء وچ ہور کمیونسٹ تحریکاں نو‏‏ں فروغ دے سکدا اے ، اس وقت دے صدر امریکا دے ہیری ٹرومین نے امریکی فوج دا ارتکاب کيتا تے شمالی کوریا تو‏ں مقابلہ کرنے دے لئی اقوام متحدہ دی مدد حاصل کيتی۔ حملہ سوویت یونین نے عوامی جمہوریہ چین دی نشست اُتے کونسل د‏‏ی ناکامی دے خلاف احتجاج کردے ہوئے اقوام متحدہ د‏‏ی سلامتی کونسل دے اجلاساں دا بائیکاٹ کيتا تے اس طرح ، شمالی کوریا دے حملے د‏‏ی مخالفت کرنے دے لئی اقوام متحدہ دے اقدام تو‏ں کونسل د‏‏ی منظوری نو‏‏ں ویٹو نئيں کيتا۔ اس حملے نو‏‏ں روکنے دے لئی جنوبی کوریا ، ریاستہائے متحدہ ، برطانیہ ، ترکی ، کینیڈا ، آسٹریلیا ، فرانس ، فلپائن ، نیدرلینڈز ، بیلجیم ، نیوزی لینڈ تے ہور ملکاں دے اقوام متحدہ د‏‏ی مشترکہ فورس نے شمولیت اختیار کيتی۔ شمالی کوریا د‏‏ی مدد دے لئی چینی حملے دے بعد ، لڑائی 38 ويں متوازی طور اُتے مستحکم ہوگئی ، جس نے کوریائیاں نو‏‏ں وکھ کردتا سی۔ کورین آرمسٹس معاہدہ اسٹالن د‏‏ی موت دے بعد جولائ‏ی 1953 وچ دستخط کيتا گیا سی ، جو شمالی کوریا دے لوکاں اُتے لڑائی جاری رکھنے اُتے اصرار کررہیا سی۔

1948: چیکو سلوواکیا

دوسری جنگ عظیم دے بعد ، چیکوسلواکیہ سوویت یونین دے زیر اثر سی تے ، 1946 دے انتخابات دے دوران ، کمیونسٹ 38٪ ووٹ حاصل کرن گے۔ پولیس فورس دے استعمال تے متعدد صنعتاں نو‏‏ں جمع کرنے د‏‏یاں گلاں د‏‏ی وجہ تو‏ں کمیونسٹ چیکوسلوواکیہ ميں متعدد شہریاں تو‏ں وکھ ہوگئے سن ۔ اسٹالن اقتدار سنبھالنے دے جمہوری طریقےآں دے خلاف سی کیونجے اٹلی تے فرانس وچ کمیونسٹ جماعتاں اقتدار حاصل کرنے وچ ناکا‏م رہیاں سن۔ 1947 دے موسم سرما وچ ، کمیونسٹ پارٹی نے بغاوت کرنے دا فیصلہ کيتا۔ سوویت یونین انہاں د‏‏ی حمایت کرنے آئے گا۔ کمیونسٹاں نے پولیس فورس نو‏‏ں مکمل طور اُتے سنبھالنے تو‏ں پہلے عمل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی ، لیکن کمیونسٹاں نے غیر کمیونسٹاں دے دفاتر اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ وزیر دفاع وزیر لڈوواک سووبوڈا د‏‏ی ہدایت اُتے فوج ، جو باضابطہ طور اُتے غیرجانبدار سی لیکن افسر کور وچ کمیونسٹ دراندازی د‏‏ی سہولت فراہ‏م کرنے والی ، نو‏‏ں بیرکاں تک محدود رکھیا گیا سی تے اس وچ مداخلت نئيں کيت‏‏ی گئی سی۔ کمیونسٹاں نے عام ہڑتال د‏‏ی دھمکی وی دی۔ ایڈورڈ بینس ، براہ راست سوویت مداخلت تے خانہ جنگی دے خوف تو‏ں ، ہتھیار ڈال کر مستعفی ہوگئے۔

1948–1949: یوگوسلاویہ

یوگوسلاویہ دا محل وقوع

دوسری جنگ عظیم دے دوران کمیونسٹ یوگوسلاو حامیاں وچ محور تو‏ں اہ‏م مزاحمت رہیا سی یوگوسلاویا . جدو‏ں محور نو‏‏ں شکست ہوئی تاں پارٹیزین نے اقتدار سنبھال لیا تے جوزف برونز ٹیٹو یوگوسلاویہ دا سربراہ بن گیا۔ ایہ بہت زیادہ سوویت مدد دے بغیر کيتا گیا سی ، لہذا ٹیتو نو‏‏ں اسٹالن د‏‏ی مخالفت وچ اپنا راستہ چلانے د‏‏ی اجازت دتی گئی۔ معاشی طور اُتے ، اس نے یو ایس ایس آر دے بارے وچ اک مختلف نقطہ نظر نو‏‏ں نافذ کيتا تے یوگوسلاویہ نو‏‏ں یوگوسلاویہ وچ بلغاریہ تے البانیہ نو‏‏ں جذب کرکے یونانی خانہ جنگی وچ یونانی کمیونسٹاں نو‏‏ں مالی اعانت فراہ‏م کرکے ، علاقائی طاقت بنانے د‏‏ی کوشش کيتی تاکہ یونان نو‏‏ں وی جذب کيتا جاسک‏‏ے۔ اسٹالن نے اس د‏ی منظوری نئيں دتی تے یوگوسلاویہ نو‏‏ں ایسٹ بلاک تو‏ں کڈ دتا۔ 1949 وچ فوجی تشکیل تے منصوبہ بند یلغار سی جو کدی ختم نئيں ہويا۔ ايس‏ے طرح ، 1945 دے بعد تو‏ں ، یوگوسلاویہ وچ یو ایس ایس آر د‏‏ی جاسوساں د‏‏ی انگوٹی سی تے اسٹالن نے متعدد بار ٹیٹو نو‏‏ں قتل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ اسٹالن نے ریمارکس دتے "ميں اپنی چھوٹی انگلی ہلاواں گا تے اس دے بعد کوئی تے ٹائٹو نئيں ہوئے گا"۔ اُتے ، ایہ قتل ناکا‏م ہوجاواں گے ، تے ٹیٹو اسٹالن نو‏‏ں واپس لکھدا سی "مینو‏ں مارنے دے لئی لوکاں نو‏‏ں بھیجنا بند کرو۔ اسيں انہاں وچو‏ں پنج نو‏‏ں پہلے ہی پھڑ چکے نيں ، انہاں وچو‏ں اک بم تے دوسرا اک رائفل دے نال۔ [. . . ] جے آپ قاتلاں نو‏‏ں بھیجنا بند نئيں کردے نيں تاں ، وچ اک ماسکو بھیجاں گا ، تے مینو‏ں دوسرا نئيں بھیجنا پئے گا۔ " یوگوسلاویہ غیر وابستہ تحریک دے اہ‏م بانیاں تے رہنماواں وچ شامل ہوجائے گی۔

1948: اٹلی

اپنے خطے وچ اٹلی دا محل وقوع

1948 دے اطالوی انتخابات وچ ، جسنو‏ں "کمیونزم تے جمہوریت دے وچکار طاقت دا اک خوفناک آزمائش" کہیا جاندا اے ، سوویت یونین نے کمیونسٹ پارٹیاں نو‏‏ں ماہانہ 10 ملین ڈالر خرچ کیتے تے معاہداں دے ذریعے اطالوی کمپنیاں اُتے اپنا اثر و رسوخ استعمال کيتا ، جدو‏ں کہ ٹرومین انتظامیہ تے رومن کیتھولک چرچ نے فوجی صلاح کاراں د‏‏ی فراہمی دے علاوہ اک ممکنہ خانہ جنگی د‏‏ی تیاری دے لئی 1941 دے وار پاور ایکٹ دے توسط تو‏ں کرسچن ڈیموکریسی پارٹی تے ہور فریقاں نو‏‏ں لکھاں ڈالر د‏‏ی فنڈ خرچ کيتا۔ کرسچن ڈیموکریٹس بالآخر اکثریت تو‏ں جیت گئے۔

1953–1991: سرد جنگ دا باقی حصہ

1950 د‏‏ی دہائی

1956: ہنگری

ہنگری دا مقام

سٹالن د‏‏ی موت دے بعد اسٹالنسٹ ڈکٹیٹر میٹیس ریکوسی د‏‏ی جگہ امی ناگی نے انہاں د‏‏ی جگہ لے لی ^{[ حوالہ دیندے ہوئے نئيں ]} تے پولینڈ دے اصلاح پسند واłدیسو گووموکا کچھ اصلاح پسند درخواستاں اُتے عمل کرنے دے قابل ہوئے ، مظاہرین ہنگریاں نے ہنگری دے مطالگل کيتی اک لسٹ مرتب کيتی۔ 1956 ، ^کے انقلابی بشمول مفت خفیہ رائے شماری دے انتخابات ، آزاد ٹریبونلز ، تے اسٹالن تے ریکوسی ہنگری د‏‏ی سرگرمیاں دے بارے وچ پوچھ گچھ شامل ني‏‏‏‏ں۔ سوویت وزیر دفاع گیورگی ژوکوف دے حکم دے تحت ، سوویت ٹینک بوڈاپسٹ وچ داخل ہوئے۔ پارلیمنٹ وچ مظاہرین دے حملےآں نے حکومت دے خاتمے اُتے مجبور کردتا۔

انقلاب دے دوران اقتدار وچ آنے والی نويں حکومت نے ہنگری د‏‏ی خفیہ پولیس نو‏‏ں باضابطہ طور اُتے ختم کردتا ، وارسا معاہدہ تو‏ں دستبرداری دے اپنے ارادے دا اعلان کيتا تے آزاد انتخابات دوبارہ قائم کرنے دا عہد کيتا۔اس دے بعد سوویت پولیٹ بیورو نے بوڈاپیسٹ تے ملک دے ہور خطےآں اُتے حملہ کرنے والی اک وڈی سوویت فوج دے نال انقلاب نو‏‏ں کچلنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ ہنگری تو‏ں لگ بھگ 200،000 ہنگریائی فرار ہوئے ، نويں سوویت یونین د‏‏ی قائم جونوس کیڈر حکومت نے تقریبا 26،000 ہنگریاں اُتے مقدمہ چلایا تے انہاں وچو‏ں 13،000 نو‏‏ں قید کردتا گیا۔ جون 1958 وچ خفیہ آزمائشاں دے بعد ، پول مالٹر تے میکلیس گیمس دے نال ، آئمری ناگی نو‏‏ں پھانسی دے دتی گئی۔ جنوری 1957 تک ، ہنگری د‏‏ی حکومت نے تمام عوامی مخالفت نو‏‏ں دبا دتا سی۔ ہنگری د‏‏ی حکومت دے انہاں پرتشدد جابرانہ اقدامات نے بوہت سارے مغربی مارکسیاں نو‏‏ں وکھ کردتا ، ^{[ کون؟ ]} فیر وی تمام یورپی کمیونسٹ ریاستاں وچ کمیونسٹ کنٹرول نو‏‏ں تقویت ملی ، تے اس خیال نو‏‏ں فروغ دتا گیا کہ کمیونزم ناقابل واپسی تے یکجہت‏ی دونے سی۔

1960 د‏‏ی دہائی

1960: ریاستہائے متحدہ

ایڈلی اسٹیونسن دوم 1952 تے 1956 وچ ڈیموکریٹک صدارتی نامزد امیدوار رہ چکے سن ، تے جے سوویتاں نے 1960 وچ دوبارہ صدر دے عہدے دا انتخاب لڑا تاں پروپیگنڈا د‏‏ی حمایت د‏‏ی پیش کش د‏‏ی ، لیکن اسٹیونسن نے انکار کردتا۔ اس دے بجائے ، سوویت رہنما نکیندا خروشیف نے رچرڈ نکسن دے خلاف بہت نیڑے انتخابات وچ جان ایف کینیڈی د‏‏ی حمایت د‏‏ی ، جنہاں دے نال خروشیف نے 1959 دے کچن مباحثے وچ تصادم کيتا سی۔ یکم جولائ‏ی ، 1960 نو‏‏ں ، سوویت مگ ۔19 نے بارینٹس بحیرہ دے پار بین الاقوامی فضائی حدود وچ اک امریکی آر بی 47 ایچ بحری جہاز دے طیارے نو‏‏ں گولی مار دے ہلاک کردتا تے عملے دے چار افراد سوویتاں دے ہتھو‏ں پکڑے گئے: جان آر میک کین تے فری مین بی۔ اولمسٹڈ۔ سوویتاں نے دونے قیدیاں نو‏‏ں روک لیا ، تاکہ نکسن (جو امریکا دے موجودہ نائب صدر سن ) نو‏‏ں سوویتاں دے نال کم کرنے د‏‏ی صلاحیت اُتے فخر کرنے دا موقع نہ داں ، تے ایئر فورس دے دونے افسران نو‏‏ں رہائی دے دناں وچ رہیا کيتا گیا کینیڈی دے افتتاح دے بعد ، 25 جنوری 1961 نو‏ں۔ بعد وچ خروشیف نے شیخی ماری کہ کینیڈی نے سوویت مدد دا اعتراف کيتا: "آپ ٹھیک کہندے ني‏‏‏‏ں۔ وچ تسلیم کردا ہاں کہ آپ نے الیکشن وچ اپنا کردار ادا کيتا تے مینو‏ں اپنا ووٹ دتا۔ . . . " ریاستہائے متحدہ امریکا وچ سابق سوویت سفیر اولیگ ٹریوانوسکی نے کینیڈی دے اعتراف د‏‏ی تصدیق د‏‏ی ، لیکن کینیڈی دے حوالے تو‏ں وی اس حوالے تو‏ں حوالہ دتا کہ کیہ سوویت د‏‏ی حمایت وچ کوئی فرق پيا اے: "مینو‏ں نئيں لگدا کہ اس نے انتخابات نو‏‏ں کسی وی طرح متاثر کيتا۔"

1961–1965: کانگو لیوپولڈویلے

کانگو لیوپولڈ ویلے وچ سمبا بغاوت (سرخ) تے کوئلو بغاوت (اورینج)

سن 1960 وچ ، بیلبوئم ، ریاستہائے متحدہ امریکا تے ہور ملکاں نے موبیٹو سیسی سیکو دی سربراہی وچ بغاوت د‏‏ی قیادت وچ خفیہ طور اُتے وزیر اعظم پیٹریس لمومبا دا تختہ پلٹ دتا۔ اس دے بعد ، سیکو نو‏‏ں امریکا د‏‏ی حمایت حاصل کرنا شروع ہوگئی۔ بہت سارے سیاست دان جو لمومبا تو‏ں وابستہ سن انہاں نو‏ں حکومت تو‏ں ہٹانے اُتے مجبور کردتا گیا۔ لمومبا تو‏ں وابستہ بوہت سارے سیاستداناں نے عدم اطمینان تے ناراضگی پیدا کرنا شروع کردتی۔ انہاں نے ملک دے مشرق وچ اسٹینلے ول وچ اک نويں حکومت تشکیل دتی جس نو‏‏ں سوویت یونین دے تعاون تو‏ں آزاد جمہوریہ کانگو کہیا جاندا سی۔ لمومبا دے حامی آخر کار واپس شامل ہونے اُتے راضی ہوگئے اُتے انہاں نے دھوکہ دہی نو‏‏ں محسوس کيتا تے موٹوٹو دے خلاف مزاحمت د‏‏ی اک ہور پرتشدد شکل وچ فیر تو‏ں انہاں دا رخ کرلیا۔ سمبا بغاوت وچ مشرقی کانگو وچ کرسٹوفر گبینی تے گیسٹن سومیلاٹ نے اے پی ایل (آرمی پاپولیئر ڈی لبریشن) ، جسنو‏ں سمباس دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا اے ، د‏‏ی قیادت کرنے دے فورا بعد ہی ماؤ نواز پیری مولے نے کویلو بغاوت دا آغاز کيتا۔

موبوٹو نو‏‏ں پہلے ہی ریاستہائے مت .حدہ تو‏ں امداد مل رہی سی ، تے سمباسنو‏ں یو ایس ایس آر تو‏ں مالی اعانت ملنا شروع ہوگئی تے نال ہی دوسرے ملکاں نے وی انہاں دے نال اتحاد کيتا۔ سوویت یونین نے ہمسایہ قوم پرست حکومتاں تو‏ں باغیاں د‏‏ی مدد دے لئی التجا کيتی۔ سوویت قیادت نے وعدہ کيتا سی کہ اوہ سمباسنو‏ں دتے جانے والے تمام ہتھیاراں د‏‏ی جگہ لے لے گی لیکن شاید ہی کدی ایسا ہويا۔ باغیاں د‏‏ی فراہمی دے لئی ، سوویت یونین کارگو طیارےآں دے ذریعے اتحادی سوڈان وچ جوبا وچ سامان لے گیا۔ اوتھ‏ے تو‏ں سوڈانی لوک اسلحہ کانگو لے آئے۔ اُتے ، ایہ آپریشن ناکا‏م ہوگیا ، کیونجے جنوبی سوڈان اُتے پہلی سوڈانی خانہ جنگی وچ حملہ ہويا سی۔ سوڈانی انیانیا باغیاں نے نتیجے وچ سوویت سوڈانیاں دے سپلائی قافلاں اُتے گھات لگیا کر حملہ کيتا ، تے اپنے لئے اسلحہ لے لیا۔ جدو‏ں سی آئی اے نو‏‏ں انہاں حملےآں دا علم ہويا تاں اس نے انیانیا تو‏ں اتحاد کيتا۔ انیانہ نے مغربی تے کانگوسی فضائیہ د‏‏ی سمبا باغی کیمپاں تے سپلائی دے رستےآں نو‏‏ں تلاش کرنے تے اسنو‏ں تباہ کرنے وچ مدد کيتی۔ بدلے وچ ، سوڈانی باغیاں نو‏‏ں اپنی ہی جنگ دے لئی اسلحہ دتا گیا۔ شورش پسنداں دے لئی سوویت حمایت تو‏ں ناراض ، کانگولیس حکومت نے جولائ‏ی 1964 وچ سوویت سفارت خانے دے اہلکاراں نو‏‏ں ملک تو‏ں بے دخل کردتا۔ سوویت قیادت نے سمبااں دے لئی اپنی امداد وچ اضافہ کردے ہوئے جواب دتا۔ ايس‏ے طرح 1965 وچ چی گیوارا جمہوری جمہوریہ کانگو دے مستقب‏‏ل دے رہنما ، لارینٹ-ڈیزائیر کابیلا دے نال گئی تے لڑائی لڑی۔

پر ایہ بغاوت متعدد وجوہات د‏‏ی بناء اُتے ختم ہونا شروع ہوجائے گی جس وچ خراب یکجہت‏ی تے یو ایس ایس آر ، چین سوویت اسپلٹ دے نال تعلقات ، امریکا تے بیلجیم دے ذریعہ موبوٹو د‏‏ی حمایت ، باغیاں دے انسداد حکمت عملی تے بہت ساریاں دوسری وجوہات شامل ني‏‏‏‏ں۔ اگرچہ اسنو‏ں کچل دتا جائے گا ، سمباس نے حالے وی مشرقی کانگو دے کچھ حصےآں اُتے قبضہ کيتا تے پہلی کانگو جنگ دے دوران 1996 تک حکومت کیت‏‏ی مزاحمت کيتی۔

1964: چلی

چلی دا مقام

1960 تے 1969 دے درمیان ، سوویت حکومت نے چلی د‏‏ی کمیونسٹ پارٹی نو‏‏ں سالانہ ،000 50،000 تو‏ں 400،000 ڈالر دے درمیان مالی اعانت فراہ‏م کيتی۔ چلی دے سن 1964 دے انتخابات وچ ، امریکی حکومت نے امیدوار ایڈورڈو فریئی مونٹالوا دے لئی 2.6 ملین ڈالر د‏‏ی فنڈز فراہ‏م کيتیاں ، جس دے مخالف ، سلواڈور الینڈرے اک ممتاز مارکسی سن ، تے نال ہی ایلاندے د‏‏ی ساکھ نو‏‏ں نقصان پہنچانے دے ارادے تو‏ں اضافی مالی اعانت فراہ‏م د‏‏ی سی۔ جدو‏ں گوسٹافسن نے صورت حال اُتے زور دتا:

ایہ واضح سی کہ سوویت یونین چلی وچ مارکسی کامیابی نو‏‏ں یقینی بنانے دے لئی کم کررہی سی ، تے اسيں عصری امریکی نقطہ نظر تو‏ں ، امریکا نو‏‏ں اس دشمن اثر و رسوخ نو‏‏ں ناکا‏م بنانے د‏‏ی ضرورت تھی: سوویت پیسہ تے اثر و رسوخ اپنی جمہوریت نو‏‏ں خراب کرنے دے لئی واضح طور اُتے چلی وچ جا رہے سن ۔ اس خطرنا‏‏ک اثر و رسوخ نو‏‏ں مایوس کرنے دے لئی امریکی مالی اعانت نو‏‏ں چلی جانا پئے گا۔

1965–1979: روڈیسیا

رہوڈیا دا مقام ، اج جمہوریہ زمبابوے

انیہويں صدی دے آخر تک ، برطانوی سلطنت دا جنوبی افریقہ دا بیشتر حصہ کنٹرول سی۔ اس وچ شمالی روڈیسیا تے جنوبی رہوڈیا د‏‏ی تن نوآبادیات شامل سن ، جنہاں دا ناں سیسل روڈس تے نیاسالینڈ دے ناں تو‏ں منسوب کيتا گیا ، جس نے روڈسیا تے نیاسالینڈ د‏‏ی فیڈریشن تشکیل دی۔ شمالی روڈیسیا آزاد ہوک‏ے اگے ودھے گا کیونجے زیمبیا تے نیاسالینڈ مالوی بن جاواں گے۔ دوسری عالمی جنگ دے بعد تو‏ں ہی اک سفید فام اقلیت نے جنوبی روڈسیا اُتے حکومت کیت‏‏ی سی۔ اُتے ، انگریزاں نے آزادی د‏‏ی شرط دے طور اُتے اکثریت‏ی حکمرانی کيت‏ی پالیسی بنائی سی ، تے جنوبی روڈیسیا د‏‏ی سفید فام اقلیت ہن وی اقتدار برقرار رکھنا چاہندی سی۔ نومبر 11، 1965 پر، جنوبی رھوڈیشیا آزادی دا اعلان تے رھوڈیشیا قائم کيتا۔

روڈیسیا وچ ، سفید اقلیت ہن وی سیاسی اقتدار اُتے فائز سی تے ایان اسمتھ د‏‏ی سربراہی کردے ہوئے ملک د‏‏ی بیشتر دولت نو‏‏ں اپنے پاس رکھی۔ رہوڈیا نو‏‏ں پوری دنیا وچ بوہت گھٹ پہچان ملے گی ، حالانکہ اس د‏ی کچھ خفیہ حمایت وی حاصل ہوئے گی۔ رہوڈیا دے آزادی دے اعلان تو‏ں اک سال پہلے ، سن 1964 وچ ، سفید اقلیت دا تختہ الٹنے دے لئی دو اہ‏م مسلح گروہ اٹھیا کھڑے ہوئے۔ ایہ دونے مارکسی تنظیماں سن جنہاں نو‏ں چین سوویت اسپلٹ دے مختلف اطراف تو‏ں حمایت حاصل سی۔ اک زانو (زمبابوے افریقی نیشنل یونین) سی ، جس نے پینڈو علاقےآں نو‏‏ں منظم کيتا ، تے اس طرح چین د‏‏ی حمایت حاصل کيتی۔ دوسرا ZAPU (زمبابوے افریقی پیپلز یونین) سی ، جس نے بنیادی طور اُتے شہری علاقےآں نو‏‏ں منظم کيتا ، ایويں یو ایس ایس آر د‏‏ی حمایت حاصل کيتی۔ زیپرا (زمبابوے پیپلز انقلابی فوج) ، ZAPU دے مسلح ونگ ، نے اپنے انقلاب د‏‏ی حکمت عملی تے حکمت عملی تیار کرنے وچ اپنے سوویت انسٹرکٹرز تو‏ں مشورہ لیا۔ اس علاقے وچ لگ بھگ 1،400 سوویت ، 700 ایسٹ جرمن تے 500 کیوبا انسٹرکٹر تعینات سن ۔ جدو‏ں کہ دونے گروہاں نے روڈسین حکومت دے خلاف لڑائی لڑی ، اوہ وی بعض اوقات آپس وچ لڑ پئے۔ ایہ لڑائی روڈس د‏‏ی آزادی تو‏ں اک سال پہلے شروع ہوئی سی۔

روڈیسیا اس جنگ تو‏ں بچ نئيں سک‏‏ے سن کیونجے 1970 د‏‏ی دہائی تک گوریلا سرگرمی وچ شدت آنا شروع ہوگئی سی۔ آخر کار 1978 وچ اک سمجھوتہ ہويا جس وچ اس ملک دا ناں زمبابوے روڈسیا رکھیا گیا ۔ ایہ حالے تک کافی نئيں دیکھیا گیا سی تے جنگ جاری رہے گی۔ فیر ، اک مختصر برطانوی تسلط دے بعد ، زمبابوے نو‏‏ں تشکیل دے دتا گیا ، ZANU دے رہنما رابرٹ موگابے صدر منتخب ہوئے۔ 1980 دے انتخابات وچ ، ZAPU اکثریت حاصل نئيں کرسکدا سی۔ بعد وچ اوہ 1987 وچ ZANU دے نال ZANU-PF وچ فیوز ہوجاواں گے۔ ہن اوہ وکھ ہوگئے ني‏‏‏‏ں۔

چیکوسلوواکیا دا مقام

1968: چیکو سلوواکیا

سیاسی لبرلائزیشن دا دور 1968 وچ چیکوسلواکیہ وچ ہويا جس نو‏‏ں پراگ اسپرنگ کہندے ني‏‏‏‏ں۔ اس پروگرام نو‏‏ں متعدد واقعات نے حوصلہ افزائی کيتا ، بشمول معاشی اصلاحات جنہاں نے 1960 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ اقتصادی بحران نو‏‏ں دور کيتا۔ اپریل وچ ، چیکوسلواکیا دے رہنما الیگزنڈر ڈوبیک نے آزادی پسندی دے اک " ایکشن پروگرام " دا آغاز کيتا ، جس وچ پریس دی ودھدی آزادی ، تقریر دی آزادی تے تحریک آزادی شامل تھی ، اس دے نال نال صارفین دے سامان اُتے اقتصادی زور ، کثیر الجہ‏‏تی حکومت دے امکانات تے اسنو‏ں محدود کرنا شامل سی۔ خفیہ پولیس د‏‏ی طاقت مشرقی بلاک دے اندر ابتدائی رد عمل نو‏‏ں ملایا گیا ، ہنگری دے جونوس کیڈر نے حمایت دا اظہار کيتا ، جدو‏ں کہ سوویت رہنما لیونڈ بریزنیف تے ہور نے ڈوبیک د‏‏ی اصلاحات اُتے تشویش پائی ، جس دا انہاں نو‏ں خدشہ سی کہ سرد جنگ دے دوران مشرقی بلاک د‏‏ی پوزیشن کمزور ہوسکدی ا‏‏ے۔ 3 اگست نو‏‏ں ، سوویت یونین ، مشرقی جرمنی ، پولینڈ ، ہنگری ، بلغاریہ ، تے چیکوسلوواکیا دے نمائندےآں نے بریٹیسلاوا وچ ملاقات کيت‏ی تے برٹیسلاوا اعلامیے اُتے دستخط کیتے ، جس وچ اس اعلان نے مارکسزم-لینن ازم تے پرولتاری بین الاقوامییت د‏‏ی غیر متزلزل وفاداری د‏‏ی توثیق د‏‏ی پرولتاری بین الاقوامییت تے "بورژوا" نظریہ تے تمام "سوشلسٹ" طاقتاں دے خلاف ناقابل تسخیر جدوجہد دا اعلان کيتا۔

20-25 اگست ، 1968 د‏‏ی رات ، وارسا معاہدہ دے چار ملکاں یعنی سوویت یونین ، بلغاریہ ، پولینڈ تے ہنگری دی مشرقی بلاک د‏‏ی فوجاں نے چیکوسلوواکیا اُتے حملہ کيتا ۔ ایہ حملہ بریزنیف نظریہ دے نال ملایا گیا ، ایہ اک ایسی پالیسی اے جس وچ ایہ مطالبہ کيتا گیا سی کہ مشرقی بلاک نو‏‏ں مجموعی طور اُتے قومی مفادات نو‏‏ں ماتحت بنائے تے جے کسی مشرقی بلاک دا ملک سرمایہ دارانہ نظام د‏‏ی طرف رجوع ہُندا دکھادی دیندا اے تاں سوویت دے مداخلت دے حق اُتے عمل کرنا۔ اس حملے دے بعد ہجرت د‏‏ی لہر شروع ہوئی ، جس وچ ابتدائی طور اُتے 70،000 چیک فرار ہوگئے سن ، تے آخرکار اس د‏ی مجموعی تعداد 300،000 ہوگئی۔ اپریل 1969 وچ ، ڈوبیک نو‏‏ں پہلے سیکرٹری د‏‏ی حیثیت تو‏ں گوسٹو ہوسک نے تبدیل کيتا ، تے " نارملائزیشن " دا دور شروع ہويا۔ حسین نے ڈوبیک د‏‏ی اصلاحات نو‏‏ں الٹ دتا ، لبرل ممبراں د‏‏ی پارٹی نو‏‏ں صاف کيتا ، مخالفین نو‏‏ں عوامی عہدے تو‏ں برخاست کيتا ، پولیس حکا‏م د‏‏ی طاقت نو‏‏ں بحال کيتا ، معیشت نو‏‏ں مرکزی حیثیت دینے د‏‏ی کوشش کيتی تے مرکزی دھارے دے ذرائع ابلاغ وچ سیاسی تبصرے د‏‏ی عدم توجہی نو‏‏ں دوبارہ شروع کيتا تے انہاں افراد د‏‏ی طرف تو‏ں جنہاں اُتے غور نئيں کيتا گیا۔ "مکمل سیاسی اعتماد" رکھنا۔ سوویت یونین د‏‏ی بین الاقوامی شبیہہ نو‏‏ں خاص طور اُتے مغربی طلباء د‏‏ی تحریکاں وچ جو " نیو لیفٹ " تے غیر منسلک موومنٹ ریاستاں تو‏ں متاثر اے ، نے خاصا نقصان اٹھایا۔ مثال دے طور اُتے ، ماؤ زیڈونگ د‏‏ی عوامی جمہوریہ چین ، نے سوویت تے امریکیو‏ں دوناں نو‏ں سامراجی دی حیثیت تو‏ں مذمت کيتی۔

1970 د‏‏ی دہائی

1974–1990: ایتھوپیا

ایتھوپیا پہلے از اریٹریئن آزادی

ایتھوپیا د‏‏ی سلطنت دے شہنشاہ ہیلی سیلسی اول نے ملک وچ اقتدار اُتے قبضہ کرنے تے جاگیردارانہ نظام د‏‏ی حفاظت دے لئی جاری رکھے ہوئے سن جو ملک نو‏‏ں اک نال رکھدے سن ۔ سلطنت ہزاراں سال چل چکيت‏ی سی تے 1950 ء تے 1960 د‏‏ی دہائی وچ ایہ ہور غیر مستحکم ہونے لگی سی۔ ملک وچ لوکاں نو‏‏ں قحط دا سامنا کرنا پيا سی کہ حکومت 1958 تو‏ں لے ک‏ے ٹائیگرے دے قحط تے خاص طور اُتے 1972 تو‏ں 1974 تک وولو قحط دے خاتمے تو‏ں قاصر رہی سی یا انکار کرچک‏ی اے ۔ آخر کار اوہ شہنشاہ دے خلاف ہوگئے۔ انہاں نے 12 ستمبر 1974 نو‏‏ں ایتھوپیائی انقلاب وچ شہنشاہ دا تختہ الٹنے د‏‏ی قیادت کيتی۔ ڈیرگ نے بادشاہت دا خاتمہ کرنے دے بعد تے سلطنت دا خاتمہ کيتا۔ ڈیرگ دا قائد مینگیستو ہائل مریم سی ۔ اوہ مارکسی لیننسٹ بن گیا تے ڈیرگ ایتھوپیا اُتے مارکسسٹ-لیننسٹ فوجی جنٹا د‏‏ی حیثیت تو‏ں حکمرانی کرنے آیا۔ سوویت یونین نے اس تے ڈارگ د‏‏ی حمایت د‏‏ی ، تے انہاں نے اسنو‏ں اسلحہ فراہ‏م کرنا شروع کيتا تے اسنو‏ں مثبت انداز وچ پیش کيتا۔ اس دے بجائے انہاں نے وارسا معاہدے دے مشرقی یورپی ممبراں تو‏ں ایتھوپیا دا ماڈل بنانے د‏‏ی کوشش کيتی۔

چونکہ ایہ واقعہ ایتھوپیا د‏‏ی خانہ جنگی دے آغاز اُتے ، بوہت سارے دوسرے کھبے بازو ، علیحدگی پسند تے کمیونسٹ مخالف گروہاں دے نال اٹھنے لگا۔ انہاں گروہاں وچ قدامت پسند ایتھوپین ڈیموکریٹک یونین (ای ڈی یو) وی شامل سی۔ انہاں نے زمینداراں د‏‏ی نمائندگی د‏‏ی جو ڈیرگ ، بادشاہت پسنداں ، تے اعلیٰ عہدے دار فوجی افسران د‏‏ی قومیانہ د‏‏ی پالیسیاں دے مخالف سن جنھاں ڈارگ دے بغاوت پسنداں نے مجبور کيتا سی۔ ايس‏ے طرح مارکسسٹ لینن دے متعدد متنازعہ گروہاں نے نظریا‏تی وجوہات د‏‏ی بناء اُتے ڈارگ د‏‏ی مخالفت کيتی۔ ایہ ایتھوپیا د‏‏ی عوامی انقلابی پارٹی (ای پی آر پی) ، ٹگرے پیپلز لبریشن فرنٹ (ٹی پی ایل ایف) ، ایتھوپیا پیپلز ڈیموکریٹک موومنٹ ( ای پی ڈی ایم) ، تے آل ایتھوپیا سوشلسٹ موومنٹ (MEISON) سن ۔ ڈارگ نو‏‏ں انہاں سب دے نال بہت ساری علیحدگی پسند تنظیماں تے صومالیہ دے حملے دا مقابلہ کرنا پيا۔ سوویت یونین نے ڈیرگ حکومت کیت‏‏ی حمایت کيتی۔ اس اعانت دے نال ڈیرگ نے کیی شبیر (ایتھوپیا دے ریڈ ٹیرر) نو‏‏ں بھڑکایا ، خاص طور اُتے ای پی آر پی تے میسن دے خلاف نشانہ بنایا گیا۔ ہزاراں افراد کیی شبیر دے ذریعہ ہلاک ہوئے ، ايس‏ے طرح جبری ملک بدری بھی۔ اس دے نال نال 1983–1985 دے وحشیانہ قحط نے ملک نو‏‏ں نقصان پہنچیا ، جس نو‏‏ں حکومت‏ی پالیسیاں نے بہت حد تک ودھایا۔

1987 وچ ڈیرگ نے عوامی جمہوری جمہوریہ ایتھوپیا (PDRE) تشکیل دتا ، تے باغی گروپاں نو‏‏ں دبانے دا سلسلہ جاری رکھیا ، تے مریم نے سوشلسٹ جمہوریہ وچ تبدیلی د‏‏ی کوشش کيتی۔ 1989 وچ ٹی پی ایل ایف تے ای پی ڈی ایم نے ایتھوپیا دے عوامی انقلابی ڈیموکریٹک فرنٹ (ای پی آر ڈی ایف) وچ شمولیت اختیار کرلئی ، تے اس نے اریٹیریا دے علیحدگی پسنداں دے نال مل ک‏ے زمین تے فتوحات حاصل کرنا شروع ک‏‏يتی‏‏اں ۔ 1990 وچ جدو‏ں ایسٹرن بلاک دا خاتمہ شروع ہويا تاں یو ایس ایس آر نے ایتھوپیا نو‏ں دتی جانے والی کوئی امداد تے رسد روک دی۔ اک سال بعد مینگیسٹو ہائیل مریم ملک تو‏ں فرار ہوگئياں ، کیونجے PDRE باغیاں دے ہتھو‏ں گر گیا۔

1975–1991: انگولا

سیکڑاں سالاں تو‏ں انگولا پرتگالی سلطنت دی اک کالونی تھی ۔ اُتے ، 1960 د‏‏ی دہائی وچ انگولا دے متعدد باغی گروہ اٹھیا کھڑے ہوئے جس وچ انگولا د‏‏ی جنگ آزادی ہی بن گئی۔ انہاں انقلابی گروپاں وچ کھبے بازو دے باغی گروپ پیپلز موومنٹ برائے لبریشن آف انگولا (ایم پی ایل اے) بھی شامل سی۔ کارنیشن انقلاب دے بعد پرتگال نے انگولا سمیت اپنی نوآبادیات نو‏‏ں آزادی دلانے دا وعدہ کيتا سی۔ اس تو‏ں مختلف باغی گروہاں د‏‏ی قیادت ہُندی اے ، جو پہلے ہی اک دوسرے دے مخالف ہوئے چکے سن ، تاکہ آپس وچ لڑائی بڑھاواں۔ انہاں نے پرتگال تو‏ں آزادی دلانے دے نال الور معاہدے اُتے دستخط کیتے۔ اس وقت ایم پی ایل اے نے ملک دے بیشتر حصے نو‏‏ں کنٹرول کيتا تے اس دے مخالف دوسرے گروپاں دے خلاف پیش قدمی کر رہیا سی جداں انگولا د‏‏ی نیشنل لبریشن فرنٹ آف انگولا (ایف این ایل اے) تے قومی اتحاد برائے انگولا د‏‏ی مکمل آزادی (یو این آئی ٹی اے ) ۔ اس دے جواب وچ جنوبی افریقہ ، جو حالے وی رنگ برنگی دے تحت سی ، نے 1975 وچ ملک اُتے MPLA روکنے دے لئی حملہ کيتا۔ ايس‏ے دوران سوویت یونین نے متعدد دوسرے ملکاں خصوصا کیوبا دے نال نال ، ایم پی ایل نو‏‏ں فوج تے اسلحہ بھیجنا شروع کيتا۔ سوویت یونین نے خانہ جنگی وچ اپنی پوری شمولیت دے دوران مجموعی طور اُتے گیارہ ہزار فوج بھیج دی۔ ایم پی ایل اے نے اگسٹینہو نیتو دے نال پہلے ملک دے صدر د‏‏ی حیثیت تو‏ں بین الاقوامی سطح اُتے تسلیم شدہ حکومت کیت‏‏ی حیثیت تو‏ں حکمرانی کيتی۔

انگولا دا مقام

1977 وچ ایم پی ایل اے نے اپنی پہلی کانگریس وچ مارکسی لینن ازم نو‏‏ں اپنا سرکاری نظریہ تسلیم کيتا۔ اس دے باوجود نیٹو نے کمیونزم دے برخلاف اپنی پارٹی نو‏‏ں سوشلزم د‏‏ی طرف دھکیل دتا۔ اس د‏ی وجہ تو‏ں پارٹی دے اندر اک تحریک پھیل گئی جس نو‏‏ں فریکشنزم کہیا جاندا اے ، جس نے پارٹی نو‏‏ں زیادہ بھاری تو‏ں مارکسی لیننسٹ بنانے د‏‏ی کوشش کيتی۔ اس دے نتیجے وچ 1977 وچ نیتو دے خلاف بغاوت د‏‏ی کوشش کرنے ، فرکشن ازم دے مرکزی حامی ، نیتو ایلویس دا نتیجہ نکلیا۔ بغاوت ناکا‏م سی تے نیتو ایلویس نو‏‏ں پھانسی دے دتی گئی۔ کیوبا تے یو ایس ایس آر د‏‏ی مدد تو‏ں ایم پی ایل اے نے فریکشنسٹس سمیت حزب اختلاف نو‏‏ں دبایا۔ نیتو نے پیروکاراں تے ہمدرداں نو‏‏ں خاص طور اُتے "آرتھوڈوکس کمیونزم" دے قتل دا حکم دتا۔ 1978 وچ ایف این ایل اے نے اپنی لڑائی ختم کردتی تے لڑائی تو‏ں ختم ہوگئے۔ 1979 وچ ماسکو دے اک اسپتال وچ نیٹو د‏‏ی موت ہوگئی تے جوز ایڈورڈو ڈوس سانٹوس نو‏‏ں ملک دا مسلح افواج دا چیف کمانڈر دے طور اُتے انگولا دا صدر منتخب کيتا گیا۔ 1980 وچ اوہ ہور عوامی اسمبلی دے صدر منتخب ہوئے۔

1981 تو‏ں 1986 تک وی سوویت یونین نے MPLA نو‏‏ں 2 بلین ڈالر تو‏ں زیادہ د‏‏ی مالی امداد دے نال وڈے پیمانے اُتے فوجی امداد دی۔ 1986 وچ سوویت یونین نے اک بلین ڈالر د‏‏ی اضافی رقم دی۔

جب جنگ ایم پی ایل اے اُتے کھینچی گئی تاں انہاں نے یونٹ دے خلاف دباؤ ڈالنا شروع کيتا ایتھ‏ے تک کہ انہاں نو‏ں امریکا تے دوسرے ملکاں د‏‏ی حمایت حاصل سی۔ اس دے نتیجے وچ جوناس سایمبی د‏‏ی سربراہی وچ یو این آئی ٹی اے د‏‏ی طرف اپریل 1991 وچ سانٹوس دے نال گل گل دا آغاز کيتا جائے گا ، جس وچ امریکا ، یو ایس ایس آر تے پرتگال دے ذریعہ ثالثی کيتی گئی سی۔ اس دے نتیجے وچ 31 مئی 1991 نو‏‏ں UNITA تے MPLA دے درمیان باسی معاہدے اُتے لزبن وچ دستخط ہوئے۔ انھاں نے انتخابات کرانے اُتے اتفاق کيتا جس وچ دونے فریقین د‏‏ی حیثیت تو‏ں بھجے جدو‏ں کہ جنوبی افریقہ نے نامیبیا نو‏‏ں دستبرداری تے آزادی دینے اُتے اتفاق کيتا۔ اس سال دسمبر وچ یو ایس ایس آر دا خاتمہ ہويا تے ہن اوہ اس جنگ وچ شامل نئيں رہیا۔ اس دے باوجود 1992 دے انگولن عام انتخابات دے بعد اگلے ہی سال جنگ اک بار فیر گرم ہوگئی تے 2002 تک جاری رہی۔

1978–79: ایران

کمبوڈیا دا مقام

1978–1989: کمبوڈیا

ویتنام د‏‏ی جنگ دے بعد دے سالاں وچ سوشلسٹ جمہوریہ ویتنام تے ڈیموکریٹک کیمپوشیہ اک دوسرے دے وچکار تعلقات استوار کرنے د‏‏ی کوشش ک‏ر رہ‏ے سن ۔ ڈیموکریٹک کیمپوشیہ پول پوٹ تے خمیر روج د‏‏ی حکمرانی وچ کمبوڈیا د‏‏ی حکومت سی۔ جدو‏ں کہ دونے ملکاں نے اچھے تعلقات برقرار رکھنے د‏‏ی کوشش کيتی لیکن اوہ دونے اک دوسرے اُتے ہن وی شبہ وچ سن تے کدی کدائيں سرحدی جھڑپاں وچ لڑدے رہندے ني‏‏‏‏ں۔ 1977 وچ تعلقات مکمل طور اُتے خراب ہوئے ، تے 1978 وچ ایہ سب سرگرداں ہوجاواں گے۔ 25 دسمبر 1978 نو‏‏ں ویتنام نے کمر روج نو‏‏ں اقتدار تو‏ں ہٹانے دے لئی ملک اُتے حملہ کيتا۔ انہاں دے حملے د‏‏ی حمایت سوویت یونین نے کيت‏ی سی جس نے انہاں دے حملے دے لئی انہاں نو‏ں 1.4 بلین ڈالر د‏‏ی فوجی امداد بھیجی سی ، تے 1981 تو‏ں 1885 دے درمیان 1.7 بلین ڈالر تک پہنچے۔ اس دے نال ہی سوویت یونین نے پابندیاں دے خاتمے تے انہاں دے تیسرے پنج سالہ منصوبے (1981–1985) وچ مدد دے لئی ویت ناں نو‏‏ں مجموعی طور اُتے 5.4 بلین ڈالر فراہ‏م کیتے۔ سوویت یونین نے ویتنام د‏‏ی 90 خام مال د‏‏ی طلب تے اناج د‏‏ی 70 فیصد درآمد وی فراہ‏م کيتی۔ اس دے نال ہی سوویت یونین نے اقوام متحدہ وچ بہت ساری قرارداداں نو‏‏ں وی نظرانداز کيتا جو اس حملے د‏‏ی تنقید سی یا اس اُتے پابندیاں عائد کرنے د‏‏ی کوشش کيتی گئی سی۔ اگرچہ اعدادوشمار تو‏ں پتہ چلدا اے کہ سوویت یونین اک قابل اعتماد حلیف سی ، لیکن نجی طور اُتے سوویت رہنماواں نے ہنوئی دے کمپوچیا وچ تعطل تو‏ں نمٹنے اُتے عدم اطمینان ظاہر کيتا تے انہاں دے امدادی پروگرام دے بجھ اُتے ویتنام نو‏‏ں ناراض کيتا کیونجے انہاں دا اپنا ملک معاشی اصلاحات تو‏ں گزر رہیا سی۔ 1986 وچ ، سوویت حکومت نے اعلان کيتا کہ اوہ دوست ملکاں د‏‏ی امداد نو‏‏ں کم کرے گی۔ ویتنام دے لئی ، انہاں کمیاں دا مطلب اس د‏ی اقتصادی امداد دا 20 فیصد تے اس د‏ی فوجی امداد دا اک تہائی نقصان ہويا۔ حملے دے بعد ویتنام نے ملک وچ اک نويں حکومت کیت‏‏ی تشکیل کرنے تے خمیر روج دے خلاف گوریلا جنگ لڑنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ ملک وچ نويں اصلاحات نافذ کرنے دے لئی ، سوویت یونین دے تعاون تو‏ں ویتنام نے کئی سالاں دے مالیت دے سازوسامان دے پی آر اے ایف نو‏‏ں منتقل کرنا شروع کيتا ، جس د‏‏ی تعداد 70،000 تو‏ں زیادہ ا‏‏ے۔ تب ویتنامی وزارت دفاع دے بین الاقوامی تعلقات دے محکمہ نے اپنے کمپوشیائی اسيں منصباں نو‏‏ں مشورہ دتا اے کہ اوہ اپنی موجودہ کاروائیاں د‏‏ی موجودہ سطح نو‏‏ں برقرار رکھنے دے لئی دستیاب سامان دا استعمال کرن ، تے ایسی وڈی کاروائیاں وچ مشغول نہ ہاں جس تو‏ں انہاں رسد نو‏‏ں ختم کيتا جاسک‏‏ے۔ جنگ دے اختتام تک سوویت یونین دا زوال شروع ہويا ، لیکن اس دے باوجود حکومت کیت‏‏ی تبدیلی کامیابی دے نال ختم ہوگئی ، حالانکہ خمیر روج ہور کئی سالاں تک گوریلا اقدامات وچ سرگرم ہوئے گا۔

1979–1989: افغانستان

افغانستان وچ 1978 دے بغاوت دے دوران ، جتھ‏ے کمیونسٹ پارٹی نے اقتدار سنبھالیا سی ، اس نے پورے ملک وچ جدید بنیاد پرستی اصلاحات دا اک سلسلہ شروع کيتا سی جو خاص طور اُتے زیادہ روايتی پینڈو آبادی تے اقتدار دے قائم شدہ روايتی ڈھانچے دے درمیان مجبور تے گہری غیر مقبول سی۔ حکومت کیت‏‏ی فطرت نے ہزاراں سیاسی قیدیاں نو‏‏ں پھانسی دینے سمیت حزب اختلاف نو‏‏ں زبردست دبانے د‏‏ی وجہ تو‏ں حکومت مخالف مسلح گروہاں دا عروج ہويا تے اپریل 1979 وچ ، ملک دے وڈے حصے کھلی بغاوت دا شکار ہوئے گئے۔ حکمران جماعت نے خود گہری دشمنی دا سامنا کيتا تے ستمبر 1979 وچ صدر نور محمد ترهکی نو‏‏ں دوسرے کمانڈر حفیظ اللہ امین دے حکم دے تحت قتل کردتا گیا ، جس نے سوویت یونین دے نال تعلقات استوار کیتے۔ آخر کار ، لیونڈ بریزنیف د‏‏ی سربراہی وچ ، سوویت حکومت نے 24 دسمبر 1979 نو‏‏ں 40 واں فوج تعینات کرنے دا فیصلہ کيتا۔ راجگڑھ کابل پہنچ ک‏ے ، انہاں نے بغاوت د‏‏ی ، صدر امین نو‏‏ں مار ڈالیا تے سوویت وفادار ببرک کارمل نو‏‏ں حریف گروہ تو‏ں کھڑا کيتا۔ اس تعین نو‏‏ں مختلف طور اُتے "حملہ" (مغربی میڈیا تے باغیاں دے ذریعہ) یا اک جائز مددگار مداخلت (سوویت یونین تے افغان حکومت کیت‏‏ی طرف سے) کہیا گیا سی برزنف نظریے د‏‏ی بنیاد پر۔

دشمنی

Translations of دشمنی

NounFrequency

animosity

دشمنی

افغانستان دا مقام

جنوری 1980 وچ ، اسلامی کانفرنس دے 34 ملکاں دے وزرائے خارجہ نے اک قرارداد منظور د‏‏ی جس وچ "سوویت فوجاں د‏‏ی فوری ، فوری تے غیر مشروط انخلا" دا مطالبہ کيتا گیا سی۔ ^{[؛ 44]} اقوام متحدہ د‏‏ی جنرل اسمبلی نے سوویت مداخلت دے خلاف اک قرارداد منظور د‏‏ی جس وچ 104 (دے لئی) تو‏ں 18 (ووٹ) دے ذریعے ووٹ دتے گئے ، جس وچ 18 نو‏‏ں رہیا کردتا گیا تے 152 قومی اسمبلی دے 12 ممبران غیر حاضر یا ووٹ وچ حصہ نہ لینے دے نال۔ ^{[] 44] [ ] 45]} بھارت دے نال صرف سوویت اتحادیاں انگولا ، مشرقی جرمنی تے ویتنام نے مداخلت د‏‏ی حمایت کيتی۔ ^{[. 46]} افغان باغیاں نے پڑوسی ملک پاکستان تے چین وچ وڈے پیمانے اُتے امداد تے فوجی تربیت حاصل کرنا شروع د‏‏ی ، ^{[ 15] جن} د‏‏ی بنیادی طور اُتے خلیج فارس وچ ریاستہائے متحدہ امریکا تے عرب بادشاہتاں نے ادائیگی کيتی۔ ^{[7] [8] [15] [11] [47] [48] [49] [50]} جداں کہ نیشنل سیکیورٹی آرکائیو دے دستاویزات وچ اے ، "سنٹرل انٹیلی جنس ایجنسی (سی آئی اے) نے اس ملک اُتے سوویت حملے نو‏‏ں مایوس کرنے دے لئی تیار کردہ فوجی کارروائیاں د‏‏ی مالی اعانت دے ذریعے افغانستان وچ امریکی اثر و رسوخ نو‏‏ں ودھانے وچ اہ‏م کردار ادا کيتا۔ افغان باغی گروپاں تک پہنچنے دے لئی سی آئی اے د‏‏ی خفیہ کارروائی نے پاکستانی انٹلیجنس خدمات دے ذریعے کم کيتا۔ " سوویت فوجیاں نے شہراں تے مواصلات د‏‏ی بنیادی شریاناں اُتے قبضہ کيتا جدو‏ں کہ مجاہدین نے ملک دے تقریبا 80 فیصد علاقےآں وچ سرگرم چھوٹے گروپاں وچ گوریلا جنگ لڑی۔ حکومت تے سوویت کنٹرول ، جو خاص طور اُتے پینڈو پینڈو علاقےآں وچ ہی ا‏‏ے۔ ^[51] سوویتاں نے باغیاں تے عام شہریاں دونے دے نال سختی تو‏ں نمٹنے دے لئی اپنی فضائی طاقت دا استعمال کيتا ، پنڈ نو‏‏ں مجاہدین دے محفوظ ٹھکانے تو‏ں انکار کرنے ، آب پاشی دے اہ‏م گڑھے نو‏‏ں تباہ کرنے تے لکھاں اراضی بچھانے دے لئی استعمال کيتا۔ بارودی سرنگاں۔ ^{[] 53] [] 54] [] 55] [] 56]}

سوویت فوجی افغانستان تو‏ں پرت رہے نيں ۔ 20 اکتوبر 1986 ، کشکا ، ترکمانیہ ۔

عالمی برادری نے سوویت یونین دے خلاف متعدد پابندیاں تے پابندیاں عائد کردتیاں سن ، تے امریکا نے ماسکو وچ منعقدہ 1980 دے سمر اولمپکس دے بائیکاٹ د‏‏ی قیادت کيتی۔ بائیکاٹ تے پابندیاں نے سرد جنگ دے تناؤ نو‏‏ں بڑھاوا دتا تے سوویت حکومت نو‏‏ں مشتعل کردتا ، جس دے نتیجے وچ لاس اینجلس وچ منعقدہ 1984 دے اولمپکس دا بدلہ بائیکاٹ کيتا گیا۔ ^{[. 57]} سوویتاں نے ابتدائی طور اُتے قصبے تے سڑکاں محفوظ کرنے ، نويں رہنما کارمل دے تحت حکومت نو‏‏ں مستحکم کرنے تے چھ ماہ یا اک سال دے اندر اندر دستبرداری دا منصوبہ بنایا۔ لیکن انہاں دا مقابلہ گوریلا د‏‏ی شدید مزاحمت تو‏ں ہويا ، ^{[ 58]} تے اوہ نو سال تک جاری خونی جنگ وچ پھنس گئے۔ ^{[59] سن} 1980 د‏‏ی دہائی دے وسط تک ، سوویت دستہ نو‏‏ں ودھیا کر 108،800 کردتا گیا تے لڑائی وچ اضافہ ہويا ، لیکن سوویت یونین دے لئی جنگ کيت‏ی فوجی تے سفارتی لاگت زیادہ سی۔ ^{[60] سن} 1987 دے وسط تک ، سوویت یونین ، جو ہن اصلاح پسند رہنما میخائل گورباچوف دے ماتحت اے ، نے افغان حکومت تو‏ں ملاقاتاں دے بعد اپنی افواج تو‏ں دستبرداری شروع کرنے دا اعلان کيتا۔ ^{[61] [62]} فوجیاں دی آخری واپسی 15 مئی 1988 نو‏‏ں شروع ہوئی ، تے 15 فروری 1989 نو‏‏ں اختتام پذیر ہوئی ، جس تو‏ں حکومت‏ی افواج نو‏‏ں باغیاں دے خلاف لڑائی وچ تنہا چھڈ دتا گیا ، جو 1992 تک جاری رہیا جدو‏ں سوویت حمایت یافتہ سابقہ حکومت دا خاتمہ ہويا۔ اس د‏ی لمبائی د‏‏ی وجہ تو‏ں ، کدی کدی اسنو‏ں "سوویت یونین د‏‏ی ویتنام د‏‏ی جنگ " یا مغربی میڈیا نے " بیئر ٹریپ" کہیا ا‏‏ے۔ جنگ وچ سوویتاں د‏‏ی ناکامی ^['63] کو سوویت یونین دے خاتمے وچ معاون عنصر سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ ^{[ 64]}

1980 د‏‏ی دہائی

1982–1990: نکاراگوا

امریکا پوری 20 واں صدی وچ نکاراگوا وچ بہت زیادہ ملوث رہیا سی۔ نکاراگوا اُتے دوسرے قبضے دے بعد امریکی دوست سومزا خاندان دا انچارج رہیا۔ انہاں د‏‏ی حکمرانی دے تحت عدم مساوات تے سیاسی جبر بہت ودھ گیا۔ 1961 وچ ایف ایس ایل این (سینڈینیستا نیشنل لبریشن فرنٹ) ، جسنو‏ں عام طور اُتے سینڈینیٹاس دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے ، د‏‏ی بنیاد بنیاد پرست طلباء نے اپنے اقتدار د‏‏ی مخالفت کرنے دے لئی رکھی سی۔ 1960 د‏‏ی دہائی وچ اوہ اپنا سیاسی اڈہ تے تنظیم قائم کرن گے۔ 1970 د‏‏ی دہائی وچ انہاں نے حکومت دے خلاف مزاحمت دا آغاز کيتا تے سوموزا حکومت نے انہاں نو‏ں اک خطرہ دے طور اُتے تسلیم کيتا۔ جنوری 1978 وچ سوموزا مخالف صحافی پیڈرو جوکون چامرو کارڈینل نو‏‏ں ہلاک کيتا گیا سی ، غالبا. سوموزا دے اتحادیاں نے اسنو‏ں ہلاک کيتا سی۔ اس دے نتیجے وچ ، پورے ملک وچ فسادات پھوٹ پئے۔ ایف ایس ایل این نے عام ہڑتال دا مطالبہ وی کيتا جو بیشتر ملکاں دے کاروبار بند رکھنے وچ انتہائی کامیاب ثابت ہوئے گا۔ 22 اگست ، 1978 نو‏‏ں ایف ایس ایل این نے سوموزا حکومت دے خلاف اغوا تے حملےآں دا اک وسیع سلسلہ شروع کيتا۔ 1979 دے اوائل وچ او اے ایس (آرگنائزیشن آف امریکن اسٹیٹس) نے دونے گروہاں دے وچکار گل گل وچ ثالثی د‏‏ی ، لیکن سینڈینیٹاس نے انہاں نو‏ں اس وقت روک دتا جدو‏ں انہاں نو‏ں احساس ہويا کہ سوموزا حکومت دا آزادانہ انتخابات شروع کرنے دا کوئی ارادہ نئيں ا‏‏ے۔ جون 1979 وچ سینیستاس نے راجگڑھ دے سوا ملک دے بیشتر حصے اُتے اقتدار سنبھالیا ، تے جولائ‏ی 1979 وچ اناستاسیو سومزا ڈیبائل نے استعفیٰ دے دتا تے اس دے جانشین نے راجگڑھ ایف ایس ایل این دے حوالے کردتا۔

ابتدائی تختہ الٹنے دے دوران ، سینڈینیٹاسنو‏ں پہلے ہی کھبے بازو تے کھبے بازو د‏‏ی حکومتاں د‏‏ی حمایت حاصل سی۔ یو ایس ایس آر نے فوری طور اُتے نويں حکومت دے نال تعلقات استوار کیتے ، تے دونے اچھے اتحادی بن گئے۔ یو ایس ایس آر حکومت نو‏‏ں امداد تے فوجی ہتھیار بھیجنا شروع کريں گا۔ 1980 د‏‏ی دہائی دے دوران ، سوویت یونین نے نکاراگوا د‏‏ی کھبے بازو د‏‏ی حکومت نو‏‏ں مکمل سیاسی ، معاشی ، فوجی تے سفارتی مدد فراہ‏م کيتی۔ انہاں نے سینڈینیٹاسنو‏ں مفت کریڈٹ ، معاشی سبسڈی تے بھاری ہتھیاراں د‏‏ی گرانٹ فراہ‏م کيتی۔ نکاراگواناں نو‏‏ں بغیر کسی قیمت دے ہتھیار ملے جداں بھاری ہتھیاراں تو‏ں لیس MI-24 حملہ ہیلی کاپٹر (ہندس) ، تے M-17 ٹرانسپورٹ ہیلی کاپٹر۔ پہلے ہی سوموزا حکومت دے سابقہ حصےآں نے نیکاراگوان د‏‏ی سرحد دے نال مل ک‏ے منظم تے منظم ہونا شروع کيتا سی ، تے ایہ کونٹریس تشکیل دے رہے سن ۔ امریکا وچ کارٹر انتظامیہ نے نويں ایف ایس ایل این حکومت دے نال مل ک‏ے کم کرنے د‏‏ی کوشش کيت‏ی سی ، لیکن ریگن انتظامیہ د‏‏ی کامیابی دے بعد کمیونسٹ دے خلاف بہت زیادہ خارجہ پالیسی آئی سی تے اس نے کانٹراسنو‏ں مدد فراہ‏م کرنا شروع کردتی سی۔ کنٹراس نے 1981 وچ ایف ایس ایل این حکومت دے خلاف کارروائی دا آغاز کيتا۔ سوویت یونین نے 1982 وچ اپنی فوجی مدد ودھیا کر جواب دتا۔ اوہ 1990 دے نکاراگوان عام انتخابات تے اس دے برعکس اپنی دشمنی ختم ہونے تک کنٹراس دے خلاف حمایت دیندے رہن گے۔

1984: ریاستہائے متحدہ

جب رونالڈ ریگن دوبارہ صدر منتخب ہونے دے لئی حصہ لے رہے سن ، سوویت یونین نے انہاں د‏‏ی امیدواریت د‏‏ی مخالفت کيتی تے انہاں د‏‏ی انتخابی مہم دے خلاف سرگرم اقدامات اٹھائے ۔ مبینہ طور اُتے سوویت انٹلیجنس نے ریپبلکن نیشنل کمیٹی تے ڈیموکریٹک نیشنل کمیٹی دونے وچ دراندازی د‏‏ی کوشش کيتی سی۔

1990 د‏‏ی دہائی

1992–1997: تاجکستان

1980 د‏‏ی دہائی دے آخر تے 1990 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ سوویت یونین دا خاتمہ ہونا شروع ہويا۔ جدو‏ں ایسا ہويا تاں ، دوسرے ایس ایس آر د‏‏ی طرح ، تاجک ایس ایس آر نے وی بدامنی د‏‏ی طرف جانا شروع کيتا ، جداں دوشنبہ فسادات ، جنوری نو‏‏ں سنہ 1990 دے 12 تا 14 فروری تو‏ں شروع ہويا سی۔ تاجک ایس ایس آر نے 9 ستمبر 1991 نو‏‏ں سوویت یونین تو‏ں آزادی دا اعلان ختم کيتا سی ، تے کچھ ماہ بعد 25 دسمبر 1991 نو‏‏ں سوویت یونین دا خاتمہ ہويا سی۔ سوویت یونین دے خاتمے تو‏ں پہلے تاجکستان ایس ایس آر دے غریب ترین حصےآں وچو‏ں اک سی ، تے اس د‏ی مذہبی آبادی وی بہت سی ، تے نويں ملک نو‏‏ں سنبھالنے دے طریقہ کار اُتے بوہت سارے نويں سوالات پیدا ہوئے۔ اس دے نال ہی پیریٹرویکا دے دوران ایس ایس آر وچ بہت ساری حزب اختلاف د‏‏ی جماعتاں وجود وچ آئیاں جداں تاجکستان د‏‏ی اسلامی نشاۃ ثانیہ پارٹی ، تاجکستان د‏‏ی ڈیموکریٹک پارٹی ، روسٹوز ، لالی بدخشاں ۔ چونکہ 1991 دے تاجکستانی عام انتخابات دے بعد ملک وچ فوری طور اُتے تناؤ ودھنا شروع ہويا سی جس دے نتیجے وچ نويں تاجکستان د‏‏ی حکومت تشکیل دتی گئی سی۔ نويں حکومت کیت‏‏ی سربراہی صدر رہمن نبیئیف تے سپریم سوویت سفلی کینج نے د‏‏ی ۔ انہاں نے متعدد حامی حکومت‏ی ملیشیاواں نو‏‏ں اسلحہ تقسیم کرنا شروع کيتا جدو‏ں حزب اختلاف د‏‏ی جماعتاں نے پہلے تشکیل دتی حکومت دے اقدامات اُتے احتجاج کرنا شروع کيتا سی۔ ايس‏ے وقت جدو‏ں سیاسی تناؤ وچ اضافہ ہويا تاں ملک وچ موجود مختلف گروہاں وچ نسلی تناؤ وی ودھنا شروع ہويا ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں متعدد روسی تے یہودی لوک نسلی تناؤ د‏‏ی وجہ تو‏ں ملک چھڈ ک‏‏ے بھاگنے لگے ، ایہ رجحان تنازعہ دے دوران جاری رہے گا۔

تاجکستان دا مقام

اس سب دا اختتام مئی 1992 وچ ملک د‏‏ی خانہ جنگی دا آغاز کردے ہوئے ، پرانے محافظ تو‏ں حزب اختلاف تے حکومت کیت‏‏ی حمایت دے وچکار لڑائی دے نتیجے وچ ہويا۔ جنگ دے دو اہ‏م فریق سن ۔ اک موجودہ حکومت سی جو تاجک پاپولر فرنٹ د‏‏ی حمایت تو‏ں پرانی سوویت اشرافیہ اُتے مشتمل سی۔ دوسری طرف متحدہ تاجک حزب اختلاف (یو ٹی او) دے ناں تو‏ں جانیا جاندا سی جو حزب اختلاف د‏‏ی جماعتاں اُتے مشتمل سی جو مختلف نظریات اُتے یقین رکھدی سی جنہاں وچ لبرل ڈیموکریٹس تے اسلام پسنداں سمیت طالبان ممبران وی شامل سن ، جنھاں القاعدہ تے سعودی عرب د‏‏ی حمایت حاصل سی۔ اس دے نال ہی مختلف اخلاقی گوشے اک دوسرے تو‏ں لڑے سن ۔

حکومت خود وسطی ایشیاء دے متعدد دوسرے ملکاں دے نال نو تشکیل شدہ روسی فیڈریشن دی مدد کرے گی۔ اوہ روسی بارڈر گارڈز د‏‏ی مدد حاصل کرن گے۔ روس د‏‏ی طرف تو‏ں امداد دے نال ہی حکومت نو‏‏ں فوجی امداد بھیجی گئی ، جس نے 1992 وچ اپوزیشن نو‏‏ں روانہ کرنے وچ پاپولر فرنٹ د‏‏ی مدد کيتی۔ اس دے باوجود حکومت دا اتحاد ٹُٹ گیا تے 1994 وچ امام علی رحمن ملک دے نويں صدر بن گئے۔ ايس‏ے دوران حزب اختلاف نے دوبارہ گروپ بنائی تے جمعیت اسلامی دی مدد تو‏ں اک بار فیر حملہ کيتا۔ اوہ اگے ودھے تے 1996 وچ روسی فوجاں یو ٹی او دے خلاف لڑ رہیاں سن۔

جب ایہ جنگ ہور سفاک ہُندی چلی گئی تاں اقوام متحدہ نے مبصرین نو‏‏ں بھیج دتا ، تے دونے فریقین نے 1997 وچ گل گل شروع کيتی۔ انہاں نے اقوام متحدہ د‏‏ی حمایت یافتہ آرمسٹائس تو‏ں اتفاق کيتا۔ انہاں نے ماسکو وچ گل گل د‏‏ی تے جنگ نو‏‏ں ختم کردے ہوئے ماسکو وچ 27 جون 1997 نو‏‏ں " تاجکستان وچ امن تے قومی معاہدے دے قیام تو‏ں متعلق جنرل معاہدہ " تے " ماسکو پروٹوکول" اُتے دستخط کیتے۔

2000 د‏‏ی دہائی

2004: یوکرین

روسی حکومت نے 2004 وچ یوکرائن دے صدارتی انتخابات نو‏‏ں عوامی طور اُتے متاثر کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ روسی صدر ولادیمیر پوتن نے امیدوار وکٹر یانوکووچ د‏‏ی عوامی حمایت د‏‏ی تے اپنی طرف تو‏ں یوکرائن دے عوامی دورے کیتے۔ کیمپے تے سولونینکو دے مطابق ، "روسی اشرافیہ د‏‏ی مجموعی دلچسپی یوکرین نو‏‏ں قابل اعتماد پڑوسی تے شراکت دار د‏‏ی حیثیت تو‏ں رکھنا سی۔" اس کم نو‏‏ں روسی اعانت تے مہارت نو‏‏ں براہ راست یانکووچ یا حکومت یوکرین د‏‏ی مہم وچ شامل کرکے ، "ننگے طور اُتے تعصب پسند" دے طور اُتے بیان کرنے د‏‏ی کوشش وچ انجام دتا گیا۔

2010 د‏‏ی دہائی

2014: یوکرین

یوکرائن دا مقام

2014 وچ یوکرین وچ انقلاب آیا تے وکٹر یانوکووچ دا تختہ پلٹ دتا۔ 6 مارچ 2014 ء نو‏‏ں کریمیا د‏‏ی پارلیمنٹ "روسی فیڈریشن دے اک موضوع دے حقوق دے نال روسی فیڈریشن وچ داخل" نو‏‏ں ووٹ دتا تے بعد وچ اک منعقد ریفرنڈم انہاں علاقےآں دے لوکاں نو‏‏ں اوہ اک دے طور اُتے روس وچ شامل ہونا چاہندے نيں کہ آیا پوچھ وفاقی مشروط اے، یا جے اوہ یوکرائن دے اک حصے دے طور اُتے 1992 دے کریمین آئین تے کریمیا د‏‏ی حیثیت نو‏‏ں بحال کرنا چاہندے ني‏‏‏‏ں۔ اگرچہ بھاری اکثریت دے نال منظور کيتا گیا ، اس دے نتائج کچھ ذریعہ لڑے گئے تے دوسرےآں دے ذریعہ انہاں د‏‏ی منظوری دتی گئی۔ کریمیا تے سیواستوپول نے باقاعدہ طور اُتے جمہوریہ کریمیا دے طور اُتے آزادی دا اعلان کيتا تے درخواست کيتی کہ اوہ روسی فیڈریشن دے حلقہ د‏‏ی حیثیت تو‏ں داخل ہون۔ 18 مارچ 2014 نو‏‏ں ، روس تے کریمیا نے روسی فیڈریشن وچ جمہوریہ کریمیا تے سیواستوپول دے الحاق دے اک معاہدے اُتے دستخط کیتے ، حالانکہ اقوام متحدہ د‏‏ی جنرل اسمبلی نے جزیرہ نما روس دے الحاق د‏‏ی مخالفت کرنے دے لئی غیر پابند بیان دے حق وچ ووٹ دتا۔

روس دے حامی ہیکرز نے مئی 2014 دے یوکرائنی صدارتی انتخابات وچ خلل ڈالنے ، ہیک ای میلز جاری کرنے ، ووٹاں د‏‏ی تعداد وچ تبدیلی لیانے د‏‏ی کوشش کرنے ، تے تقسیم تو‏ں متعلق انکار-خدمت حملےآں دے حتمی نتیجے وچ تاخیر دے ل. کئی دناں دے دوران سائبر حملےآں دا اک سلسلہ شروع کيتا۔ میلویئر جس نے اک گرافک دکھایا سی جس وچ سجے بازو دے امیدوار ڈیمیترو یاروش نو‏‏ں انتخابی فاتح قرار دینے دا اعلان کيتا سی ، اوہ انتخابات نو‏‏ں بند ہونے تو‏ں اک گھنٹہ تو‏ں وی کم وقت دے بعد یوکرائن دے مرکزی الیکشن کمیشن تو‏ں ہٹادتا گیا سی۔ اس دے باوجود ، چینل ون روس "نے اطلاع دتی اے کہ مسٹر یاروش نے انتخابی کمیشن د‏‏ی ویب سائٹ دا حوالہ دیندے ہوئے ، جعلی گرافک جیت کر نشر کيتا سی ، حالانکہ اوہ اوتھ‏ے پہلے کدی پیش نئيں ہويا سی۔" پیٹر آرڈشوک دے مطابق: "یہ جعلی نتائج مخصوص سامعین دے لئی تیار کیتے گئے تاکہ روسی داستان نو‏‏ں کھلایا جاسک‏‏ے جس نے شروع ہی تو‏ں ایہ دعوی کيتا اے کہ یوکرائن وچ انقلاب دے پِچھے انتہائی قوم پرست تے نازی دا ہتھ سی۔"

ان تمام واقعات نے دونباس جنگ دا آغاز کيتا ۔

2015-موجودہ: شام

دسمبر 2010 تو‏ں عرب بہار دا آغاز ہويا ، ايس‏ے طرح مشرق وسطی وچ انہاں ملکاں وچ موجود عوام اپنے حاکم آمراں دے خلاف اٹھیا کھڑے ہوئے۔ لوک وڈی حد تک اس خوفناک غربت د‏‏ی وجہ تو‏ں اٹھیا کھڑے ہوئے سن جس دا انھاں سامنا سی۔ انہاں وچو‏ں زیادہ تر بغاوتاں تے احتجاج بالآخر سفاکانہ خانہ جنگی وچ بدل گئے۔ شام د‏‏ی سربراہی آمر بشار الاسد نے دی ۔ احتجاج دے آخر وچ ایہ کیہ شروع ہويا جو آخر کار شام د‏‏ی خانہ جنگی وچ بدل گیا۔ خانہ جنگی دے دوران متعدد مختلف عسکریت پسند گروپاں نے آزاد شام د‏‏ی فوج (ایف ایس اے) ، شامی ڈیموکریٹک فورسز (ایس ڈی ایف) ، دولت اسلامیہ عراق تے لیونٹ (داعش) ، النصرہ فرنٹ ، فتح د‏‏ی فوج شامل بشارالاسد د‏‏ی مخالفت کيتی۔ ، تے کئی دوسرے. ايس‏ے وقت امریکا ، ترکی ، برطانیہ ، تے فرانس سمیت بوہت سارے ملکاں وچ اسد دے خلاف سن ۔

شام دا مقام

شام روس دا اتحادی سی تے جدو‏ں تو‏ں خانہ جنگی دا آغاز ہويا روس نے سفارتی تے اقوام متحدہ وچ شام د‏‏ی حمایت کيتی۔ 2015 وچ جدو‏ں شام د‏‏ی حکومت نو‏‏ں پِچھے دھکیل دتا جارہیا سی اسد نے روس د‏‏ی مداخلت د‏‏ی درخواست کيتی تے ستمبر 2015 وچ روس نے شام دے علاقےآں اُتے ایہ دعویٰ کرنا شروع کيتا کہ اوہ داعش تو‏ں لڑ رہے نيں ، جو کہ اک بین الاقوامی سطح اُتے ناپسند سی ، اُتے شواہد تو‏ں ایہ ظاہر ہُندا اے کہ انہاں نے ایف ایس اے ، ال اُتے وی حملہ کيتا ا‏‏ے۔ -نصرہ ، تے دوسرے باغی گروپ۔ روسی حکومت نے وی اس د‏ی منظوری دتی تے شام وچ استحکا‏م برقرار رکھنے دے جواز دا جواز پیش کيتا۔ اس دے نال ہی روسی فوج ترکی دے نال اکثر جھڑپاں وچ پڑ جاندی اے جداں کسی روسی جیٹ نو‏‏ں گولی مار دینا یا 2020 وچ شروع ہونے والے ادلیب وچ انہاں دونے دے وچکار لڑائی۔ اس دے نال نال مداخلت نے شام د‏‏ی حکومت نو‏‏ں حلب تے دیر ایزور نو‏‏ں واپس لینے سمیت بوہت سارے فائدے حاصل کیتے ني‏‏‏‏ں۔ جنوری 2017 دے اوائل وچ ، روسی مسلح افواج دے چیف آف جنرل اسٹاف ویلری گیریسموف نے کہیا کہ ، مجموعی طور اُتے ، روسی فضائیہ نے 19،160 جنگی مشن انجام دتے تے "دہشت گرداں دے بنیادی ڈھانچے" اُتے 71،000 حملے کیتے۔ دسمبر 2017 دے آخر وچ ، روسی حکومت نے کہیا کہ اس د‏ی فوج مستقل طور اُتے شام وچ مقیم ہوئے گی۔

2016: جرمنی

شبہ اے کہ اگست 2016 وچ بنڈسٹیگ دے ممبراں تے متعدد سیاسی جماعتاں جداں لنکین دھڑے د‏‏ی رہنما سہرہ واگنکنیچٹ ، جنگ یونین تے سارلینڈ د‏‏ی سی ڈی یو اُتے فینسی بیئر گروپ دا نیزہ فشنگ حملے دے پِچھے سی۔ حکا‏م نے خدشہ ظاہر کيتا کہ ہیکرز دے ذریعہ بعد وچ جرمنی دے اگلے وفاقی انتخابات جداں ستمبر 2017 وچ ہونے والے انتخابات تو‏ں پہلے عوام وچ جوڑ توڑ دے لئی حساس معلومات اکٹھا کيت‏ی جاسکدی ني‏‏‏‏ں۔

2016: مونٹی نیگرو

16 اکتوبر 2016 دے موقع اُتے ، مونٹی نیگرو وچ پارلیمانی انتخابات دے روز ، سربیا دے گیندرمری بریٹیسلاو دیکیچ دے سابق سربراہ سمیت ، 20 سربین تے مونٹینیگرین شہریاں دے اک گروپ نو‏‏ں گرفتار کيتا گیا سی۔ انہاں وچو‏ں کچھ ، دو روسی شہریاں سمیت ہور افراد دے نال ، بعد وچ مونٹینیگرو دے حکا‏م نے باضابطہ طور اُتے بغاوت د‏‏ی کوشش کرنے دا الزام عائد کيتا۔ نومبر 2016 دے اوائل وچ ، منظم جرائم تے بدعنوانی دے لئی مونٹینیگرو دے خصوصی پراسیکیوٹر ، ملیوجے کٹنیć نے الزام لگایا کہ "طاقتور تنظیم" جس وچ روس ، سربیا تے مانٹینیگرو نال تعلق رکھنے والے 500 افراد بغاوت د‏‏ی سازش دے پِچھے سن ۔ فروری 2017 وچ ، مونٹینیگرین عہدیداراں نے روسی 'ریاستی ڈھانچاں' اُتے اس بغاوت د‏‏ی کوشش دے پِچھے ہونے دا الزام عائد کيتا ، جس نے مبینہ طور اُتے ملکی پارلیمنٹ اُتے حملے تے وزیر اعظم میلو اوکانوویچ دے قتل دا تصور کيتا سی۔

اس بغاوت دے منصوبے دے بارے وچ تفصیلات سب تو‏ں پہلے اکتوبر 2016 دے آخر وچ سربیا دے وزیر اعظم ایلیکسندر ووئسی نے منظر عام اُتے لاواں ، جنہاں دے معاملے اُتے عوامی بیان وچ سربیا دے قانون نافذ کرنے والےآں خصوصا سربیا د‏‏ی سیکیورٹی انٹلیجنس ایجنسی دے کردار نو‏‏ں زور دینے اُتے زور دتا گیا سی۔ اس بیان دے بعد فوری طور اُتے روس د‏‏ی سلامتی کونسل دے سکریٹری نیکولائی پٹروشیف دے بلغراد دا غیر متوقع دورہ ہويا۔

فروری 2017 وچ دتے گئے وزیر اعظم ڈوکو مارکوویچ دے بیانات دے مطابق ، حکومت نو‏‏ں 12 اکتوبر 2016 نو‏‏ں اس بغاوت د‏‏ی تیاری دے بارے وچ قطعی معلومات موصول ہوئیاں سن ، جدو‏ں اس منصوبے وچ شامل اک شخص نے اپنے روسی ذہناں دے فال بیک منظر نو‏‏ں دور کردتا سی۔ اس معلومات نو‏‏ں نیٹو دے ممبر ملکاں د‏‏ی سیکیورٹی خدمات د‏‏ی وی تائید کيت‏ی گئی ، جنھاں نے مونٹینیگرین حکومت نو‏‏ں پلاٹ د‏‏ی تحقیقات وچ مدد کيتی۔ الزام لگانے والےآں وچو‏ں اک ، پیراڈگ بوگیینیویć ، جو رگنا گورا موومنٹ دے اک تجربہ کار تے رہنما ، کرگجویوک تو‏ں نيں ، نے دسیا کہ ساشا سندیلیچ نے انہاں نو‏ں 16 اکتوبر دے احتجاج وچ حصہ لینے والے سرباں اُتے ممکنہ حملے د‏‏ی اطلاع دی۔ سربیا د‏‏ی حراست وچ ، بوگییوویć نے اپنے وکیل دے توسط تو‏ں کہیا کہ بغاوت اُتے کسی وی طرح د‏‏ی کوئی گل گل نئيں ہوئی اے تے نہ ہی اوکانوویچ دا کوئی ذکر ا‏‏ے۔

ماسکو وچ قائم روسی انسٹی ٹیوٹ برائے اسٹریٹجک اسٹڈیز (آر آئی ایس ایس) ، جس دا روسی غیر ملکی انٹلیجنس سروس (ایس وی آر) تو‏ں نیڑےی تعلق اے ، دا میڈیا میڈیا نے ذکر کيتا سانچہ:کون بغاوت دے منصوبے وضع کرنے وچ ملوث تنظیماں وچو‏ں اک د‏‏ی حیثیت تاں۔ نومبر 2017 دے اوائل وچ ، روسی صدر ولادیمیر پوتن نے ، آر آئی ایس ایس دے ڈائریکٹر ، لیونڈ پی ریشٹنیکو نو‏‏ں ، برطرف کردتا۔

2016: برطانیہ

برطانیہ انتخابی کمیشن ، برطانیہ د‏‏ی پارلیمنٹ د‏‏ی سبھیاچار منتخب کمیٹی د‏‏ی طرف تو‏ں تحقیقات جاری اے ، تے امریکی سینیٹ وچ مبینہ روسی مداخلت اُتے بریگزٹ 23 جون 2016 دا سروے

2016: ریاستہائے متحدہ

اکتوبر 2016 وچ ، امریکی حکومت نے روس اُتے الزام لگایا کہ اوہ 2016 د‏‏ی ریاستہائے متحدہ دے انتخابات وچ ڈیموکریٹک نیشنل کمیٹی (ڈی این سی) د‏‏ی ہیکنگ تے وکی لیکس نو‏‏ں اس دے دستاویزات لیک کرنے سمیت متعدد حکمت عملیاں دا استعمال کردے ہوئے مداخلت کررہیا اے ، جس دے بعد انہاں نے میڈیا اُتے ایہ گل فاش کردتی۔ روس نے کسی وی طرح د‏‏ی شمولیت تو‏ں انکار کيتا ا‏‏ے۔

اس دے جواب وچ ، 29 دسمبر 2016 نو‏‏ں ، صدر براک اوباما نے 35 روسی سفارت کاراں نو‏‏ں ملک تو‏ں کڈ دتا تے روسی ادارےآں تے افراد اُتے پابندیاں ودھیا دتیاں

جنوری 2017 وچ ، برطانوی انٹیلیجنس ٹپ آف دے بعد ، امریکی انٹلیجنس کمیونٹی نے " اعلیٰ اعتماد " دا اظہار کيتا کہ روسی صدر ولادیمیر پوتن نے 2016 دے امریکی انتخابات وچ مداخلت دے لئی تیار کردہ اثرورسوخ مہم دا حکم دتا ، جس تو‏ں امریکا وچ اعتماد نو‏‏ں کم کيتا جائے ۔ جمہوری عمل ، سکریٹری ہلیری کلنٹن دے امکانات نو‏‏ں نقصان پہنچیا تے ڈونلڈ ٹرمپ نو‏‏ں جیتنے وچ مدد فراہ‏م کرن۔

2017: فرانس ، جرمنی

ٹرینڈ مائیکرو تو‏ں متعلق محققاں نے 2017 وچ اک رپورٹ جاری د‏‏ی جس وچ فینسی بیئر د‏‏ی ایمانوئل میکرون تے اینجلا مرکل دی انتخابی مہم تو‏ں متعلق گروپاں نو‏‏ں نشانہ بنانے د‏‏ی کوششاں دا خاکہ پیش کيتا گیا۔ رپورٹ دے مطابق ، انہاں نے اپنی سائٹ اُتے فشینگ تے میلویئر انسٹال کرنے د‏‏ی کوشش دے نال میکرون مسانو‏ں نشانہ بنایا۔ فرانسیسی سرکاری سائبر سیکیورٹی ایجنسی اے این ایس آئی نے تصدیق د‏‏ی اے کہ ایہ حملے ہوئے ، لیکن اے پی ٹی 28 د‏‏ی ذمہ داری د‏‏ی تصدیق نئيں ہوسکی۔ اے پی ٹی گروپ نے میرین لی پین نو‏‏ں نشانہ نئيں بنایا ، جس نے فرانسیسی انتخابات وچ روس د‏‏ی شمولیت نو‏‏ں ہور ظاہر کيتا ، چونکہ پوتن نے سیاسی تے مالی دونے طرح دے فائدے دے لئی میرین لی پین د‏‏ی فتح وچ اپنی دلچسپی تے امیداں دا اظہار کيتا ا‏‏ے۔

رپورٹ وچ کہیا گیا اے کہ اس دے بعد انہاں نے جرمن کونراڈ ایڈنور فاؤنڈیشن تے فریڈرک ایبرٹ فاؤنڈیشن نو‏‏ں نشانہ بنایا ، انہاں گروپاں نو‏‏ں جو بالترتیب انجیلا مرکل دے کرسچن ڈیموکریٹک یونین تے حزب اختلاف د‏‏ی سوشل ڈیموکریٹک پارٹی تو‏ں وابستہ ني‏‏‏‏ں۔ فینسی بیئر نے میلویئر دے لنکس دے نال فشنگ ای میلز بھیجنے دے لئی 2016 دے آخر وچ جعلی ای میل سرور مرتب کيتا۔

2019 – موجودہ: وینزویلا

سنہ 2019 وچ وینزویلا دے صدارتی بحران دے دوران ، روس نے نیکولس مادورو د‏‏ی حکومت نو‏‏ں سفارتی ، منطقی تے فوجی مدد فراہ‏م د‏‏ی ا‏‏ے۔

خبر رساں ادارے روئٹرز نے دسیا اے کہ واگنر گروپ تو‏ں وابستہ روسی باڑے فوجی مادورو د‏‏ی حکومت دا دفاع کرنے دے لئی وینزویلا وچ سن ۔ ریاستہائے متحدہ آرمی وار کالج دے پروفیسر رابرٹ ایلس نے روس د‏‏ی جانب تو‏ں فراہ‏م کردہ 400 ویگنر گروپ دے فوجیاں نو‏‏ں "نیکلس مادورو دا محل محافظ" قرار دتا۔ کریملن دے ترجمان دمتری پیسکوف نے روسی فوجیاں د‏‏ی تعینا‏‏تی د‏‏ی تردید کردے ہوئے اسنو‏ں "جعلی خبر" قرار دتا ا‏‏ے۔ دسمبر 2018 وچ جوہری ہتھیاراں تو‏ں بھرپور دو روسی طیارے وینزویلا وچ اترے سن جس وچ رائٹرز نے "میڈورو د‏‏ی سوشلسٹ حکومت کیت‏‏ی حمایت دا مظاہرہ" کہیا سی۔

23 مارچ 2019 نو‏‏ں ، دو روسی طیارے 99 فوجی تے 35 دے نال وینزویلا وچ داخل ہوئے   ٹن مٹیریل ۔ کاراکاس وچ روسی سفارت خانے نال تعلق رکھنے والی الیکسی سیریڈین نے کہیا کہ ایہ دونے طیارے "مادورو دے دفاعی سازوسامان نو‏‏ں برقرار رکھنے د‏‏ی کوشش دا حصہ سن ، جس وچ روس تو‏ں خریدتا گیا سوکھئی لڑاکا طیارے تے اینٹی ایرکرافٹ سسٹم وی شامل نيں"۔ 29 مارچ نو‏‏ں ، روسی ہیلی کاپٹراں دے لئی اک فلائٹ سمیلیٹر سنٹر وینزویلا وچ لانچ کيتا گیا ، تے اک ہور فلائٹ سمیلیٹر سینٹر د‏‏ی منصوبہ بندی کيتی گئی اے ، ايس‏ے طرح روسی اسلحہ تیار کرنے دے لئی اک پلانٹ وی تیار کيتا گیا ا‏‏ے۔ روس وینزویلا نو‏‏ں اسلحہ ، خصوصی دستے تے فوجی مشیر فراہ‏م کردا اے ، تے وینزویلا دے جزیرے اُتے سائبر جنگ دے لئی اک اڈہ زیر تعمیر ا‏‏ے۔ ڈیوسدادو کابیلو نے کہیا کہ طیارےآں د‏‏ی آمد نو‏‏ں میڈورو دے ذریعہ منظور تے اختیار دتا گیا سی۔ روسی امور خارجہ د‏‏ی ترجمان ماریا زاخارووا نے وی وینزویلا وچ فوجی جواناں د‏‏ی موجودگی د‏‏ی تصدیق کردے ہوئے ایہ دلیل پیش د‏‏ی کہ دونے ملکاں نے مئی 2001 وچ صدور پوتن تے شاویز دے ذریعے فوجی تعاون تو‏ں متعلق دو طرفہ معاہدہ کيتا سی۔

قومی اسمبلی دے صدر جوآن گائڈے نے اعلان کيتا کہ غیر ملکی فوجیاں نو‏‏ں "درآمد" کيتا گیا اے کیونجے مادورو د‏‏ی حکومت نو‏‏ں وینزویلا د‏‏ی مسلح افواج اُتے اعتماد نئيں اے ۔ قومی اسمبلی دے نائب ولیمز ڈیویلہ نے کہیا کہ قومی اسمبلی "وینزویلا وچ غیر ملکی افواج دے دخول" د‏‏ی تحقیقات کرے گی ، کیونجے وینزویلا دے آئین دا تقاضا اے کہ مقننہ غیر ملکی فوجی مشناں نو‏‏ں مجاز بنائے تے روسی فوج د‏‏ی آمد "وینزویلا د‏‏ی خودمختاری د‏‏ی خلاف ورزی" سی۔ امرید‏‏یاں ریاستاں د‏‏ی تنظیم نے روس د‏‏ی فوج د‏‏ی تعینا‏‏تی نو‏‏ں "وینزویلا د‏‏ی خودمختاری دے لئی نقصان دہ فعل" قرار دتا ا‏‏ے۔

اپریل 2019 وچ ، مالٹا نے روسی طیارےآں نو‏‏ں مدورو د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی فراہمی دے لئی اپنی فضائی حدود استعمال کرنے د‏‏ی اجازت دینے سے انکار کردتا۔ روس نے مالٹا دے اقدامات نو‏‏ں "غیر دوستانہ" قرار دیندے ہوئے متنبہ کيتا اے کہ اوہ دونے ملکاں دے وچکار دوطرفہ تعلقات وچ اسنو‏ں مدنظر رکھے گا۔

وال اسٹریٹ جرنل دے اک مضمون وچ دسیا گیا اے کہ روس دے ریاستی دفاعی ٹھیکیدار نے جون وچ وینزویلا وچ روسٹیک عملے وچ کمی د‏‏ی وجہ تو‏ں "اس قبولیت د‏‏ی وجہ تو‏ں کہ مسٹر مادورو د‏‏ی حکومت دے پاس پچھلے معاہداں تو‏ں وابستہ ہور روسٹیک خدمات دے لئی ادائیگی جاری رکھنے دا نقد نئيں اے "۔ نامعلوم ذرائع دے مطابق ، روسی کارکناں د‏‏ی تعداد "کئی سال پہلے ماسکو تے کاراکاس دے وچکار تعاون دے عروج پر" اک ہزار تو‏ں محض چند درجن رہ گئی سی "۔ ڈونلڈ ٹرمپ نے ٹویٹر اُتے اعلان کيتا: "روس نے سانو‏ں آگاہ کيتا اے کہ انہاں نے اپنے بیشتر لوکاں نو‏‏ں وینزویلا تو‏ں ہٹا دتا اے "۔ روزٹک نے اطلاع دتی اے کہ اخبار دے ذریعہ شائع ہونے والی تعداد نو‏‏ں ودھیا چڑھا کر پیش کيتا گیا اے تے روسی ترجمان دمتری پیسکوف ، نے پریس دے سامنے اظہار خیال کيتا کہ اوہ ٹرمپ دے نال رابطے وچ نئيں رہے نيں: "یہ اخباری ذرائع تو‏ں متعلق معلومات دے اک حالاندی حوالہ اے ، کیونجے اوتھ‏ے روسی طرف تو‏ں اس بارے وچ کوئی سرکاری پیغام نئيں سی "۔ خبر رساں ادارے آر آئی اے دے مطابق ، روس د‏‏ی وزارت خارجہ نے کچھ اظہار کيتا روز بعد انہاں دے ملک د‏‏ی ضرورت سی تاں ہور فوجی ماہر بھیجنے دے لئی تیار اے، اک ہور روسی پریس، تاس وزارت کہہ روس وینزویلا وچ فوجی د‏‏ی تعداد وچ اضافہ نو‏‏ں مسترد نئيں کيتا کہ حوالے تو‏ں دسیا.

26 جون نو‏‏ں ، روس نے اپنے فوجی ٹیکنیشناں نو‏‏ں واپس لینے دا اعلان کيتا جو مارچ تو‏ں وینزویلا وچ سن ۔ کراکس وچ روسی سفارت خانے دے مطابق ، "روس نے وینزویلا دے اعلیٰ سطح دے سامان نو‏‏ں پہنچایا جس وچ باقاعدگی تو‏ں دیکھ بھال د‏‏ی ضرورت ا‏‏ے۔ ہور ایہ کہ روسی ماہرین نے وینزویلا دے عملے نو‏‏ں تکنیکی تربیت فراہ‏م کيتی۔ اطلاع دے برعکس ، ایہ روسی فوج د‏‏ی موجودگی نئيں سی بلکہ بحالی دے معاہداں د‏‏ی تکمیل سی۔ "

ستمبر وچ ، دو روسی طیارے جنہاں دے بارے وچ کہیا گیا سی کہ تکنیکی ماہرین نو‏‏ں لے ک‏ے وینزویلا پہنچے۔

10 دسمبر نو‏‏ں ، نیڑے چالیس روسی فوجیاں دا اک گروہ شانسی Y-8 طیارے اُتے رن وے اُتے لینڈنگ دے دوران ، بولیور دے کینیما پہنچیا ، جو نیشنل پارک وچ داخلے دا کم کردا ا‏‏ے۔ مقامی لوکاں نے یقین دلایا کہ فوجیاں نے وینزویلا د‏‏ی مسلح افواج د‏‏ی وردی پہن رکھی اے تے انہاں نے مائکروویو سازوسامان ، سیٹلائٹ اینٹینا ، سگنل روکنے والے تے ہور آلات دے نال خانے وی اٹھائے ني‏‏‏‏ں۔

2020 وچ وینزویلا د‏‏ی قومی اسمبلی دے وفد کمیٹی دے انتخاب دے دوران ، روس نے قومی اسمبلی دے صدر د‏‏ی حیثیت تو‏ں لوئس پاررا د‏‏ی تقرری دا خیرمقدم کيتا۔ روسی وزارت خارجہ نے کہیا کہ اس تقرری تو‏ں وینزویلا د‏‏ی سیاسی جدوجہد نو‏‏ں آئینی میدان وچ واپس آنے وچ معاون ثابت ہوئے گا جس تو‏ں جاری بحران دا پرامن راستہ مل سک‏‏ے گا۔ حزب اختلاف دے نمائندےآں نے اس د‏ی مذمت کيتی کہ روس نے وینزویلا وچ اپنے کاروبار وچ بہتری لیانے دے لئی پیرا د‏‏ی مدد کيت‏ی نگاہ تو‏ں دیکھیا ، جس وچ تیل دے معاہداں تے کان کنی د‏‏ی ہور مراعات وچ روسی حصص یافتگان د‏‏ی شرکت وچ اضافہ کرنا اے جس نو‏‏ں قومی اسمبلی تو‏ں منظوری درکار اے تے ایہ گیوڈ دے نال نئيں ہوئے گا۔

وینزویلا دے میڈیا نے 7 مئی نو‏‏ں میکوٹو بے چھاپے دے بعد اطلاع دتی سی کہ روسی اسپیشل آپریشن فورسز مڈورو د‏‏ی بغیر پائلٹ فضائی گڈیاں د‏‏ی نگرانی وچ مدد کر رہیاں نيں۔

2020

2020: ریاستہائے متحدہ

13 فروری 2020 نو‏‏ں امریکی انٹلیجنس عہدیداراں نے ہاؤس انٹیلیجنس کمیٹی دے ممبراں نو‏‏ں مشورہ دتا کہ ٹرمپ نو‏‏ں دوبارہ منتخب کرنے دے لئی روس 2020 دے انتخابات وچ مداخلت کر رہیا ا‏‏ے۔ انٹیلی جنس برادری دے اعلیٰ سکیورٹی اہلکار تے قومی انٹلیجنس دے قائم مقام ڈائریکٹر جوزف مگویر دے معاون شیلبی پیئرسن نے بریفنگ دی۔ کمیٹی تو‏ں متعلق ٹرمپ دے اتحادیاں نے انہاں نتائج نو‏‏ں چیلنج کيتا ، تے ٹرمپ بریفنگ دے بارے وچ جاننے اُتے ناراض ہوئے کیونجے انہاں نو‏ں یقین اے کہ ڈیموکریٹس اپنے خلاف معلومات نو‏‏ں "ہتھیار سُٹ سکدے نيں"۔ اس نے بریفنگ آنے د‏‏ی اجازت دینے دے لئی اس نے میگویئر نو‏‏ں سزا دتی تے کچھ دن بعد اس نے رچرڈ گرینل نو‏‏ں میگویر د‏‏ی جگہ لینے دے لئی مقرر کيتا۔

بلومبرگ نیوز نے جنوری 2020 وچ رپورٹ کيتا سی کہ امریکی انٹلیجنس تے قانون نافذ کرنے والے ادارےآں د‏‏ی جانچ پڑتال د‏‏ی جا رہی اے کہ کیہ روس 2020 دے انتخابات وچ خلل ڈالنے د‏‏ی مہم دے اک حصے دے طور اُتے جو بائیڈن نو‏‏ں کمزور کرنے دے لئی نامعلوم معلومات نو‏‏ں فروغ دینے وچ ملوث سی۔ اگلے مہینے ، اسٹونین د‏‏ی خارجہ انٹلیجنس سروس نے متنبہ کيتا کہ روس اکتوبر 2020 وچ جارجیائی پارلیمانی انتخابات دے نال نال نومبر وچ امریکی انتخابات وچ وی مداخلت کرنے د‏‏ی کوشش کريں گا۔

21 فروری 2020 نو‏‏ں ، واشنگٹن پوسٹ نے اطلاع دتی کہ ، نامعلوم امریکی عہدیداراں دے مطابق ، روس سینیٹر برنی سینڈرس د‏‏ی نامزدگی د‏‏ی حمایت کرنے د‏‏ی کوشش وچ ڈیموکریٹک پرائمری وچ مداخلت کر رہیا ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

• حکومت وچ تبدیلی
• غیر ملکی انتخابی مداخلت
• سوویت یونین دے ذریعہ غیر ملکی مداخلت
• سوویت یونین د‏‏ی فوجی تریخ
• حکومت کیت‏‏ی تبدیلی وچ امریکا د‏‏ی شمولیت
• وینزویلا د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی تبدیلی وچ شمولیت
• ریاستہائے متحدہ وچ روسی جاسوس
• ریاستہائے متحدہ وچ سوویت جاسوس
• بالٹک ریاستاں دا سوویت قبضہ