ابی بن کعب

ابی بن کعب
جم	1 ہزاریہ  مدینہ منورہ
وفات	سنہ 649 (48–49 سال)  مدینہ منورہ
شہریت	خلافت راشدہ
عملی زندگی
پیشہ	کاتب ،  فقیہ
شعبۂ عمل	تفسیر قرآن ،  فقہ ،  قرأت
عسکری خدمات
لڑائیاں تے جنگاں	بدر دی لڑائی ،  احد دی لڑائی ،  غزوہ خندق

ابی بن کعب انصاری بخاری کاتب وحی، فاضل قرآن محمد بن عبد اللہ دے صحابہ وچو‏ں اک ني‏‏‏‏ں۔ ابی بن کعب بیعت عقبہ ثانیہ وچ موجود سن، غزوہ بدر تے دوسرے غزوات وچ شرکت کيتی۔ محمد بن عبد اللہ د‏‏ی مشہور حدیث دے مطابق جنہاں چار قاریاں تو‏ں قرآن پڑھیا جانا چائیے۔ انہاں وچو‏ں اک ابی بن کعب سن ۔

ناں ونسب تے ابتدائی حالات

ابی ناں،ابوالمنذر وابوالطفیل کنیت، سید القراء،سیدالانصار اورسید المسلمین القاب نيں،قبیلہ نجار(خزرج) دے خاندان معاویہ تو‏ں سن جو بنی حدیلہ دے ناں تو‏ں مشہورتھا (حدیلہ معاویہ د‏‏ی ماں دا ناں سی جو جشم بن خزرج د‏‏ی اولاد وچ سی سلسلہ نسب ایہ اے : ابی بن کعب بن قیس بن عبید بن زیاد بن معاویہ بن عمر بن مالک بن نجار، والدہ دا ناں صہیلہ سی جو عدی بن نذر دے سلسلہ نال تعلق رکھدیاں سن تے ابو طلحہ انصاری د‏‏ی حقیقی پھُپھی سن اس بنا اُتے ابوطلحہ تے ابی پھُپھی زاد بھائی سن ۔ ابی د‏‏ی دو کنیدیاں سن، ابوالمنذر اورابوالطفیل ،پہلی کنیت آنحضرتﷺ نے رکھی سی تے دوسری سیدناعمرنے انہاں دے بیٹے طفیل دے ناں د‏‏ی مناسبت تو‏ں پسند فرمائی۔

اسلام

مدینہ دے جنہاں انصار نے مکہ جاک‏ے آنحضرتﷺ دے دست مبارک اُتے عقبہ ثانیہ وچ بیعت کيت‏ی سی انہاں وچ ابی وی سن آپ انہاں چھ صحابہ وچو‏ں نيں جنہاں نے زمانہ نبوی وچ قرآن مجید حفظ کيت‏‏ا تے انہاں فقہا صحابہ وچو‏ں نيں جو زمانہ نبوی وچ فتویٰ دیندے سن صحابہ وچ وڈے قاری سن ۔

کاتب وحی

آپ مشہور و معروف کاتبینِ وحی وچو‏ں نيں، دربارِ رسالت مآب ﷺ وچ کتابت دا شرف حاصل کرنے د‏‏ی صراحت بہت ساریاں کتاباں وچ موجود اے، اک روایت وچ اے کہ : سرکارِ دوعالم صلی اللہ علیہ وسلم د‏‏ی خدمت وچ بیٹھ کر (مدینہ منورہ) وحی لکھنے والےآں وچ آپ سب تو‏ں اول نيں عیون الاثر تے تریخ ابن الاثیر وچ وی آپ دے سب تو‏ں پہلے کاتب ہونے د‏‏ی صراحت موجود اے تریخ طبری وچ اے کہ حضرت علی تے حضرت عثمان وحی د‏‏ی کتابت فرماندے سن تے جے اوہ موجود نہ ہُندے، تاں ابی بن کعب تے زید بن ثابت وحی د‏‏ی کتابت فرماندے سن ۔

مواخات

ہجرت دے بعد مہاجرین تے انصار وچ برادری ومواخات قائم ہوئی سی، اس وچ سعیدبن زید بن عمرو بن نفیل تو‏ں جو عشرہ مبشرہ وچ سن انہاں د‏‏ی مواخات ہوئی۔

غزوات وچ شریک

بدر تو‏ں طائف تک دے تمام غزوات وچ شریک ہوئے۔

تدوین قرآن

ابوبکر دے عہد خلاف وچ قرآن مجید د‏‏ی ترتیب و تدوین شروع ہوئی تاں اس خدمت اُتے جو لوک مامور ہوئے انہاں وچ آپ وی شامل سن ۔ عمر دے زمانے وچ مجلس شوریٰ دے رکن وی رہ‏‏ے۔ ابتدا وچ قرآن د‏‏ی قرات وچ بعض فروعی اختلافات سن ۔ آخر وچ عثمان نے قرات قرآنی دے ممتاز ماہرین د‏‏ی جانچ دے بعد اُبی بن کعب دے طریقہ نو‏‏ں پسند فرمایا۔ تے ايس‏ے قرات دے مطابق کلام مجید دے چار نسخے لکھو کر مختلف شہراں وچ بجھوا دیے۔ انہاں نسخےآں د‏‏ی اج تک پیروی د‏‏ی جا رہی ا‏‏ے۔

وفات

39ھ وچ عمر طبعی نو‏‏ں پہنچ ک‏ے عثمان غنی دے زمانہ خلافت وچ جمعہ دے دن مدینہ وچ وفات پائی۔ عثمان نے نماز جنازہ پڑھائی تے مدینہ منورہ وچ دفن گئے گئے۔

حوالے