خواجہ حسن نظامی

خواجہ حسن نظامی
پیدائش	حسن نظامی اتوار 2 محرم الحرام 1295ھ/ 6 جنوری 1878ء دہلی، بھارت
وفات	اتوار 10 ذوالحجہ 1374ھ/ 31 جولائی 1955ء بستی درگاہ خواجہ نظام الدین اولیا، نئی دہلی، بھارت
رہائش	نویں دلی
اسمائے دیگر	حسن نظامی
پیشہ	ادب نال وابستگی، صوفی طریقہ
وجہِ شہرت	شاعری، صوفی طریقہ
مذہب	اسلام
شریک حیات	سیدہ محمودہ خواجہ بانو نظامی

خواجہ حسن نظامی سلسلہ چشتیہ دے صوفی تے اردو زبان دے ادیب سن۔ تسا‏‏ں دے مضامین مخزن وچ چھپدے رہے۔ تساں نظام الدین اولیاء دے عقیدت مند سن تے پیری مریدی دا سلسلہ وی رکھدے سن۔ حضرت نظام الدین اولیاء دی درگاہ وچ دہلی وچ پیدا ہوئے۔ تساں دے والد سید امام، درگاہ توں وابستہ سن۔

زندگی

آپ دے بزرگ شروع توں ای تصوف دے راستے اُتے چلدے رہے چنانچہ خواجہ صاحب دی پرورش تے تربیت وی اسی مذہبی تے صوفیانہ ماحول وچ ہوئی۔ کدی کسے درس گاہ توں باقاعدہ تعلیم حاصل نئی‏‏ں کیتی اپنے طور اُتے پڑھدے رہے تے عربی، فارسی تے اردو وچ خاصی دسترس حاصل کر لئی۔

ابتدائی زندگی تنگ دستی وچ گزار دتی۔ فیر کتاباں بیچنے دا کاروبار شروع کیتا۔ کتاباں دی گھٹری اٹھا کے پرانی دہلی توں نویں دہلی پیدل جاندے۔ اسی طرح گزراوقات ہونے لگی۔

ادبی زندگی

فرصت دے اوقات لکھنے لکھانے دا کم کر دے۔ ہولی ہولی انہاں دے مضامین رسالیاں تے اخباراں وچ چھپنے لگے۔

انہاں دی صحافتی زندگی دا آغاز روزنامہ (رعیت) توں ہویا۔ اخبار (منادی) وچ انہاں دا روزنامہ شائع ہُندا رہیا۔ خود میرٹھ توں اک اخبار (توحید) کڈیا
خواجہ صاحب چنگے تے منفرد انشاپرداز سن سیاسی لیڈر وی سن تے بے باک مقرر تے خطیب وی۔ پیری مریدی دا سلسلہ وی جاری رہیا۔ بے شمار لوک حلقہ مریدی وچ داخل ہوئے۔

لکھتاں

خواجہ حسن نظامی دیاں لکھتاں چالیس دے لگ بھگ نیں جنہاں وچ سیپارہ دل، بیگمات دے آنسو، غدر دلی دے افسانے، مجموعہ مضامین حسن نظامی، طمانچہ بر رخسار یزید، سفر نامہ ہندوستان تے کرشن کتھا مشہور نیں۔

کہیا جاندا اے کہ خواجہ صاحب دیاں لکھتاں دی تعداد چالیس اے جدونکہ اک تحقیق دے مطابق ایہ تعداد تن سو دے لگ بھگ اے۔ خواجہ صاحب بوہت زودگو انسان سن اک مقام اُتے آپ نے خود کہیا اے کہ مہینے وچ اک کتاب تے ہوجاندی اے۔

وفات

آپ نے 31 جولائی 1955ء نوں دلی وچ وفات پائی تے بارگاہ حضرت نظام الدین اولیاء دے احاطے وچ دفن ہوئے۔

ہور ویکھو

• نمونہ جنگ صفین

حوالے

باہرلےجوڑ