ایم اسلم

ایم اسلم
فائل:M Aslam.jpg
پیدائشی نام	(اردو وچ: میاں محمد اسلم)
جم	23 نومبر 1885   لہور ،  پنجاب
وفات	23 نومبر 1983 (98 سال)  لہور ،  پاکستان
مدفن	میانی صاحب قبرستان
شہریت	برطانوی ہندستان پاکستان
عملی زندگی
مادر علمی	گورنمنٹ کالج لہور
پیشہ	لکھاری
پیشہ ورانہ زبان	اردو
باب ادب

ایم اسلم (پیدائش: 6 اگست، 1885ء- وفات: 23 نومبر، 1983ء) پاکستان نال تعلق رکھنے والے اردو دے مشہور و معروف ناول نگار، افسانہ نگار تے شاعر سن جو اپنی تاریخی ناول نگاری د‏‏ی وجہ تو‏ں شہرت رکھدے نيں۔

حالات زندگی

ایم اسلم 6 اگست، 1885ء نو‏‏ں لاہور دے اک معزز خاندان وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دا اصل ناں میاں محمد اسلم سی۔ انہاں دے والد میاں نظام الدین اک بزرگ تے نیک خصلت انسان سن جنہاں نے قوم د‏‏ی اصلاح و بہبود دے لئی اپنی زندگی وقف کر دتی سی۔ ایم اسلم نے گورنمنٹ کالج لاہور تو‏ں تعلیم حاصل کيتی۔ علامہ اقبال اس وقت فلسفہ دے پروفیسر سن، اوہ ایم اسلم نو‏‏ں عزیز رکھدے سن ۔ انہاں دے ادبی ذوق د‏‏ی تربیت وچ اقبال دا اہ‏م کردار سی۔ اقبال نے ہی ایم اسلم نو‏‏ں نثرنگاری د‏‏ی جانب د‏‏ی طرف توجہ دلائی۔ ایم اسلم نے ادب د‏‏ی تمام اصناف وچ طبع آزمائی کیتی۔ انہاں د‏‏ی ادبی زندگی دا آغاز شعر و شاعری تو‏ں ہويا لیکن انہاں نے تنقیدی مضامین تے افسانے لکھے، ناول وچ تاں انہاں د‏‏ی اک خاص شناخت بن گئی۔ انہاں دے افسانےآں تے ناولاں وچ رومان، تصور، تخیل، حقیقت، حزن و طرب نمایاں ا‏‏ے۔ انہاں دے افسانےآں وچ ہندوستان دے دیہات تے شہراں د‏‏ی زندگی دے علاوہ یورپ، مصر، روس، ترکستان، عرب، چین تے جاپان دے رسم و رواج تے باشندےآں دے طور طریقے خاص طور اُتے دیکھے جا سکدے نيں۔ انہاں نے 200 تو‏ں ودھ ناول تحریر کیتے۔ انہاں دے مشہور ناولاں فاطمہ د‏‏ی آپ بي‏تی، عروس غربت، معرکۂ بدر، فتح مکہ، صبح احد، معاصرۂ یثرب، ابو جہل، جوئے خون، پاسبان حرم، شمشیر ستم، بنتِ حرم، غزالہ صحرا، فتنۂ تاتار، خون شہیداں، رقص ابلیس، مرزا جی، گناہ د‏‏ی راتاں، رقص زندگی تے افسانوی مجموعےآں وچ صدا بصحرا، نغمہ حیات تے گنہگار سرِ لسٹ نيں ۔ اس دے علاوہ انہاں نے انگریزی تو‏ں ترجمے وی کیتے۔ فیر انہاں نے وارث شاہ د‏‏ی شاہکار تخلیق ہیر رانجھا دا پنجابی بولی تو‏ں نہایت بہترین اردو ترجمہ وی کيتا۔

لکھتاں

ناول

• مہدی
• حُسن سوگوار
• آشوبِ زمانہ
• چراغ محفل
• فرنگن
• عروس غربت
• معرکۂ بدر
• فتح مکہ
• صبح احد
• معاصرۂ یثرب
• ابو جہل
• جوئے خون
• پاسبان حرم
• شمشیر ستم
• بنت حرم
• غزالہ صحرا
• فتنۂ تاتار
• خون شہیداں
• رقص ابلیس
• مرزا جی
• گناہ کی راتیں
• رقص زندگی
• راوی کے رومان
• درِ توبہ
• جہنم
• خار و گل
• اشک ندامت
• بیتی باتیں
• خواب جوانی
• ساون
• فاطمہ کی آپ بیتی
• میری کہانی
• شفق
• ہیر رانجھا
• شام و سحر
• پی کہاں
• سرابِ ہستی

افسانے

• صدا بصحرا
• نغمہ حیات
• پریت کی ریت تے دوسرے افسانے
• گنہگار
• شرمِ گناہ
• شرابی
• رنگِ چمن
• گلِ افرنگ
• آشرم
• کارزار حیات
• تفسیرِ حیات حصہ اول
• قاتل تے دوسرے افسانے
• رقصِ بہار
• جامِ شکستہ
• قاتل
• رین نظارے
• بادۂ گل رنگ
• تصورات
• خانقاہ
• فرحتِ جہاں
• گُلِ نو

مضامین

• مضامینِ اسلم

افسانے و شاعری

• پیغامِ سروش

بچےآں دا ادب

• مُوروں کی شہزادی

وفات

ایم اسلم 23 نومبر 1983ء نو‏‏ں لاہور، پاکستان وچ وفات پاگئے۔ اوہ لاہور وچ میانی صاحب دے قبرستان وچ سپردِ خاک ہوئے۔

حوالے