Jump to content

ایشیا دا جغرافیا

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
جوہان دا ایشیا دا نقشہ، 1730ء۔
سیارہ تو‏ں ایشیا دا نظارہ

ایشیا دا جغرافیا (انگریزی: Geography of Asia) ایشیا تے یوریشیا دے علاقےآں وچ مشتمل اے جس وچ تقریباً 50 ملکاں آندے نيں۔

جغرافیائی خصوصیات

[سودھو]

سرحداں

[سودھو]

ایشیا دا زمینی علاقہ اس دے علاقہ جات دے زمینی خطےآں دا مجموعہ نئيں اے کیونکہ کچھ علاقےآں نے آزادانہ طور اُتے اپنے خطےآں د‏‏ی سرحداں نو‏‏ں متعارف کرایا ا‏‏ے۔ مثال دے طور اُتے وسط ایشیا تے مشرق وسطی تقریباً اک ہی خطہ دا ناں اے مگر مصر ایشیا دا علاقہ نئيں اے جدو‏ں کہ ایہ وسط ایشیا دا حصہ منیا جاندا اے تے وسط ایشیا ایشیا ہی دا اک ذیلی علاقہ یا تقسیم ا‏‏ے۔ خلاصہ اے کہ اے ایشیا د‏‏ی سرحد دا ماپ اس گل اُتے منحصر اے کہ کسی مخصوص علاقہ خود نو‏‏ں کس طور اُتے تے کیو‏ں متعارف کرایا ا‏‏ے۔

ایشیا تے افریقا دے درمیان وچ خاکنائے نہرسوئز تے بحیرہ احمر حد بندی دا کم کردا ا‏‏ے۔ یورپ دے نال ایشیا د‏‏ی سرحد بحیرہ روم تو‏ں شروع ہُندی اے مگر ترکی دا مشرق نیڑے دا علاقہ یورپ دے ایجنن جزیرے دا جا گھستا اے تے اس دا شہر استنبول آبنائے باسفورس تک پھیلا ہويا ا‏‏ے۔ اس طرح ترکی دا اک شہر یورپ وچ اے تے باقی پورا ملک ایشیا وچ ا‏‏ے۔ شمال د‏‏ی جانب ایشیا تے یورپ د‏‏ی سرحد در دانیال، بحیرہ مرمرہ، آبنائے باسفورس، بحیرہ اسود، کوہ قاف، بحیرہ قزوین، دریائے اورال نال ہُندی ہوئی مشرق د‏‏ی جانب کوہ اورال، بحیرہ کارا، روس تک جاندی ا‏‏ے۔ شمال وچ بحر منجمد شمالی تک ایشیا د‏‏ی سرحد ا‏‏ے۔

ایشیا دے جنوب مشرق وچ مالے جزیرہ نما تے انڈونیشیا نيں۔ انڈونیشنا دے نیڑے آسٹریلیا اک دوسرا بر اعظم ا‏‏ے۔ آسٹریلیا دے شمال مشرق وچ جاپان تے کوریا تو‏ں کٹ کر بننے والے چھوٹے چھوٹے جزیرے ایشیا د‏‏ی بجائے اوقیانوسیہ دا حصہ نيں۔ انڈونیشنا دے بعد ایشیا د‏‏ی سرحد بحر ہند ہُندے ہوئے بحیرہ احمر تک جاندی ا‏‏ے۔ بحر ہند دے زیادہ تر جزیرے ایشیا دا ہی حصہ نيں۔

ایشیا دا مجموعی رقبہ

[سودھو]

ایشیا دا رقبہ کتنا اے اس وچ قدرے اختلاف پایا جاندا ا‏‏ے۔۔ نیو یارک ٹائمز دے ایٹلس آف دتی ورلڈ دے مطابق کل رقبہ ۴۳٬۶۰۸٬۰۰۰ کلومیٹر2 (۱۶٬۸۳۷٬۰۰۰ مربع میل) ا‏‏ے۔[۱] چیمبرس ورلڈ گزیٹر نے ۴۴٬۰۰۰٬۰۰۰ کلومیٹر2 (۱۷٬۰۰۰٬۰۰۰ مربع میل)، دسیا ا‏‏ے۔[۲] کونسائز کولمبیا انسائکلو پیڈیا دے مطابق ۴۴٬۳۹۰٬۰۰۰ کلومیٹر2 (۱۷٬۱۴۰٬۰۰۰ مربع میل)۔[۳]

جغرافیائی تقسیم

[سودھو]
خطہ تے and
علاقہ، دا ناں مع پرچم
فہرست ملکاں بلحاظ رقبہ
(km²)
فہرست ملکاں بلحاظ آبادی فہرست ملکاں بلحاظ کثافت آبادی
(/km²)
تریخ دار الحکومت
143 وسط ایشیا
398  قازقستان 2,724,927 16,536,000 6.1 Jan 2011 نور سلطان
417  کرغیزستان 199,951 5,587,443 27.9 Jul 2011 بشکیک
762  تاجکستان 143,100 7,627,200 53.3 Jul 2011 دوشنبہ
795  ترکمانستان 488,100 4,997,503 10.2 Jul 2011 اشک آباد
860  ازبکستان 447,400 28,128,600 62.9 Jul 2011 تاشقند
030 مشرقی ایشیا
156  چین 9,640,821 1,322,044,605 134.0 بیجنگ
344  ہانگ کانگ 1,104 7,122,508 6,451.5 Jul 2011
392  جاپان 377,947 127,920,000 338.5 Jul 2011 توکیو
408  اتلا کوریا 120,540 23,479,095 184.4 پیانگ یانگ
410  جنوبی کوریا 98,480 49,232,844 490.7 سؤل
446  مکاؤ 25 460,823 18,473.3
496  منگولیا 1,565,000 2,996,082 1.7 اولان‌ باتور
158  تائیوان 35,980 22,920,946 626.7 تائپے
N/A شمالی ایشیا
643  روس 13,119,600 37,630,081 2.9 ماسکو
035 جنوب مشرقی ایشیا
096 سانچہ:BRN 5,770 381,371 66.1 بندر سری بگاوان
104 سانچہ:MMR 676,578 47,758,224 70.3 نیپیداو
116  کمبوڈیا[۴] 181,035 13,388,910 74 پنوم پن
360  انڈونیشیا 1,919,440 230,512,000 120.1 جکاردا
418  لاؤس 236,800 6,677,534 28.2 وینتیان
458 سانچہ:MYS 329,847 27,780,000 84.2 کوالا لمپور
608  فلپائن 343,448 92,681,453 308.9 منیلا
702  سنگاپور 704 4,608,167 6,545.7 سنگاپور
764  تھائی لینڈ 514,000 65,493,298 127.4 بینکاک
626 سانچہ:TLS 15,007 1,108,777 73.8 دیلی
704  ویتنام 331,690 86,116,559 259.6 ہنوئی
034 جنوبی ایشیا
004  افغانستان 647,500 32,738,775 42.9 کابل
050  بنگلا دیش 147,570 153,546,901 1040.5 ڈھاکہ
064  بھوٹان 38,394 682,321 17.8 تھمپو
356  بھارت 3,287,263 1,147,995,226 349.2 نويں دہلی
462  مالدیپ 300 379,174 1,263.3 مالے
524  نیپال 147,181 29,519,114 200.5 کاٹھمنڈو
586  پاکستان 881,913 207,774,520 244.4 اسلام آباد
144  سری لنکا 65,610 21,128,773 322.0 سری جے وردھنے پورا کوٹے
145 مغربی ایشیا
051  آرمینیا 29,800 3,299,000 280.7 یریوان
031  آذربائیجان 86,660 8,845,127 102.736 باکو
048  بحرین 665 718,306 987.1 منامہ
196  قبرص 9,250 792,604 83.9 نیکوسیا
268  جارجیا 69,700 4,636,400 65.1 تبلیسی
364  ایران 1,648,195 70,472,846 42.8 تہران
368  عراق 437,072 28,221,181 54.9 بغداد
376  اسرائیل 20,770 7,112,359 290.3 یروشلم
400  اردن 92,300 6,198,677 57.5 عمان (شہر)
414  کویت 17,820 2,596,561 118.5 کویت شہر
422  لبنان 10,452 3,971,941 353.6 بیروت
512  اومان 212,460 3,311,640 12.8 مسقط
275 سانچہ:Country data State of Palestine 6,257 4,277,000 683.5 رام اللہ
634  قطر 11,437 928,635 69.4 دوحہ
682  سعودی عرب 1,960,582 23,513,330 12.0 ریاض
760  شام 185,180 19,747,586 92.6 دمشق
792  ترکی انقرہ
784 سانچہ:ARE 82,880 4,621,399 29.5 ابوظبی (شہر)
887  یمن 527,970 23,013,376 35.4 صنعاء
142 Asia 43,810,582 4,162,966,086 89.07

حوالے

[سودھو]
  1. The New York Times and Bartholomew, Edinburgh (1992). The New York Times Atlas of the World. New York: Times Books (Random House), 44. 
  2. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  3. ہے۔Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  4. «General Population Census of Cambodia 2008 – Provisional population totals, National Institute of Statistics, Ministry of Planning, released 3rd ستمبر 2008» (PDF). دریافت‌شده در ۲۰۱۰-۰۶-۰۱.