مرتضی مطہری

مرتضی مطہری
جم	31 جنوری 1919  فریمان
وفات	1 مئی 1979 (60 سال)  تہران
مدفن	قم
طرز وفات	مردم کشی
شہریت	ایران
جماعت	حزب مؤتلفہ اسلامی
عملی زندگی
پیشہ	فلسفی،  لکھاری،  آخوند،  الٰہیات دان،  سیاست دان،  آیت اللہ
پیشہ ورانہ زبان	فارسی
ملازمت	تہران یونیورسٹی
دستخط

استاد شہید مطہری 13 بہمن 1298 ہجری شمسی مطابق 12 جمادی الاول 1338ہجری قمری نوں قریہ فریمان دے اک روحانی خانوادہ وچ پیدا ہوئے جو اس وقت منطقہ وچ تبدیل ہو گیا اے ایہ مشہد مقدس توں 75 کلو میٹر تے واقع اے

فائل:شهید مطہری.jpg

شہید علامہ مرتضی مطہری

اسلام

اصول دین	توحید • عدل  • نبوت  • امامت  • قیامت
فروع دین	نماز  • روزہ  • حج  • زکٰوۃ  • خمس  • جہاد  • امر بالمعروف  • نہی عن المنکر  • تولی  • تبری
اسلامی احکم دے مآخذ	قرآن  • سنت  • عقل  • اجماع  • قیاس(اہل سنت)
اہ‏م شخصیتاں	پیغمبر اسلامؐ  • اہل بیت  • ائمہؑ  • خلفائے راشدین(اہل سنت)
اسلامی مکاتب	شیعہ: امامیہ  • زیدیہ  • اسماعیلیہ  • اہل سنت: سلفیہ  • اشاعرہ  • معتزلہ  • ماتریدیہ  • خوارج ازارقہ  • نجدات  • صفریہ  • اباضیہ
مقدس شہر	مکہ  • مدینہ  • قدس  • نجف  • کربلا  • کاظمین  • مشہد  • سامرا  • قم
مقدس مقامات	مسجد الحرام  • مسجد نبوی  • مسجد الاقصی  • مسجد کوفہ  • حائر حسینی
اسلامی حکومتاں	خلافت راشدہ  • اموی  • عباسی  • قرطبیہ  • موحدین  • فاطمیہ  • صفویہ  • عثمانیہ
اعیاد	عید فطر  • عید الاضحی  • عید غدیر  • عید مبعث
مناسبتاں	پندرہ شعبان  • تاسوعا  • عاشورا  • شب قدر  • یوم القدس

مرتضی مطہری (1920۔1979 ء) شہید مطہری و استاد مطہری دے نام تو‏ں مشہور چوہدويں صدی دے شیعہ فقیہ، فلسفی، متفکر، قلم کار تے علامہ طباطبائی تے امام خمینی دے شاگرداں وچو‏ں سن ۔ انہاں دا شمار اپنے دور وچ ایران دے موثرترین شیعہ علماء وچ ہُندا سی ۔ انہاں نے ایران وچ مارکس ازم دے تفکرات تو‏ں جواناں نو‏‏ں دور رکھنے وچ نہایت ہی اہ‏م کردار ادا کیتا۔ ایران وچ انہاں دی تاریخ شہادت نو‏‏ں ٹیچر ڈے دے طور اُتے منایا جاندا ا‏‏ے۔

زندگی نامہ

3 فروری 1920 ء وچ مشہد دے نزدیک فریمان نامی جگہ پیدا ہوئے۔ آپ دے والد محمد حسین اوتھ‏ے دے مقامی نیک عالم دین سن ۔ شہید مرتضی مطہری بچپن تو‏ں ہی بہت ہوشیار سن پنج سال دی عمر تو‏ں کتاب دے نال عشق و محبت انہاں وچ نمایاں سی۔ انهاں نے بارہ سال دی عمر تک اپنے والد گرامی دے ایتھ‏ے مقدمات تک دی تعلیم حاصل کيتی۔ 1311 شمسی وچ 11 سال دی عمر وچ مشہد مقدس دے مدرسہ ابدال خان وچ اپنے بھائی دے ہمراہ دو سال تک دینی علوم دے حصول وچ مشغول رہ‏‏ے۔ اپنے بچپن دے دوران گہر ای وچ ابتدائی تعلیم حاصل کیتی۔12 سال دی عمر وچ حوزہ علمیہ مشہد مقدس تشریف لے گئے تے علوم اسلامی دی ابتدائی تعلیم دے حصول وچ مشغول ہو گئے

1316 ہجری شمسی وچ رضا خان دی شدید سختی ودوستان دی مخالفت دے باوجود عازم حوزہ علمیہ قم ہوئے۔

اسی زمانے وچ آیت اللہ العظمی حاج شیخ عبد الکریم حائری بانی حوزہ علمیہ دا انتقال ہویا سی۔ تے حوزہ دی باگ ڈور تن بزرگ ہستیاں سید محمد حجت، سید صدرالدین صدر، و سید محمد تقی خوانساری دے ہتھاں وچ سی ۔

15 سال قم وچ اقامت دے دوران مرحوم حضرت آيت اللہ العظمی بروجردی توں فقہ و اصول تے 12 سال امام خمینی توں فلسفہ ملا صدرا، عرفان، اخلاق تے اصول تے مرحوم سید محمد حسین طباطبائی توں فلسفہ، الہیات ،شفای بوعلی سینا تے دوسرے دروس حاصل کیتے ۔

آیت اللہ العظمی بروجردی دے قم ہجرت توں پہلے کدی کدی استاد شہید بروجرد جاندے سن تے آیت اللہ بروجردی توں استفادہ کر دے سن ۔

مؤلف شہید نے اک مدت تک مرحوم آیت اللہ حاج علی آقا شیرازی توں اخلاق و عرفان وچ معنوی استفادہ کیتا اے۔ اس دے علاوہ استاد شہید نے دوسرے استاداں توں مثلامرحوم آیت اللہ سید محمد حجت توں اصول تے مرحوم آیت اللہ سید محمد محقق داماد توں فقہ پڑھی۔

شہید مطہری نے قم وچ قیام دے دوران تحصیل علم دین دے علاوہ امور اجتماعی وسیاسی وچ وی شرکت کیتی تے فدائیان اسلام دے نال قریبی ارتباط سی۔

1331 ہجری شمسی وچ جدو‏‏ں آپ دا شمار معروف مدرسین تے حوزہ دی مستقبل دی امید وچ ہُندا سی اس وقت آپ نے تہران ہجرت کیتی تے مدرسہ مروی وچ درس دینے لگے۔ تے تحقیقی تالیف تے تقریر وچ مشغول ہو گئے۔

1334 ہجری شمسی وچ جلسہ تفسیر دانشمندان انجمن اسلامی شہید مطہری دے توسط توں تشکیل پایا۔ تے اسی سال الہیات یونیورسٹی تے معارف اسلامی تہران یونیورسٹی دا آغاز کیتا۔

1337-1338 ہجری شمسی وچ جدو‏‏ں انجمن اسلامی پزشک (ڈاکٹر) تشکیل پائی تو استاد شہید مطہری اس دے اصل مقرر سن۔ تے 1340سے 1350 تک دی تقریر اس انجمن دے افراد اُتے منحصر سی۔ تے تسی‏‏ں دی اہم بحثاں یادگار دے طور اُتے ہن وی باقی نیں۔

1241 ہجری شمسی توں (آغاز نہضت امام خمینی استاد شہید مطہری اک فعال شخص وانگ امام دے نال نال سن۔

امام خمینی (رہ) دی جلاوطنی دے بعد استاد مطہری تے انہاں دے دوستاں دی ذمہ داریاں بوہت زیادہ ودھ گئی سی تے اسی زمانہ وچ آپ نے انہاں موضوعات اُتے کتاباں تالیف کیتیاں جنہاں دی جامعہ نوں ضرورت سی تے یونیورسٹیاں، ڈاکٹراں دی انجمن، مسجد ھدایت، مسجد جامع نارمک وچ تقریراں کیتیاں۔ تے کلی طور اُتے استاد مطہری (جو اک نہضت اسلامی دے معتقد سن ہرنہضت دے نہيں) نے نہضت دے محتوا نوں اسلامی کرنے دے لئی اسلامی فکراں تے اس دی کجروی و انحرفات دی بوہت زیادہ تلاش و جستجو کیتی تے سختی توں کارروائی کیتی ۔

1346 ہجری شمسی وچ چند قدیم دوستاں دی مدد توں حسینیہ ارشاد دی تاسیس کیتی۔ لیکن کچھ مدت دے بعد بسبب تنہا تے من منی ،تے ہیئت دے اک رکن دے بغیر مشاورت دے استاد شہید مطہری وانگ اجرا دی ممانعت ،تے اک روحانی ہیئت دی تشکیل کہ حسینیہ دا علمی تے تبلیغی کم اس دے زیر نظر ہوئے گا، 1349 ہجری شمسی وچ بوہت زیادہ سختی جو اس موسس دے لئی کیتی گئی سی تے اس سبب توں کہ بوہت زیادہ مستقبل دی امید بند ہو گئی سی جدو‏‏ں کہ انہاں چند سالاں وچ خون دل پیتا سی اس ہیئت دی عضو مدیریت توں استعفا دیدیا ،تے اس نوں ترک کر دتا ۔

1348 ہجری شمسی وچ اک اطلاعیہ شہید مطہری و حضرت علامہ طباطبائی تے آیت اللہ حاج سید ابوالفضل مجتھدی زنجانی دے امضاء توں فلسطین دے بے گھر افراد دی امداد دے لئی شائع ہویا تے اس دا اعلان حسینیہ ارشاد دی اک تقریر وچ وی کیتا جس دی وجہ توں تہانو‏‏ں گرفتار کر لیا گیا تے کچھ مدت انفرادی زندان وچ رہے۔

1349 توں 1351 ہجری شمسی تک مسجد الجواد دا تبلیغی پروگرام آپ دے زیر نظر سی تے غالبا خود اصل مقرر سن ،ایتھے تک کہ اوہ مسجد وی حسینیہ ارشاد دے بعد بند ہو گئی تے دوسری مرتبہ استاد مطہری اُتے کچھ مدت دے لئی پابندی لگ گئی ۔

اس دے بعد استاد مطہری مسجد جاوید، مجد ارک وچ تقریر کر دے سن۔ کچھ مدت دے مسجد جاوید وی بند کردتی گئی ایتھے تک کہ حدودا 1353 ہجری شمسی وچ ممنوع المنبر (زبان بندی) قرار دیدئے گئے تے ایہ ممنوعیت انقلاب اسلامی دی کامیابی تک باقی رہی ۔

شہید مطہری دی پربرکت زندگی وچ انہاں دی اہم ترین خدمات :علم افکار ومعانی اصیل اسلامی دی تدریس، تقریراں تے تالیف کتاب اے۔

قم دی طرف سفر

سنہ 1936 ء وچ شہید مطہری ہور تعلیم دے حصول دے لئے قم دی طرف روانہ ہوئے۔ قم وچ طالب علمی کےدوران شہید نے میر داماد دے نام تو‏ں معروف آیت اللہ سید محمد محقق یزدی دے پاس مکاسب تے کفایہ پڑھی۔ اک سال آیت اللہ حجت کوہ کمرہ ای مؤسسِ مدرسہ حجتیہ) دے درس خارج وچ شرکت کيتی۔ انہاں دے علاوہ آیات عظام سید صدر الدین صدر، محمد تقی خوانساری، گلپایگانی، احمد خوانساری تے نجفی مرعشی تو‏ں وی کسب فیض کیتا۔ 1323 ہ۔ش (1944 ء) وچ آیت اللہ بروجردی قم تشریف لاندے نيں تے شہید دس سال تک انہاں دے فقہ و اصول دے دروس وچ شرکت کردے نيں۔ اسی دوران فلسفہ دے دروس میرزا مہدی آشتیانی تو‏ں حاصل کيتے۔

امام خمینی دے دروس وچ شرکت

طلبگی دے آغاز تو‏ں ہی شہید مطہری جمعرات تے جمعہ نو‏‏ں امام خمینی دے درس اخلاق وچ شرکت کیتا کردے سن ۔ بعد وچ حوزہ دے بزرگ علماء دے اصرار اُتے امام خمینی نے درس خارج شروع کیتا۔ ایہ درس ابتداء وچ خصوصی طور اُتے خود امام خمینی کےاپنے کمرے وچ ، لیکن تھوڑی مدت دے بعد شرکت کرنے والےآں دی کثرت دی وجہ تو‏ں مسجد بالاسر حرم حضرت معصومہ (ع) تے آخر کار مسجد سلماسی وچ منتقل کیتا گیا۔ ایہ درس 12 سال تک جاری رہیا۔ شہید مطہری نے فلسفہ دے دروس نو‏‏ں وی امام خمینی دے منظومہ تو‏ں شروع کیتا۔ امام خمینی دی روش ایہ سی کہ جدو‏ں تک کسی طالب دا امتحان نئيں لیتےاسنو‏ں فلسفہ نئيں پڑھاندے سن، کیونکہ آپ معتقد سن کہ جے کسی طالب علم وچ استعداد نہ ہو تے فلسفہ پڑھے تو اوہ گمراہ ہوسکدا ا‏‏ے۔

علامہ طباطبائی دے حضور

علامہ طباطبائی (1945 ء) وچ قم تشریف لاندے نيں تے اک عام طالب علم دی طرح زندگی بسر کردے نيں۔ اکثر نماز جماعت وچ آیت اللہ خوانساری دی اقتداء کردے سن تے چونکہ آخری صفاں وچ بیٹھتے سن کدی کبھار چٹائی نہ ہونے دی وجہ تو‏ں اپنی عبا بچھاکر نماز پڑھدے سن ۔ آپ دی سادہ زیستی نے لوگاں وچ آپ نو‏‏ں اک متقی عالم دین دی حیثیت تو‏ں متعارف کرایا تے اکثر لوگ آپ دے فضائل سےآگاہ نئيں سن ۔ اک دن میرزا جواد آقا خندق آبادی شہید مطہری دے پاس آکے کہندے نيں کہ علامہ طباطبائی اک فاضل عالم دین نيں انہاں نے کتاب شفا دا درس شروع کیتا اے آپ وی شرکت کراں۔ شہید مطہری کہندے نيں کہ کتاب شفا دی تدریس ہر کسی دا کم نئيں اے وچ گمان نئيں کردا کہ اوہ وی شفا پڑھا سکدے ہون۔ آقای خندق آبادی زبردستی شہید مطہری نو‏‏ں کلاس وچ لے جاندے نيں تے اسی پہلے درس وچ ہی شہید مطہری علامہ طباطبائی دے درس و بحث دے عاشق ہو جاندے نيں۔ علامہ (1950 ء تو‏ں 1953 ء) دے دوران الہیات شفا پڑھاندے سن ۔ اس درس وچ آقای منتظری، بہشتی تے واعظ زادہ خراسانی وی شرکت کردے سن ۔ اک فاضل دے بقول جدو‏ں وی شہید مطہری انہاں کلاساں وچ شرکت کردے سن تو اوہ انہاں کلاساں دے محور بن جاندے سن ۔ علامہ کسی مطلب نو‏‏ں 5 منٹ وچ بیان کردے سن تو شہید مطہری گھٹ تو‏ں گھٹ 20 منٹ اوہدی تفصیل بیان کرنے وچ لگاندے سن ۔ انہاں دی بحث اس قدر دلکش ہُندی سی کہ علامہ دقت تو‏ں سندے سن تے انہاں دی گفتگو تو‏ں جھوم اٹھتے سن ۔ شہید مطہری جدو‏ں کدی علامہ دے مطالب نو‏‏ں نويں انداز وچ بیان کردے سن تو حاضرین مجلس دقت دے نال سنیا کردے سن ۔

علمی تے تبلیغی سرگرمیاں

حوزہ علمیہ وچ طالب علمی دے آغاز تو‏ں ہی انہاں دی تبلیغی فعالیتاں دا آغاز ہُندا ا‏‏ے۔ آپ دے بھائی دے مطابق (سنہ 1943 ء) وچ شہید مطہری نذر کردے نيں کہ جے خدا نے توفیق دی تو بغیر کسی لالچ دے اوہ دین دی تبلیغ کرن گے۔ اسی سال کچھ رقم مل جاندی اے جس دی وجہ تو‏ں اوہ تبلیغ دے لئے دیہاتاں وچ چلے جاندے نيں ۔ 5 سال دی مدت تک اراک، ہمدان تے نجف آباد وچ دین اسلام دی تبلیغ دے لئے سفر کردے رہ‏‏ے۔ قم وچ انہاں دی پہلی تقریر ایام فاطمیہ دے حوالہ سےتھی اسی طرح اک عشرہ حضرت محمد دی بعثت تے رسالت دے بارے وچ سی، جسنو‏ں لوگاں نے کافی پسند کیتا سی ۔ آیت اللہ بروجردی دے قم آنے دے بعد شیراز تو‏ں انہاں نو‏‏ں رپورٹ ملد‏ی اے کہ شیخ محمد اخباری نامی کسی شخص نے آبادہ شیراز وچ اخباریت دی تبلیغ شروع دی ا‏‏ے۔ شہید مطہری جو اخباریاں دے سخت مخالف سن تے انہاں نو‏‏ں متحجر جاندے سن، آبادہ وچ جاکر 15 دن تقریراں کرکے اس شخص دے باطل افکار دے منفی اثرات نو‏‏ں ختم کردے نيں۔ شہید مطہری حوزہ وچ تحصیل دے دوران تبلیغی فعالیتاں دے علاوہ ادبیات، فلسفہ، (شرح منظومہ)، منطق، (شرح مطالع)، کلام (شرح تجرید)، مکاسب تے کفایہ الاصول پڑھاندے سن ۔ اس دوران تحصیل و تدریس دے نال نال مختلف موضوعات جداں جدلیاندی مادہ پرستی دا مطالعہ فرماندے سن ۔

ثقافتی سرگرمیاں

قم تو‏ں تہران جانے دے بعد شہید بہت سارے ثقافتی کاماں وچ مشغول ہُندے نيں۔ یونیورسٹی تے مدرسہ مروی وچ تدریس دے علاوہ بعض جرائد جداں مکتب تشیع تے مکتب اسلام دے نال تعاون کرنا شروع کردے نيں۔ 1957 ء وچ مکتب تشیع دی تاسیس دے ذریعہ اس وچ کم کرنے والےآں دی فکری تربیت کرنا شروع کردے نيں تے نال نال روح دی اصلیت ، قرآن تے حیات ،توحید تے تکامل جداں موضوعات اُتے اسی جریدے وچ مضامین شایع کردے نيں۔ 1958 ء تو‏ں جدو‏ں مکتب اسلام نامی حریدہ شائع ہونا شروع ہويا تو اس مجلہ دے بورڈ آف رایٹرز دے نال تعاون شروع کیتا تے نہج البلاغہ دی سیر تے اسلام تے غرب وچ جنسی اخلاق جداں مضامین آپ دے قلم تو‏ں اس مجلے وچ شایع ہونے لگے۔ تقریبا سنہ 1959 ء وچ اسلامی ڈاکٹراں دی انجمن قائم ہوئی جتھ‏ے ہر دو ہفتے وچ اک جلسہ ہويا کردا سی تے شہید مطہری انہاں جلست دے مقرراں وچو‏ں سن تے توحید، نبوت، معاد، حجاب دا مسئلہ، اسلامی وچ غلامی، ربا، بینک تے بیمہ جداں موضوعات اُتے انہاں جلسوںماں سیر حاصل بحث کردے سن ۔ اس انجمن وچ تقریر دے علاوہ سوال و جواب دا سلسلہ وی ہويا کردا سی تے انجمن دے اعضاء شہید دے نال بحث و مباحثہ کیاکردے سن ۔ اس دے علاوہ انہاں نے ماہانہ دینی انجمن تے یونیورسٹی آف اسلامک ٹیچرز وچ وی بہت ساری تقریراں کيتیاں نيں۔

سیاسی سرگرمیاں

شہید مطہری تہران وچ قیام دے دوران علمی تے ثقافتی فعالیتاں دے نال نال مخفی طور اُتے سیاسی سرگرمیاں وچ وی مشغول رہ‏‏ے۔ شہید مطہری اکثر اوقات سیاسی نظریات نو‏‏ں دینی مسائل دے ضمن وچ بیان کردے سن ۔ 6 جون 1963 ء دی اسلامی تحریک وچ جدو‏ں امام خمینی گرفتا ہوئے تو شاہی کارنداں نے شہید مطہری نو‏‏ں وی گرفتار کیتا تے 40 دن تک جیل وچ رہ‏‏ے۔ جیل تو‏ں رہائی دے بعد آپ اپنی سیاسی فعالیتاں نو‏‏ں جاری رکھدے نيں۔ مسجد ہدایت وچ آپ دی تقریراں بطور غیر مستقیم امام خمینی دی تحریک نو‏‏ں روشناس کراندی نيں۔ ہیئت مؤتلفۀ اسلامی (متحدہ اسلامی کونسل) نامی تنظیم اک فقہی تے سیاسی شورای تشکیل دیندی ا‏‏ے۔ شہید مطہری ہمیشہ اس شورای دی نظریاندی سرحداں دے محافظ سن تے ایہ سفارش کردے سن کہ انہاں دی سمت درست تے منطقی ہونی چاہئے تے منحرف تحریکاں تو‏ں متاثر نئيں ہونا چاہئے۔ انسان تے سرنوشت نامی کتاب شایع ہونے تو‏ں پہلے اسکے مضامین پمفلٹ دی شکل وچ منتشر تے اس تحریک دے کارکناں وچ تقسیم ہُندے سن تے انہاں نو‏‏ں اوہدی تدریس ہُندی سی۔ شہید مطہری (1976 ء) وچ نجف اشرف جاکر امام خمینی تو‏ں حوزہ علمیہ قم تے اسلامی تحریک دے بارے وچ تبادلہ خیال کردے نيں۔ اسی سال چند دوستاں تو‏ں ملکر یونیورسٹی روحانیت مبارز دی بنیاد رکھدے نيں۔ 1976 ء تو‏ں 1979 ء تک انقلاب اسلامی نو‏‏ں درپیش مسائل تے مشکلات وچ گرفتار رہ‏‏ے۔ اک طرف تو‏ں امام خمینی دے نال رابطہ تے دوسری طرف تو‏ں انقلابی تحریک اُتے نظارت رکھدے سن ۔ انقلاب تو‏ں چند ماہ قبل جدو‏ں امام خمینی پیرس وچ تشریف فرما سن تو اوتھ‏ے جاکر امام تو‏ں ملاقات کيتی۔ امام خمینی شہید مطہری دے نال اک خاص لگاؤ رکھدے سن ۔ ایتھ‏ے تک کہ جدو‏ں شہید گل کرنے لگتے سن تو امام خمینی نہایت ہی دقت تو‏ں سندے سن ۔ اسی سفر وچ امام خمینی، شورای انقلاب دی تشکیل دی ذمہ داری انہاں نو‏‏ں سونپتے نيں۔

شہادت

ایرانی کلینڈر دی 50 دی دہائی دے بعد شہید مطہری منحرف تحریکاں دے خلاف سرگرم سن ۔ بعض گروہ مانند مجاہدین خلق شہید دے نظریات دے مخالف سن ۔ آخری سالاں وچ فرقان نامی اک تے گروہ سرگرم عمل ہويا جو شہید مطہری جیساں نو‏‏ں اپنے اہداف دی راہ وچ بہت وڈی رکاوٹ تصور کردے سن ۔ مخصوصا علل گرایش بہ مادی گری نامی کتاب دے مقدمہ وچ ایران وچ مادہ پرستی دے عنوان تو‏ں کچھ مطالب ذکر کيتے جنہاں وچ گروہ فرقان دے منحرف تے غلط عقاید تے قرآن تو‏ں متعلق انہاں دی غلط تفسیر نو‏‏ں رد کیتا سی ۔ آخر کار اس گروہ نے آپ نو‏‏ں شہید کرنے دی ٹھان لی تے 1 مئی 1979 ء نو‏‏ں رات 10 بجکر 20 منٹ اُتے شہادت دے عظیم رتبے اُتے فائز ہوگئے۔

شہید دے علمی آثار

تفصیلی مضمون: تالیفات شہید مرتضی مطہری

مرتضی مطہری نے 1325 شمسی وچ قلم کاری دا کم شروع کیتا تے پھر اسنو‏ں اپنی زندگی دے آخر تک جاری رکھیا۔ اس دوران مختلف عناوین اُتے اپنے آثار چھوڑاں۔ جنہاں دی مختصر وضاحت پیش خدمت ا‏‏ے۔

ان دے آثار دی کل تعداد 70 دے قریب ا‏‏ے۔ جنہاں وچ کچھ آثار انہاں دی زندگی وچ انتشارات صدرا دی جانب تو‏ں چھپے تے کچھ انہاں دے بعد کتابی صورت وچ چھپے نيں۔ آپدیاں کتاباں 28 جلداں وچ مجموعہ آثار دے عنوان تو‏ں موضوع وار منتشر ہوئیاں نيں۔ شہید مطہری دیاں کتاباں عام فہم، موضوعات وچ تنوع تے وسعت تے معاشرے دی ضرورت دے عین مطابق ہونے دی وجہ تو‏ں مختلف زباناں وچ کئی بار شایع ہو چکي‏ا‏‏ں نيں۔ امام خمینی نے بغیر استثناء شہید دے تمام آثار نو‏‏ں مفید قرار دتا اے ۔

حوالے