پاکستان وچ سیاحت
پاکستان اک ایسا ملک اے جس نوں اللہ تعالی نے متنوع جغرافیہ تے انواع و قسماں دی آب و ہوا دتی اے۔ پاکستان وچ مختلف لوک،مختلف زباناں تے علاقاں نيں جو پاکستان نوں بوہت سارے رنگاں دا گھر بنا دیندے نيں۔ پاکستان وچ ریگستان،سرسبز و شاداب علاقے،میدان،پہاڑ، جنگلات،سرداور گرم علاقے،خوبصورت جھلیاں،جزائر تے بہت کچھ نيں۔ ایہی وجہ اے کہ سال 2012 وچ پاکستان نے اپنے طرف 1 ملین سیاحاں نوں مائل کيتا۔ [۱] امن و امان دے مسئلے دے وجہ توں پاکستان دی سیاحت بہت متاثر ہوئی لیکن ہن حالات وڈی حد تک معمول اُتے آچکے نيں تے اچھی خاصی تعداد وچ لوکاں نے پاکستان دا رُخ کيتا اے۔
پاکستان وچ سیاحت نوں سب توں زیادہ فروغ 1970ء دی دہائی وچ ملیا جدوں ملک تیزی توں ترقی کر رہیا سی تے ہور صنعتاں دی طرح سیاحت وی اپنے عروج اُتے سی بیرونی ملکاں وچوں لکھاں سیاح پاکستان آندے سن ۔ اس وقت پاکستان دے سب توں مقبول سیاحتی تھاںواں وچ درہ خیبر،پشاور،کراچی،لاہور،سوات تے راولپنڈی جداں علاقے شامل سن ۔ وقت دے نال نال ملک دے ہور خوبصورت علاقے وی دنیا بھر وچ متعارف ہوئے تے سیاحت تیزی توں بڑھی۔ ایہی وجہ اے کہ اج ملک وچ سینکڑاں سیاحتی تھاںواں دی سیر کيتی جاندی اے خاص کر پاکستان دے شمالی علاقہ جات وچ سیاحت اپنے عروج اُتے اے۔ شمالی علاقےآں وچ آزاد کشمیر،گلگت بلتستان، خیبر پختونخوا تے شمال مغربی پنجاب شامل نيں۔ پاکستان دے شمالی حصے وچ قدرت دے بے شمار نظارے موجود نيں،اس دے نال نال مختلف قلعے،تاریخی تھاںواں ،آثارقدیمہ،وادیاں،دریاں،ندیاں،جنگلات ،جھلیاں تے بہت کچھ موجود نيں۔سکردو وچ دیوسائی دا خوب صورت ٹھنڈا صحرا قدرت دی بے نظیر کاری گری اے۔ پاکستان دے جنوبی علاقہ جات وی سیاحاں دے لئی پرکشش نيں۔ بلوچستان دے خوب صورت خشک پہاڑ،زیارت،کوئٹہ تے گوادر اپنی مثال آپ نيں۔ سندھ دا ساحل سمندر،کراچی،مکلی دا قبرستان،گورکھ ہل سٹیشن دادو،صحرائے تھر،موئن جو دڑو تے بوہت سارے شہر تے دیہات اپنی خوب صورتی تے تاریخی پس منظر دی وجہ توں سیاحت وچ خاص مقام رکھدے نيں۔ جنوبی پنجاب دا تاریخی شہر ملتان،بہاولپور دا صحرائے چولستان تے ضلع ڈیرہ غازی خان دا خوب صورت علاقہ فورٹ منرو وی سیاحتی اہمیت دے حامل نيں۔
عالمی ثقافتی ورثہ جات
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: لسٹ پاکستان دے عالمی ثقافتی ورثہ تھاں
پاکستان وچ اس وقت چھ وڈے عالمی ثقافتی ورثہ تھاںواں نيں۔ جو درج ذیل درج نيں:
سیاحت بلحاظ صوبہ و علاقہ
[سودھو]اسلام آباد وفاقی راجگڑھ
[سودھو]اسلام آباد جو پاکستان دے شمالی حصے وچ واقع اے تے پاکستان دا وفاقی راجگڑھ اے ،لیکن اس دے نال نال بوہت سارے سیاحی مراکز دا گھر وی اے چند اہم درجہ ذیل نيں:
- پاکستان یادگار
- پاک-چین دوستی مرکز
- راول بند
- شکر پڑياں
- سلسلہ کوہ مارگلہ
- دامن کوہ
- اسلام آباد چڑیا گھر
- قومی عجائب گھر برائے قدرتی تریخ
بلوچستان
[سودھو]بلوچستان جو بلحاظ رقبہ پاکستان دا سب توں وڈا صوبہ اے ،بلوچستان ہر قسم دی قدرتی وسائل توں مالا مال اے اُتے چونکہ ایہ خطہ زیادہ تر خشک علاقے اُتے مشتمل اے اس لئی سیاحت دے نظام نوں زیادہ فروغ نہ مل سکا۔ بلوچستان دے چند اہم تھاںواں درجہ ذیل نيں:
خیبر پختونخوا
[سودھو]پاکستان دے ہور شمالی علاقہ جات دی طرح قدرت نے خیبر پختونخوا دے شمالی تے مشرقی حصے وچ خوبصورت نظارے پیدا کیتے نيں۔ خیبر پختونخوا دا شمالی حصہ خوبصورت سرسبز وادیاں تے قدرتی خطےآں اُتے مشتمل اے جتھے لوک سیر و تفریح دے لئی وڈی تعداد وچ آندے نيں۔ پختونخوا وچ بے شمار خوبصورت صحت افزا تھاںواں موجود نيں جو نہ صرف ملک دے اندر توں بلکہ بیرونی ملک سیاحاں دے توجہ دا مرکز بندے نيں۔ پختونخوا وچ بوہت سارے تاریخی عمارتاں،آثار قدیمہ،پہاڑ،کھیلاں دے میداناں،جھلیاں،ندیاں،تعلیمی مراکز،عجائب گھر،سرسبز و شاداب وادیاں،وغیرہ موجود نيں،چند ایہ نيں:
- کمراٹ
- کالام
- کاغان
- ناران
- تربیلہ بند
- سیدگئی جھیل
- آنسو جھیل
- جھیل سیف الملوک
- کنڈول جھیل
- پائے جھیل
- سری جھیل
- مہوڈنڈ جھیل
- تخت بھائی
- دریائے پنجکورہ
- ایوبیہ نیشنل پارک
- چترال گول نیشنل پارک
- سیف الملوک نیشنل پارک
- بروغل نیشنل پارک
- شیخ بدین نیشنل پارک
پنجاب
[سودھو]پنجاب پاکستان دا اک صوبہ اے جو ملک دے شمال مشرقی حصے وچ واقع اے۔ بلحاظ آبادی سب توں وڈا صوبہ اے۔ پنجاب وچ سیاحت دے بوہت سارے خوبصورت تھاںواں موجود نيں جنہاں وچ مری قابل ذکر قدرتی صحت افزا مقام اے۔ صوبہ پنجاب بنیادی طور اُتے دو حصےآں اُتے مشتمل اے شمالی پنجاب تے اور جنوبی پنجاب۔ شمالی پنجاب وچ قدرتی خطے پائے جاندے نيں تے اس دے نال نال ملک دے بوہت سارے وڈے وڈے شہر وی ایتھے اُتے واقع نيں جداں لاہور،راولپنڈی،گوجرانوالہ،سرگودھا،فیصل آباد وغیرہ۔ پنجاب دی صوبائی سرحد گلگت بلتستان دے سوا تمام ہور پاکستانی علاقےآں تے صوبےآں توں ملدی اے۔ پنجاب دے شمال وچ وفاقی راجگڑھ،اسلام آباد، شمال مغرب وچ صوبہ خیبر پختونخوا اے ،مغرب وچ قبائلی علاقےآں دا چھوٹا جہا حصہ،جنوب وچ صوبہ سندھ،جنوب مشرق وچ بلوچستان اے۔ پنجاب دا صوبائی راجگڑھ لاہور اے جو برطانوی دور دے وڈے پنجاب دا وی راجگڑھ رہااے۔ پنجاب دی جغرافیہ وچ سب توں خاص گل ایہ اے کہ پاکستان دے پنجاں وڈے دریاواں دا گھر اے۔ چند اہم تھاںواں درج ذیل نيں:
- مینار پاکستان
- قلعہ لاہور
- قذافی اسٹیڈیم
- لاہور چڑیا گھر
- لاہور عجائب گھر
- بھوربن
- پتریاٹہ
- لاہور چڑیا گھر
- انارکلی بازار
- لاہور عجائب گھر
- قلعہ روہتاس
- نور محل
- کٹاس
- زمزمہ
- دریائے راوی
- دریائے ستلج
- دریائے چناب
- دریائے بیاس
- دریائے جہلم
- کلر کہار
- کھیوڑہ|کھیوڑہ دی کان
- فورٹ منرو
- وادی سون سکیسر
- صحرائے چولستان
سندھ
[سودھو]سندھ پاکستان دا اک صوبہ اے جو ملک دے جنوب مشرقی حصے وچ واقع اے۔ سندھ وچ سیاحت دے بوہت سارے تھاںواں موجود نيں جتھے سیاحاں دا آمد و رفت جاری رہندا اے۔ خاص کر وادئ سندھ دی رہتل دا زیادہ تر حصہ موجودہ سندھ وچ ہی واقع اے اس لئی اس رہتل دے مختلف آثار قدیمہ تھاںواں سندھ وچ موجود نيں جنہاں وچ موئن جو دڑو قابل ذکر اے۔ اس دے علاوہ ٹھٹھہ وچ موجود جامع مسجد جس دی تعمیر مغل شہنشاہ شاہجہان نے دی سی۔ اس دے علاوہ سندھ وچ بوہت سارے مزارات وی موجود نيں جنہاں وچ سب توں زیادہ معروف مزار قائد اے۔ سندھ وچ سیاحاں دا سب توں زیادہ اہم مرکز موئن جو دڑو اے ،موئن جو دڑو جو وادئ سندھ دی رہتل دا مرکز تے سب توں اہم مقام سی، صوبہ سندھ وچ لاڑکانہ شہر توں کچھ فاصلے اُتے واقع اے۔ اس دے متعلق کہیا جاندا اے کہ1921ماں رائے بہادر دتا رام سہنی نے ہڑپا دے مقام اُتے نے قدیم رہتل دے چند آثار پائے، اس دے اک سال دے بعد ايسے طرح دے آثار مسٹر آر ڈی بنرجی نوں موہنجودڑو دی سر زمین وچ ملے۔ اس دی اطلاع ہندوستانی محکمہ آثار قدیمہ نوں ملے تے فیر محکمہ دے ڈائرکٹر جنرل سر جان مارشل نے دلچسپی دا اظہار کردے ہوئے انہاں دونے تھاںواں دی طرف طوجہ دی۔ چنانچہ رائے بہادر دتا رام سہنی، ڈئرکٹر ارنسٹ میکے تے محکمہ اثریات دے ہور احکام دے تحت کھدائی دا کم شروع ہويا۔ اُتے کھدائی دا کم مکمل نئيں ہوئے سکا۔ وادی سندھ دی رہتل دی بے نقابی تے تشریح شاید ویہويں صدی دا عظیم ترین عصریاندی واقعہ اے۔ کیوں کہ اس رہتل دی وسعت تے معنویت نوں 1922 وچ موہنجودڑو دی کھدائی توں پہلے سمجھیا ہی نہ جاس دا۔ موہنجودڑو دے کھنڈر تے ہور اہم اشیاء دوکری توں تقریبا نو میل دے فاصلے اُتے لاڑکانہ دی حدود وچ واقع اے۔ موئن جو دڑو لاڑکانہ توں تقریباََ ویہہ تے سکھر توں 80 کلومیٹر دے فاصلے اُتے اے۔، چند ہور اہم تھاںواں درج ذیل نيں:
- کراچی شہر
- مزار قائد
- موہٹہ پیلس
- موئن جو دڑو
- قومی عجائب گھر پاکستان
- کلفٹن ساحل سمندر
- کیرتھر نیشنل پارک
آزاد کشمیر
[سودھو]کشمیر جو پاکستان دے شمالی حصے وچ واقع اے ،پاکستان دے خوبصورت ترین خطےآں وچوں اک اے۔ آزاد کشمیر زیادہ تر سرسبز وادیاں تے پہاڑاں اُتے مشتمل اے تے قدرت نے خطے نوں ہر قسم دے نظارے بخشے نيں۔ کشمیر اپنی قدرتی خوبصورتی تے دلکش مناظر دی وجہ توں جانیا جاندا اے تے سیر و تفریح دے لئی لوک وڈی تعداد وچ آزاد کشمیر دا رُخ کردے نيں۔ ايسے خوبصورت مناظر دی وجہ توں مغل شہنشاہ اورنگزیب عالمگیر نے کہیا سی کہ کشمیر زمین اُتے جنت اے۔ آزاد کشمیر دے چند اہم سیاحتی تھاںواں درجہ ذیل نيں:
گلگت بلتستان
[سودھو]گلگت بلتستان پاکستان دی اک انتظامی اکائی اے جو ملک دے شمالی حصے وچ واقع اے ۔گلگت بلتستان پاکستان دے خوبصورت ترین علاقےآں وچوں اک اے جو زیادہ تر پہاڑی علاقہ اے۔ گلگت بلتستان پاکستان وچ سیاحت دا مرکز اے خاص کر دنیا دا دوسرا وڈا پہاڑ دے ٹو وی ايسے خطے وچ واقع اے۔ اس دے علاوہ اس خطے وچ مختلف جھیل،پہاڑ،وادیاں،ندیاں ،کھیل دے میدان،تاریخی عمارتاں،وغیرہ موجود نيں۔ تاریخی طور اُتے ایہ تن ریاستاں اُتے مشتمل سی یعنی ہنزہ، گلگت تے بلتستان۔ 1848ء وچ کشمیر دے ڈوگرہ سکھ راجا نے انہاں علاقےآں اُتے بزور قبضہ کر ليا تے جدوں پاکستان آزاد ہويا تاں اس وقت ایہ علاقہ کشمیر دے زیرِ نگاں سی۔ 1948ء وچ اس علاقے دے لوکاں نے خود لڑ کر آزادی حاصل کيتی تے اپنی مرضی توں پاکستان وچ شمولیت اختیار کيتی۔ 2009ء وچ اس علاقے ہوئے آزاد حیثیت دے کے پہلی دفعہ ایتھے انتخابات کروائے گئے۔ گلگت بلتستان دی آبادی 11لکھ نفوس اُتے مشتمل اے جدوں کہ اس دا کل رقبہ 72971مربع کلومیٹر اے ‘ اردو دے علاوہ بلدی تے شینا ایتھے دی مشہور زباناں نيں۔ اس خطے وچ ست ہزار میٹر توں بلند 50 چوٹیاں واقع نيں۔ دنیا دے تن بلند ترین تے دشوار گزار پہاڑی سلسلے قراقرم،ہمالیہ تے ہندوکش ایتھے آکے ملدے نيں۔ دنیا دی دوسری بلند ترین چوٹی دے ٹو وی ايسے خطے وچ واقع اے۔ جدوں کہ دنیا دے تن سب توں وڈے گلیشئیر وی ايسے خطے وچ واقع نيں۔ گلگت بلتستان وچ بوہت سارے سیاحتی تھاںواں نيں ،چند معروف تھاںواں درجہ ذیل نيں:
امدادی باہرلے جوڑ
[سودھو]Pakistan سفری راہنما منجانب ویکی سفر
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: پاکستان وچ سیاحت |
- حکومت پاکستان ویب سائٹ برائے سیاحت
- خیبر پختونخوا حکومت ویب سائٹ برائے سیاحت
- بلوچستان حکومت ویب سائٹ برائے سیاحت
- پنجاب حکومت ویب سائٹ برائے سیاحت
- سندھ حکومت ویب سائٹ برائے سیاحت و سبھیاچار Archived 2014-02-09 at the وے بیک مشین
- آزاد کشمیر حکومت ویب سائٹ برائے سیاحت Archived 2015-04-28 at the وے بیک مشین
- O گلگت بلتستان حکومت ویب سائٹ برائے سیاحت Archived 2010-08-31 at the وے بیک مشین
- پاکستان سفر فورم Archived 2015-03-31 at the وے بیک مشین
- ایکسپلیور پاکستان
حوالے
[سودھو]- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
|