بلال حبشیؓ

بلال بن رباح حضرت بلال حبشی موذنِ اسلام
خطاطی نام بلال بن رباح
اہم جانکاری
پورا ناں	بلال بن رباح
نسب	حبشی
لقب	ابو عبد الله، مؤذن رسول
تريخ جم
مقام جم	حبشہ
تريخ وفات	20ھ
مقام وفات	شام
مقام دفن	دمشق
پیشہ	موذن
اسلام وچ
جنگیں	تمام غزوات وچ
اہم واقعے	اذان
فرمان نبوی	رجل من أهل الجنة بلال لا يكذب
خصوصیت	موذن رسول اسلام دے پہلے موذن

بلال ابن رباح دی قبر باب صغیر دمشق وچ

بلال ابن رباح (عربی: بلال بن رباح الحبشي) المعروف بلال حبشی، رسول اللہ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے مشہور صحابی سن۔ آپ دا تعلق حبشہ توں سی تے آپ اسلام دے پہلے موذن سن ۔

ناں تے نسب

بلال ناں ،ابوعبداللہ کنیت،والد دا نام رباح ہور والدہ داناں حمامہ سی،یہ حبشی نژاد غلام سیں ؛لیکن مکہ ہی وچ پیدا ہوئے،بنی جمح ان دے آقا سیں۔

اسلام

بلال نے اس وقت اسلام دا اعلان کیا جب صرف سات آدمیاں نو اس دے اعلان دی توفیق ہوئی تھی جس دی وجہ سے مصائب اورطرح طرح دے مظالم سے ان دے استقلال واستقامت دی آزمائش ہوئی،تپتی ہوئی ریت ،جلدے ہوئے سنگریزوں ہور دہکتے ہوئے انگاروں پر لٹائے گئے، مشرکین دے منڈاں نے گلے مبارک چ رسیاں ڈال کرکھینچا ابوجہل ان نو منہ دے بل سنگریزوں پر لٹا کر اوپر سے پتھر دی چکی رکھ دتتا ہور جدوں آفتاب دی تمازت بیقرار دی ردیتی تو کہتا،بلال اب وھی محمد دے خدا تے بازآ،لیکن اس وقت وھی دہن مبارک سے ای ہی احد احد نکلتا۔

آزادی

بلال اک روز حسبِ معمول مشقِ ستم بنائے جارہے سی تھے،ابوبکر صدیق اس طرف تے گذرے تو یہ درد ناک منظر ویکھ کر دل بھر آیا ہوراک رقم معاوضہ دے کر آزاد کردیتا، آنحضرت ﷺ نے سنا تو فرمایا،ابوبکر تم مینو اس وچ شریک کرلو، عرض کتا یا رسول اللہ میں آزاد کراچکا ہوں۔

مؤذن رسول

اسلام دے پہلے مُؤذن سی۔ اعلان عام دے لیے اذان دا طریقہ اپنایا گیاسی ، بلال سب سے پہلے وہ بزرگ سن جو اذان دینے پر لگائے گئے سی۔ سفر وچ حضور صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے کھانے پینے دا انتظام بلالؓ ے سپرد ہوتا سی۔ رسول اللہ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے بعد عمر فاروق ؓ دے اصرار پر صرف اک دفعہ اذان کہی۔ کہا جاتا اے کہ اس دن اذان وچ جب رسول اللہ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دا ناں آیا تو غش کھا کر گر پڑے۔ بلال دی آواز نہایت بلند وبالا ودلکش سی،ان دی اک صدا توحید دے متوالوں تک پہنچتی،مرد اپناں کاروبار،عورتیں شبستان حرم ہوربچے کھیل کود چھوڑ کروالہانہ دلچسپی دے نال مسجد وچ جمع ہوجاتے تو نہایت ادب دے نال آستانہ نبوت پر کھڑے ہوکر کہتے حی علی الصلوۃ، حی علی الفلاح، الصلوۃ یا رسول اللہ! یعنی یارسول اللہ نماز تیار اے،غرض آپ تشریف لاتے ہوربلال اقامت کہتے اہل ایمان سربسجود ہونے دے لیے صف بصف کھڑے ہو جاتے۔

غزوات

بلال تمام مشہور غزوات میں شریک سی،غزوۂ بدر وچ انہاں نے امیہ بن خلف نو تہِہ تیغ کتا جو اسلام دا بہت بڑا دشمن تھا ہورخود ان دی ایذارسانی وچ وھی اس دا ہاتھ سب سے پیش پیش تھا۔

ہجرت

وہ مکہ سے ہجرت کر کے مدینہ پہنچے تو سعد بن خثیمہ دے مہمان ہوئے ابوردیحہ عبداللہ بن عبدالرحمن خثعمی سے مواخات ہوئی،ان دوناں وچ نہایت شدید محبت پیدا ہوگئی سی، عہدِ فاروق وچ بلال نے شامی مہم وچ شرکت دا ارادہ کتا تو عمرنے پوچھا، بلال تمہارا وظیفہ کون وصول کرے گا؟ عرض کیا"ابوردیحہ کیونکہ رسول اللہ ﷺ نے ہم دوناں وچ جو برادرانہ تعلق پیدا کردیا ہے وہ کدھوں منقطع نہیں ہوسکدا۔

وفات

20ھ وچ دنیائے فانی نو خیرباد کہا، ساٹھ برس دی عمر پائی، دمشق میں باب الصغیر دے قریب مدفون ہوئے

ازواج

بلال نے متعدد شادیاں کیتں، ان دی بعض بیویاں عرب دے نہایت شریف ومعزز گھرانوں سے تعلق رکھدی تھیں، ابوبکر دی صاحبزادی سے خود رسول اللہ ﷺ نے نکاح کرادیتا تھا، بنی زہرہ اور ابوالدرداءدے خاندان وچ وی رشتہ مصاہرت قائم ہواتھا،لیکن کسی سے کوئی اولاد نہیں ہوئی۔اے گل غلط اے کے ابو بکر دی بیٹی دے نال بلال دا ویاہ ہویا سی بلکہ بلال دے سسر دا نام سی بکیر بن عبدیا لیل